Weta Widopo
Dindọ̀n Hlan Atẹṣitọ Lẹ!
1. Nuṣiwa sinsinyẹn tẹwẹ Jeloboami basi?
TO WHENUENA mẹhe tin to alẹnu Jehovah tọn mẹ lẹ yin mimá do ahọluduta awe mẹ, ahọluduta akọta ao agewaji tọn lọ wá gandudu Jeloboami tọn glọ. Nugopetọ, hlọnhlọnnọ de wẹ ahọlu yọyọ lọ yin. Ṣigba e ma tindo yise nujọnu tọn to Jehovah mẹ gba. Na ehe tọn wutu e basi nuṣiwa sinsinyẹn de he tindo nuyiwadomẹji ylankan do whenuho ahọluduta agewaji tọn lọ pete ji. To Osẹ́n Mose tọn glọ, Islaelivi lẹ yin gbedena nado nọ zin gbejizọnlin whlaatọ̀n to owhe dopo mẹ yì tẹmpli mẹ to Jelusalẹm, ehe tin to ahọluduta huwaji Juda tọn mẹ to ojlẹ lọ mẹ. (Deutelonomi 16:16) Na budidi dọ gbejizọnlin mọnkọtọn lẹ zinzin whẹwhẹ na hẹn mẹjidugando etọn lẹ lẹnnupọn dogbọn vivọ́ awukọndopọ hẹ mẹmẹsunnu huwaji tọn yetọn lẹ dali, Jeloboami “basi oyìnvu awe sika tọn lẹ; e sọ dọ hlan yé dọmọ, E tin sù gbahu na mìwlẹ nado nọ hẹji yì Jelusalẹm; pọ́n yẹwhe mìtọn lẹ, mì Islaeli emi, he hẹn we hẹji tọ́n sọn aigba Egipti tọn ji. E sọ ze ode do Bẹtẹli mẹ, awetọ wẹ e sọ ze do Dani mẹ.”—1 Ahọlu lẹ 12:28, 29.
2, 3. Nugandomẹgo tẹwẹ nuṣiwa Jeloboami tọn tindo do Islaeli ji?
2 E taidi dọ tito Jeloboami tọn wazọ́n na ojlẹ de. Yigodo-yinukọn gbẹtọ lẹ doalọtena Jelusalẹm yìyì bo jẹ sinsẹ̀n basi to oyìnvu awe lọ lẹ nukọn ji. (1 Ahọlu lẹ 12:30) Ṣigba, nuyiwa sinsẹ̀n atẹṣiṣi tọn ehe hẹn ahọluduta akọta ao tọn lọ flú. To owhe godo tọn lẹ mẹ, Jehu, he ko tlẹ do zohunhun sẹhundaga mọnkọtọn hia to sinsẹ̀n-bibasi Baali tọn zizasẹ sọn Islaeli mẹ, zindonukọn nado to taliai hlan oyìnvu sika tọn lọ lẹ. (2 Ahọlu lẹ 10:28, 29) Onú devo tẹwẹ sọ dekọtọn sọn nudide agọ̀ nugbajẹmẹji tọn he Jeloboami basi lọ mẹ? Hunyanhunyan tonudidọ tọn po yajiji po na gbẹtọ lọ lẹ.
