To Godo mẹ—Whẹdida Dodo Na Mẹlẹpo

“Mí na tẹnpọn nado dotoai to aliho yọyọ lẹ mẹ . . . na ogbè he ko yin awugblena lẹ, ogbè magbọjẹnọ lẹ tọn, ogbè he ma tindo todido yinyin sisè tọn lẹ. . . . Nuhe pò wẹ yin nado yí nuhe ko yin kinkandai to osẹ́n mẹ do yizan mẹ: nado yin nujikudonọ to godo mẹ dọ dile mẹlẹpo yin jiji to yẹyi dopolọ mẹ to Jiwheyẹwhe nukọn do, mọwẹ mẹlẹpo yin jiji to yẹyi dopolọ mẹ to gbẹtọ nukọn do.”—Hodidọ ofin ji hihẹ Togan Richard Milhous Nixon États-Unis tọn, to 20 janvier 1969.

WHENUENA ahọlu lẹ, togan lẹ, po agbago-gán lẹ po hẹ ogán ji, yé nọ yin whinwhan nado dọho gando whẹdida dodo go. Richard Nixon, yèdọ togan dai États-Unis tọn, ma gbọnvo gba. Ṣigba hodidọ họnwun etọn lẹ hẹn wunhinhọ́n yetọn bú to whenuena yé yin pinpọnhlan sọn hinhọ́n he ma yinuwadomẹji sọmọ whenuho tọn mẹ. Dile e tlẹ dopagbe ‘nado na huhlọn osẹ́n lọ sọ,’ Nixon to godo mẹ yin mimọ nado huwhẹ̀ osẹ́nhẹngba tọn bo yin hinhẹn po huhlọn po nado jo ogán tẹnmẹ etọn do. Owhe ogbàn to godo mẹ, ‘ogbè heyin awugblena lẹ, magbọjẹnọ lẹ, po dehe ma tindo todido yinyin sisè tọn lẹ po’ gbẹsọ pò to awhado nado yin sisè.

Ogbè mọnkọtọn lẹ sisè po nukunpipedo yajiji yetọn lẹ go po mayin azọngban he bọawu de gba, dile madosọha nukọntọ linlẹn dagbenọ lẹ ko wá mọ do. ‘Whẹdida dodo na mẹlẹpo’ ko sọawuhia nado yin yanwle he kọ̀n yè ma sọgan jẹ. Etomọṣo, owhe kanweko susu lẹ die wayi, opagbe de yin dido he jẹ na ayidonugo mítọn—yèdọ opagbe vonọtaun de gando whẹdida dodo go.

Gbọn yẹwhegan etọn Isaia dali, Jiwheyẹwhe na jide omẹ Etọn lẹ dọ emi na do “devi” he ewọ lọsu ko dè hlan yé. “Yẹn ko yí gbigbọ ṣie do e ji,” wẹ Jehovah dọna yé. “Ewọ nasọ hẹn [whẹdida dodo] jẹgbonu wá na kosi lẹ.” (Isaia 42:1-3) Togan gbẹtọvi tọn de ma na tẹnpọn nado basi nulila diọdo he gbloada sọmọ tọn de gba, yèdọ dehe na zẹẹmẹdo whẹdida dodo dẹn-to-aimẹ na akọta lẹpo. Be opagbe ehe sọgan yin jidedego ya? Be wadotana vonọtaun mọnkọtọn sọgan yin bibasi pọ́n gbede ya?

Opagbe He Go Mí Sọgan Dejido De

Yè sọgan dejido opagbe de go dile yè sọgan dejido mẹhe dopagbe lọ go do. To whẹho ehe mẹ, e mayin mẹdevo de hugan Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ he lá dọ “devi” emitọn na ze whẹdida dodo dai lẹdo aihọn pé. Ma taidi tonudọtọ lẹ, Jehovah ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n opagbe lẹ gba. ‘E glo Jiwheyẹwhe nado dolalo,’ wẹ Biblu na jide etọn mí. (Heblu lẹ 6:18) “Nuhe yẹn ko magbè etọn nado wà na yin wiwà,” wẹ Jiwheyẹwhe lá po nùzindonuji po.—Isaia 14:24, Today’s English Version.

