Hodo Apajlẹ Yise Yetọn Tọn
E “Zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe” Nugbo Lọ
NOA nọte vude nado dlẹn. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ẹn dile e sinai do atin daho he yin pipà de ji, dile e yí whenu vude zan nado gbọjẹ bo to aki daho he yin gigla dote lọ pọ́n. Osẹ̀n vonọtaun he na yin sisá do aki lọ to owán sinsinyẹn lùn; podọ azọ́nwanu lẹ to núdọ. To fihe Noa sinai te, e sọgan mọ visunnu etọn lẹ to azọ́nwa klinkán-klinkán to adà voovo aki daho lọ tọn lẹ go. E ko yì owhe susu todin he visunnu etọn lẹ, asi yetọn lẹ, po asi yiwanna etọn po ko to azọ́nwa hẹ ẹ to azọ́n titengbe ehe kọ̀n. Yé ko hẹn azọ́n lọ yinukọn taun, ṣigba azọ́n susu gbẹ́ pò na yé nado wà!
Gbẹtọ he nọ nọ̀ lẹdo lọ mẹ lẹ lẹndọ whẹndo lọ blebu wẹ hùn tadu. Dile aki lọ bibasi to nukọnzindo, mọ wẹ gbẹtọ lẹ to yé ṣanko po linlẹn lọ po dọ singigọ de ma sọgan và aigba lọ blebu sudo. Yé lẹndọ nugbajẹmẹji he go Noa nọ to avase na yé gando lọ yin nude he ma yọnbasi kavi nulunu! E vẹawuna yé nado yise dọ mẹde na hẹn gbẹzan etọn, po gbẹzan whẹndo etọn blebu tọn po gú nado doafọna yanwle he taidi nulunu mọnkọtọn. Ṣigba, nukun he gbọnvo pete wẹ Jehovah, yèdọ Jiwheyẹwhe he Noa nọ sẹ̀n yí do pọ́n whẹho lọ.
Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọmọ: “Noa sọ zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe [nugbo lọ].” (Gẹnẹsisi 6:9) Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo? Enẹ ma dohia dọ Jiwheyẹwhe zinzọnlin to aigba ji, mọjanwẹ e ma dohia dọ Noa yì olọn mẹ do niyẹn. Kakatimọ, Noa setonuna Jiwheyẹwhe etọn bosọ yiwanna ẹn sọmọ bọ e sọgan yin didọ dọ ewọ po Jehovah po zinzọnlin dopọ taidi họntọn. To owhe fọtọ́n susu godo, Biblu dọ gando Noa go dọmọ: “Gbọn yise [etọn] dali, e gblewhẹdo aihọn lọ.” (Heblu lẹ 11:7) Nawẹ e wà ehe gbọn? Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ yise etọn tọn mẹ?
DAWE MADOBLỌNỌ DE TO AIHỌN YLANKAN DE MẸ
Noa nọgbẹ̀ to aihọn he fọ́n bo to yinylan deji de mẹ. Aihọn lọ ko ylan to azán tọgbo etọn Enọku tọn gbè, yèdọ dawe dodonọ devo he zinzọnlin hẹ Jiwheyẹwhe. Enọku dọ dọdai dọ azán whẹdida tọn de na wá mẹhe ma yọ́n Jiwheyẹwhe to aihọn lọ mẹ lẹ ji. To whenue e jẹ azán Noa tọn gbè, walọ ylankan ko jideji taun. Na nugbo tọn, sọn pọndohlan Jehovah tọn mẹ, aigba lọ ko gble na e ko gọ́ na danuwiwa wutu. (Gẹnẹsisi 5:22; 6:11; Juda 14, 15) Etẹwẹ zọ́n bọ ninọmẹ lọ do ylan sọmọ?
