A ka Na kpò Ðò Hwiɖée Jlaɖó Wɛ À?

 1. Sɔgbe xá Matie 7:13, 14 ɔ, ali tɛ nu mǐ ka ɖò gbɛ̀ wezun ɖé kán wɛ ɖè?

MǏ BǏ wɛ ɖò gbɛ̀ wezun ɖé kán wɛ. Nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè é wɛ nyí ɖɔ mǐ na nɔ gbɛ̀ yɔyɔ̌ e Jehovah na kp’acɛ d’enu kpo wanyiyi kpo é mɛ. Gbè bǐ gbè ɔ, mǐ nɔ dó gǎn bá gbɔn ali e kplá mɛ yì gbɛ̀ enɛ mɛ é jí. Amɔ̌, lee Jezu ɖɔ gbɔn é ɔ, ali ɔ sóbwé bo nɔ vɛ́ gbɔn hweɖelɛnu. (Xà Matie 7:13, 14.) Hwɛhutɔ́ wɛ nú mǐ, bɔ blewun jɛn afɔ mǐtɔn sixu jɛ gbě kplɔ́ jí.—Ga. 6:1.

 2. Etɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò xóta elɔ mɛ? (Lɛ̌ kpɔ́n gbǎví “Mɛɖéesɔ́hwe Nɔ D’alɔ Mǐ Bɔ Mǐ Nɔ Jlá Mǐɖée Ðó” ɔ.)

² Enyi mǐ na nɔ ali e sóbwé bo nɔ kplá mɛ yì gbɛ̀ mɛ é jí ɔ, mǐ ɖó na ɖò gbesisɔmɛ bo na nɔ jlá linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo ɖó. Mɛsɛ́dó Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun e ɖò Kɔlɛnti lɛ é ɖɔ ye ni nɔ ‘ɖò yeɖée jlaɖó wɛ.’ (2 Kɔ. 13:11, nwt) Wěɖexámɛ enɛ lɛ́ kan mǐ lɔmɔ̌. Ðò xóta elɔ mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó lee Biblu sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na jlá mǐɖée ɖó gbɔn é, kpo lee xɔ́ntɔn e ko zin lɛ é sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ ali e nɔ kplá mɛ yì gbɛ̀ mɛ é jí gbɔn é kpo wu. Mǐ na gbéjé nǔ e wu é sixu vɛwǔ ɖɔ è ni xwedó alixlɛ́mɛ e tutoblonunu Jehovah tɔn nɔ na mǐ lɛ é kpɔ́n. Mǐ na kpɔ́n lee mɛɖéesɔ́hwe sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ jlá mǐɖée ɖó, bo ka na lɛ́ kpò ɖò awǎjijɛ ɖó wɛ ɖò sinsɛnzɔ́ Jehovah tɔn mɛ gbɔn é.

 3. Nɛ̌ xó Mawu tɔn ka sixu d’alɔ we gbɔn?

³ Linlin kpo lee nǔ nɔ cí nú mǐ é kpo gbígbéjé kpɔ́n nɔ bɔwǔ ǎ. Etɛwu? Ðó ayi mǐtɔn hizi, bɔ é sixu vɛwǔ nú mǐ bɔ mǐ na tuùn nǔ e é sixu sísɛ́ mǐ bɔ mǐ na wà lɛ é. (Jel. 17:9) Blewun jɛn mǐ sixu blɛ́ mǐɖée kpo “linlin masɔgbe lɛ” kpo. (Ja. 1:22, nwt) Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na nɔ zán Xó Mawu tɔn dó gbéjé mǐɖée kpɔ́n. Xó Mawu tɔn nɔ ɖè mɛ e mǐ nyí ɖò xomɛ é xlɛ́; enɛ wɛ nyí ‘jlǒ kpodo linlin e ɖò ayi mǐtɔn mɛ lɛ é kpan.’ (Ebl. 4:12, 13) Ðò ali ɖé nu ɔ, Xó Mawu tɔn cí macinu e è nɔ zán dó gbéjé lanmɛ mɛtɔn kpɔ́n na é ɖɔhun, bo nɔ zɔ́n bɔ è nɔ mɔ nǔ jɛ nǔ e ma ɖò wěxo ǎ é wu. Amɔ̌, enyi mǐ na ɖu lè wěɖexámɛ e mǐ nɔ mɔ ɖò Biblu mɛ lɛ é tɔn alǒ ɖěɖee mǐ nɔ mɔ ɖò afɔsɔ́ɖótetɔ́ Mawu tɔn lɛ gɔ́n é tɔn ɔ, mǐ ɖó na nɔ sɔ́ mǐɖée hwe.

