Azɔ̌ kpo Gbɔjɛ kpo “Ðó Hwenu”

 1. Linlin tɛ mɛ gegě ka nɔ ɖó dó azɔ̌ wu?

LINLIN tɛ mɛ gegě ka nɔ ɖó dó azɔ̌ wu ɖò fí e a nɔ nɔ é? Ðò tò gegě mɛ ɔ, mɛ lɛ nɔ w’azɔ̌ tawun hú ɖ’ayǐ tɔn. Hwɛhwɛ wɛ mɛ e nɔ w’azɔ̌ dín lɛ é sín alɔnu nɔ ján bɔ ye nɔ mɔ hwenu dó gbɔjɛ, zán hwenu xá xwédo yetɔn alǒ sú hudo gbigbɔ tɔn yetɔn lɛ sín dò ǎ. (Nǔt. 2:23) Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, mɛɖé lɛ tíìn bo yí wǎn nú azɔ̌ ɖebǔ ǎ bo nɔ ba hwɛjijɔ dó gbɔ azɔ̌ wà.—Nǔx. 26:13, 14.

2-3. Kpɔ́ndéwú tɛ lɛ Jehovah kpo Jezu kpo ka sɔ́ ɖ’ayǐ nú mǐ dó azɔ̌ wu?

² Gbɛ̀ ɔ nɔ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó azɔ̌ wu ǎ, amɔ̌, mǐ ni kpɔ́n linlin e Jehovah kpo Jezu kpo nɔ ɖó d’ewu é. É ɖò wɛn ɖɔ Jehovah nyí azɔ̌watɔ́. Jezu xlɛ́ enɛ nyi wɛn bo ɖɔ: “Tɔ́ ce ɖò azɔ̌ wà wɛ tɛgbɛ, bɔ nyɛ lɔ ɖò azɔ̌ wà wɛ.” (Jaan 5:17) Lin tamɛ dó azɔ̌ e Mawu wà bo dá nǔɖiɖó gbigbɔ tɔn maxamaxa lɛ kpo wɛkɛ ɖaxó elɔ kpo lɛ é bǐ jí. Mǐ nɔ lɛ́ mɔ kúnnuɖenú e xlɛ́ nǔɖiɖózɔ́ e Mawu wà lɛ é, ɖò ayikúngban ɖɛkpɛɖɛkpɛ elɔ e jí mǐ ɖè é. Hwɛ ɖɛhanwlantɔ́ ɔ tɔn jɔ bɔ é ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, nǔɖiɖó towe lɛ sukpɔ́ lóóo! A bló nǔ enɛ bǐ kpo nǔnywɛ kpo. Nǔ e a bló lɛ wɛ gɔ́ ayikúngban ɔ jí.”—Ðɛh. 104:24.

³ Jezu wà nǔ Tɔ́ tɔn ɖɔhun. É d’alɔ Mawu bɔ é ‘sɔ́ jinukúnsin ɖ’ayǐ.’ É w’azɔ̌ xá Jehovah “azɔ̌gán ɖɔhun.” (Nǔx. 8:27-31) Ðò nukɔnmɛ hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, é w’azɔ̌ nukúnɖeji ɖé. Azɔ̌ enɛ cí nǔɖuɖu ɖɔhun n’i, bɔ nǔ e é wà lɛ é bǐ xlɛ́ ɖɔ Mawu wɛ sɛ́ ɛ dó.—Jaan 4:34; 5:36; 14:10.

