Weta Ko-Atọ́n-Nukun-Dopo
“Finẹnu lẹ Ma to na Dọmọ, Yẹn to Azọ̀njẹ”
1. Naegbọn hogbe Isaia 33:24 mẹ tọn lẹ do yin homẹmiọnnamẹnu?
“NUDIDA lẹpo pete wẹ to winwẹ̀n bosọ to ajipanu to awufiẹsa mẹ . . . kakajẹ dinvie.” Wẹ apọsteli Paulu dọ. (Lomunu lẹ 8:22) Mahopọnna nukọnyiyi to lẹnunnuyọnẹn azọ̀nhẹngbọ tọn mẹ, awutu po okú po gbẹ́ to ahidi hẹ akọ̀ gbẹtọvi lẹ tọn janwẹ. To whelọnu lo, lehe opagbe he dotana adà dọdai Isaia tọn ehe jiawu do sọ! Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ojlẹ lọ to whenuena “finẹnu lẹ ma to na dọmọ, yẹn to azọ̀njẹ.” (Isaia 33:24) Whetẹnu podọ nawẹ opagbe ehe na yin hinhẹndi gbọn?
2, 3. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ akọta Islaeli tọn to azọ̀njẹ te? (b) Nawẹ Assilia yinuwa taidi “opò” mẹplọnlọ-domẹgo Jiwheyẹwhe tọn gbọn?
2 Isaia yin kinkàn to ojlẹ de mẹ to whenuena mẹhe tin to alẹnu Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ to azọ̀njẹ to gbigbọ-liho. (Isaia 1:5, 6) Yé ko tlọ́ biọ atẹṣiṣi po fẹnnuwiwa po mẹ sisosiso sọmọ bọ yé tindo nuhudo mẹplọnlọ sinsinyẹn tọn sọn Jehovah Jiwheyẹwhe dè. Assilia wẹ yinuwa taidi “opò” Jehovah tọn nado na mẹplọnlọ enẹ. (Isaia 7:17; 10:5, 15) Tintan, ahọluduta whẹndo-ao agewaji Islaeli tọn jai jẹ alọ Assilianu lẹ tọn mẹ to owhe 740 J.W.M. mẹ. (2 Ahọlu lẹ 17:1-18; 18:9-11) To owhe vude godo, Ahọlu Sẹnnakelibi Assilia tọn bẹ mẹgbeyinyan sinsinyẹn de jẹeji sọta ahọluduta hùwaji Juda tọn. (2 Ahọlu lẹ 18:13; Isaia 36:1) Dile awhànpa wọ̀bliba huhlọnnọ Assilianu lẹ tọn dó-awhàn wá aigba lọ ji, e taidi dọ vasudo mlẹnmlẹn Juda tọn ma sọgan yin didapana gba.
3 Ṣigba todin Assilia, to yìyì zẹ̀ dogbó etọn go nado do mẹplọnlọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ go, bo wá to afọdona yanwle ṣejannabi edetiti tọn nado yin awhàngbatọ aihọn lọ tọn. (Isaia 10:7-11) Be Jehovah na gọ̀n ma sayana ẹn na nuyiwahẹmẹ kanyinylan etọn tọn do omẹ etọn lẹ ji wẹ ya? Be azọ̀nhẹngbọ de na tin na awutu gbigbọmẹ akọta lọ tọn ya? Mí hia gblọndo Jehovah tọn lẹ na kanbiọ helẹ, to Isaia weta 33 mẹ.
Mẹhẹngbletọ lọ Hinhẹngble
4, 5. (a) Numimọ diọdo tọn tẹwẹ Assilia na tindo? (b) Odẹ̀ tẹwẹ Isaia hò do ota omẹ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ?
4 Dọdai lọ bẹjẹeji dọmọ: “Dindọ̀n wẹ na hiẹ mẹhẹngbletọ, bọ yè ma hẹn we gble; bọ a to bublu basi, bọ yè ma wà bublu hẹ we! Whenuena hiẹ na dealọ nado hẹngble, yè na hẹn we gble; whenuena hiẹ dotana walọ bublu tọn, yè na wà bublu hẹ we.” (Isaia 33:1) Isaia dọho tlọlọ na Assilia, mẹhẹngbletọ lọ. Na huhlọn sinsinyẹn etọn wutu, e taidi dọ mẹdepope ma sọgan gbawhàn akọta enẹ tọn. E ko ‘hẹnmẹgble bọ yè ma hẹn ẹn gble,’ bo và tòdaho Juda tọn lẹ sudo, bo tlẹ bẹ adọkunnu he tin to ohọ̀ Jehovah tọn mẹ lẹ—podọ e to mọwà po linlẹn lọ po dọ mẹdepope ma sọgan sayana ẹn! (2 Ahọlu lẹ 18:14-16; 2 Otannugbo lẹ 28:21) Ṣigba, todin, onú lẹ na diọ sọta ẹ. “Yè na hẹn we gble,” wẹ Isaia dọ tlọlọ. Lehe dọdai ehe yin homẹmiọnnamẹnu na nugbonọ lẹ do sọ!
