Weta Atọ́n
Jehovah Nọ Dowinyan Goyitọ Lẹ
1, 2. Naegbọn mí nado tindo ojlo to wẹndomẹ dọdai Isaia tọn hlan Ju azán etọn gbè tọn lẹ mẹ?
YIN awuhiọna gbọn ninọmẹ Jelusalẹm po Juda tọn po dali, todin yẹwhegán Isaia lẹhlan Jehovah Jiwheyẹwhe bo lá dọmọ: “Enẹwutu wẹ hiẹ gbẹ́ omẹ towe Jakob whégbètọ lẹ dai.” (Isaia 2:6a) Etẹwẹ gblehomẹna Jiwheyẹwhe nado gbẹ́ mẹhe ewọ lọsu ko de taidi ‘nutindo vonọtaun’ etọn lẹ dai?—Deutelonomi 14:2.
2 Mí tindo ojlo titengbe to whẹgbledomẹ Isaia tọn hlan Ju ojlẹ etọn mẹ tọn lẹ mẹ. Etẹwutu? Na ninọmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn to egbehe yin onú dopolọ po enẹ heyin omẹ Isaia tọn lẹ po tọn, mọdopolọ wẹ whẹdida he Jehovah lá lẹ. Ayipipa nulila Isaia tọn go na na mí nukunnumọjẹnumẹ họnwun gando nuhe Jiwheyẹwhe gblewhẹdo lẹ go bo nasọ gọalọna mí nado gbẹ́ nuyiwa he e ma kẹalọyi lẹ dai. Enẹwutu, po nukundido jejejininọ tọn po, mì gbọ mí ni gbadopọnna ohó dọdai Jehovah tọn heyin kinkàndai to Isaia 2:6–4:1 mẹ.
Yé to Goyiyi Sẹ̀n
3. Nuṣiwa omẹ etọn lẹ tọn tẹwẹ Isaia degbà?
3 To dide nuṣiwa omẹ etọn lẹ tọn gbà mẹ, Isaia dọmọ: “Yé gọ̀ sọn whèzizẹ dali, [bo to nujlẹ, NW] di Filistini lẹ, yé sọ to nuhe yé jlo wà to ovi jonọ lẹ tọn mẹ.” (Isaia 2:6b) Owhe 800 lẹ jẹnukọn, Jehovah ko degbena omẹ dide etọn lẹ dọmọ: “Mì hẹn mìde gble to onú helẹ depope mẹ blo: [gbọn ehe dali] yè hẹn akọta lẹ lọ gble te he yẹn yàn jẹgbonu sọn mì nukọn.” (Levitiku 18:24) Gando mẹhe ewọ ko dè taidi nutindo vonọtaun etọn lẹ go, Jehovah hẹn Balaami po huhlọn po nado dọmọ: “Yẹn mọ ẹn sọn aga osé lẹ lọ tọn mẹ, podọ yẹn sọ doayi e go sọn okọ́ta lẹ lọ mẹ: Doayi e go, gbẹtọ he nọ nọ̀ na ede lẹ de wẹ, bo ma nasọ yin linlẹn to akọta lẹ lọ ṣẹnṣẹn gba.” (Osọha lẹ 23:9, 12) Ṣogan, to azán Isaia tọn gbè, mẹdide Jehovah tọn lẹ ko kẹalọyi nuyiwa osùnú akọta he lẹdo yé pé lẹ tọn bo ‘gọ́ na nuhe sọn Whèzizẹ lẹ.’ Kakati nado yí yise zan to Jehovah po ohó etọn po mẹ, yé to “nujlẹ di Filistini lẹ.” Dẹn do kinklan yedelẹ dovo sọn akọta lẹ mẹ, aigba lọ ‘gọ́’ po “ovi jonọ lẹ tọn” po—matin ayihaawe, jonọ he hẹn nuwiwa jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ wá omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ.