Jidide mítọn to opagbe enẹ mẹ sọ yin hinhẹn lodo ga gbọn kandai “devi” dide Jiwheyẹwhe tọn dali, yèdọ Jesu Klisti. Ewọ mẹhe na ze whẹdida dodo hẹnai dona yiwanna whẹdida dodo bosọ nọgbẹ̀ gbọn dodowiwa dali. Jesu jo kandai matinmọdọ de dai taidi dawe de he ‘yiwanna dodowiwa bo gbẹwanna sẹ́nhẹngba.’ (Heblu lẹ 1:9) Nuhe e dọ, lehe e nọgbẹ̀ do, podọ etlẹ yin lehe e kú gbọn, popolẹpo dohia dọ ewọ na nugbo tọn yin dawe dodo tọn de. To okú Jesu tọn whenu, awhàngan awhànpa Lomu tọn de, mẹhe yí nukun do mọ whẹdida po hùhù Jesu tọn po, yin whinwhan nado dọmọ: “Nugbo dodonọ wẹ dawe he.”—Luku 23:47.

Gbọnvona gbẹzan dodonọ tọn zinzan na edetiti, Jesu nọavunte sọta whẹdida mawadodo he gbayipe to azán etọn gbè. E wà ehe, e mayin gbọn tasọdonanu kavi gufinfọn dali gba, ṣigba gbọn whẹdida dodo pinplọn mẹlẹpo he na dotoai na ẹn lẹ dali. Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn yin zẹẹmẹ bibasi gigọ́ lehe whẹdida dodo po dodowiwa po dona yin yiyi-do-yizan mẹ do tọn.—Matiu, weta 5-7.

Jesu yí nuhe e dọyẹwheho etọn do yizan mẹ. E ma tlẹ vlẹ pòtọnọ tapònọ lẹ gba, yèdọ “mẹhe go yè ma dona doalọ” to ogbẹ́ Ju lẹ tọn mẹ. Kakatimọ, e dọho hẹ yé, doalọ yé go, bo tlẹ hẹnazọngbọna yé. (Malku 1:40-42) Mẹlẹpo he e dukosọ hẹ, gọna wamọnọ po mẹhe yin kọgbidina lẹ po, yin nujọnu hlan ẹn. (Matiu 9:36) “Mì wá dee, mì he to tuklajẹ, bọ yè doagban pinpẹn na lẹ, yẹn nasọ na gbọjẹ mì,” wẹ e dọna yé.—Matiu 11:28.

Hugan popolẹpo, Jesu gbẹ́ nado dike na whẹdida mawadodo he lẹdo e ni hẹn ẹn flu kavi yin adìnọ. E ma yí oylan do sú oylan họ́ pọ́n gbede. (1 Pita 2:22, 23) Etlẹ yin to whenuena e tin to awufiẹsa he vẹadi mẹ, e hodẹ̀ hlan Otọ́ olọn mẹ tọn etọn na awhànfuntọ he whè e donugo lẹ. “Otọ́, jona yé,” wẹ e vẹvẹ dọ, “na yé ma yọ́n onú he yé to wiwà gba.” (Luku 23:34) Na jide tọn, Jesu ‘hẹn nuhe whẹdida dodo yin họnwun hlan kosi lẹ.’ (Matiu 12:18) Kunnudenu he klo hugan tẹwẹ mí tindo dọ Jiwheyẹwhe na ze aihọn dodowiwa tọn de dai hugan apajlẹ yinukundomọ Visunnu etọn titi tọn?