3 Na Jeloboami ko lẹzun atẹṣitọ wutu, Jehovah dọ dọ okún etọn ma na dugán do aigba lọ ji gba, podọ to vivọnu ahọluduta agewaji tọn na jiya nugbajẹmẹji dobunamẹ de tọn. (1 Ahọlu lẹ 14:14, 15) Ohó Jehovah tọn sọawuhia nado yin nugbo. Ṣinawe to ahọlu Islaeli tọn lẹ mẹ dugán na owhe awe kavi whè humọ—mẹdelẹ na azán vude lẹ poun. Ahọlu dopo hù ede, bọ ṣidopo yin hùhù gbọn sunnu ojlo zogbènọ he hò ofìn lọ yí lẹ dali. Titengbe to gandudu Jeloboami II tọn godo, he wá vivọnu to nudi owhe 804 J.W.M., to whenuena Uzia to gandu to Juda, Islaeli yin yasana po hunyanhunyan po, danuwiwa, gọna mẹhuhu lẹ. Sọta ninọmẹ ehelẹ wẹ Jehovah gbọn Isaia dali do dó avase tlọlọ kavi “ohó,” hlan ahọluduta agewaji tọn lọ. “OKLUNỌ ko do ohó de hlan Jakobu, e sọ jẹ do Islaeli ji.”—Isaia 9:8.a
Sakla po Ayiha Sinsinyẹn po Hẹn Homẹgble Jiwheyẹwhe Tọn Wá
4. “Ohó” tẹwẹ Jehovah dohlan sọta Islaeli, podọ etẹwutu wẹ?
4 “Ohó” Jehovah tọn ma na yin kọgbẹ́ e go gba. “Gbẹtọ lẹpo nasọ yọnẹn, yèdọ Eflaimi po gbẹtọ Samalia tọn lẹ po, he to didọ to sakla po ayiha sinsinyẹn po mẹ.” (Isaia 9:9) “Jakobu,” “Islaeli,” “Eflaimi,” po “Samalia” po yemẹpo dlẹnalọ do ahọluduta agewaji Islaeli tọn, ehe Eflaimi yin akọta tlọ́ntlọ́ngbọ́n de na bọ Samalia yin tatọ́-tònọ etọn. Hogbe sinsinyẹn whẹdida tọn de wẹ ohó Jehovah tọn sọta ahọluduta enẹ yin, na Eflaimi ko peve to atẹṣiṣi mẹ bo yí kikla do hẹn ayiha etọn sinyẹn hlan Jehovah. Jiwheyẹwhe ma na basi hihọ́ na gbẹtọ lọ lẹ sọn kọdetọn aliho ylankan yetọn lẹ tọn mẹ gba. Yé na yin hinhẹn po huhlọn po nado sè, kavi payi, ohó Jiwheyẹwhe tọn go.—Galatianu lẹ 6:7.
5. Nawẹ Islaelivi lẹ do yedelẹ hia dọ whẹdida Jehovah tọn ma gando yé go gbọn?
5 Dile ninọmẹ lẹ jẹ yinylan dogọ ji, gbẹtọ lọ lẹ tindo numimọ nuhẹnbu sinsinyẹn tọn, gọna owhé yetọn lẹ—he yé nọ saba yí bliki obọ́ tọn po atin pọṣọnu po do gbá. Be enẹ hẹn yé nado gọ̀ biọ yedelẹ mẹ ya? Be yé na dotoaina yẹwhegán Jehovah tọn lẹ bo na lẹkọ do Jiwheyẹwhe nugbo lọ dè ya?b Isaia basi kandai gbeyiyi ayiha sinsinyẹn gbẹtọ lọ lẹ tọn dọmọ: “Bliki nẹlẹ ko họ́, ṣigba míwlẹ na yí zannu pipà do do e: yè sán atin Sikamọli tọn liai, ṣigba míwlẹ na yí atin [kedali] tọn do diọ yé.” (Isaia 9:10) Islaelivi lẹ diọnukunsọ Jehovah bo gbẹ́ yẹwhegán etọn he dọna yé nuhewutu yé do to oyà awufiẹsa mọnkọtọn lẹ ji dai. To godo mẹ, gbẹtọ lọ lẹ dọmọ: ‘Mí sọgan hẹn ohọ̀ he yè yí bliki obọ́ tọn po atin pọṣọnu po do gbá lẹ bú, ṣigba mí na wà onú susu hugan nado suahọ na hẹnbu ehelẹ gbọn họgbigbá po họgbánu he yọnwhànpẹ lẹ po dali—yèdọ zannu pipà po kedali po!’ (Yijlẹdo Job 4:19 go.) Jehovah ma tindo nudide devo de hugan nado sayana yé dogọ gba.—Yijlẹdo Isaia 48:22 go.
