Alọdlẹndonu Nuplọnwe Opli Gbẹzan po Lizọnyizọn po Tọn
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
4-10 SEPTEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | ẸSTELI 1-2
“Yin Whiwhẹnọ Taidi Ẹsteli”
A Sọgan Yin Whiwhẹnọ Etlẹ Yin to Whlepọn Glọ
11 Mẹpipa oklọ tọn he zẹjlẹgo sọgan whlé whiwhẹ mítọn pọ́n ga. Lẹnnupọndo lehe Ẹsteli yinuwa to aliho dagbe mẹ do ji to whenue nulẹ diọ to ajiji mẹ to gbẹzan etọn mẹ. E yọnwhanpẹ taun podọ e mọ nukunpedomẹgo mẹhẹn yọnwhanpẹ tọn akuẹgegenu tọn de yí na owhe dopo. Egbesọegbesọ wẹ e nọ topọ hẹ awhli susu he wá sọn awà voovo Ahọluigba Pẹlsia tọn ji, yèdọ mẹhe to agbàwhlẹn nado mọ ayidonugo ahọlu tọn yí lẹ. Ṣogan, e nọ do sisi hia bo hẹn walọ dagbe etọn go. E ma joawuna goyiyi etlẹ yin to whenue ahọlu ko de e taidi ahọsi etọn godo.—Ẹst. 2:9, 12, 15, 17.
E Yiavùnlọna Omẹ Jiwheyẹwhe Tọn Lẹ
15 To whenue ojlẹ sọ̀ na Ẹsteli nado sọawuhia to ahọlu nukọn, dotẹnmẹ yin nina ẹn nado yí núzinzan depope he e lẹndọ emi na tindo nuhudo etọn, vlavo dehe na yidogọna whanpẹ etọn. Ṣigba, e gbọn whiwhẹ dali bo ma biọ nudevo hugan núzinzan he Hegai na ẹn lẹ. (Ẹst. 2:15) Vlavo e mọdọ whanpẹ kẹdẹ ma ko pé nado mọ nukundagbe ahọlu lọ tọn, na mẹsusu ma nọ do whiwhẹ po jlẹkajininọ po hia to họ̀nmẹ ahọlu lọ tọn. Be linlẹn etọn sọgbe ya?
A Sọgan Yin Whiwhẹnọ Etlẹ Yin to Whlepọn Glọ
12 Whiwhẹ nọ gọalọna mí nado doaṣọ́, sọnú, bo yinuwa to aliho he dọnmẹdogo bo do sisi hia mẹ to whepoponu. Mí yọnẹn dọ e ma yin awagundido kavi ayidonugo dindọn wá míde ji to aliho he ma sọgbe mẹ wẹ nọ dọ̀n mẹdevo lẹ gba, ṣigba “gbigbọ abọẹninọ po walọmimiọn tọn po” didohia. (Hia 1 Pita 3:3, 4; Jel. 9:23, 24) Goyiyi he to ahun mítọn mẹ na wá sọawuhia to nuyiwa mítọn lẹ mẹ. Di apajlẹ, mí sọgan nọ dohia mẹdevo lẹ to aliho he ma yin tlọlọ tọn mẹ dọ mí tindo lẹblanulọkẹyi vonọtaun lẹ, yọ́n aṣlihó de, kavi tindo haṣinṣan vonọtaun hẹ mẹmẹsunnu azọngbannọ lẹ. Kavi mí sọgan nọ basi zẹẹmẹ nulẹ tọn to aliho de mẹ na míwlẹ kẹdẹ nido mọ pipà yí na linlẹn he yin didetọn de kavi nuwadotana de he mẹ mẹdevo lẹ tindo mahẹ te ga. Jesu ze apajlẹ dagbe dai to adà ehe mẹ ga. To suhugan hodidọ etọn lẹ tọn mẹ, e nọ yihodọ sọn Owe-wiwe Heblu tọn lẹ mẹ kavi dlẹnalọdo yé. E yí whiwhẹ do dọho to aliho enẹ mẹ na hosetọ etọn lẹ nido yọnẹn dọ Jehovah dè wẹ nuhe dọ e te lẹ wá sọn, e ma yin sọn nuyọnẹn edetiti tọn mẹ.—Joh. 8:28.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Be Hiẹ Yọnẹn Ya?
Dodinnanutọ lẹ mọ nukinkan (cunéiforme) Pẹlsianu lẹ tọn de he donù dawe de go he nọ yin Marduka, (enẹ wẹ Mọldekai to Glẹnsigbe mẹ). E wazọ́n taidi nukunpedonugotọ de, vlavo taidi akuẹ-lẹntọ de to Ṣuṣani. Arthur Ungnad he yin weyọnẹntọ daho de na nuhe dù whenuho whèzẹtẹn-waji tọn dọ dọ, nukinkan cunéiforme tọn ehe wẹ yin “alọdlẹndonu he ma to Biblu mẹ dopo gee lọ he donù Mọldekai go” to ojlẹ lọ mẹ.
Sọn whenue Ungnad na linlin etọn godo, weyọnẹntọ lẹ ko basi lẹdogbedevomẹ nukinkan (cunéiforme) Pẹlsianu lẹ tọn fọtọ́n devo lẹ tọn. Delẹ to yé mẹ wẹ wekan-whlẹ Pẹlsepoli tọn lẹ he yin mimọ to gbakija Adọkunnu Sẹdotẹn lọ tọn mẹ, to fie ma dẹn do adó tòdaho lọ tọn lẹ. Wekan-whlẹ ehelẹ ko tin sọn gandudu Xerxès I tọn whenu gbọ́n. Yé yin kinkan do ogbè Elaminu lẹ tọn mẹ, podọ yé bẹ yinkọ susu he sọ yin mimọ to owe Ẹsteli tọn mẹ lẹ hẹn.
Wekan-whlẹ Pẹlsepoli tọn susu wẹ donù yinkọ Marduka go, yèdọ mẹhe yin wekantọ họ̀nmẹ tọn de to Ṣuṣani to gandudu Xerxès I tọn whenu. Wekan-whlẹ dopo dlẹnalọdo Marduka taidi lẹdogbedevomẹ-basitọ de. Zẹẹmẹ ehe sọgbe hẹ nuhe Biblu dọ gando Mọldekai go. E yin ahọluzọnwatọ de to họ̀nmẹ Ahọlu Ahasuelusi (Xerxès I) tọn, podọ e nọ do e whè gbau ogbè awe. Mọldekai nọ saba sinai to họngbo ahọlu tọn ji to họ̀nmẹ Ṣuṣani tọn. (Ẹst. 2:19, 21; 3:3) Họngbo ahọlu tọn ehe yin ohọ̀ daho de, podọ finẹ wẹ ahọluzọnwatọ họ̀nmẹ tọn lẹ nọ wazọ́n te.
Marduka he yin nùdego to wekan-whlẹ lọ lẹ mẹ po Mọldekai he yin nùdego to Biblu mẹ po do nususu to kọndopọ mẹ he jẹna ayidego. Yé nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ podọ to fidopolọ bosọ yin ahọluzọnwatọ họ̀nmẹ tọn to azọ́nwatẹn dopolọ. Kanṣiṣa ehe lẹpo to pọmẹ dohia dọ nuhe dodinnanutọ dòkuntọ lẹ mọ lẹ gán to alọdlẹndo Mọldekai he go owe Ẹsteli tọn donù.
