Alọdlẹndonu Nuplọnwe Opli Gbẹzan po Lizọnyizọn po Tọn
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
6-12 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 13-14
“Eyin Gbẹtọ de Kú, Be E Sọgan Gọwá Nọgbẹ̀?”
w99 15/10 3 huk. 1-3
Ogbẹ̀ Gaa Díndín Mítọn
ETLẸ yin to egbehe gbẹtọ vude lẹ wẹ na jẹagọdo linlẹn gli-whiwhe gbẹninọ tọn ehe, dile etlẹ yindọ e ko yin kinkàn sọn nudi owhe 3 500 delẹ die wayi sọ. Gbẹtọ lẹ ko nọ saba mọ ẹn taidi nuhe ma nọ namẹ pekọ depope nado dọ́ jọja whenu gbẹzan tọn pọ́n na ojlẹ kleun de podọ to enẹgodo poyọnho bosọ kú. Enẹwutu, aliho lẹ nado hẹn gbẹzan dite ko gbayipe po awuyiya po gbọn whenuho gblamẹ.
To ojlẹ Job tọn mẹ Egiptinu lẹ nọ dù nẹkún kanlin lẹ tọn to vivẹnudido ovọ́ mẹ nado vọ́ gọjẹ jọja whenu yetọn. Dopo to yanwle tangan tamẹnuplọnmẹ hohowhenu tọn lẹ na pọngbọ díndín na awutu mẹ wẹ nado wleawuna amasin ogbẹ̀ gaa tọn de he sọgan dekọtọn do gbẹzan he dite de mẹ. Susu nuyọnẹntọ tamẹnuplọnmẹ pọngbọ díndín na awutu tọn lẹ wẹ yise dọ sika heyin bibasi gbọn gbẹtọ dali lẹ na na gbẹzan jọmaku tọn gbẹtọ podọ núdùdù sọn agbán sika tọn lẹ mẹ na hẹn gbẹzan dite. Tao-sẹ̀ntọ hohowhenu Chine tọn lẹ lẹndọ yé sọgan diọ ninọmẹ agbasa lọ tọn gbọn aliho wintinwintin mọnkọtọn lẹ yiyizan dali taidi ayihamẹlinlẹnpọn, aihundida agbọ́ didetọ́n tọn lẹ, po núdùdù to gbesisọmẹ po bo gbọnmọ dali tindo jọmaku.
Dodinna aigba tọ́ Espagne tọn lọ Juan Ponce de León yin yinyọnẹn na pekọ matindo etọn to asisa jọja whenu díndín tọn etọn mẹ. Doto owhe kanweko 18tọ́ tọn de na ayinamẹ to owe etọn heyin Hermippus Redivivus mẹ dọ awhlivu alọji lẹ ni yin súsú do abò pẹvi de mẹ to amàkikọ-whenu podọ gbọfufu yetọn lẹ ni yin yíyí do ogò lẹ mẹ nado yin yiyizan taidi amasin ogbẹ̀-hẹn-dite tọn de. To ma tlẹ donu e go mẹ, depope to nuyiwa ehelẹ mẹ ma tindo kọdetọn dagbe depope gba.
Be Atin He Yin Sinsán de Sọgan Wú Ya?
ATIN olivie tọn he agbasa etọn ma nọ jlọ bosọ nọ tindo agó susu lẹ sọgan nọma dọnmẹdogo eyin yè yí i jlẹdo atin kedali dagbedagbe Lẹbanọni tọn de go. Ṣigba, atin olivie tọn lẹ tindo nugopipe vonọtaun de, enẹ wẹ nado nọgbẹ̀ to ninọmẹ aimẹ tọn sinsinyẹn lẹ mẹ. Dodinnanu dohia dọ delẹ to yé mẹ nọ nọgbẹ̀ na owhe 1 000. Adọ̀ atin olivie tọn lẹ tọn nọ dlẹnkan taun, podọ ehe nọ zọ́n bọ yé nọ penugo nado vọ́ wú etlẹ yin to whenue atin lọ yin sinsán. Eyin adọ̀ lọ lẹ gbẹ́ pò to ogbẹ̀, atin lọ na vọ́ wú.
Tọgbo Job kudeji dọ eyin emi tlẹ kú janwẹ, emi na gọwá ogbẹ̀ whladopo dogọ. (Job 14:13-15) E na apajlẹ atin de tọn, vlavo atin olivie tọn, nado do nujikudo etọn hia dọ Jiwheyẹwhe tindo nugopipe nado fọ́n emi sọnku. Job dọmọ: “Todido atin de tọn tin, eyin yè sán ẹn liai, dọ e nasọ tọ́nkun.” To whenue jikun bẹ to vivọnu ojlẹ akúdido sinsinyẹn de tọn, adọ̀ atin-ta olivie de tọn lẹ sọgan jẹ wúwú ji, bo de “alà jẹgbonu taidi [atin yọyọ] de.”—Job 14:7-9.
“Hiẹ Do Ko Tindo Ojlo De”
Hogbe Job tọn lẹ plọn mí lehe Jehovah yiwanna mí do sọ: E tindo haṣinṣan vonọtaun de hẹ mẹhe, taidi Job, nọ ze yede do alọ etọn mẹ bo nọ dike ewọ ni deanana yé bo hẹn yé zun mẹhe họakuẹ to nukun etọn mẹ lẹ. (Isaia 64:8) Jehovah nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ etọn lẹ. E tindo “ojlo de” kavi ojlo zogbe na nugbonọ etọn he kú lẹ. Weyọnẹntọ de dọ dọ hogbe Heblu tọn ehe “matin ayihaawe [yin] dopo to hogbe he dohuhlọn hugan he nọ yin yiyizan nado do numọtolanmẹ ojlo vẹkuvẹku tọn hia lẹ mẹ.” Mọwẹ, Jehovah ma nọ flin sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ poun gba, ṣigba e sọ tindo ojlo vẹkuvẹku nado hẹn yé gọwá ogbẹ̀.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
it-1-F 412 huk. 8
Afín
Afín sọ nọ yin yiyizan nado dlẹnalọdo onú tata kavi numadinu lẹ. Di apajlẹ, Ablaham dọna Jehovah dọ “kọ́gudu po afín po” wẹ emi yin. (Jen 18:27; sọ pọ́n Isa 44:20; Job 30:19.) Podọ Jobu dọna homẹmiọnnamẹtọ lalo etọn lẹ dọ ohó yetọn lẹ taidi “oló ovọ́ he wá sọn afín mẹ lẹ.”—Job 13:12.
13-19 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 15-17
“Ma Hodo Apajlẹ Elifazi Tọn Blo”
Gbẹ́ Linlẹn Agọ̀ lẹ Dai!
To adà atọ̀n hodidọ Elifazi tọn lẹpo mẹ, e do linlẹn lọ hia dọ Jiwheyẹwhe fiẹ sọmọ bọ nuhe devizọnwatọ etọn lẹ nọ wà depope ma nọ yọ́n to nukun etọn mẹ. “Doayi e go, e ma yí tudido [kavi yise] de do devi etọn lẹ mẹ gba,” wẹ Elifazi dọna Job, “podọ angẹli lẹ wẹ e sọ yí ylanwa do dowhẹ̀.” (Job 4:18) To enẹgodo Elifazi dọ gando Jiwheyẹwhe go dọmọ: “Ewọ ma tudido [kavi yise] de do to omẹ wiwe etọn lẹ mẹ gba; mọwẹ olọn lẹ ma yin wiwe to nukun etọn mẹ gba.” (Job 15:15) Podọ e kanse dọ: “Be homẹhun de tin hlan Ganhunupo, dọ hiẹ yin dodonọ?” (Job 22:3) Bildadi kọngbedopọ hẹ pọndohlan ehe, na e dọmọ: “Yèdọ osun ma tindo hinhọ́n de, podọ sunwhlẹvu lẹ masọ yin wewe to nukun [Jiwheyẹwhe tọn] mẹ gba.”—Job 25:5.
Mí dona tin to aṣeji ma nado dike linlẹn mọnkọtọn lẹ ni yinuwado mí ji. E sọgan zọ́n bọ mí na lẹndọ Jiwheyẹwhe nọ biọ nususu zẹjlẹgo sọn mí si. Pọndohlan ehe nọ bẹpla haṣinṣan pẹkipẹki he mí tindo hẹ Jehovah. Humọ, eyin mí joawuna linlẹn mọnkọtọn, nawẹ mí na yinuwa gbọn eyin mí mọ mẹplọnlọdomẹgo he jẹ yí? Kakati nado kẹalọyi wọhẹ lọ po whiwhẹ po, ayiha mítọn sọgan “gblehomẹ do OKLUNỌ go,” bo tlẹ sọgan hẹn mí nado dokẹ̀n ẹn. (Howhinwhẹn lẹ 19:3) Nugbajẹmẹji gbigbọmẹ tọn nankọtọn die enẹ na yin!
