Fọnsọnku Nọ Do Owanyi, Nuyọnẹn po Homẹfa Jiwheyẹwhe Tọn po Hia

 1. Naegbọn Jehovah do dá nulẹ?

TO OJLẸ de mẹ wayi, Jehovah kẹdẹ wẹ tin. Amọ́, e ma nọ do numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn. E ma jẹdò mẹde kavi nudepope tọn to aliho depope mẹ. Ṣigba, Jiwheyẹwhe jlo dọ mẹdevo lẹ ni duvivi ogbẹ̀ tọn ga. Enẹwutu, owanyi whàn Jehovah nado jẹ nulẹ dá ji.—Salm. 36:9; 1 Joh. 4:19.

 2. Etẹwẹ yin numọtolanmẹ Jesu po angẹli lẹ po tọn gando azọ́n nudida tọn Jehovah tọn lẹ go?

² Jẹnukọn whẹ́, Jehovah dá azọ́nwatọ hatọ de, yèdọ Jesu. Enẹgodo, gbọn Visunnu etọn tintan ehe gblamẹ, “nudevo lẹpo yin didá,” kakajẹ angẹli livi susu lẹ ji. (Kol. 1:16) Homẹ Jesu tọn hùn nado wazọ́n dopọ hẹ Otọ́ etọn. (Howh. 8:30) Podọ angẹli he yin visunnu Jiwheyẹwhe tọn lẹ lọsu tindo whẹwhinwhẹ́n nado jaya. Yé yí nukun do mọ whenue Jehovah po Azọ́nwatọgan etọn Jesu po dá olọn lẹ po aigba lọ po. Nawẹ angẹli lọ lẹ yinuwa gbọn? Yé “to awhá pipà tọn do” whenue aigba yin didá, podọ ayihaawe ma tin dọ yé zindonukọn nado to Jehovah pà, dile yé to mimọ azọ́n nudida tọn etọn dopodopo, kakajẹ anazọ́n godo tọn etọn ji, yèdọ gbẹtọvi lẹ. (Jobu 38:7; Howh. 8:31) Dopodopo nudida ehelẹ tọn do owanyi po nuyọnẹn Jehovah tọn po hia.—Salm. 104:24; Lom. 1:20.

 3. Dile 1 Kọlintinu lẹ 15:21, 22 dohia do, etẹwẹ avọ́sinsan ofligọ tọn Jesu tọn hẹn yọnbasi?

³ Ojlo Jehovah tọn wẹ yindọ whẹndo gbẹtọvi tọn ni duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn to planẹti whanpẹnọ he ewọ dá lọ ji. Ṣigba, whenue Adam po Evi po ṣiatẹ sọta Otọ́ owanyinọ yetọn, ylando po okú po pavava do aigba ji. (Lom. 5:12) Nawẹ Jehovah yinuwa gbọn? To afọdopolọji, e dọ lehe e na whlẹn gbẹtọvi lẹ gán do. (Jen. 3:15) Jehovah basi tito ofligọ de tọn he na hẹn ẹn yọnbasi na ovi Adam po Evi po tọn lẹ nado yin tuntundote sọn ylando po okú po si. Gbọnmọ dali, e gán na dotẹnmẹ gbẹtọvi dopodopo nado basi dide nado sẹ̀n Ewọ bo mọ ogbẹ̀ madopodo.—Joh. 3:16; Lom. 6:23; hia 1 Kọlintinu lẹ 15:21, 22.

 4. Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?

⁴ Kanbiọ susu wẹ sọgan fọndote gando opagbe Jiwheyẹwhe tọn nado fọ́n oṣiọ lẹ sọnku go. Di apajlẹ, aliho tẹ mẹ wẹ e yọnbasi dọ fọnsọnku na wá aimẹ te? Be mí na penugo bo yọ́n mẹyiwanna mítọn lẹ whenue yé na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ ya? Aliho tẹlẹ mẹ wẹ fọnsọnku na hẹn ayajẹ wá na mí te? Podọ, nawẹ ayihamẹlinlẹnpọn do fọnsọnku ji sọgan zọ́n bọ mí na yọ́n pinpẹn owanyi, nuyọnẹn po homẹfa Jehovah tọn po tọn dogọ gbọn? Mì gbọ mí ni gbadopọnna kanbiọ ehelẹ dopodopo.