Whẹdida Mawadodo Sọgan Yin Dududeji

Kunnudenu yinukundomọ dọ whẹdida mawadodo sọgan yin dududeji sọ tin-to-aimẹ to aihọn egbezangbe tọn mẹ ga. Taidi mẹdopodopo lẹ, podọ taidi titobasinanu de, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to tintẹnpọn nado gbawhàn nuvẹun, mẹnukuntahihopọn, akọta ṣinṣinyan, po danuwiwa po tọn. Lẹnnupọndo apajlẹ he bọdego lọ ji.

Pedroa yise dọ nuyiwa gufinfọn tọn kẹdẹ wẹ yin aliho dopo gee lọ nado hẹn whẹdida dodo wá Otò Basque tọn mẹ, heyin adà Espagne tọn he mẹ e nọ nọ̀. Nado jẹ yanwle ehe kọ̀n e lẹzun hagbẹ titobasinanu nukunbianamẹtọ lẹ de tọn he na ẹn azọ́nplọnmẹ awhànfunfun tọn to France. Tlolo he azọ́nplọnmẹ etọn yin tadona, e yin gbedena nado wleawuna ogbẹ́ nukunbianamẹtọ lẹ tọn de bo gbà ponọ pamẹ de. Hagbẹ etọn ko to awuwlena nuhe na yin yiyizan na nugbigbà lọ to whenuena ponọ lẹ wle e. E yí osun 18 zan to ganpamẹ, ṣigba etlẹ yin to ganpamẹ e to nukọnzindo to nuwiwa tonudidọ tọn etọn mẹ, nọ do huvẹ́ na ede podọ tlẹ yí ojlo do sán alọkọ ede tọn lẹ to nujijọ dopo mẹ.

Pedro lẹndọ emi to avunhona whẹdida dodo. Enẹgodo e wá yọ́n Jehovah po lẹndai etọn lẹ po. To whenuena Pedro tin to ganpamẹ, asi etọn jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ji, podọ whenuena e yin didetọn, asi etọn basi oylọ na ẹn nado yì dopo to opli yetọn lẹ mẹ. E duvivi nuwiwa lọ tọn sọmọ bọ e biọ plọnmẹ Biblu de, oplọn de he hẹn ẹn nado basi diọdo daho lẹ to awusọhia po aliho gbẹzan tọn etọn po mẹ. To tadona mẹ, to 1989, Pedro po asi etọn po yin bibaptizi.

“Yẹn dopẹna Jehovah dọ yẹn ma ko hù mẹdepope na taun tọn to owhe ṣie lẹ taidi nukunbianamẹtọ whenu gba,” wẹ Pedro dọ. “Todin yẹn nọ yí ohi gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn tọn, yèdọ Biblu zan, nado na owẹ̀n jijọho nugbo po whẹdida dodo tọn po gbẹtọ lẹ—yèdọ wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn.” To madẹnmẹ wayi Pedro, mẹhe to devizọnwa todin taidi mẹho Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de, basi dlapọn na ponọ-pamẹ he e ko lẹn nado vasudo dopolọ. To ojlẹ ehe mẹ e yì na lẹndai yẹwhehodidọ owẹ̀n jijọho tọn na whẹndo he nọ nọ̀ finẹ lẹ.

Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ basi diọdo ehelẹ na yé tindo ojlo na aihọn dodo tọn de wutu. (2 Pita 3:13) Dile etlẹ yindọ yé deji mlẹnmlẹn to opagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ nado hẹn ehe wá aimẹ sọ, yé yọnẹn dọ dandannu wẹ e sọ yin na yé ga nado nọgbẹ̀ to kọndopọmẹ hẹ whẹdida dodo. Biblu ko dohia hezeheze dọ Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni yí adà mítọn wà.

