Sinsẹ́n—Dagbe po Ylankan Po
“Oklunọ dohia mì, bo, dayi e go, yè zé ohà ovòsinsẹ́n lẹ tọn awe . . . Oha dopo tindo ovòsínsẹ́n dagbe tlala lẹ, taidi ovòsinsẹ́n lẹ he yin bibia tintan: podọ ohà awetọ tindo ovòsínsẹ́n ylanylan tlala lẹ, he yè ma sọgan dù, yé ylan sọmọ.”—JẸLEMIA 24:1, 2.
1. Nawẹ Jehovah do awuvẹmẹ hia hlan omẹ etọn lẹ, Islaeli gbọn, ṣigba nawẹ yé yinuwa gbọn?
OWHE lọ wẹ 617 J.W.M. E yin owhe ao poun whẹpo whẹdida he jẹ Jehovah tọn do yin hinhẹn ṣẹ sọta Jelusalẹm po omẹ etọn lẹ po. Jẹlemia ko to yẹwhehodọ vẹkuvẹku na owhe 30 lẹ. Doayi zẹẹmẹ gigọ́ Ẹzla tọn gando ninọmẹ lọ go, dile e yin mimọ do to 2 Otannugbo lẹ 36:15 mẹ dọmọ: “Oklunọ, Jiwheyẹwhe otọ́ yetọn lẹ tọn, sọ domẹhlan yé gbọn mẹdagun etọn lẹ dali, tite to afọ́nnu fuu bo to mẹdohlan; na é tindo awubla to omẹ etọn lẹ ji wutu, podọ to otẹn fininọ etọn ji.” Podọ etẹwẹ yin kọdetọn vivẹnu ehe lẹpo tọn? Po awubla po, Ẹzla zindonukọn nado na linlin to wefọ 16 mẹ dọmọ: “Ṣigba yé ṣan mẹdagun Jiwheyẹwhe tọn lẹ kò, bo sọ vlẹ ohó etọn lẹ, bo sọ yí yẹwhegan etọn lẹ do to avlẹda, kaka homẹgble Oklunọ tọn do tite do omẹ etọn lẹ ji, kaka bọ ojlado de ma sọ tin ba.”
2, 3. Basi zẹẹmẹ numimọ mẹhẹnjọsi he Jehovah dohia Jẹlemia.
2 Be ehe zẹẹmẹdo dọ akọta Juda tọn na yin vivàsudo mlẹnmlẹn wẹ ya? Nado mọ gblọndo lọ yí, mì gbọ mí ni gbadopọnna numimọ he tindo zẹẹmẹ titengbe de he yin nina Jẹlemia todin he yin kinkandai do weta 24 owe he tindo yínkọ ewlọsu tọn mẹ. Jiwheyẹwhe yí oha vòsínsẹ́n tọn awe zán to numimọ ehe mẹ nado basi yẹhiadonu awuwiwle lẹ tọn to omẹ alẹnu tọn etọn lẹ ṣẹnṣẹn. Ehe na yin tenọna gbọn sinsẹ́n alọpa voovo awe dali, yedọ dagbe po ylankan po.
3 Jẹlemia weta 24 wefọ 1 po 2 po, basi zẹẹmẹ nuhe yẹwhegan Jiwheyẹwhe tọn mọ dọmọ: “Oklunọ dohia mì, bo, dayi e go, yè zé ohà ovòsinsẹ́n lẹ tọn awe do tẹmpli Oklunọ tọn nukọn; godo he Nẹbukadnẹzali Ahọlu Babilọni tọn ko bẹ́ Jẹkonia visunnu Jehọakimi ahọlu Juda tọn tọn yì mẹglọnọ, po ahọlu Juda tọn lẹ po, po anazọ́nwàtọ lẹ po po ayátọ lẹ po, sọn Jelusalẹm mẹ, bo ko hẹn yé wá jẹ Babilọni. Oha dopo tindo ovòsínsẹ́n dagbe tlala lẹ, taidi ovòsinsẹ́n lẹ he yin bibia tintan: podọ ohà awetọ tindo ovòsínsẹ́n ylanylan tlala lẹ, he yè ma sọgan dù, yé ylan sọmọ.”