 4. Etɛ lɛ ka xlɛ́ ɖɔ Axɔ́su Sawulu huzu goyitɔ́?

⁴ Kpɔ́ndéwú Axɔ́su Sawulu tɔn xlɛ́ nǔ e goyiyi sixu jì é. Goyiyi Sawulu tɔn syɛn kaka bɔ é tlɛ ba na mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ emi ɖó na jlá emiɖée ɖó ǎ. (Ðɛh. 36:2, 3; Xab. 2:4) Enɛ jɛ wě, hwenu e Jehovah na alixlɛ́mɛ tawun tawun lɛ dó nǔ e é ɖó na wà, hwenu e é na gb’ahwan Amalɛkinu lɛ tɔn gudo é wu é. Amɔ̌, Sawulu setónú nú Jehovah ǎ. Hwenu e gbeyiɖɔ Samuwɛli ɖɔ xó n’i dó xó ɔ wu é ɔ, Sawulu jló na mɔ nǔ jɛ nǔ e é wà nyi dò é wu ǎ. É tlɛ ba hwɛjijɔ bo ɖɔ nǔ e emi wà é kún ko syɛn sɔmɔ̌ ó, lé togun ɔ wɛ zín emi jí, bɔ emi wà nǔ gbɔn mɔ̌. (1 Sam. 15:13-24) Sawulu ka ko jlɛ́ nǔ mɔ̌hun ɖé wá yì. (1 Sam. 13:10-14) É blawǔ ɖɔ é jó éɖée dó bo huzu goyitɔ́. É jlá linlin tɔn ɖó ǎ, enɛ wu ɔ, Jehovah gbɛ́ nǔ n’i bo gbɛ́ ɛ.

 5. Etɛ kpɔ́ndéwú Sawulu tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ?

⁵ Mǐ ɖó na cí Sawulu ɖɔhun ǎ, enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na kan nǔ elɔ lɛ byɔ mǐɖée: ‘Enyi un ɖò wěɖexámɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é xà wɛ ɔ, un ka nɔ ba hwɛjijɔ bo na gɔn ye zán wɛ à? Un ka nɔ lin ɖɔ nǔ e wà wɛ un ɖè lɛ é kún ko syɛn sɔmɔ̌ ó wɛ à? Un ka nɔ dóhwɛ mɛ ɖevo lɛ ɖó nǔ e un nɔ wà nyi dò lɛ é wu wɛ à?’ Enyi mǐ ɖɔ ‘ɛɛn’ nú nǔkanbyɔ enɛ lɛ ɖě hǔn, mǐ ɖó na jlá linlin mǐtɔn kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo ɖó. Má nyí mɔ̌ ǎ ɔ, mǐ sixu huzu goyitɔ́, b’ɛ na syɛn kaka bɔ Jehovah na gbɛ́ xɔ́ntɔn mǐtɔn.—Ja. 4:6.

 6. Ðɔ vogbingbɔn e ɖò Axɔ́su Sawulu kpo Axɔ́su Davidi kpo tɛntin é.

⁶ Ð’ayi vogbingbɔn e ɖò Axɔ́su Sawulu kpo Axɔ́su Davidi kpo tɛntin é wu. Davidi yí wǎn nú ‘kplɔ́n Jehovah tɔn.’ (Ðɛh. 1:1-3) Davidi tuùn ɖɔ Jehovah nɔ hwlɛn mɛ ɖěɖee nɔ sɔ́ yeɖée hwe lɛ é, bo ka nɔ ɖè kɔ dó goyitɔ́ lɛ. (2 Sam. 22:28) Enɛ wu ɔ, Davidi jó kplɔ́n Mawu tɔn dó b’ɛ jlá linlin tɔn ɖó. É wlán ɖɔ: ‘Un dókú nú Jehovah, é wɛ nɔ kplɔ́n nǔ mì. Zǎnmɛ ɖesu ɔ, ayi ce nɔ ɖɔ xó nú mì dó nǔkplɔnmɛ tɔn lɛ wu.’—Ðɛh. 16:7.

