Mẹhe Nọ Hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe lẹ Ma Na Gbawhàn!
“Yé nasọ hoavùn hẹ we: ṣigba yé ma na pé ogo we gba.”—JẸLEMIA 1:19.
1. Azọ́ndenamẹ tẹwẹ Jẹlemia mọyi, podọ nawẹ azọ́n etọn zindonukọn dẹnsọ?
JEHOVAH deazọ́nna jọja Jẹlemia nado yin yẹwhegán de na akọta lẹ. (Jẹlemia 1:5) Ehe wá aimẹ to gandudu Ahọlu dagbe Juda tọn heyin Josia tọn whenu. Lizọnyizọn dọdai didọ Jẹlemia tọn zindonukọn gbọn ojlẹ hunyanhunyan tọn he jẹnukọnna awhàngbigba Babilọni tọn do Jelusalẹm ji mẹ podọ biọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ bibẹ sọyi kanlinmọgbenu whenu mẹ.—Jẹlemia 1:1-3.
2. Nawẹ Jehovah na adọgbigbo Jẹlemia gbọn, podọ avùnhiho hẹ yẹwhegán enẹ zẹẹmẹdo etẹ?
2 Owẹ̀n whẹdida tọn he Jẹlemia dona lá lẹ na fọ́n nukundiọsọmẹ dote dandan. Enẹwutu, Jiwheyẹwhe na ẹn huhlọn na nuhe tin to nukọn ja. (Jẹlemia 1:8-10) Di dohia, gbigbọ yẹwhegán lọ tọn yin hinhẹn lodo gbọn ohó lọ lẹ dali dọmọ: “Yé nasọ hoavùn hẹ we: ṣigba yé ma na pé ogo we gba; na yẹn tin dè we, wẹ OKLUNỌ dọ, nado whlẹn we.” (Jẹlemia 1:19) Avùnhiho hẹ Jẹlemia na zẹẹmẹdo avùnhiho hẹ Jiwheyẹwhe. To egbehe, Jehovah tindo pipli devizọnwatọ lẹ tọn he taidi yẹwhegán de he azọ́n yetọn taidi enẹ heyin Jẹlemia tọn. Taidi ewọ, yé nọ yí adọgbigbo do lá ohó dọdai Jiwheyẹwhe tọn. Podọ wẹndomẹ ehe nọ gando mẹdopodopo po akọta lẹpo po go na dagbe kavi na oylan, sinai do nuyiwa yetọn hlan ẹn ji. Taidi to ojlẹ Jẹlemia tọn mẹ, mẹdelẹ tin he hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe gbọn nukundidiọsọ devizọnwatọ etọn lẹ po nuwiwa azọ́ndenamẹ sọn olọn mẹ wá tọn yetọn lẹ po dali.
Devizọnwatọ Jehovah Tọn lẹ Tin to Mẹgbeyinyan Glọ
3. Naegbọn devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ko tin to mẹgbeyinyan glọ?
3 Omẹ Jehovah tọn lẹ ko tin to mẹgbeyinyan glọ sọn bẹjẹeji owhe kanweko 20tọ lọ tọn gbọ́n. To aigba susu lẹ ji, mẹhe tindo linlẹn kanyinylan tọn lẹ ko tẹnpọn nado glọnalina—mọwẹ, bọnudona—lilá wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn. Yé ko yin whinwhàn gbọn Kẹntọ-gán mítọn, Lẹgba dali, mẹhe “di kinnikinni he to lili, . . . to zọnlinzin pé, bo to mẹhe e na tlẹndù dín.” (1 Pita 5:8) To whenuena “ojlẹ [dide] Kosi lẹ tọn” wá vivọnu to 1914 godo, Jiwheyẹwhe ze Visunnu etọn do ofìn ji taidi Ahọlu yọyọ aigba tọn, po gbedide lọ po dọmọ: “[Yì] to ahọludu to ṣẹnṣẹn kẹntọ towe lẹ tọn.” (Luku 21:24; Psalm 110:2) To huhlọn etọn yiyizan mẹ, Klisti yàn Satani sọn olọn mẹ bo glọn ẹn do lẹdo aigba tọn ji. To yinyọnẹn mẹ dọ ojlẹ emitọn whègli, Lẹgba súnsún adì etọn do Klistiani yiamisisadode lẹ po gbẹdohẹmẹtọ yetọn lẹ po go. (Osọhia 12:9, 17) Etẹwẹ ko yin kọdetọn mẹgbeyinyan debọdo-dego lọ lẹ tọn gbọn mẹhe nọ hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe ehelẹ dali?