4. Kakati nido hẹn yé nado dọnudo Jehovah, nawẹ adọkun po huhlọn awhànfunfun tọn po yinuwado Ju lẹ ji gbọn?
4 To ayidido kọdetọn dagbe akuẹzinzan tọn po huhlọn awhànfunfun tọn po he Juda tindo to alọnu to gandudu Ahọlu Uzia tọn glọ go, Isaia wlan dọmọ: “Aigba yetọn sọ gọ́ na Fataka po sika po ga, adọkunnu yetọn ma sọ do ojlẹ; aigba yetọn gọ́ na osọ́, mọ kẹkẹ yetọn ma sọ do hihia.” (Isaia 2:7) Be gbẹtọ lọ lẹ dọnudo Jehovah na adọkun po huhlọn awhànfunfun tọn mọnkọtọn po ya? (2 Otannugbo lẹ 26:1, 6-15) Paali! Kakatimọ, yé ze jide yetọn do adọkun lọ lọsu mẹ bo lẹkọ sọn Asisa etọn, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe dè. Kọdetọn etọn? “Aigba yetọn gọ́ na vodun ga; yé sọ to alọnuzọ́n yé lọsu tọn sẹ̀n, ehe alọviyẹyẹ yé lọsu tọn ko basi. Omẹ vọnu sọ litai, mẹhe diyin sọ whiwhẹ ede, enẹwutu a jona yé blo.” (Isaia 2:8, 9) Yé lilẹ́ nukunmẹ yetọn lẹ sọn Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ dè bo litaina vodun he ma tindo gbọfufu lẹ.
5. Naegbọn taliliai na boṣiọ lẹ ma do yin nuyiwa whiwhẹ tọn?
5 Taliliai sọgan yin ohia whiwhẹ tọn. Ṣigba taliliai hlan nuhe ma tindo gbọfufu lẹ yin ovọ́, bo hẹn boṣiọ-sẹ̀ntọ lọ ‘yido,’ bo nọ dowinyan ẹn. Nawẹ Jehovah sọgan jona ylando mọnkọtọn gbọn? Etẹwẹ boṣiọ-sẹ̀ntọ ehelẹ na wà eyin Jehovah ylọ yé nado dogbè?
‘Nukun Goyiyi Tọn lẹ Dona Yin Zínzíndo Odò’
6, 7. (a) Etẹwẹ jọ do goyitọ lẹ go to azán whẹdida Jehovah tọn gbè? (b) Etẹ po mẹnu lẹ po ji wẹ Jehovah do homẹgble etọn hia do, podọ etẹwutu wẹ?
6 Isaia zindonukọn dọmọ: “Biọ [osé, NW] mẹ, bo whla dewe do kọ́gudu mẹ, na osí OKLUNỌ tọn po gigo yẹyi daho etọn tọn po wutu.” (Isaia 2:10) Ṣigba osé depope ma sọgan klo sọmọ nado basi hihọ́ na yé gba, hihọ́-basinamẹnu depope ma sọgan tli sọmọ nado ze yé whla sọn Jehovah, Nupojipetọ lọ dè gba. To whenuena e na wá nado hẹn whẹdida etọn ṣẹ, “yè na whiwhẹ nukun goyitọ lẹ tọn dai, yè nasọ zín sakla gbẹtọ lẹ tọn. OKLUNỌ dopo kẹdẹ wẹ yè na ze daga to azán lọ gbè.”—Isaia 2:11.
7 “Azán OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn” ja. E na yin ojlẹ de na Jiwheyẹwhe nado do homẹgble etọn hia do “ota na [kedali-tin Lẹbanoni tọn lẹpo, NW] tọn he dite, he yè ze daga lẹpo, podọ to ota na kini-tin Baṣan tọn lẹpo. To osó daho lẹpo ji, podọ to osó pẹvipẹvi he yè ze daga lẹpo ji. To atọ̀họ̀ daho lẹpo ji, podọ to dòkọ́ lẹpo ji. To ohún Talṣiṣi tọn lẹpo ji, podọ to boṣiọ he jlomẹ lẹpo ji.” (Isaia 2:12-16) Mọwẹ, titobasinanu heyin zizedaga gbọn gbẹtọ dali taidi yẹhiadonu goyiyi etọn tọn po gbẹtọ jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹpo po wẹ na yin nina ayidonugo to azán homẹgble Jehovah tọn gbè. Gbọnmọ dali, “yè nasọ zín ota gbẹtọ goyitọ lẹ tọn dai, yè nasọ whiwhẹ sakla gbẹtọ lẹ tọn dai: OKLUNỌ dopo kẹdẹ wẹ yè na ze daga to azán lọ gbè.”—Isaia 2:17.