 5. Naegbọn e do sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado kudeji dọ gbẹtọvi lẹ na yin finfọnsọnku debọdo-dego podọ to aliho he to kannukannu de mẹ?

⁵ Whenue Jehovah na yí Visunnu etọn zan nado fọ́n gbẹtọvi livi susu lẹ sọnku, mí sọgan donukun dọ yemẹpo ma na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ. Etẹwutu? Na eyin yemẹpo gọwá aigba ji to ajiji mẹ domọ poun, enẹ sọgan hẹn bẹwlu daho wá. Jehovah ma ka nọ wà onú etọn depope gbede to bẹwlu mẹ kavi to aliho he ma to kannukannu mẹ. E yọnẹn dọ eyin jijọho na dẹn-to-aimẹ, nulẹ dona to titoji. (1 Kọl. 14:33) Jehovah Jiwheyẹwhe do nuyọnẹn po homẹfa po hia to whenue e wazọ́n dopọ hẹ Jesu nado wleawudaina aigba lọ vudevude, whẹpo do wá dá gbẹtọvi lẹ do e ji. Jesu lọsu na do jẹhẹnu enẹlẹ dopolọ hia to Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn lọ whenu, dile e na to azọ́nwadopọ hẹ mẹhe lùn Amagẹdọni tọ́n lẹ nado wleawudaina aigba lọ, whẹpo mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ nido wá e ji.

 6. Sọgbe hẹ Owalọ lẹ 24:15, mẹnu lẹ wẹ mẹhe Jehovah na fọnsọnku lẹ na bẹhẹn hugan?

⁶ Nudevo he yin nujọnu hugan wẹ yindọ mẹhe lùn Amagẹdọni tọ́n lẹ dona plọnnu mẹhe na yin finfọnsọnku lẹ gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn po nubiọtomẹsi Jehovah tọn lẹ po go. Etẹwutu? Na suhugan mẹhe na yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ lẹ tọn na yin “mawadodonọ lẹ.” (Hia Owalọ lẹ 24:15.) Yé dona basi diọdo susu lẹ nado mọaleyi sọn ofligọ Klisti tọn mẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n azọ́n he e na biọ nado plọn nugbo lọ gbẹtọ livi susu he ma ko yọ́n nudepope gando Jehovah go lẹ. Be dopodopo yetọn wẹ mí na plọnnu hẹ do voovo, dile mí nọ deanana plọnmẹ Biblu lẹ to egbehe do pẹẹ ya? Be mẹyọyọ ehelẹ na yin mimá do agun lẹ mẹ bo yin azọ́nplọn nado wá plọnnu mẹhe na yin finfọnsọnku bọdo yewlẹ go lẹ wẹ ya? Mí ma yọnẹn taun, osọ wẹ na dọ osọ hó. Amọ́, nuhe mí yọnẹn wẹ yindọ to vivọnu Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn Klisti tọn, “aigba na gọ́ na oyọnẹn Jehovah tọn.” (Isa. 11:9) Lehe alọnu mítọn na ján taun to owhe fọtọ́n lọ gblamẹ, bọ mí nasọ gọ́ na ayajẹ do sọ!

 7. Naegbọn e nado biọ dọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ni do awuvẹmẹ nujọnu tọn hia whenue yé na to nuplọn hẹ mẹhe yin finfọnsọnku lẹ?

⁷ To Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn Klisti tọn whenu, ovi Jehovah tọn he to aigba ji lẹpo dona gbẹ́ nọ basi diọdo lẹ nado hẹn homẹ etọn hùn. Enẹwutu, e na biọ dọ yemẹpo ni do awuvẹmẹ nujọnu tọn hia dile yé to alọgọna mẹhe yin finfọnsọnku lẹ nado nọavùnte sọta ayilinlẹn ylando tọn yetọn lẹ bo nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo Jehovah tọn lẹ. (1 Pita 3:8) Matin ayihaawe, mẹhe yin hinhẹngọwa ogbẹ̀ lẹ na jlo nado kọnawudopọ hẹ omẹ whiwhẹnọ Jehovah tọn lẹ, mẹhe yelọsu lẹ na gbẹ́ “to azọ́nwa na whlẹngán [yedetiti tọn].”—Flp. 2:12.