Numimọ Ovòsinsẹ́n Dagbe Tọn Lẹ
4. Wẹndomẹ homẹfanamẹ tọn tẹwẹ numimọ vòsinsẹ́n tọn lẹ tindo na Islaelivi nugbonọ lẹ?
4 To hokanse Jẹlemia dogbọn nuhe ewọ mọ dali godo, Jehovah zindonukọn nado dọ to wefọ 5 jẹ 7 mẹ dọmọ: “Taidi ovòsinsẹ́n dagbedagbe nẹlẹ, mọwẹ yẹn na pọ́nnukundagbe mẹglọnọ Juda tọn lẹ, mẹhe yẹn ko dohlan tọ́n sọ́n otẹn he mẹ biọ aigba Kaldeanu lẹ tọn mẹ. Na yẹn na zé nukun ṣie lẹ do yé ji na dagbe, yẹn na sọ vọ́ yé hẹnwá aigba he ji: Yẹn na sọ do yé, bo ma sọ sisẹ yé liai gba; yẹn na tún yé, bo ma sọ dọ̀n yé sún gba. Yẹn na sọ na ayiha de yé nado yọ́n mi, dọ yẹn wẹ Oklunọ: yewlẹ na yin omẹ ṣie lẹ, yẹn na sọ yin Jiwheyẹwhe yetọn: na yé na yí ayiha yetọn pete do lẹ́gọ̀ hlan dee.”
5, 6. (a) Nawẹ Islaelivi delẹ yin ‘didohlan to aliho dagbe mẹ’ hlan Kaldia gbọn? (b) Nawẹ Jehovah ‘flin [Islaelivi he tin to kanlimọgbenu lẹ] to aliho dagbe mẹ gbọn’?
5 Enẹwutu sọn nuhe Jehovah dọ tofi mẹ e taidi dọ ojlẹ dagbe lẹ tin to nukọn, dọ akọta Juda tọn ma na yin vivasudo mlẹnmlẹn gba. Ṣigba etẹwẹ yin zẹẹmẹ ohà vòsinsẹ́n dagbe ehe tọn?
6 Jẹkonia, kavi Jehọakimi, ko yin ahọlu do Juda ji na osun atọ̀n e lán azán ao poun whẹpo ewọ do de sọn ojlo mẹ wá nado jó Jẹlusalẹm do alọ Ahọlu Nẹbukadnẹzali tọn mẹ. To mẹhe yin bibẹ́ po e po taidi kanlinmọ sọyì kanlinmọgbenu lẹ mẹ wẹ Daniẹli po hatọ Heblunu atọ̀n etọn lẹ po Hanania, Miṣaeli, po Azalia po, gọna Ezekiẹli. Ogbẹ̀ yetọn yin hihọ-basina gbọn ahọlu Babilọni tọn dali, enẹwutu e sọgan yin didọ dọ Jehovah pọ́n kanlinmọ ehe lẹpo go taidi mẹhe yin didohlan to aliho dagbe mẹ sọyi aigba Kaldeanu lẹ tọn ji. Be hiẹ doayi e go dọ Jehovah sọ dopagbe nado ‘flin yé to aliho dagbe de mẹ ya’? Nawẹ ehe yin hinhẹndi gbọn? To owhe 80 godo, to 537 J.W.M. mẹ, Jehovah hẹn Ahọlu Kilusi nado de gbèdide de tọ́n he na na dotẹnmẹ pipotọ ovivi yetọn lẹ tọn nado lẹkọyì aigba Juda tọn ji. Ju nugbonọ ehelẹ vọ́ otò daho Jelusalẹm tọn gbá; yé vọ́ tẹmpli yọyọ de gbá na sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe yetọn tọn, yèdọ Jehovah; podọ yé lẹkọ wá ede po ayiha yetọn lẹpo po. Enẹwutu to ehe lẹpo mẹ, hlan Jehovah kanlinmọ ehelẹ po ovivi yetọn lẹpo po taidi vòsinsẹ́n yọyọ dagbe de.