 4. Etɛ kpɔ́ndéwú e Jehovah kpo Jezu kpo zé ɖ’ayǐ dó gbɔjɛ wu é ka sixu kplɔ́n mǐ?

⁴ Kpɔ́ndéwú e Jehovah kpo Jezu kpo zé ɖ’ayǐ, bo nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn é xlɛ́ ɖɔ é kún ɖò dandan ɖɔ mǐ ni nɔ gbɔjɛ ó wɛ à? Ðebǔ ǎ. Nǔ nɔ cikɔ nú Jehovah gbeɖé ǎ, enɛ wu ɔ, é byɔ ɖɔ é ni gbɔjɛ ǎ. Biblu ɖɔ ɖɔ Jehovah dá jinukúnsin kpo ayikúngban kpo gudo é ɔ, é “ɖó azɔ̌ te bo gbɔjɛ.” (Tín. 31:17) Enɛ xlɛ́ ɖɔ Jehovah ɖó nǔ lɛ dídá te bo kpɔ́n ye b’ɛ jɛmɛ n’i. Jezu w’azɔ̌ syɛnsyɛn hwenu e é ɖò ayikúngban jí é có, é lɔ ka nɔ ba hwenu bo nɔ gbɔjɛ bo nɔ lɛ́ ɖu nǔ.—Mat. 14:13; Luk. 7:34.

 5. Wuvɛ̌ tɛ ka nɔ kpannukɔn mɛ gegě?

⁵ Biblu dó wusyɛn lanmɛ nú togun Mawu tɔn ɖɔ é ni nɔ w’azɔ̌. Mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖó na nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn, ye na nyí fɔnlínnɔ ǎ. (Nǔx. 15:19) Vlafo a nɔ wà agbazazɔ́ ɖé dó kpé nukún dó xwédo towe wu. Ahwanvu Klisu tɔn lɛ bǐ ka ɖó na nɔ lɛ́ ɖ’alɔ ɖò wɛnɖagbe ɔ jijla mɛ. É ka lɛ́ byɔ ɖɔ mǐ ni gbɔjɛ ganji. É ka nɔ vɛwǔ nú we hweɖelɛnu bɔ a na mɔ hwenu e kpé é nú agbazazɔ́ kpo sinsɛnzɔ́ ɔ kpo bo na lɛ́ gbɔjɛ à? Nɛ̌ mǐ ka na wà gbɔn bo na tuùn táan nabi e mǐ na w’azɔ̌ na é kpo nabi e mǐ na gbɔjɛ na é kpo?

 6. Nɛ̌ Maki 6:30-34 ka xlɛ́ ɖɔ Jezu nɔ ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó azɔ̌ kpo gbɔjɛ kpo wu gbɔn?

⁶ É ɖò taji ɖɔ è ni ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó azɔ̌ wu. Mawu sɔ́ d’ayi mɛ nú Axɔ́su Salomɔ́ɔ b’ɛ wlan ɖɔ: “Nǔ bǐ wɛ ɖó hwenu.” É kɛnu dó nǔdidó, xɔ mimɛ, avǐ yiya, nǔkiko, weɖuɖú, kpo nǔ ɖevo lɛ kpo wu. (Nǔt. 3:1-8) Akpáxwé taji gbɛzán tɔn we wɛ nyí azɔ̌ kpo gbɔjɛ kpo. Jezu ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó azɔ̌ kpo gbɔjɛ kpo wu. Mɛsɛ́dó lɛ lɛkɔ sín wɛn jla gbé gbè ɖokpo. Alɔnu yetɔn ján kaka bɔ ye “mɔ tɛn na ɖu nǔ vɔ́vɔ́ ǎ.” Jezu ɖɔ: “Mi wá mǐ ni jɛ vo fí e mɛɖé ma ɖè ǎ é, bonu mi na gbɔjɛ kpɛɖé.” (Xà Maki 6:30-34.) Jezu kpo ahwanvu tɔn lɛ kpo nɔ kpéwú hwebǐnu bo nɔ gbɔjɛ lee ye jló gbɔn é ǎ, amɔ̌ é tuùn ɖɔ ye bǐ ɖó hudo gbɔjɛ tɔn.

 7. Nɛ̌ Gbɔjɛzán sín sɛ́n ɔ gbígbéjé kpɔ́n ka na d’alɔ mǐ gbɔn?

⁷ Hweɖelɛnu ɔ, é nɔ byɔ ɖɔ mǐ ni gbɔjɛ kpɛɖé alǒ ɖyɔ azɔ̌ e mǐ nɔ wà gbè bǐ gbè é bo wà azɔ̌ ɖevo. Mawu bló tuto ɖé nú togun tɔn hwexónu tɔn bɔ é xlɛ́ enɛ mǐ; é wɛ nyí Gbɔjɛzán ɔ. Mǐ ɖò Mɔyizisɛ́n ɔ glɔ́ ǎ, é ɖò mɔ̌ có, mǐ sixu ɖu lè nǔ e é ɖɔ dó Gbɔjɛzán ɔ wu é gbígbéjé kpɔ́n tɔn. Enɛ sixu d’alɔ mǐ bɔ mǐ na gbéjé linlin e mǐ nɔ ɖó dó azɔ̌ kpo gbɔjɛ kpo wu é kpɔ́n.