 7. Enyi mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, etɛ mǐ ka ɖó na wà?

⁷ Enyi mǐ nɔ sɔ́ mǐɖée hwe ɔ, mǐ na na tɛn Xó Mawu tɔn bɔ é na jlá linlin masɔgbe mǐtɔn lɛ ɖó, bonu mǐ ma wá wà nǔ nyanya ó. Xó Mawu tɔn na cí gbè ɖé ɖɔhun, bo na ɖò ɖiɖɔ nú mǐ wɛ ɖɔ: “Ali ɔ ɖíe, wlǐ bo ɖidó.” Enyi mǐ jɛ nǔ masɔgbe lɛ wà jí ɔ, é na gb’akpá nú mǐ. (Eza. 30:21) Nú mǐ nɔ ɖótó Jehovah ɔ, é na wà ɖagbe nú mǐ, ɖò ali gegě nu. (Eza. 48:17) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, mǐ na ɖò síjá jí ɖɔ mɛɖé ka na wá gbɛ́ nǔ nú mǐ vlafo à jí ǎ. Mǐ ka na lɛ́ sɛkpɔ́ Jehovah ɖó mǐ tuùn ɖɔ é nɔ kpé nukún mǐ wu, vǐ e é yí wǎn na é ɖɔhun.—Ebl. 12:7.

 8. Lee Jaki 1:22-25 ɖɔ gbɔn é ɔ, nɛ̌ mǐ ka sixu zán Xó Mawu tɔn nǔkpɛ́n ɖé ɖɔhun gbɔn?

⁸ Xó Mawu tɔn sixu cí nǔkpɛ́n ɖé ɖɔhun nú mǐ. (Xà Jaki 1:22-25.) Mǐ mɛ gegě wɛ nɔ kpɔ́n nǔkpɛ́n mɛ zǎnzǎn lɛ bǐ, cobo nɔ tɔ́n sín xwégbe. Enɛ ɔ, enyi mǐ ɖó na jlá mǐɖée ɖó ɖò fí ɖé ɔ, mǐ sixu ko mɔ cobɔ mɛ ɖevo lɛ na wá mɔ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, nú mǐ nɔ xà Biblu gbè bǐ gbè ɔ, mǐ na mɔ ali e nu mǐ sixu vɔ́ linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo jlaɖó ɖè lɛ é. Mɛ gegě mɔ ɖɔ tɛ́si blobló zǎnzǎn lɛ bǐ cobo tɔ́n sín xwégbe nɔ wà ɖagbe. Ye nɔ lin tamɛ dó nǔ e ye xà é jí, bɔ ɖò kéze ɔ bǐ mɛ ɔ, ye nɔ ba ali e nu ye sixu zán wěɖexámɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ lɛ é ɖè lɛ é. Gɔ́ na ɔ, mǐ ɖó na nɔ kplɔ́n Xó Mawu tɔn bo na nɔ lin tamɛ d’eji gbè bǐ gbè. É sixu vlɛ́ nǔ e bɔkun é, amɔ̌, nǔ taji e mǐ sixu wà b’ɛ na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ gbɛ̀ li ɔ jí lɛ é ɖokpo nɛ.

 9. Hwetɛnu xɔ́ntɔn ɖé ka ɖó na ɖè wě xá we?

⁹ A ka ko mlɛ́ ali e na zɔ́n bɔ a na jɛ zɔ nú Jehovah é ɖé kpɔ́n à? (Ðɛh. 73:2, 3) Enyi xɔ́ntɔn e zin é ɖé kpankɔ́n bo wá ɖè wě xá we ɔ, a ka nɔ ɖótó è bo nɔ wà nǔ sɔgbe xá wě e é ɖè xá we é à? Enyi a nɔ wà mɔ̌ hǔn, a bló ɖó ganji, b’ɛ ɖò wɛn ɖɔ wě e xɔ́ntɔn towe ɖè xá we é sù nukún towe mɛ.—Nǔx. 1:5.