7. Whetẹnu podọ nawẹ nukun Jehovah tọn tin to hagbẹ́ Jẹlemia egbezangbe tọn lẹ ji “to aliho dagbe mẹ” gbọn?
7 Mì sọgan flindọ to hosọ mítọn he wayì mẹ gando ohó dọdai Jẹlemia tọn lẹ go, mí plọn dọ yé tindo zẹẹmẹ na owhe kanweko 20tọ mítọn tọn. Podọ weta 24 tin to e mẹ ga. To owhe todido matindo Wẹkẹ Whan I tọn lẹ whenu, susu devizọnwatọ klandowiwe Jehovah tọn lẹ wá nuyiwadomẹji Babilọni Daho tọn glọ to aliho de mẹ. Ṣigba nukun mẹgopọntọ Jehovah tọn ‘tin to yé ji to aliho dagbe mẹ.’ Podọ enẹwutu e wá yindọ gbọn Kilusi Daho lọ, Klisti Jesu dali, Jehovah gbà huhlọn Babilọni Daho tọn kija sọn yé ji bo hẹn yé vudevude wá paladisi gbigbọmẹ tọn de mẹ. Islaelivi gbigbọmẹ tọn ehelẹ yigbe bo lẹgọwá Jehovah dè po ayiha yetọn lẹpo po. Enẹgodo, to 1931, yé yí ayajẹ do kẹalọyi oyín lọ Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ. Na nugbo tọn, e sọgan yin didọ todin dọ yé ko lẹzun ohà vòsinsẹ́n dagbe tọn lẹ to nukun Jehovah tọn lẹ mẹ.
8. To aliho tẹ mẹ wẹ Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ lá wẹndomẹ Ahọluduta lọ tọn he vivi taidi vòsinsẹ́n gbọn?
8 Podọ Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ ma ko gbọ̀ lẹndai ojọmiọn Jiwheyẹwhe tọn go to túntún yé dote sọn Babilọni Daho si gba. Yé ma ko hẹn nuvivi taidi vòsinsẹ́n wẹndomẹ Ahọluduta lọ tọn do yedelẹ kẹdẹ dè gba, ṣigba yé ko lá ẹ pe to tónusise mẹ hlan hogbe Jesu tọn lẹ to Matiu 24:14 mẹ dọmọ: “Podọ yè nasọ dọ yẹwheho wẹndagbe Ahọludu tọn helẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ na okunnu de hlan akọta lẹpo.” Podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Hugan gbẹtọ 4 700 000 omẹ taidi lẹngbọ he mayin Islaelivi gbigbọmẹ tọn lẹ ko họngán sọn Babilọni Daho mẹ!
Numimọ Ovòsinsẹ́n Ylankan Tọn Lẹ
9. Mẹnu lẹ wẹ vòsinsẹ́n ylankan numimọ Jẹlemia tọn nọtena, podọ etẹwẹ na jọ do yé go?
9 Ṣigba etẹwẹ dogbọn oha vòsinsẹ́n ylankan numimọ Jẹlemia tọn lẹ dali? Jẹlemia todin dọn ayidonugo etọn hlan hogbe Jehovah tọn lẹ heyin mimọ to Jẹlemia weta 24 wefọ 8 jẹ 10 mẹ dọmọ: “Podọ di ovòsinsẹ́n lẹ, he yè ma sọgan dù; yé yin yinylan sọmọ; nugbonugbo le wẹ Oklunọ dọ mọwẹ yẹn na jó Zẹdekia ahọlu Juda tọn hlan do, po ahọvi etọn lẹ po, po pipòtọ Jẹlusalẹm tọn lẹ po, he pò to aigba he mẹ, po yé he nọ nọ̀ aigba Egipti tọn mẹ lẹ po: Yèdọ yẹn na jó yé hlan nado yin nusisi de hlan ahọludu aigba tọn lẹpo na oylan; nado yin ovlẹ de po howhinwhẹn de po, mẹkiko de po dẹhodo de po, to otẹn lẹpo mẹ fie yẹn na yàn yé hlan. Yẹn nasọ do ohi lọ hlan, ohuvẹ, po azọ̀nylankan lọ po to yé ṣẹnṣẹn, kaka yé na do yin vivasudo sẹ̀ sọn aigba lọ ji he yẹn na hlan yé podọ hlan otọ́ yetọn lẹ.”
