Be Hiẹ Flin Ya?

Be a duvivi zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn agọe tọn lẹ hihia tọn ya? Pọ́n eyin a sọgan na gblọndo na kanbiọ he bọdego helẹ:

• Aliho ẹnẹ tẹlẹ mẹ wẹ Owe-wiwe Glẹki tọn yí hogbe lọ “agun” zan te?

E yin yiyizan whla tintan na bẹplidopọ pipli Klistiani yiamisisadode lẹ tọn, (to wefọ delẹ mẹ, Klisti nọ yin yíyí dogọ). To whedelẹnu, “agun Jiwheyẹwhe tọn” nọ yin yiyizan na Klistiani he to gbẹnọ to ojlẹ tangan de mẹ lẹpo. Aliho atọ̀ntọ nọ yin yiyizan na Klistiani he tin to lẹdo tangan de mẹ lẹpo. To tadona mẹ, hogbe lọ sọgan yin yiyizan na mẹhe nọpọ́ do yin agun dopodopo lẹ.—15/4, weda 21-3.

• Whetẹnu wẹ oylọ Klistiani lẹ tọn hlan todido olọn mẹ tọn doalọte?

Biblu ma na gblọndo tangan de gba. Oylọ enẹ bẹjẹeji to owhe 33 W.M. bo zindonukọn jẹ azán mítọn gbè. To 1935 godo, lẹndai tintan azọ́n mẹhẹnzun-devi tọn lọ wá yin nado bẹ gbẹtọ susugege lọ pli. Gbigbọ ko dekunnuna delẹ to mẹhe yí baptẹm to 1935 godo lẹ mẹ dọ yé tindo todido olọn mẹ tọn, enẹwutu mí ma sọgan dọ ojlẹ tangan he mẹ oylọ enẹ wá vivọnu te. Mẹyiamisisadode nugbo lẹ ma nọ lẹndọ yé tindo gbigbọ wiwe susu hugan dehe gbẹdohẹmẹtọ yetọn he yin lẹngbọ devo lẹ tindo gba, mọjanwẹ yé ma nọ donukun nuyiwahẹmẹ vonọtaun de do niyẹn. Depope he todido lọ yin, Klistiani lẹ dona to nugbonọ yin bosọ to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà zọnmii.—1/5, weda 30-1.

• To whenuena Jẹfta dopà, be ewọ wleawufo nado yí viyọnnu etọn do basi avọ́nunina mimẹ̀ de hlan Jiwheyẹwhe wẹ ya?

Lala. Nuhe dọ Jẹfta te wẹ yindọ ewọ na ze mẹhe wá pé e jo na sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mlẹnmlẹn, yèdọ tito de to Osẹ́n Mose tọn glọ. (1 Samuẹli 2:22) Nado hẹn opagbe enẹ di, viyọnnu Jẹfta tọn gbọṣi sinsẹ̀n-bibasi mẹ to gòhọtúntún mẹ, avọ́sinsan daho de wẹ ehe yin na e zẹẹmẹdo dọ viyọnnu lọ ma na dà asu gbede.—15/5, weda 9-10.

• Adà tẹwẹ codex yiwà to sinsẹ̀n Klistiani dowhenu tọn mẹ?

E họnwun dọ Klistiani lẹ yí owe-hihá lẹ zan taun, e whè gbau kakajẹ vivọnu owhe kanweko tintan W.M. tọn. To owhe kanweko awetọ W.M., nudindọn sinsinyẹn de tin to mẹhe nọgodona yizan codex tọn po mẹhe yiwanna owe-hihá lẹ po ṣẹnṣẹn. Dodinnanutọ lẹ yise dọ yizan codex tọn gbọn Klistiani lẹ dali yí adà tangan de wà nado hẹn ẹn zun alọkẹyi gbayipe.—1/6, weda 14-15.

• Etẹwẹ Sunzanhiawe Gezeli tọn yin?

E yin tafo pẹvi de he yin mimọ to 1908 to gbakija tòdaho Gezeli tọn mẹ. Mẹsusu lẹndọ wehọmẹvi de wẹ wlan nuhe tin to tafo lọ ji taidi azọ́ndenamẹ whégbè tọn de. Tafo lọ bẹ kandai kleun glelilẹ owhe dopo tọn hẹn, bẹsọn jibẹwawhé he nọ yin bibasi to osun he sọzẹn hẹ septembre/octobre bo donù jinukun po glezọ́n voovo he nọ yin wiwà lẹ po go.—15/6, weda 8.

• Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado waylando do gbigbọ wiwe?

Mẹde sọgan waylando do gbigbọ wiwe Jehovah tọn, yèdọ ylando he ma na yin jijona. (Matiu 12:31) Jiwheyẹwhe wẹ nọ magbe etọn eyin mí ko waylando he ma sọgan yin jijona, podọ e sọgan de gbigbọ etọn sọn mí ji. (Psalm 51:11) Eyin ylando he mí ko wà de vẹna mí yì ahun mẹ, e yọnbasi taun dọ mí lẹnvọjọ nugbonugbo podọ ehe dohia dọ mí ma ko waylando do gbigbọ wiwe.—15/7, weda 16-17.

• To whenuena e yindọ Ahọlu Sauli ko dogbẹ́ hẹ Davidi jẹnukọn dai, naegbọn e kàn visunnu mẹhe tọn Davidi yin sè? (1 Samuẹli 16:22; 17:58)

E ma yin yinkọ otọ́ Davidi tọn kẹdẹ dín wẹ Sauli te nado yọnẹn gba. Na e ko mọ Davidi taidi mẹhe tindo yise po adọgbigbo po he ṣẹṣẹ gbawhàn Goliati tọn wutu, Sauli jlo na yọ́n omẹ nankọ he plọn visunnu mọnkọtọn whẹ́n. Sauli sọgan ko to linlẹn nado yí Jẹsse kavi hagbẹ whẹndo etọn tọn devo lẹ do awhànpa etọn mẹ.—1/8, weda 31.