8. Nawẹ azán whẹdida tọn heyin dọdai etọn dọ lọ wá Jelusalẹm ji to owhe 607 J.W.M. gbọn?
8 Azán whẹdida tọn lọ heyin dọdai etọn dọ wá Ju lẹ ji to owhe 607 J.W.M. whenuena Ahọlu Babilọni tọn lọ Nẹbukadnẹzali và Jelusalẹm sudo. Tòmẹnu lọ lẹ mọ tòdaho yiwanna yetọn to miyọ́n jì, ohọ̀ gbóogbó etọn lẹ yin hihọliai, adó gángán etọn yin gbigbà. Tẹmpli Jehovah tọn yin gbigbà do flinflin. Depope to adọkunnu yetọn lẹ po awhàn-kẹkẹ yetọn lẹ po mẹ ma sọtẹ́n to “azán OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn” tọn gbè gba. Podọ boṣiọ yetọn lẹ ka lo? E jọ pẹpẹ dile Isaia dọ dọdai etọn do dọmọ: “Vodun lẹ nasọ sudo gbidigbidi.” (Isaia 2:18) Ju lẹ—ahọvi lẹ po huhlọnnọ lẹ po—tin to mẹhe yin hinhẹn yì kanlinmọgbenu to Babilọni lẹ mẹ. Jelusalẹm na yin hinhẹn gbọgbé na owhe 70.
9. To aliho tẹ mẹ wẹ ninọmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn yin onú dopolọ hẹ enẹ heyin Jelusalẹm po Juda azán Isaia gbè tọn po te?
9 Lehe ninọmẹ Mẹylọhodotọklisti tọn yin onú dopolọ hẹ enẹ heyin Jelusalẹm po Juda tọn po to azán Isaia tọn gbè do sọ! Na nugbo tọn Mẹylọhodotọklisti tọn ko wleawu haṣinṣan pẹkipẹki de tọn hẹ akọta aihọn ehe mẹ tọn lẹ. Godonọtọ zohunhunnọ de wẹ e yin na Plidopọ Akọta lẹ tọn bo ko sọ hẹn owhé etọn gbè gọ́ na boṣiọ po nuyiwa he ma sọgbe hẹ Owe-wiwe lẹ po. Yanwle agbasanu bibẹpli tọn go wẹ e tẹdo bo ze jide etọn do hlọnhlọn awhànfunfun tọn mẹ. Podọ be yé ma nọ pọ́n nukọntọ sinsẹ̀n tọn yetọn lẹ hlan taidi mẹhe jẹ nado kán tẹnmẹ daho na, bo nọ na yé tẹnmẹ-yinkọ po gbégbò lẹ po ya? Goyiyi Mẹylọhodotọklisti tọn na yin hinhẹnwa ovọ́ mẹ matin awugbopo. Ṣigba whetẹnu wẹ?
‘Azán Jehovah Tọn’ Tin to Yakẹ
10. ‘Azán Jehovah tọn’ tẹwẹ apọsteli Paulu po Pita po dlẹnalọ do?
10 Owe-wiwe lẹ dlẹnalọdo ‘azán Jehovah tọn’ he na tin-do nujọnu-yinyin he klo hugan azán whẹdida tọn do Jelusalẹm po Juda hohowhenu tọn po ji. To gbọdo glọ, apọsteli Paulu blá wiwá ‘azán Jehovah tọn’ dopọ po tintin tofi Ahọlu Jesu Klisti he yin zizedo ofìn ji lọ tọn po. (2 Tẹsalonikanu lẹ 2:1, 2) Pita dọho gando azán enẹ go to kọndopọmẹ hẹ zedai ‘olọn yọyọ lẹ po aigba yọyọ de po fie dodowiwa na nọ̀.’ (2 Pita 3:10-13) Azán he gbè Jehovah na hẹn whẹdida etọn ṣẹ do titonu ylankan lọ pete ji wẹ e yin, gọna Mẹylọhodotọklisti tọn.
11. (a) Mẹnu wẹ sọgan “nọtepọn” “azán Jehovah tọn” he ja lọ? (b) Nawẹ mí sọgan yí Jehovah do basi fibẹtado mítọn gbọn?
