“Jaya Hẹ Asi Ovu Whenu Towe Tọn”
“Jaya hẹ asi ovu whenu towe tọn. . . . Etẹwutu wẹ hiẹ na nọ jaya to owanyi jonọ tọn mẹ”?—HOWHINWHẸN LẸ 5:18, 20.
1, 2. Naegbọn e do sọgan yin didọ dọ kọndopọ owanyi zanhẹmẹ tọn he tin to asu po asi po ṣẹnṣẹn yin dona de?
BIBLU dọho madoadúdẹji do kọndopọ zanhẹmẹ tọn ji. To Howhinwhẹn lẹ 5:18, 19 mẹ, mí hia dọmọ: “Na asisa towe ni tindo dona, na hiẹ ni jaya hẹ asi ovu whenu towe tọn. Di agbanlin asi de, podọ di olua asi whanpẹnọ de; gbọ anọ́ etọn ni pekọna we whepoponu; na hiẹ nisọ jaya whepoponu to owanyi etọn mẹ.”
2 Tofi hogbe lọ “asisa” dlẹnalọdo pekọ zanhẹmẹ tọn. E yin dona de to linlẹn lọ mẹ dọ numọtolanmẹ owanyi zanhẹmẹ tọn po ayajẹ he alọwlemẹ lẹ nọ duvivi etọn po yin nunina Jiwheyẹwhe tọn. Nalete, alọwlemẹ lẹ kẹdẹ wẹ sọgan duvivi kọndopọ ehe tọn. Enẹwutu Ahọlu Sọlọmọni Islaeli hohowhenu tọn, he kàn owe Howhinwhẹn lẹ tọn kanse dọmọ: “Ovi ṣie, etẹwutu wẹ hiẹ na nọ jaya to owanyi jonọ tọn mẹ, bọ hiẹ nado dọ̀n akọ́nnu jonọ tọn do ogo”?—Howhinwhẹn lẹ 5:20.
3. (a) Kọdetọn awubla tọn tẹwẹ alọwle susu ko tindo numimọ etọn? (b) Nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe nọ yí do pọ́n ayọdide?
3 To gbeegbe sunnu de po yọnnu de po wlealọ, yé nọ dopà nado yiwanna yedelẹ bo gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ na ode awetọ. Etomọṣo, ayọdide ko gbà alọwle susu kija. Na nugbo tọn, to dogbigbapọnna dodinnanu 25 godo, dodinnanutọ de wá tadona lọ kọ̀n dọ “asi 25 to kanweko ji podọ asu 44 to kanweko ji wẹ ko deayọ pọ́n.” Apọsteli Paulu dọmọ: “Yè klọ mì blo; galọtọ lẹ, kavi boṣiọ-sẹ̀ntọ lẹ, kavi ayọdetọ lẹ, kavi yọnnu jọmẹ lẹ, kavi yé he nọ yí sunnu do hẹn yede gble lẹ . . . ma na dugu ahọludu Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Kọlintinu lẹ 6:9, 10) Ayihaawe depope ma tin gandego. Ayọdide yin ylando sinsinyẹn de to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ, podọ sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ dona wà nulẹpo nado yin nugbonọ na alọwlemẹ yetọn. Etẹwẹ na gọalọna mí nado ‘hẹn alọwle tin to gbégbigbò mẹ, bo ma hẹn adọ́ flu’?—Heblu lẹ 13:4.
Họ́ Dewe Sọta Ahun Oklenọ
4. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Klistiani he ko wlealọ de sọgan biọ haṣinṣan owanyi tọn mẹ hẹ mẹhe ma yin alọwlemẹ etọn to mayọnẹn mẹ te?
4 To aihọn egbehe tọn he gọ́ na walọ gblezọn mẹ, mẹsusu “tindo nukun he gọ́ na ayọdide, bo ma sọgan nọ ylando ma wà.” (2 Pita 2:14) Yé nọ desọn ojlo mẹ nado doafọna kanṣiṣa owanyi tọn hẹ mẹhe ma yin alọwlemẹ yetọn. To otò delẹ mẹ, yọnnu susu ko jẹ agbasazọ́n wà ji, podọ azọ́nwiwa dopọ hẹ sunnu lẹ ko dekọtọn do lẹdo he mẹ owanyi agọ̀ nọ yin awuwlena azọ́nwatọgbẹ́ lẹ te. Humọ, hodọdopọ Internet ji tọn lẹ ko hẹn ẹn bọawu na mẹhe tlẹ nọ kuwinyan lẹ nado jihọntọn pẹkipẹki hẹ mẹdevo lẹ to Internet ji. Alọwlemẹ susu wẹ jai jẹ omọ̀ mọnkọtọn lẹ mẹ to mayọnẹn mẹ.