 8. Naegbọn e do sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado lẹndọ mẹhe na dokuavọna mẹhe yin finfọnsọnku lẹ na penugo nado yọ́n mẹyiwanna yetọn lẹ?

⁸ Mí tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado lẹndọ mẹhe na dokuavọna mẹhe yin finfọnsọnku lẹ na penugo nado yọ́n mẹyiwanna yetọn lẹ. Di apajlẹ, eyin mí ganjẹ fọnsọnku he ko wá aimẹ to hohowhenu lẹ go, e taidi dọ Jehovah na vọ́ gbẹtọ lẹ dá po awusọhia dopolọ po, bọ yé na nọ dọho bosọ nọ lẹnnupọn pẹpẹ dile yé ko nọ wà do dai ojlẹ kleun de jẹnukọnna okú yetọn. Flindọ Jesu yí okú jlẹdo amlọn go, podọ fọnsọnku jlẹdo mẹfinfọ́n sọn amlọn mẹ go. (Mat. 9:18, 24; Joh. 11:11-13) Whenue mẹde fọ́n sọn amlọn mẹ, awusọhia etọn po aliho he mẹ e nọ dọho te po gbẹ́ nọ yin dopolọ dile e te do dai whẹpo e do damlọn, mọdopolọ e ma nọ wọn nuhe e ko yọnẹn dai lẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ Lazalọsi tọn ji. E ko yì azán ẹnẹ he e kú, enẹwutu agbasa etọn ko jẹ yinyọ̀n ji. Etomọṣo whenue Jesu fọ́n ẹn sọnku, nọviyọnnu etọn lẹ yọnẹn to afọdopolọji dọ ewọ wẹ, podọ e họnwun dọ Lazalọsi lọsu flin mẹhe yé yin.—Joh. 11:38-44; 12:1, 2.

 9. Naegbọn mẹhe kú lẹ ma na tindo apọ̀n po agbasa pipé de po tlolo he yé yin finfọnsọnku?

⁹ Jehovah dopagbe dọ mẹhe na nọgbẹ̀ to gandudu Klisti tọn whenu lẹ depope ma na dọmọ: “N’to azọ̀njẹ.” (Isa. 33:24; Lom. 6:7) Ehe dohia dọ Jiwheyẹwhe na vọ́ mẹhe yin finfọnsọnku lẹ dá po agbasalilo dagbe po. Ṣigba, yé ma na yin mẹpipe lẹ to afọdopolọji. Eyin e ma yinmọ, mẹyiwanna yetọn lẹ sọgan nọma yọ́n yé. E taidi dọ vudevude wẹ gbẹtọvi lẹpo na lẹzun mẹpipe to Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn Klisti tọn lọ whenu. To vivọnu owhe fọtọ́n lọ tọn wẹ Jesu na wá gọ̀ Ahọluduta lọ jo na Otọ́ etọn. To whenẹnu, Ahọluduta lọ na ko wà azọ́n etọn dotana mlẹnmlẹn, ehe bẹ alọgigọna gbẹtọvi lẹ nado jẹ pipé kọ̀n hẹn.—1 Kọl. 15:24-28; Osọ. 20:1-3.

10. Obá tẹ mẹ wẹ fọnsọnku na yinuwado ji we jẹ?

¹⁰ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ he a na tindo dile a to kuavọdona mẹyiwanna towe he gọwá ogbẹ̀ lẹ. Be ayajẹ towe na zọ́n bọ a na to nuko wẹ ya kavi e na zọ́n bọ dasin na wayi do we? Be homẹ towe na hùn sọmọ bọ a na ké ohàn nado pà Jehovah wẹ ya? Nuhe họnwun wẹ yindọ, owanyi he a tindo na Otọ́ mẹtọnhopọntọ towe po Visunnu etọn he ma yin ṣejannabinọ lọ po na siso dogọ, na fọnsọnku jiawu he yé hẹn yọnbasi enẹ.