4. Whlepọn tẹlẹ wẹ omẹ Jehovah tọn lẹ tindo numimọ etọn to Wẹkẹ-Whàn I whenu, ṣigba etẹwẹ jọ to 1919 po 1922 po?
4 Devizọnwatọ yiamisisadode Jehovah tọn lẹ pannukọn whlepọn yise tọn susu lẹ to Wẹkẹ-whàn I whenu. Yé yin ṣinṣanko po mẹnudidọ mẹhẹngble tọn po, yin yinyan gbọn gufọntọ lẹ dali, bosọ yin hihò. Kẹdẹdile Jesu ko dọdai do, yé yin ‘wangbẹna to akọta lẹpo mẹ.’ (Matiu 24:9) To hunyanhunyan awhàn tọn lẹ whenu, kẹntọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn lẹ yí afọdide de he ko yin yiyizan sọta Jesu Klisti zan. Yé gbọn oklọ dali ylọ omẹ Jehovah tọn lẹ dọ agọjẹdo aṣẹpipa tọ́ lẹ, podọ yé gbidikọna ahọ́nkan taun titobasinanu yinukundomọ Jiwheyẹwhe tọn tọn. To mai 1918, gbedide tohọluduta tọn lẹ yin didetọ́n nado wle azinponọ Ogbẹ́ Watch Tower tọn, J. F. Rutherford, po gbẹdohẹmẹtọ pẹkipẹki etọn ṣinawe po. Sunnu ṣinatọ̀n ehelẹ yin whẹdana sinsinyẹn nado sẹngàn bo yin didohlan oganpa yasanamẹ tohọluduta tọn mẹ to Atlanta, Géorgie, États-Unis. Yé yin tuntundote to osun ṣinẹnẹ godo. To mai 1919 whẹdatẹn whẹ̀-vọ́-ylọ lẹdo lọ tọn dohia dọ whẹ̀hutọ lọ lẹ yin whẹdana po mẹnukuntahihopọn po, podọ enẹwutu whẹdida lọ yin vivọ́ basi. Owhẹ̀ lọ yin vivọ́ hẹnwa aimẹ na dogbapọnnanu yọyọ de, ṣigba to godo mẹ gandudu lọ de whẹsadokọnamẹ lọ sẹ̀ sọn aimẹ, bọ Mẹmẹsunnu Rutherford po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po yin whẹsuna mlẹnmlẹn. Yé vọ́ nuwiwa yetọn lẹ bẹjẹeji, podọ plidopọ heyin bibasi to Cedar Point, Ohio, to 1919 podọ to 1922 na zohunhun heyin hinhẹn jẹ yọyọ de azọ́n yẹwhehodidọ-Ahọluduta lọ tọn.
5. Nawẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yinuwa gbọn to Nazi Allemagne tọn mẹ?
5 Gandudu aṣẹ-glanglan-panamẹ tọn lẹ tọ́nta to 1930 lẹ gblamẹ, bọ Allemagne, Italie, po Japon po kọnawudopọ nado wleawuna huhlọn Gbekọndopọtọ tọn lẹ. To bẹjẹeji owhe ao ao enẹ tọn mẹ, homẹkẹn kanlinjọmẹ tọn lẹ yin finfọndote sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, titengbe to Nazi Allemagne tọn. Alọhẹndotenamẹ lẹ yin zizedomẹji. Owhé lẹ yin kikejepọn, bọ mẹhe nọ nọ̀ yé mẹ lẹ yin wiwle. Fọtọ́n susu lẹ yin dindlan do oslá yasanamẹ tọn lẹ mẹ na yé gbẹ́ nado mọ́n yise yetọn wutu. Yanwle avùnhiho hẹ Jiwheyẹwhe po omẹ etọn lẹ po tọn wẹ nado sukúndona Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to lẹdo fidugando gandudu aṣẹ-glanglan-panamẹ tọn enẹlẹ mẹ.a To whenuena Kunnudetọ lọ lẹ yì whẹ̀dọhọsa he tin to Allemagne lẹ nado hoavùn na jlọjẹ yetọn lẹ, Wekantẹn Whẹdida Dodo Reich tọn wleawuna hodidọ gaa de nado hẹn ẹn diun dọ yé ma na tindo kọdetọn dagbe gba. E dọmọ: “Whẹdatẹn lọ ma dona gboawupo to nuhe taidi dòdonu afọdide sọgbe hẹ osẹ́n tọn lẹ poun ji gba; ṣigba dona dín bo mọ aliho lẹ mahopọnna awusinyẹnnamẹnu tlọlọ lẹ, nado hẹn azọngban yiaga yetọn lẹ di.” Ehe zẹẹmẹdo dọ whẹdida dodo ma sọgan yin mimọyi gba. Nazi lẹ tẹkudeji dọ nuwiwa Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn jẹagọ, kavi yin kanyinylan tọn, bo ‘nọ dotukla awuwiwlena Pọninọ Otò tọn.’
6. Vivẹnu tẹlẹ wẹ yin dido nado doalọtena azọ́n mítọn to Wẹkẹ-Whàn II whenu podọ to enẹgodo?
6 To Wẹkẹ-whàn II whenu, alọhẹndotenamẹ po aliglọnnamẹ lẹ po yin zizedo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji to Australie, Canada, po aigba devo lẹ po he tin to Commonwealth Grande-Bretagne tọn mẹ—to Aflika, Asia, po lopo Caraïbe tọn lẹ gọna Pacifique tọn lẹ po ji. To États-Unis, kẹntọ he nọ yinuwadomẹji lẹ po mẹhe mọ nudọnamẹ agọ̀ yí lẹ po hẹn ‘nuhahun heyin awuwlena gbọn osẹ́n dali’ wá. (Psalm 94:20) Ṣigba whẹho nudidọdo-asia tọn po gbedide lẹdo tọn lẹ he gbẹ́ yẹwhehodidọ whédegbè-jẹ-whédegbè tọn dai lẹ po ko yin avùnho na to whẹdatẹn lẹ, bọ nudide dagbe whẹdatẹn tọn lẹ to États-Unis wleawuna godonọnamẹ sinsinyẹn de na mẹdekannujẹ sinsẹ̀n-bibasi tọn. Opẹ́ hlan Jehovah, vivẹnudido kẹntọ lẹ tọn ma tindo kọdetọn dagbe gba. To whenuena awhàn lọ wá vivọnu to Europe, alọhẹndotenamẹ lẹ yin didesẹ. Fọtọ́n fọtọ́n Kunnudetọ heyin ginglọn do kanlinmọgbenu oslá yasanamẹ tọn lẹ yin tuntundote, ṣigba avùnhiho lọ ma ko doalọte gba. Tlolo bọdo Wẹkẹ-whàn II go, Awhàn Nuglọ tọn bẹjẹeji. Akọta Whèzẹtẹn-waji Europe tọn lẹ hẹn kọgbidinamẹ dogọ lẹ wá omẹ Jehovah tọn lẹ ji. Afọdide osẹ́n tọn lẹ yin zize nado glọnalina bo doalọtena nuwiwa kunnudide tọn mítọn lẹ, hẹnalọdotena mimá owe Biblu tọn lẹ, bo glọnalina plidopọ gbangba tọn mítọn lẹ. Mẹsusu wẹ yin zizedo gànpamẹ kavi yin didohlan oslá azọ́n sinsinyẹn wiwà tọn lẹ mẹ.