5 To ojlẹ budonamẹ tọn enẹ whenu, sinsẹ̀n-basitọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ dona lẹhlan e dè na alọgọ. Enẹwutu Isaia hodẹ̀ dọmọ: “OKLUNỌ E, walẹblanuna mí; míwlẹ ko nọtepọn we: hiẹ ni yin awà [huhlọn po alọgọ tọn mítọn po] to afọnnu lẹpo mẹ, podọ whlẹngán mítọn ga to tukla whenu. To zinzinyinyẹn awhá tọn mẹ wẹ gbẹtọ lẹ họ̀n te; to zize dewe daga mẹ wẹ yè gbà akọta lẹ kija te.” (Isaia 33:2, 3) Po gbesisọ po, Isaia hodẹ̀ dọ Jehovah ni whlẹn omẹ Etọn lẹ dile E ko basi whlasusu do wayi. (Psalm 44:3; 68:1) Podọ e ma dẹn he Isaia hodẹ̀ ehe wẹ e sọ dọ dọdai gblọndo Jehovah tọn na ẹn!
6. Etẹwẹ na jọ do Assilia go, podọ naegbọn e do jẹna ehe?
6 “Yè nasọ bẹ ogbànna mìtọn [Assilianu lẹ] pli, di bẹpli [hlàpẹpẹ] tọn: di wezundo yigodo-yinukọn owẹ̀n lẹ tọn wẹ ewọ na họ̀nwezun do yé ji.” (Isaia 33:4) Juda jẹakọhẹ hẹngble he susugege wánvú lẹ tọn nọ hẹnwa. Nalete, to ojlẹ ehe mẹ, kẹntọ Juda tọn lẹ wẹ na yin vivasudo. Assilia na jiya awhàngbigba winyandomẹ tọn, bọ awhànfuntọ etọn lẹ na yin hinhẹn po huhlọn po nado họnyi, bo na jo ogblànnu susu do na tòmẹnu Juda tọn lẹ nado bẹ! Nuhe sọgbe wẹ e yin dọ Assilia, heyin yinyọnẹn na kanyinylan etọn, na mọ vasudo.—Isaia 37:36.
Assilianu Egbezangbe Tọn Lọ
7. (a) Mẹnu lẹ to egbehe wẹ sọgan yin yiyijlẹdo akọta Islaeli tọn he to azọ̀njẹ to gbigbọ-liho lọ go? (b) Mẹnu wẹ na yinuwa taidi “opò” Jehovah tọn nado và Mẹylọhodotọklisti sudo?
7 Nawẹ dọdai Isaia tọn gando azán mítọn gbè go gbọn? Akọta Islaeli tọn he jẹazọ̀n to gbigbọ-liho sọgan yin yiyijlẹdo Mẹylọhodotọklisti he mayin nugbonọ lọ go. Kẹdẹdile Jehovah yí Assilia zan taidi “opò” nado sayana Islaeli do, mọwẹ e na yí “opò” de zan nado sayana Mẹylọhodotọklisti—gọna ahọluigba aihọn sinsẹ̀n lalo tọn he pò lọ, yèdọ “Babilọni Daho” lọ. (Isaia 10:5; Osọhia 18:2-8) “Opò” enẹ na yin akọta hagbẹ Plidopọ Akọta lẹ tọn—yèdọ titobasinanu de heyin didohia to Osọhia mẹ taidi gbekanlin wlanwlan vẹẹ ota ṣinawe, azò ao tọn de.—Osọhia 17:3, 15-17.
8. (a) Mẹnu to egbehe wẹ sọgan yin yiyijlẹdo Sẹnnakelibi go? (b) Mẹnu wẹ Sẹnnakelibi egbezangbe tọn na yin whinwhàn nado tọ́n-awhàn, podọ po kọdetọn tẹ po?