10. Naegbọn Jehovah do dohiagona Zedekia nado yin ‘vòsinsẹ́n ylankan’?
10 Enẹwutu Zẹdekia na nugbo tọn wá lẹzun ‘vòsinsẹ́n ylankan’ to nukun Jehovah tọn lẹ mẹ. E mayin dọ ewọ ṣiatẹ sọta Ahọlu Nẹbukadnẹzali gbọn gbigbà whiwhle nugbonọ-yinyin tọn he é basi hlan ahọlu enẹ to oyín Jehovah tọn mẹ kẹdẹ gba ṣigba é sọ gbẹ́ lẹblanu Jehovah tọn he yin nina ẹn gbọn Jẹlemia gblamẹ dai mlẹnmlẹn. Na nugbo tọn, e tlẹ sọ zindonukọn sọmọ jẹ oba zize Jẹlemia dlan ganpamẹ tọn mẹ. Abajọ Ẹzla do basi bẹdopọ walọ ahọlu lọ tọn dile ewọ basi do to 2 Otannugbo lẹ 36:12 mẹ dọmọ: “E sọ wà enẹ he yin oylan to nukun Oklunọ Jiwheyẹwhe etọn tọn mẹ; e ma whiwhẹ ede to Jẹlemia yẹwhegan he to hodọ sọn onù Oklunọ tọn mẹ lọ nukọn gba.” To nukun Jehovah tọn lẹ mẹ Zẹdekia po mẹhe pò to Jelusalẹm lẹ po taidi ohà vòsinsẹ́n ylankan, he gble lẹ tọn!
Vosinsẹ́n Gbigble Yẹhiadonu Azan Mítọn Gbe Tọn
11, 12. Mẹnu lẹ wẹ yin yinyọnẹn taidi vòsinsẹ́n ylankan lẹ to egbehe, podọ etẹwẹ na jọ do yé go?
11 Todin mì pọn lẹdo aihọn pe to egbehe. Be mì lẹndọ mí sọgan mọ ohà vòsinsẹ́n yẹhiadonu ylankan tọn lẹ ya? Mì gbọ mí ni gbadopọnna whẹwhinwhẹn lẹ gbọn yíyí azán mítọn jlẹ do azán Jẹlemia tọn go dali. To owhe kanweko 20tọ ehe mẹ, Jehovah ko yí hagbẹ́ Jẹlemia tọn zán, yèdọ pipotọ mẹyiamisisadode lọ, nado na avase akọta lẹ zọnmii gando adi zogbe etọn he jà to nukunbibia daho lọ mẹ go. E dotuhomẹna pipli akọta lẹ tọn nado na ẹn gigo he jẹ hẹ oyín etọn, nado sẹ̀n ẹn to gbigbọ po nugbo po mẹ, podọ nado kẹalọyi Visunnu etọn he to ahọludu lọ, yèdọ Klisti Jesu, taidi Ahọlu jlọjẹ aigba tọn. Etẹwẹ ko yin nuyiwa lọ? Taidi onu dopolọ he jọ to azán Jẹlemia tọn gbe tọn nkọ wẹ. Akọta lẹ zindonukọn nado to nuhe ylan wà to nukun Jehovah tọn lẹ mẹ.