 8. Sɔgbe xá Tíntɔ́n 31:12-15 ɔ, etɛ è ka nɔ wà ɖò Gbɔjɛzángbe?

⁸ Xó Mawu tɔn ɖɔ ɖɔ Mawu dá nǔ lɛ nú azǎn ayizɛ́n gudo é ɔ, é ɖó nǔ lɛ dídá te ɖò ayikúngban jí. (Bǐb. 2:2) Amɔ̌, Jehovah yí wǎn nú azɔ̌, bɔ ɖò ali ɖevo lɛ nu ɔ, é “ɖò azɔ̌ wà wɛ tɛgbɛ.” (Jaan 5:17) Gbɔjɛzán e Jehovah na é xwedó gbɔjɛ sín azǎn tɔn e è tinmɛ ɖò Bǐbɛ̌mɛ mɛ é sín kpɔ́ndéwú. Mawu ɖɔ ɖɔ Gbɔjɛzán ɔ nyí wuntun ɖé ɖò emi kpo Izlayɛli-ví lɛ kpo tɛntin. ‘Azán ɖé wɛ bo ɖò vo nú Jehovah.’ (Xà Tíntɔ́n 31:12-15.) Sɛ́n ɔ gbɛ́ bɔ mɛɖebǔ kaka jɛ vǐ lɛ, kpo mɛsɛntɔ́ lɛ kpo jí ɖó na w’azɔ̌ ǎ, xwégbe kanlin lɛ lɔ tlɛ ɖó na w’azɔ̌ ǎ. (Tín. 20:10) É nɔ zɔ́n bɔ togun ɔ nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ gbigbɔ tɔn lɛ jí hugǎn.

 9. Linlin e ma ɖò jlɛ̌ jí ǎ é tɛ mɛɖé lɛ ka ɖó dó Gbɔjɛzán ɔ wu ɖò Jezu hwenu?

⁹ Gbɔjɛzán ɔ nɔ wà ɖagbe nú togun Mawu tɔn, amɔ̌, sinsɛngán e nɔ gbɛ̀ ɖò Jezu hwenu lɛ é gegě bló bɔ é syɛn tawun, ye hɛn gángángán. Ye ɖɔ ɖɔ é kún sɔgbe xá sɛ́n bonu è na ba nǔkún yayǎnɔ bo ɖu, alǒ gbɔ azɔn nú azinzɔnnɔ ɖé ɖò Gbɔjɛzángbe ó. (Mak. 2:23-27; 3:2-5) Nukún e ye nɔ sɔ́ dó kpɔ́n é sɔgbe xá linlin Mawu tɔn ǎ, bɔ Jezu ɖè enɛ xlɛ́ mɛ e jló na sè lɛ é nyi wɛn.