5, 6. Nawẹ yọnnu Klistiani dopo jai jẹ ninọmẹ owù tọn de mẹ gbọn, podọ etẹwẹ mí plọn sọn ehe mẹ?
5 Lẹnnupọndo lehe yọnnu Klistiani de he mí na ylọ dọ Mary jai jẹ ninọmẹ de mẹ he dibla hẹn ẹn nado doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn mẹ ji. Asu etọn, he ma yin Kunnudetọ Jehovah tọn, ma nọ do owanyi hia whẹndo etọn sọmọ. Mary flin ojlẹ de to owhe delẹ die wayi whenuena e dukosọ hẹ azọ́nwatọgbẹ́ asu etọn tọn dopo. Dawe lọ tindo jijọ dagbe, bo tlẹ sọ do ojlo hia to nuyise Mary tọn lẹ mẹ to godo mẹ. “E jọmẹ taun, bo gbọnvo na asu ṣie to onú susu mẹ,” wẹ e dọ. To madẹnmẹ Mary po azọ́nwatọgbẹ́ asu etọn tọn po jẹ wanyina yede ji. Mary jẹ nulẹnpọn ji dọ, “N’ma saa ko deayọ, dawe lọ ka sọ tindo ojlo to Biblu mẹ. Vlavo n’sọgan gọalọna ẹn.”
6 Whẹpo kanṣiṣa owanyi tọn etọn nado dọ̀n ẹn biọ ayọdide mẹ, Mary gọ̀ biọ ede mẹ. (Galatianu lẹ 5:19-21; Efesunu lẹ 4:19) Ayihadawhẹnamẹnu etọn jẹ azọ́nwa ji, bọ e jẹ vọjlado lẹ basi ji. Numimọ Mary tọn dohia dọ “[ahun] yin oklenọ hugan onú lẹpo, podọ awutunọ tupinpẹnnọ.” (Jẹlemia 17:9) Biblu dotuhomẹna mí dọmọ: “Hú whiwhla lẹpo, yí [ahun] towe whla.” (Howhinwhẹn lẹ 4:23) Nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn?
‘Omẹ Zinzin Yí Ede Whla’
7. Ayinamẹ Owe-wiwe tọn tẹ hihodo wẹ na basi hihọ́na mí to whenuena mí to alọgọna mẹhe tindo nuhahun to alọwle mẹ de?
7 “Ewọ he lẹndọ e to ote ni payi, e nikaa jai,” wẹ apọsteli Paulu wlan. (1 Kọlintinu lẹ 10:12) Howhinwhẹn lẹ 22:3 sọ dọmọ: “Omẹ zinzin ko mọ oylan do nukọn, bo yí ede whla.” Kakati nado nọ dejido mídelẹ go zẹjlẹgo po linlẹn lọ po dọ, ‘Nudepope ma na jọ,’ nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado nọ lẹnnupọndo lehe ninọmẹ delẹ sọgan dekọtọn do nuhahun mẹ do ji. Di apajlẹ, dapana lilẹzun omẹ dopo akàn lọ he omẹ vijinu awetọnọ he tindo nuhahun sinsinyẹn to alọwle mẹ de nọ dọ homẹ etọn lẹpo na. (Howhinwhẹn lẹ 11:14) Dọna mẹlọ dọ e na yọ́n hugan nado nọ dọhodo nuhahun alọwle tọn lẹ ji hẹ alọwlemẹ etọn kavi hẹ Klistiani vijinu dopolọnọ he whèwhín de he jlo kọdetọn dagbe alọwle etọn tọn kavi hẹ mẹho agun tọn lẹ. (Titu 2:3, 4) Mẹho he tin to agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ lẹ nọ ze apajlẹ dagbe dai to whẹho ehe mẹ. Eyin mẹho de jlo na dọho hẹ mẹmẹyọnnu Klistiani de, e nọ wàmọ to gbangba—taidi to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ.