10. Enyi xɔ́ntɔn ɖé gbɛ́ nǔ nú we ɔ, etɛ a ka ɖó na wà?

¹⁰ Ðɛhanwlantɔ́ ɖé ɖɔ: “Ayijlɔjlɔnɔ dɔn tó nú mì, abǐ é kɛnu nu dó nǔ wu nú mì ɔ, wǎn e é yí nú mì é wu wɛ.” (Ðɛh. 141:5) Tɛ ɖɔ gbé è ka ja bo ɖɔ mɔ̌? Nǔjlɛdonǔwu ɖé ɖíe: Mǐ ni ɖɔ ɖɔ a jló na d’asá ali e ján é ɖé, bɔ alokan towe ka ɖò tagba dó nú we wɛ. A xá ali ɔ jí, bo tlɛ sɔ́ kpɔ́n ɖisí amyɔ ǎ. A na mɔ nǔɖe kpowun ɔ, xɔ́ntɔn towe ɖé jɛn wlí alɔ towe, lobo dɔn we sín ali ɔ jí. Lee é hɛn we gbɔn é syɛn kaka bɔ awa towe sɛ̀, amɔ̌, mɔ̌ e é yawǔ wà é zɔ́n bɔ mɔ̌to gbɔn jǐ we ǎ. A na bo tlɛ sè wuvɛ̌ ɖó awa towe e sɛ̀ é wu nú azǎn mɔ̌kpan ɔ, a ka na sin xomɛ dó xɔ́ntɔn towe ɖó enɛ wu wɛ à? Gbeɖé kpɔ́n! Alɔ e é dó we é na sù nukún towe mɛ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi xɔ́ntɔn towe ɖé ɖɔ nú we ɖɔ xó e hwi ɖɔ é alǒ nǔ ɖěɖee a wà é kún sɔgbe xá nǔgbododó jlɔjlɔ Mawu tɔn lɛ ó ɔ, tlolo ɔ, é sixu vɛ́ nú we. Amɔ̌, ma nú wě e é ɖè xá we é ni dó xomɛsin nú we ó. Xlonɔnú wɛ mɔ̌ wiwa na nyí. (Nǔt. 7:9) É nyɔ́ wà hǔn, nǔ xó e xɔ́ntɔn towe kpankɔ́n bo wá ɖɔ nú we é ni sù nukún towe mɛ.

11. Etɛ ka sixu zɔ́n bɔ mɛɖé na gbɛ́ wě ɖagbe e xɔ́ntɔn ɖé ɖè xá ɛ é?

¹¹ Etɛ ka sixu zɔ́n bɔ mɛɖé na gbɛ́ wě ɖagbe e xɔ́ntɔn wanyiyinɔ ɖé ɖè xá ɛ é? Goyiyi. Goyitɔ́ lɛ nɔ ba ɖɔ è ni nɔ ɖɔ “nǔ e nyɔ́ sè nú ye lɛ nú ye.” Ye “nɔ dó tókúse nǔgbo ɔ mɛ.” (2 Tim. 4:3, 4) Ye nɔ lin ɖɔ emi kún ɖó hudo wěɖexámɛ tɔn ó, ɖó emi nyɔ́nǔi, bo lɛ́ kpɔ́n te hú mɛ ɖevo lɛ. Amɔ̌, mɛsɛ́dó Pɔlu wlán ɖɔ: “Mɛ e nɔ mɔ éɖée dó mɔ nǔgɛ́n, bo ma ka nyí nǔɖe ǎ ɔ, éɖée blɛ́ wɛ é ɖè, ɖó é nyí nǔtí ǎ.” (Ga. 6:3) Axɔ́su Salomɔ́ɔ tinmɛ enɛ nyi wɛn. É wlán ɖɔ: “Yɔkpɔvu e nyí yatɔ́nɔ bo ka ɖó nǔnywɛ ɔ nyɔ́ hú axɔ́su e nyí mɛxo, bo ka jɔ xlo, bo ma sɔ́ nɔ ɖótó mɛɖé xó ǎ é.”—Nǔt. 4:13.