11-17 SEPTEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | ẸSTELI 3-5
“Gọalọna Mẹdevo lẹ Nado Na Dagbe Hugan Yetọn”
it-2-F 345 huk. 5
Mọldekai
Ewọ Gbẹ́ Nado Dẹ́ Do Odò Na Hamani. To enẹgodo, Hamani Agaginu lọ lẹzun mẹhe bọdo Ahasuelusi go, mẹhe degbe dọ mẹhe to họngbo ahọlu tọn mẹ lẹpo ni nọ ṣinyọ́n nukunmẹ ai to Hamani nukọn, na ewọ ko yin zizedo otẹn he yiaga de mẹ wutu. Ṣigba, Mọldekai gbẹ́ madoadúdẹji bo dohia dọ Ju de wẹ emi yin. (Ẹst 3:1-4) Na Ju klandowiwe de wẹ Mọldekai yin wutu, whẹwhinwhẹ́n he e na dohia dọ whẹho lọ gando haṣinṣan etọn hẹ Jiwheyẹwhe etọn Jehovah go. To hohowhenu, Islaelivi lẹ nọ ṣinyọ́n nukunmẹ ai to gandutọ de nukọn nado dohia dọ emi kẹalọyi otẹn aṣẹpipa tọn he mẹ e te. Ṣigba to whẹho ehe mẹ, Mọldekai mọnukunnujẹ e go dọ nado ṣinyọ́n nukunmẹ ai to Hamani nukọn yinukọn hú sisi didohia omẹ nukundeji de poun. (2Sa 14:4; 18:28; 1Ah 1:16) Owhẹ̀ Mọldekai tọn whẹ́n ma nado dẹ́ do odò na Hamani. E didọ Amalẹkinu de wẹ Hamani yin, bọ Jehovah ko dọ wayi dọ emi na funawhàn hẹ Amalẹkinu lẹ “sọn whẹndo de ji jẹ whẹndo de ji.” (Eks 17:16; pọ́n HAMÂN.) Enẹwutu, e ma yin whẹho tonudidọ tọn wutu wẹ Mọldekai do gbẹ́ nado dẹ́ do odò, ṣigba ewọ jlo na yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe wutu wẹ.
it-2-F 345 huk. 7
Mọldekai
Ewọ Yin Yiyizan Nado Whlẹn Islaelivi lẹ Gán. To whenue Mọldekai sè dọ gbedide lọ tọ́n nado hù Ju he to ahọluigba lọ ji lẹpo, ewọ hẹn họnwun na Ẹsteli dọ e lẹzun ahọsi to ojlẹ tangan enẹ mẹ na whlẹngán Ju lẹ tọn wutu. E dohia Ẹsteli dọ e dona yí adà titengbe de wà, enẹwutu e biọ to e si nado yì vẹ̀ ahọlu bo biọ alọgọ etọn. Dile etlẹ yindọ mọwiwà na ze ogbẹ̀ Ẹsteli tọn do owù mẹ, ewọ yigbe nado yì.—Ẹst 4:7–5:2.
E Yiavùnlọna Omẹ Jiwheyẹwhe Tọn Lẹ
22 Ẹsteli na ko jẹflumẹ taun to whenue e sè owẹ̀n enẹ. Ehe wẹ yin whlepọn yise tọn daho hugan he e pehẹ. Obu di i taun, na ehe sọawuhia to gblọndo he e na Mọldekai mẹ. E na gblọndo hlan Mọldekai bo flinnu in gando osẹ́n ahọlu lọ tọn go. Eyin mẹde sọawuhia to ahọlu nukọn matin oylọ-basinamẹ etọn, e nọ yin hùhù. Adavo ahọlu lọ dlẹn ogánpò sika tọn etọn do mẹlọ wẹ e ma nado yin hùhù. Ṣigba, e na vẹawu dọ Ẹsteli ni donukun nado mọ homẹdagbe ahọlu tọn, titengbe na nuhe Vaṣti wà wayi bo gbẹ́ nado wá ahọlu dè. Ẹsteli dọna Mọldekai dọ e ko yì azán 30 he ahọlu basi oylọna emi gbọngodo! Enẹwutu, Ẹsteli to nuhà dọ vlavo emi ko hẹn nukundagbe ahọlu he nọ yawu diọlinlẹn ehe tọn bu.—Ẹst. 4:9-11.
23 Mọldekai dọho hlan Ẹsteli po nujikudo po nado hẹn yise etọn lodo. E dọna Ẹsteli dọ eyin e gboawupo nado yinuwa, whlẹngán Juvi lẹ tọn na wá sọn fidevo. Ṣigba, ewọ lọsu ma sọgan họ̀ngán eyin homẹkẹn lọ wá sinyẹn pete. Gbọnmọ dali, Mọldekai do yise dolido etọn hia to Jehovah mẹ, yèdọ mẹhe ma na dike gbede na omẹ Etọn lẹ ni yin kúnsúdona kavi opagbe Etọn lẹ ni nọma mọ hẹndi. (Jọṣ. 23:14) Enẹgodo Mọldekai kanse Ẹsteli dọmọ: “Mẹnu wẹ yọnẹn eyin yè ma hẹn we wá jẹ ahọludu lọ mẹ na ojlẹ mọnkọ de di ehe?” (Ẹst. 4:12-14) Be e ma jẹ dọ mí ni hodo apajlẹ Mọldekai tọn ya? E deji mlẹnmlẹn do Jehovah, Jiwheyẹwhe etọn go. Be mílọsu nọ wàmọ ya?—Howh. 3:5, 6.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Avùnhihona Mẹdekannujẹ Sinsẹ̀n-Bibasi Tọn
14 Taidi Ẹsteli po Mọldekai po to hohowhenu, omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe nọ hoavùn nado tindo mẹdekannujẹ nado basi sinsẹ̀n hlan Jehovah to aliho he ewọ degbe etọn mẹ. (Ẹst. 4:13-16) Be hiẹ lọsu sọgan yí adà de wà ya? Gbau. A sọgan nọ hodẹ̀ whẹwhẹ na mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po he to yaji, na owhẹ̀ agọ̀ lẹ wutu. Odẹ̀ mọnkọtọn lẹ sọgan gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn he to awusinyẹnnamẹnu po homẹkẹn po glọ lẹ taun. (Hia Jakọbu 5:16.) Be Jehovah nọ sè odẹ̀ enẹlẹ ya? Owhẹ̀ he ji mí nọ dù te lẹ dohia dọ e nọ wàmọ nugbonugbo!—Heb. 13:18, 19.
18-24 SEPTEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | ẸSTELI 6-8
“Jẹhẹnu Delẹ Na Hodọdopọ Dagbe”
Nuyọnẹntọ, Adọgbotọ, He Ma Tindo Ṣejannabi
15 Na Ẹsteli fahomẹ bo nọte na azán dopo dogọ nado dọ nuhe yin obiọ etọn na ahọlu lọ wutu, Hamani hẹn vlẹko wá ede ji. Vlavo be e ma yin Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ hẹn amlọnmadọ́ wá na ahọlu lọ nẹ? (Howh. 21:1) Abajọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn dotuhomẹna mí nado “nọtepọn Jiwheyẹwhe”! (Hia Mika 7:7.) Eyin mí nọtepọn Jiwheyẹwhe, mí sọgan mọdọ aliho he mẹ ewọ nọ didẹ nuhahun lẹ te pọnte taun hugan nuhe mí sọgan wà.
E Dọho po Adọgbigbo Po
16 Ẹsteli masọ jlo na ze homẹfa ahọlu tọn do whlepọn mẹ ba; ewọ dọ nulẹpo na ẹn to jonọyiyi awetọ lọ tẹnmẹ. Ṣigba gbọnna? Ahọlu lọ na ẹn dotẹnmẹ hundote whladopo dogọ bo biọ to e si nado dọ nuhe yin obiọ etọn. (Ẹst. 7:2) “Whenu hodidọ tọn” sọ̀ na Ẹsteli lo.