8. Mẹdehihọ́ tẹwẹ dona yin yiyizan to azọ́nwatẹn lẹ mẹ?
8 To azọ́nwatẹn lẹ podọ to fidevo lẹ, dapana ninọmẹ he sọgan hẹn we tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ mẹde. Di apajlẹ, gàngodo-zọ́n wiwà dopọ hẹ omẹ vijinu awetọnọ de sọgan hẹn whlepọn wá. Taidi sunnu kavi yọnnu he ko wlealọ de, hiẹ dona hẹn ẹn họnwun gbọn hodidọ po nuyiwa towe po dali dọ dotẹnmẹ ma tin na haṣinṣan owanyi tọn depope hẹ mẹdevo. Taidi mẹhe nọ doafọna jijọ-di-Jiwheyẹwhe, hiẹ ma na jlo nado dọ̀n ayidonugo he ma sọgbe wá dewe ji gbọn aihun gblewa tọn didà kavi aṣọ́dido po nusisọ́ he zẹ̀pá po dali gba. (1 Timoti 4:8; 6:11; 1 Pita 3:3, 4) Fọto alọwlemẹ towe po ovi towe lẹ po tọn tintindo to yakẹ to azọ́nwatẹn lọ na yinuwa taidi nuflinmẹ de na we podọ na mẹdevo lẹ dọ whẹndo towe yin nujọnu na we. Magbe ma nado na tuli kavi na dotẹnmẹ owanyi oklọ tọn he mẹdevo dohia.—Job 31:1.
“Nọ Yí Homẹhunhun do Nọ̀ hẹ Asi Towe He Hiẹ Yiwanna”
9. Nujijọ debọdo-dego tẹlẹ wẹ sọgan hẹn haṣinṣan owanyi tọn yọyọ de zun nuhe dọnmẹdogo?
9 Hihọ́ bibasina ahun bẹ nususu hẹn hugan didapana ninọmẹ owù tọn lẹ. Owanyi didohia mẹhe ma yin alọwlemẹ mẹtọn sọgan dohia dọ asu po asi po ma nọ na ayidonugo hlan nuhudo yedelẹ tọn. E sọgan yindọ asi de nọ yin vọdona zẹjlẹgo kavi asu de nọ yin homọdọdego to whepoponu. To ajiji mẹ, mẹdevo yin mimọ—vlavo to azọ́nmẹ kavi to agun Klistiani tọn mẹ—he taidi mẹhe tindo jẹhẹnu dagbe he alọwlemẹ towe ma tindo lẹ. To madẹnmẹ, kanṣiṣa pẹkipẹki de yin awuwlena bọ haṣinṣan yọyọ lọ dibla lẹzun nudọ̀nmẹdogo he ma yọ́n dapana. Aliho yẹdoklọmẹ tọn he mẹ nujijọ lọ lẹ wá aimẹ debọdo-dego te do nugbo-yinyin nuhe Biblu dọ tọn hia dọmọ: “Omẹ dopodopo wẹ yè whlepọn, whenuena yè gbọn wantuntun etọn titi dali dọ̀n ẹn yì, bọ yè sọ doyẹklọ ẹ.”—Jakobu 1:14.
10. Nawẹ asu po asi po lẹ sọgan hẹn haṣinṣan yetọn lodo gbọn?
10 Kakati nado lẹhlan gbonu alọwle tọn nado hẹn pekọ wá na ojlo yetọn lẹ—vlavo na owanyi, na họntọnjiji, kavi na godonọnamẹ to ninọmẹ awusinyẹn tọn de whenu—asu po asi po lẹ dona dovivẹnu nado hẹn haṣinṣan owanyi tọn lodo hẹ alọwlemẹ yetọn. Enẹwutu, mì wà nuhe go mì pé lẹpo nado nọ yí whenu zan dopọ bo dọnsẹpọ ode awetọ mìtọn pẹkipẹki. Mì lẹnnupọndo nuhe hẹn mì nado yiwanna mìde to bẹjẹeji ji. Tẹnpọn nado flin numọtolanmẹ owanyi tọn he a tindo na mẹhe wá lẹzun alọwlemẹ towe. Lẹnnupọndo ojlẹ dagbe he mì ko duvivi etọn dopọ wayi lẹ ji. Hodẹ̀ na Jiwheyẹwhe do whẹho lọ ji. Psalm-kàntọ vẹvẹ na Jehovah dọmọ: “Dá ayiha yọyọ de na mi, Jiwheyẹwhe E; bosọ hẹn ayiha nugbo tọn jẹ yọyọ to ohò ṣie mẹ.” (Psalm 51:10) Magbe nado ‘nọ yí homẹhunhun do nọhẹ asi towe he hiẹ yiwanna to gbẹzan towe lẹpo mẹ he Jiwheyẹwhe ko na we to owhè glọ.’—Yẹwhehodọtọ 9:9.