8 To whenuena Assilianu egbezangbe tọn lọ na to danuwa lẹdope to agblò sinsẹ̀n lalo tọn mẹ, e na taidi dọ mẹdepope ma sọgan hẹnalọdotena ẹn. Po walọyizan he taidi Sẹnnakelibi tọn po, Satani Lẹgba na tindo adọgbigbo nado tọ́n-awhàn—e mayin sọta titobasinanu atẹṣitọ he jẹna yasanamẹ lẹ kẹdẹ gba ṣigba sọta Klistiani nugbo lẹ ga. To pọmẹ hẹ pipotọ visunnu gbigbọmẹ yiamisisadode Jehovah tọn lẹ, livi susu he ko tọ́nsọn aihọn Satani tọn, he bẹ Babilọni Daho lọ hẹn mẹ lẹ, ko hẹn teninọ yetọn go na Ahọluduta Jehovah tọn. To homẹgbigble dọ Klistiani nugbo lẹ gbẹ́ nado litaina ewọ heyin “yẹwhe whenu he tọn” wutu, Satani na bẹ mẹgbeyinyan sinsinyẹn de jẹeji sọta yé. (2 Kọlintinu lẹ 4:4; Ezekiẹli 38:10-16) Matin ayihaawe dile mẹgbeyinyan ehe na tlẹ dobunamẹ sọ, omẹ Jehovah tọn lẹ ma dona dibu gba. (Isaia 10:24, 25) Yé tindo mẹhẹn-deji sọn Jiwheyẹwhe dè dọ e na yin “whlẹngán [yetọn] to tukla whenu.” Ewọ na dádemẹ, bo na hẹn vasudo mlẹnmlẹn wá Satani po gbẹtọgun etọn po ji. (Ezekiẹli 38:18-23) Kẹdẹdi ojlẹ hohowhenu tọn, mẹhe to tintẹnpọn nado hẹn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ gble wẹ na yin hinhẹngble! (Yijlẹdo Howhinwhẹn lẹ 13:22b go.) Oyín Jehovah tọn na yin kinklandowiwe, bọ luntọ́ntọ lẹ na yin ahọsu na dindin ‘nuyọnẹn po oyọnẹn po gọna osi Jehovah tọn’ wutu.—Hia Isaia 33:5, 6.
Avase de na Yise-Matindotọ Lẹ
9. (a) Etẹwẹ “adántọ” Juda tọn lẹ po “mẹdagun jijọho tọn lẹ” po na wà? (b) Nawẹ Assilianu lọ na yinuwa hlan afọdide jijọho dindin tọn he Juda ze gbọn?
9 Nalete, etẹwẹ na jọ do yise-matindotọ Juda tọn lẹ go? Isaia basi zẹẹmẹ awubla tọn de gando vasudo he ja yé ji to alọ Assilia tọn lẹ mẹ go. (Hia Isaia 33:7.) Awhànfuntọ “adántọ” Juda tọn lẹ dawhá jẹgbonu to obu mẹ na awhànfọ Assilianu lẹ tọn wutu. “Mẹdagun jijọho tọn lẹ,” yèdọ afọzedaitọ heyin didohlan nado dín jijọho hẹ Assilianu he pàpà awhàn tọn to sisọ́ lẹ, mọ mẹvlẹko po winyandomẹ po. Yé na viavi badabada na awugbopo yetọn. (Yijlẹdo Jẹlemia 8:15 go.) Assilianu kanylantọ lọ lẹ ma na walẹblanuna yé gba. (Hia Isaia 33:8, 9.) E na yí tasinsinyẹn do gbẹkọ alẹnu he e ko basi hẹ tòmẹnu Juda tọn lẹ lọ go. (2 Ahọlu lẹ 18:14-16) Assilianu lẹ na ‘vlẹ tòdaho’ Juda tọn lẹ kò, bo na yí nukun wangbẹna po vọ́donamẹ tọn po do pọ́n yé, matin sisi depope didohia na ogbẹ̀ gbẹtọvi tọn. Ninọmẹ lọ na yin vasudo tọn sọmọ bọ aigba lọ lọsu na viavi to yẹhiadonu-liho. Mọdopolọ Lẹbanọni, Ṣalọni, Baṣani, po Kalmẹli po na viavi na vọjijẹ lọ wutu.
10. (a) Nawẹ “adántọ” Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ na sọawuhia nado yin madogánnọ gbọn? (b) Mẹnu wẹ na basi hihọ́na Klistiani nugbo lẹ to azán ayimajai Mẹylọhodotọklisti tọn whenu?