Azọ́n Yẹwhehodidọ Tọn Zindonukọn!
7. Numimọ etẹ tọn wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ko tindo to Pologne, Russie, po aigba devo lẹ po ji to owhe agọe tọn lẹ mẹ?
7 Dile owhe ao ao lẹ juwayi, azọ́n yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn yin tuntundote. Pologne, dile etlẹ gbẹsọ tin to gandudu Communiste tọn glọ do sọ, yigbe na plidopọ azán dopo tọn lẹ bibasi to 1982. Plidopọ akọjọpli tọn lẹ yin bibasi to finẹ to 1985. Plidopọ akọjọpli tọn daho tlala lẹ bọdego to 1989, bọ gbẹtọ fọtọ́n fọtọ́n lẹ wá sọn Russie po Ukraine po. To owhe enẹ mẹ Hongrie po Pologne po na mẹyinyọnẹn sọgbe hẹ osẹ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To afò-whenu 1989 tọn, Adó Berlin tọn họ́jai. To osun vude lẹ godo, mí mọ mẹyinyọnẹn sọgbe hẹ osẹ́n yí to Whèzẹtẹn Allemagne tọn, podọ ojlẹ vude to enẹgodo plidopọ akọjọpli tọn de yin bibasi to Berlin. Podọ to bẹjẹeji owhe ao godo tọn owhe kanweko 20tọ lọ tọn, vivẹnudido lẹ to yìyì to alọnu nado tindo akọjẹhẹmẹ mẹdetiti tọn hẹ mẹmẹsunnu he tin to Russie lẹ. Delẹ to ahọluzọnwatọ lẹ mẹ to Moscou yin dindọnsẹpọ, bọ to 1991, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ yin nina mẹyinyọnẹn sọgbe hẹ osẹ́n. Sọn ojlẹ enẹ mẹ gbọ́n azọ́n lọ ko jideji susu tlala to Russie podọ to otò heyin apadewhe Union Soviétique dai tọn lẹ mẹ.
8. Etẹwẹ jọ do omẹ Jehovah tọn lẹ go to owhe 45 he bọdo vivọnu Wẹkẹ-Whàn II go lẹ tọn mẹ?
8 To whenuena homẹkẹn to doyi to awà delẹ ji, e jideji to awà devo lẹ ji. To owhe 45 he bọdo vivọnu wẹkẹ-whàn awetọ tọn lẹ go, aigba susu gbẹ́ nado na mẹyinyọnẹn sọgbe hẹ osẹ́n Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. To yidogọ mẹ, alọhẹndotenamẹ lẹ yin zizedo mí ji kavi do nuwiwa mítọn lẹ ji to aigba 23 ji to Aflika, 9 to Asia, 8 to Europe, 3 to Amérique Latine, podọ 4 to akọta he tin to lopo ji delẹ mẹ.
9. Etẹ glọ wẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ko jugbọn to Malawi?
9 Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tindo numimọ homẹkẹn sinsinyẹn tọn to Malawi bẹsọn 1967. Na teninọ kadaninọ tọn yetọn taidi Klistiani nugbo lẹ wutu, yisenọ hatọ mítọn he tin to finẹ lẹ ma nọ họ̀ kalti ogbẹ́ tòhódọtọ tọn lẹ gba. (Johanu 17:16) Bọdo opli Ogbẹ́ Nukọnyiyi Malawi tọn de go to 1972, nuyiwahẹmẹ kanlinjọmẹ tọn yin hinhẹn jẹ yọyọ. Mẹmẹsunnu lẹ yin yinyan sọn owhé yetọn lẹ gbè bo masọ nọ yin yíyí do azọ́n mẹ. Fọtọ́n susu họ̀n sọn otò lọ mẹ nado dapana yinyin hùhù. Ṣigba be mẹhe nọ hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe po omẹ etọn lẹ po lẹ gbawhàn wẹ ya? Paali! To diọdo ninọmẹ lẹ tọn godo, agayiyi wẹnlatọ Ahọluduta tọn 43 767 wẹ na linlin to Malawi to 1999, podọ nuhe hugan gbẹtọ 150 000 wẹ yì plidopọ agbegbe tọn lẹ to finẹ. Wekantẹn alahọ tọn yọyọ de ko yin gbigbá do todaho tatọ́-tònọ lọ mẹ.