Dido Okún Dodowiwa Tọn Lẹ

Nugbo wẹ dọ, to whenuena mí wá pannukọn whẹdida mawadodo, mí sọgan yin whinwhan nado dawhá jẹgbonu dọmọ: “Fie wẹ Jiwheyẹwhe [whẹdida dodo] tọn lọ te?” Enẹ wẹ yin awhadido Juvi azán Malaki gbè tọn lẹ tọn. (Malaki 2:17) Be Jiwheyẹwhe yí nukun nujọnu tọn do pọ́n koefinfan yetọn ya? To vogbingbọn mẹ, e “hẹnagbọpe” ewọ na, to onú devo lẹ mẹ, yewlẹ ko yí danu do zanhẹ asi yetọn he ko poyọnho lẹ, bo nọ gbẹ́ yé dai na whẹwhinwhẹ́n pẹvipẹvi lẹ wutu. Jehovah do ahunmẹdunamẹ etọn hia do ‘asi vuwhenu yetọn tọn ji, mẹhe yé ko yí danu do zanhẹ, dile yé tlẹ yin ogbẹ́ lẹ po asi alẹnu yetọn lẹ tọn po’ do.—Malaki 2:14.

Be míwlẹ sọgan gbọn gbesisọ dali fànkoe dogbọn whẹdida dodo dali eyin mílọsu nọ yinuwa to mawadodo mẹ ya? To alọ devo mẹ, eyin mí tẹnpọn nado hodo apajlẹ Jesu tọn gbọn nuvẹun po akọta ṣinṣinyan po didesẹ sọn ahun mítọn lẹ mẹ dali, gbọn mayin mẹnukuntahopọntọ po wanyina mẹlẹpo tọ́ po dali, podọ gbọn oylan ma yí do sú oylan họ́ dali, mí to didohia dọ mí yiwanna whẹdida dodo.

Eyin mí na gbẹ̀n whẹdida dodo, Biblu dotuhomẹna mí nado ‘do okún to dodowiwa mẹ.’ (Hosea 10:12) Mahopọnna lehe e sọgan whè sọ, awhàngbigba mẹdetiti tọn lẹpo do whẹdida mawadodo ji yin nujọnu. Dile Martin Luther King, Jr., wlan to Letter From Birmingham Jail etọn mẹ do, “whẹdida mawadodo to fidepope yin owù na whẹdida dodo to filẹpo.” Mẹhe ‘dín dodowiwa’ lẹ wẹ yin mẹhe Jiwheyẹwhe ko dè nado dugu aihọn yọyọ dodo tọn etọn he na wá to madẹnmẹ.—Zẹfania 2:3.

Mí ma sọgan wleawuna todido mítọn na whẹdida dodo do dodonu he ma lodo heyin opagbe gbẹtọvi tọn lẹ ji gba, ṣogan mí sọgan dejido ohó Mẹdatọ owanyinọ mítọn tọn go. Enẹwutu wẹ Jesu dọna hodotọ etọn lẹ nado to dẹ̀ho na Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn nado wá. (Matiu 6:9, 10) Jesu, Ahọlu dide Ahọluduta enẹ tọn, “na whlẹn agbátọnọ lọ whenu e to awhado; oyanọ ga, podọ ewọ he ma tindo alọgọnamẹtọ de. Ewọ na tindo lẹblanu to oyanọ po agbátọnọ po ji; e nasọ whlẹn ayiha agbátọnọ tọn gán.”—Psalm 72:12, 13.

E họnwun dọ, whẹdida mawadodo mayin kakadoi gba. Gandudu Klisti tọn do aihọn lọ blebu ji na gbawhàn whẹdida mawadodo tọn kakadoi, dile Jiwheyẹwhe hẹn mí deji gbọn yẹwhegan etọn Jẹlemia gblamẹ do dọmọ: “Azán lẹ ja to whenuena yẹn na hẹn opagbe ṣie he yẹn ko basi di . . . To ojlẹ enẹ mẹ wẹ yẹn na dè kúnkan dodonọ Davidi tọn de taidi ahọlu. Ahọlu enẹ na wà nuhe sọgbe bo jlọ gbọn aigba lọ blebu ji.”—Jẹlemia 33:14, 15, TEV.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]