Etẹwutu Azọngban Dona Yin Didenamẹ Podọ Gbọnna?
JEHOVAH ko to azọngban denamẹ hoho whẹpo planẹti mítọn he yin Aigba do yin didá. Whenue e dá Ovi dopo akàn etọn, e yí i zan taidi “azọ́nwatọgan de,” nado wleawuna wẹkẹ lọ. (Howh. 8:22, 23, 30; Joh. 1:3) Mọdopolọ, whenue Jiwheyẹwhe dá sunnu po yọnnu tintan lọ po, e dọna yé nado “gọ́ aigba ji, bo dugán do e ji.” (Gẹn. 1:28) Mẹdatọ lọ deazọ́nna gbẹtọvi lẹ nado dlẹnkanna Paladisi Edẹni tọn gbọn aigba blebu ji. Mọwẹ, sọn dowhenu gbọ́n wẹ azọngban didenamẹ ko yin dopo to nuhe nọ dohiagona titobasinanu Jehovah tọn lẹ mẹ.
Ṣigba, etẹwẹ azọngban didenamẹ bẹhẹn? Naegbọn Klistiani mẹho lẹ dona plọn nado nọ de azọngban agun tọn delẹ na mẹdevo lẹ, podọ nawẹ yé sọgan wà enẹ gbọn?
Nuhe Azọngban Didenamẹ Zẹẹmẹdo
Hogbe lọ “azọngban didenamẹ” zẹẹmẹdo “nado ze azọ́n de do alọmẹnamẹ; nado de mẹde taidi afọzedaitọ mẹtọn; nado namẹ huhlọn kavi aṣẹ nado wà nude.” Enẹwutu, azọngban didenamẹ nọ biọ dọ mí ni dike mẹdevo lẹ ni gọalọna mí nado wà azọ́n de dotana. To paa mẹ, enẹ zẹẹmẹdo dọ mí ni má azọngban mítọn hẹ mẹdevo lẹ.
Mẹhe yin azọ́ndena to agun Klistiani tọn mẹ lẹ nọ yin nukundo nado hẹn azọ́ndenamẹ yetọn di, na linlin gando nukọnyiyi azọ́n lọ tọn go, bosọ nọ dín ayinamẹ sọn mẹhe deazọ́n na yé lọ si to whedelẹnu. Ṣigba, mẹho agun tọn he deazọ́n namẹ lọ wẹ dona hẹn ẹn diun dọ azọ́n lọ to yìyì dole e jẹ do. E dona yọ́n lehe azọ́n lọ to yìyì do bo na ayinamẹ he jẹ lẹ, eyin e biọ domọ. Etomọṣo, mẹde sọgan kanse dọ ‘Naegbọn emi na do deazọ́n namẹ to whenue emi lọsu penugo nado wà ẹ na emide?’
Etẹwutu Azọngban Dona Yin Didenamẹ?
Lẹnnupọndo apajlẹ Jehovah tọn ji. Whenue e dá Ovi dopo akàn etọn, e deazọ́nna ẹn to nuhe pò lẹ didá mẹ. Mọwẹ, “e dè wẹ yè gbọn dá onú lẹpo, ehe tin to olọn lẹ mẹ, po ehe tin to aihọn mẹ po, ehe yè mọ po ehe yè ma mọ po.” (Kọl. 1:16) Nado dọ hójọhó, Mẹdatọ lọ sọgan ko dá nulẹpo na ede. Ṣigba e jlo dọ Ovi etọn lọsu ni duvivi ayajẹ he tin to onú lẹ didá mẹ tọn hẹ ẹ. (Howh. 8:31) Ehe gọalọna Ovi lọ nado plọnnu dogọ dogbọn jẹhẹnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali. To linlẹn de mẹ, Otọ́ lọ yí dotẹnmẹ ehe zan nado plọnazọ́n Ovi dopo akàn etọn.
Whenue Jesu Klisti tin to aigba ji, e hodo apajlẹ Otọ́ etọn tọn gbọn azọngban didenamẹ dali. Vudevude wẹ e plọnazọ́n devi etọn lẹ. Tintan whẹ́, e do apọsteli 12 lọ lẹ hlan; podọ devi 70 devo lẹ to godo mẹ nado yin tọ́ntlọ́ngbọ́n to anadidena azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. (Luku 9:1-6; 10:1-7) Taidi kọdetọn de, eyin Jesu wá lẹdo enẹlẹ mẹ, e ko nọ mọdọ devi lọ lẹ ko jla aimẹ do na azọ́n etọn. Jẹnukọnna kọlilẹ etọn yì olọn mẹ, Jesu sọ de azọngban pinpẹn hugan devo lẹ na devi etọn he e plọnazọ́n lẹ, ehe bẹ azọ́n yẹwhehodidọ lẹdo aihọn pé tọn lọ hẹn.—Mat. 24:45-47; Owalọ 1:8.
