Mẹnu Wẹ Jiwheyẹwhe?
“JIWHEYẸWHE wẹ yinkọ he nọ saba yin nina asisa po huhlọn yiaga hugan wẹkẹ lọ tọn po, ewọ wẹ sinsẹ̀n sọ nọ yin bibasi hlan,” wẹ The Encyclopedia Americana dọ. Wezẹhomẹ de basi zẹẹmẹ “Jiwheyẹwhe” tọn taidi “mẹhe yiaga hugan lọ.” Etẹwẹ yin jẹhẹnu mẹhe tintin etọn sẹhundaga mọnkọtọn tọn?
Be onú huhlọnnọ de wẹ Jiwheyẹwhe yin kavi omẹ nujọnu tọn de? Be e tindo yinkọ ya? Be e yin yẹwhe Atọ̀n-to-dopomẹ tọn, dile mẹsusu yise do wẹ ya? Nawẹ mí sọgan yọ́n Jiwheyẹwhe gbọn? Biblu na gblọndo nugbo po pekọhẹnwanamẹ tọn lẹ po hlan kanbiọ ehelẹ. Na nugbo tọn, e na tuli mí nado dín Jiwheyẹwhe, bo dọmọ: “E ma . . . dẹn sọn dopodopo mítọn de gba.”—Owalọ lẹ 17:27.
Onú Huhlọnnọ de Kavi Omẹ Nujọnu Tọn De?
Susu mẹhe yise to Jiwheyẹwhe mẹ lẹ tọn nọ pọ́n ẹn hlan taidi huhlọn de, e mayin taidi omẹ de gba. Di apajlẹ, to aṣa delẹ mẹ, yẹwhe lẹ ko yin kinkọndopọ hẹ huhlọn jọwamọ tọn lẹ. Mẹhe ko gbadopọnna kunnudenu he dodinnanu lẹnunnuyọnẹn tọn bẹpli gando wunmẹ wẹkẹ lọ tọn po ogbẹ̀ to aigba ji po go delẹ ko wá tadona lọ kọ̀n dọ Asisa Nutogbẹ̀ Lẹpo tọn de dona tin. Etomọṣo, yé ma nọ jlo nado kẹalọyi dọ Asisa ehe yin omẹ nujọnu tọn de gba.
Ṣogan, be nudida he doglẹ lẹ ma dohia dọ Asisa Nutogbẹ̀ Lẹpo tọn lọ dona ko tindo nuyọnẹn he sẹhundaga ya? Nuyọnẹn po linlẹn ayiha tọn po nọ zọ̀n afọsu-afọsi. Enẹwutu ayiha daho lọ he hẹn nudida lẹpo yọnbasi yin Jiwheyẹwhe tọn. Mọwẹ, Jiwheyẹwhe tindo agbasa de, e mayin jọwamọ tọn taidi míwlẹ tọn gba, ṣigba agbasa gbigbọnọ de. “Eyin agbasa jọwamọnọ de tin, agbasa gbigbọnọ de tin ga,” wẹ Biblu dọ. (1 Kọlintinu lẹ 15:44) To zẹẹmẹ Jiwheyẹwhe tọn bibasi mẹ, Biblu dọ hezeheze dọmọ: “Gbigbọ wẹ Jiwheyẹwhe.” (Johanu 4:24) Wunmẹ ogbẹ̀ gbigbọnọ de tọn gbọnvona míwlẹ tọn tlala, podọ nukun gbẹtọ tọn ma sọgan mọ ẹn. (Johanu 1:18) Nudida gbigbọnọ he ma sọgan yin mimọ lẹ tin ga. Yé yin angẹli lẹ—“ovi Jiwheyẹwhe [nugbo lọ] tọn lẹ.”—Job 1:6; 2:1.
To whenuena e yindọ Jiwheyẹwhe yin omẹ agbasa gbigbọnọ he ma yin didá de, lẹnpọn dagbe wẹ e yin dọ e ni tindo fininọ de. To alọdindlẹndo agblò gbigbọ tọn mẹ, Biblu dọna mí dọ olọn lẹ yin “otẹn fininọ” Jiwheyẹwhe tọn tọn. (1 Ahọlu lẹ 8:43) Humọ, Biblu kàntọ lọ Paulu dọmọ: ‘Klisti biọ olọn lọsu mẹ nado sọawuhia to Jiwheyẹwhe nukọn na mí.’—Heblu lẹ 9:24.