10 Matin ayihaawe ninọmẹ dopolọ lẹ nasọ fọ́n to sọgodo madẹnmẹ tọn mẹ dile akọta lẹ na bẹ mẹgbeyinyan yetọn jẹeji do sinsẹ̀n lẹ ji. Taidi to azán Hẹzekia tọn gbè, avùnhiho hẹ awhànpa mẹvasudotọ helẹ na yin ovọ́. “Adántọ” Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ—yèdọ tòhódọtọ lẹ, akuẹ-bẹplitọ etọn lẹ, po omẹ nukundeji devo lẹ po—ma na penugo nado gọalọna ẹn gba. ‘Alẹnu,’ kavi gbekọndopọ tohodidọ po akuẹzinzan tọn lẹ po, heyin awuwlena nado basi hihọ́na alemọyi Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ na yin hinhẹngble. (Isaia 28:15-18) Vivẹnu sinsinyẹn afọzedaitọ lẹ tọn nado glọnalina vasudo lọ na gboawupo. Nuwiwa ajọwiwa tọn lẹ na doalọte, na nutindo po ajọwhé Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ po wẹ na yin hihòyí kavi yin vivasudo wutu. Mẹdepope he gbẹ́ tindo numọtolanmẹ họntọn-yinyin tọn na Mẹylọhodotọklisti ma sọgan wà nude hú nado nọlá poun bo viavi na vasudo etọn. (Osọhia 18:9-19) Be sinsẹ̀n Klistiani nugbo tọn na yin zizasẹ po lalo tọn po wẹ ya? Lala, na Jehovah lọsu wẹ na jide ehe dọmọ: “OKLUNỌ dọmọ, Dinvie wẹ yẹn na fọ́n, dinvie wẹ yè na ze mi daga; dinvie wẹ yẹn na ze dee daga.” (Isaia 33:10) To godo mẹ, Jehovah na yinuwa do ota mẹhe yin nugbonọ taidi Hẹzekia tọn lẹ tọn mẹ, bo na doalọtena nuyiwa Assilianu lẹ tọn.—Psalm 12:5.
11, 12. (a) Whetẹnu podọ nawẹ hogbe Isaia 33:11-14 mẹ tọn lẹ na mọ hẹndi yí gbọn? (b) Avase tẹwẹ hogbe Jehovah tọn lẹ namẹ to egbehe?
11 Mẹhe mayin nugbonọ lẹ ma sọgan donukun hihọ́-basinamẹ mọnkọtọn gba. Jehovah dọmọ: “Mìwlẹ na mọhò núyọ tọn, bosọ ji ozinkán: gbọfufu mìtọn di miyọ́n na hù mì sudo. Gbẹtọ lẹ nasọ taidi mimẹ̀ adisìn tọn: di owùn he yè sán, yé na ji to miyọ́n mẹ. Mì sè, mì he tin to fidindẹn lẹ, nuhe yẹn basi; podọ mì mẹhe sẹpọ, mì yigbe huhlọn ṣie tọn. Obu di mẹylankan lẹ to Ziọni: obu hẹn awuji ylanwatọ lẹ. [Mẹnu to mí mẹ wẹ sọgan nọ̀ miyọ́n mẹdusúdo tọn mẹ na ojlẹ gli de?, NW]. Mẹnu wẹ to mí mẹ he na sọgan nọ zòjiji madopodo mẹ? (Isaia 33:11-14) Kunnudenu dohia dọ ohó helẹ dlẹnalọdo ojlẹ lọ to whenuena Juda pannukọn kẹntọ yọyọ de, yèdọ Babilọni. To okú Hẹzekia tọn godo, Juda lẹkọdo aliho ylanwiwa tọn etọn ji. To owhe ao vude he bọdego lẹ godo, ninọmẹ lẹ to Juda ylan jẹ obá lọ mẹ bọ akọta lọ pete dona jiya miyọ́n homẹgble Jiwheyẹwhe tọn tọn.—Deutelonomi 32:22.