6. Nawẹ Jehovah glọnalina sébibla Islaeli po Silia po tọn sọta Juda gbọn?
6 Isaia zindonukọn dọmọ: “OKLUNỌ na ze kẹntọ Lẹzini tọn dote do e ji.” (Isaia 9:11a) Gbekọndopọ mẹ wẹ Ahọlu Pẹka Islaeli tọn po Ahọlu Lẹzini Silia tọn po tin te. Yé to sébla nado gbawhàn ahọluduta akọta awe Juda tọn podọ nado ze ahọlu he nọ yin anadena gbọn mẹdevo dali do ofìn Jehovah tọn ji to Jelusalẹm—yèdọ “ovi Tabeel tọn.” (Isaia 7:6) Ṣigba sébibla lọ ma tindo kọdetọn dagbe gba. Lẹzini tindo kẹntọ huhlọnnọ lẹ, podọ Jehovah na ‘ze’ ahọlu ehelẹ ‘dote’ do “e” ji, enẹ wẹ Islaeli. Hogbe lọ ‘zedote’ zẹẹmẹdo nado na dotẹnmẹ yé nado funawhàn kọdetọn dagbe tọn he na hẹn vasudo wá na gbekọndopọ lọ po yanwle etọn lẹ po.
7, 8. Kọdetọn tẹwẹ awhàngbigba Assilia tọn do Silia ji tindo na Islaeli?
7 Gbekọndopọ ehe didesẹ sọn aimẹ bẹjẹeji to whenuena Assilia tọ́n-awhàn Silia. “Ahọlu Assilia tọn sọ tuntóai hlan ẹn: ahọlu Assilia tọn sọ hẹji yì Damasku [tatọ-tònọ Silia tọn] ji, bo yí ì, bosọ bẹ gbẹtọ etọn yì mẹglọnọ jẹ Kili, bo hù Lẹzini.” (2 Ahọlu lẹ 16:9) To gbekọndopọ huhlọnnọ etọn hinhẹnbú godo, Pẹka mọ dọ sébibla etọn do Juda ji yin aliglọnna. Na nugbo tọn, tlolo to okú Lẹzini tọn godo, Pẹka lọsu yin hùhù gbọn Hosea dali, mẹhe hò ofìn Samalia tọn yí to godo mẹ.—2 Ahọlu lẹ 15:23-25, 30.
8 Silia, he kọngbedopọ hẹ Islaeli to ojlẹ de mẹ wayi, wá tin to hihọ́ Assilia tọn mẹ todin, yèdọ gandudu he tindo huhlọn hugan to awà lọ ji. Isaia dọ dọdai gando lehe Jehovah na yí tito gbekọndopọ tonudidọ tọn yọyọ ehe zan do go dọmọ: ‘Kẹntọ omẹ enẹ [Islaeli tọn] wẹ ewọ [ Jehovah] na dọ̀n dopọ, Siliatọ lẹ sọn whèzẹtẹn, Filistinu lẹ sọn godo: yé nasọ yí onù lẹpo do dù Islaeli sudo. To ehe lẹpo mẹ homẹgble etọn ma lẹkọ, ṣigba alọ etọn dlẹn do gbonu janwẹ.’ (Isaia 9:11b, 12) Mọwẹ, kẹntọ Islaeli tọn wẹ Silia yin todin, podọ Islaeli dona wleawudai na awhàn-tọ́n mẹ sọn Assilia po Silia po. Mẹgbeyinyan lọ tindo kọdetọn dagbe. Assilia hẹn mẹhe hò e yí lọ yèdọ Hosea zun devi etọn, bo nọ to odèkuẹ he sẹhundaga tlala lẹ biọ. (Owhe ao ao vude lẹ jẹnukọn, Assilia mọ sọha akuẹ daho tọn yí sọn Ahọlu Mẹnahẹmi Islaeli tọn si.) Lehe hogbe yẹwhegán Hosea tọn lẹ yin nugbo do sọ he dọmọ: “Ojonọ lẹ ko dù huhlọn etọn [Eflaimi tọn] và”!—Hosea 7:9; 2 Ahọlu lẹ 15:19, 20; 17:1-3.