Nujijọ ylankan de wá aimẹ to visunnu gbigbọmẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn lẹ, yèdọ angẹli lẹ ṣẹnṣẹn. Dopo to yé mẹ ko ṣiatẹ sọta Jehovah bo lẹzun Satani Lẹgba, na e dolalo dokọna Jiwheyẹwhe bosọ klọ Adam po Evi po nado wà ylando wutu. To azán Noa tọn gbè, angẹli devo lẹ lọsu ṣiatẹ sọta gandudu dodo Jehovah tọn. Yé jo azọ́ntẹn he Jiwheyẹwhe na yé to olọn mẹ do, wá aigba ji bo ze agbasa gbẹtọ tọn do bosọ dà yọnnu whanpẹnọ lẹ. Angẹli goyitọ po atẹṣitọ enẹlẹ po tindo nuyiwadomẹji ylankan do gbẹtọvi lẹ ji.—Gẹnẹsisi 3:1-5; 6:1, 2; Juda 6, 7.
Humọ, to whenue angẹli he ze agbasa gbẹtọvi tọn do enẹlẹ dà yọnnu lẹ, yé ji visunnu asuka he tọ́nalùn lẹ. Biblu ylọ yé dọ Nẹfilimi lẹ, ehe zẹẹmẹdo “Mẹzejaitọ.” Nẹfilimi he yin nukunvandomẹtọ ylankan enẹlẹ yidogọna danuwiwa to aihọn enẹ mẹ. Abajọ Mẹdatọ lọ do mọdọ “kanyinylan gbẹtọ tọn sù gbau to aigba mẹ, podọ ayilinlẹn ayiha etọn mẹ tọn lẹpo oylan dodo wẹ to whepoponu.” Jehovah magbe dọ emi na và titonu ylankan enẹ sudo to owhe 120 godo.—Gẹnẹsisi 6:3-5.
Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe e na ko vẹawu nado penukundo whẹndo de go to aihọn mọnkọtọn mẹ do sọ! Etomọṣo, nuhe Noa wà lọ niyẹn. E dà asi dagbe de. To whenue Noa tindo owhe 500, asi etọn ji visunnu atọ̀n na ẹn, ehe yinkọ yetọn yin Ṣẹm, Ham po Jafẹti po.a To pọmẹ, mẹjitọ lọ lẹ dona basi hihọ́na visunnu yetọn lẹ sọn nuyiwadomẹji ylankan he tin to lẹdo yetọn mẹ lẹ si. Visunnu jọja lẹ nọ saba tindo ojlo sinsinyẹn na ‘omẹ hlọnhlọnnọ lẹ’ po “sunnu he diyin lẹ” po, podọ mẹhe Nẹfilimi lẹ yin niyẹn. E na ko vẹawuna Noa po asi etọn po nado basi hihọ́ mlẹnmlẹn na visunnu yetọn lẹ sọn nuyiwahẹmẹ agọ̀ asuka enẹlẹ tọn si, ṣigba yé penugo nado plọn yé nugbo lọ gando Jehovah Jiwheyẹwhe go, yèdọ mẹhe gbẹwanna kanyinylan wunmẹ lẹpo. Yé dona gọalọna visunnu yetọn lẹ nado yọnẹn dọ homẹ Jehovah tọn ma nọ hùn do aihọn danuwiwa po atẹṣiṣi po tọn enẹ go.—Gẹnẹsisi 6:6.
To egbehe, mẹjitọ lẹ sọgan mọnukunnujẹ nuhe Noa po asi etọn po pehẹ mẹ. Aihọn egbezangbe tọn lọsu gọ́ na danuwiwa po atẹṣiṣi po. Ayidedai he yin awuwlena na ovi pẹvi lẹ tlẹ sọ nọ bẹ onú mọnkọtọn lẹ hẹn. Mẹjitọ he yọnnuin lẹ nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado basi hihọ́na ovi yetọn lẹ gbọn nupinplọn yé gando Jiwheyẹwhe jijọho tọn Jehovah go dali, yèdọ mẹhe na doalọtena danuwiwa wunmẹ lẹpo to gbèdopo. (Psalm 11:5; 37:10, 11) Mẹjitọ lẹ sọgan tindo kọdetọn dagbe! Noa po asi etọn po tindo kọdetọn dagbe. Visunnu yetọn lẹ whẹ́n bo wá lẹzun gbẹtọ-jọ-gbẹtọ lẹ, podọ yé dà yọnnu he tindo ojlo nado ze Jiwheyẹwhe nugbo lọ Jehovah sinsẹ̀n do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ.