12 Tito ylankan po sébibla lẹ po he tolivẹtọ lẹ to bibasi nado glọnalina whẹdida Jiwheyẹwhe tọn sọawuhia nado yin ozinkán tata. Na nugbo tọn, goyiyi, po gbigbọ atẹṣiṣi akọta lọ tọn po wẹ na fọ́n nujijọ lẹ dote he na hẹn vasudo etọn wá. (Jẹlemia 52:3-11) Mẹylankan lẹ na “taidi mimẹ̀ adisìn tọn”—yèdọ vasudo mlẹnmlẹn! Tòmẹnu Juda tọn lẹ tindo numimọ obu sinsinyẹn tọn, dile yé to nulẹnpọndo nugbajẹmẹji he ja lọ ji. Ohó Jehovah tọn hlan Juda he mayin nugbonọ lọ do ninọmẹ hagbẹ Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ tọn hia to egbehe. Sọgodo awubla tọn de wẹ to tenọpọn yé, eyin yé ma dotoai na avase Jiwheyẹwhe tọn.
“To Zọnlinzin to Dodo Mẹ”
13. Opagbe tẹwẹ yin didona mẹhe “to zọnlinzin to dodo mẹ” zọnmii lẹ, podọ nawẹ e yin hinhẹndi to whẹho Jẹlemia tọn mẹ gbọn?
13 To vogbingbọn didohia mẹ, Jehovah dọ to enẹgodo dọmọ: “Ewọ he to zọnlinzin to dodo mẹ, bo nọ dọho titengbe; mẹhe gbẹwanna alè awusinyẹnnamẹ tọn, mẹhe húnhún alọ etọn sọn núbibla mẹ, mẹhe de otó etọn sọn sisè ohùn tọn mẹ, bosọ miọn nukun etọn sọn oylan mimọ mẹ. Ewọ lọsu na nọ̀ fihe yìji: awinyan tẹnmẹ na yin figángán etọn: yè na na núdùdù i; osin etọn na tin dódó.” (Isaia 33:15, 16) Dile apọsteli Pita dọ ẹ do to godo mẹ, “[Jehovah] sọ yọ́n le e na whlẹn ayiha wiwenọ lẹ do sọn whlepọn mẹ, bosọ yí mawadodonọ lẹ whlá hlan whẹdazangbe nado doya na.” (2 Pita 2:9) Jẹlemia tindo numimọ whlẹngán mọnkọtọn tọn. To mẹgbeyinyan Babilọninu lẹ tọn whenu, gbẹtọ lẹ dona “dù akla gbọn ojlẹnu dali, podọ po tuklajẹ po.” (Ezekiẹli 4:16) Yọnnu delẹ tlẹ dù olàn ovi yetọn titi lẹ tọn. (Avigbè Jẹlemia tọn 2:20) Ṣogan, Jehovah mọdọ Jẹlemia yin whinwhlẹngán.
14. Nawẹ Klistiani lẹ sọgan “to zọnlinzin to dodo mẹ” zọnmii to egbehe gbọn?
14 Mọdopolọ Klistiani lẹ to egbehe dona ‘to zọnlinzin to dodo mẹ zọnmii,’ bo na nọ payi nujinọtedo Jehovah tọn lẹ go egbesọegbesọ. (Psalm 15:1-5) Yé dona nọ ‘dọ nuhe yin jijlọ’ bo gbẹ́ lalodido po nugbomadọ po dai. (Howhinwhẹn lẹ 3:32) Mẹhodu po alọgodo-kuẹ po sọgan gbayipe to aigba susu ji, ṣigba mẹhe “to zọnlinzin to dodo mẹ” lẹ nọ gbẹwanna yé. Klistiani lẹ sọ dona tindo ‘ayihadawhẹnamẹnu wiwe de’ to nuyiwa ajọwiwa tọn lẹ mẹ, bo nọ dovivẹnu nado dapana nuwiwa oklọ kavi mẹhodu tọn lẹ. (Heblu lẹ 13:18; 1 Timoti 6:9, 10) Podọ mẹde he ko ‘sú otó etọn ma nado dotoai na hùnsọndai bo ko miọn nukun etọn lẹ ma nado mọ nuhe yin oylan’ na nọ ṣinyán húnhiho po ayidedai he e yiwanna lẹ po. (Psalm 119:37) To azán whẹdida etọn tọn gbè, Jehovah na basi hihọ́na bosọ penukundo sinsẹ̀n-basitọ etọn, he nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nujinọtedo mọnkọtọn lẹ go.—Zẹfania 2:3.