9. Naegbọn mí do sọgan dọ dọ Filistinu lẹ tọ́n-awhàn sọn “godo”?
9 Be Isaia lọsu ma dọ dọ Filistininu lẹ na yangbé sọn “godo” ya? Mọwẹ. Jẹnukọnna azán lẹnunnuyọnẹn alidohiamẹ tọn he tindo huhlọn hugan ehelẹ tọn mẹ, Heblu lẹ do ali hia sọn pọndohlan mẹhe pannukọn whèzẹtẹn de tọn mẹ. Gbọnmọ dali, “whèzẹtẹn” wẹ yin nukọn, whenuena whèyihọ, heyin owhé Filistininu lẹ tọn he tin to hùwaji, tin to “godo.” “Islaeli” heyin nùdego to Isaia 9:12 mẹ sọgan bẹ Juda hẹn to whẹho ehe mẹ na Filistininu lẹ yangbé Juda tọn to gandudu mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ dopolọ mẹ po Pẹka po lọ, Ahazi tọn whenu, bo yí sọha otò po figángán Juda tọn delẹ po bo gbọṣi e mẹ. Taidi Eflaimi hlan agewaji, Juda jẹ na yasanamẹ ehe sọn Jehovah dè, na ewọ lọsu yin hinhẹnflu po atẹṣiṣi po.—2 Otannugbo lẹ 28:1-4, 18, 19.
Akọta he Ṣiatẹ—Sọn ‘Ota jẹ Osí’
10, 11. Yasanamẹ tẹwẹ Jehovah na hẹn wá Islaeli ji na atẹṣiṣi gbọzangbọzan yetọn wutu?
10 Mahopọnna yajiji etọn lẹpo—podọ mahopọnna whẹgbledomẹ sinsinyẹn yẹwhegán Jehovah tọn lẹ—ahọluduta agewaji tọn gbọṣi atẹṣiṣi mẹ sọta Jehovah. “Gbẹtọ lẹ lọ ma lẹgọ do ewọ he linú yé de, mọ yé ma din OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn.” (Isaia 9:13) Taidi kọdetọn de, yẹwhegán lọ dọmọ: “Enẹwutu OKLUNỌ na sán ota po osí po, alà po ofán po sọn Islaeli, to azán dopo mẹ. Mẹhóhó yẹyinọ, ewọ wẹ ota; yẹwhegán he to lalo plọnmẹ, ewọ wẹ osí lọ. Na nukọntọ omẹ helẹ tọn hẹn yé buali; yé he yè sọ plọn gbọn alọ yetọn mẹ lẹ wẹ yè husudo.”—Isaia 9:14-16.
11 “Ota” lọ po “alà” lọ po nọtena “mẹhóhó yẹyinọ”—nukọntọ akọta lọ tọn lẹ. “Osí” lọ po “ofán” lọ po dlẹnalọdo yẹwhegán lalonọ lẹ he nọ dọ ohó he na hẹn homẹ nukọntọ yetọn lẹ tọn hùn. Weyọnẹntọ Biblu tọn de wlan dọmọ: “Yẹwhegán lalonọ lọ lẹ yin yiylọdọ osí, na yewlẹ wẹ yin dodonu gbẹtọ lọ lẹ tọn to walọyizan liho, podọ na yé yin hodotọ yẹnuwatọ lẹ bo nọ nọgodona gandutọ kanylantọ lẹ wutu.” Weyọnẹntọ Edward J. Young dọ gando yẹwhegán lalonọ ehelẹ go dọmọ: “Yé ma yin nukọntọ lẹ gba, ṣigba to anademẹ nukọntọ lọ lẹ tọn hihodo mẹ, yé nọ ṣanmẹko bo nọ tindo owanyi nukunta tọn, yé taidi osí avún tọn he nọ to jùjù.”—Yijlẹdo 2 Timoti 4:3 go.