11. Sọgbe hẹ nuhe Jesu dọ to Johanu 5:28, 29 mẹ, etẹ sin vivi wẹ mẹhe na nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo dodo tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ na dù?

¹¹ Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ he mẹhe yin finfọnsọnku lẹ na tindo dile yé de gbẹtọ-yinyin hoho yetọn sẹ̀ sọn ogo bosọ to gbẹnọ sọgbe hẹ nujinọtedo dodo tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ. Mẹhe basi diọdo ehelẹ na duvivi fọnsọnku ogbẹ̀ tọn. To vogbingbọn mẹ, Jiwheyẹwhe ma na na dotẹnmẹ mẹhe na ṣiatẹ sọta ẹ lẹ nado hẹn jijọho he tin to Paladisi lọ mẹ gble.—Isa. 65:20; hia Johanu 5:28, 29.

12. Aliho tẹ mẹ wẹ Jehovah na dona mẹhe na nọgbẹ̀ to aigba ji lẹpo te?

¹² To whenue Ahọluduta lọ na to gandu, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo na mọ nugbo-yinyin nuhe Howhinwhẹn lẹ 10:22 dọ tọn dọmọ: “Dona Jehovah tọn wẹ nọ hẹnmẹ wàdọkun, Ewọ masọ nọ yí awufiẹsa depope dogọ ẹ.” Gbigbọ Jehovah tọn na deanana omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ bọ gbigbọnọ-yinyin yetọn na jideji dogọ, enẹ wẹ yindọ vudevude yé na wleawuna gbẹtọ-yinyin Klisti tọn dogọ, kaka bo na whẹ́n jẹ pipé kọ̀n. (Joh. 13:15-17; Efe. 4:23, 24) Huhlọn agbasa mẹ tọn yetọn na nọ jideji egbesọegbesọ podọ gbẹzan yetọn na pọnte dogọ. Lehe gbẹninọ na yin awuvivinu to whenẹnu do sọ! (Jobu 33:25) Ṣigba, nawẹ ayihamẹlinlẹnpọn do fọnsọnku ji sọgan gọalọna we todin gbọn?

13. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 139:1-4, nawẹ nuhe na jọ to fọnsọnku whenu na do obá he mẹ Jehovah yọ́n mí ganji jẹ hia gbọn?

¹³ Dile mí ko dọ do wayi, whenue Jehovah na fọ́n gbẹtọ lẹ sọnku, e na hẹn yé penugo nado flin nuhe yé ko yọnẹn dai lẹ podọ nado nọ yinuwa dile yé ko nọ wà do dai. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe enẹ zẹẹmẹdo. Jehovah yiwanna we taun, sọmọ bo nọ na ayidonugo linlẹn towe lẹ, numọtolanmẹ towe lẹ, po nuhe a nọ dọ bosọ nọ wà lẹpo po. Enẹwutu, eyin ewọ na fọ́n we sọnku janwẹ, po awubibọ po wẹ e na hẹn we penugo nado flin nuhe a ko yọnẹn dai lẹ podọ nado nọ dọho bosọ yinuwa di dai tọn. Ahọlu Davidi yọ́n obá he mẹ onú dopodopo mítọn lẹ tọn nọ duahunmẹna Jehovah jẹ taun. (Hia Salmu lẹ 139:1-4.) Nawẹ nukunnumimọjẹ obá he mẹ Jehovah yọ́n mí ganji jẹ mẹ sọgan yinuwado mí ji gbọn?

14. Numọtolanmẹ tẹwẹ mí dona nọ tindo to whenue mí lẹnayihamẹpọn do obá he mẹ Jehovah yọ́n mí ganji jẹ ji?

¹⁴ Mí ma dona nọ dibu eyin mí lẹnayihamẹpọn do obá he mẹ Jehovah yọ́n mí ganji jẹ ji. Etẹwutu? Flindọ onú mítọn nọ duahunmẹna Jehovah sisosiso. Ewọ yiwanna dopodopo mítọn po gbẹtọ-yinyin mítọn po. E nọ yí sọwhiwhe do na ayidonugo nujijọ gbẹzan mítọn tọn he ko yinuwado gbẹtọ-yinyin mítọn ji lẹ. Lehe enẹ miọnhomẹnamẹ do sọ! Mí ni ma nọ lẹn gbede dọ mí to ṣokẹdẹ blo. Egbesọegbesọ to nukunwhiwhe dopodopo mẹ, Jehovah nọ to apá mítọn tútútú bo nọ to dotẹnmẹ lẹ dín nado gọalọna mí.—2 Otàn. 16:9.

