Nuhe Alindọn Zẹẹmẹdo to Biblu Mẹ

“Gbẹtọ sọ lẹzun alindọn gbẹ̀tenọ.”—GẸNẸSISI 2:7.

 1. Etẹwẹ mí dona gbadopọnna nado sọgan yọ́n nuhe Biblu plọnmẹ dogbọn alindọn dali?

DILE mí ko mọ do, yise lẹ dogbọn alindọn dali yin susu podọ gbọnvo. Etlẹ yin to mẹhe sọalọakọn nado ze yise yetọn lẹ sinai do Biblu ji lẹ ṣẹnṣẹn, linlẹn lẹ gbọnvo dogbọn nuhe alindọn yin po nuhe nọ jọ do e go to whenuena mí kú po dali. Ṣigba na nugbo tọn etẹwẹ Biblu plọnmẹ dogbọn alindọn dali? Nado mọdona, mí dona gbadopọnna zẹẹmẹ hogbe Heblu po Glẹki po tọn lẹ heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “alindọn” to Biblu mẹ.

“Alindọn” Taidi Nudida Gbẹ̀te De

2, 3. (a) Hogbe tẹwẹ yin lilẹdogbedevomẹ dọ “alindọn” to Owe-wiwe Heblu tọn mẹ, podọ etẹwẹ yin zẹẹmẹ tangan hogbe ehe tọn? (b) Nawẹ Gẹnẹsisi 2:7 dekunnu gbọn dọ hogbe lọ “alindọn” sọgan zẹẹmẹdo gbẹtọ de blebu?

² Hogbe Heblu tọn lọ heyin lilẹdogbedevomẹ dọ “alindọn” wẹ neʹphesh, podọ e sọawuhia whla 754 to Owe-wiwe Heblu tọn mẹ (he nọ saba yin yiylọ dọ Alẹnu Hoho). Etẹwẹ neʹphesh zẹẹmẹdo? Sọgbe hẹ Le Dictionnaire de la Bible et des Religions (Glẹnsigbe), e “nọ saba dlẹnalọdo nudida gbẹ̀te lọ blebu, taidi mẹdopo.”

³ Di apajlẹ, Gẹnẹsisi 2:7 dọmọ: “OKLUNỌ Jiwheyẹwhe do gbẹtọ sọn kọgudu aigba tọn mẹ; bo gbọ̀ do awọ̀ntinslo etọn lẹ mẹ gbigbọ ogbẹ̀ tọn; gbẹtọ sọ lẹzun alindọn gbẹ̀tenọ.” Doayi e go dọ Adam ma tindo alindọn de gba; ewọ yin alindọn de—kẹdẹdile mẹde he lẹzun doto de yin doto de do. Hogbe lọ “alindọn,” to whelọnu lo, sọgan basi zẹẹmẹ na gbẹtọ lọ blebu.

4, 5. (a) Na apajlẹ lẹ he dohia dọ hogbe lọ “alindọn” dlẹnalọdo gbẹtọ lọ blebu. (b) Nawẹ Le Dictionnaire de la Bible et des Religions (Glẹnsigbe) nọgodona nukunnumọjẹnumẹ lọ dọ gbẹtọ yin alindọn de gbọn?

⁴ Nukunnumọjẹnumẹ ehe yin godonọna to Owe-wiwe Heblu tọn lẹ pete mẹ, fie mí mọ hodidọ lẹ te taidi “eyin [alindọn, NW ] depope waylando” (Levitiku 5:1), “alindọn e yin he wà azọ́n hunkọ de tọn to azán doponẹ gbè” (Levitiku 23:30), “eyin sunnusi de yin mimọ to finfin de sọn [alindọn, NW ]” (Deutelonomi 24:7), “[alindọn, NW ] etọn sọ gble” (Whẹdatọ 16:16), “dẹn sọ na wẹ mìwlẹ na do to homẹgblena alindọn ṣie?” (Job 19:2), podọ “[alindọn, NW ] ṣie jà kọnyingbe na homẹgble.”—Psalm 119:28.

⁵ Nudepope ma dohia to wefọ ehelẹ mẹ dọ alindọn yin oyẹ̀ de he nọ to gbẹnọ na ede to okú godo gba. “Nado dọ to hogbe mítọn titi lẹ mẹ dọ ‘alindọn’ mẹyiwanna mítọn lẹ tọn ko tọ́nyi nado yì nọpọ hẹ Oklunọ kavi nado dọho ‘alindọn jọmaku tọn’ ma na yin nukunnumọjẹemẹ sọgbe hẹ yise AH [Alẹnu Hoho] tọn gba,” wẹ Le Dictionnaire de la Bible et des Religions (Glẹnsigbe) dọ.

6, 7. Hogbe tẹwẹ yin lilẹdogbedevomẹ dọ “alindọn” to Owe-wiwe Glẹki Klistiani tọn lẹ mẹ, podọ etẹwẹ yin zẹẹmẹ tangan hogbe ehe tọn?

⁶ Hogbe lọ heyin lilẹdogbedevomẹ taidi “alindọn” hugan whla kanweko to Owe-wiwe Glẹki Klistiani tọn (he nọ saba yin yiylọ dọ Alẹnu Yọyọ) lọ mẹ wẹ psy·kheʹ. Taidi neʹphesh, hogbe ehe nọ saba dlẹnalọdo gbẹtọ blebu de. Di apajlẹ, lẹnnupọndo hodidọ helẹ ji: “Yè to tuklado alindọn ṣie.” (Johanu 12:27) “Obu sọ jẹ [alindọn, NW ] lẹpo ji.” (Owalọ lẹ 2:43) “Mì gbọ [alindọn, NW ] lẹpo ni yin mẹmẹglọ hlan huhlọn daho lẹ.” (Lomunu lẹ 13:1) “Mì nọ miọnhomẹna [alindọn, NW ] mawhiwhẹnọ lẹ.” (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14) “Ehe mẹ omẹ pẹvide, enẹ wẹ, [alindọn, NW ] ṣinatọ̀n gán te, gbọn osìn dali.”—1 Pita 3:20.

