Be Ninọmẹ Towe lẹ Nọ Deanana Gbẹzan Towe Wẹ Ya?
NINỌMẸ ayimajai tọn po nuhahun lẹ po gbayipe to “ojlẹ awusinyẹn tọn” ehelẹ mẹ. (2 Timoti 3:1) Nuhahun delẹ sọgan nọ ma dẹn-to-aimẹ. Devo lẹ nọ gbọṣi aimẹ na osun lẹ kavi owhe susu lẹ. Taidi kọdetọn de, numọtolanmẹ mẹsusu tọn nọ taidi psalm-kantọ Davidi tọn, he dawhá hlan Jehovah dọmọ: “Oyà ayiha ṣie tọn zun susu: hẹn mi tọ́nsọn nukunbibia ṣie mẹ.”—Psalm 25:17.
Be hiẹ to ahidihẹ nuhahun he sẹhundaga lẹ wẹ ya? Eyin mọwẹ, hiẹ sọgan mọ alọgọ po tulinamẹ po to Biblu mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna gbẹzan devizọnwatọ Jehovah tọn nugbonọ awe delẹ tọn he doakọnna nuhahun lẹ po kọdetọn dagbe po: Josẹfu po Davidi po. Eyin mí gbadopọnna lehe yé yinuwa gbọn to yajiji lẹ whenu, mí sọgan mọ nususu plọn he na gọalọna mí nado pehẹ ninọmẹ mọnkọtọn lẹ to egbehe.
Yé Pehẹ Nuhahun Sinsinyẹn Lẹ
To whenuena Josẹfu tindo owhe 17, e tindo nuhahun sinsinyẹn de to whẹndo etọn titi mẹ. Mẹdaho etọn lẹ mọ dọ otọ́ yetọn, Jakobu “yiwanna [Josẹfu] hú nọvisunnu etọn lẹpo.” Enẹwutu, “yé gbẹwanna ẹn, bo masọ sọgan yí jijọho do dọho hlan ẹn ba.” (Gẹnẹsisi 37:4) Mí sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n magbọjẹ po ayimajai po he ninọmẹ ehe na ko bẹpla Josẹfu. To nukọnmẹ, wangbẹna he mẹdaho Josẹfu tọn lẹ tindo na ẹn sinyẹn sọmọ bọ yé sà ẹ do kanlinmọgbenu.—Gẹnẹsisi 37:26-33.
To whenuena Josẹfu yin afanumẹ de to Egipti, e dona nọavunte sọta afọdide fẹnnuwiwa asi ogán etọn tọn. Na Josẹfu ma yigbena obiọ lọ wutu, yọnnu lọ dolalo dokọna ẹn dọ e tẹnpọn nado zanhẹ emi gánnugánnu. Josẹfu yin zizedo “gànhọ mẹ,” bọ yè “yí afọgàn do gbleawuna afọ etọn: [bosọ] sìn in do ogàn mẹ.” (Gẹnẹsisi 39:7-20; Psalm 105:17, 18) Whlepọn nankọtọn die! Josẹfu yin afanumẹ kavi gàntọ de na nudi owhe 13 na whẹdida agọ̀ he mẹdevo lẹ gọna hagbẹ whẹndo etọn titi tọn lẹ hẹnwa e ji wutu.—Gẹnẹsisi 37:2; 41:46.
Davidi Islaelivi hohowhenu tọn lọsu pehẹ whlepọn lẹ taidi jọja sunnu de. E dona họ̀njẹgbé na owhe susu bọ Ahọlu Sauli yangbé etọn taidi gbekanlin. Ogbẹ̀ Davidi tọn to owù mẹ whepoponu. To gbèdopo, e yì Ahimelẹki yẹwhenọ lọ dè nado mọ núdù. (1 Samuẹli 21:1-7) To whenuena Sauli sè dọ Ahimelẹki wẹ na núdùdù Davidi, e degbè dọ Ahimelẹki po yẹwhenọ he pò lẹpo po gọna whẹndo yetọn lẹpo ni yin hùhù. (1 Samuẹli 22:12-19) Be a sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe ehe na ko yinuwado Davidi ji do nado mọdọ emitọn wutu wẹ nugbajẹmẹji ehe do wá ya?
Lẹnnupọndo yajiji po nuyiwahẹmẹ agọ̀ owhe susu tọn he Josẹfu po Davidi po doakọnna lẹ ji. Eyin mí gbadopọnna lehe yé doakọnna ninọmẹ sinsinyẹn yetọn lẹ do, mí sọgan plọn nususu sọn e mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna aliho atọ̀n he mẹ mí sọgan hodo apajlẹ sunnu ehelẹ tọn te.
