Tintin Tofi Klisti Tọn—Etẹwẹ E Zẹẹmẹdo Na We?
“Whetẹnu wẹ onú ehelẹ na jọ, podọ etẹwẹ na yin ohia tintin tofi towe tọn po vivọnu titonu lọ tọn po?”—MAT. 24:3, NW.
1. Kanbiọ ojlofọndotenamẹ tọn tẹwẹ apọsteli Jesu tọn lẹ kanse e?
TO NUDI owhe 2 000 die wayi, apọsteli Jesu tọn ẹnẹ fọ́n kanbiọ de dote dile yé to hodọ hẹ Klunọ yetọn to nuglọ to Osó Olivie tọn ji. Yé kanse dọmọ: “Whetẹnu wẹ onú ehelẹ na jọ, podọ etẹwẹ na yin ohia tintin tofi towe tọn po vivọnu titonu lọ tọn po?” (Mat. 24:3, NW) To kanbiọ enẹ mẹ, apọsteli lẹ yí hogbe ojlofọndotenamẹ tọn voovo awe zan, enẹ wẹ “tintin tofi towe” po “vivọnu titonu lọ tọn” po. Etẹwẹ hogbe ehelẹ dlẹnalọdo?
2. Etẹwẹ hogbe lọ “vivọnu” zẹẹmẹdo?
2 Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo hogbe awetọ ji whẹ́, enẹ wẹ hogbe lọ “vivọnu,” he yin lẹdogbedevomẹ hogbe Glẹki tọn lọ syn·teʹlei·a tọn. Hogbe ehe zẹẹmẹdo “vivọnu,” to whenuena hogbe Glẹki tọn te’los he gandego zẹẹmẹdo “opodo.” Nado do vogbingbọn he tin to hogbe awe ehelẹ ṣẹnṣẹn hia, mí sọgan yí apajlẹ togunmẹho he nọ yin didọ to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ de tọn. Vivọnu togunmẹho lọ tọn wẹ adà godo tọn lọ, he mẹ hodọtọ lọ nọ yí ojlẹ vude zan te nado flinnu mẹplidopọ lẹ gando nuhe ji e dọhodo go bo do lehe nudọnamẹ lọ yọ́n-na-yizan na yé do hia. To whenue hodọtọ lọ jẹte sọn oplò ji, mí sọgan dọ dọ togunmẹho lọ wá opodo. Mọdopolọ, sọgbe hẹ nuhe Biblu dọ, hogbe lọ “vivọnu titonu lọ tọn” dlẹnalọdo ojlẹ he yì kakajẹ opodo lọ bosọ bẹ opodo lọ lọsu hẹn.
3. Etẹwẹ yin delẹ to nujijọ he dona wá aimẹ to tintin tofi Jesu tọn whenu lẹ mẹ?
3 Etẹwẹ dogbọn “tintin tofi” he ji apọsteli lẹ kanhose do lọ dali? Ehe yin lẹdogbedevomẹ hogbe Glẹki tọn lọ pa·rou·siʹa tọn.a Pa·rou·siʹa kavi tintin tofi Klisti tọn bẹjẹeji to whenuena Jesu yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu to olọn mẹ to 1914 bo na zindonukọn kakajẹ “nukunbibia daho” lọ, whenue e na wá nado và mẹylankan lẹ sudo. (Mat. 24:21) Nujijọ voovo lẹ, taidi ‘azán godo tọn’ titonu ylankan ehe tọn lẹ, bibẹpli mẹhe yin dide lẹ tọn, po fọnsọnku yetọn hlan ogbẹ̀ olọn mẹ tọn po, dona wá aimẹ to tintin tofi Jesu tọn ehe whenu. (2 Tim. 3:1; 1 Kọl. 15:23; 1 Tẹs. 4:15-17; 2 Tẹs. 2:1) E sọgan yin didọ dọ ojlẹ he nọtena “vivọnu titonu lọ tọn” (syn·teʹlei·a) sọ sọgbe hẹ ojlẹ lọ he nọ yin yiylọdọ tintin tofi Klisti tọn (pa·rou·siʹa).