11 Yẹwhegán Joẹli dọmọ: “Haa na azán lọ! na azán OKLUNỌ tọn lọ tin to alọji, podọ azán lọ e na wá di viva sọn Ganhunupo lọ dè.” To pọndohlanmẹ na tintin to yakẹ “azán” enẹ tọn, be tintin to hihọ́ mẹ to ojlẹ dobu enẹ whenu ma na duahunmẹna mẹlẹpo ya? “Mẹnu wẹ sọgan nọtepọn ẹn?” wẹ Joẹli kanse. E na gblọndo dọmọ: “OKLUNỌ na yin fibẹtado de hlan omẹ etọn lẹ.” (Joẹli 1:15; 2:11; 3:16) Be Jehovah Jiwheyẹwhe na yin fibẹtado de na mẹhe tindo gbigbọ goyiyi tọn he ze jidide yetọn lẹ do adọkun, hlọnhlọn awhànfunfun tọn, po yẹwhe heyin bibasi gbọn gbẹtọ dali lẹ po mẹ ya? Gbede pọ́n! Jiwheyẹwhe tlẹ gbẹkọ omẹ dide etọn lẹ go to whenuena yé yinuwa to aliho ehe mẹ. Lehe e yin onú titengbe dọ devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo ni “din dodo, . . . din homẹmiọn,” bo lẹnnupọn sisosiso do otẹn he mẹ sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn tin te to gbẹzan yetọn mẹ ji do sọ!—Zẹfania 2:2, 3.
“Ajaka po Toké lẹ Po”
12, 13. Naegbọn e do yin nuhe sọgbe na boṣiọ-sẹ̀ntọ lọ lẹ nado ze yẹwhe yetọn lẹ dlan na “ajaka po toké lẹ po” to azán Jehovah tọn gbè?
12 Nukun tẹwẹ boṣiọ-sẹ̀ntọ lẹ na yí do pọ́n boṣiọ yetọn lẹ to azán daho Jehovah tọn gbè? Isaia na gblọndo dọmọ: “Yé na biọ odò osó tọn lẹ mẹ, podọ oslò aigba tọn mẹ na osí OKLUNỌ tọn wutu, na gigo yẹyi daho etọn tọn wutu, whenuena ewọ fọ́n nado whàn aihọn ginyan-ginyan. To azán lọ gbè gbẹtọ na ze fataka vodun etọn podọ sika vodun etọn . . . dlan ajaka po [toké lẹ, NW] po. Nado yì odò osókla tọn mẹ podọ aga osókla zizẹ tọn ji, na osí OKLUNỌ tọn wutu, podọ na gigo yẹyi daho etọn tọn, whenuena ewọ fọ́n nado whàn aihọn ginyan-ginyan. Mì jagọ̀ sọn gbẹtọ dè, gbigbọ mẹhe tọn tin to awọntin etọn mẹ: na etẹ mẹ wẹ yè na hia ẹ do?”—Isaia 2:19-22.
13 Ajaka nọ nọ̀ odò aigba tọn mẹ, bọ toké lẹ nọ tẹdo-núgo to zinvlu mẹ podọ to osókla gbọ̀gbé lẹ mẹ. Humọ, fihe sọha daho toké lẹ tọn tẹdo-núgo te, owán ylankan po omí gọ́nu-gọ́nu titli lẹ po nọ tin to finẹ. E sọgbe nado ze boṣiọ lẹ dlan nọtẹn mọnkọtọn lẹ mẹ. Zinvlu po nọtẹn mawé tọn lẹ po mẹ wẹ jẹ na yé. Na gbẹtọ lọ lẹ, yé na din fibẹtado yì osókla lẹ po odò he tin to osé glọ lẹ po mẹ to azán whẹdida Jehovah tọn gbè. Enẹwutu nuhe na jọ do boṣiọ lọ lẹ po sinsẹ̀n-basitọ yetọn lẹ po go na yin dopolọ. To hẹndi dọdai Isaia tọn mẹ, boṣiọ he ma tindo gbọfufu lọ lẹ ma sọgan whlẹn sinsẹ̀n-basitọ yetọn lẹ kavi Jelusalẹm sọn alọ Nẹbukadnẹzali tọn lẹ mẹ to owhe 607 J.W.M. gba.
14. To azán whẹdida Jehovah tọn he ja do ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn ji whenu, etẹwẹ mẹhe tlọ̀ yedelẹ biọ onú aihọn tọn mẹ lẹ na wà?