11. Adà tẹwẹ oyọnẹn, nuyọnẹn po zinzin po nọ yiwà to kanṣiṣa alọwle tọn hinhẹn lodo mẹ?
11 Onú devo he nasọ gọalọ nado hẹn haṣinṣan alọwlemẹ lẹ tọn lodo wẹ oyọnẹn, nuyọnẹn po zinzin po tintindo. Howhinwhẹn lẹ 24:3, 4 dọmọ: “Nuyọnẹn wẹ yè do nọ gbá ohọ̀; zinzin wẹ yè do nọ do e ai. Gbọn [oyọnẹn] dali wẹ yè nọ hẹn abomẹ gọ́ na adọkun hunkọhunkọ akuẹgegenu tọn po ehe yọnwhanpẹ lẹ po.” Onú akuẹgegenu he nọ gọ́ whédo ayajẹnọ de mẹ lẹ bẹ jẹhẹnu lẹ taidi owanyi, nugbonọ-yinyin, obu jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn po yise po hẹn. Oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn yin dandannu nado sọgan tindo jẹhẹnu ehelẹ. Enẹwutu, alọwlemẹ lẹ dona yin Biblu plọntọ vivẹnunọ lẹ. Podọ nawẹ nuyọnẹn po zinzin po yin nujọnu sọ? Nado sọgan duto nuhahun egbesọegbesọ tọn lẹ ji, mí dona tindo nuyọnẹn, yèdọ nugopipe lọ nado yí oyọnẹn Owe-wiwe tọn zan. Mẹhe tindo zinzin nọ penugo nado mọnukunnujẹ linlẹn po numọtolanmẹ alọwlemẹ etọn tọn lẹ po mẹ. (Howhinwhẹn lẹ 20:5) “Ovi ṣie, doayi nuyọnẹn ṣie go,” wẹ Jehovah dọ gbọn Sọlọmọni gblamẹ. “Na a nisọ tùn otó towe ai do [zinzin] ṣie go.”—Howhinwhẹn lẹ 5:1.
To Whenuena “Tukla” Fọ́n
12. Naegbọn e ma do yin nupaṣamẹ dọ alọwlemẹ lẹ nọ pehẹ nuhahun lẹ?
12 Alọwle he ma tindo nuhahun depope ma tin. Biblu tlẹ dọ dọ asu po asi po lẹ na tindo “tukla to agbasalan mẹ.” (1 Kọlintinu lẹ 7:28) Ayimajai, azọ̀n, homẹkẹn po nudevo lẹ po sọgan hẹn nuhahun wá alọwle mẹ. Ṣigba, to whenuena nuhahun lẹ fọ́n, mì dona dín pọngbọ lẹ dopọ taidi alọwlemẹ nugbonọ he to dindin nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn lẹ.
13. Adà tẹlẹ mẹ wẹ asu po asi po de sọgan gbadopọnna yedelẹ te?
13 Etẹwẹ eyin alọwle lọ tin to nuhahun mẹ na aliho he mẹ alọwlemẹ lọ lẹ nọ yinuwa hẹ yedelẹ te wutu? Pọngbọ dindin nọ biọ vivẹnudido. Di dohia, e sọgan yindọ aliho hodidọ whánsọmẹ tọn de ko mọtẹn to alọwle yetọn mẹ bo ko sọ lẹzun aṣa yetọn todin. (Howhinwhẹn lẹ 12:18) Dile e yin hodọdeji to hosọ he jẹnukọn mẹ do, ehe sọgan tindo nuyiwadomẹji ylankan lẹ. Howhinwhẹn Biblu tọn de dọmọ: “E pọnte nado nọ nọ̀ zungbo mẹ, hú hẹ yọnnu akunnanọ po homẹhatọ po.” (Howhinwhẹn lẹ 21:19) Eyin hiẹ yin asi to alọwle mọnkọtọn mẹ, kanse dewe dọ, ‘Be jijọ ṣie nọ hẹn ẹn sinyẹnawuna asu ṣie nado yí whenu zan hẹ mi wẹ ya?’ Biblu dọna asu lẹ dọmọ: “Mì yiwanna asi mìtọn lẹ, mì sọ fiẹ do yé go blo.” (Kọlọsinu lẹ 3:19) Eyin asu de wẹ hiẹ yin, kanse dewe dọ, ‘Be yẹn nọ dovọ́na asi ṣie sọmọ bọ e nọ yin whiwhlepọn nado dín homẹmimiọn sọn fidevo wẹ ya?’ Nugbo wẹ dọ whẹjijọ depope ma tin na fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn. Ṣogan, nugbo lọ dọ nuylankan mọnkọtọn sọgan jọ yin whẹwhinwhẹ́n dagbe nado nọ dọho ahundopo tọn do nuhahun lẹ ji.