Hodo Apajlẹ Whiwhẹ po Awuvẹmẹ Jesu Tọn Po
16 Hogbe awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ. Awuvẹmẹ sisosiso he mí tindo na mẹdevo lẹ nọ whàn mí “nado nọ dọho homẹmiọnnamẹ tọn na alindọn he jẹflumẹ lẹ.” (1 Tẹs. 5:14) Etẹwẹ mí sọgan dọ nado na tuli omẹ mọnkọtọn lẹ? Eyin mí nọ yí hogbe mẹtọnhopọn tọn lẹ do dọhona yé bo nọ dohia yé dọ onú yetọn nọ duahunmẹna mí, enẹ na jlọ yé dote. Mí sọgan nọ pà yé po ahundopo po na yé nido mọdọ yelọsu tindo jẹhẹnu po nugopipe dagbe lẹ po. Mí sọgan flinnu yé dọ Jehovah wẹ dọ̀n yé wá Visunnu etọn dè, ehe dohia dọ yé yin nujọnu to nukun etọn mẹ. (Joh. 6:44) Mí sọgan hẹn yé deji dọ Jehovah tindo mẹtọnhopọn sisosiso na devizọnwatọ etọn he yin “ayiha gbigbànọ” kavi “ayiha finfinyọ́nnọ” lẹ. (Ps. 34:18) Hogbe awuvẹmẹ tọn mítọn lẹ sọgan tindo nuyiwadomẹji dagbe do mẹhe tindo nuhudo homẹmimiọn tọn lẹ ji.—Howh. 16:24.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Nuagokun lẹ sọn Owe Job Tọn Mẹ
7:9, 10; 10:21; 16:22—Be hogbe ehelẹ dohia dọ Job ma tindo yise to fọnsọnku mẹ wẹ ya? Hogbe ehelẹ gando sọgodo Job tọn he to yakẹ go. Ṣigba, etẹ dọ wẹ e te? Zẹẹmẹ dopo wẹ yindọ eyin e kú, depope to mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ etọn mẹ lẹ tọn masọ na mọ ẹn. To pọndohlan yetọn mẹ, e masọ na lẹgọwa owhé etọn gbè gbede mọ e ma nasọ yin yinyọnẹn kakajẹ ojlẹ dide Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Job sọgan ko sọ tindo linlẹn lọ dọ mẹde ma sọgan wá sọn Ṣeol mẹ na ede. Todido Job tọn gando fọnsọnku he ja go họnwun to Job 14:13-15 mẹ.
20-26 NOVEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 18-19
“Ma Gbẹkọ Sinsẹ̀n-Basitọ Hatọ lẹ Go Gbede Blo”
Etẹwẹ Mí Plọn sọn Dasin Jesu Tọn lẹ Mẹ?
9 A gán nọ nọgodona mẹhe to aluẹmẹ lẹ. Gbọnvona dọ Jesu viavi hẹ Malta po Malia po, e sọ dotoaina yé bo vọ́ jide na yé. Mí gán nọ wà nudopolọ na mẹhe to aluẹmẹ lẹ. Dan, yèdọ mẹho agun tọn de to Australie dọmọ: “Whenue asi e kú, n’do hudo godonọnamẹ tọn. Asu po asi po susu wẹ ze yede jo to okle po ozán po nado dotoaina mi. Yé ma nọ glọnalina mi nado blawu, podọ dasin ṣie lẹ ma dotukla yé. Yé sọ gọalọna mi to aliho yọ́n-na-yizan lẹ mẹ, taidi nado klọ mọto ṣie, nado whleahi, podọ nado dànú na mi eyin n’ma penugo nado wà onú enẹlẹ na dee. Humọ, yé nọ saba hodẹ̀ hẹ mi. Yé dohia dọ họntọn nugbo podọ nọvisunnu he ‘go yè sọgan dejido to ojlẹ ayimajai tọn lẹ mẹ’ wẹ emi yin.”—Howh. 17:17.
Whenue Mẹyiwanna de Jo Jehovah Do
16 Mì zindonukọn nado nọ nọgodona hagbẹ whẹndo lọ tọn he yin nugbonọ lẹ. Hugan gbede pọ́n, yé do hudo owanyi po tulinamẹ mìtọn po tọn. (Heb. 10:24, 25) To whedelẹnu, hagbẹ whẹndo tọn mẹhe yin didesẹ sọn agun mẹ lẹ tọn nọ mọdọ emi lọsu ko yin kinklandovo na agun lọ. Mì dike e ṣí mọ na yé blo! Na nugbo tọn, jọja he mẹjitọ yetọn ko jo nugbo lọ do lẹ do hudo pipà po tulinamẹ po tọn. Maria he asu etọn yin didesẹ sọn agun mẹ bosọ jo whẹndo lọ do dọmọ: “Họntọn ṣie delẹ nọ wá whé ṣie gbè bo nọ danú bosọ nọ plọnnu hẹ mí. Yé nọ sè vivẹ́ hẹ mi bosọ nọ viavi hẹ mi. Yé nọ yiavùnlọna mi to whenue mẹlẹ to onú agọ̀ lẹ dọ gando go e. Nado dọ hójọhó, yé na mi tuli taun!”—Lom. 12:13, 15.
w90-F 1/9 22 huk. 20
Be A to Vivẹnudo Nado Pegan Ya?
20 Pipli mẹho lẹ tọn dona mọnukunnujẹemẹ dọ eyin yè yí azọngban nugopọntọ kavi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn sọn mẹmẹsunnu de si kavi eyin ewọ lọsu wẹ tlẹ jo azọngban lọ do, ninọmẹ ehe gán nọ hẹn ẹn jẹflumẹ. Eyin mẹlọ ma yin didesẹ sọn agun mẹ bọ mẹho lẹ doayi e go dọ e jẹflumẹ, yé dona yí owanyi do gọalọna ẹn to gbigbọ-liho. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:14) Yé dona gọalọna ẹn nado mọdọ agun lọ do hudo etọn. Eyin ninọmẹ lọ tlẹ ko biọ wayi dọ yè ni na ẹn ayinamẹ, bọ mẹlọ yin whiwhẹnọ bo yọ́n pinpẹn ayinamẹ lọ tọn, e ma yin dandan dọ ojlẹ susu ni juwayi whẹpo yè nido gọjẹ lẹblanulọkẹyi lẹ na ẹn ji.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w94-F 1/10 32 huk. 3, 4
Hogbe Mẹtọnhopọn Tọn Dohuhlọn Taun
Whenue Jobu do hudo tulinamẹ tọn, ohó he na hẹnmẹ gbọjọ lẹ wẹ Elifazi po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po yizan. Yé dowhẹ ẹ na oyà he ji e te bo dohia dọ e na ko wà nuylankan de to nuglọ. (Jobu 4:8) Owe de bayi zẹẹmẹ dọmọ: ‘Jobu do hudo mẹhe na vẹawu i tọn. Nue e ka wá mọ wẹ hogbe he sọwhánmẹ, podọ hogbe whẹdanamẹ tọn he ma do dodonu depope lẹ.’ (The Interpreter’s Bible) Nue Elifazi po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po dọ hẹn Jobu jẹflumẹ sọmọ bọ e wule dọmọ: “Nawẹ e na dẹnsọ bọ mìwlẹ na to homẹhẹngblena alindọn ṣie, bo na yí ohó do to gbidigbidi mi?”—Jobu 19:2.
Mí dona dapana hogbe he yè ma lẹnnupọn whẹpo do dọ kavi hogbe he na hẹnmẹgbọjọ lẹ, na enẹ gán zọ́n bọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn de na dawhá ylọ Jiwheyẹwhe na alọgọ. (Yijlẹdo Deutelonomi 24:15 go.) Howhinwhẹn Biblu tọn de na avase dọmọ: “Okú po ogbẹ̀ po tin to huhlọn odẹ́ tọn mẹ, yé he sọ to yé zán lẹ na duale etọn.”—Howhinwhẹn lẹ 18:21, Biblu Wiwe lọ—Gun Alada.
AWUWIWLENA LIZỌNYIZỌN KUNNUDEGBE TỌN
Gọalọna Nuplọntọ Towe Nado Pegan Na Baptẹm—Apá Awetọ
10 Mẹplọntọ lẹ dona nọ dohia nuplọntọ yetọn lẹ dọ onú yetọn nọ duahunmẹna emi sisosiso. Nọ pọ́n yé hlan di mẹhe gán wá lẹzun mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu towe lẹ po. (Hia 1 Tẹsalonikanu lẹ 2:7, 8.) E ma bọawuna yé nado jo họntọn he yé ko ji to aihọn lọ mẹ lẹ do, podọ nado basi diọdo he jẹ lẹpo nado sẹ̀n Jehovah. Mí dona gọalọna yé nado jihọntọn nugbo lẹ to agun lọ mẹ. A gán lẹzun họntọn na nuplọntọ towe eyin a nọ yí whenu zan hẹ ẹ to ojlẹ devo lẹ mẹ gbọnvona ojlẹ nupinplọn tọn lẹ. E na mọdọ onú emitọn nọ duahunmẹna we nugbonugbo, eyin a nọ tẹkan hlan ẹn, nọ kanwehlan ẹn kavi nọ yì dla ẹ pọ́n to ojlẹ he mẹ mì ma nọ plọnnu te lẹ.
11 Mẹlẹ nọ dọ dọ: “Mẹdopo wẹ nọ jivi, amọ́ otò wẹ nọ plọn.” Mọdopolọ mí gán dọ dọ: “Mẹdopo wẹ nọ mọ mẹlọ, amọ́ agun lọ blebu wẹ nọ hẹn ẹn zun devi.” Enẹwutu wẹ mẹplọntọ kọdetọn dagbenọ lẹ nọ do nuplọntọ yetọn lẹ hia mẹdevo lẹ to agun lọ mẹ he sin apajlẹ gán yinuwa do yé ji to aliho dagbe mẹ. Nuplọntọ lẹ sọgan mọaleyi sọn gbẹdido hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ, podọ ehe na gọalọna yé nado jihọntọn nujọnu tọn hẹ Jehovah bosọ mọ tuli yí to whenue yé pehẹ nuhahun lẹ. Ojlo mítọn wẹ yindọ nuplọntọ dopodopo ni voawu ganji to agun lọ mẹ bo nọ mọ ede di hagbẹ whẹndo gbigbọmẹ tọn mítọn tọn de. Mí jlo dọ owanyi sisosiso he tin to pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn mítọn ṣẹnṣẹn ni dọ̀n ẹn. Ehe na zọ́n bọ e na bọawuna ẹn dogọ nado gbà-gbẹ́ mẹhe ma na gọalọna ẹn nado yiwanna Jehovah lẹ tọn. (Howh. 13:20) Eyin mẹhe e nọ dogbẹ́ hẹ dai lẹ jo e do, e na deji dọ emi gán mọ họntọn nugbo lẹ to titobasinanu Jehovah tọn mẹ.—Malku 10:29, 30; 1 Pita 4:4.