12 Mẹnu lẹ wẹ to tulina walọ atẹṣiṣi tọn ehe? Mẹnu wẹ to nukọnzindo nado to vivlẹ wẹnsagun Jiwheyẹwhe tọn he taidi Jẹlemia ehelẹ gbọn kanbiọ fọ́ndote do aṣẹ yetọn ji nado yínuwa taidi devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dali? Mẹnu wẹ to nukọnzindo nado to vivlẹ ohó Jiwheyẹwhe tọn kò? Mẹnu to egbehe wẹ tin to godona homẹkẹndomẹ Kunnudetọ Jehovah Tọn Lẹ tọn lẹpo? Gblọndo lọ họnwun na mẹlẹpo nado mọ dọ—Mẹylọhodotọklisti tọn wẹ, titengbe sinsẹ̀ngan lẹ! Podọ saa pọn sinsẹ́n wánlun-wánlun, ylankan Mẹylọhodotọklisti tọn he mí ko dọhodeji to hosọ he wayi mẹ! Oh, mọwẹ, ohà vòsinsẹ́n ylankan yẹhiadonu tọn de tin to aigba ji to egbehe nugbo! Na nugbo tọn, Jehovah dọ dọ yé ma sọgan yin ‘dùdù na ylankan’ gba. Ohó Jehovah tọn hlan Jẹlemia he dọmọ: ‘Yé na wá vivọnu yetọn’! to nudọ pludopludo kakajẹ azán mítọn gbè. Adi Jehovah tọn sọta Mẹylọhodotọklisti ma na mọ pọngbọ yí gba.
Oplọn Avase Tọn de na Mí
13. To pọndohlan mẹ na hogbe Paulu tọn lẹ heyin mimọ to 1 Kọlintinu lẹ 10:11 mẹ, nawẹ mí dona mọnukunnujẹ numimọ ohà awe vòsinsẹ́n tọn lẹ mẹ gbọn?
13 Dile mí na to dogbapọnna owẹ̀n avase gbọdo Jẹlemia tọn lẹ, hogbe apọsteli Paulu tọn lẹ to 1 Kọlintinu lẹ 10:11 mẹ dọn ayidonugo mítọn: “Onu he lẹpo jọ hlan yé gbọn ali ohia tọn dali: yè sọ wlan yé na nukọnamẹ mítọn, mẹhe ji opòdo owhenu tọn ja.” Be míwlẹ na mídetiti ko yí avase he yè na mí gbọn numimọ vòsinsẹ́n ohà awe tọn lẹ dali do ayiha mẹ ya? Nuhe go mí to hodọ do yin adà titengbe nuhe jọ do Islaeli go lẹ taidi apajlẹ avase tọn de na mí.
14. Nawẹ Islaeli yinuwa hlan mẹgopinpọn owanyinọ Jehovah tọn gbọn?
14 To tadona mẹ, gbọ mí ni flin hogbe Jehovah tọn lẹ hlan Ahọlu Davidi gando Islaeli go, dile e yin mimọ to 2 Samuẹli 7:10 mẹ do dọmọ: “Yẹn na sọ dè otẹn de na Islaeli omẹ ṣie lẹ, bo na dó yé.” Jehovah nọ yí dẹẹdẹ do nọ penukundo omẹ etọn lẹ, yèdọ Islaeli go, to aliho lẹpo mẹ. Whẹwhinwhẹ́n lẹpo tin na Islaelivi lẹ nado dè sinsẹ́n dagbe tọ́n to gbẹzan yetọn lẹ mẹ. Nuhe yé dona basi poun wẹ yin nado dotoai hlan nuplọnmẹ sọn olọn mẹ wá Jehovah tọn podọ nado yìn gbedide etọn lẹ. Ṣogan, sọha vude poun to yé mẹ wẹ wà mọ. Suhugan yetọn yin tasinyẹntọ po walọylankannọ po sọmọ bọ yé dè sinsẹ́n ylankan, wánlun-wánlun tọ́n.