‘Asuṣiọsi po Tọ́ṣiọvi lẹ po’ Tlẹ Ṣiatẹ
12. Nawẹ walọ gblezọn tlọ̀ biọ pipli omẹ Islaeli tọn lẹ mẹ gbọn?
12 Jehovah wẹ Avùnlọyitọ asuṣiọsi po tọ́ṣiọvi lẹ po tọn. (Eksọdusi 22:22, 23) Ṣogan, sè nuhe Isaia dọ todin: “Enẹwutu wẹ Oklunọ ma to na tindo homẹhunhun to dẹpẹ yetọn lẹ mẹ, mọ e ma to na wà lẹblanuna tọ́ṣiọvi po asuṣiọsi yetọn lẹ po: na mẹfuflu wẹ yé omẹ po, ylanwatọ, onù lẹpo sọ to nululu dọ. To ehe lẹpo mẹ homẹgble etọn ma lẹkọ, ṣigba alọ etọn dlẹn do gbonu janwẹ.” (Isaia 9:17) Atẹṣiṣi ko hẹn adà pipli gbẹtọ lọ lẹ tọn lẹpo flú, gọna asuṣiọsi po tọ́ṣiọvi lẹ po tọn! Jehovah gbọn homẹfa dali do yẹwhegán etọn lẹ hlan, po todido po dọ gbẹtọ lọ lẹ na diọ aliho yetọn lẹ. Di apajlẹ, Hosea vẹvẹ dọmọ: “Islaeli E, lẹgọ do OKLUNỌ Jiwheyẹwhe dè; na hiẹ ko jai gbọn ylanwa towe dali.” (Hosea 14:1) Lehe e na ko vẹ́ na Avùnlọyitọ asuṣiọsi po tọ́ṣiọvi lẹ po tọn do sọ nado tlẹ hẹn whẹdida ṣẹ do yé ji!
13. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn ninọmẹ azán Isaia tọn gbè mẹ?
13 Taidi Isaia, mí to gbẹ̀nọ to ojlẹ awusinyẹn tọn lẹ mẹ jẹnukọnna wiwá azán whẹdida Jehovah tọn do mẹylankan lẹ ji. (2 Timoti 3:1-5) Whelọnu lo, lehe e yin onú titengbe do sọ dọ Klistiani nugbo lẹ, mahopọnna ninọmẹ yetọn to gbẹzan mẹ, ni gbọṣi wiwe to gbigbọ-liho, walọyizan-liho, podọ to apọ̀n mẹ nado sọgan gbọṣi nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mì gbọ dopodopo mítọn ni wlebòna haṣinṣan etọn hẹ Jehovah ganji. Mì gbọ depope to mẹhe ko họ̀ngán sọn “Babilọni Daho” lọ mẹ lẹ ni sọ “yin mahẹtọ to ylando etọn mẹ” gbede blo.—Osọhia 18:2, 4.
Sinsẹ̀n-Bibasi Lalo Tọn Jì Danuwiwa
14, 15. (a) Etẹwẹ yin kọdetọn sinsẹ̀n-bibasi aovi tọn? (b) Yajiji mapote tẹwẹ Isaia dọ dọdai etọn sọta Islaeli?
14 Sinsẹ̀n-bibasi lalo wá lẹzun sinsẹ̀n-bibasi aovi lẹ tọn, to godo mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 10:20) Dile e yin didohia jẹnukọnna Osingigọ lọ do, nuyiwadomẹji aovi tọn dekọtọn do danuwiwa mẹ. (Gẹnẹsisi 6:11, 12) To whelọnu lo, abajọ, bọ whenuena Islaelivi lẹ lẹzun atẹṣitọ bo jẹ sinsẹ̀n-basi hlan aovi lẹ ji, danuwiwa po kanyinylan po gọ́ aigba lọ ji.—Deutelonomi 32:17; Psalm 106:35-38.