Nuyọnẹntọ, Adọgbotọ, He Ma Tindo Ṣejannabi
17 Mí sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n Ẹsteli dile e to dẹ̀ho do homẹ hlan Jiwheyẹwhe whẹpo do bẹ hodidọ etọn ehelẹ jẹeji dọmọ: “Eyin yẹn ko mọ nukundagbe to nukun towe mẹ, ahọlu E, podọ eyin e hẹn homẹhun ahọlu lọ, gbọ yè ni na ogbẹ̀ ṣie mi to kanbiọ ṣie ji, po omẹ ṣie lẹ po to obiọ ṣie ji.” (Ẹst. 7:3) Doayi e go dọ e na jide ahọlu lọ bo dohia dọ emi yọ́n pinpẹn whẹdida depope he e na basi tọn. Lehe Ẹsteli gbọnvona Vaṣti, ahọsi hoho lọ, mẹhe yọnẹn ganji bo dowinyan asu etọn do sọ! (Ẹst. 1:10-12) Humọ, Ẹsteli ma mọhodọdo ahọlu lọ go, na ewọ dejido Hamani go wutu gba. Kakatimọ, e vẹvẹna ahọlu lọ nado whlẹn ogbẹ̀ etọn sọn owù mẹ.
Nuyọnẹntọ, Adọgbotọ, He Ma Tindo Ṣejannabi
18 Ayihaawe ma tin dọ obiọ enẹ yinuwado ahọlu lọ ji bosọ paṣa ẹ. Mẹnu wẹ gboadọ bo ze ogbẹ̀ ahọsi etọn tọn do owù mẹ? Ẹsteli zindonukọn dọmọ: “Na yè sà míwlẹ, yẹn po omẹ ṣie lẹ po, nado yin viva, nado yin hùhù, podọ nado yin súsúdo. Ṣigba eyin yè ko sà mí na mẹglọnọ sunnu po mẹglọnọ yọnnu po yẹn do ko nabọẹ ṣie, na nukunbia mítọn ma tin nado yin sọ jlẹdo [nuhẹngu] ahọlu lọ tọn go gba.” (Ẹst. 7:4) Doayi e go dọ Ẹsteli yí ahundopo do dọ nuhahun lọ, etomọṣo e yidogọ dọ emi na ko nabọẹ eyin yè sà emi taidi kanlinmọ poun wẹ. Ṣigba, eyin ahọlu lọ ma yinuwa, akọ̀ vivasudo ehe na hẹnnugble na ewọ lọsu.
19 Apajlẹ Ẹsteli tọn plọn mí nususu gando lehe mí sọgan diọlinlẹnnamẹ do go. Eyin mí jlo na diọlinlẹnna mẹyiwanna kavi mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ de nado didẹ nuhahun sinsinyẹn de, mí tindo nuhudo homẹfa po sisi po tọn, podọ nado dọho po ahundopo po.—Howh. 16:21, 23.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Nuagokun lẹ sọn Owe Ẹsteli Tọn Mẹ
7:4—Nawẹ vasudo mlẹnmlẹn Ju lẹ tọn na yin “onúgú ahọlu lọ tọn” gbọn? Gbọn zinzin yiyido do yọnbasi lọ hia dọ Juvi lẹ sọgan ko yin sisà taidi mẹglọnọ lẹ dali, Ẹsteli zinnudo lehe vasudo yetọn na yin onúgú ahọlu lọ tọn do ji. Fataka-kuẹ 10000 he Hamani dopagbe nado na do adọkun potin ahọlu tọn mẹ whè taun yijlẹdo adọkun he na ko yin mimọ eyin Hamani ko blasé nado sà Ju lẹ do mẹglọnọ mẹ. Núbibla lọ hinhẹnṣẹ na ko sọ zẹẹmẹdo ahọsi lọ hinhẹnbu ga.
25 SEPTEMBRE–1er OCTOBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | ẸSTELI 9-10
“E Yí Aṣẹpipa Etọn Zan Ganji”
it-2-F 346 huk. 1
Mọldekai
Mọldekai wẹ wá bọdo ahọlu go to otẹn Hamani tọn mẹ bọ ahọlu yí alọkẹ hiadonugo tọn etọn titi na ẹn nado nọ dohiagona nulẹ do ota ahọlu tọn mẹ. Na ahọlu ko yí owhé Hamani tọn na Ẹsteli wutu, ewọ de Mọldekai do owhé lọ ji. Podọ, na ahọlu nagbe Mọldekai wutu, e de gbedide devo tọ́n, ehe na jlọjẹ Ju lẹ nado yiavùnlọna yede. Kọgbọ daho wẹ e yin na Ju lẹ bọ yé gọ́ na ayajẹ. Mẹsusu to Ahọluigba Pẹlsia tọn ji wẹ jẹ awukọndopọ hẹ Ju lẹ ji bọ to azán 13tọ osun Adali tọn gbè, yèdọ gbeede osẹ́n lọ dona yin hinhẹndi, Ju lẹ ko wleawufo. Otẹn daho he mẹ Mọldekai te zọ́n bọ aṣẹpatọ susu nọgodona yé. To Ṣuṣani, avùnlọyiyi lọ tlẹ dlẹnkan jẹ azán he bọdego gbè. To Ahọluigba Pẹlsia tọn ji, kẹntọ Ju lẹ tọn 75000 linlán wẹ yè hù, kakajẹ visunnu ao Hamani tọn lẹ ji. (Ẹst 8:1–9:18) Po gbekọndopọ Ẹsteli tọn po, Mọldekai biọ dọ hùnwhẹ whemẹwhemẹ tọn de ni nọ yin bibasi to azán 14tọ po 15tọ Adali tọn po gbè, yèdọ “azán Pulimi tọn” lẹ, nado nọ jaya bo nọ do mimá núdùdù tọn lẹ hlan ode awetọ bosọ nọ do nunina lẹ hlan wamọnọ lẹ. Juvi lẹ yigbe nado nọ basi hùnwhẹ ehe bo biọ to kúnkan yetọn lẹ po mẹhe wá kọnawudopọ hẹ yé lẹpo po si nado nọ basi hùnwhẹ ehe. Na Mọldekai wẹ yin omẹ awetọ he klohugan to ahọluigba lọ ji wutu, Juvi lẹ he yin akọta klandowiwe Jiwheyẹwhe tọn nọ na ẹn sisi bọ ewọ nọ to azọ́nwa na dagbe omẹ etọn lẹ tọn.—Ẹst 9:19-22, 27-32; 10:2, 3.
it-2-F 628 huk. 4
Pulimi
Lẹndai. Zẹẹmẹ-basitọ delẹ dohia dọ Hùnwhẹ Pulimi tọn ko lẹzun wheduzan na Ju egbezangbe tọn lẹ bo nọ bẹ nuyiwa he zẹ̀pá lẹ hẹn to whedelẹnu bo masọ yin hùnwhẹ sinsẹ̀n tọn ba. Ṣigba, nulẹ ma to mọ to whenue hùnwhẹ ehe yin didoai bọ yè basi i whla tintan. Devizọnwatọ Jehovah, yèdọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn lẹ wẹ Mọldekai po Ẹsteli po yin bọ hùnwhẹ ehe yin didoai nado nọ gbògbéna Ẹn. E sọgbe nado lẹndọ Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ whlẹn Ju lẹ gán, na nugbonọ-yinyin mlẹnmlẹn Mọldekai tọn na sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn wẹ zọ́n bọ nuhahun do fọ́n. Amalẹkinu de wẹ Hamani na ko yin bọ Jehovah ko hodẹ̀ tlọlọ do akọta enẹ dọ yé dona yin vivasudo. Mọldekai do sisi hia gbedide Jiwheyẹwhe tọn bo gbẹ́ nado dẹ́ do odò na Hamani. (Ẹst 3:2, 5; Eks 17:14-16) Gbọnvona enẹ, ohó he Mọldekai dọna Ẹsteli lẹ (Ẹst 4:14) dohia dọ e dejido mẹhe yiaga bo do huhlọn taun de go nado whlẹn Ju lẹ, podọ onù he Ẹsteli blá whẹpo do yì ahọlu nukọn whla tintan nado vẹ̀ ẹ na e nido wá hùnwhẹ de tẹnmẹ dohia dọ Jiwheyẹwhe dè wẹ ewọ lẹhlan na alọgọ.—Ẹst 4:16.