14, 15. Naegbọn homẹmimiọn dindin to owanyi mẹhe ma yin alọwlemẹ mẹtọn de tọn mẹ ma nọ hẹn pọngbọ wá na nuhahun alọwle tọn lẹ?
14 Homẹmiọnnamẹ dindin to owanyi mẹhe ma yin alọwlemẹ mẹtọn de tọn mẹ ma nọ hẹn pọngbọ wá na nuhahun alọwle tọn lẹ gba. Etẹ mẹ wẹ haṣinṣan mọnkọtọn sọgan dekọtọn do? Do alọwle yọyọ he pọnte hugan de mẹ wẹ ya? Mẹdelẹ sọgan lẹnmọ. Yé nọ sọalọakọ́n dọ, ‘To popolẹpo mẹ, omẹ ehe tindo jẹhẹnu he yẹn to dindin dọ alọwlemẹ ṣie ni tindo lẹ.’ Ṣigba nulẹnpọn mọnkọtọn ma sọgbe gba, na mẹdepope he na jo alọwlemẹ etọn do—kavi na tuli we nado jo towe do—ma tindo sisi depope na wiwe-yinyin alọwle tọn. Nulunu wẹ e na yin nado donukun dọ haṣinṣan mọnkọtọn ni dekọtọn do alọwle he yọ́n hugan de mẹ.
15 Mary, he yin nùdego wayi, lẹnnupọn sisosiso do kọdetọn nuyiwa etọn tọn, gọna yọnbasi lọ nado hẹn ede kavi mẹdevo de nado hẹn nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn bu ji. (Galatianu lẹ 6:7) E dọmọ: “Dile yẹn jẹ dogbapọnna numọtolanmẹ he n’tindo na azọ́nwatọgbẹ́ asu ṣie tọn ji, yẹn mọdọ eyin dotẹnmẹ na wá hundote na dawe ehe nado plọn nugbo lọ to gbèdopo, be yẹn to nuyiwa jẹagọdo ehe. Ylando na yinuwa sinsinyẹn do mẹhe wà ẹ lẹpo ji bo nasọ hẹn mẹdevo lẹ dahli!”—2 Kọlintinu lẹ 6:3.
Mẹwhinwhàn Dagbe Hugan Lọ
16. Etẹwẹ yin delẹ to kọdetọn walọyizan mawé tọn lẹ mẹ?
16 Biblu na avase dọmọ: “Na nùflo yọnnu jonọ tọn nọ kùn di owín, onù etọn sọ vivi hú amì. Ṣigba pòdo etọn vẹ́ di vivẹ́, e sọ dá di ohí nùawenọ.” (Howhinwhẹn lẹ 5:3, 4) Kọdetọn walọyizan mawé tọn lẹ vẹadi bo sọgan hẹn okú wá. Yé bẹ ayihadawhẹnamẹnu he hoapa, asamẹzọ̀n, po numọtolanmẹ awugble tọn he alọwlemẹ homẹvọnọ lọ na tindo po hẹn. Na nugbo tọn, whẹwhinwhẹ́n dagbe de wẹ ehe yin ma nado ze afọdide he na planmẹ biọ nuyiwa nugbonọ-mayin tọn mẹ to alọwle mẹ.