Yé Dín Aklọnnu De
10. Dile e yin do to whẹho Daniẹli tọn mẹ, etẹwẹ mẹhe nọ diọnukunsọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe ko wà?
10 Atẹṣitọ lẹ, sinsẹ̀ngán lẹ, po mẹdevo lẹ po ma sọgan doakọnna wẹndomẹ mítọn sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ gba. To kọgbidinamẹ sọn adà sinsẹ̀n Mẹylọhodotọklisti tọn lẹ dè, nukundiọsọmẹtọ lẹ nọ dín aliho de he yé dọ dọ e sọgbe hẹ osẹ́n nado suwhẹna avùnhiho yetọn hẹ mí. Ayiha wintinwintin tẹlẹ wẹ nọ yin yiyizan to whedelẹnu? Eyọn, etẹwẹ séblatọ lẹ wà to ogbé Daniẹli tọn yinyan mẹ? To Daniẹli 6:4, 5 mẹ, mí hia dọmọ: “Whenẹnu wẹ mẹnunọtọ lẹ lọ po gbétahọlu lẹ lọ po dín nado mọ aklọnnu do Daniẹli go gbọn ahọludu lọ gblamẹ; ṣigba yé ma sọgan dín aklọnnu de mọ, kavi yẹwanu; sọle ewọ yin nugbonọ, mọ yè ma sọ mọ nuwayindò depope kavi yẹwanu to ewọ mẹ gba. Whenẹnu wẹ omẹ helẹ dọmọ, Míwlẹ ma na dín aklọnnu depope mọ do Daniẹli he go gba, adavo mí dín in mọ do e go gbọn osẹ́n Jiwheyẹwhe etọn tọn dali.” Mọdopolọ, to egbehe nukundiọsọmẹtọ lẹ nọ dín aklọnnu de. Yé fọ́n nulila de dote dogbọn “ogbẹ́ klandovo owùnọ lẹ” dali, bosọ tẹnpọn nado tlẹ́ ohia ehe do Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ go. Gbọn mẹdidohia to ninọmẹ agọ̀ mẹ, kandai agọ̀ lẹ, po lalo lẹ po dali, yé nọ yangbé sinsẹ̀n-bibasi mítọn tọn po titẹdo nunọwhinnusẹ́n jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn lẹ go mítọn po.
11. Alọsọakọ́n lalo tọn tẹlẹ wẹ ko yin bibasi gbọn mẹhe nọ diọnukunsọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ delẹ dali?
11 To aigba delẹ ji, sinsẹ̀nnọ po tonudọtọ lẹ po nọ gbẹ́ nado yigbe dọ míwlẹ to ‘wunmẹ sinsẹ̀n-bibasi heyin wiwe bo mayin hinhẹnflu to pọndohlan Jiwheyẹwhe mítọn tọn mẹ’ basi. (Jakobu 1:27) Dile etlẹ yindọ nuwiwa Klistiani tọn mítọn lẹ to yinyin wiwà to aigba 234 lẹ ji, nukundiọsọmẹtọ lẹ nọ sọalọakọ́n dọ mí mayin “sinsẹ̀n heyin yinyọnẹn” de gba. Ojlẹ vude jẹnukọnna plidopọ akọjọpli tọn de to 1998, linlinwe Atẹni tọn de yihodọ sọn sinsẹ̀ngán Orthodoxe Glẹki tọn lọ dè he to didọ dọ “[Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ] mayin ‘sinsẹ̀n heyin yinyọnẹn’ de gba,” mahopọnna nudide he Whẹdatẹn Jlọjẹ Gbẹtọvi Europe tọn lẹ tọn basi to vogbingbọnmẹ. Azán vude lẹ to godo mẹ, linlinwe devo to todaho dopolọ mẹ yihodọ sọn hoyidọtọ ṣọṣi tọn de dè dọmọ: “[Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ] ma sọgan yin ‘agun Klistiani tọn de’ gba, to whenuena e yindọ yé ma tindo nudepope to kọndopọmẹ hẹ yise Klistiani tọn to Jesu Klisti mẹ.” Nupaṣamẹ de wẹ ehe yin, na pipli sinsẹ̀n tọn devo de ma nọ zinnudo apajlẹ Jesu tọn hihodo ji hugan lehe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ basi do gba!