27 NOVEMBRE–3 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 20-21
“Adọkun Ma Yin Ohia lọ Dọ Mẹde Yin Dodonọ”
Be Hiẹ Yin “Adọkunnọ Gbọn Jiwheyẹwhe Dali” Ya?
12 To hodidọ Jesu tọn mẹ, adọkunnọ yinyin gbọn Jiwheyẹwhe dali yin didohia taidi adà awetọ pete adọkunnu agbasa tọn bibẹpli na mẹdetiti. Gbọnmọ dali, nuhe dọ Jesu te wẹ yindọ ahunmẹdunamẹnu tangan mítọn to gbẹ̀mẹ ma dona yin nado bẹ agbasanu lẹ pli kavi nado to vivi nuhe mí sọgan tindo lẹ tọn dù gba. Kakatimọ, mí dona yí nutindo mítọn lẹ zan to aliho de mẹ nado yidogọna haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah kavi hẹn ẹn lodo. Na jide tọn, mọwiwà na hẹn mí zun adọkunnọ gbọn Jiwheyẹwhe dali. Etẹwutu? Na e nọ hùnali dote na mí nado mọ dona susu yí sọn ewọ dè. Biblu dọna mí dọmọ: “Dona OKLUNỌ tọn, e nọ hẹnmẹ wàdọkun, e ma nọ yí awubla dogọ ẹ gba.”—Howhinwhẹn lẹ 10:22.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
w95 1/1 20 huk. 19
Gbigbawhàn to Satani po Azọ́n Etọn lẹ po Ji
19 Homẹhunnu de wẹ e yin dọ Job heyin devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn dona hoavun sọta “linlẹn” mẹhẹngbọjọ tọn he Satani yizan gbọn Elifazi po Zofali po dali. (Job 4:13-18; 20:2, 3) Job gbọnmọ dali jiya “homẹgble” tọn, he dekọtọn do mahẹ tintindo to ‘hodidọ sinsinyẹn’ mẹ dogbọn “budonamẹ” he to tuklado ayiha etọn tọn dali. (Job 6:2-4; 30:15, 16) Elihu dotoai whui i hlan Job bo gọalọna ẹn sọn ahun mẹ wá nado mọ pọndohlan nuyọnẹn lẹponọ heyin Jiwheyẹwhe tọn do whẹho lọ lẹ ji. Mọdopolọ to egbehe, mẹho nukunnumọjẹnumẹtọ lẹ nọ dohia dọ yé nọ penukundo omẹ he tin to awufiẹsa mẹ lẹ go gbọn ma yidogọ na “kọgbidinamẹnu” omẹ mọnkọtọn tọn lẹ dali. Kakatimọ, taidi Elihu, yé nọ yí whiwhẹ do nọ dotoai hlan yé podọ to enẹgodo sa ami awubibọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn tọn na yé. (Job 33:1-3, 7; Jakobu 5:13-15) Gbọnmọ dali mẹdepope ehe numọtolanmẹ etọn lẹ yin tuklado gbọn kọgbidinamẹnu, nujọnu kavi vlavo tọn, kavi he “yí odlọ lẹ do dobuna mi, bosọ dobuna mí gbọn numimọ lẹ mẹ” taidi Job tọn nkọ, sọgan mọ homẹfanamẹ Owe wiwe lẹ tọn yí to agun lọ gblamẹ.—Job 7:14; Jakobu 4:7.
AWUWIWLENA LIZỌNYIZỌN KUNNUDEGBE TỌN
g-F 5/09 12-13
Be Jiwheyẹwhe Na Hẹn We Zun Adọkunnọ Wẹ Ya?
To hohowhenu, Jehovah Jiwheyẹwhe dona omẹ etọn delẹ bọ yé lẹzun adọkunnọ. Delẹ to yé mẹ wẹ tọgbo Jobu po Ahọlu Sọlomọni po. (1 Ahọlu lẹ 10:23; Jobu 42:12) Etomọṣo, sunnu budisi Jiwheyẹwhe tọ́ susu devo lẹ tin bo ma do onú kaka de, etlẹ yin Johanu Baptizitọ po Jesu Klisti po. (Malku 1:6; Luku 9:58) Etẹwẹ enẹ dohia? Sọgbe hẹ Biblu, Jiwheyẹwhe nọ yinuwa hẹ devizọnwatọ etọn lẹ to kọndopọ mẹ hẹ lẹndai he e do gando yé go to ojlẹ lọ mẹ. (Yẹwhehodọtọ 3:1) Nawẹ nunọwhinnusẹ́n ehe gando mí go to egbehe gbọn?
Dọdai Biblu tọn lẹ dohia dọ mí to gbẹnọ to “vivọnu titonu lọ tọn,” kavi “to azán godo tọn” aihọn ehe tọn lẹ mẹ. Awhàn, azọ̀n, núdùdù whèdomẹ po aigba sisọsisọ po na sù to ojlẹ ehe mẹ bọ mẹsusu ma nasọ do walọ dagbe ba. Onú ehe lẹpo wẹ yè to mimọ to ogbẹ̀ lọ mẹ sọn 1914. (Matiu 24:3; 2 Timoti 3:1-5; Luku 21:10, 11; Osọhia 6:3-8) Aihọn ehe taidi tọ̀jihun de he to sisiọ, podọ zande din, e na juwayi. Po linlẹn ehelẹ po to ayiha mẹ, be e sọgbe dọ Jiwheyẹwhe ni dona devizọnwatọ etọn lẹ dopodopo, na yé nido yin adọkunnọ ya? Kavi be e ma yin nuhe yin nujọnu hugan lẹ wẹ Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni zedo otẹn tintan mẹ ya?
Jesu Klisti yí ojlẹ mítọn jlẹdo azán Noa tọn lẹ go. E dọmọ: “Dile gbẹtọ lẹ te do to azán enẹlẹ gbè he jẹnukọnna Singigọ lọ, yé to dùdù bo to nùnù, bọ sunnu lẹ to alọwle podọ yọnnu lẹ sọ to yinyin nina to alọwle mẹ, kakajẹ azán he gbè Noa biọ aki lọ mẹ, bọ yé ma doayi e go kaka Singigọ lọ do wá bo plọ́ yemẹpo yì, mọ wẹ tintin tofi Visunnu gbẹtọ tọn na te.” (Matiu 24:37-39) Jesu sọ yí ojlẹ mítọn jlẹdo azán Lọti tọn lẹ go. Kọmẹnu Lọti tọn he to Sodọmi po Gomọla po lẹ ‘to dùdù, to nùnù, to hihọ̀, to sisà, to dido bosọ to ohọ̀ gbá.’ Ṣigba, “to gbeegbe Lọti tọ́n sọn Sodọmi, jikun miyọ́n po whèmi po tọn ja sọn olọn mẹ bo và yemẹpo sudo.” Jesu yidogọ dọmọ: “Mọdopolọ wẹ e na te do to azán enẹ gbè whenue Visunnu gbẹtọ tọn na sọawuhia.”—Luku 17:28-30.
Nado dọ hójọhó, nude ma ylan to e mẹ nado dù bo nú, nado họ̀nú bo sànú kavi wlealọ. Ṣigba, owù lọ wẹ nado hẹn alọnu mẹtọn ján to onú ehelẹ mẹ sọmọ bo wọn niyaniya-yinyin ojlẹ he mẹ mí to gbẹnọ te tọn. Enẹwutu, be dona de wẹ e na yin sọn Jiwheyẹwhe dè dọ ni na mí nuhe na hẹn alọnu mítọn ján bo fẹayihasẹna mí lẹ ya? Eyin ewọ wàmọ, owùnu wẹ e na yin na mí. Jiwheyẹwhe owanyinọ de ma gán yinuwa domọ.—1 Timoti 6:17; 1 Johanu 4:8.
GBẸZAN KLISTIANI TỌN
g-F 9/15 6
Tindo Pọndohlan He Sọgbe Gando Akuẹ Go
Eyin a gbeje dewe pọ́n, a gán doayi e go dọ nujọnu wẹ e yin dọ emi ni wleawuna pọndohlan he sọgbe gando akuẹ go. Di apajlẹ, kàn kanbiọ he bọdego lẹ sè dewe.
Be tito he na zọ́n bọ yè gán yawu jẹ adọkun lẹ nọ dọ̀n mi wẹ ya?
Be akuẹ ṣie nọ vẹna mi sọmọ bọ e nọ vẹawuna mi nado tlualọ wẹ ya?
Be n’do ayilinlẹn lọ nado nọ jihọntọn hẹ mẹhe nọ to hodọ mapote gando akuẹ po nue yé tindo lẹ po go wẹ ya?
Be n’nọ dolalo kavi nọ yí aliho he ma sọgbe lẹ zan nado dín akuẹ wẹ ya?
Be akuẹ nọ zọ́n bọ n’nọ mọdọ n’yin mẹjọmẹ wẹ ya?
Be akuẹ ji janwẹ ayiha ṣie nọ te ya?
Be nukun he n’nọ yí do pọ́n akuẹ ko bẹpla agbasalilo ṣie po whẹndo ṣie po wẹ ya?
Eyin gblọndo towe yin mọwẹ na depope to kanbiọ ehelẹ mẹ, ze afọdide he jẹ lẹ nado nọ dapana linlẹn po nuyiwa he nọ do wanyina akuẹ hia lẹ po. Nọ dapana họntọnjiji hẹ mẹhe nọ ze ayiha do akuẹ po agbasanu po ji glanglan lẹ. Kakatimọ, nọ dogbẹ́ hẹ mẹhe gbigbọnu lẹ nọ duahunmẹna hugan lẹ.