⁷ E họnwun dọ Psy·kheʹ, taidi neʹphesh, dlẹnalọdo gbẹtọ lọ blebu. Sọgbe hẹ weyọnẹntọ Nigel Turner, hogbe ehe “nọtena gbẹtọvi lọsu, mẹlọ lọsu, agbasa yinukun do mọ ehe mẹ [gbigbọ] Jiwheyẹwhe tọn rûaḥ ko yin gbigbọdo. . . . Nùzindonuji lọ tin to mẹlọ blebu ji.”

 8. Be kanlin lẹ yin alindọn lẹ wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

⁸ To Biblu mẹ hogbe lọ “alindọn” nọ yin yiyizan e mayin na gbẹtọvi lẹ kẹdẹ gba ṣigba na kanlin lẹ lọsu. Di apajlẹ, to zẹẹmẹ-bibasina nudida gbẹ̀te ohù mẹ tọn lẹ mẹ, Gẹnẹsisi 1:20 dọ dọ Jiwheyẹwhe degbe dọmọ: “Gbọ osìn lẹ ni yí sisawẹn [alindọn, NW ] gbẹ̀te lẹ tọn do to sisawẹn.” Podọ to azán nudida tọn he bọdego gbè, Jiwheyẹwhe dọmọ: “Gbọ aigba ni ji [alindọn gbẹ̀te, NW ] kẹdẹdi etọn lẹ, whékanlin po onú he nọ lìn po, podọ whékanlin aigba tọn kẹdẹdi etọn.” (Gẹnẹsisi 1:24; yijlẹdo Osọha lẹ 31:28 go.) Gbọnmọ dali, “alindọn” sọgan dlẹnalọdo nudida gbẹ̀te de, vlavo gbẹtọvi kavi kanlin.

“Alindọn” Taidi Ogbẹ̀ Nudida de Tọn

 9. (a) Zẹẹmẹ he gbloada tẹwẹ sọgan yin nina hogbe lọ “alindọn”? (b) Be ehe jẹagọdo linlẹn lọ dọ alindọn yin gbẹtọ lọ lọsu wẹ ya?

⁹ To whedelẹnu, hogbe lọ “alindọn” nọ dlẹnalọdo ogbẹ̀ he gbẹtọ de kavi kanlin de nọ duvivi etọn. Ehe ma diọ zẹẹmẹ Biblu tọn na alindọn taidi gbẹtọ kavi kanlin de gba. Nado basi dohia: Mí nọ dọ dọ mẹde tin to ogbẹ̀, he zẹẹmẹdo dọ ewọ yin gbẹtọ gbẹ̀te de. Mí sọgan sọ dọ dọ ewọ tindo ogbẹ̀. To aliho dopolọ mẹ, gbẹtọ gbẹ̀te yin alindọn de. Ṣogan, to whenuena ewọ tin to ogbẹ̀, e sọgan yin didọ dọ “alindọn” yin nude he ewọ tindo.

10. Na apajlẹ lẹ he dohia dọ hogbe lọ “alindọn” sọgan dlẹnalọdo ogbẹ̀ he gbẹtọ de kavi kanlin de nọ duvivi etọn.

¹⁰ Di apajlẹ, Jiwheyẹwhe dọna Mose dọmọ: “Mẹhe to [alindọn, NW ] towe dín lẹpo ko zun oṣiọ.” (Eksọdusi 4:19) E họnwun dọ, kẹntọ Mose tọn lẹ to díndín nado yí ogbẹ̀ etọn. Yizan mọnkọtọn “alindọn” tọn yin mimọ to hodidọ he bọdego helẹ mẹ. “Enẹwutu wẹ mí yin avosatọ susu na [alindọn, NW ] mítọn lẹ.” (Jọṣua 9:24) “Bo họnyi na [alindọn, NW ] yetọn.” (2 Ahọlu lẹ 7:7) “Gbẹtọ dodonọ de hò [alindọn, NW ] kanlin etọn tọn pọ́n.” (Howhinwhẹn lẹ 12:10) “Ovi gbẹtọ tọn wá . . . nado yí [alindọn, NW ] etọn do basi ofligọ na omẹ susu.” (Matiu 20:28) “E . . . dọ̀n sẹpọ kúdonu, bo masọ hò [alindọn, NW ] ede tọn pọ́n.” (Filippinu lẹ 2:30) To ninọmẹ dopodopo mẹ, hogbe lọ “alindọn” zẹẹmẹdo “ogbẹ̀.”a

11. Etẹwẹ sọgan yin didọ dogbọn lehe Biblu yí hogbe lọ “alindọn” zan do dali?

¹¹ Enẹwutu hogbe lọ “alindọn” dile e yin yiyizan do to Biblu mẹ dlẹnalọdo gbẹtọ de kavi kanlin de kavi ogbẹ̀ he gbẹtọ de kavi kanlin de nọ duvivi etọn. Zẹẹmẹ Biblu tọn na alindọn bọawu, to tlọlọ, bo mayin agbandona gbọn tamẹnuplọnmẹ he gẹdẹ lẹ po yise otangblo gbẹtọ lẹ tọn po dali gba. Ṣigba etẹwẹ nọ jọ do alindọn go to okú whenu? Nado na gblọndo kanbiọ enẹ tọn, mí dona mọnukunnujẹ nuhewutu mí do nọ kú mẹ whẹ́.

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Yẹdide to weda 20]

Yemẹpo yin alindọn lẹ