“BASI AKI DE”
To gbèdopo, gbẹzan Noa tọn diọ pete. Jehovah dọhona devizọnwatọ yiwanna ehe gando lẹndai Etọn nado hẹn aihọn whenẹnu tọn wá opodo go. Jiwheyẹwhe degbena Noa dọmọ: “Hiẹ ni yí atin gofa tọn do basi aki de.”—Gẹnẹsisi 6:14.
Aki ehe ma yin bato de, dile mẹdelẹ nọ lẹn do. E ma tindo ohúnkọ̀ po húnyonu po, mọjanwẹ e masọ taidi tọjihun egbezangbe tọn lẹ. Ṣigba, e taidi apotin daho de. Jehovah na nudọnamẹ gigọ́ Noa gando lehe e na jlẹ aki lọ do, lehe e na yin bibasi do, po osẹ̀n vonọtaun he e na sá do homẹ po gbonu etọn po go. Podọ, e dọ nuhewutu wẹ na Noa dọmọ: “Yẹn hẹn gigọ́ osin lẹ tọn lọ ja aigba ji . . . Onú he sọ tin to aigba ji lẹpo wẹ na kú.” Ṣigba Jehovah na anademẹ Noa dọmọ: “Hiẹ nasọ wá biọ aki lọ mẹ, hiẹ po visunnu towe lẹ po, po asi towe po, po asi visunnu towe lẹ tọn lẹ po hẹ we.” Noa sọ dona hẹn wunmẹ kanlin lẹpo tọn sọha de wá aki lọ mẹ. Mẹhe tin to aki lọ mẹ lẹ kẹdẹ wẹ sọgan lùn Singigọ he ja lọ tọ́n.—Gẹnẹsisi 6:17-20.
Azọ́n daho de wẹ Noa dona hẹndi. Aki lọ na klo taun, enẹ wẹ yindọ e na dite na nudi mẹtlu 133, bo gblo na nudi mẹtlu 22, bosọ yiaga na nudi mẹtlu 13. E klo hugan bato daho he yè yí atin do basi lẹpo etlẹ yin to ojlẹ mítọn mẹ. Be Noa tẹnpọn nado dapana azọ́ndenamẹ ehe, bo wule gando avùnnukundiọsọmẹnu he e na pehẹ lẹ go, kavi de nudọnamẹ lọ lẹ pò nado sọgan hẹn azọ́n lọ bọawu na ede wẹ ya? Biblu na gblọndo dọmọ: “Mọ wẹ Noa sọ basi; kẹdẹdi enẹ he Jiwheyẹwhe ko degbena ẹn lẹpo; mọ wẹ e basi do.”—Gẹnẹsisi 6:22.
Azọ́n lọ yí owhe susu lẹ, vlavo owhe 40 jẹ 50. Atin lẹ dona yin hihọ́, yin tẹnsẹna, yin zizẹ bo yin whiwhlẹ́ bosọ yin whiwhè ode do dego. Aki lọ dona yin petlezìn atọ̀nnọ, bo na tindo abò susu lẹ, gọna ohọ̀n dopo to adà etọn mẹ. E họnwun dọ fleṣe lẹ yin bibasi do aki lọ go to aga, podọ họta etọn fọ́n to ṣẹnṣẹn bọ tónu etọn lẹ wá odò na e nido sọgan nọ kọ̀n osin.—Gẹnẹsisi 6:14-16.