“Mì Yin Mẹhodotọ Jiwheyẹwhe Tọn” to Huhlọn Yiyizan Mẹ
12 Jehovah ko wleawuna nugopọntọ lẹ nado yin nukọntọ to agun Klistiani tọn mẹ. (Heblu lẹ 13:17) Sunnu he pegan ehelẹ dona yí aṣẹpipa he Jiwheyẹwhe na yé zan nado wleawuna alọgọ he nuhudo etọn tin podọ nado yidogọna dagbemẹninọ lẹngbọpa lọ tọn. Be otẹn he mẹ mẹho lẹ tin te na dotẹnmẹ yé nado dugán do yisenọ hatọ lẹ ji wẹ ya? Paali! Mẹho lẹ dona tindo pọndohlan jlẹkaji tọn po whiwhẹ tọn po gando azọngban yetọn to agun mẹ go. (1 Pita 5:2, 3) Biblu dọna nugopọntọ lẹ dọmọ: “[Mì] yìn agun Jiwheyẹwhe tọn, he e yí ohùn [Ovi etọn] tọn do họ̀.” (Owalọ lẹ 20:28) Whẹwhinwhẹ́n tangan he wutu yé dona yinuwa hẹ hagbẹ lẹngbọpa lọ tọn dopodopo po awuvẹmẹ po lọ niyẹn.
13 Mí sọgan na apajlẹ etọn to aliho ehe mẹ. Họntọn vivẹ de dọna we nado penukundo nutindo họakuẹ de go. A yọnẹn dọ akuẹ daho wẹ họntọn towe yí do họ̀ nutindo lọ. Be a ma na wlebòna ẹn bo penukundego ganji ya? Mọdopolọ, Jiwheyẹwhe ko ze azọngban lọ do alọmẹ na mẹho lẹ nado penukundo nutindo họakuẹ tlala de go: yèdọ agun lọ, he hagbẹ etọn lẹ yin yiyijlẹdo lẹngbọ lẹ go. (Johanu 21:16, 17) Jehovah yiwanna lẹngbọ etọn lẹ taun—na nugbo tọn, e yiwanna yé sọmọ bọ e yí ohùn Ovi etọn dopo akàn, Jesu Klisti tọn do họ̀ yé. Jehovah họ̀ lẹngbọ etọn lẹ po akuẹ he vẹahi tlala po. Mẹho whiwhẹnọ lẹ nọ hẹn enẹ do ayiha mẹ bo nọ yinuwa hẹ lẹngbọ Jehovah tọn lẹ domọ.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Nuagokun lẹ sọn Owe Ẹsteli Tọn Mẹ
9:10, 15, 16—Dile etlẹ yindọ osẹ́n lọ nagbè nado bẹ gblannu lẹ, naegbọn Juvi lẹ ma do wà mọ? Gbigbẹ́ nado wà mọ dohia hezeheze dọ lẹndai yetọn ma yin nado bẹ adọkun pli gba, ṣigba nado whlẹn yedelẹ.
2-8 OCTOBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 1-3
“Hẹn Owanyi Sisosiso He A Do Na Jehovah Go”
Hodo Apajlẹ Yise Gọna Tonusise Noa, Daniẹli po Jobu po Tọn
16 Avùnnukundiọsọmẹnu he Jobu pehẹ lẹ. Whlasusu wẹ gbẹzan Jobu tọn diọ to aliho ayidego tọn mẹ. Jẹnukọnna whlepọn etọn lẹ, ewọ yin “mẹhe klohugan to omẹ Whèzẹtẹn tọn lẹpo mẹ.” (Jobu 1:3) E yin adọkunnọ bo diyin, podọ gbẹtọ lẹ nọ na ẹn sisi taun. (Jobu 29:7-16) Ṣigba, mahopọnna ehe lẹpo, Jobu ma nọ mọ ede mẹ kavi nọ lẹndọ emi ma do hudo Jiwheyẹwhe tọn gba. Na nugbo tọn, Jehovah ylọ ẹ dọ “devizọnwatọ ṣie,” bo yidogọ dọmọ: “Dawe nugbonọ podọ tenọglinọ de wẹ ewọ, he nọ dibusi Jiwheyẹwhe bo nọ họ̀nna oylan.”—Jobu 1:8.
17 To ojlẹ kleun de gblamẹ, gbẹzan Jobu tọn diọ pete. Ewọ yin hinhẹn biọ ohẹ́n klókló po flumẹjijẹ sinsinyẹn po mẹ. Mí yọnẹn dọ mẹhe to godona ehe lẹpo wẹ Satani mẹhẹngbletọ lọ, yèdọ mẹhe sawhẹ lalo dokọna Jobu dọ ewọ to Jiwheyẹwhe sẹ̀n na ale ṣejannabi tọn wutu. (Hia Jobu 1:9, 10.) Jehovah ma miọnnukundo whẹsadokọnamẹ ylankan ehe gba. Kakatimọ, ewọ na dotẹnmẹ Jobu nado do tenọgligo-hinhẹn etọn hia, yèdọ nado dohia dọ ewọ to emi sẹ̀n po ahun wiwe he ma yin ṣejannabi tọn de po.
Nọ Hẹn Tenọgli Towe Go!
10 Owhẹ̀ dopolọ wẹ Satani sadokọna dopodopo mítọn. Nawẹ e gando gowe gbọn? Na nugbo tọn, e dọ dọ owanyi towe na Jehovah Jiwheyẹwhe ma yin nugbo, dọ a na doalọtena sinsẹ̀n-bibasi hlan ewọ eyin ogbẹ̀ towe to owù mẹ, podọ dọ tenọgligo-hinhẹn towe yin oklọ tọn! (Jobu 2:4, 5; Osọ. 12:10) Numọtolanmẹ tẹwẹ ehe hẹn we tindo? E nọ vẹna we sisosiso, kavi e ma yin mọ wẹ? Ṣigba, lẹnnupọndo ehe ji: Jehovah dejido gowe sọmọ bọ e na we dotẹnmẹ hundote jiawu de. Jehovah dike Satani ni whlé tenọgli towe pọ́n. Ewọ kudeji dọ a sọgan hẹn tenọgligo bo gọalọ nado do Satani hia di lalonọ. Podọ Ewọ dopà nado gọalọna we na enẹ nido pà we. (Heb. 13:6) Lẹblanulọkẹyi nankọ die dọ Nupojipetọ wẹkẹ lọ tọn dejido mí go! Be a mọ nuhewutu tenọgligo-hinhẹn do yin nujọnu taun ya? E nọ gọalọna mí nado gbẹ́ lalo Satani tọn lẹ dai, nado ze yinkọ dagbe Otọ́ mítọn tọn daga, podọ nado nọgodona aliho gandudu tọn etọn. Nawẹ mí sọgan wleawuna jẹhẹnu titengbe ehe gbọn?