A dike wanyina akuẹ mọtẹn to ahun towe mẹ blo. Hẹn do ayiha mẹ dọ whẹndo towe, họntọn lẹ, gọna dagbemẹninọ towe to agbasa-liho podọ to numọtolanmẹ-liho yin nujọnu hú akuẹ. Gbọnmọ dali, a na dohia dọ emi tindo pọndohlan he sọgbe gando akuẹ go.
Dín Ahọluduta lọ, Kakati Ni Yin Agbasanu Lẹ
1 MẸSUSU nọ dọ dọ nuhudo gbẹtọvi tọn lẹ ma sù, ṣigba nujlomẹ etọn lẹ ma do dogbó. E taidi dọ e nọ vẹawuna mẹsusu nado yọ́n vogbingbọn he tin to nuhudo agbasa tọn lẹ po nujlomẹ lẹ po ṣẹnṣẹn. Etẹwẹ yin vogbingbọn lọ? Nuhudo yin nuhe a dona tindo nado nọgbẹ̀. Apajlẹ nuhudo delẹ tọn wẹ núdùdù, avọ̀ po adọtẹn po. Ṣigba, nujlomẹ yin nude he a jlo nado tindo, amọ́ nulọ ma yin dandan nado nọgbẹ̀.
2 Nujlomẹ gbẹtọvi lẹ tọn sọgan gbọnvo taun sọn awà de ji jẹ devo ji. To otò he ma hunnukun lẹ mẹ, nuhe mẹsusu sọgan nọ jlo wẹ nado mọ akuẹ bo họ̀ alokan apòmẹ tọn, zokẹkẹ kavi aigba kleun de. Ṣigba, to otò adọkunnọ lẹ mẹ, gbẹtọ lẹ sọgan nọ jlo nado tindo avọ̀ akuẹgegenu tọn lẹ, owhé daho lẹ kavi mọto he vẹahi taun lẹ. Depope he whẹho lọ yin, owù daho de tin, enẹ wẹ nado lẹzun afanumẹ na agbasanu lẹ, bo nọ jlo nado tindo agbasanu susu dogọ, vlavo mí do hudo yetọn kavi lala podọ vlavo mí penugo nado họ̀ yé kavi lala.
Mẹdepope Ma Sọgan Yin Afanumẹ Na Ogán Awe
17 Otọ́ mítọn Jehovah ko dopagbe nado gọalọna mí nado tindo nuhe mí tindo nuhudo etọn nugbonugbo lẹ, eyin mí ze Ahọluduta lọ po dodowiwa etọn po do otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ. (Mat. 6:33) Enẹwutu, depope he ninọmẹ lọ sọgan yin, Klistiani nugbo lẹ sọgan mọ nudide dagbe he yé na nọ basi. Jehovah dopagbe nado “deali” de na mí he ma na biọ dọ mí ni tùnafọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji mahopọnna whlepọn depope he mí na pehẹ. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 10:13.) Eyin mí “yí [homẹfa] do nọtepọn” Jehovah bo “dotudo ewọ go” gbọn nuyọnẹn po anademẹ po bibiọ ẹ to odẹ̀ mẹ dali, podọ gbọn gbedide po nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ hihodo po dali, whenẹnu ‘ewọ na yinuwado ota mítọn mẹ.’ (Ps. 37:5, 7) E na dona vivẹnu he mí to dido po ahundopo po nado sẹ̀n ewọ he yin Ogán nugbo dopo gee lọ. Eyin mí ze e do otẹn tintan mẹ, ewọ na hẹn gbẹzan mítọn “yọnwhanpẹ” kavi tindo kọdetọn dagbe.—Yijlẹdo Gẹnẹsisi 39:3 go.
4-10 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 22-24
“Hodọdopọ de to Zofali po Jobu po Ṣẹnṣẹn”
Gbẹ́ Linlẹn Agọ̀ lẹ Dai!
Linlẹn lọ dọ Jiwheyẹwhe nọ biọ nususu zẹjlẹgo to mẹsi tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ pọndohlan lọ dọ ewọ nọ pọ́n gbẹtọvi lẹ hlan taidi nuvọ́nọ. Adà atọ̀ntọ hodidọ Elifazi tọn bẹ kanbiọ lọ hẹn dọ: “Be gbẹtọ de sọgan yin alenọ hlan Jiwheyẹwhe? Nugbo ewọ he yin nuyọnẹntọ yin alenọ hlan ede.” (Job 22:2) Nuhe dọ Elifazi te wẹ yindọ gbẹtọ ma yọn-na-yizan na Jiwheyẹwhe. Mọdopolọ, Bildadi lọsu dọnnu dọ: “Nawẹ gbẹtọ sọgan yin nugbonọ to Jiwheyẹwhe nukọn do? Kavi nawẹ ewọ he yè ji sọn yọnnu de mẹ sọgan yin wiwe do?” (Job 25:4) Sọgbe hẹ pọndohlan enẹ, etẹwẹ na hẹn Job, he yin gbẹtọ tata de, nado lẹn gbede dọ ewọ tindo teninọ dodo tọn to Jiwheyẹwhe nukọn?
To egbehe, numọtolanmẹ agọ̀ he mẹdelẹ tindo gando yedelẹ go nọ gbidikọna yé. Ninọmẹ lẹ taidi oplọn he yin mimọyi to whẹndo mẹ, kọgbidinamẹnu gbẹ̀mẹ tọn lẹ, kavi oyà wangbẹna akọ̀ kavi hẹnnu tọn jiji sọgan ko yidogọna ehe. Ṣigba Satani po aovi etọn lẹ po sọ nọ mọ awuvivi to obu didona gbẹtọ lẹ mẹ. Eyin yé sọgan yinuwado mẹde ji nado lẹndọ nuhe ewọ nọ wà depope ma yọ́n to nukun Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ tọn mẹ, e na bọawu dọ mẹlọ ni jai jẹ omọ̀ flumẹjijẹ tọn mẹ. To nukọn mẹ, omẹ mọnkọtọn sọgan buali, bo tlẹ yì sọn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ lọ dè.—Heblu lẹ 2:1; 3:12.
Mẹhowhe po nuhahun agbasalilo tọn lẹ po nọ de nugopipe mítọn pò. E sọgan taidi dọ nuhe mí wà nado nọgodona Ahọluduta lọ whè tlala to yijlẹdo nuhe mí nọ wà dai to whenuena mí gbẹ́ pò to jọja mẹ bo dohuhlọn, bọ agbasa mítọn ló ganji go. Lehe e yin nujọnu nado yọnẹn dọ Satani po aovi etọn lẹ po wẹ jlo dọ mí ni tindo numọtolanmẹ lọ dọ Jiwheyẹwhe ma yọ́n pinpẹn nuhe mí to wiwà lẹ tọn do sọ! Mí dona gbẹ́ linlẹn mọnkọtọn dai.
w95-F 15/2 27 huk. 6
Lehe Yè Gàn Didẹ Nuhahun lẹ Do
Nuhe gbẹdohẹmẹtọ atọ̀n Jobu tọn lẹ dọ ma do nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn hia, na linlẹn yetọn titi lẹ wẹ yé dọ, podọ nuhe yé dọ lẹ hẹn Jobu gbọjọ taun. Elifazi tlẹ yì jẹ obá lọ mẹ bo dọ dọ, ‘Jiwheyẹwhe ma tindo yise to devizọnwatọ etọn lẹ mẹ’ podọ nugbonọ-yinyin Jobu tọn ma yin nude na Jehovah. (Jobu 4:18; 22:2, 3) Ohó mẹhẹngbọjọ tọn kavi ohó agọ̀ tẹwẹ nasọ ylan humọ? Abajọ Jehovah wá wọhẹ Elifazi po hagbẹ etọn lẹ po na nùzinzan yetọn wutu. E dọmọ: “Mìwlẹ ma dọ nugbo gando go e.” (Jobu 42:7) Ṣigba, Jobu na gbẹ́ sè ohó he ylan humọ lẹ.
Jọja He Nọ Hẹn Homẹ Jehovah Tọn Hùn Lẹ
10 Dile kandai Biblu tọn lọ dohia do, e mayin nugbonọ-yinyin Job kẹdẹ tọn wẹ Satani hẹn biọ ayihaawe mẹ gba ṣigba mẹhe nọ sẹ̀n Jehovah lẹpo tọn—gọna towe. Na nugbo tọn, to hodidọ gando gbẹtọvi lẹ go to paa mẹ, Satani dọna Jehovah dọmọ: “Ehe gbẹtọ [e mayin Job kẹdẹ gba ṣigba mẹdepope] tindo lẹpo wẹ e na jo na ogbẹ̀ etọn.” (Job 2:4) Be a mọ azọngban towe to whẹho titengbe ehe mẹ ya? Dile Howhinwhẹn lẹ 27:11 dohia do, Jehovah dọ dọ nude tin he hiẹ sọgan na emi—yèdọ dodonu de nado gblọnhona mẹvlẹtọ etọn, Satani. Lẹn enẹ pọ́n—Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn to oylọ basina we nado tindo mahẹ to whẹho daho hugan whenuho tọn dididẹ mẹ. Azọngban podọ lẹblanulọkẹyi jiawu nankọtọn die a tindo! Be a sọgan hẹn nuhe Jehovah to bibiọ to hiẹ si di ya? Job wàmọ. (Job 2:9, 10) Jesu lọsu wàmọ gọna mẹsusu devo lẹ to whenuho gblamẹ, he bẹ jọja susu hẹn. (Filippinu lẹ 2:8; Osọhia 6:9) A sọgan wà nudopolọ. Ṣigba hẹn do ayiha mẹ dọ a ma sọgan dapana adà awe lẹpo to whẹho ehe mẹ gba. Gbọn nuyiwa towe dali, a na dohia eyin vlẹko Satani tọn wẹ a nọgodona kavi gbeyiyi Jehovah tọn. Detẹ wẹ a na nọgodona?