Mimọ Ahọlu Yetọn
15. Opagbe tẹwẹ na gọalọna Juvi nugbonọ he tin to kanlinmọgbenu lẹ?
15 Enẹgodo Isaia basi zẹẹmẹ kleun awuvivi tọn ehe gando sọgodo go: Nukun towe na mọ ahọlu to whanpẹ etọn mẹ: yé na to aigba he dẹn boboe pọ́n. Ayiha towe na lẹn obu daho pọ́n. Fie wẹ ewọ he wékàn te? Fie wẹ ewọ he to nújlẹ te? Fiẹ wẹ ewọ he to atọ̀họ̀ nẹlẹ hia te? Hiẹ ma na mọ omẹ hunzo lẹ, mẹhe hogbe yetọn siso hú ehe hiẹ sọgan yọnẹn, he odẹ́ yetọn jọ titẹ́, he hiẹ ma sọgan tunwun.” (Isaia 33:17-19) Opagbe Mẹssia Ahọlu sọgodo tọn po Ahọluduta etọn tọn po na miọnhomẹna Ju nugbonọ lẹ to owhe ao susu he yé yizan to kanlinmọgbenu to Babilọni lẹ whenu, dile etlẹ yindọ yé sọgan mọ Ahọluduta enẹ kiki hlan nukọn boboe wẹ. (Heblu lẹ 11:13) To whenuena gandudu Mẹssia tọn na lẹzun nujọnu de to godo mẹ, kọgbidinamẹ Babilọni tọn na yin winwọn pete. Mẹhe lùn mẹgbeyinyan Assilia tọn tọ́n lẹ na yí ayajẹ do kanse dọmọ: “Fie wẹ ahọluzọnwatọ kọgbidinamẹtọ, he nọ yí takuẹ to mí si, nọ dá akuẹ na mí, bo nọ yí dèkuẹ mítọn lẹ te?”—Isaia 33:18, Moffatt.
16. Sọn whetẹnu gbọ́n wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko penugo nado “mọ” Ahọlu Mẹssia lọ, podọ etẹwẹ kọdetọn lọ yin?
16 Dile etlẹ yindọ ohó Isaia tọn lẹ na jide hinhẹngọwa sọn kanlinmọgbenu Babilọninu lẹ tọn, dopodopo Juvi he tin to kanlinmọgbenu lẹ tọn dona nọtepọn fọnsọnku nado sọgan duvivi hẹndi adà dọdai ehe tọn to gigọ́mẹ. Etẹwẹ dogbọn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbehe tọn lẹ dali? Sọn 1914 gbọ́n, omẹ Jehovah tọn lẹ ko penugo nado “mọ,” kavi doayi, Ahọlu Mẹssia lọ, yèdọ Jesu Klisti go, to whanpẹ gbigbọmẹ tọn etọn lẹpo mẹ. (Psalm 45:2; 118:22-26) Taidi kọdetọn de, yé ko tindo numimọ whlẹngán tọn sọn kọgbidinamẹ po anademẹ titonu ylankan Satani tọn po mẹ. Yé nọ duvivi hihọ́ nugbo gbigbọmẹ tọn, to Ziọni, azinpo Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ.
17. (a) Opagbe tẹlẹ wẹ yin dido gando Ziọni go? (b) Nawẹ opagbe Jehovah tọn lẹ gando Ziọni go mọ hẹndi yí do Ahọluduta Mẹssia tọn ji podọ do godonọnamẹtọ etọn aigba ji tọn lẹ ji gbọn?
17 Isaia zindonukọn dọmọ: “Pọ́n Ziọni, otò hùnwhẹ mítọn tọn: nukun towe na mọ Jelusalẹm aisintẹn abọẹ tọn, gòhọ he yè ma na já jẹdò: dopo to osó etọn lẹ mẹ ma na diọtẹn gbede, mọ dopo to okàn etọn lẹ mẹ ma to na wẹ́n. Ṣigba finẹ wẹ OKLUNỌ na tin po mí po to gigo daho mẹ, nọtẹn otọ̀ po tọ̀sisa po tọn; fie ohún he do azẹ̀ ma na jugbọn, mọ ohún daho gédégédé ma na jugbọn finẹ.” (Isaia 33:20, 21) Isaia hẹn mí deji dọ Ahọluduta Mẹssia Jiwheyẹwhe tọn ma sọgan yin hinhọ̀nsẹ kavi vivasudo gba. Humọ, e họnwun dọ hihọ́ mọnkọtọn dlẹnkan jẹ godonọnamẹtọ nugbonọ Ahọluduta lọ tọn lẹ dè to aigba ji egbehe. Eyin mẹsusu tlẹ yin zizedo whlepọn sinsinyẹn lẹ mẹ, mẹjidugando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin hinhẹn deji dọ vivẹnu depope he yin dido nado và yé sudo taidi agun ma sọgan tindo kọdetọn dagbe gba. (Isaia 54:17) Jehovah na basi hihọ́na omẹ etọn lẹ dile osinwhín de nọ basi hihọ́na tòdaho de do. Kẹntọ depope he ja nado sọta yé—yèdọ dehe tlẹ do huhlọn taidi “ohún he do azẹ̀” kavi “ohún daho gédégédé” de—na mọ vasudo!