15. Nawẹ Islaeli gbigbọmẹ tọn lẹ to egbehe po hagbẹ́ taidi lẹngbọ yetọn lẹ po yinuwa hlan awuvẹmẹ Jehovah tọn gbọn?
15 Eyọn, to whelọnu lo, etẹwẹ dogbọn azán mítọn dali? Jehovah ko do lẹblanu susu hia hlan pipotọ Islaeli gbigbọmẹ tọn etọn po hagbẹ taidi lẹngbọ yetọn lẹ po. Nukun etọn tin to yé ji to whepoponu sọn whlẹngan gbigbọmẹ yetọn tọn whenu to 1919 gbọ́n. Dile e dọ dọdai etọn do gbọn Isaia dali, to yé nọ mọ oplọn sọn olọn mẹ wá yí egbesọegbesọ sọn Mẹplọntọ daho hugan wẹkẹ lẹpo tọn lọ si, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe. (Isaia 54:13) Mẹpinplọn sọn olọn mẹ wá ehe, he nọ yin anadena gbọn Visunnu vivẹ etọn, Jesu Klisti dali, ko dekọtọn do jijọho susu mẹ to yé ṣẹnṣẹn bo ko sọ hẹn yé wá haṣinṣan pẹkipẹki he lodo de mẹ hẹ Jehovah. Lehe ehe wleawuna lẹdo jiawu gbigbọmẹ tọn de do na mímẹpo nado yọn Jehovah, nado dotoai hlan ẹn, podọ to enẹgodo nado zindonukọn nado dè sinsẹ́n dagbe tọ́n to gbẹzan mítọn lẹ mẹ—yèdọ sinsẹ́n he nọ hẹn pipa wá na Jehovah! E zẹẹmẹdo ogbẹ̀ mílọsu titi tọn!
16. Yizan mẹdetiti tọn tẹwẹ dopodopo mítọn sọgan basi gando numimọ vòsinsẹ̀n oha awe tọn lẹ go?
16 Ṣigba, mahopọnna ojọmiọn Jiwheyẹwhe tọn lẹpo, mẹdelẹ gbẹsọ lẹzun atẹṣitọ po ahún sinsinyẹnnọ po, dile mẹsusu basi do to Juda hohowhenu tọn mẹ, podọ mẹhe dè sinsẹ́n ylankan, wánlun-wánlun tọ́n to gbẹzan yetọn lẹ mẹ. Lehe ehe gọna awubla do sọ! Na depope mítọn ni ma wọnji oplọn avase he yin hinhẹn wá ayidonugo mítọn mẹ hezeheze ehe go pọn gbede gbọn ohà vòsinsẹ́n awe ehelẹ po sinsẹ́n yetọn lẹ po—yèdọ dagbe po ylankan po dali blo. Dile whẹdida Jehovah tọn he jẹ sọta agọjẹdoklistigotọ he yin Mẹylọhodotọklisti tọn to sisẹpọ po awuyiya po hugan gbede pọn, mì gbọ mí ni yí ayinamẹ apọsteli Paulu tọn lọ do ayihamẹ he dọmọ: “Mì nido to zọnlinzin dole é jẹ na Oklunọ to nukundagbe lẹpo mẹ, na mì ni yin sinsẹ́nnọ to azọ́n dagbe lẹpo mẹ.”—Kọlọsinu lẹ 1:10. (Pọ́n w-F 1/3/94, weda 13.)
Dogbapọn “Sinsẹ́n—Dagbe po Ylankan Po” gọna hukan 1 jẹ 4 heyin “Nudindọn Jehovah Tọn hẹ Akọta Lẹ”
◻ Etẹwẹ oha vòsinsẹ́n dagbe tọn lẹ nọtena?
◻ Nawẹ numimọ oha vòsinsẹ́n ylankan tọn lọ sọawuhia hezeheze gbọn?
◻ Oplọn avase tọn tẹwẹ owẹn Jẹlemia tọn wleawu etọn na mí?
◻ Etẹwẹ yin nujọnu dogbọn owhe lọ 607 J.W.M.? po 1914 W.M. tọn po dali?
[Yẹdide to weda 11]
Taidi vòsinsẹ́n dagbe lẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko dè sinsẹ́n vivi Ahọluduta tọn tọ́n
[Yẹdide to weda 11]
Mẹylọhodotọklisti ko sọawuhia nado taidi oha vòsinsẹ́n ylankan tọn lẹ