Azọngban didenamẹ po azọ́nplọnmẹ po wá lẹzun delẹ to nuhe dohiagona agun Klistiani tọn mẹ. Apọsteli Paulu dọna Timoti dọmọ: “Onú nẹlẹ . . . wẹ hiẹ ni yí do alọmẹ na nugbonọ lẹ, mẹhe na [pegan mlẹnmlẹn nado] sọgan plọn mẹdevo lẹ ga.” (2 Tim. 2:2.) Mọwẹ, mẹhe yin numimọnọ lẹ dona plọnazọ́n mẹdevo lẹ, podọ mẹhe yin azọ́nplọn lẹ sọ dona plọnazọ́n mẹdevo lẹ.
Eyin mẹho de desọn ojlo mẹ wá bo de delẹ to azọngban etọn lẹ mẹ na mẹdevo lẹ, enẹ na zọ́n bọ e na má ayajẹ he nọ wá sọn azọ́n mẹpinplọn po lẹngbọhọtọ po tọn mẹ hẹ mẹdevo lẹ. Eyin mẹho lẹ nọ flindọ nugopipe gbẹtọvi tọn tindo dogbó, ehe na whàn yé nado hùn dotẹnmẹ dotena mẹdevo lẹ nado didá azọngban agun tọn lẹ. Biblu dọmọ: “Nuyọnẹn tin to whiwhẹnọ [kavi jlẹkajinọ lẹ] dè.” (Howh. 11:2) Jlẹkajininọ nọ biọ dọ mẹde ni yọ́n fie nugopipe etọn jẹ. Eyin hiẹ nọ jlo nado wà nulẹpo na dewe, onú sọgan yawu ṣikọna we, podọ enẹ na hò whenu he hiẹ sọgan yizan po whẹndo towe po yí sọn asiwe. Enẹwutu, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado má azọngban towe hẹ mẹdevo lẹ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo mẹmẹsunnu he nọ wadevizọn taidi anadenanutọ to pipli mẹho lẹ tọn mẹ ji. E sọgan biọ to mẹho devo lẹ si nado gbeje akuẹzinzan agun lọ tọn pọ́n. Dile mẹho enẹlẹ to mọwà, yé na jẹakọ hẹ ninọmẹ agun lọ tọn to akuẹzinzan-liho.
To whenue e yindọ azọngban didenamẹ nọ hùn dotẹnmẹ dotena mẹdevo lẹ nado tindo nugopipe po numimọ he jẹ lẹ po, e sọ nọ hẹn ẹn yọnbasi na mẹhe deazọ́n namẹ lọ nado doayi nugopipe mẹhe e deazọ́nna lọ lẹ tọn go. Gbọnmọ dali, eyin mẹho lẹ nọ de azọngban he jẹ lẹ namẹ to agun mẹ, yé na penugo nado “mọdona” kavi pọ́n eyin yé jẹ nado lẹzun devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa sọgodo tọn lẹ.—1 Tim. 3:10.
To tadona mẹ, azọngban didenamẹ nọ dohia dọ mẹho lẹ tindo jide to mẹdevo lẹ mẹ. Paulu plọnazọ́n Timoti gbọn azọ́nwiwa dopọ hẹ ẹ to sinsẹ̀nzọn mẹdehlan tọn mẹ dali. Ehe gọalọna yé omẹ awe lẹ nado wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de. Paulu ylọ Timoti dọ “ovi . . . nugbo to yise mẹ.” (1 Tim. 1:2) Mọdopolọ, Jehovah po Jesu po wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de dile yé to azọ́nwa dopọ nado dá nuhe pò lẹpo. Gbọn azọ́n didena mẹdevo lẹ dali, mẹho lẹ sọgan wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ yé.
Nuhewutu Mẹdelẹ Nọ Whleawu Nado Deazọ́n Namẹ
Dile etlẹ yindọ mẹho delẹ yọ́n ale he tin to azọngban didena mẹdevo lẹ mẹ, e nọ vẹawuna yé nado deazọ́n namẹ, vlavo na yé lẹndọ aṣẹpipa yetọn na depò. Yé sọgan lẹndọ yewlẹ ṣo wẹ dona nọ deanana nulẹpo to whepoponu. Ṣigba, flindọ whẹpo Jesu do lẹkọyi olọn mẹ, e na aṣẹ devi etọn lẹ nado hẹn azọ́ndenamẹ sinsinyẹn de di, na e yọnẹn dọ yé na wà azọ́n he klo hugan etọn lẹ dotana!—Mat. 28:19, 20; Joh. 14:12.