Dapana Mẹhẹndohomẹ po Adidudu Po
Tintan, sunnu nugbonọ ehelẹ dapana adidudu po mẹhẹndohomẹ po. To whenuena Josẹfu to ganpamẹ, kanyinylan nọvisunnu etọn lẹ tọn sọgan ko doadi na ẹn, bọ e sọgan ko lẹnnupọndo lehe e na yiahọsu do ji eyin e wá dukosọ hẹ yé to gbèdopo. Ṣigba nawẹ mí wagbọn do yọnẹn dọ Josẹfu dapana nulẹnpọn ylankan mọnkọtọn? Gbadopọnna lehe e yinuwado to whenuena dotẹnmẹ lọ hundote na ẹn nado yiahọsu to mẹmẹsunnu etọn lẹ go to whenuena yé wá gbado họ̀ gbé to Egipti. Kandai lọ dọmọ: “[Josẹfu] lẹ́ ede sọn yé dè, bo viavi . . . Whenẹnu wẹ Josẹfu degbè [na devizọnwatọ etọn lẹ] nado yí gbado do gọ́ apò [nọvisunnu etọn lẹ tọn], podọ nado gọ̀ akuẹ omẹ dopodopo tọn jo do apò etọn mẹ, podọ nado na núdùdù yé na aliho.” To godo mẹ, whenuena e do nọvisunnu etọn lẹ hlan nado yì plan otọ́ yetọn wá Egipti, Josẹfu na tuli yé dọmọ: “Mì hoavùn to aliho ji blo.” To hogbe po nuyiwa Josẹfu tọn lẹ po mẹ, e dohia dọ ewọ ma dike adidudu po mẹhẹndohomẹ po ni deanana gbẹzan etọn.—Gẹnẹsisi 42:24, 25; 45:24.
Mọdopolọ, Davidi ma hẹn Ahọlu Sauli do homẹ gba. Whla awe wẹ dotẹnmẹ lọ hundote na Davidi nado hù Sauli. Etomọṣo, to whenuena omẹ etọn lẹ vẹ̀ ẹ nado wàmọ, Davidi dọmọ: “OKLUNỌ dike blo dọ yẹn ni do wà onú he hlan klunọ ṣie dali, mẹyiamisisadode OKLUNỌ tọn, nado de alọ ṣie jẹgbonu do e ji, mimọ dọ mẹyiamisisadode OKLUNỌ tọn wẹ ewọ.” Davidi jo whẹho lọ do alọmẹ na Jehovah, bo dọna omẹ etọn lẹ dọmọ: “Le OKLUNỌ to ogbẹ̀, OKLUNỌ na hò e; kavi azán etọn na wá nado kú; kavi e na jẹte yì biọ awhànfuntẹn, bo dọ̀n.” To nukọnmẹ, Davidi tlẹ pà avihàn de do okú Sauli po visunnu etọn Jonatani tọn po ji. Taidi Josẹfu, Davidi ma dike mẹhẹndohomẹ ni deanana gbẹzan etọn gba.—1 Samuẹli 24:3-6; 26:7-13; 2 Samuẹli 1:17-27.
Be mí nọ dike numọtolanmẹ mẹhẹndohomẹ po adidudu tọn po ni duto mí ji to whenuena mí jiya mawadodo tọn wẹ ya? Ehe sọgan jọ po awubibọ po. Eyin mí dike numọtolanmẹ mítọn ni duto mí ji, kọdetọn lọ sọgan gbleawuna mí hú mawadodo lọ lọsu. (Efesunu lẹ 4:26, 27) Eyin mí ma tlẹ sọgan deanana nuhe mẹdevo lẹ nọ wà, mí sọgan deanana numọtolanmẹ mítọn titi. E na bọawu na mí nado dapana mẹhẹndohomẹ po adidudu po eyin mí tindo yise dọ Jehovah na penukundo whẹho lẹ go to ojlẹ sisọ etọn mẹ.—Lomunu lẹ 12:17-19.