Jehovah Nọ Hò Towe Pọ́n!
11 Be nudide he a basi dù Jehovah wẹ ya? Be mẹhe ko gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ lẹ ma ko pé na ewọ nido sọgan gblọnhona Satani wẹ ya? Na nugbo tọn, alọsọakọ́n Lẹgba tọn wẹ yindọ mẹdepope ma to Jehovah sẹ̀n sọn owanyi mẹ gba, yèdọ whẹsadokọnamẹ de he ko yin didohia nado yin lalo. Etomọṣo, Jehovah jlo dọ hiẹ ni nọ̀ adà etọn mẹ to whẹho nupojipetọ-yinyin tọn mẹ na ewọ nọ hò towe pọ́n wutu. Jesu dọmọ: “E ma yin onú jijlo de to Otọ́ [ṣie] he tin to olọn mẹ nukọn, dọ dopo to pẹvi helẹ de mẹ ni dọ̀n.”—Matiu 18:14.
12 Matin ayihaawe, Jehovah tindo ojlo to nudide towe mẹ. Humọ, e nọ yinuwa do ewọ ji. Biblu hẹn ẹn họnwun dọ Jehovah tindo numọtolanmẹ sisosiso he nọ yin finfọndote gbọn nuyiwa dagbe kavi ylankan gbẹtọvi lẹ tọn dali. Di apajlẹ, to whenuena Islaelivi lẹ ṣiatẹ pludopludo, e ‘vẹ́’ na Jehovah. (Psalm 78:40, 41) Jẹnukọnna Singigọ azán Noa gbè tọn, to whenuena “kanyinylan gbẹtọ tọn sù gbau,” e ‘doadi na Jehovah to ayiha etọn mẹ.’ (Gẹnẹsisi 6:5, 6) Lẹnnupọndo nuhe enẹ zẹẹmẹdo ji. Eyin a de aliho nuyiwa tọn he ma sọgbe, a sọgan hẹn awufiẹsa wá na Mẹdatọ lọ. Ehe ma zẹẹmẹdo dọ Jiwheyẹwhe yin madogánnọ kavi nọ yin dududeji gbọn numọtolanmẹ dali gba. Kakatimọ, e yiwanna we bo nọ hò dagbemẹ-ninọ towe pọ́n. To alọ devo mẹ, eyin a wà nuhe sọgbe, homẹ Jehovah tọn nọ hùn. E nọ jaya e mayin na e mọ mẹdevo he na zọ́n bọ e na gblọnhona Satani dogọ wutu kẹdẹ wẹ gba ṣigba na e sọgan sọ lẹzun Ahọsutọ towe todin. Podọ nuhe e jlo nado lẹzun niyẹn. (Heblu lẹ 11:6) Otọ́ owanyinọ nankọtọn die Jehovah Jiwheyẹwhe yin!
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Yí Yanwle Gbigbọmẹ Tọn lẹ Do Pagigona Mẹdatọ Towe
Lẹnnupọndo lehe Jehovah wá azọ́n nudida tọn etọn he bẹ aigba hẹn dotana gbọn ji. Jehovah dohiagona ojlẹ nudida tọn dopodopo po hogbe lọ lẹ po dọ “whèjai wá, afọnnu sọ wá.” (Gẹnẹsisi 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) To bẹjẹeji ojlẹ nudida tọn dopodopo, Jehovah nọ yọ́n yanwle etọn na azán enẹ. Podọ Jiwheyẹwhe hẹn lẹndai etọn nado dá onú lẹ di. (Osọhia 4:11) “Nuhe alindọn [Jehovah tọn] jlo, yèdọ enẹ wẹ ewọ nọ wà,” wẹ tọgbo Job dọ. (Job 23:13) Lehe e na ko hẹn pekọwana Jehovah nado mọ “onú he e dá lẹpo” bo dọ dọ “e yọ́n tlala” do sọ!—Gẹnẹsisi 1:31.
Eyin mí na jẹ yanwle mítọn lẹ kọ̀n, mílọsu lẹ dona tindo ojlo vẹkuvẹku nado jẹ yé kọ̀n. Etẹwẹ na gọalọna mí nado wleawuna ojlo vẹkuvẹku mọnkọtọn? To whenuena aigba tlẹ gbẹ́ tin gbọgbé, bo jẹvọ́, Jehovah sọgan mọhlannukọn lehe e na wá yọnwhanpẹ to nukọn mẹ, bo hẹn gigo po yẹyi po wá na ẹn do. Mọdopolọ, ojlo mítọn nado hẹn nuhe mí ko magbe nado wà lẹ di sọgan yin awuwlena gbọn ayihamẹlinlẹnpọn do kọdetọn po ale he yanwle lọ lẹ kọ̀n jijẹ sọgan hẹnwa lẹ po ji dali. Numimọ Tony owhe 19 mẹvi de tọn niyẹn. E ma wọn nuyiwadomẹji tintan he sadidi yì alahọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ to Whèyihọ-waji Europe tọn tindo do e ji gba. Bẹsọn gbènẹgbè, kanbiọ he gbọṣi ayiha Tony tọn mẹ wẹ, ‘Nawẹ e na yọ́n sọ nado nọ nọ̀ ofi mọnkọtọn bo nọ wà sinsẹ̀nzọn to finẹ?’ Tony ma gọ̀n ma lẹnnupọndo yọnbasi ehe ji, podọ e zindonukọn nado to vivẹnudo nado jẹ yanwle ehe kọ̀n. Lehe homẹhun in do sọ to whenuena e yin oylọ-basina to owhe susu lẹ godo nado wá sẹ̀n to alahọ lọ mẹ!
AWUWIWLENA LIZỌNYIZỌN KUNNUDEGBE TỌN
Nọ Hẹn Pọndohlan Dagbe Go Gando Lizọnyizọn Towe Go
17 Jesu hẹn pọndohlan dagbe go bo zindonukọn nado to yẹwhehodọ dile etlẹ yindọ mẹdelẹ ma do ojlo to owẹ̀n etọn mẹ. Etẹwutu? E yọ́n obá he mẹ mẹlẹ do hudo nado yọ́n nugbo lọ jẹ tọn, podọ e jlo na na dotẹnmẹ mẹsusu dile e yọnbayi do nado kẹalọyi owẹ̀n Ahọluduta lọ tọn. Humọ, e sọ yọnẹn ga dọ mẹdelẹ he ma do ojlo hia to tintan whenu gán wá wàmọ to godo mẹ. Lẹnnupọndo nue jọ to whẹndo etọn titi mẹ ji. To lizọnyizọn owhe atọ̀n daa tọn Jesu tọn blebu whenu, depope to nọvisunnu etọn lẹ mẹ ma lẹzun devi etọn. (Joh. 7:5) Amọ́ to fọnsọnku etọn godo, yé lẹzun Klistiani lẹ.—Owalọ 1:14.
18 Mí ma yọ́n mẹhe na wá kẹalọyi owẹ̀n Biblu tọn he mí nọ plọnmẹ lẹ to godo mẹ. E nọ yí whenu to mẹdelẹ si hugan mẹdevo lẹ nado kẹalọyi owẹ̀n mítọn. Etlẹ yin mẹhe ma jlo na dotoaina mí lẹ nọ doayi walọ po pọndohlan dagbe mítọn po go, podọ yé gán wá jẹ ‘gigopana Jiwheyẹwhe’ ji to godo mẹ.—1 Pita 2:12.
19 Dile mí to dido bo to sinhúna, mí dona nọ flindọ Jiwheyẹwhe wẹ nọ hẹn ẹn whẹ́n. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 3:6, 7.) Getahun, mẹmẹsunnu de he to sinsẹ̀n to Éthiopie, dọmọ: “Na owhe 20 linlán, yẹn ṣo wẹ yin Kunnudetọ to aigba-denamẹ he to olá de ji. Amọ́ todin, wẹnlatọ 14 wẹ tofi. Wiatọ̀n to yé mẹ ko yí baptẹm, ehe bẹ asi ṣie po ovi mítọn atọ̀n po hẹn. Nudi gbẹtọ 32 wẹ nọ wá opli mítọn lẹ.” Homẹ Getahun tọn hùn dọ e zindonukọn bo to yẹwhehodọ dile e yí homẹfa do to tenọpọn Jehovah nado dọ̀n gbẹtọ ahunjijlọnọ lẹ wá titobasinanu Etọn mẹ!—Joh. 6:44.
20 Ogbẹ̀ gbẹtọvi lẹpo tọn wẹ họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ. E na mí lẹblanulọkẹyi lọ nado wazọ́n dopọ hẹ Visunnu etọn bo bẹ gbẹtọ lẹ pli sọn akọta lẹpo mẹ whẹpo titonu ehe nido wá vivọnu. (Hag. 2:7) Azọ́n yẹwhehodidọ tọn mítọn gán yin yiyijlẹdo azọ́n ogbẹ̀ whlẹngán tọn de go. Podọ, mí taidi mẹhe yin didohlan nado whlẹnmẹ gán sọn tọjihun he to sisiọ de mẹ lẹ. Dile etlẹ yindọ mẹwhlẹngántọ vude poun wẹ na mọ mẹde whlẹn, azọ́n yemẹpo tọn wẹ họakuẹ. Nudopolọ wẹ e yin na lizọnyizọn mítọn. Mí ma yọ́n omẹ nẹmu he na gbẹ́ yin whinwhlẹngán sọn aihọn Satani tọn mẹ. Amọ́, Jehovah gán yí depope mítọn zan nado gọalọna yé. Andreas he nọ nọ̀ Bolivie dọmọ, “N’nọ pọ́n mẹdepope he plọn nugbo Biblu tọn lẹ bo yí baptẹm hlan taidi kọdetọn azọ́n he pipli de wà tọn.” Mì gbọ mí ni hẹn pọndohlan dagbe dopolọ go gando lizọnyizọn mítọn go. Gbọnmọ dali, Jehovah na dona mí bọ lizọnyizọn mítọn nasọ hẹn ayajẹ nujọnu tọn wá na mí.