Na mẹho devo lẹ, yé sọgan ko deazọ́nna mẹdelẹ wayi bo mọdọ e ma tindo kọdetọn dagbe. Yé sọgan lẹndọ emilẹ wẹ na wà azọ́n lọ bọ e na do yá bosọ yọ́n hugan. Ṣigba, lẹnnupọndo apajlẹ Paulu tọn ji. E yọ́n nujọnu-yinyin azọngban didenamẹ tọn. Podọ e sọ mọnukunnujẹemẹ dọ e ma yin whelẹponu wẹ mẹhe e plọnazọ́n lọ lẹ na wà azọ́n yetọn dile e donukun do gba. To gbejizọnlin mẹdehlan tọn etọn tintan whenu, Paulu plọnazọ́n Malku, yèdọ jọja de he yin gbẹdohẹmẹtọ tomẹyitọ etọn. Paulu jẹflumẹ pete whenue Malku jo azọ́ndenamẹ etọn do bo lẹkọyi whé. (Owalọ 13:13; 15:37, 38) Etomọṣo, enẹ ma glọnalina Paulu nado plọnazọ́n mẹdevo lẹ gba. Dile e yin nùdego do wayi, e basi oylọna Timoti, jọja Klistiani de nado lẹzun gbẹdohẹmẹtọ tomẹyitọ etọn. Whenue Timoti pegan nado didá azọngban pinpẹn lẹ, Paulu jo e do Efesu bo na ẹn aṣẹ nado de nugopọntọ po devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn lẹ po.—1 Tim. 1:3; 3:1-10, 12, 13; 5:22.
Mọdopolọ to egbehe, onú ma dona ṣikọna mẹho lẹ nado plọnazọ́n mẹmẹsunnu lẹ, vlavo na mẹde ma yinuwa ganji wutu. Nuyọnẹnnu podọ nujọnu wẹ e yin nado nọ dejido mẹdevo lẹ go bo plọnazọ́n yé. Whelọnu lo, etẹlẹ wẹ mẹho lẹ dona hẹn do ayiha mẹ to whenue yé to azọngban denamẹ?
Lehe Azọngban Sọgan Yin Didenamẹ Do
Whẹpo mì nido de azọngban na mẹde, mì lẹnnupọndo nugopipe he mẹmẹsunnu he mì tindo to ayiha mẹ lọ tindo lẹ ji. Di apajlẹ, whenue nuhudo de fọndote gando nukunpipedo núdùdù mimánamẹ egbesọegbesọ tọn go to Jelusalẹm, apọsteli lẹ de “sunnu he pegan ṣinawe, . . . he gọ́ na gbigbọ po nuyọnẹn po.” (Owalọ 6:3, NW) Eyin mì biọ to mẹhe go mì ma dejido de si nado wà azọ́n de, e sọgan gboawupo nado wà azọ́n lọ. Enẹwutu, mì nọ de azọ́n flinflin lẹ namẹ whẹ́. Eyin mẹlọ penukundego ganji, e sọgan didá azọngban devo lẹ.
Ṣigba, ehe kẹdẹ ma ko pé. Gbẹtọ-yinyin po nugopipe mítọn lẹ po ma yin dopolọ. Mọjanwẹ numimọ mítọn lẹ gbọnvo do niyẹn. Di dohia, e sọgan yọ́n hugan nado yí mẹmẹsunnu he nọ yawudomẹ bosọ jọmẹ de zan taidi aisinnunamẹtọ, to whenuena mẹhe tin to tito ji bosọ bikan de sọgan yọ́n-na-yizan hugan taidi alọgọtọ na wekantọ agun tọn. Mẹmẹyọnnu he yọ́n aṣọ́ ganji de sọgan yin dide nado penukundo vounvoun lẹ tito go to Oflin whenu.
Whenue mì to azọngban denamẹ, mì dọ nuhe mì jlo taun dọ mẹlọ ni wà na ẹn to aliho he họnwun mẹ. Whẹpo Johanu Baptizitọ lọ do do mẹdelẹ hlan Jesu, e dọ nuhe e jlo na yọnẹn lọ na yé, po nuhe yé dona dọ pẹpẹ po. (Luku 7:18-20) To alọ devo mẹ, whenuena Jesu degbena devi etọn lẹ nado bẹ dupò núdùdù he e wleawuna gbọn azọ́njiawu dali lọ tọn lẹ pli, e ma na yé nudọnamẹ gigọ́ lẹ gba. (Joh. 6:12, 13) Wunmẹ azọ́n dopodopo tọn po nugopipe mẹhe na penukundego tọn po wẹ nọ do nudọnamẹ he na yin nina lọ hia. Mẹhe to azọngban denamẹ po mẹhe mọ azọngban yí po dona mọnukunnujẹ nuhe to yinyin nukundo lọ mẹ, podọ yé omẹ awe lẹ sọ dona yọ́n ojlẹ he mẹ mẹhe mọ azọngban yí lọ dona nọ na linlin nukọnyiyi azọ́n lọ tọn te lẹ. Yé omẹ awe lọ lẹ sọ dona yọ́n dogbó he mẹhe mọ azọngban yí lọ tindo nado basi nudide delẹ na ede. Eyin azọ́n lọ dona yin fifo jẹnukọnna azán de, e na yọ́n hugan nado dọho do e ji bo wá tadona de kọ̀n, kakati nado de azán de do asi na mẹlọ poun.