Dile owhe lẹ to yìyì, awusọhia aki lọ tọn jẹ wunhọ́n ji, podọ homẹ Noa tọn dona ko hùn nado mọ godonọnamẹ whẹndo etọn tọn. Ṣigba, adà azọ́ndenamẹ lọ tọn devo tlẹ sọ bẹ avùnnukundiọsọmẹ hẹn hugan aki lọ bibasi. Biblu dọna mí dọ Noa yin “yẹwhehodọtọ dodo tọn.” (2 Pita 2:5) Enẹwutu, ewọ yí adọgbigbo do yin nukọntọ to avase nina gbẹtọ ylankan he ma to ojlo Jiwheyẹwhe tọn wà enẹlẹ gando vasudo he ja to nukọn mẹ lọ go. Nawẹ yé yinuwa gbọn? To nukọn mẹ, Jesu Klisti flin ojlẹ enẹ bo dọ gandego dọ, gbẹtọ enẹlẹ “ma doayi e go.” Ewọ dọ dọ yé hẹn alọnu yetọn ján to nuyiwa egbesọ tọn lẹ mẹ, enẹ wẹ, dùdù, nùnù po alọwiwle po, podọ yé ma na ayidonugo avase Noa tọn paali. (Matiu 24:37-39) Matin ayihaawe, susu yetọn lẹ na ko ṣàn ewọ po whẹndo etọn po kò, podọ mẹdelẹ sọgan ko vannukundo e bo diọnukunsọ ẹ po kanyinylan po.
Etomọṣo, Noa po whẹndo etọn po ma hònúpla. Yé zindonukọn to aki lọ bibasi mẹ, dile etlẹ yindọ gbẹtọ he ṣẹnṣẹn yé to gbẹnọ te lẹ nọ pọ́n azọ́n yetọn hlan taidi onú ovọ́, nuhe ma sọgbe kavi nulunu. To egbehe, whẹndo Klistiani lẹ sọgan plọn nususu sọn yise Noa po whẹndo etọn po tọn mẹ. To popolẹpo mẹ, mí to gbẹnọ to ojlẹ he Biblu ylọdọ “azán godo tọn” titonu ehe tọn lẹ mẹ. (2 Timoti 3:1) Jesu dọ dọ ojlẹ mítọn na taidi ojlẹ he mẹ Noa basi aki lọ te. Eyin aihọn lọ ma tindo ojlo to owẹ̀n Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn mẹ, bo ṣàn mí kò, kavi tlẹ dohomẹkẹn mí, Klistiani lẹ na wà dagbe nado flin apajlẹ Noa tọn. Mí ma yin omẹ tintan he pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu mọnkọtọn lẹ.
‘BIỌ AKI LỌ MẸ’
To owhe susu godo, azọ́n aki lọ bibasi tọn sẹpọ vivọnu. Dile Noa to sisẹpọ owhe 600 mẹho, e hẹn mẹyiwanna etọn delẹ bu to okú mẹ. Otọ́ etọn Lamẹki kú.b To owhe atọ́n godo, otọ́ Lamẹki tọn, yèdọ Noa sin baba-daho Mẹtusela kú to whenue e tindo owhe 969, bo gbọnmọ dali yin mẹhe nọgbẹ̀ hugan to kandai Biblu tọn mẹ. (Gẹnẹsisi 5:27) Mẹtusela po Lamẹki po nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ hẹ sunnu tintan lọ, Adam.
To owhe dopolọ mẹ, Noa mọ owẹ̀n yọyọ de yí sọn Jehovah Jiwheyẹwhe dè dọmọ: “Hiẹ wá biọ aki [lọ] mẹ po whédo towe lẹpo po.” To ojlẹ dopolọ mẹ, Jiwheyẹwhe dọna Noa nado hẹn delẹ to kanlin wunmẹ lẹpo mẹ biọ aki lọ mẹ, yèdọ kanlin wiwe ṣinawe-ṣinawe ehe sọgan yin yiyizan na avọ́sinsan podọ kanlin he pò lẹ awe-awe.—Gẹnẹsisi 7:1-3.