11-17 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 25-27
“E Ma Biọ Dọ Mí Ni Yin Mẹpipe Nado Hẹn Tenọgli Go”
it-1-F 1194 huk. 5
Tenọgli
Jobu. E họnwun dọ ojlẹ he mẹ Josẹfu kú po whenue Mose nọgbẹ̀ te po gblamẹ wẹ Jobu nọgbẹ̀ te. E yin yiylọdọ ‘dawe nugbonọ [tam to Heblugbe mẹ] podọ tenọglinọ he nọ dibusi Jiwheyẹwhe bo nọ họ̀nna oylan.’ (Job 1:1; pọ́n JOB.) Whẹho de fọ́n to Jehovah Jiwheyẹwhe po Satani po ṣẹnṣẹn gando tenọgli gbẹtọvi lẹ tọn go. Abajọ Jiwheyẹwhe do kanhobiọ Kẹntọ etọn Satani gando Jobu go to opli angẹli lẹ tọn de whenu to olọn mẹ. Satani sọalọakọ́n dọ mẹwhinwhàn agọ̀ wutu wẹ Jobu do to Jiwheyẹwhe sẹ̀n, bo dọ dọ ale he e to mimọyi lẹ wẹ zọ́n bọ e do ze ede jo na Jiwheyẹwhe. Gbọnmọ dali, e fọ́n ayihaawe dote gando tenọgli Jobu tọn go. Dotẹnmẹ yin nina Satani nado hò nutindo Jobu tọn lẹpo yí sọn e si bọ ovi etọn lẹ tlẹ sọ kú, ṣigba Jobu ma jogbe. (Job 1:6–2:3) Enẹgodo, Satani dohia dọ ṣejannabi wẹ zọ́n bọ Jobu ma jogbe mahopọnna dọ e hẹn onú etọn lẹpo bu bọ ovi sọ kú do e, dọ eyin e biọ dọ ni kú, e na jogbe. (Job 2:4, 5) Satani wá yí azọ̀n ylankan de do hò Jobu, ehe hẹn awufiẹsa susu wá na ẹn bọ asi etọn dọna ẹn dọ ni mọ́n Jiwheyẹwhe. Gbọnvona enẹ, gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ mọhodọdo e go bo ma yiavùnlọna nujinọtedo po lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ po. (Job 2:6-13; 22:1, 5-11) Ṣigba, gblọndo Jobu tọn dohia dọ e gbẹ́ hẹn tenọgli etọn go. E dọmọ: “Kaka yẹn nado kú, yẹn ma na jo tenọgli ṣie do! Yẹn na hẹn dodowiwa ṣie go bo ma na jo e do gbede; ahun ṣie ma na gblewhẹdo mi, dile e na dẹnsọ bọ yẹn na togbẹ̀.” (Job 27:5, 6) Tenọgli Jobu tọn dohia dọ lalonọ wẹ Kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn.
Nọ Hẹn Tenọgli Towe Go!
3 Eyin yè dọ dọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ hẹn tenọgligo, e zẹẹmẹdo dọ mí nọ yí ahun lẹpo do yiwanna Jehovah bo nọ ze míde jo na ẹn mlẹnmlẹn, taidi Omẹ nujọnu tọn de, bo nọ lẹnnupọndo ewọ ji whẹpo do basi nudide mítọn lẹpo. Pọ́n ninọmẹ delẹ he mẹ hogbe ehe ko yin yiyizan te to Biblu mẹ. Dopo to zẹẹmẹ dowhenu tọn he hogbe Biblu tọn “tenọgli” tindo lẹ mẹ wẹ: madoblọ kavi blebu. Di apajlẹ, Islaelivi lẹ nọ yí kanlin lẹ do sanvọ́ hlan Jehovah, podọ Osẹ́n lọ dọ dọ kanlin lọ lẹ dona to gángán kavi yin madoblọnọ. (Lev. 22:21, 22) Dotẹnmẹ ma yin nina omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nado nọ yí kanlin he ma do afọ, otó kavi nukun dopo kavi dehe yin awutunọ de do basi nunina. Nujọnu wẹ e yin na Jehovah dọ kanlin lọ ni yin madoblọnọ, kavi to blebu. (Mal. 1:6-9) Mí sọgan mọnukunnujẹ nuhewutu madoblọnọ-yinyin kavi blebu-yinyin do nọ duahunmẹna Jehovah mẹ. Whenue mí jlo na họ̀ nude, vlavo atin-sinsẹ́n, owe kavi azọ́nwanu de, mí ma nọ jlo dehe go odò te kavi dehe go adà delẹ whè sọn. Dehe madoblọ kavi to blebu lẹ wẹ mí nọ dín. Numọtolanmẹ dopolọ wẹ Jehovah nọ tindo gando owanyi he mí tindo na ẹn po nugbonọ-yinyin mítọn na ewọ po go. E dona yin madoblọnọ kavi to blebu.
4 Be mí dona wá tadona lọ kọ̀n dọ mí dona yin mẹpipe nado penugo bo hẹn tenọgligo wẹ ya? To popolẹpo mẹ, mí sọgan nọ mọdọ mí nọ ṣinuwa kavi tlẹ tindo awugbopo susu. Lẹnnupọndo whẹwhinwhẹ́n awe delẹ ji he wutu mí ma dona dibu. Tintan, Jehovah ma nọ ze ayidonugo do awugbopo mítọn lẹ ji. Ohó etọn dọna mí dọmọ: “Jah E, eyin nuṣiwa lẹ wẹ hiẹ nọ ṣinyan, to whenẹnu, mẹnu wẹ sọgan nọte to nukọn towe, Jehovah E?” (Salm. 130:3) E yọnẹn dọ gbẹtọvi mapenọ podọ ylandonọ lẹ wẹ mí, bo nọ jo ylando mítọn lẹpo na mí. (Salm. 86:5) Awetọ, Jehovah yọ́n dogbó mítọn lẹ, podọ e ma nọ donukun nususu sọn mí si hugan nuhe mí gán wà. (Hia Salmu lẹ 103:12-14.) Eyin mọ wẹ, linlẹn tẹ mẹ wẹ mí sọgan yin madoblọnọ kavi to blebu to nukun etọn mẹ te?
5 Na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ, owanyi yin onú titengbe de na nuhe dù tenọgligo-hinhẹn. Owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe, yèdọ mẹdezejo nugbo mítọn hlan ewọ taidi Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn dona yin madoblọnọ kavi to blebu. Eyin owanyi mítọn na ẹn zindonukọn domọ, etlẹ yin to whenue mí yin whiwhlepọn, ehe na dohia dọ mí nọ hẹn tenọgligo. (1 Otàn. 28:9; Mat. 22:37) Flin Kunnudetọ atọ̀n he yin nùdego to bẹjẹeji lẹ. Naegbọn yé do yinuwa dile yé wà do? Be jọja yọnnu lọ gbẹwanna aihundida to wehọmẹ, kavi dẹpẹ lọ jlo na yin winyando to ohọ̀n de nukọn, kavi tatọ́ whẹndo tọn lọ jlo dọ azọ́n ni gbledo emi wẹ ya? Paali. Kakatimọ, yé yọnẹn dọ Jehovah tindo nujinọtedo dodo lẹ, podọ yé ze ayiha yetọn do nuhe nọ hẹn homẹ Otọ́ olọn mẹ tọn yetọn tọn hùn lẹ ji. Owanyi he yé tindo na ẹn wẹ whàn yé nado nọ lẹnnupọndo ewọ ji whẹpo do basi nudide lẹ. Gbọnmọ dali, yé yinuwa nado do tenọgli yetọn hia.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Mí Yin Tito-Basina Sọgbe hẹ Owe Jiwheyẹwhe Tọn Titi
3 Nudida lẹ dohia dọ Jehovah wẹ Titobasinanutọ daho hugan lọ. Biblu dọmọ: “Nuyọnẹn mẹ wẹ Jehovah do dodonu aigba tọn ai te. Wuntuntun wẹ e yí do dó olọn ai gligli.” (Howh. 3:19) “Vude poun to aliho [Jiwheyẹwhe tọn] lẹ mẹ” wẹ mí yọnẹn, podọ “onú vude poun wẹ mí ko sè gando ewọ go.” (Jobu 26:14) Etomọṣo, onú vude he mí yọnẹn gando planẹti lẹ, sunwhlẹvu lẹ po bẹplidopọ sunwhlẹvu lẹ tọn po go nọ whàn mí nado kẹalọyi dọ nudida olọn tọn enẹlẹ yin tito-basina to aliho he jiawu de mẹ. (Salm. 8:3, 4) Sunwhlẹvu livi susu lẹ wẹ tin to bẹplidopọ sunwhlẹvu tọn dopodopo mẹ, podọ yemẹpo wẹ nọ sẹtẹn to titoji. Na nugbo tọn, planẹti he tin to agblò owhè tọn mítọn mẹ lẹ nọ to yìyì lẹdo owhè taidi dọ yé yí whiwhẹ do to tonusena osẹ́n tẹnsisẹ tọn lẹ wẹ nkọ! E họnwun dọ titojininọ jiawu he tin to wẹkẹ lọ mẹ gọalọna mí nado mọdọ Jehovah, yèdọ mẹhe “yí azọ́nyinyọnẹn do dá olọn lẹ” po aigba po jẹ nado mọ pipà, nugbonọ-yinyin po sinsẹ̀n-bibasi mítọn po yí.—Salm. 136:1, 5-9.