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Nuhe Hogbe Godo Tọn Jesu Tọn lẹ Plọn Mí
9 Etẹ dọ wẹ Jesu te? Ojlẹ vude jẹnukọnna okú Jesu tọn, e dawhá po ogbè lélé po dọ: “Jiwheyẹwhe ṣie, Jiwheyẹwhe ṣie, naegbọn hiẹ do gbẹ́ mi dai?” (Mat. 27:46) Biblu ma bayi zẹẹmẹ nuewutu Jesu do dọ mọ tọn. Amọ́, lẹnnupọndo nue mí gán plọn sọn hogbe enẹlẹ mẹ ji. Jẹnukọn whẹ́, gbọn hogbe ehelẹ yiyizan dali, Jesu hẹn dọdai he to Salmu lẹ 22:1 mẹ di. Podọ, hogbe lọ lẹ hẹn ẹn họnwun dọ Jehovah ma wleawuna “opá hihọ́-basinamẹ tọn de lẹdo” Visunnu etọn. (Jobu 1:10) Jesu mọnukunnujẹemẹ dọ Otọ́ emitọn ko jo emi do alọ kẹntọ emitọn lẹ tọn mẹ petepete, na emi nido yin whiwhlepọn jẹ obá godo tọn mẹ, yèdọ jẹ obá he mẹ gbẹtọvi depope ma ko yin whiwhlepọn jẹ pọ́n. Podọ, hogbe ehelẹ dohia hezeheze dọ e ma hùwhẹ sẹ́nhẹngba depope tọn he jẹna okú.
9-15 OCTOBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 4-5
“Nọ Họ́ Dewe Sọta Linlin Agọ̀ Lẹ”
it-1-F 725 huk. 17
Elifazi
2. Ewọ yin dopo to họntọn atọ̀n Jobu tọn lẹ mẹ. (Job 2:11) Temaninu de wẹ e yin bo na ko yin dopo to kúnkan visunnu plọnji Esau tọn lẹ tọn mẹ. Ehe dohia dọ kúnkan Ablaham tọn wẹ e yin bo yin hẹnnumẹ Jobu tọn de. Ewọ po kúnkan etọn po nọ doawagun to nuyọnẹn yetọn mẹ. (Jel 49:7) To homẹmiọnnamẹtọ atọ̀n lọ lẹ mẹ, Elifazi wẹ tọ́nta bo diyin hugan, vlavo na ewọ wẹ na ko yin mẹho na yemẹpo. To ojlẹ voovo atọ̀n he mẹ yé dọho te lẹ mẹ, ewọ wẹ nọ dọho jẹnukọn bọ ohó etọn wẹ sọ nọ dite hugan.
Gbẹ́ Linlẹn Agọ̀ lẹ Dai!
To numimọ jiawu he ewọ mọ de finflin mẹ, Elifazi dọmọ: “Gbọfufu [kavi gbigbọ] de jugbọn oji e wayi; ofún agbasalan ṣie go tọn jlọ nọte. E ṣite ṣúdúdú, ṣigba yẹn ma sọgan fọyẹ̀ awusọhia etọn tọn gba; ojlẹmọ de tin to nukun ṣie lẹ nukọn: yẹn sè ogbè abọẹ de, yẹn sọ sè ogbè de.” (Job 4:15, 16) Gbigbọ nankọtọn wẹ yinuwado lẹnpọn Elifazi tọn ji? Hogbe whẹgbledomẹ tọn he bọdego lẹ dohia po nujikudo po dọ gbigbọ lọ ma yin dopo to angẹli dodonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ gba. (Job 4:17, 18) Nudida gbigbọnọ ylankan de wẹ. Eyin e ma yinmọ, naegbọn Jehovah na wọhẹ Elifazi po hagbẹ etọn awe lẹ po dọ yé dolalo? (Job 42:7) Mọwẹ, aovi de ko yinuwado lẹnpọn Elifazi tọn ji. Hodidọ etọn lẹ do lẹnpọn agọ̀ hia.
Nọavunte Sọta Oklọ Satani Tọn Lẹ
Satani yí Elifazi he yin dopo to gbẹdohẹmẹtọ atọ̀n he wá dla Job pọ́n lẹ mẹ zan, nado dohia dọ gbẹtọvi lẹ yin madogánnọ sọmọ bọ yé ma sọgan nọavunte sọta mẹgbeyinyan Satani tọn lẹ. To whenue e to hodọ gando gbẹtọvi lẹ go taidi “yé he nọ nọ̀ ohọ̀ okò tọn lẹ mẹ,” e dọna Job dọmọ: “Dodonu [yetọn] tin to kọ́gudu mẹ, he yè hẹn pọ́tọ́ to odọ́ nukọn! Sọn afọnnu jẹ whèjai yè ko gbà yé kija: yé sọ dọ̀n kakadoi matin mẹdepope nado hò yé pọ́n.”—Job 4:19, 20.
To wefọ devo mẹ, mí yin yiyijlẹdo “núzinzan okọ́ tọn”—yèdọ ozẹ́n okò tọn he nọ yawu gbà lẹ go. (2 Kọl. 4:7) Mí yin madogánnọ na mí dugu ylando po mape po tọn wutu. (Lom. 5:12) Matin alọgọ depope, mí hùndonuvo na mẹgbeyinyan Satani tọn lẹ. Ṣigba taidi Klistiani, mí sọgan ganjẹ Jehovah go na alọgọ. Mahopọnna madogán mítọn lẹ, nuhọakuẹ wẹ mí yin to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. (Isa. 43:4) Humọ, Jehovah nọ na gbigbọ wiwe etọn mẹhe biọ to e si lẹ. (Luku 11:13) Gbigbọ wiwe etọn sọgan na mí “huhlọn he hú jọwamọ tọn,” na mí nido sọgan pehẹ nuhahun depope he Satani na hẹnwa mí ji lẹ. (2 Kọl. 4:7; Flp. 4:13) Eyin mí nọavunte sọta Lẹgba, “bo lodo to yise mẹ,” Jiwheyẹwhe na hẹn mí lodo dogọ. (1 Pita 5:8-10) Enẹwutu, mí ma dona dibuna Satani Lẹgba.
mrt 32 huk. 13-17
Nọ Aṣeji Gando Nudọnamẹ Lalo lẹ Go
● Gbeje asisa he mẹ nudọnamẹ lọ lẹ wá sọn pọ́n
Nuhe Biblu dọ: “Mì dindona nulẹpo.”—1 Tẹsalonikanu lẹ 5:21.
Whẹpo a na do yí otàn de sè bo dohlan mẹdevo lẹ, etlẹ yin dehe gbayipe kavi ko yin vivọdọ pludopludo to linlin lẹ mẹ, dindona bo mọdọ nugbo wẹ whẹ́. Nawẹ a gán wàmọ gbọn?
Dindona vlavo eyin a gán dejido asisa he mẹ e wá sọn go. Azọ́nwhé he nọ na linlin lẹ po azọ́nwhé devo lẹ po gán diọ otàn lẹ na whẹho ajọwiwa tọn kavi whẹho tonudidọ tọn lẹ wutu. Nọ yí nuhe a sè to linlin de mẹ jlẹdo asisa he mẹ linlin devo lẹ wá sọn go. To whedelẹnu, họntọn mítọn lẹ gán do nudọnamẹ lalo lẹ hlan mí to mayọnẹn mẹ gbọn wekanhlanmẹ kavi gbọn nuhe yé nọ zedo notẹn gbẹdido Intẹnet ji tọn lẹ gblamẹ ji. Enẹwutu, ma nọ dejido linlin lẹ go blo, adavo a dindona fie e wá sọn taun.