Nujijọ he yè ma sọgan wọnji e go de wẹ enẹ yin. To ajiji mẹ, yé mọ bọ kanlin susu lẹ ja, delẹ to zọnlinzin, delẹ to zinzlọn, delẹ to sisá, delẹ to yede dọ̀n gbọn kọmẹ, dopodopo yetọn sọ tindo awusọhia, kiklo po wunmẹ voovo lẹ po, podọ yé ma nọ yinuwa to aliho dopolọ mẹ. Enẹ ma dohia dọ Noa jẹtukla vonọtaun nado bẹ kanlin gbémẹ tọn enẹ lẹpo wá aki lọ mẹ gba. Kandai lọ dọ dọ yé “wá Noa dè biọ aki mẹ.”—Gẹnẹsisi 7:9.
Homọdọdonugotọ delẹ sọgan kanse dọ: ‘Nawẹ onú mọnkọtọn sọgan jọ gbọn? Podọ nawẹ kanlin enẹ lẹpo sọgan nọpọ́ to nọtẹn kleun de mẹ gbọn?’ Lẹnnupọndo ehe ji: Be Didatọ wẹkẹ lọ tọn ma tindo huhlọn nado deanana kanlin he e dá lẹ, bo tlẹ degbe na yé ma nado gbleawunamẹ eyin e biọ domọ wẹ ya? Flindọ Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe he má Ohù Vẹẹ do awe bo hẹn owhè nado nọte guun. Be ewọ ma sọgan wà nuhe jọ to kandai he gando Noa go mẹ lẹpo wẹ ya? Na nugbo tọn, e sọgan wàmọ, podọ nuhe e wà pẹpẹ niyẹn!
Nugbo wẹ dọ Jiwheyẹwhe sọgan ko de aliho devo nado whlẹn kanlin lẹ. Ṣigba, e gbọn nuyọnẹn dali de aliho de he flin mí dọ to dowhenu ewọ tindo jide do gbẹtọvi lẹ go dọ yé sọgan penukundo nutogbẹ̀ he tin to aigba ji lẹpo go. (Gẹnẹsisi 1:28) To egbehe, mẹjitọ susu wẹ nọ yí otàn Noa tọn zan nado plọnnu ovi yetọn lẹ dọ Jehovah nọ yí nukun họakuẹ do pọ́n gbẹtọvi lẹ po kanlin he e dá lẹ po.
Jehovah dọna Noa dọ Singigọ lọ na bẹjẹeji to osẹ dopo godo. Alọnu whẹndo lọ tọn na ko ján taun to ojlẹ enẹ mẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n azọ́n he dona yin wiwà whẹpo kanlin lẹ gọna nuhe yé na dù lẹ po nutindo whẹndo lọ tọn lẹ po nido sọgan biọ aki lọ mẹ. Asi Noa tọn gọna asi Ṣẹm, Ham po Jafẹti po tọn lẹ sọgan ko hẹn alọnu ján nado wleawu nọtẹn dagbe de tọn na whẹndo lọ to aki lọ mẹ.
Etẹwẹ dogbọn mẹhe lẹdo yé lẹ dali? Yé “ma doayi e go,” etlẹ yin to whenue yé mọ kunnudenu lẹpo he dohia dọ Jehovah to didona Noa po vivẹnudido etọn lẹ po. Eyin yé gbẹ́ kavi yigbe, yé sè nudidọ kanlin he to aki mẹ biọ lẹ tọn. Ṣigba, ojlo matindo yetọn ma dona paṣa mí. To egbehe, gbẹtọ lẹ ma nọ doayi kunnudenu susu he dohia dọ mí to gbẹnọ to azán godo tọn titonu ehe tọn mẹ lẹ go. Podọ dile apọsteli Pita dọ dọdai do, mẹṣankotọ lẹ na wá po mẹṣanko yetọn po bo na ṣàn mẹhe to tonusena avase Jiwheyẹwhe tọn lẹ kò. (2 Pita 3:3-6) Mọdopolọ, e họnwun dọ gbẹtọ lẹ ṣàn Noa po whẹndo etọn po kò.
