Kọndopọ Madogan Alọwle Tọn

VINỌ jọja de hò owhe awe-mẹvi etọn do awàmẹ. Enẹgodo, é ze e glín do aigba to ajijimẹ po adi po. Ovi lọ kú to ganhiho vude lẹ godo. Vinọ lọ basi zẹẹmẹ dọmọ: “E do nuhe zọ́n yẹn do glín in dai, na asu ṣie ma nọ penukundo whẹndo etọn go wutu wẹ.” Kakati nado dọ whẹho lọ gbọ hẹ asu etọn, e kọ̀n adi etọn do ovi homẹvọnọ lọ ji.

Vude to vinọ lẹ mẹ nọ yinuwa to aliho zẹjlẹgo mọnkọtọn de mẹ, ṣigba suhugan nọ dọ numọtolanmẹ yetọn lẹ tọnjẹgbonu. E to lilẹzun nuhe vẹawu whepoponu na alọwlemẹ lẹ nado hẹn alọwle yetọn zun kọdetọn dagbenọ. Linlinwe lọ Journal of Marriage and the Family dọmọ: “To whenuena yọnbasi kọdetọn dagbe alọwle tọn yin nuhe yìdo tlala taidi lehe e tedo to Etats-Unis do to egbehe, nado basi gbemima sinsinyẹn, he ma sọgbe hlan alọwle de ... yin nuhe tindo owu sọmọ bọ gbẹtọ lẹnpọn dagbenọ depope ma sọgan basi i.”

To ojlẹ hunyanhunyan tọn ehelẹ mẹ, fẹnnuwiwa, gbemasọ hẹ mẹnọzo, ahọ́ lẹ, wiwọ́ po yọnwhẹn lẹ po, po ṣejannabi po ehe lẹpo nọ hẹn wiwọ́ whẹndo tọn wá, ehe nọ saba dekọtọn do gbẹdai mẹ. Ninọmẹ lọ sinyẹn to Japon sọmọ bọ Ṣọṣi Katholiki tọn lọsu, dile teninọ mawhango etọn hlan gbẹdai tlẹ diyin do sọ, ko zé wedegbẹ vonọtaun de dai nado hẹn pọngbọ wá na hagbẹ́ yetọn he tindo gbẹdai po dehe vọ́ alọwle basi to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ po. Suhugan ṣọṣi-yìtọ lẹ tọn to yinyin nuyiwadeji gbọn nuhahun he gando gbẹdai go lẹ dali.

Ṣigba, sọha gbẹdai tọn lẹ do apa vude nuhahun pligidi lọ tọn hia. Dogbapọn to Etats-Unis dohia dọ jẹhẹnu gbẹzan alọwle tọn lọsu he to gbigble zọnmii wẹ yin asisa jideji gbẹdai tọn, kakati nido yin nuyiwa paa pọmẹ tọn he hẹn gbẹdai bọawu hugan. Po vivẹnudido vude kavi gbemima vude po, gbẹzan alọwle tọn hẹn gigo etọn bú. Mẹsusu hẹn awusọhia asu po asi po yinyin nukunmẹ tọn go, ṣigba yé ma nọ na jlọjẹ alọwle tọn yede, e sinyẹn na yé nado dọho hẹ ode awetọ yetọn. Mẹdelẹ tindo numọtolanmẹ taidi yọnnu Whèzẹtẹn waji tọn lọ he họ̀ yọdo ede titi tọn kẹdẹ, bo dọmọ, ‘Yẹn gbẹ́ nado tin hẹ asu ṣie to yọdo mẹ.’ Na e ma penugo nado gbẹ́ asu etọn dai todin wutu, e basi dide nado gbẹ́ ẹ dai to okú yetọn godo. E blawu dọ, dile e tlẹ yindọ omẹ enẹlẹ ma basi gbẹdai, gbẹzan alọwle tọn ma yin asisa ayajẹ tọn na yé gba.

Enẹ wẹ yin whẹho Isao tọn. E dà asi etọn to whenuena nulẹ to yìyì linsinlinsin, enẹwutu e ma tindo numọtolanmẹ mẹwhinwhan tọn depope nado diọ aliho gbẹzan mẹde-ylọ-dọ nujọnu etọn tọn gba. Dile e tlẹ yindọ e nọ hẹn akuẹ he yinukunkẹ́ wá whégbè taidi agbàn-bẹhun kuntọ de, e gbọn apà dali do zán akuẹ etọn lẹpo do núdùdù po ahànnunu po ji, bo ma penukundo whẹndo etọn go. Taidi kọdetọn de, wiwọ́ ma nọ matin to ewọ po asi etọn po ṣẹnṣẹn gbede. Isao flin dọmọ “Whedepopenu he onu lẹ ma to núgbeji na mi, yẹn nọ yì whégbè nado sà adi lọ do whẹndo ṣie ji.” Taidi osó miyọnnọ he ma na nabọẹ, hosọ gbẹdai tọn nọ to wuwujẹgbonu egbesọ egbesọ.

Suhugan sunnu po yọnnu lẹ po tọn to akọndona alọwle ylankan. Vlavo yé basi gbẹdai kavi lala, yé ma to ayajẹ mọyi gba. Be aliho de tin na yé nado tindo kọdetọn dagbe to alọwle yetọn mẹ ya? Etẹwẹ sọgan yin wiwà nado hẹn kọndopọ alọwle yetọn tọn lodo? (Pọ́n w-F 15/8/93, weda 3.)