15. Nawẹ fọnsọnku nọ dohia dọ Jehovah tindo nuyọnẹn gbọn?

¹⁵ Adánsin-namẹ okú tọn yin avùnhonu huhlọnnọ de. Mẹhe to anademẹ Satani tọn glọ lẹ nọ yí adánsin-namẹ mọnkọ zan nado hẹn gbẹtọ lẹ gánnugánnu nado de họntọn yetọn lẹ hia kavi nado wà nude he jẹagọdo nuyise yetọn lẹ. Amọ́ osin bado pápá nẹgbé poun wẹ adánsin-namẹ enẹ yin na mí. Mí yọnẹn dọ eyin kẹntọ mítọn lẹ tlẹ hù mí, Jehovah na hẹn mí gọwá ogbẹ̀. (Osọ. 2:10) Mí kudeji dọ nudepope he yé wà ma gán glọnalina mí nado vẹ́ po Jehovah po. (Lom. 8:35-39) Nuyọnẹn ayidego tọn nankọ die Jehovah dohia gbọn todido fọnsọnku tọn he e na mí dali! Gbọn todido enẹ gblamẹ, e hẹn dopo to avùnhonu huhlọnnọ hugan Satani tọn lẹ mẹ zun ovọ́, bosọ gbọnmọ dali na mí adọgbigbo he ma nọ whàngo de.

16. Kanbiọ tẹlẹ wẹ a dona nọ kanse dewe, podọ nawẹ gblọndo towe sọgan gọalọna we nado yọ́n obá he mẹ a dejido Jehovah go jẹ gbọn?

¹⁶ Eyin kẹntọ Jehovah tọn lẹ sìn okú-dán na we, be a na wleawufo nado ze ogbẹ̀ towe do alọ Jehovah tọn mẹ ya? Nawẹ a sọgan yọ́n lehe a na yinuwa to ojlẹ enẹ mẹ do gbọn? Aliho dopo wẹ nado nọ kanse dewe dọ, ‘Be nudide flinflin he n’nọ basi to azán dopodopo ji lẹ nọ dohia dọ n’nọ ganjẹ Jehovah go ya?’ (Luku 16:10) A gán sọ kanse dewe dọ, ‘Be aliho gbẹninọ tọn ṣie nọ dohia dọ n’dejido opagbe he Jehovah do go dọ emi na penukundo nuhudo agbasa tọn ṣie lẹ go eyin n’dín Ahọluduta etọn whẹ́ ya?’ (Mat. 6:31-33) Eyin gblọndo towe na kanbiọ enẹlẹ yin mọwẹ, be a nọ dohia dọ emi dejido Jehovah go niyẹn, podọ a na to gbesisọ mẹ nado pehẹ whlepọn depope he a na wá pannukọn.—Howh. 3:5, 6.

17. (a) Nawẹ fọnsọnku nọ dohia dọ Jehovah nọ fahomẹ gbọn? (b) Nawẹ mí gán dohia dọ mí yọ́n pinpẹn homẹfa Jehovah tọn gbọn?