18. Azọngban tẹwẹ Jehovah kẹalọyi?
18 Nalete, naegbọn mẹhe yiwanna Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ sọgan tindo jide sọmọ gando hihọ́ sọn olọn mẹ wá go? Isaia basi zẹẹmẹ dọmọ: “OKLUNỌ wẹ whẹdatọ mítọn, OKLUNỌ wẹ osẹ́nnọ mítọn, OKLUNỌ wẹ ahọlu mítọn; ewọ wẹ na whlẹn mí gán.” (Isaia 33:22) Jehovah kẹalọyi azọngban lọ nado basi hihọ́na bo deanana omẹ etọn lẹ, he yọ́n otẹn etọn taidi Nupojipetọ Daho lọ. Omẹ ehelẹ desọn ojlo mẹ wá bo litaina gandudu etọn gbọn Ahọlu Mẹssia etọn dali, bo yọnẹn dọ Jehovah ma tindo aṣẹpipa lọ nado basi osẹ́n lẹ kẹdẹ gba ṣigba nado sọ hẹn yé di ga. Ṣigba, na Jehovah yiwanna dodowiwa po whẹdida dodo po wutu, gandudu etọn, gbọn Visunnu etọn gblamẹ, mayin agbàn pinpẹn de na sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ gba. Kakatimọ, yé ‘nọ mọaleyi sọn e mẹ’ gbọn taliliaina aṣẹpipa etọn dali. (Isaia 48:17) E ma na gbẹkọ nugbonọ etọn lẹ go pọ́n gbede.—Psalm 37:28.
19. Nawẹ Isaia basi zẹẹmẹ nugomapetọ-yinyin kẹntọ omẹ nugbonọ Jehovah tọn lẹ tọn gbọn?
19 Isaia dọna mẹhe yin kẹntọ na gbẹtọ nugbonọ Jehovah tọn lẹ dọmọ: “Okàn ohún towe tọn tún; yé ma sọgan hẹn alàtin yetọn dote dagbedagbe ba, yé ma sọgan kẹ́alà: whenẹnu wẹ yé má gbànna daho; pòtẹn dù gbànna.” (Isaia 33:23) Kẹntọ depope he ja na sọawuhia nado yin nugomapetọ po madogánnọ po to Jehovah nukọn taidi bato awhàn tọn he okàn etọn tún, bọ alàtin etọn wẹ́n, bo ma tindo azẹ̀. Vasudo kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn na dekọtọn do ogblànnu susu mẹ sọmọ bọ sẹkunọ lẹ lọsu na mọ ogblànnu bẹ. Enẹwutu mí sọgan deji dọ Jehovah na gbawhàn kẹntọ etọn lẹ tọn, gbọn Ahọlu Jesu Klisti gblamẹ to “nukunbibia daho” he ja lọ mẹ.—Osọhia 7:14.
Azọ̀nhẹngbọ De
20. Wunmẹ azọ̀nhẹngbọ tọn tẹwẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na mọyi, podọ to whetẹnu?
20 Adà dọdai Isaia tọn ehe yin tadona po opagbe ojlofọndotenamẹ tọn de po: “Finẹnu lẹ ma to na dọmọ, Yẹn to azọ̀njẹ: yè na jo ylankan mẹhe nọ nọ̀ finẹ lẹ tọn na yé.” (Isaia 33:24) Azọ̀njijẹ gbigbọmẹ tọn ji wẹ Isaia to hodọ do na taun tọn, na e tindo kanṣiṣa hẹ ylando, kavi ‘oylan.’ To yọn-na-yizan tintan hogbe helẹ tọn mẹ, Jehovah dopagbe dọ to túndote yetọn sọn kanlinmọgbenu Babilọni tọn mẹ godo, akọta lọ na yin azọ̀nhẹngbọna to gbigbọ-liho. (Isaia 35:5, 6; Jẹlemia 33:6; yijlẹdo Psalm 103:1-5 go.) Na ylando yetọn dai tọn lẹ ko yin jijona yé wutu, Ju he lẹkọwa whé lẹ na ze sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke dai to Jelusalẹm.