Hogbe lọ “gbigbọ” sọ yin yiyizan to Biblu mẹ to linlẹn devo mẹ. Psalm-kàntọ lọ dọ to odẹ̀ mẹ hlan Jiwheyẹwhe dọmọ: “Hiẹ do gbigbọ towe hlan, yè dá yé.” (Psalm 104:30) Gbigbọ ehe mayin Jiwheyẹwhe lọsu gba ṣigba huhlọn de he Jiwheyẹwhe nọ dohlan gbonu, kavi yizan, nado hẹn ojlo etọn depope di. Gbigbọ ehe wẹ Jiwheyẹwhe do dá olọn yinukundomọ lẹ, aigba, po nutogbẹ̀ lẹpo po. (Gẹnẹsisi 1:2; Psalm 33:6) Gbigbọ etọn nọ yin yiylọdọ gbigbọ wiwe. Jiwheyẹwhe yí gbigbọ wiwe etọn zan nado gbọdo sunnu he kàn Biblu lẹ. (2 Pita 1:20, 21) Enẹwutu, gbigbọ wiwe yin huhlọn yí do wazọ́n mayọnmọ he Jiwheyẹwhe nọ yizan nado hẹn lẹndai etọn lẹ di.
Jiwheyẹwhe Tindo Oyín Vonọtaun De
Biblu kàntọ lọ Aguli kanse dọmọ: “Mẹnu wẹ bẹ jẹhọn pli do akotokún etọn mẹ? Mẹnu wẹ blá osin do awu mẹ? Mẹnu wẹ yí opodo aigba tọn lẹpo hẹnai? Etẹwẹ oyín etọn yin, podọ etẹwẹ oyín ovi etọn tọn?” (Howhinwhẹn lẹ 30:4) To hogbe devo mẹ, Aguli to kinkanse dọ, ‘Be hiẹ yọ́n yinkọ kavi kúnkan whẹndo gbẹtọvi depope tọn he ko wà onú ehelẹ ya?’ Jiwheyẹwhe kẹdẹ wẹ penugo nado deanana huhlọn jọwamọ tọn lẹ. Dile etlẹ yindọ nudida wleawuna kunnudenu huhlọnnọ lẹ dọ Jiwheyẹwhe tin, e ma do yinkọ Jiwheyẹwhe tọn hia gba. Na nugbo tọn, mí ma sọgan yọ́n yinkọ Jiwheyẹwhe tọn gbede adavo Jiwheyẹwhe lọsu de e hia mí. Podọ e ko wàmọ. ‘Yẹn wẹ Jehovah,’ wẹ Mẹdatọ lọ dọ, “ehe wẹ oyín ṣie.”—Isaia 42:8.
Oyín vonọtaun Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah, sọawuhia diblayi whla 7 000 to Owe-wiwe Heblu dowhenu tọn kẹdẹ mẹ. Jesu Klisti hẹn yinkọ enẹ zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ bo pagigona ẹn to nukọn yetọn. (Johanu 17:6, 26) Yinkọ enẹ yin mimọ to owe he gbọngodo Biblu tọn mẹ taidi apadewhe hogbe lọ “Halleluia” tọn, he zẹẹmẹdo “mì pà Jah.” Podọ “Jah” yin sándogli ‘Jehovah’ tọn. (Osọhia 19:1-6) Etomọṣo, Biblu egbezangbe tọn susu ma nọ saba yí oyín enẹ zan gba. Yé nọ saba yí hogbe lọ “Oklunọ kavi “Jiwheyẹwhe” zan, bo nọ yí wekun daho kẹdẹ do kàn ẹn nado sọgan klan ẹn dovo sọn tẹnmẹ-yinkọ paa lẹ taidi “Oklunọ” po “Jiwheyẹwhe” po go. Wesetọ delẹ dọ dọ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn sọgan ko nọ yin yiylọdọ Yahweh.
Naegbọn pọndohlan voovo mọnkọtọn lẹ do tin gando oyín Omẹ daho hugan to wẹkẹ mẹ lọ tọn go? Nuhahun lọ bẹjẹeji to owhe kanweko lẹ die wayi to whenuena Ju lẹ gbọn otangblo dali doalọtena yinkọ Jiwheyẹwhe tọn yiylọ bo nọ diọ ẹ po hogbe Heblu tọn lọ po heyin “Oklunọ Nupojipetọ” to whedepopenu he yé mọ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn dile yé to Owe-wiwe hia. To whenuena e yindọ Heblu ojlẹ Biblu tọn nọ yin kinkàn matin wekun asi lẹ, e ma yọnbasi nado yọ́n lehe Mose, Davidi, po omẹ hohowhenu tọn devo lẹ po nọ ylọ wekun he wleawuna yinkọ Jiwheyẹwhe tọn lọ lẹ do. Ṣigba yiylọ Gungbe tọn lọ, Jehovah, ko nọ yin yiyizan na owhe susu bosọ yin alọkẹyi gbayipe to egbehe.—Eksọdusi 6:3; Isaia 26:4.