Nọ dindona nudọnamẹ he e bẹhẹn lẹ nado hẹn ẹn diun dọ e sọgbe bosọ yin agọe tọn. Nọ pọ́n azán nudọnamẹ lọ tọn lẹ, nuhe dohia dọ yè dindonanu nugbonugbo lẹ po kunnudenu he hẹnmẹ kudeji dọ e sọgbe lẹ po. Nọ nọ̀ aṣeji taun eyin nudọnamẹ he doglẹ lẹ wá taidi nuhe bọawu hugan nado mọnukunnujẹemẹ kavi eyin linlin lọ yin awuwlena na yè nido yawu yinuwa.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Yin Tenọglinọ, bo Duto Alèwezun Ogbẹ̀ Tọn Ji
Yinyin apadewhe titobasinanu lẹdo aihọn pé sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ lẹ tọn de sọgan hẹn mí lodo. Dona nankọ die nado dogbẹ́ hẹ mẹmẹsunnu-yinyin owanyinọ lẹdo aihọn pé mọnkọtọn! (1 Pita 2:17) Podọ mí sọgan tindo nuyiwadomẹji mẹhẹnlodo tọn do yisenọ hatọ mítọn lẹ ji.
Lẹnnupọndo nuyiwa mẹhẹnlodo Job dodonọ lọ tọn lẹ ji. Elifazi homẹmiọnnamẹtọ lalonọ lọ lọsu tlẹ yigbe dọ: “Ohó towe lẹ ko hẹn ewọ he to aijẹ jlọ nọte, hiẹ ko sọ hẹn kligo he to didẹ́ lẹ lodo.” (Job 4:4) Be mí nọ gọalọna mẹdevo lẹ ya? Azọngban dopodopo mítọn tọn wẹ e yin nado gọalọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ po nado doakọnnanu to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ. To nuyiwa hẹ yé mẹ, mí sọgan yinuwa sọgbe hẹ hodidọ lọ lẹ dọmọ: “Mì hẹn alọ madogánnọ sinyẹn, bosọ hẹn kligonu he ma sinyẹn dote.” (Isaia 35:3) Enẹwutu naegbọn a ma na yí i do basi yanwle towe nado hẹn Klistiani hatọ dopo kavi awe lodo bo na yé tuli to opli lẹ ji? (Heblu lẹ 10:24, 25) Hogbe pipà tulinamẹ tọn po pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn lẹ po na vivẹnudido yetọn nado to homẹ Jehovah tọn hẹn hùn zọnmii sọgan gọalọna yé nado yin tenọglinọ bo tindo todido nado duto alèwezun ogbẹ̀ tọn ji.
16-22 OCTOBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 6-7
“Eyin Nuhahun lẹ Húagbọ́ We”
Nuagokun lẹ sọn Owe Job Tọn Mẹ
7:1; 14:14—Etẹwẹ hogbe lọ ojlẹ “sinsẹ̀nzọn” kavi tuklajijẹ dandan tọn podọ azán “sinsẹ̀n” kavi sinsẹ̀nzọnwiwa dandan tọn zẹẹmẹdo? Ayimajai Job tọn sinyẹn sọmọ bo e yí ogbẹ̀ jlẹdo sinsẹ̀nzọn dandan tọn he vẹawu de go. (Job 10:17,NW, nudọnamẹ odò tọn) Ojlẹ he nọ yin yiyizan to Ṣeol mẹ—bẹsọn whenuena mẹde kú kakajẹ fọnsọnku whenu—yin ojlẹ he ma sọgan yin didapana, enẹwutu Job yí ojlẹ enẹ jlẹdo sinsẹ̀n kavi sinsẹ̀nzọnwiwa dandan tọn go.
“Jehovah . . . Nọ Whlẹn Mẹhe Gbọjọ Lẹ”
TO WHEDELẸNU, mí gán nọ lẹnnupọndo lehe gbẹzan gbẹtọvi tọn nọ whègli bosọ “gọ́ na tukla” do ji. (Jobu 14:1) Enẹwutu, mí sọgan nọ do numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ. Devizọnwatọ Jehovah tọn susu to hohowhenu wẹ do numọtolanmẹ mọnkọ. Mẹdelẹ tlẹ biọ okú na yede. (1 Ahọ. 19:2-4; Jobu 3:1-3, 11; 7:15, 16) Amọ́, whlasusu wẹ Jehovah—Jiwheyẹwhe he go yé dejido lọ vọ́ jide na yé bosọ hẹn yé lodo. Nue jọ do yé go lẹ yin kinkandai nado miọnhomẹna mí bosọ plọnnu mí.—Lom. 15:4.
g-F 1/12 16 huk. 2–17 huk. 4
Eyin Gbẹ̀mẹ Ṣì We
Dile etlẹ yindọ a gán lẹndọ todido de ma tin ba, nọ flindọ a ma to dewe ṣó bọ diblayin mẹlẹpo wẹ to akọndona nuhahun wunmẹ de to egbehe. Biblu dọmọ: “Nudida lẹpo wẹ to hunwẹn dopọ bo tin to awufiẹsa mẹ dopọ.” (Lomunu lẹ 8:22) To alọnu din, e gán taidi dọ pọngbọ depope ma tin na nuhahun towe, amọ́ nugbo lọ wẹ yindọ nulẹ nọ saba pọnte dile ojlẹ to yìyì. Etẹwẹ gán gọalọna we?
Dọ homẹ na họntọn he whèwhín bọ a dejidego de. Biblu dọmọ: “Họntọn nugbo nọ yiwannamẹ to whelẹponu, podọ nọvisunnu he go yè sọgan dejido to ojlẹ ayimajai tọn lẹ mẹ wẹ ewọ.” (Howhinwhẹn lẹ 17:17) Dawe dodonọ lọ Jobu he Biblu dọho etọn, dọ homẹ na mẹdevo lẹ to whenue gbẹ̀mẹ dózin do e. To whenue nuhahun lẹ zọ́n bọ ‘ogbẹ̀ etọn hiọawu na ẹn,’ e dọmọ: “Yẹn na túntún lewuwu ṣie jẹgbonu. Yẹn na dọho to ayimajai sinsinyẹn ṣie mẹ!” (Jobu 10:1) Nado dọ homẹ na mẹdevo de gán de awufiẹsa towe pò bo gán sọ diọ pọndohlan towe gando nuhahun he pehẹ a te lọ go.
Nọ hùn ahun towe na Jiwheyẹwhe to odẹ̀ mẹ. Mẹdelẹ nọ lẹndọ odẹ̀ ma nọ diọ onú kaka de, amọ́ nudevo pete wẹ Biblu dọ. Salmu lẹ 65:2 dlẹnalọdo Jehovah Jiwheyẹwhe taidi “Sisètọ odẹ̀ tọn,” bọ 1 Pita 5:7 dọ dọ: “E to mìtọn hòpọn.” Biblu dohia pludopludo dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ ganjẹ Jiwheyẹwhe go. Di apajlẹ, e dọmọ:
“Nọ yí ahun towe lẹpo do dejido Jehovah go, bo ma nọ ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ towe titi go blo. Nọ hẹn ewọ do ayiha mẹ to nuhe wà a te lẹpo mẹ, ewọ nasọ jlọ ali towe lẹ.”—HOWHINWHẸN LẸ 3:5, 6.
“[Jehovah] nọ hẹn pekọ wá na ojlo mẹhe nọ dibusi i lẹ tọn; e nọ sè awhágbe yetọn na alọgọ bo nọ whlẹn yé.”—SALMU LẸ 145:19.
“Ehe . . . wẹ jidide he mí tindo to ewọ mẹ, dọ nudepope he mí biọ sọgbe hẹ ojlo etọn, ewọ nọ sè mítọn.”—1 JOHANU 5:14.