12. Etɛ kpɔ́ndéwú mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ tɔn e ɖò Galatinu lɛ 2:11-14 mɛ é ka sixu kplɔ́n mǐ?

¹² Ð’ayi kpɔ́ndéwú e mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ zé ɖ’ayǐ, hwenu e mɛsɛ́dó Pɔlu gbɛ́ nǔ n’i ɖò togun mɛ é wu. (Xà Galatinu lɛ 2:11-14.) Nú Piyɛ́ɛ ko sɔ́ ayi ɖó lee Pɔlu ɖɔ xó ɔ gbɔn é kpo fí e é ɖɔ ɖè é kpo jí wɛ nyí ɔ, xomɛ sixu ko sin i. Amɔ̌, Piyɛ́ɛ nyí nǔnywɛtɔ́. É yí gbè nú wěɖexámɛ ɔ, bo ka lɛ́ hɛn Pɔlu dó xomɛ ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, é wá ɖɔ dó Pɔlu wu ɖɔ é nyí ‘nɔví vívɛ́ná’ ɖé.—2 Pi. 3:15.

13. Etɛ lɛ mǐ ka ɖó na hɛn dó ayi mɛ hwenu e mǐ ɖò wě ɖè xá mɛɖé wɛ é?

¹³ Enyi a mɔ ɖɔ emi ɖó na ɖè wě xá xɔ́ntɔn ɖé ɔ, etɛ lɛ a ka ɖó na hɛn dó ayi mɛ? Cobonu a na sɛkpɔ́ xɔ́ntɔn ɖé ɔ, kanbyɔ hwiɖée ɖɔ, ‘Un ka nɔ wà “nǔ jlɔjlɔ zɛ jlɛ̌ wu” wɛ à?’ (Nǔt. 7:16) Mɛ e nɔ wà nǔ jlɔjlɔ zɛ jlɛ̌ wu é nɔ ɖó hwɛ nú mɛ ɖevo lɛ; é ka nɔ zɔ́n dó nǔgbododó Jehovah tɔn lɛ wu dó wà mɔ̌ ǎ, loɔ, éɖesunɔ tɔn lɛ jí wɛ é nɔ zɔn dó, mɔ̌ jɛn é ma ka nɔ lɛ́ kú nǔblawu nú mɛ mɔ̌ ǎ é nɛ. Enyi a ko gbéjé hwiɖée kpɔ́n bo lɛ́ mɔ ɖɔ a ɖó na ɖɔ xó nú xɔ́ntɔn towe jɛn wɛ nyí hǔn, ɖɔ nǔ e ɖò tagba ɔ nyí wɛ é n’i, bo zán nǔkanbyɔ e na sísɛ́ ɛ b’ɛ na ɖɔ linlin tɔn lɛ é. Enyi a tuùn nǔ e lin wɛ é ɖè é ɔ, é na bɔkun nú we bonu a na d’alɔ ɛ b’ɛ na mɔ nǔ jɛ nǔ e é wà nyi dò é wu. Kánɖeji ɖɔ nǔ e ɖɔ wɛ a ɖè é jinjɔn Mawuxówema ɔ jí, bo ka hɛn d’ayi mɛ ɖɔ é kún nyí hwi wɛ xɔ́ntɔn towe na ɖó gbè na ó, loɔ, Jehovah wɛ. (Hlɔ. 14:10, nwt) Zǎn nǔnywɛ e ɖò Xó Mawu tɔn mɛ é, bɔ enyi a ɖò wě ɖè xá mɛɖé wɛ hǔn, xwedó kpɔ́ndéwú wuvɛ̌sexámɛ tɔn Jezu tɔn. (Nǔx. 3:5; Mat. 12:20) Etɛwu? Ðó lee Jehovah nɔ wà nǔ gbɔn xá mǐ é ɔ, mɔ̌ wɛ mǐ lɔ ɖó na wà xá mɛ ɖevo lɛ gbɔn.—Ja. 2:13.