12. To awhàn gbigbọmẹ tọn mítọn fùnfùn mẹ, etẹwẹ mí dona wà?
12 Mí nọ dín nado yiavunlọ bosọ do wẹndagbe lọ ai gbọn aliho he sọgbe hẹ osẹ́n lẹ dali. (Filippinu lẹ 1:7) Humọ, mí ma na jogbe kavi dealọpo na titẹdo nujinọtedo dodowiwa Jiwheyẹwhe tọn lẹ go gligli mítọn gba. (Titu 2:10, 12) Taidi Jẹlemia, mí na ‘blagbaja na adaja mítọn lẹ bo dọ onú lẹpo he Jehovah ko degbè etọn na mí,’ bo ma na dike mẹhe nọ hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe lẹ ni dobuna mí gba. (Jẹlemia 1:17, 18) Ohó Wiwe Jehovah tọn ko hẹn aliho jijlọ he ji mí dona gbọ̀n lọ họnwun na mí hezeheze. Mí ma na jlo pọ́n gbede nado ganjẹ “awà agbasalan tọn” madogánnọ de go kavi dín “tudido do oyẹ̀ Egipti tọn go,” enẹ wẹ yin, do aihọn ehe go gba. (2 Otannugbo lẹ 32:8; Isaia 30:3; 31:1-3) To awhàn gbigbọmẹ tọn fùnfùn mẹ, mí dona zindonukọn nado to ‘tudo do Jehovah go po ahun mítọn lẹpo po, bo dike ewọ ni deanana afọdide mítọn lẹ, bo ma ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ mítọn titi lẹ go.’ (Howhinwhẹn lẹ 3:5-7) Adavo mí tindo godonọnamẹ Jehovah tọn bọ ewọ lọsu to hihọ́-basina mí, azọ́n mítọn lẹpo wẹ na yin “yaya tata.”—Psalm 127:1.
Yin Homẹkẹndo Ṣigba Ma Jogbe
13. Naegbọn e sọgan yin didọ dọ mẹgbeyinyan ylankan sọta Jesu gboawupo?
13 Apajlẹ tintan mẹhe ma jogbe to mẹdezejo hlan Jehovah mẹ tọn wẹ Jesu, mẹhe yè sawhẹdokọna dọ e nọ jẹagọdo aṣẹpipa bosọ nọ dọ̀n bẹwlu wá aṣẹdai mẹ. To whẹsadokọnamẹ Jesu tọn gbigbejepọn godo, Pilati to jijlo nado tún in dote. Ṣigba gbẹtọgun lẹ, heyin zodolanmẹna gbọn nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ dali, dawhá dọ Jesu ni yin whiwhedo atin go, dile etlẹ yindọ ewọ yin homẹvọnọ. Do otẹn etọn mẹ, yé biọ tuntundote Balabas tọn—yèdọ dawe de heyin zizedo gànpamẹ na agọjijẹdo aṣẹpipa po hlọnhuhu po wutu! Pilati sọ tẹnpọn whladopo dogọ nado diọlinlẹnna nukundiọsọmẹtọ lẹnpọn dagbe matindotọ lọ lẹ, ṣigba e joawuna obiọ gbẹtọ paa lẹ tọn to godo mẹ. (Luku 23:2, 5, 14, 18-25) Dile etlẹ yindọ Jesu kú to atin de ji, mẹgbeyinyan ylankan hugan enẹ do Visunnu homẹvọnọ Jiwheyẹwhe tọn go gboawupo mlẹnmlẹn, na Jehovah fọ́n Jesu sọnkú bo ze e daga do adusilọ Ewọ lọsu titi tọn mẹ. Podọ to azán Pẹntikọsti 33 W.M., gbọn Jesu pagigona lọ gblamẹ, gbigbọ wiwe yin kinkọ̀njẹgbonu, bo do agun Klistiani tọn ai—yèdọ “nudida yọyọ” lọ.—2 Kọlintinu lẹ 5:17; Owalọ lẹ 2:1-4.