“Jehovah dẹn do mẹylankan taun, ṣigba, e nọ sè odẹ̀ dodonọ tọn.—HOWHINWHẸN LẸ 15:29.
Eyin a dọ nuhahun towe lẹ na Jiwheyẹwhe, ewọ na gọalọna we. Abajọ Biblu do na mí tuli dọmọ: “Mì nọ dejido ewọ go to whepoponu. Mì nọ hùn ahun mìtọn na ẹn.”—Salmu lẹ 62:8.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Nọ Dotoai Ganji Nado Do Awuvẹmẹ Hia
10 Mí sọgan hodo apajlẹ Jehovah tọn, eyin mí nọ dovivẹnu nado mọnukunnujẹ ode awetọ mẹ. Plọn nado yọ́n mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po dogọ. Nọ dọho hẹ yé jẹnukọnna opli lẹ podọ to vivọnu, nọ wazọ́n hẹ yé to lizọnyizọn lọ mẹ, humọ eyin e yọnbasi, nọ basi oylọna yé nado wá dùnú. Eyin a nọ wàmọ, e sọgan wá họnwun na we nugbonugbo dọ, winyankuku wẹ zọ́n bọ mẹmẹyọnnu de nọ taidi mẹhe ma jọmẹ, podọ mẹmẹsunnu he a lẹndọ e yiwanna agbasanu lẹ nọ tlúalọ, kavi dọ whẹndo de he nọ saba gbọwhenu wá opli lẹ to akọndona homẹkẹn. (Jobu 6:29) Nugbo wẹ dọ mí ma dona “nọ dádo whẹho mẹdevo lẹ tọn mẹ.” (1 Tim. 5:13) Amọ́, e sọgbe nado yọ́n nude gando mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po go, gọna ninọmẹ he yinuwado gbẹtọ-yinyin yetọn ji lẹ.
23-29 OCTOBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 8-10
“Owanyi Nugbo Jiwheyẹwhe Tọn Nọ Họ́ Mí Sọta Lalo Satani Tọn Lẹ”
Be Mí Sọgan Hẹn Homẹ Jiwheyẹwhe Tọn Hùn Nugbo Ya?
Job jiya awufiẹsa sinsinyẹn debọdo-dego lẹ tọn, he taidi nuhe ma sọgbe. E wá tindo linlẹn agọ̀ dọ eyin emi hẹn yise emitọn go kavi lala, Jiwheyẹwhe ma tlẹ nọ hò enẹ pọ́n. (Job 9:20-22) Job tindo nujikudo dọ emi yin dodonọ sọmọ bọ mẹdevo lẹ tlẹ nọ lẹndọ e to ede jla di dodonọ hú Jiwheyẹwhe lọsu.—Job 32:1, 2; 35:1, 2.
Be A Nọ Yọ́n Pinpẹn Owanyi Nugbo Jehovah Tọn Ya?
14 Owanyi nugbo Jiwheyẹwhe tọn nọ basi hihọ́na mí to gbigbọ-liho. To odẹ̀ he Davidi hò hlan Jehovah de mẹ, e dọmọ: “Fiwhiwhlá de wẹ hiẹ yin na mi; hiẹ na nọ basi hihọ́na mi sọn ayimajai mẹ. Hiẹ na yí awhágbe ayajẹ tundote tọn lẹ do lẹdo mi pé. . . . Mẹhe dejido Jehovah go nọ yin lilẹdope gbọn owanyi nugbo Etọn dali.” (Salm. 32:7, 10) Dile adó he lẹdo tòdaho hohowhenu tọn de nọ basi hihọ́na tòmẹnu etọn lẹ do, mọ wẹ azọ́n owanyi nugbo tọn Jehovah tọn lẹ nọ lẹdo mí bo nọ basi hihọ́na mí to gbigbọ-liho sọn owù he gán whlé tenọgligo-hinhẹn mítọn pọ́n lẹ mẹ do niyẹn. Humọ, owanyi nugbo Jehovah tọn nọ whàn ẹn nado dọ̀n mí wá ede dè.—Jel. 31:3.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
“Mẹnu Wẹ Ko Yọ́n Ayiha Jehovah Tọn?”
19 Etẹwẹ mí plọn gando “ayiha Jehovah tọn” go? Mí dona dike Ohó Jiwheyẹwhe tọn ni jla nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando ayiha Jehovah tọn go do. Mí ma dona hẹn Jehovah gbede nado kẹalọyi pọndohlan mítọn he tindo dogbó bo dawhẹna ẹn sọgbe hẹ nujinọtedo po nulẹnpọn mítọn po. Job dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] ma yin gbẹtọ de, dile yẹn yin, bọ yẹn nado gblọnna ẹn, bọ mí nado wá whẹdida mẹ dopọ.” (Job 9:32) Taidi Job, eyin mí jẹ nukunnumọjẹ linlẹn Jehovah tọn mẹ ji, mí nọ yin whinwhàn nado dọmọ: “Pọ́n, ehelẹ wẹ awọntinslo aliho etọn lẹ tọn lẹ: podọ le mimá whè sọ wẹ yè sè sọn e dè! Ṣigba wanyinyẹn walọ hlọnhlọnnọ etọn tọn mẹnu wẹ sọgan tunwun?”—Job 26:14.
20 Dile mí to Owe-wiwe hia, etẹwẹ mí dona wà eyin mí hia adà de he vẹawu nado mọnukunnujẹemẹ, titengbe eyin e gando aliho nulẹnpọn tọn Jehovah tọn go? Eyin mí ko basi dodinnanu do whẹho lọ ji, bo ma mọ gblọndo gigọ́ janwẹ, mí sọgan pọ́n ẹn taidi mẹtẹnpọn na jidide mítọn to Jehovah mẹ. Flindọ to whedelẹnu, hodidọ delẹ nọ hùn dotẹnmẹ dotena mí nado do yise mítọn to jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ mẹ hia. Mì gbọ mí ni nọ kẹalọyi po whiwhẹ po dọ mí ma mọnukunnujẹ nuhe wà e te lẹpo mẹ. (Yẹwh. 11:5) Gbọnmọ dali mí na yin whinwhàn nado kẹalọyi hogbe apọsteli Paulu tọn ehelẹ dọmọ: “Lehe dona susugege, nuyọnẹn po oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn po siso do sọ! Lehe whẹdida etọn lẹ yin dinmamọdona bọ aliho etọn lẹ ma yọ́n dinmọ do sọ! Na ‘mẹnu wẹ ko wá yọ́n ayiha Jehovah tọn kavi mẹnu wẹ ko lẹzun ayinamẹtọ etọn?’ Kavi, ‘Mẹnu wẹ ko na ẹn jẹnukọn, bọ ewọ dona gọjona?’ Na onú lẹpo wẹ wá sọn ewọ dè podọ gbọn ewọ dali podọ na ewọ. Gigo ni tin hlan ewọ kakadoi. Niṣẹ.”—Lom. 11:33-36.
30 OCTOBRE–5 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 11-12
“Aliho Atọ̀n Delẹ Nado Mọ Nuyọnẹn bo Duvivi Etọn”
Job Ze Oyín Jehovah Tọn Sù
17 Etẹwẹ gọalọna Job nado hẹn tenọgli etọn go? E họnwun dọ, whẹpo nugbajẹmẹji lọ lẹ do bẹjẹeji, e ko wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jehovah. Dile etlẹ yindọ mí ma tindo kunnudenu depope dọ Job yọnẹn dọ Satani to nukundiọsọ Jehovah, e magbe nado hẹn nugbonọ-yinyin etọn go. E dọmọ: “Kaka yẹn [na do] kú yẹn ma na de walọpipe ṣie sọn dè e gba.” (Job 27:5) Nawẹ Job wleawuna haṣinṣan pẹkipẹki ehe gbọn? Matin ayihaawe, e yọ́n pinpẹn nuhe e sè gando aliho he mẹ Jiwheyẹwhe yinuwa hẹ tọgbo etọn lẹ, yèdọ Ablaham, Isaki, po Jakobu po te go tọn. Podọ gbọn ayidido nudida lẹ go, Job na ko doayi jẹhẹnu Jehovah tọn susu go.—Hia Job 12:7-9, 13, 16.