Whetẹnu wẹ mẹṣanko lọ doalọte? Kandai lọ dọna mí dọ tlolo he Noa plan whẹndo etọn po kanlin lẹ po biọ aki lọ mẹ, “OKLUNỌ sọ suhọ̀n do e.” Eyin mẹṣankotọ lẹ sẹpọ finẹ, matin ayihaawe, nuhe Jiwheyẹwhe wà enẹ na ko bọ̀ onù yetọn do. Eyin e ma yinmọ, be jikun lọ wàmọ, na jikun lọ bẹjẹeji! Podọ e zindonukọn nado to jijà kaka bọ osin gọ́ aigba lọ ji dile Jehovah ko dọ do.—Gẹnẹsisi 7:16-21.
Be homẹ Jehovah tọn hùn na okú mẹylankan ehelẹ tọn wẹ ya? Lala! (Ezekiẹli 33:11) Kakatimọ, ewọ ko na yé dotẹnmẹ hundote lẹpo nado diọ aliho yetọn lẹ bo wà nuhe sọgbe. Be yé sọgan ko wàmọ ya? Gbẹzan Noa tọn gọalọna mí nado mọ gblọndo kanbiọ enẹ tọn. Gbọn zọnlinzinzin hẹ Jehovah, gọna tonusisena Jiwheyẹwhe etọn to nulẹpo mẹ dali, Noa dohia dọ e yọnbasi nado luntọ́n. To linlẹn enẹ mẹ, yise etọn gblewhẹdo aihọn azán etọn gbè tọn; bo hùngona kanyinylan azán etọn gbè tọn. Yise etọn whlẹn ewọ po whẹndo etọn po gán. Eyin hiẹ hodo apajlẹ yise Noa tọn, hiẹ sọgan whlẹn dewe po mẹyiwanna towe lẹ po. Taidi Noa, hiẹ sọgan zinzọnlin hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe taidi họntọn towe. Podọ họntọnjiji mìtọn sọgan gbọṣi aimẹ kakadoi!
[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]
a To ojlẹ enẹlẹ mẹ, gbẹtọ lẹ nọ nọgbẹ̀ na owhe susu hugan lehe mí nọ nọgbẹ̀ do to egbehe. Ehe sọgan ko yinmọ, na yé nọgbẹ̀ to ojlẹ he ma dẹn do whenue Adam po Evi po hẹn pipé lọ bu wutu.
b Lamẹki do yinkọ na visunnu etọn dọ Noa, ehe sọgan ko zẹẹmẹdo “Gbọjẹ kavi Homẹmiọn” bosọ dọ dọdai dọ Noa na yinuwa sọgbe hẹ yinkọ etọn gbọn alọgigọna gbẹtọvi lẹ nado mọ gbọjẹ sọn azọ́n sinsinyẹn wiwà to aigba he yin dẹ̀hodo lọ ji mẹ. (Gẹnẹsisi 5:28, 29) Lamẹki ma nọgbẹ̀ nado mọ hẹndi dọdai ehe tọn gba.
[Yẹdide to weda 11]
Noa po asi etọn po dona basi hihọ́na ovi yetọn lẹ sọn nuyiwadomẹji ylankan lẹ si
[Yẹdide to weda 1113]
Mahopọnna kunnudenu he dohia dọ Jiwheyẹwhe dona Noa, gbẹtọ lẹ ṣàn ẹn kò bo dovọ́na owẹ̀n etọn