14. Etẹwẹ dekọtọn to whenuena sinsẹ̀nnọ Juvi lẹ yinuwa sọta hodotọ Jesu tọn lẹ?
14 Ojlẹ vude to enẹgodo sinsẹ̀nnọ lẹ dobuna apọsteli lẹ, ṣigba hodotọ Klisti tọn enẹlẹ ma doalọtena didọ nuhe yé ko mọ bo sè lẹ tọn gba. Devi Jesu tọn lẹ hodẹ̀ dọmọ: “Dinvie, [Jehovah, NW], pọ́n budonamẹ yetọn: bo yí na hlan afanumẹ towe lẹ, nado nọ yí tugbigbo lẹpo do dọ ohó towe.” (Owalọ lẹ 4:29) Jehovah na gblọndo ovẹvivẹ yetọn tọn gbọn gbigbọ wiwe kinkọndo yé ji po hinhẹn yé lodo nado zindonukọn to nulila yetọn mẹ matin obu po dali. To madẹnmẹ apọsteli lẹ sọ yin gbedena whladopo dogọ nado doalọtena yẹwhehodidọ, ṣigba Pita po apọsteli devo lẹ po gblọn dọmọ: “Míwlẹ ma ha nọ ma setonuna Jiwheyẹwhe hú gbẹtọ.” (Owalọ lẹ 5:29) Budonamẹ lẹ, wiwle lẹ, po hihò lẹ po ma sọgan glọnalina yé sọn nuwiwa Ahọluduta lọ tọn yetọn hinhẹn gblodeji mẹ gba.
15. Mẹnu wẹ Gamaliẹli yin, podọ ayinamẹ tẹwẹ e na sinsẹ̀nnọ nukundiọsọmẹtọ he jẹagọdo hodotọ Jesu tọn lẹ?
15 Nawẹ nukọntọ sinsẹ̀n tọn lẹ yinuwa gbọn? “Ayiha yetọn dalán jẹ homẹ, yé sọ lẹn nado hù [apọsteli lẹ].” Ṣigba, mẹplọntọ Osẹ́n tọn de he yinkọ etọn nọ yin Gamaliẹli, heyin Falesi de, tin to finẹ, podọ e nọ yin sisina gbọn gbẹtọ lẹpo dali. To dide apọsteli lẹ jẹgbonu sọn plitẹnhọ Tòhódọtọ Ju lẹ tọn mẹ na ojlẹ gli de mẹ, e na ayinamẹ nukundiọsọmẹtọ sinsẹ̀n tọn enẹlẹ dọmọ: “Mì omẹ Islaeli tọn lẹ emi, mì payi mìde go na nuhe mì to linlẹn nado wà do dawe helẹ tọn. . . . Yẹn dọ hlan mì, Mì jagọ̀ sọn dawe helẹ dè, bosọ gbọ sọn yé go abọẹ: na eyin hónamẹ he kavi azọ́n he yin gbẹtọ tọn, e na yin hihọliai: ṣigba eyin Jiwheyẹwhe tọn wẹ, mìwlẹ ma na sọgan họ́ ẹ liai gba; na e nikaa yindọ, yè mọ mì to avùnho hẹ Jiwheyẹwhe.”—Owalọ lẹ 5:33-39.