Dile etlẹ yindọ mí ma yọ́n aliho tangan he mẹ yinkọ Jiwheyẹwhe tọn nọ yin yiylọ te to Heblu hohowhenu tọn mẹ, zẹẹmẹ etọn ma dáblu gba. Yinkọ etọn zẹẹmẹdo “E Nọ Hẹn Nado Lẹzun.” Gbọnmọ dali, Jehovah Jiwheyẹwhe do ede hia taidi Lẹndainọ Daho lọ. E nọ hẹn lẹndai po opagbe etọn lẹ po nado lẹzun nugbo to whepoponu. Jiwheyẹwhe nugbo dopo akàn lọ, he tindo huhlọn nado wà ehe, wẹ sọgan gbọn jlọjẹ dali tindo yinkọ enẹ.—Isaia 55:11.
Matin ayihaawe, yinkọ Jehovah tọn nọ do vogbingbọn hia to Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ po yẹwhe devo lẹ po ṣẹnṣẹn. Nuhe zọ́n niyẹn bọ yinkọ enẹ sọawuhia whlasusu to Biblu mẹ. Dile etlẹ yindọ lẹdogbedevomẹ susu gboawupo nado yí yinkọ Jiwheyẹwhe tọn zan, Psalm 83:18 dọ hezeheze dọmọ: “Hiẹ, oyín mẹhe tọn dopo kẹdẹ nọ yin Jehovah, wẹ Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.” To lizọnyizọn etọn whenu, Jesu Klisti plọn hodotọ etọn lẹ dọ: “Le wẹ mì ni nọ hodẹ̀ do: Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ, hihiọ wẹ oyín towe.” (Matiu 6:9) Enẹwutu, mí dona yí yinkọ Jiwheyẹwhe tọn zan to whenuena mí to dẹ̀ho, to hodọ gando ewọ go, bo to gigopana ẹn to mẹdevo lẹ nukọn.
Be Jesu Yin Jiwheyẹwhe Wẹ Ya?
Jehovah Jiwheyẹwhe lọsu do mẹhe Visunnu etọn yin hia hezeheze. Kandai Wẹndagbe Matiu tọn dọ dọ to whenuena Jesu yin bibaptizi godo, “ogbè de sọn olọn lẹ mẹ, didọmọ, Ehe wẹ Visunnu ṣie; mẹvivẹ ṣie, mẹhe mẹ homẹ ṣie vivi te tlala.” (Matiu 3:16, 17) Jesu Klisti yin Visunnu Jiwheyẹwhe tọn.
Ṣigba, sinsẹ̀nnọ delẹ nọ dọ dọ Jesu yin Jiwheyẹwhe. Mẹdevo lẹ dọ dọ Jiwheyẹwhe yin apadewhe Atọ̀n-to-dopomẹ de tọn. Sọgbe hẹ nuplọnmẹ ehe, “Otọ́ lọ yin Jiwheyẹwhe, Ovi lọ yin Jiwheyẹwhe, podọ Gbigbọ Wiwe yin Jiwheyẹwhe, ṣogan Jiwheyẹwhe atọ̀n ma wẹ tin gba ṣigba dopo.” Nuplọnmẹ lọ dọ dọ yé omẹ atọ̀n lẹ “yin madopodo bo sọzẹn mlẹnmlẹn.” (The Catholic Encyclopedia) Be pọndohlan mọnkọtọn lẹ sọgbe ya?
Owe-wiwe gbọdo lọ dọ gando Jehovah go dọmọ: “Sọn madopodo jẹ madopodo, hiẹ wẹ Jiwheyẹwhe.” (Psalm 90:2) Ewọ wẹ “Ahọlu madopodo” he ma tindo bẹjẹeji kavi vivọnu. (1 Timoti 1:17) To alọ devo mẹ, Jesu yin “viplọnji to yé he yè dá lẹpo mẹ,” “omẹ tintan to nudida Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ.” (Kọlọsinu lẹ 1:13-15; Osọhia 3:14) To alọdindlẹndo Jiwheyẹwhe taidi Otọ́ etọn mẹ, Jesu dọmọ: “Otọ́ yin kiklo hú mi.” (Johanu 14:28) Jesu sọ basi zẹẹmẹ dọ onú delẹ tin he ewọ kavi angẹli lẹ ma yọnẹn ṣigba heyin yinyọnẹn gbọn Jiwheyẹwhe kẹdẹ dali. (Malku 13:32) Humọ, Jesu hodẹ̀ hlan Otọ́ etọn dọmọ: “Ojlo ṣie ma wẹ gba, adavo towe, yin wiwà.” (Luku 22:42) Mẹnu wẹ e to dẹ̀ho hlan eyin e mayin Omẹ he yiaga tlala hugan ẹn de? Podọ Jiwheyẹwhe wẹ fọ́n Jesu sọnku, e mayin Jesu lọsu na ede gba.—Owalọ lẹ 2:32.