¹⁷ Jehovah ko de azán po ogàn de po dovo nado hẹn opodo wá titonu ylankan ehe ji. (Mat. 24:36) E ma na zọ̀n plaplaji bo yinuwa jẹnukọnna ojlẹ enẹ. E tindo ojlo vẹkuvẹku nado fọ́n oṣiọ lẹ sọnku, amọ́ e to homẹfa. (Jobu 14:14, 15) E to tenọpọn ojlẹ sisọ lọ nado hẹn yé gọwá ogbẹ̀. (Joh. 5:28) Mí tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe lẹ nado yọ́n pinpẹn homẹfa he Jehovah to didohia tọn. Hiẹ lọsu pọ́n bo: Na Jehovah nọ fahomẹ wutu, gbẹtọ susu, he bẹ mílọsu lẹ hẹn ga, ko tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado “wá lẹnvọjọ kọ̀n.” (2 Pita 3:9) Jehovah jlo dọ gbẹtọ susu dile e yọnbasi do ni tindo dotẹnmẹ lọ nado mọ ogbẹ̀ madopodo yí. Enẹwutu, mí ni nọ dohia dọ mí yọ́n pinpẹn homẹfa etọn tọn. Gbọnna? Gbọn vivẹnudido vẹkuvẹku nado dín “mẹhe tindo ninọmẹ ahun mẹ tọn he jẹna ogbẹ̀ madopodo lẹ” mọ dali, gọna alọgigọna yé nado yiwanna Jehovah bo nọ sẹ̀n ẹn. (Owalọ 13:48) To whenẹnu, yé na mọaleyi sọn homẹfa Jehovah tọn mẹ, dile e yindo na mílọsu.

18. Naegbọn mí dona nọ fahomẹ hẹ mẹdevo lẹ?

¹⁸ Jehovah na yí homẹfa do nọte kakajẹ vivọnu owhe fọtọ́n lọ tọn whẹpo do donukun dọ mí ni yin mẹpipe. Kakajẹ whenẹnu, Jehovah to gbesisọ mẹ nado nọ jona ylando mítọn lẹ. Enẹwutu, ayihaawe ma tin dọ mí tindo whẹwhinwhẹ́n nado nọ ze ayiha do jẹhẹnu dagbe mẹdevo lẹ tọn ji bo nọ fahomẹ hẹ yé. Lẹnnupọndo apajlẹ mẹmẹyọnnu de tọn ji he asu etọn jiya apọṣimẹ sinsinyẹn tọn sọmọ bo ma gán nọ yì opli lẹ ba. Mẹmẹyọnnu lọ dọmọ: “E ma fá do mi paali. Tito whẹndo mítọn tọn na sọgodo lẹpo wẹ nù amì.” Ṣigba, mahopọnna ehe lẹpo, asi owanyinọ ehe fahomẹ hẹ asu etọn. E ganjẹ Jehovah go bo ma jogbe gbede. Taidi Jehovah, e mọnú zẹ̀ nuhahun lọ go bo ze ayiha do nudagbe he asu etọn nọ wà lẹ ji. E dọmọ: “Asu ṣie tindo jẹhẹnu dagbedagbe lẹ, podọ e to vivẹnudo nado duto apọṣimẹ etọn ji vudevude.” Lehe e yin nujọnu do sọ dọ mí ni nọ fahomẹ hẹ hagbẹ whẹndo mítọn kavi agun mítọn tọn lẹ he to tintẹnpọn nado duto nuhahun sinsinyẹn lẹ ji!

19. Etẹwẹ mí dona magbe nado wà?

¹⁹  Jesu po angẹli lẹ po jaya to whenue aigba yin didá to bẹjẹeji. Ṣigba, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe ayajẹ yetọn na sù sọ whenue yé na mọ bọ aigba na gọ́ na gbẹtọvi pipé he yiwanna Jehovah bosọ nọ sẹ̀n ẹn lẹ. Sọ pọ́n lehe ayajẹ mẹhe na tọ́n sọn aigba ji nado dugán hẹ Klisti to olọn mẹ lẹ tọn na sù sọ dile yé to mimọ bọ gbẹtọvi lẹ to alemọyi sọn azọ́n yetọn mẹ. (Osọ. 4:4, 9-11; 5:9, 10) Podọ, yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe gbẹninọ na te do whenue dasin awubla tọn lẹ na lẹzun dasin ayajẹ tọn lẹ, bọ awutu, aluẹmẹninọ po okú po na busẹ kakadoi. (Osọ. 21:4) Kakajẹ whenẹnu, magbe nado nọ hodo apajlẹ Otọ́ owanyinọ, nuyọnẹntọ po homẹfatọ towe po tọn. Eyin a wàmọ, a na hẹn ayajẹ towe go mahopọnna whlepọn depope he a na pannukọn. (Jak. 1:2-4) Lehe mí yọ́n pinpẹn opagbe he Jehovah do lọ tọn do sọ dọ ‘fọnsọnku de na tin’!—Owalọ 24:15.