14. Etɛ lɛ tutoblonunu Mawu tɔn ka nɔ sɔnǔ na nú mǐ?

¹⁴ Jehovah nɔ gbɔn tutoblonunu tɔn sín akpáxwé e ɖò ayikúngban jí é jí dó xlɛ́ ali mǐ bonu mǐ na gbɔn gbɛ̀ li ɔ jí. É nɔ sɔnǔ nú video lɛ, wema jinjɔn Biblu jí lɛ, kpo kplé lɛ kpo bonu ye na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na zán wěɖexámɛ tɔn e ɖò Xó Tɔn mɛ é. Mǐ sixu ɖeji dó nǔ enɛ lɛ wu ɖó ye jinjɔn Biblu jí. Nú Hagbɛ̌ Alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ ɖò gbeta ɖěɖee kúnkplá lee è sixu jlá wɛnɖagbe ɔ ganji gbɔn é kɔn wá wɛ ɔ, é nɔ ganjɛ gbigbɔ mímɛ́ ɔ wu. Nǔ ɖò mɔ̌ có, hwɛhwɛ ɔ, é nɔ vɔ́ gbeta enɛ lɛ gbéjé kpɔ́n bá kpɔ́n ɖɔ é byɔ ɖɔ emi ni bló huzuhuzu ɖé à jí. Etɛwu? Ðó “tito gbɛ̀ elɔ mɛ tɔn lɛ ɖò huzuhuzu wɛ” bɔ tutoblonunu Mawu tɔn ɖó na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ yɔyɔ̌ lɛ.—1 Kɔ. 7:31.

15. Wuvɛ̌ tɛ wɛnjlatɔ́ ɖé lɛ ka mɔ?

¹⁵ É ɖò wɛn ɖɔ mǐ nɔ yawǔ xwedó alixlɛ́mɛ ɖěɖee jinjɔn Biblu jí bɔ mǐ nɔ mɔ b’ɛ kúnkplá walɔ ɖagbe ɖiɖó lɛ é. Amɔ̌, enyi tutoblonunu Mawu tɔn bló huzuhuzu ɖé b’ɛ kúnkplá akpáxwé gbɛzán mǐtɔn tɔn ɖevo lɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka nɔ wà nǔ gbɔn? Ði kpɔ́ndéwú ɔ, ɖò agaɖanu dìn ɔ, fí e mǐ nɔ kplé bo nɔ sɛn Mawu ɖè lɛ é gbigbá kpo nukún kpíkpé dó ye wu kpo sín akwɛ jɛji tawun. Enɛ wu ɔ, Hagbɛ̌ Alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ ɖɔ ɖɔ agun gegě sixu zán kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn ɖokpo lee é nyɔ́ bló gbɔn é. Huzuhuzu enɛ zɔ́n bɔ è xò agun gegě kplé, bo sà Kpléxɔ Axɔ́suɖuto ɔ tɔn ɖé lɛ. È nɔ zán akwɛ ɖěɖee è mɔ lɛ é dó gbá Kpléxɔ lɛ ɖó xá e mɛ nɔví lɛ ɖó hudo tɔn ɖè hugǎn lɛ é. Enyi xá e mɛ è sà Kpléxɔ ɖé lɛ ɖè bo xò agun lɛ kplé é ɖé mɛ wɛ a nɔ nɔ ɔ, é sixu vɛwǔ nú we bɔ a na huzu sɔgbe xá ninɔmɛ yɔyɔ̌ ɔ. Dìn ɔ, wɛnjlatɔ́ ɖé lɛ ɖó na yì kplé lɛ ɖò fí e lín dó ye tawun lɛ é. Mɛ ɖevo e ko w’azɔ̌ syɛnsyɛn dó gbá Kpléxɔ ɖé alǒ kpé nukún d’ewu lɛ é sixu nɔ kanbyɔ yeɖée ɖɔ etɛwu è ka sà Kpléxɔ ɔ dìn à jí. Ye sixu lin ɖɔ hwenu kpo hlɔnhlɔn kpo ɖěɖee emi zán lɛ é bǐ gú emi. Amɔ̌, ye yí gbè nú tuto yɔyɔ̌ enɛ bɔ è ɖó na kpa ye ɖó enɛ wu.