Biblu dohia dọ Jehovah wẹ Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ, bọ Jesu yin Visunnu etọn. Yé omẹ awe lẹ ma sọzẹn whẹpo Jesu wá aigba ji kavi to whenuena e tin to aigba ji gba; mọjanwẹ Jesu ma wá sọzẹn hẹ Otọ́ etọn to fọnsọnku yì olọn mẹ godo do niyẹn. (1 Kọlintinu lẹ 11:3; 15:28) Dile mí ko mọ do, omẹ atọ̀ntọ Atọ̀n-to-dopomẹ tọn, he yè ylọ dọ gbigbọ wiwe, mayin omẹ nujọnu tọn de gba. Kakatimọ, huhlọn he Jiwheyẹwhe nọ yizan nado hẹn ojlo etọn depope di wẹ e yin. Enẹwutu, Atọ̀n-to-dopomẹ mayin nuplọnmẹ Owe-wiwe tọn gba.a Biblu dọmọ: “Oklunọ lọ Jiwheyẹwhe mítọn Oklunọ dopo wẹ.”— Deutelonomi 6:4.
Dovivẹnu Nado Yọ́n Jiwheyẹwhe Ganji
Nado sọgan yiwanna Jiwheyẹwhe bo na ẹn mẹdezejo petepete he e jẹna, mí dona yọ́n mẹhe ewọ yin taun. Nawẹ mí sọgan yọ́n Jiwheyẹwhe ganji gbọn? “Yè mọ onú mamọ etọn lẹ sọn whẹwhẹwhenu aihọn tọn to wedede,” wẹ Biblu dọ, na “yè to nuyọnẹn onú he yè basi lẹ tọn do to yé yọnẹn, yèdọ huhlọn madopodo po ozọ́nji etọn po.” (Lomunu lẹ 1:20) Aliho dopo nado yọ́n Jiwheyẹwhe ganji wẹ nado doayi nuhe e ko dá lẹ go bo yí pinpẹn-nutọn do lẹnayihamẹpọn do yé ji.
Ṣigba, nudida ma dọ nuhe mí dona yọnẹn gando Jiwheyẹwhe go lẹpo na mí gba. Di dohia, nado mọnukunnujẹemẹ dọ ewọ yin Omẹ gbigbọnọ nujọnu tọn he tindo yinkọ vonọtaun de, mí dona gbeje Biblu pọ́n. Na nugbo tọn, Biblu pinplọn wẹ aliho dagbe hugan lọ nado yọ́n Jiwheyẹwhe ganji. To Owe-wiwe mẹ, Jehovah dọ onú susu dogọ na mí gando wunmẹ Jiwheyẹwhe he ewọ yin go. E sọ do lẹndai etọn lẹ hia mí bo nọ plọn mí to aliho etọn lẹ ji. (Amọsi 3:7; 2 Timoti 3:16, 17) Lehe homẹ mítọn dona hùn do sọ dọ Jiwheyẹwhe jlo dọ mí ni ‘wá oyọnẹn he pegan nugbo tọn kọ̀n’ na mí nido sọgan mọaleyi sọn awuwledainanu owanyinọ etọn lẹ mẹ! (1 Timoti 2:4) To whelọnu lo, mì gbọ mí ni dovivẹnu lẹpo nado plọnnu yinukọn dogọ gando Jehovah go.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na dogbapọnnanu gigọ́ do hogo ehe ji, pọ́n alọnuwe lọ Be Hiẹ Dona Yí Atọ̀n-to-Dopomẹ Sè Ya?, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali.
[Yẹdide to weda 5]
Jiwheyẹwhe yí gbigbọ wiwe etọn zan nado dá aigba podọ nado gbọdo gbẹtọ lẹ nado kàn Biblu
Ogbè de sọn olọn lẹ mẹ dọmọ: “Ehe wẹ Visunnu ṣie”
[Yẹdide to weda 7]
Jesu hodẹ̀ hlan Jiwheyẹwhe—Omẹ lọ he yiaga tlala hugan ewọ
Jesu hẹn oyín Jiwheyẹwhe tọn zun yinyọnẹn na mẹdevo lẹ
Mí sọgan yọ́n Jiwheyẹwhe ganji