14 To azán whẹdida Jehovah tọn he ja do Mẹylọhodotọklisti tọn po adà ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn devo lẹ po ji whenu, etẹwẹ gbẹtọ lẹ na wà? To yinyin pinpannukọn po ninọmẹ nugbajẹmẹji lẹdo aihọn pé tọn po, vlavo suhugan yetọn na wá yọnẹn dọ ovọ́ wẹ boṣiọ yetọn lẹ yin. To otẹn ehelẹ tọn mẹ, yé tlẹ sọ sọgan din fibẹtado po hihọ́-basinamẹ po to nuhe mayin gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ, yèdọ titobasinanu aigba ji tọn lẹ, vlavo gọna Plidopọ Akọta lẹ tọn, “kanlin wlanwlan vẹẹ” lọ heyin Osọhia weta 17 mẹ tọn. “Azò ao” kanlin yẹhiadonu tọn ehe tọn lẹ wẹ na và Babilọni Daho lọ, yèdọ ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn, he Mẹylọhodotọklisti tọn yin adà titengbe etọn sudo.—Osọhia 17:3, 8-12, 16, 17.
15. Nawẹ Jehovah kẹdẹ na yin ‘zize daga’ to azán whẹdida etọn tọn gbè gbọn?
15 Dile etlẹ yindọ husudo po mimẹ̀ Babilọni Daho lọ po tọn sọgan yin alọnuzọ́n azò ao yẹhiadonu enẹlẹ tọn tlọlọ, na nugbo tọn, hẹndi whẹdida Jehovah tọn wẹ e yin. Gando Babilọni Daho lọ go, Osọhia 18:8 dọmọ: “Enẹwutu wẹ azọ̀nylankan etọn na wá gbèdopo, okú, awublanu, po huvẹ po; yè na yí miyọ́n do fiọ ẹ mlẹnmlẹn: na huhlọnnọ wẹ Oklunọ Jiwheyẹwhe he to owhẹ̀ etọn dá.” Enẹwutu Jehovah Jiwheyẹwhe, Nupojipetọ lọ, wẹ dona yin pipà, na túntún gbẹtọvi lẹ dote sọn gandudomẹji sinsẹ̀n lalo tọn si. Dile Isaia dọ do, “OKLUNỌ dopo kẹdẹ wẹ yè na ze daga to azán lọ gbè. Na azán OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn” wẹ.—Isaia 2:11b, 12a.
‘Nukọntọ lẹ to Hinhẹn We Buali’
16. (a) Etẹwẹ nọpọ́ do yin “hẹndote po opò po” na ogbẹ́ gbẹtọvi lẹ tọn? (b) Nawẹ omẹ Isaia tọn lẹ jiya na didesẹ “hẹndote po opò po” heyin ogbẹ́ gbẹtọvi tọn yetọn gbọn?
16 Na ogbẹ́ gbẹtọvi lẹ tọn nido sọgan lodo, e dona tindo “hẹndote po opò po” etọn lẹ—onú titengbe mọnkọtọn lẹ taidi núdùdù po osin po podọ, titengbe hugan, nukọntọ he go yè sọgan dejido lẹ he penugo nado deanana omẹ lọ lẹ bo penukundo kannu-kannu onú lẹ tọn go. Nalete, gando Islaeli hohowhenu tọn go, Isaia dọ dọdai dọmọ: “Saapọn, Oklunọ, OKLUNỌ awhànpa lẹ tọn dè hẹndote po opò po sọn Jelusalẹm po Juda po, hẹndote núdùdù lẹpo tọn podọ hẹndote osin lẹpo tọn. Omẹ gángán po awhànfuntọ po, whẹ̀datọ po yẹwhegán po, nuyọnẹntọ, po mẹho po. Awhàngán kandeao tọn, po gbẹtọ yẹyinọ po, tòhódọtọ, anawàtọ po hóvividọtọ po.” (Isaia 3:1-3) Yọpọ sunnu tata lẹ na lẹzun ahọvi lẹ bo na dugán to ajiji mẹ. E mayin dọ gandutọ lọ lẹ na gbidikọna gbẹtọ lẹ kẹdẹ wẹ gba ṣigba “yé na sinyẹnawuna gbẹtọ, omẹ depope sọn awetọ etọn si, . . . yọpọ na nọ yigo do mẹho go, omẹ vọnu do yẹyinọ go.” (Isaia 3:4, 5) Yọpọvu lẹ na nọ “yigo” do mẹho yetọn lẹ go, bo ma na tindo sisi na yé. Ninọmẹ gbẹninọ tọn na ylan sọmọ bọ mẹde na dọna awetọ etọn he tindo nugopipe gandudu tọn dọmọ: “Hiẹ tindo avọ̀, yin ogán to mí ji, bo gbọ̀ na hẹngble he ni tin to alọ towe glọ.” (Isaia 3:6) Ṣigba mẹhe yin oylọ-basina lọ na gbẹ́, bo na kudeji dọ yé ma tindo nugopipe nado hẹnazọ̀ngbọna aigba heyin awugblena lọ kavi ma tindo adọkun nado didá azọngban lọ gba. Yé na dọmọ: “Yẹn ma na yin jladotọ bà; na to owhé ṣie gbè núdùdù kavi avọ̀ ma tin gba: a yí mi do dogán gbẹtọ lẹ tọn blo.”—Isaia 3:7.