17. Etẹwẹ yin mẹwhinwhàn dagbe hugan lọ nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ to alọwle mẹ?
17 Whẹwhinwhẹ́n titengbe he wutu nuyiwa nugbonọ-mayin tọn to alọwle mẹ do ylan wẹ yindọ Jehovah, Dowatọ alọwle tọn podọ Omẹ lọ he na gbẹtọ lẹ nugopipe zanhẹmẹ tọn, gblewhẹdo e. E dọ gbọn yẹwhegán Malaki gblamẹ dọmọ: “Yẹn na wá sẹpọ mì jẹ whẹdida kọ̀n; podọ yẹn na yin kunnudetọ awuyanọ de to . . . ayọdetọ lẹ ji.” (Malaki 3:5) Gando nuhe Jehovah nọ mọ go, Howhinwhẹn lẹ 5:21 dọmọ: “Aliho gbẹtọ tọn tin to nukọn OKLUNỌ tọn, e sọ to wiwà etọn lẹpo lẹnpọn.” Mọwẹ, “onú lẹpo wẹ to omẹ́ bosọ hùndonuvo to nukun etọn mẹ, mẹhe míwlẹ do onú nado wà hẹ.” (Heblu lẹ 4:13) Enẹwutu, mẹwhinwhàn dagbe hugan lọ nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ to alọwle mẹ, wẹ yinyọnẹn dọ eyin nuyiwa nugbonọ-mayin tọn de tlẹ yin wiwà to nuglọ bọ nugandomẹgo etọn lẹ tlẹ taidi nuhe whè, nuyiwa fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn lẹpo wẹ nọ hẹn haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah gble.
18, 19. Etẹwẹ mí plọn sọn numimọ Josẹfu tọn hẹ asi Pọtifali tọn mẹ?
18 Apajlẹ Josẹfu, visunnu Jakobu tọn, dohia dọ ojlo lọ nado tindo haṣinṣan jijọho tọn hẹ Jiwheyẹwhe yin mẹwhinwhàn huhlọnnọ de. Na e mọ nukundagbe to nukun Pọtifali, he yin ogán de to họ̀nmẹ Falo tọn mẹ wutu, Josẹfu yin nina otẹn daho de to whédo Pọtifali tọn mẹ. Josẹfu sọ “yọnwhanpẹ, NW” taun, yèdọ nude he asi Pọtifali tọn ma gọ̀n ma doayi e go. Egbesọegbesọ, e nọ tẹnpọn nado klọ Josẹfu, ṣigba vivẹnudido etọn lẹpo yin to ovọ́ mẹ. Etẹwẹ gọalọna Josẹfu nado gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ etọn lẹpo dai? Biblu dọna mí dọmọ: “Ewọ kọ́, bo dọhlan asi klunọ etọn tọn, dọmọ, Doayi e go, klunọ ṣie . . . masọ yí nude whla do mi, adavo hiẹ, na asi etọn wẹ hiẹ wutu: be na yẹn sọgan wà oylan daho he do, bo waylan do Jiwheyẹwhe?”—Gẹnẹsisi 39:1-12.
19 Josẹfu he yin tlẹnnọ hẹn walọ wiwe etọn go gbọn gbigbẹ́ nado dohó hẹ asi sunnu devo tọn dali. Howhinwhẹn lẹ 5:15 dọna sunnu he ko wlealọ lẹ dọmọ: “Nù osin sọn avundoe towe lọsu mẹ, podọ osin he to sisà sọn dotọ̀ hiẹ lọsu tọn mẹ.” Tin to aṣeji ma nado wleawuna haṣinṣan owanyi tọn to mayọnẹn mẹ hẹ mẹhe ma yin alọwlemẹ towe. Dovivẹnu nado hẹn kanṣiṣa owanyi tọn lodo to alọwle towe mẹ, bo wazọ́n sinsinyẹn nado didẹ̀ nuhahun alọwle tọn depope he sọgan fọndote. Wà nuhe go a pé lẹpo nado “jaya hẹ asi ovu whenu towe tọn.”—Howhinwhẹn lẹ 5:18.
Etẹwẹ Hiẹ Plọn?
• Nawẹ Klistiani de sọgan biọ haṣinṣan owanyi tọn mẹ hẹ mẹhe ma yin alọwlemẹ etọn to mayọnẹn mẹ te?
• Etẹlẹ wẹ sọgan gọalọna mẹde nado họ́ ede sọta awuwiwlena kanṣiṣa owanyi tọn hẹ mẹhe ma yin alọwlemẹ etọn?
• Etẹwẹ alọwlemẹ lẹ dona wà to whenuena yé to pipehẹ nuhahun lẹ?
• Etẹwẹ yin mẹwhinwhàn dagbe hugan lọ nado gbọṣi nugbonọ-yinyin mẹ to alọwle mẹ?
[Yẹdide to weda 26]
E blawu dọ azọ́nwatẹn sọgan lẹzun lẹdo he mẹ owanyi agọ̀ nọ yin awuwlena azọ́nwatọgbẹ́ lẹ te
[Yẹdide to weda 28]
‘Gbọn oyọnẹn dali wẹ yè nọ hẹn abomẹ gọ́ na onú akuẹgegenu lẹ’