15 To zẹẹmẹ awuvivi tọn de mẹ, Isaia basi zẹẹmẹ gbigbayipe ylanwiwa po danuwiwa tọn po to Islaeli dọmọ: “Na jijọ ylankan to jiji di miyọ́n: e na fiọ otẹun po vẹun po, bo nasọ ji to zùnkan zungbo tọn mẹ, yé nasọ yì aga dile azọ̀ nọ yì aga do. Gbọn homẹgble OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn dali wẹ aigba lọ do dozinvlu, gbẹtọ lẹ nasọ taidi akán miyọ́n tọn: mẹdepope ma na whlẹn mẹmẹsunnu etọn do ogbẹ̀. E na wúndù to adusi, huvẹ nasọ hù i; e nasọ dù to amiyọn mẹ; e ma to na pekọna yé: omẹ dopodopo na dù olàn awà ede tọn. Manassẹ na dù Eflaimi; Eflaimi nasọ dù Manassẹ: yé omẹ awe lẹ na sọta Juda. To ehe lẹpo mẹ homẹgble etọn ma lẹkọ, ṣigba alọ etọn dlẹn do gbonu janwẹ.—Isaia 9:18-21.
16. Nawẹ ohó Isaia 9:18-21 tọn lẹ yin hinhẹndi gbọn?
16 Taidi miyọ́n he to jìjì sọn zùnkàn de mẹ jẹ devo mẹ, danuwiwa lẹzun nuhe ma sọgan yin anadena bo dlẹnkan po awuyiya po biọ “zùnkan zungbo tọn mẹ,” bo gbọnmọ dali do hẹn miyọ́n danuwiwa zungbo titlì tọn de wá. Mẹhe nọ basi zẹẹmẹ do Biblu ji lọ lẹ Keil po Delitzsch po basi zẹẹmẹ agayiyi danuwiwa tọn taidi dehe yin “mẹdetiti hùhù kanlinjọmẹ tọn hugan to tòwhan bẹwlu hẹnwatọ tọn de mẹ. To numọtolanmẹ awuvẹmẹ tọn depope matindo mẹ, yé súkundo na ode awetọ yetọn lẹ matin pekọ tintindo.” Vlavo, akọta Eflaimi tọn po Manassẹ tọn po yin nùdego tlọlọ tofi na yewlẹ wẹ yin nukunmọnu titengbe ahọluduta agewaji tọn lẹ wutu podọ, taidi kúnkan visunnu awe Josẹfu tọn lẹ tọn, yewlẹ wẹ yin hẹnnumẹ pẹkipẹki awe he sẹpọ yede hugan to akọta ao lọ lẹ mẹ. Ṣigba, mahopọnna ehe, to whenuena yé tọ́n-awhàn Juda to hùwaji kẹdẹ wẹ yé nọ doalọtena danuwiwa hẹnnumẹ mẹtọn hùhù tọn.—2 Otannugbo lẹ 28:1-8.
Whẹdatọ Gblezọn lẹ Pannukọn Whẹdatọ Yetọn
17, 18. Walọ gblezọn tẹwẹ tin to tito osẹ́n po anadenanu Islaeli tọn po mẹ?
17 Enẹgodo Jehovah lilẹ́ nukun whẹdida etọn tọn do whẹdatọ gblezọn Islaeli tọn po devizọnwatọ devo lẹ po ji. Omẹ ehelẹ nọ ṣi huhlọn yetọn zan gbọn agbátọnọ po wamọnọ he wá yé dè bo to whẹdida dodo dín lẹ po hihòdù dali. Isaia dọmọ: “Dindọ̀n wẹ hlan yé he to osẹ́n mawadodo tọn doai, podọ hlan wekantọ he to owe okà tọn wlan lẹ. Nado lẹ́ wamọnọ sọn whẹdida mẹ, podọ nado lẹ́ onú dodo tọn sọn wamọnọ omẹ ṣie lẹ tọn dè, na asuṣiọsi lẹ nido yin dùdù na yé, podọ na yé nido jajo do tọ́ṣiọvi lẹ!”—Isaia 10:1, 2.