17. (a) To linlẹn tẹ mẹ wẹ ylando Jelusalẹm po Juda po tọn taidi “Sọdọmi” tọn te? (b) Mẹnu lẹ wẹ Isaia gblewhẹdo na ninọmẹ omẹ etọn lẹ tọn?
17 Isaia zindonukọn dọmọ: “Na Jelusalẹm ko zun hẹngble, Juda ko jai; odẹ́ yetọn po walọ yetọn po jẹagọ do OKLUNỌ go, nado hẹn gigo nukun etọn lẹ tọn gblehomẹ. Ohia nukun yetọn tọn to kunnude do yé go; yé to ylando yetọn sọhia di Sọdọmi, yé ma whla ẹ. Dindọ̀n wẹ na gbigbọ yetọn! na yé ko yí oylan do suahọ yede.” (Isaia 3:8, 9) Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko ṣiatẹ sọta Jiwheyẹwhe nugbo lọ to hogbe po nuyiwa lẹ po mẹ. Yèdọ hodidọ winyan matindo tọn po lẹnvọjọ matindo tọn po he tin to nukun yetọn lẹ ji de ylando yetọn lẹ gbà, ehe yin osùnú taidi enẹ heyin Sọdọmi tọn lẹ nkọtọn. Yé tin to alẹnu de mẹ hẹ Jehovah Jiwheyẹwhe, ṣogan e ma na diọ nujinọtedo etọn lẹ na yé gba. “Mì dọ na dodonọ dọ, e na yọ́n na ẹn: na yé na dù sinsẹ́n azọ́n yetọn tọn. Dindọ̀n wẹ na omẹ ylankan! e na ylan na ẹn na alè alọ etọn mẹ tọn wẹ yè na na ẹn. Gbọn omẹ ṣie lẹ tọn dali, yọpọvu lẹ wẹ awusinyẹnnamẹtọ yetọn, yọnnu sọ to gandu to yé ji. Ṣó! Omẹ ṣie emì, yé he to yẹyiwlena we lẹ hẹn we buali, bosọ hẹn ali omọ́ towe tọn gble.”—Isaia 3:10-12.
18. (a) Whẹdida tẹwẹ Jehovah lá do mẹho po ahọvi azán Isaia gbè tọn lẹ po ji? (b) Etẹwẹ mí mọ plọn sọn whẹdida Jehovah tọn mẹ do mẹho po ahọvi lọ lẹ po ji?
18 Jehovah ‘na dawhẹna’ bo nasọ “biọ whẹdida mẹ” hẹ mẹho po ahọvi he tin to Juda lẹ po: “Mì ko dù ovẹn nẹ sudo; ogbànna wamọnọ lẹ tọn sọ tin to owhé mìtọn gbè. Etẹwẹ mì lẹn bo do gbà omẹ ṣie lẹ kija, bosọ gbidi nukunmẹ wamọnọ lẹ tọn dai?” (Isaia 3:13-15) Kakati nado wazọ́n na dagbemẹninọ omẹ lọ lẹ tọn, nukọntọ lọ lẹ doalọ to nuyiwa oklọ tọn lẹ mẹ. Yé ṣì aṣẹpipa yetọn lẹ zan gbọn hinhẹn yedelẹ zun adọkunnọ dali bo to núdùdù tẹ̀ wamọnọ po matindonọ lẹ po. Ṣigba nukọntọ ehelẹ dona dógbèna Jehovah awhànpa lẹ tọn na gbigbidikọna mẹhe tin to awufiẹsa mẹ lẹ. Lehe ehe yin avase de na mẹhe tin to otẹn azọngban tọn mẹ to egbehe lẹ do sọ! Na yé ni tin to aṣeji whepoponu ma nado ṣì aṣẹpipa yetọn zan.
