Oñeporandúva jepi
Ikatu piko jaikuaa mbaʼe oraitépa oñemosaingovaʼekue Jesúspe pe yvyráre?
Ko porandu ojejapo oñeimoʼã rupi ojoavyha Marcos ha Juan ohaivaʼekue Jesús ñemanóre. Marcos heʼi: ‘Ha pyhareve las 9 rupi oñemosaingo chupe yvyráre’ (Mar. 15:25, NM). Péro Juan heʼi ‘las 12 rupi’ Pilato ontregárõ guare Jesúspe umi hudíope oñemosaingo hag̃ua chupe yvyráre (Juan 19:14-16, NM). Oĩramo jepe heta tapicha arandu omyesakãséva mbaʼérepa haʼetévaicha ojoavýva, la Biblia nomeʼẽi heta informasión ko mbaʼére. Upéicharõ jepe, ñantende hag̃ua mbaʼérepa idiferénte Marcos ha Juan ohaivaʼekue, oĩ peteĩ mbaʼe ñanepytyvõtava: mbaʼéichapa ojekuaa umi óra Jesús tiémpope.
Síglo primérope, umi hudío oipapa 12 óra ojope aja kuarahy peteĩ díape, upéva oñepyrũ kuarahy osẽvo (Juan 11:9). Upéicharõ, pe óra tercera oho hese las ocho guive las nueve peve pyharevekue, ha pe óra sexta katu opa las doce asaje rupi. Jaikuaaháicha, pe kuarahy oike ha osẽ diferénte óra tahaʼe roʼy tiémpope térã haku tiémpope, upévare oĩ ára mbyky ha ipukúva. Yma umi hudío kuarahýre oikuaavaʼekue mbaʼe órapa, upévare ndaikatúi jaikuaa porã mbaʼe oraitépa oiko peteĩ mbaʼe. Escrituras Griegas Cristianas-pe oñeʼẽ jave óra tercera, sexta térã nona (novena) rehe ohechauka hína mbaʼe óra rupípa oiko peteĩ mbaʼe (Mat. 20:3, 5; Hech. 10:3, 9, 30). Umi ohaíva la Biblia tekotevẽ javénte ojekuaa mbaʼe oraitépa oiko peteĩ mbaʼe, omombeʼu voi upéva, pór ehémplo óra séptima térã ‘asaje la una rupi’ (Juan 4:52, NM).
Omombeʼúvo mbaʼépa oiko Jesúspe ojejukaha díape Mateo, Marcos, Lucas ha Juan ndojoavýi heʼívo mbaʼe órapa oiko ambue mbaʼe. Pór ehémplo, koʼã cuatro heʼi koʼẽma hague umi saserdóte ha ansianokuéra oñembyatýrõ guare ontrega hag̃ua Jesúspe pe governadór Poncio Pilátope (Mat. 27:1; Mar. 15:1; Luc. 22:66; Juan 18:28). Upéicha avei, Mateo, Marcos ha Lucas heʼi pe óra sexta térã las 12 asaje rupi Jesús osaingo aja yvyráre, ou hague pytũmbaite upe tetãme óra nona peve térã ‘las 3 rupi’ (Mat. 27:45, 46; Mar. 15:33, 34; Luc. 23:44, NM).
Oĩ peteĩ mbaʼe ñantendevaʼerã avei. Pór ehémplo yma ojejuka mboyve peteĩ tapichápe hetaiterei oñeñemboharái raẽ hese. Sapyʼánte oĩ voi omanóva oñembyepoti vaietereígui chupe. Jesús rehe oñemboharái vaieterei hikuái, upéicha rupi ohupítarõ guare ijapére pe yvyra ndaipuʼakái hese ha oñemeʼẽ ambue kuimbaʼépe ogueraha hag̃ua (Luc. 23:26; Juan 19:17). Oñepyrũ guive oñeñemboharái Jesús rehe oñemosãingo peve pe yvyráre ohasa heta tiémpo, upéicha rupi jahechakuaa mbaʼérepa Marcos ha Juan ohai diferénte umi óra. Upéicharõ jahecha peteĩva oiméne hague ohai pe óra oñemosãingorõ guare Jesúspe ha pe ótro oñeñepyrũ guive oñeñemboharái hese.
Apóstol Juan ningo ohaivaʼekue ilívro heta áño Mateo, Lucas ha Marcos ohai rire, upévare ikatu oreko umi lívro ohaivaʼekue koʼã apóstol. Añetehápe ojoavy pe óra Juan ha Marcos ohaivaʼekue, upéva ohechauka apóstol Juan ndokopiái hague Marcos ohaivaʼekuéguinte. Mokõivéva ningo ojehaivaʼekue Ñandejára espíritu rupive, ha la Biblia nomeʼẽiramo jepe ambue informasión ohechaukáva mbaʼérepa oĩ ko diferénsia, ikatu jajerovia Marcos ha Juan ohaivaʼekuére.