18 Osẹ́n Jehovah tọn gbẹ́ wunmẹ whẹdida mawadodo tọn lẹpo: “Mìwlẹ ma na wà mawadodo de to whẹdida mẹ gba: hiẹ ma na hò nukunta wamọnọ lẹ tọn pọ́n gba, kavi gbògbéna nukunta hlọnhlọnnọ lọ tọn gba.” (Levitiku 19:15) To osẹ́n ehe gbigbẹdai mẹ, devizọnwatọ ehelẹ basi todohukanji “osẹ́n mawadodo” yedelẹ tọn tọn nado sọgan hẹn nuhe yin wunmẹ ajò kanyinylan mlẹnmlẹn tọn—yèdọ hihò nutindo he whè hugan asuṣiọsi po tọ́ṣiọvi tọn lẹ po yí zun nuhe sọgbe hẹ osẹ́n. Na nugbo tọn, nukun yẹwhe lalonọ Islaeli tọn lẹ tọ́n do whẹdida mawadodo ehe go, ṣigba Jehovah tọn ma wà mọ gba. Todin gbọn Isaia gblamẹ, Jehovah ze ayidonugo etọn do whẹdatọ ylankan ehelẹ ji.
19, 20. Nawẹ ninọmẹ walọ gblezọn whẹdatọ Islaeli tọn lẹ na diọ gbọn, podọ etẹwẹ na jọ do “gigo” yetọn go?
19 “Etẹwẹ mì na basi to azán mẹlapọ́n tọn gbè, podọ sọn gbigbà he na wá sọn ofi dindẹn tọn? Be mẹnu wẹ mì na họ̀n yì sù na alọgọna? Fie wẹ mì na jo gigo mìtọn do? Matin yẹn yé na litai to ogàntọ lẹ glọ, yé nasọ jai to yé he yè hù lẹ glọ.” (Isaia 10:3, 4a) Asuṣiọsi po tọ́ṣiọvi lẹ po ma tindo whẹdatọ nugbonọ he dè yé sọgan yì vọ́ owhẹ̀-ylọ te gba. To whelọnu lo, lehe e sọgbe do sọ, dọ Jehovah kanse whẹdatọ gblezọn Islaeli tọn nẹlẹ todin dọ mẹnu wẹ yé sọgan họ̀n yì sù todin he Jehovah to bibiọ to yé si nado dogbè. Mọwẹ, yé na yọnẹn to madẹnmẹ dọ “onú dobu wẹ nado jai jẹ alọ Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ.”—Heblu lẹ 10:31.
20 “Gigo” whẹdatọ ylankan ehelẹ tọn—yindidi aihọn tọn, gbégbò, po huhlọn po he wá to pọmẹ hẹ adọkun yetọn po otẹn yetọn po—na yin whenu-gli tọn. Mẹdelẹ na lẹzun awhàn-kanlinmọ lẹ, ‘bo na nọ litai,’ kavi nọ jẹklo, to gàntọ devo lẹ ṣẹnṣẹn, to whenue mẹhe pò lẹ na yin hùhù, oṣiọ he kú to awhàn mẹ lẹ wẹ na yin yíyí do ṣinyọ́n oṣiọ yetọn lẹ. “Gigo” yetọn gọna adọkun he yé tindo to aliho agọ̀ mẹ lẹ ga, na yin bibẹ sọyi gbọn kẹntọ dali.