18-24 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 28-29
“Be A Do Oyín Dagbe Di Jobu Ya?”
Do Dagbewanyi Hia Mẹhe Tin to Nuhudo mẹ Lẹ
19 Kandai Biblu tọn he mí ko gbadopọnna lẹ sọ zinnudo nugbo lọ ji dọ dagbewanyi dona yin didohia mẹhe tin to nuhudo mẹ ṣigba he yelọsu ma sọgan na pekọ nuhudo lọ lẹ. Na hukan whẹndo etọn tọn nido sọgan zindonukọn, Ablaham tindo nuhudo gbekọndopọ Bẹtueli tọn. Na oṣiọ etọn nido sọgan yin zize sọyi Kenani, Jakobu tindo nuhudo alọgọ Josẹfu tọn. Podọ nado sọgan wleawuna whédutọ de, Naomi tindo nuhudo alọgọ Luti tọn. Ablaham, Jakobu, kavi Naomi ma sọgan hẹn pekọwana nuhudo mọnkọtọn lẹ matin alọgọ gba. Mọdopolọ to egbehe, dagbewanyi dona yin didohia mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ na taun tọn. (Howhinwhẹn lẹ 19:17) Mí dona hodo apajlẹ Job tọn, he na ayidonugo ‘wamọnọ he to awhádo na alọgọ, tọṣiọvi po ewọ he ma tindo alọgọtọ po’ gọna “ewọ he tin alọji nado sudo.” Job sọ ‘hẹn ayiha asuṣiọsi tọn jaya’ bosọ lẹzun ‘nukun na nukuntọ́nnọ lẹ podọ afọ na sẹkunọ lẹ.’—Job 29:12-15.
it-2-F 1144 huk. 10
Avọ̀
Avọ̀ yin nùdego to yẹhiadonu-liho to fisusu devo lẹ. Avọ̀ kavi awù tangan de nọ zọ́n bọ yè nọ yọnẹn dọ mẹde yin hagbẹ pipli de tọn kavi nọ nọgodona nuwiwa tangan de. Enẹwutu, avọ̀ nọ yin yiyizan to yẹhiadonu-liho to Biblu mẹ nado dlẹnalọdo teninọ mẹde tọn po nue e nọ wà sọgbe hẹ teninọ enẹ po. Jesu do ehe hia po apajlẹ awù alọwle tọn lọ tọn po. (Mt 22:11, 12; pọ́n COIFFURE; SANDALE.) To Osọhia 16:14, 15 mẹ, Oklunọ Jesu Klisti dohia dọ nujọnu wẹ e yin nado gbọṣi nukle ma nado hẹn teninọ mẹtọn taidi kunnudetọ nugbonọ Jiwheyẹwhe nugbo lọ tọn bu. Todin he “awhàn azán daho Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ lọ tọn” ko sẹpọ pete, teninọ mẹtọn hinhẹnbu gán hẹn nugbajẹmẹji wá.
Etẹwẹ Yin Zẹẹmẹ Oyín de Tọn?
E ma yin míwlẹ wẹ nọ dọ oyín he na yin didona mí to whenuena mí yin jiji gba. Ṣigba mílọsu wẹ nọ do nuhe mí yin hia gbọn jijọ mítọn dali. (Howhinwhẹn lẹ 20:11) Naegbọn hiẹ ma nado kanse dewe dọ: ‘Eyin Jesu kavi apọsteli lẹ tin tofi wẹ, oyín tẹwẹ yé na ko na mi? Oyín tẹwẹ na ko sọgbe hẹ jẹhẹnu ṣie he tọ́nta hugan kavi jijọ ṣie?’
Kanbiọ ehe biọ nulẹnpọn sisosiso. Etẹwutu? “Oyín dagbe bọawu dide hú adọkun daho,” wẹ Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni dọ. (Howhinwhẹn lẹ 22:1) Na nugbo tọn, eyin mí tindo oyín kavi jijọ dagbe de to lẹdo mítọn mẹ, be adọkun dagbe de wẹ mí tindo. Humọ, eyin mí tindo oyín dagbe to Jiwheyẹwhe dè, mí na tindo adọkun mavọmavọ. To aliho tẹ mẹ? Jiwheyẹwhe dopagbe dọ emi na wlan oyín mẹhe dibusi emi lẹ tọn do “owe oflin tọn” emitọn mẹ, bo na na yé todido ogbẹ̀ madopodo tọn.—Malaki 3:16; Osọhia 3:5; 20:12-15.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
g00-F 8/7 11 huk. 3
Nukiko Nọ Wà Dagbe Namẹ!
Be nukiko nọ diọ nude nugbonugbo ya? Be a flin whenue nukiko mẹde tọn zọ́n bọ a voawu bọ ayiha towe jai ya? Kavi be a flin whenue yè ma konu do we bọ ehe zọ́n bọ a ma vò kavi tlẹ mọdọ yè ma yiwanna we ya? E họnwun dọ nukiko nọ diọ nulẹ. E nọ wà dagbe na mẹhe to nuko lọ po mẹhe yè konu do po. To Biblu mẹ, Jobu dọ gando kẹntọ etọn lẹ go dọmọ: “Eyin yẹn konu do yé, e nọ paṣa yé taun; hinhọ́n nukunmẹ ṣie tọn nọ vọ́ jide na yé.” (Jobu 29:24) “Hinhọ́n” nukunmẹ Jobu tọn gán to alọdlẹndo ayajẹ kavi homẹhunhun etọn.
25-31 DÉCEMBRE
NUHỌAKUẸ LẸ SỌN OHÓ JIWHEYẸWHE TỌN MẸ | JOBU 30-31
“Jobu Nọ Wiweji”
De Nukun Towe sọn Ovọ́ Pinpọn Go!
8 Ojlo nukun tọn po agbasalan tọn po sọgan yinuwado Klistiani lẹ lọsu ji. Enẹwutu, Ohó Jiwheyẹwhe tọn na tuli mí nado nọ domẹplọnlọ mídelẹ go gando nuhe mí nọ pọ́n bo nọ tindo ojlo na lẹ go. (1 Kọl. 9:25, 27; hia 1 Johanu 2:15-17.) Dawe dodonọ lọ Job yọ́n kanṣiṣa sinsinyẹn he tin to nukun po ojlo po ṣẹnṣẹn. E dọmọ: “Yẹn basi alẹnu de hẹ nukun ṣie lẹ; nawẹ yẹn na pọ́n yọpọ yọnnu do lo?” (Job 31:1) E ma yindọ Job gbẹ́ nado doalọ yọnnusi de go to aliho gblewa tọn mẹ kẹdẹ wẹ gba, ṣigba e ma tlẹ dike linlẹn mọnkọtọn ni gbọṣi ayiha etọn mẹ. Jesu zinnudeji dọ mí ma dona nọ lẹnnupọndo linlẹn mawé lẹ ji to whenuena e dọmọ: “Mẹdepope he zindonukọn nado to yọnnu de pọ́n kaka bo tindo ojlo zogbe de na ẹn ko deayọ hẹ ẹ dote to ahun etọn mẹ.”—Mat. 5:28.
Fie Wẹ Ali He A Ze Na Plan We Yì?
Whẹpo hiẹ nido ze aliho mọnkọtọn, kanse dewe dọ, ‘Fie wẹ ali ehe na plan mi yì?’ Eyin hiẹ yì agbọji vude bo lẹnnupọndo enẹ ji, mọwiwà sọgan ko pé nado glọnalina we nado ze aliho he na hẹn kọdetọn vẹadi lẹ wá. SIDA, asamẹzọ̀n devo lẹ, hòmimọ madonukun, hòdide, gbakija whẹndo tọn, po ayihadawhẹnamẹnu he hoapa po wẹ nọ gọ́ ali mẹhe gbẹkọ ohia alidohiamẹ tọn mọnkọtọn lẹ go tọn ji. Apọsteli Paulu do nuhe na yin opodo mẹhe nọ tindo mahẹ to fẹnnuwiwa mẹ lẹ tọn hia hezeheze. E dọ dọ yé “ma na dugu ahọludu Jiwheyẹwhe tọn.”—1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10.
Jọja lẹ Emi—Mì Dike Ohó Jiwheyẹwhe Tọn Ni Nọ Deanana Mì
15 Whetẹnu wẹ a lẹndọ nugbonọ-yinyin towe na Jiwheyẹwhe na yin whiwhlepọn hugan—whenue a tin to mẹdevo lẹ mẹ wẹ ya kavi whenue a tin dewe ṣo? Whenue hiẹ tin to wehọmẹ kavi to azọ́nmẹ, hiẹ nọ tin to aṣeji taun gando nudepope he sọgan hẹn haṣinṣan towe hẹ Jiwheyẹwhe gble go. Whenue hiẹ to ayidedai bọ aṣejininọ towe depò wẹ hiẹ nọ tin to owù mẹ hugan nado tùnafọ nujinọtedo walọ dagbe tọn towe lẹ ji.
16 Naegbọn hiẹ dona desọn ojlo mẹ nado nọ setonuna Jehovah etlẹ yin to whenue a tin dewe ṣo? Flindọ a sọgan hẹn awugble Jehovah to numọtolanmẹ-liho kavi hẹn ahun etọn jaya. (Gẹn. 6:5, 6; Howh. 27:11) Nuhe a nọ wà lẹ nọ yinuwado Jehovah ji na ‘e nọ hò towe pọ́n wutu.’ (1 Pita 5:7) E nọ jlo dọ a ni setonuna emi na e nido yin ale na we. (Isa. 48:17, 18) To whenue delẹ to devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ mẹ gbẹkọ ayinamẹ etọn go to Islaeli hohowhenu tọn, yé hẹn awusinyẹn ẹn. (Ps. 78:40, 41) Ṣigba, Jehovah tindo owanyi sisosiso na yẹwhegán Daniẹli, na angẹli de ylọ ẹ dọ “Omẹ yiwanna tlala.” (Dan. 10:11) Etẹwutu? Na Daniẹli gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ na Jiwheyẹwhe to whenue e tin edeṣo, e ma yin to whenue e tin hẹ mẹdevo lẹ kẹdẹ gba.—Hia Daniẹli 6:10.