19. Kọgbigbidinamẹ po homẹkẹndomẹ tẹ po Mẹylọhodotọklisti yin whẹgbledona?
19 Mẹylọhodotọklisti—titengbe sinsẹ̀ngán etọn po nukunmọnu etọn lẹ po—ko yí oklọ do bẹ́ onú susu he dona yin gbẹtọ paa lẹ tọn pli, mẹhe e ko gbidikọna bosọ zindonukọn nado to kọgbidina. E ko sọ hò, dohomẹkẹn, bosọ yinuwa hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to aliho agọ̀ mẹ bo ko hẹn vlẹko daho wá yinkọ Jehovah tọn ji. To ojlẹ dide etọn mẹ, Jehovah na taun tọn na biọ whẹdida mẹ hẹ ẹ.
“Ohia-pà Nasọ Nọ Otẹn Whanpẹ Tọn Mẹ”
20. Naegbọn Jehovah do gblewhẹdo “viyọnnu Ziọni tọn lẹ”?
20 To whẹgbledo ylanwiwa nukọntọ lọ lẹ tọn godo, Jehovah lẹhlan yọnnu Ziọni, kavi Jelusalẹm tọn lẹ. E họnwun dọ na whẹwhinwhẹ́n aṣọdido tọn wutu, “viyọnnu Ziọni tọn lẹ” dó ‘alọkẹ́ afọ̀ tọn’—yèdọ alọkẹ́ heyin sinsin do afọgómẹ yetọn lẹ—he nọ dó hàngbe hunkọhunkọ. Yọnnu lọ lẹ nọ to afọ̀ dè po goyiyi po bo nọ “to gigó whenuena yé to zọnlinzin,” bo nọ to awuwlena nuhe sọgan yin yiylọdọ awhli-fọ̀dide whanpẹ-jijlá tọn. Etẹwẹ yin nuhe ylan to ehe mẹ taun? Walọyizan yọnnu ehelẹ tọn wẹ. Jehovah dọmọ: “Viyọnnu Ziọni tọn lẹ yin goyitọ, bosọ to zọnlinzin to okọ̀ dindlẹn mẹ, podọ to nukun nujijlo tọn mẹ.” (Isaia 3:16) Goyiyi mọnkọtọn na mọ ahọsuyi dandan.
21. Nawẹ whẹdida Jehovah tọn do Jelusalẹm ji yinuwado yọnnu Juvi lẹ tọn ji gbọn?
21 Enẹwutu, to whenuena whẹdida Jehovah tọn na wá aigba lọ ji, “viyọnnu Ziọni tọn” goyitọ ehelẹ na hẹn onú lẹpo bú—etlẹ yin whanpẹ he mẹ yé to awagundo te lọsu. Jehovah dọ dọdai dọmọ: “Enẹwutu OKLUNỌ na yí ohán agàdá tọn li ota na viyọnnu Ziọni tọn lẹ, bo nasọ dè omẹ́ yetọn do gbonu. To azán lẹ gbè OKLUNỌ na dè gigo anigle yetọn tọn sẹ̀, aṣọdonu yetọn lẹ, po tablanu yetọn po di osùnwhlẹ. Gẹ̀dẹ̀, alọgàn, po nukunmẹnú po, gbèjè po [alọkẹ́ afọ̀ tọn] po, tabla, nusisá dagbe, po tómẹnu [kavi, alọkẹ́ didà lẹ] po, alọkẹ́ po aṣọdonu awọntin tọn po, avọ̀ dido didiọ po okọ̀do po, owọ̀vi po ogàn sisló po. Mẹpọnnu, po alà dagbedagbe po, jẹhẹnú po nukunmẹ tọn po.” (Isaia 3:17-23; pọ́n nudọnamẹ odò tọn, NW) Diọdo nugbajẹmẹji tọn tẹ die!
22. Gbọnvona aṣọdonu yetọn lẹ, onú devo tẹwẹ yọnnu Jelusalẹm tọn lẹ hẹnbu?
22 Wẹndomẹ dọdai tọn lọ zindonukọn dọmọ: “Núlùnwán na nọ̀ otẹn nuwhẹ́nwan tọn mẹ; nukija nasọ nọ̀ otẹn ogbajá tọn mẹ, ota pipá nasọ nọ̀ otẹn tùnudo tọn mẹ; [ohia-pà, NW] nasọ nọ̀ otẹn whanpẹ tọn mẹ.” (Isaia 3:24) To owhe 607 J.W.M. mẹ, yọnnu goyitọ Jelusalẹm tọn lẹ jai sọn adọkun mẹ biọ ohẹ́n mẹ. Yé hẹn mẹdekannujẹ yetọn bú bo mọ “ohia-pà” afanumẹ tọn yí.