21. To pọndohlan mẹ na yasanamẹ he Islaeli ko mọyi, be homẹgble Jehovah tọn sọta yé doalọte ya?
21 Isaia dotana hànta godo tọn etọn po avase awubla tọn de po dọmọ: “To ehe lẹpo mẹ [dindọ̀n he akọta lọ ko jiya etọn lẹpo] homẹgble etọn ma lẹkọ, ṣigba alọ etọn dlẹn do gbonu janwẹ.” (Isaia 10:4b) Mọwẹ, Jehovah tindo onú susu dogọ nado dọ na Islaeli. Awà dindlẹn Jehovah tọn ma na yin dindọ̀n do godo gba kaka e nado lá dindọ̀n mẹvasudo tọn godo tọn lọ do ahọluduta atẹṣitọ agewaji tọn ji.
Ma Jai jẹ Omọ̀ Lalonọ-Yinyin po Ṣejannabi Mẹdevo lẹ Tọn mẹ Gbede Blo
22. Nuplọnmẹ tẹwẹ mí sọgan plọn sọn nuhe jọ do Islaeli go mẹ?
22 Ohó Jehovah tọn gbọn Isaia gblamẹ pẹnzin do Islaeli ji podọ ‘e ma lẹkọwa e dè matin kọdetọn’ gba. (Isaia 55:10, 11) Whenuho basi zẹẹmẹ vivọnu ajiji ahọluduta agewaji Islaeli tọn, podọ mí sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n yajiji he tòmẹnu etọn lẹ dona ko doakọnna. Po jide po, ohó Jiwheyẹwhe tọn na yin hinhẹndi do titonu dinwhenu tọn ji, titengbe do atẹṣitọ Mẹylọhodotọklisti ji. To whelọnu lo, lehe e yin onú titengbe dọ Klistiani lẹ ni gbẹ́ lalodido, nudọnamẹ he jẹagọdo Jiwheyẹwhe dai do sọ! Mí dopẹ́ na Ohó Jiwheyẹwhe tọn, ayiha gigẹdẹ he bikan Satani tọn ko yin didegbà na whenu-dindẹn, sọmọ bọ yé ma na dùto mí ji dile e basi na omẹ Islaeli hohowhenu tọn lẹ do gba. (2 Kọlintinu lẹ 2:11) Na mí ni ma doalọte gbede nado basi sinsẹ̀n hlan Jehovah “to gbigbọ mẹ podọ to nugbo mẹ” blo. ( Johanu 4:24) Gbọnmọ dali, awà dindlẹn etọn ma na hù sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ dile e basi do na atẹṣitọ Eflaimi tọn lẹ do gba; awà etọn lẹ na gbò yé fán po zohunhun po, podọ e na gọalọna yé gbọn aliho ogbẹ̀ madopodo tọn ji biọ paladisi aigba ji tọn de mẹ.—Jakobu 4:8.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Isaia 9:8–10:4 bẹ hànta ẹnẹ hẹn (adà heyin kinkàn to aliho hàngbe tọn mẹ lẹ), bọ dopodopo yetọn wá vivọnu po nugbẹnamẹ dabla lọ po dọmọ: “To ehe lẹpo mẹ homẹgble etọn ma lẹkọ, ṣigba alọ etọn dlẹn do gbonu janwẹ.” (Isaia 9:12, 17, 21; 10:4) Aliho nukinkan tọn ehe tindo nugandomẹgo he blá Isaia 9:8–10:4 dopọ do “ohó” dopo mẹ. (Isaia 9:8) Sọ doayi e go ga, dọ, “alọ [Jehovah tọn] dlẹn do gbonu janwẹ,” e mayin nado gbọwhẹ gba, ṣigba nado dawhẹ.—Isaia 9:13.
b Yẹwhegán Jehovah tọn lẹ na ahọluduta agewaji Islaeli tọn bẹ Jehu hẹn (e mayin ahọlu lọ gba), Elija, Mikaia, Eliṣa, Jona, Odẹdi, Hosea, Amọsi, po Mika po.
[Yẹdide to weda 139]
Kanyinylan po danuwiwa po gbayipe to Islaeli taidi miyọ́n zungbo mẹ tọn
[Yẹdide to weda 141]
Jehovah na hẹn mẹhodutọ lẹpo nado dogbè