16. Nɛ̌ wěɖexámɛ e ɖò 2 Kɔlɛntinu lɛ 6:1 mɛ é ka sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na kpò ɖò awǎ jɛ wɛ gbɔn?

¹⁶ Enyi mǐ nɔ flín ɖɔ Jehovah w’azɔ̌ na wɛ mǐ ɖè, bɔ é wɛ lɛ́ ɖò ali xlɛ́ tutoblonunu tɔn wɛ ɔ, mǐ na kpò ɖò awǎ jɛ wɛ. (Xà 2 Kɔlɛntinu lɛ 6:1.) Hwenu e é byɔ ɖɔ è ni na akwɛ dó gbá tɛmpli ɔ é ɔ, Axɔ́su Davidi sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ. É ɖɔ: “Ðó un nyí nǔtí ǎ, togun ce lɔmɔ̌ nyí nǔtí ǎ. Enyi mǐɖesunɔ sín acɛ wɛ mǐ zé dó na nǔ enɛ lɛ we ǎ. Hwi wɛ ɖó nǔ bǐ; hwi wɛ na nǔ e mǐ na we lɛ mǐ.” (1 Tan 29:14) Nú mǐ lɔ nɔ na nǔnina ɔ, nǔ e Jehovah na mǐ lɛ é na ɛ wɛ mǐ lɛ́ ɖè mɔ̌ nɛ. Amɔ̌, enyi mǐ nɔ zán hwenu mǐtɔn, hlɔnhlɔn mǐtɔn kpo akwɛ mǐtɔn kpo dó nɔ gudo nú azɔ̌ Jehovah tɔn ɔ, é nɔ dó xomɛhunhun n’i tawun.—2 Kɔ. 9:7.

17. Enyi é byɔ ɖɔ a ni jlá hwiɖée ɖó ɔ, etɛwu awakanmɛ ma ka ɖó na kú we ǎ?

¹⁷ Bonu mǐ na nɔ ali e sóbwé bo nɔ kplá mɛ yì gbɛ̀ mɛ é jí ɔ, mǐ bǐ wɛ ɖó na xwedó kpɔ́ndéwú Jezu tɔn. (1 Pi. 2:21) Enyi é byɔ vlafo ɖɔ a ni jlá hwiɖée ɖó ɔ, ma nú awakanmɛ kú we ó. Enɛ sixu nyí wuntun ɖagbe ɖé ɖɔ, a nɔ jó hwiɖée dó nú alixlɛ́mɛ Jehovah tɔn lɛ. Flín ɖɔ Jehovah tuùn ɖɔ hwɛhutɔ́ wɛ nú mǐ; é sín enɛ wu ɔ, é nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ni wà nǔ Jezu ɖɔhun, bonu nǔ bǐ na vɔ ɖ’ewu ǎ.

18. Etɛ mǐ ka ɖó na wà bo na kpé nǔ e gbé nya wɛ mǐ ɖè é wu?

¹⁸ Mi nú mǐ bǐ ni sɔ́ ayi ɖó sɔgudo jí, bo ɖò gbesisɔmɛ bo na jlá linlin kpo nǔwalɔ mǐtɔn lɛ kpo ɖó. (Nǔx. 4:25; Luk. 9:62) Mi nú mǐ ni nɔ sɔ́ mǐɖée hwe, ‘mǐ ni nɔ ɖò awǎ jɛ wɛ, bo nɔ ɖò mǐɖée jlaɖó wɛ.’ (2 Kɔ. 13:11, nwt) Enyi mǐ wà mɔ̌ ɔ, “Mawu wanyiyi tɔn kpo fífá tɔn ɔ kpo na nɔ kpɔ́ xá [mǐ].” Enɛ ɔ, é na nyí gbɛ̀ wezun ɔ wɛ mǐ na kán yì fó kpowun ǎ, loɔ, mǐ na lɛ́ ɖu vivǐ tɔn.