10. Etɛ Matie 12:9-12 ka sixu kplɔ́n mǐ dó linlin e Jezu nɔ ɖó dó Gbɔjɛzán ɔ wu é wu?

¹⁰ Jezu kpo Jwifu e nyí ahwanvu tɔn lɛ é kpo nyi Gbɔjɛzánsɛ́n ɔ, ɖó ye ɖò Mɔyizisɛ́n ɔ glɔ́ wutu.b Amɔ̌, Jezu xlɛ́ gbɔn xó kpo nǔwiwa kpo mɛ ɖɔ è ɖó na nɔ jlɛ̌ jí dó nyi Gbɔjɛzánsɛ́n ɔ, ɖɔ è sixu wà xomɛnyínyɔ́ sín nǔ lɛ bo lɛ́ d’alɔ mɛ ɖò azǎn enɛ gbè. É ɖɔ nyi wɛn ɖɔ: “Ðò sɛ́n [ɔ] mɛ ɔ, è hɛn ɔ, è na wà ɖagbe gbɔjɛzángbe.” (Xà Matie 12:9-12.) É mɔ xomɛnyínyɔ́ kpo alɔdidó mɛ kpo sín nǔ lɛ wiwa dó mɔ Gbɔjɛzánsɛ́n ɔ gbigba ǎ. Nǔwiwa Jezu tɔn lɛ xlɛ́ nǔ e ɖò taji ɖò Gbɔjɛzángbe é. Ðó togun Mawu tɔn nɔ gbɔjɛ bo nɔ jó azɔ̌ e ye nɔ wà lɛ é dó wutu ɔ, ye nɔ kpéwú bo nɔ sɔ́ ayi ɖó gbigbɔ sín nǔ lɛ jí. Jezu sù ɖò xwédo e nɔ zán Gbɔjɛzán ɔ dó wà nǔ gbigbɔ tɔn lɛ é ɖé mɛ. Enɛ tɔ́n ɖò nǔ e mǐ xà bɔ Jezu nɔ wà hwenu e é ɖò jɔtɛn tɔn ɖò Nazalɛti é mɛ: “É yì kplɔ́ngbasá gbɔjɛzán Jwifu lɛ tɔn gbè, lee é ko nɔ bló gbɔn é. É site bo ja Mawuxó xà gbé.”—Luk. 4:15-19.

11. Mɛ̌ ka zé kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖ’ayǐ nú Jezu dó azɔ̌ wu?

¹¹ É ɖò wɛn ɖɔ Jozɛfu ɖó linlin e Mawu nɔ ɖó dó azɔ̌ wu é, bo kplɔ́n xwlɛkpikpazɔ́ Jezu, vǐ e è zɔ́n hinhɛn ɛ é. (Mat. 13:55, 56) Jezu sixu ko mɔ Jozɛfu bɔ é nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn gbè bǐ gbè bá dó kpé nukún xwédo tɔn e d’agba é wu. Nukɔnmɛ ɔ, Jezu ɖɔ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Azɔ̌watɔ́ ɔ, è ɖó na sú azɔ̌ e é wà ɔ sín axɔ́ ɛ.” (Luk. 10:6-7) Nǔgbo ɔ, azɔ̌syɛnsyɛnwiwa má Jezu.

12. Wemafɔ tɛ lɛ wɛ xlɛ́ nǔ e Biblu ɖɔ dó azɔ̌ syɛnsyɛn wu é?

¹² Mɛsɛ́dó Pɔlu lɔ nyɔ́ azɔ̌ syɛnsyɛn wà. Azɔ̌ tɔn taji ɔ wɛ nyí ɖɔ é na ɖekúnnu dó nyikɔ Jezu tɔn kpo wɛn tɔn kpo wu. Amɔ̌, Pɔlu w’azɔ̌ dó kpé nukún éɖée wu. Tɛsalonikinu lɛ tuùn ɖɔ é “nɔ jɛ tagba, bo nɔ wà azɔ̌” “zǎn kpo kéze kpo,” b’ɛ zɔ́n bɔ é “nɔ kɔ jí nú mɛɖebǔ [ǎ].” (2 Tɛ. 3:8; Mɛ. 20:34, 35) É sixu ko nyí ɖɔ goxɔ gbigbá sín azɔ̌ tɔn dó gesí wɛ é ɖè. Hwenu e é ɖò Kɔlɛnti é ɔ, é nɔ Akilasi kpo Plisilu kpo sín xwégbe bɔ “ye nɔ wà azɔ̌ ɖó kpɔ́ ye nɔ gbá goxɔ.” Ðɔ e Pɔlu ɖɔ ɖɔ emi nɔ w’azɔ̌ “zǎn kpo kéze kpo” é xlɛ́ ɖɔ é kún nɔ gbɔjɛ ó ǎ. É nɔ ɖó goxɔ gbigbá te ɖò Gbɔjɛzángbe lɛ mɔ̌. Ali nɔ hun n’i ɖò azǎn enɛ gbè bɔ é nɔ ɖekúnnu nú Jwifu lɛ, ɖó ye lɔ nɔ w’azɔ̌ ɖě ɖò Gbɔjɛzángbe ǎ wutu.—Mɛ. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Etɛ kpɔ́ndéwú Pɔlu tɔn ka sixu kplɔ́n mǐ?