Jehovah Topọ hẹ We to Whepoponu
10 Nọ jihọntọn hẹ Klistiani nugbonọ lẹ. Nọ jihọntọn hẹ mẹhe dè a gán plọnnu sọn to agun lọ mẹ lẹ, etlẹ yin mẹhe owhe kavi ninọmẹ yetọn gbọnvona towe lẹ. Biblu flinnu mí dọ “yọnhonọ lẹ dè” wẹ nuyọnẹn nọ yin mimọ te. (Jobu 12:12) Mẹhomẹ lẹ gán plọn nususu sọn jọja he yin nugbonọ lẹ dè ga. Jonatani wà mẹho na Davidi taun, ṣogan enẹ ma glọnalina yé nado yin họntọn vivẹ́. (1 Sam. 18:1) Davidi po Jonatani po gọalọna yedelẹ nado sẹ̀n Jehovah mahopọnna nuhahun sinsinyẹn lẹ. (1 Sam. 23:16-18) Irina, yèdọ mẹhe ewọ kẹdẹ wẹ yin Kunnudetọ to whẹndo etọn mẹ to alọnu dọ dọ: “Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po gán lẹzun mẹjitọ kavi nọvi gbigbọmẹ tọn lẹ na mí nugbonugbo. Jehovah gán yí yé zan nado súdo nuhudo mítọn lẹ tọn.”
11 Nado jihọntọn yọyọ lẹ gán nọma bọawu, titengbe eyin a nọ kuwinyan. Ratna, yèdọ mẹmẹyọnnu winyankutọ de he plọn nugbo lọ mahopọnna homẹkẹn dọmọ: “N’dona kẹalọyi dọ n’do hudo alọgọ po godonọnamẹ whẹndo gbigbọmẹ tọn ṣie po tọn.” E gán vẹawu nado dọ numọtolanmẹ towe lẹ na mẹdevo de, amọ́ hodọdopọ ahundopo tọn mọnkọ lẹ nọ zọ́n bọ yè nọ jihọntọn vivẹ́ lẹ. Họntọn towe lẹ nọ jlo na na we tuli bosọ gọalọna we, amọ́ a dona dọ nue sin hudo a do na yé whẹ́.
12 Dopo to aliho dagbe hugan nado jihọntọn lẹ mẹ wẹ nado nọ tọ́n na lizọnyizọn lọ hẹ Klistiani hatọ lẹ. Carol he yin nùdego wayi dọmọ: “N’ko jihọntọn dagbe susu lẹ, na n’nọ yí whenu zan dopọ hẹ mẹmẹyọnnu lẹ to lizọnyizọn lọ po nuwiwa yẹwhehọluduta tọn devo lẹ po mẹ wutu. Jehovah ko yí họntọn enẹlẹ zan nado gọalọna mi to owhe lẹ gblamẹ.” Vivẹnudido nado jihọntọn hẹ Klistiani nugbonọ lẹ ma nọ yin to ovọ́ mẹ gbede. Jehovah nọ yí yé zan nado gọalọna we, na a nido duto numọtolanmẹ ayimajai tọn delẹ ji, taidi ṣokẹdẹninọ.—Howh. 17:17.
it-2-F 851 huk. 7
Nuyọnẹn
Nuyọnẹn Jiwheyẹwhe Tọn. Jehovah Jiwheyẹwhe wẹ yọnnuin hugan, enẹ wẹ zọ́n bọ e do yin yiylọdọ “nuyọnẹntọ dopo lọ.” (Lo 16:27; Osọ 7:12) Oyọnẹn nọ zẹẹmẹdo nukunnumimọjẹ nulẹ mẹ, podọ na Jehovah wẹ Mẹdatọ lọ he ko tin “sọn madopodo jẹ madopodo” wutu (Slm 90:1, 2), e yọ́n nulẹpo gando wẹkẹ lọ, lehe e yin awuwlena do gọna onú voovo he e bẹhẹn lẹ, po whenuho etọn kakajẹ din po go. Ewọ wẹ yin Dowatọ osẹ́n he nọ deanana wẹkẹ lọ lẹ tọn, gọna osaa voovo lẹ po nujinọtedo he go gbẹtọ lẹ nọ ganjẹ nado bayi dodinnanu yetọn lẹ bo de nuyọyọ lẹ tọ́n po. Matin onú ehelẹ, yé ma na pé nudepope go bo ma na tindo nukunnumọjẹnumẹ dejidego de he na nọ deanana yé to azọ́n yetọn lẹ mẹ. (Job 38:34-38; Slm 104:24; Hwh 3:19; Jel 10:12, 13) Enẹwutu, nujinọtedo walọ dagbe tọn he e zedai lẹ yin nujọnu taun na gbẹtọvi nido nọ lẹnnupọn to aliho he sọgbe mẹ, na nulẹ nido nọ yì ganji, podọ na onú nido yọ́n na gbẹtọvi lẹ. (De 32:4-6; pọ́n JÉHOVAH [Un Dieu qui a des normes morales].) Nudepope ma búdò do e. (Isa 40:13, 14) Eyin e tlẹ na dotẹnmẹ nuhe ma sọgbe hẹ nujinọtedo dodo tọn etọn delẹ nado nọ jọ bo tlẹ nọ aimẹ na ojlẹ de, e na hẹn ojlo etọn di janwẹ, na ewọ kẹdẹ sin alọmẹ wẹ sọgodo te bọ nuhe e dọ lẹ “na tindo kọdetọn dagbe dandan.”—Isa 55:8-11; 46:9-11.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Hodọdopọ hẹ Jọja Aflanmẹ Lẹ
▪ ‘Be n’nọ tunwun nuhe hodidọ etọn lẹ bẹhẹn go ya?’ Job 12:11 dọmọ: “Otó ma wẹ nọ whlé ohó lẹ pọ́n, yèdọ dile hèko nọ dọ́ núdùdù etọn pọ́n do?” Din wẹ ojlẹ lọ nado nọ “whlé” nuhe ovi towe dọ lẹ pọ́n hugan gbede pọ́n. Jọja aflanmẹ lẹ nọ saba lẹndọ owhẹ̀ yetọn janwẹ nọ whẹ́n. Di apajlẹ, ovi towe sọgan dọna we dọ, “Mì gbẹ́ nọ yí nukun yọpọvu tọn do pọ́n mi!” kavi “Mì ma nọ jlo na sè ohó ṣie gbede!” Kakati nado nọ na ayidonugo hogbe lọ lẹ “gbẹ́” po “gbede” po, yọnẹn dọ vlavo e ma yin nuhe hogbe enẹlẹ zẹẹmẹdo wẹ ovi towe tindo to ayiha mẹ. Di dohia, hodidọ lọ “Mì gbẹ́ nọ yí nukun yọpọvu tọn do pọ́n mi” sọgan zẹẹmẹdo, “N’nọ mọdọ mì ma dejido go e,” podọ hodidọ lọ “Mì ma nọ jlo na sè ohó ṣie gbede” sọgan zẹẹmẹdo, “N’jlo dọ mì ni yọ́n nuhe yin numọtolanmẹ ṣie taun.” Tẹnpọn nado tunwun nuhe hodidọ etọn lẹ bẹhẹn go.