‘Ewọ Na Yin Hinhẹn Jẹvọ́ Dandan’
23. Etẹwẹ Jehovah lá gando Jelusalẹm go?
23 To hodidọ hlan tòdaho Jelusalẹm tọn todin, Jehovah lá dọmọ: “Sunnu towe lẹ na gbọn alọ ohí tọn dali jai, omẹ gángán towe lẹ na ṣiawhàn. Dòkọ́nu etọn lẹ na viavi, bo nasọ blawu, na ewọ jẹvọ́ wutu, e na sinai to aigba.” (Isaia 3:25, 26) Sunnu Jelusalẹm tọn lẹ, etlẹ yin omẹ gángán etọn lẹ, na yin hùhù to awhàn whenu. Tòdaho lọ na yin lìlì pọ́dọ́pọ́dọ́. Na “dòkọ́nu etọn lẹ,” ojlẹ ‘avi po awubla po’ tọn de wẹ e na yin. Jelusalẹm na yin vivasudo bo na yin hinhẹn “jẹvọ́.”
24. Kọdetọn nugbajẹmẹji tọn tẹwẹ hẹnbu sunnu lẹ tọn gbọn ohí dali tindo do yọnnu Jelusalẹm tọn lẹ ji?
24 Hẹnbu sunnu lẹ tọn to ohí-nù na tindo kọdetọn nugbajẹmẹji tọn lẹ na yọnnu Jelusalẹm tọn lẹ. To tadona adà ehe to owe dọdai tọn etọn mẹ, Isaia dọ dọdai dọmọ: “To azán lọ gbè yọnnu ṣinawe na tẹdo sunnu dopo go, dọmọ, Mí na dù núdùdù míde tọn, bo nasọ ṣinyọ́n avọ̀ míde tọn: ṣigba na yè ni ylọ oyín towe do mí go, nado dè winyan mítọn sẹ̀.” (Isaia 4:1) Sọha sunnu he sọgan wlealọ lẹ tọn na whè sọmọ bọ yọnnu susu na tẹdo sunnu dopo go nado sọgan yin yiylọ gbọn yinkọ etọn dali—enẹ wẹ yin, nado yin yinyọnẹn gbangba taidi asi etọn lẹ—bo gbọnmọ dali gán sọn vlẹko asu matindo tọn si. Osẹ́n Mose tọn biọ dọ asu de ni wleawuna núdùdù po avọ̀ po na asi etọn. (Eksọdusi 21:10) Ṣigba, to gbeyiyi mẹ nado ‘dù núdùdù yedelẹ tọn bo gbòavọ̀na yedelẹ,’ yọnnu ehelẹ to jijlo nado dè sunnu lọ sọn dandannu osẹ́n tọn etọn lẹ si. Lehe e yin ninọmẹ egblemaku tọn de na “viyọnnu Ziọni tọn lẹ” he ko yin goyitọ to ojlẹ de mẹ wayi do sọ!
25. Etẹwẹ na jọ do goyitọ lẹ go to madẹnmẹ?
25 Jehovah nọ dowinyan goyitọ lẹ. Na nugbo tọn to owhe 607 J.W.M., e hẹn goyiyi omẹ dide etọn lẹ tọn yin ‘zinzindai’ bosọ hẹn “saklanọ” yetọn lẹ nado yin hinhẹn “whiwhẹ.” Na Klistiani nugbo lẹ ni ma wọnji gbede blo dọ “Jiwheyẹwhe ko diọnukunsọ goyitọ lẹ, ṣigba e yí ojọmiọn na ayiha whiwhẹnọ lẹ.”—Jakobu 4:6.
[Yẹdide to weda 50]
Boṣiọ lẹ, adọkun lẹ, po huhlọn awhànfunfun tọn lẹ po ma whlẹn Jelusalẹm to azán whẹdida Jehovah tọn gbè gba
[Yẹdide to weda 55]
To ‘azán Jehovah tọn’ gbè, ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn na yin vivasudo