¹³ Mɛsɛ́dó Pɔlu zé kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ. É ɖó na wà agbazazɔ́, amɔ̌ é nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ ɖ’alɔ “ɖò wɛnɖagbe Mawu tɔn sín azɔ̌ mímɛ́ ɔ mɛ” ɖò gbesisɔmɛ. (Hlɔ. 15:16, nwt; 2 Kɔ. 11:23) É dó wusyɛn lanmɛ nú mɛ ɖevo lɛ ɖɔ ye ni wà nǔ ɖokpo ɔ. Enɛ wu ɔ, Akilasi kpo Plisilu kpo gɔ́ nú Pɔlu, bo “wà azɔ̌ nú Klisu Jezu.” (Hlɔ. 12:11; 16:3) Pɔlu dó wusyɛn lanmɛ nú Kɔlɛntinu lɛ ɖɔ ye ni “nɔ ɖò bǐbí dó Aklunɔ sín azɔ̌ ɔ wu d’eji wɛ.” (1 Kɔ. 15:58; 2 Kɔ. 9:8) Jehovah tlɛ sɔ́ dó ayi mɛ nú mɛsɛ́dó Pɔlu bɔ é wlan ɖɔ: “Mɛ e ma jló na wà azɔ̌ ǎ ɔ, ni ma ɖu nǔɖuɖu lɔ ó.”—2 Tɛ. 3:10.

14. Etɛ ɖɔ wɛ Jezu ka ɖè hwenu e é ɖɔ xó e ɖò Jaan 14:12 mɛ é é?

¹⁴ Azɔ̌ taji hugǎn e mǐ sixu wà ɖò azǎn gudogudo tɔn elɔ lɛ mɛ é wɛ nyí Mawuxóɖiɖɔ, kpo nǔ kplɔnkplɔn mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu kpo. Nǔgbo ɔ, Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ na w’azɔ̌ e tlɛ hugǎn emitɔn lɛ é! (Xà Jaan 14:12.) É nyí ɖiɖɔ wɛ é ɖè ɖɔ mǐ na bló nǔjiwǔ lɛ éɖɔhun ǎ. É nyɔ́ wà ɔ, ahwanvu tɔn lɛ na ɖɔ Mawuxó bo lɛ́ kplɔ́n nǔ mɛ ɖò fí gegě, nú mɛ gegě bo na lɛ́ wà mɔ̌ nú táan gegě, hugǎn lee éyɛ wà gbɔn é.

15. Nǔ tɛ lɛ mǐ ka ɖó na nɔ kanbyɔ mǐɖée? Aniwu?

¹⁵ Nú a nɔ wà agbazazɔ́ ɖé hǔn, kan nǔ elɔ lɛ byɔ hwiɖée: ‘È ka tuùn mì ɖò azɔ̌ ce jí ɖɔ un nɔ wà azɔ̌ syɛnsyɛn à? Un ka nɔ fó azɔ̌ ce dó hwenu bo nɔ wà mɔ̌ kpo nǔwukpíkpé ce bǐ kpo à?’ Nú xósin towe lɛ nyí ɛɛn ɔ, gǎn towe na ɖibla ɖeji dó wǔ we. Wɛn Axɔ́suɖuto ɔ tɔn na lɛ́ dɔn mɛ e ɖò ayi ɖó wǔ we wɛ lɛ é hugǎn. Ðò Mawuxóɖiɖɔ kpo mɛkplɔnkplɔn kpo sín azɔ̌ ɔ kpáxwé ɔ, kan nǔ elɔ lɛ byɔ hwiɖée: ‘È ka tuùn mì ɖɔ un nɔ w’azɔ̌ syɛnsyɛn ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ à? Un ka nɔ sɔnǔ nú xóɖɔɖókpɔ́ nukɔntɔn lɛ ganji à? Un ka nɔ yawǔ lɛkɔ yì ɖɔ xó xá mɛ e ɖó jlǒ lɛ é à? Un ka nɔ ɖ’alɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ sín akpáxwé vovo lɛ mɛ ɖò gbesisɔmɛ à?’ Nú xósin towe lɛ nyí ɛɛn ɔ, a na mɔ awǎjijɛ ɖò azɔ̌ towe mɛ.