Awhànfunnu Depope Heyin Awuwlena Sọta Mí Ma Na Gbawhàn
16. To hogbe towe titi lẹ mẹ, nawẹ hiẹ na basi zẹẹmẹ jidenamẹ he Jehovah na omẹ etọn lẹ tọn gbọn?
16 Ayinamẹ Gamaliẹli tọn whèwhín, podọ mí nọ yọ́n pinpẹn etọn to whenuena mẹdevo lẹ dọho do ota mítọn mẹ. Mí sọ yigbe dọ mẹdekannujẹ sinsẹ̀n-bibasi tọn ko yin hinhẹn lodo gbọn nudide whẹdatẹn tọn lẹ po whẹdatọ he ma nọ homẹnukuntapọ́n lẹ po dali. Na nugbo tọn, Ohó Jiwheyẹwhe tọn go titẹdo mítọn nọ hẹn homẹgblena sinsẹ̀ngán Mẹylọhodotọklisti tọn po nukọntọ sinsẹ̀n tọn devo lẹ po heyin Babilọni Daho lọ tọn, yèdọ ahọluigba aihọn tọn heyin sinsẹ̀n lalo tọn. (Osọhia 18:1-3) Dile etlẹ yindọ yewlẹ po mẹhe ji yé yinuwado lẹ po nọ hoavùn hẹ mí, mí tindo mẹhẹndeji ehe dọmọ: “Avùnhonu depope he yè jlẹ do ogo we ma na wà nude; odẹ́ he fọ́n do oji we to whẹdida mẹ lẹpo wẹ hiẹ na gblewhẹdo: Ehe wẹ ogú devi OKLUNỌ tọn lẹ tọn, dè e wẹ dodo yetọn sọn, wẹ OKLUNỌ dọ.”—Isaia 54:17.
17. Dile etlẹ yindọ nukundiọsọmẹtọ lẹ nọ hoavùn hẹ mí, naegbọn mí yin adọgbotọ?
17 Kẹntọ mítọn lẹ nọ hoavùn hẹ mí matin dodonu de, ṣigba mí ma nọ hẹn adọgbigbo bu gba. (Psalm 109:1-3) Mí ma na dike mẹhe gbẹwanna owẹ̀n Biblu tọn mítọn lẹ ni vannukundo mí nado jogbe na yise mítọn gba. Dile etlẹ yindọ mí to nukundo dọ avùnhiho gbigbọmẹ tọn mítọn na sinyẹn deji, mí yọ́n kọdetọn lọ. Taidi Jẹlemia, mí na tindo numimọ hẹndi hogbe dọdai tọn lẹ tọn dọmọ: “Yé nasọ hoavùn hẹ we; ṣigba yé ma na pé ogo we gba; na yẹn tin dè we, wẹ OKLUNỌ dọ, nado whlẹn we.” (Jẹlemia 1:19) Mọwẹ, mí yọnẹn dọ mẹhe nọ hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe lẹ ma na gbawhàn!
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Pọ́n hosọ lọ “Nugbonọ po Adọgbotọ po to Kọgbidinamẹ Nazi Tọn Glọ,” weda 24-28.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Naegbọn devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ ko do tin to mẹgbeyinyan glọ?
• To aliho tẹlẹ mẹ wẹ nukundiọsọmẹtọ lẹ ko hoavùn hẹ omẹ Jehovah tọn lẹ te?
• Naegbọn mí sọgan deji dọ mẹhe nọ hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe lẹ ma na gbawhàn?
[Yẹdide to weda 17]
Jẹlemia yin hinhẹn deji dọ Jehovah na tin hẹ ewọ
[Yẹdide to weda 18]
Mẹhe lùn oslá yasanamẹ tọn tọ́n lẹ
Danuwiwa gufọntọ lẹ tọn sọta Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ
J. F. Rutherford po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po
[Yẹdide to weda 21]
To whẹho Jesu tọn mẹ, mẹhe hoavùn hẹ Jiwheyẹwhe lẹ ma gbawhàn gba