Akuẹ, azọ́nwanu, po alọgọ he jẹ lẹ po dona tin-to-aimẹ na mẹhe azọngban yin didena lọ. E sọgan yọ́n hugan nado hẹn tito lọ zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ. Whenue Jesu ze ‘họnhungan ahọludu olọn tọn lẹ’ na Pita, e wàmọ to devi he pò lẹ nukọn. (Mat. 16:13-19) Mọdopolọ to whẹho delẹ mẹ, e sọgan yin nuhe jẹ nado lá mẹhe to nukunpedo azọngban de go na agun.
Mẹdehihọ́ sọ yin dandannu. Eyin hiẹ gbẹ́ nọ tẹnpọn nado deanana azọ́n he a ko dena mẹde, e na taidi dọ a to didọna mẹlọ dọ “n’ma dejido gowe” wẹ nkọ. Nugbo wẹ dọ kọdetọn lọ sọgan nọma yin nuhe a donukun pẹpẹ to whepoponu. Etomọṣo, eyin mẹdekannujẹ yin nina mẹmẹsunnu he to nukunpedo azọngban lọ go jẹ obá de mẹ, e na mọdọ hiẹ dejido emi go bosọ tindo numimọ to azọ́n etọn mẹ. Ehe ma zẹẹmẹdo dọ hiẹ ma dona yin ahunmẹduna dogbọn lehe e to azọ́n lọ wà do dali gba. Mahopọnna dọ Jehovah ko de azọngban de na Ovi etọn to tito nudida tọn mẹ, E gbẹsọ doalọ to azọ́n lọ mẹ. E dọna Azọ́nwatọgan lọ dọmọ: ‘Gbọ mí ni basi gbẹtọ to apajlẹ mítọn mẹ.’ (Gẹn. 1:26) Enẹwutu, nọ nọgodona azọ́n he wà e te to hogbe po nuyiwa towe lẹ po mẹ, bosọ nọ pà ẹ na vivẹnudido etọn lẹ. Nuhe e wadotana lọ pinpọn hẹ ẹ to kleun mẹ sọgan gọalọna ẹn ga. Eyin e gboawupo to fidelẹ, ma whleawu nado na ẹn ayinamẹ kavi alọgọ he jẹ lẹ blo. Flindọ hiẹ wẹ na dogbè azọngban lọ tọn.—Luku 12:48.
Mẹsusu wẹ ko mọaleyi na mẹho agun tọn he do ojlo nujọnu tọn hia to yé mẹ lẹ deazọ́n delẹ na yé wutu. Na nugbo tọn, mẹho lẹpo wẹ dona hodo apajlẹ Jehovah tọn nado yọ́n nuhewutu azọngban dona yin didenamẹ po lehe e sọgan yin wiwà do po.
[Apotin to weda 29]
AZỌNGBAN DIDENAMẸ YIN
• aliho de nado má ayajẹ he tin to nulẹ wiwadotana mẹ hẹ mẹdevo lẹ
• aliho de nado wà nususu dotana
• dohia nuyọnẹn po jlẹkajininọ po tọn
• aliho de nado plọnazọ́n mẹdevo lẹ
• aliho de nado do jide hia to mẹdevo lẹ mẹ
[Apotin to weda 30]
LEHE AZỌNGBAN SỌGAN YIN DIDENAMẸ DO
• De azọ́n he jẹ na mẹhe jẹ lẹ
• Basi zẹẹmẹ to aliho he họnwun mẹ kavi nọ dọhodopọ hẹ ẹ
• Hẹn nuhe dona yin wiwà lẹ họnwun
• Hẹn azọ́nwanu he jẹ lẹ tin-to-aimẹ
• Dike azọ́n lọ ni nọ duahunmẹna we, bo dejido mẹlọ go
• Yọnẹn dọ hiẹ wẹ na dogbè azọngban lọ tọn
[Yẹdide to weda 31]
Azọngban didenamẹ nọ biọ dọ azọ́n de ni yin zize na mẹde, podọ nado nọ doayi nukọnyiyi azọ́n lọ tọn go