21. Aliho tẹ mẹ wẹ sinsẹ̀n-basitọ Jehovah tọn lẹ to egbehe nọ tindo numimọ azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn te?
21 Etomọṣo, dọdai Isaia tọn tindo hẹndi egbezangbe tọn de. Omẹ Jehovah tọn lẹ to egbehe ko sọ duvivi azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn de ga. Yé ko yin tuntundote sọn nuplọnmẹ lalo tọn lẹ si taidi jọmaku alindọn tọn, Atọ̀n-to-dopomẹ, po olọnzomẹ po. Yé mọ anademẹ walọ dagbe tọn yí, he tún yé dote sọn walọ mawé lẹ mẹ bo gọalọna yé nado basi dide dagbe lẹ. Podọ na avọ́sinsan ofligọ Jesu Klisti tọn wutu, yé tindo teninọ wiwe de to Jiwheyẹwhe nukọn bosọ tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de. (Kọlọsinu lẹ 1:13, 14; 1 Pita 2:24; 1 Johanu 4:10) Azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn ehe tindo alemọyi agbasa tọn lẹ. Di apajlẹ, didapana fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn po yizan taba tọn lẹ po nọ basi hihọ́na Klistiani lẹ sọn asamẹzọ̀n lẹ po wunmẹ azọ̀n agbasa wiwọ̀ tọn delẹ po si.—1 Kọlintinu lẹ 6:18; 2 Kọlintinu lẹ 7:1.
22, 23. (a) Hẹndi daho hugan tẹwẹ Isaia 33:24 na tindo to sọgodo? (b) Etẹwẹ yin gbemima sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ tọn to egbehe?
22 Humọ, hogbe Isaia 33:24 tọn lẹ na tindo hẹndi daho hugan de to Amagẹdọni godo, to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. To gandudu Ahọluduta Mẹssia tọn lọ glọ, gbẹtọvi lẹ na tindo numimọ azọ̀nhẹngbọ agbasamẹ tọn daho de to pọmẹ po azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn yetọn po. (Osọhia 21:3, 4) Ojlẹ gli de to vasudo titonu Satani tọn godo, matin ayihaawe azọ́njiawu lẹ taidi dehe Jesu wà to whenue e tin to aigba ji lẹ na jọ lẹdo globu lọ pé. Nukuntọ́nnọ lẹ na mọnú, tókunọ lẹ na sènú, sẹkunọ lẹ na zinzọnlin! (Isaia 35:5, 6) Ehe na hẹn mẹhe lùn nukunbibia daho lọ tọ́n lẹpo penugo nado tindo mahẹ to azọ́n daho heyin aigba lọ hinhẹnzun ninọmẹ paladisi tọn de mẹ.
23 Matin ayihaawe, to whenuena fọnsọnku lọ na bẹjẹeji to godo mẹ, mẹhe yin hinhẹn gọwá ogbẹ̀ lẹ na yin finfọ́n po agbasalilo dagbe po. Ṣigba dile nuhọakuẹ avọ́sinsan ofligọ tọn lọ na yin yiyizan to obá he gbloada de mẹ, alemọyi agbasa tọn susu wẹ na yin mimọ, kaka gbẹtọvi lẹ nado yin zizedaga jẹ pipe-yinyin kọ̀n. Enẹgodo, dodonọ lẹ na ‘gọwá ogbẹ̀’ to linlẹn gigọ́mẹ tọn mẹ. (Osọhia 20:5, 6) To ojlẹ enẹ mẹ, to gbigbọ-liho po agbasa-liho po, “Finẹnu lẹ ma to na dọmọ, Yẹn to azọ̀njẹ.” Opagbe awuvivinamẹ tọn nankọ die! Na sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹpo ni magbe to egbehe nado tin to mẹhe na mọ hẹndi etọn lẹ mẹ!
[Yẹdide to weda 344]
Isaia hodẹ̀ po adọgbigbo po hlan Jehovah
[Yẹdide to weda 353]
Na avọ́sinsan ofligọ lọ tọn wutu, omẹ Jehovah tọn lẹ tindo teninọ wiwe de to ewọ nukọn
[Yẹdide to weda 354]
To aihọn yọyọ lọ mẹ, azọ̀nhẹngbọ agbasamẹ tọn daho de na tin