Yí Ninọmẹ Towe Zan to Aliho He Yọ́n Hugan Mẹ
Nuplọnmẹ awetọ wẹ yindọ mí ni ma dike ninọmẹ mítọn lẹ ni glọnalina mí nado wà nuhe go mí pé lẹ blo. Nuhe mí ma sọgan wà lẹ sọgan nọ duahunmẹna mí sọmọ bọ mí na wọnji nuhe mí sọgan wà lẹ go. Gbọnmọ dali, ninọmẹ mítọn lẹ na jẹ anadena mí ji. Josẹfu ma dike ehe ni jọ do ewọ go gba. Kakatimọ, e yí ninọmẹ etọn zan to aliho he yọ́n hugan mẹ. To whenuena e yin afanumẹ de, Josẹfu “mọ nukundagbe to nukun [ogán etọn tọn] mẹ, e sọ to sinsẹ̀n ẹn: e sọ yí ì do dogán do owhé etọn ji.” Josẹfu sọ wà onú dopolọ to whenuena e to gànpamẹ. Na dona Jehovah tọn podọ na Josẹfu yin ahundoponọ wutu, “gànkọnnọtọ sọ yí gàntọ he tin to gànhọmẹ lẹpo do alọ Josẹfu tọn mẹ; nudepope yé wà to finẹ, ewọ wẹ sọ yin wiwàtọ etọn.”—Gẹnẹsisi 39:4, 21-23.
To owhe he Davidi lọsu yí do họ̀njẹgbé lẹpo gblamẹ, ewọ lọsu yí ninọmẹ etọn lẹ zan to aliho he yọ́n hugan mẹ. To whenuena e nọ nọ̀ zungbo Palani tọn mẹ, ewọ po sunnu etọn lẹ po basi hihọ́na kanlinpa Nabali tọn lẹ sọn ogbẹ́ ajotọ lẹ tọn si. “Yé yin adó de hlan mí to zánmẹ podọ to okle,” wẹ lẹngbọhọtọ Nabali tọn dopo dọ. (1 Samuẹli 25:16) To nukọnmẹ, whenuena e tin to Ziklagi, Davidi gbawhàn otò hùwaji tọn lẹ he mẹ kẹntọ Islaeli tọn lẹ nọ nọ̀, bo basi hihọ́na aigba Juda tọn lẹ.—1 Samuẹli 27:8; 1 Otannugbo lẹ 12:20-22.
Be mí dona dovivẹnu dogọ nado yí ninọmẹ mítọn lẹ zan to aliho he yọ́n hugan mẹ wẹ ya? Dile e tlẹ sọgan vẹawu nado wàmọ, mí sọgan wà ẹ. To nulinlẹnpọn do gbẹzan etọn ji mẹ, apọsteli Paulu wlan dọmọ: “Yẹn ko plọn dọ otẹn depope mẹ yẹn te, ma gbọjẹ to e mẹ. . . . To ofi popo, podọ to onú popo mẹ wẹ yè plọn mi nado dù gọ́ho, podọ nado nọ nọ̀ huvẹ, nado sudeji, podọ nado jiya ohẹ́n jijẹ tọn.” Etẹwẹ gọalọna Paulu nado wleawuna pọndohlan ehe to gbẹ̀mẹ? Ginganjẹ Jehovah go whepoponu wẹ. E yigbe dọmọ: “Yẹn sọgan wà onú popo gbọn [ewọ] he to huhlọnna mi mẹ.”—Filippinu lẹ 4:11-13.
Ganjẹ Jehovah Go
Nuplọnmẹ atọ̀ntọ wẹ yindọ kakati nado yí aliho he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ zan nado diọ ninọmẹ mítọn lẹ, mí dona ganjẹ Jehovah go. Devi Jakobu wlan dọmọ: “Mì gbọ homẹfa ni wazọ́n etọn tlá, na mì nido sọgbe, na mì nido pegan, nude sọ pò blo.” (Jakobu 1:4) Mí dona dike homẹfa, kavi akọ́ndonanu ni “wazọ́n etọn tlá” gbọn akọndidona whlepọn de kakajẹ vivọnu dali matin tintẹnpọn nado yí aliho he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ zan nado doalọtena ẹn. To whenẹnu yise mítọn na yin whiwhlepọn bo na yin hinhẹn lodo, bọ huhlọn etọn na yin didohia. Akọ́ndonanu mọnkọtọn wẹ Josẹfu po Davidi po tindo. Yé ma tẹnpọn nado dín pọngbọ de he sọgan hẹn homẹgble Jehovah gba. Kakatimọ, yé dovivẹnu nado yí ninọmẹ yetọn zan to aliho he yọ́n hugan mẹ. Yé ganjẹ Jehovah go, podọ lehe yé yin didona do sọ! Jehovah yí yé zan nado whlẹn omẹ etọn lẹ gán podọ nado deanana yé.—Gẹnẹsisi 41:39-41; 45:5; 2 Samuẹli 5:4, 5.