16. Vogbingbɔn tɛ ka ɖò linlin e Jezu kpo mɛsɛ́dó lɛ kpo ɖó dó gbɔjɛ wu é, kpo ee mɛ gegě nɔ ɖó d’ewu égbé é kpo tɛntin?

¹⁶ Jezu tuùn ɖɔ emi kpo mɛsɛ́dó lɛ kpo nɔ ɖó gbɔjɛ kpɛɖé sín hudo hweɖelɛnu. Amɔ̌, mɛ gegě cí nya dɔkunnɔ e xó lǒ Jezu tɔn ɖɔ é ɖɔhun, ɖò hwexónu kpo égbé kpo. Nya enɛ na ganjɛwu éɖée ɖɔ: “Un na gbɔjɛ, bo na ɖu nǔ, bo nu ahan, bo na ɖu gbɛ̀.” (Luk. 12:19; 2 Tim. 3:4) É sɔ́ ayi tɔn ɖó gbɔjɛ kpo gbɛɖuɖu kpo jí, Jezu kpo mɛsɛ́dó lɛ kpo ka wà mɔ̌ ǎ.

17. Nɛ̌ mǐ ka nɔ zán gbɔjɛhwenu mǐtɔn lɛ gbɔn?

¹⁷ Égbé ɔ, mǐ nɔ tɛ́n kpɔ́n bá wà nǔ Jezu ɖɔhun gbɔn gbɔjɛhwenu e mǐ mɔ ɖò azɔ̌mɛ é zinzan dó gbɔjɛ, ɖekúnnu nú mɛ ɖevo lɛ, bo lɛ́ yì kplé Klisanwun tɔn lɛ gblamɛ. Nǔ kplɔnkplɔn mɛ lɛ bonu ye na huzu ahwanvu kpo kplé lɛ yiyi kpo nyí nǔ taji nú mǐ sɔmɔ̌, bɔ mǐ nɔ dó gǎn lɛ bǐ bo nɔ ɖ’alɔ ɖò nǔ mímɛ́ enɛ lɛ mɛ ɖò gbesisɔmɛ. (Ebl. 10:24, 25) Mǐ na bo tlɛ yí gbɔjɛ bo yì tomɛ ɔ, mǐ nɔ tɛ́dó aca gbigbɔ tɔn mǐtɔn lɛ wu, bo nɔ yì kplé lɛ ɖò fí ɖebǔ e mǐ ɖè é, lobo nɔ lɛ́ ba ali e na hun lɛ é dó ɖekúnnu nú mɛ e mǐ nɔ xò gò lɛ é.—2 Tim. 4:2.

18. Etɛ Axɔ́su mǐtɔn Klisu Jezu ka ba ɖɔ mǐ ni wà?

¹⁸ É sù nukún mǐtɔn mɛ tawun ɖɔ Axɔ́su mǐtɔn Klisu nɔ jlɛ̌ jí, bo d’alɔ mǐ bonu mǐ na ɖó linlin e ɖò jlɛ̌ jí é dó azɔ̌ kpo gbɔjɛ kpo wu. (Ebl. 4:15) É ba ɖɔ mǐ ni gbɔjɛ lee mǐ ɖó hudo tɔn gbɔn é. É lɛ́ ba ɖɔ mǐ ni wà azɔ̌ syɛnsyɛn bo sú hudo agbaza tɔn mǐtɔn lɛ sín dò, lobo lɛ́ ɖ’alɔ ɖò nǔ kplɔnkplɔn mɛ lɛ bonu ye ni huzu ahwanvu sín azɔ̌ e nɔ fá kɔ nú mɛ é mɛ. Ðò xóta e bɔ d’ewu é mɛ ɔ, mǐ na ɖɔ xó dó azɔ̌ e Jezu wà bonu mǐ na gosin kannumɔgbenu baɖabaɖa ɖé é jí.