Onú Sisosiso Gbigbọmẹ Tọn Lẹ
Todidoai po Owanyi po Yin Anazọ́n De
E whè gbau họntọn Job tọn lẹ sè ao to hodidọ gaa etọn lẹ mẹ. Ṣogan, Job dọ po awubla po dọmọ: “Ṣo, dọ yẹn do tindo mẹde nado sè mi!” (Job 31:35) Etẹwutu ewọ do dọ mọ? Na todidoai yetọn ma hẹn homẹmiọnnamẹ depope wá na ẹn wutu. Yé ma hò Job tọn pọ́n kavi ma tlẹ jlo nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ etọn lẹ mẹ. Na nugbo tọn, yé ma tindo mẹtọnhopọn taidi todoaitọ awuvẹmẹtọ lẹ gba. Ṣigba apọsteli Pita na ayinamẹ dọmọ: “Mìmẹpo ni yin homẹdoponọ, na mì ni nọ kọ̀nhomẹdai na mìnọzo, mì yiwanna omẹ di mẹmẹsunnu, mì yin awuvẹmẹtọ, bosọ yin dagbewatọ.” (1 Pita 3:8) Nawẹ mí sọgan kọ̀nhomẹdai kavi do mẹtọnhopọn hia gbọn? Aliho dopo wẹ nado hò numọtolanmẹ mẹdevo tọn pọ́n bo tẹnpọn nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ etọn lẹ mẹ. Aliho devo wẹ nado nọ yí hogbe awuvẹmẹ tọn lẹ zan taidi “onú mọnkọtọn nọ gblehomẹnamẹ taun” kavi “e na ko vẹna we dọ numọtolanmẹ towe lẹ ma yin nukunnumọjẹemẹ.” Podọ aliho devo wẹ nado vọ́ nuhe dọ mẹlọ te lẹ dọ to hogbe mítọn titi mẹ, bo gbọnmọ dali dohia dọ mí mọnukunnujẹ nuhe dọ e te mẹ. Todidoai po owanyi po ma zẹẹmẹdo ayidido hogbe lẹ go poun gba ṣigba numọtolanmẹ he dohia mẹlọ te lẹ go ga.
AWUWIWLENA LIZỌNYIZỌN KUNNUDEGBE TỌN
g16.4-F 8-9
Etẹwẹ Biblu Dọ Gando Zanhẹmẹ to Mẹhe Tindo Vijinu Dopolọ lẹ Ṣẹnṣẹn Go?
Etẹwẹ gán yin didọ gando mẹhe nọ do ojlo na zanhẹmẹ to mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn lẹ go? Be mọ wẹ yè ji yé do ya? Eyin mọwẹ, be e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nugbonugbo nado dọ dọ walọyizan yetọn ma sọgbe ya?
Biblu ma dọ eyin kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ mẹhe do vijinu dopolọ po mẹ po gán nọ jlomẹ to jọwamọ-liho, amọ́ e dohia dọ ayilinlẹn delẹ doadọ̀do to ahun gbẹtọvi tọn mẹ. Biblu sọ dọ dọ eyin mí na hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn, mí dona họ̀nna walọyizan delẹ, ehe bẹ zanhẹmẹ to mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn hẹn.—2 Kọlintinu lẹ 10:4, 5.
Mẹdelẹ nọ dọ dọ nuhe Biblu dọ ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Ṣigba, nuhe ji linlẹn yetọn enẹ sinai do wẹ yindọ mí dona nọ wanu sọgbe hẹ nuhe agbasa mítọn nọ jlo. Yé nọ dọ dọ ojlo zanhẹmẹ tọn nọ sinyẹn sọmọ bọ yè ma gán duto e ji, podọ e ma sọgbe nado tẹnpọn bo duto e ji. Amọ́, Biblu doyẹyigona gbẹtọvi lẹ bo dohia dọ yé gán duto ojlo yetọn lẹ ji. Na yé gbọnvona kanlin lẹ wutu, yé gán de dide ma nado wanu sọgbe hẹ nuhe agbasa yetọn jlo.—Kolosinu lẹ 3:5.
Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: Weyọnẹntọ delẹ dọ dọ ogú he mẹdelẹ dù nọ zọ́n bọ yé nọ do jijọ delẹ. Apajlẹ etọn dopo wẹ danuwadomẹgo. Biblu ma dọ eyin mẹdelẹ tindo ayilinlẹn lọ nado nọ wadanudomẹgo to jọwamọ-liho, amọ́ e dohia dọ mẹdelẹ “nọ yawu gblehomẹ” bo “nọ yawu duadi.” (Howhinwhẹn lẹ 22:24; 29:22) To ojlẹ dopolọ mẹ, Biblu sọ dọmọ: “Jo homẹgble do bo gbẹ́ adidudu dai.”—Salmu lẹ 37:8; Efesunu lẹ 4:31.
Omẹ ṣinṣinyan wẹ na jẹagọdo ayinamẹ enẹ kavi dọ dọ e ma sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe. Dile etlẹ yindọ weyọnẹntọ delẹ yise dọ homẹgble yin ayilinlẹn de he gán doadọ̀do to ahun mẹdelẹ tọn mẹ na yé dugu etọn wutu, weyọnẹntọ lọ lẹ nọ dovivẹnu taun nado gọalọna omẹ mọnkọ lẹ, na yé nido nọ duto ayilinlẹn mọnkọ lẹ ji.
Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ lọsu mọdọ yè dona dovivẹnu nado duto walọyizan depope he Biblu jẹagọdo lẹ ji, kakajẹ zanhẹmẹ to sunnu po yọnnu he ma wlealọ hẹ yede lẹ ṣẹnṣẹn po ji. Depope he whẹho lọ yin, Biblu na ayinamẹ dọ: “Dopodopo mìtọn ni yọ́n lehe e na nọ deanana agbasa etọn titi do to wiwe-yinyin po gbégbò po mẹ, e ma yin to nukunkẹn po ojlo zogbe zanhẹmẹ tọn po mẹ.”—1 Tẹsalonikanu lẹ 4:4, 5.
“Nuhe Delẹ to Mì Mẹ Yin Dai Niyẹn”
Aṣa voovo wẹ mẹhe jlo na lẹzun Klistiani to owhe kanweko tintan whenu lẹ ko tindo bosọ nọ zan gbẹzan voovo, amọ́ delẹ to yé mẹ basi diọdo ayidego tọn lẹ. Di apajlẹ, Biblu dọ dọ mẹdelẹ ‘nọ doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ, yin boṣiọ-sẹ̀ntọ, ayọdetọ, sunnu he nọ joawuna zanhẹmẹ to vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn.’ Amọ́, e yidogọ dọmọ: “Nuhe delẹ to mì mẹ yin dai niyẹn.”—1 Kọlintinu lẹ 6:9-11.
To whenue Biblu dọ dọ “nuhe delẹ to mì mẹ yin dai niyẹn,” be enẹ zẹẹmẹdo dọ mẹhe nọ doalọ to zanhẹmẹ to mẹhe tindo vijinu dopolọ ṣẹnṣẹn mẹ dai lẹ masọ nọ do ojlo na walọ mọnkọ paali wẹ ya? E na vẹawu taun dọ ni yinmọ, na Biblu sọ dotuhomẹnamẹ dọmọ: “Mì to zọnlinzin gbọn gbigbọ dali zọnmii, mì masọ to na hẹn ojlo agbasalan tọn depope di.”—Galatianu lẹ 5:16.
Doayi e go dọ Biblu ma dọ dọ e ma gán jọ bọ ojlo he ma sọgbe de na wá ayiha mẹ na Klistiani de. Kakatimọ, e dohia dọ mẹlọ lọsu wẹ na de ma nado hẹn ojlo enẹ di kavi ma nado joawuna ẹn. Klistiani lẹ nọ plọn nado dava yede bo ma nọ ze ayiha do ojlo he ma sọgbe lẹ ji, na ehe nikaa dọ̀n yé biọ ylando mẹ.—Jakọbu 1:14, 15.
Biblu dohia dọ vogbingbọn tin to ojlo po walọ po ṣẹnṣẹn. (Lomunu lẹ 7:16-25) To paa mẹ, mẹhe do ayilinlẹn delẹ he ma sọgbe taidi homẹgble, ayọdide po nukunkẹn po lẹ gán payi nuhe ji yé nọ ze ayiha do lẹ go, podọ nudopolọ wẹ mẹhe nọ do ojlo na zanhẹmẹ to mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ ṣẹnṣẹn lẹ dona nọ wà.—1 Kọlintinu lẹ 9:27; 2 Pita 2:14, 15.
Dile etlẹ yindọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ tẹdo osẹ́n walọ dagbe tọn he to Biblu mẹ lẹ go, yá ma nọ zín linlẹn yetọn lẹ do mẹdevo lẹ ji. Mọdopolọ, yé ma nọ tẹnpọn nado diọ osẹ́n he nọ yiavùnlọna jlọjẹ mẹhe walọyizan yetọn gbọnvona yetọn lẹ tọn. Owẹ̀n ayajẹ tọn wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ lá, podọ homẹ yetọn nọ hùn nado lá owẹ̀n enẹ na mẹhe jlo na sè lẹpo.—Owalọ lẹ 20:20.