Mílọsu sọgan pehẹ ninọmẹ delẹ he mẹ mí sọgan yin whiwhlepọn te nado dín pọngbọ he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ. Di apajlẹ, be hiẹ to gbigbọjọ na a ma ko mọ alọwlemẹ de he sọgbe hẹ we wutu wẹ ya? Eyin mọwẹ, dapana whlepọn depope he sọgan sisẹ we nado vẹtoli na gbedide Jehovah tọn heyin nado wlealọ “to Oklunọ mẹ kẹdẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 7:39) Be nuhahun lẹ doakọnna wẹ hiẹ te to alọwle towe mẹ ya? Kakati nado hodo gbigbọ aihọn tọn he nọ na tuli kinklan po gbẹdai po, dovivẹnu nado didẹ nuhahun lọ lẹ to pọmẹ. (Malaki 2:16; Efesunu lẹ 5:21-33) Be ninọmẹ akuẹzinzan tọn towe to hinhẹn ẹn vẹawu na we nado penukundo whẹndo towe go wẹ ya? Ginganjẹ Jehovah go biọ dọ mí ni dapana nuwiwa oklọ tọn kavi aliho akuẹ dindin tọn he ma sọgbe lẹ. (Psalm 37:25; Heblu lẹ 13:18) Na nugbo tọn, mímẹpo wẹ dona wazọ́n sinsinyẹn nado yí ninọmẹ mítọn lẹ zan to aliho he yọ́n hugan mẹ bosọ dovivẹnu nado yinuwa to aliho he na zọ́n bọ Jehovah na dona mí mẹ. Dile mí to mọwà, mì gbọ mí ni magbe nado ganjẹ Jehovah go na pọngbọ dagbe hugan lọ.—Mika 7:7.
Jehovah Na Gọalọna We
Ayihamẹlinlẹnpọn do lehe apajlẹ dagbenọ Biblu mẹ tọn lẹ taidi Josẹfu po Davidi po, pehẹ flumẹjijẹ po ninọmẹ sinsinyẹn lẹ po do ji sọgan gọalọna mí. Dile etlẹ yindọ weda vude poun ji wẹ otàn yetọn yin kinkàn do to Biblu mẹ, whlepọn yetọn lẹ gbọṣi aimẹ na owhe susu. Kanse dewe dọ: ‘Nawẹ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn enẹlẹ wagbọn do doakọnna ninọmẹ yetọn lẹ? Nawẹ yé wagbọn do gbọṣi ayajẹ mẹ? Jẹhẹnu tẹlẹ wẹ yé wleawuna?’
Dogbapọnna akọ́ndonanu devizọnwatọ Jehovah tọn egbezangbe tọn lẹ tọn nasọ gọalọna mí ga. (1 Pita 5:9) Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn po Réveillez-vous! lẹ po nọ bẹ otàn gbẹzan tọn susu hẹn to owhe dopodopo mẹ. Be hiẹ nọ hia apajlẹ Klistiani nugbonọ ehelẹ tọn bo nọ lẹnayihamẹpọn do yé ji ya? Humọ, mẹdelẹ tin to agun mítọn lẹ mẹ he ko doakọnna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ po nugbonọ-yinyin po. Be hiẹ nọ dogbẹ́ hẹ yé to gbesisọmẹ bo nọ plọnnu sọn yé dè to opli agun tọn lẹ ji ya?—Heblu lẹ 10:24, 25.
To whenuena hiẹ pannukọn nuhahun lẹ, flin dọ Jehovah to tukla towe jẹ bo nasọ gọalọna we. (1 Pita 5:6-10) Dovivẹnu vẹkuvẹku ma nado dike ninọmẹ towe lẹ ni deanana gbẹzan towe. Hodo apajlẹ Josẹfu, Davidi po mẹdevo lẹ tọn po gbọn didapana mẹhẹndohomẹ dali, bo nọ yí ninọmẹ towe zan to aliho he yọ́n hugan mẹ, bosọ nọ ganjẹ Jehovah go na pọngbọ dagbe hugan lọ. Dọnsẹpọ ẹ to odẹ̀ mẹ podọ to nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. To mọwiwà mẹ, hiẹ lọsu na tindo ayajẹ po homẹhunhun po etlẹ yin to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ.—Psalm 34:8.
[Yẹdide to weda 21]
Josẹfu dovivẹnu nado yí ninọmẹ etọn lẹ zan to aliho he yọnhugan mẹ
[Yẹdide to weda 23]
Davidi ganjẹ Jehovah go na pọngbọ nuhahun etọn lẹ tọn