Ojlẹ Dindẹn De
4. Aliho tẹ mẹ wẹ tintin tofi Jesu tọn sọgan yin yiyijlẹdo nuhe jọ to azán Noa tọn gbè lẹ go te?
4 Nugbo lọ dọ hogbe lọ pa·rou·siʹa dlẹnalọdo ojlẹ dindẹn de tin to kọndopọ mẹ hẹ nuhe Jesu dọ gando tintin tofi etọn go. (Hia Matiu 24:37-39.) Doayi e go dọ Jesu ma yí tintin tofi etọn jlẹdo ojlẹ kleun he mẹ Singigọ wá aimẹ te to azán Noa tọn gbè go gba. Kakatimọ, e yí tintin tofi etọn jlẹdo ojlẹ dindẹn he dlẹnkan kakajẹ Singigọ lọ whenu go. Ehe bẹ ojlẹ he Noa yizan nado gbá aki lọ podọ nado dọyẹwheho, kakajẹ whenue Singigọ lọ wá aimẹ to godo mẹ hẹn. Nujijọ enẹlẹ yí owhe susu. Mọdopolọ, tintin tofi Klisti tọn bẹ nuhe jọ kakajẹ nukunbibia daho lọ whenu lẹ hẹn gọna nukunbibia daho lọ lọsu.—2 Tẹs. 1:6-9.
5. Nawẹ hogbe he yin kinkàndai to Osọhia weta 6 mẹ lẹ dohia dọ tintin tofi Jesu tọn dlẹnalọdo ojlẹ dindẹn de gbọn?
5 Dọdai Biblu tọn devo lẹ dohia hezeheze dọ tintin tofi Klisti tọn dlẹnalọdo ojlẹ dindẹn de kakati nido yin wiwá etọn nado và mẹylankan lẹ sudo poun. Owe Osọhia tọn do Jesu hia taidi mẹhe to osọ́ wewe de kùn bosọ mọ jẹgbakun de yí. (Hia Osọhia 6:1-8.) To whenuena Jesu ko mọ jẹgbakun yí taidi Ahọlu to 1914 godo, e yin zẹẹmẹ basina taidi mẹhe “tọ́njẹgbonu to awhàngbigba mẹ, podọ nado gbawhàn.” Enẹgodo, kandai lọ dohia dọ osọ́-kùntọ devo lẹ hodo e, bo sinai do osọ́ sinmẹ voovo lẹ ji. To dọdai-liho, ehelẹ nọtena awhàn, whèdomẹ núdùdù tọn, po azọ̀nylankan po, ehe popolẹpo yetọn ko wá aimẹ to ojlẹ dindẹn he yin alọdlẹndo taidi ‘azán godo tọn lẹ’ mẹ. Mí to hẹndi dọdai ehe tọn mọ to ojlẹ mítọn mẹ.
6. Etẹwẹ Osọhia weta 12 gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ gando tintin tofi Klisti tọn go?
6 Osọhia weta 12 basi zẹẹmẹ yinukọn dogọ gando didoai Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go to olọn mẹ. To finẹ, mí sè gando awhàn de go he yin fùnfùn to agblò mayinukundomọ lẹ mẹ. Mikaẹli—yèdọ Jesu Klisti to otẹn aṣẹpipa tọn etọn mẹ to olọn mẹ—po angẹli etọn lẹ po funawhàn hẹ Lẹgba po aovi etọn lẹ po. Taidi kọdetọn de, Satani Lẹgba po awhànpa etọn lẹ po yin yinyan dlan aigba ji. Kandai lọ dọna mí dọ, bẹsọn whenẹnu, Lẹgba biọ homẹgble daho de mẹ “na e yọnẹn dọ whenu gli de wẹ e tindo.” (Hia Osọhia 12:7-12.) Enẹwutu, e họnwun dọ, to whenuena Ahọluduta Klisti tọn yin didoai to olọn mẹ, ojlẹ de bọdego he yin hiadogona gbọn “dindọn” he fọ́n bo to sinsinyẹn deji lẹ dali na aigba po mẹhe nọ nọ̀ e ji lẹ po.
7. Etẹ ji wẹ psalm awetọ dọhodo, podọ zẹẹmẹ dotẹnmẹ hundote tẹ tọn wẹ e basi?
7 Mọdopolọ, to dọdai-liho, psalm awetọ dọho gando zizedo ofìn ji Jesu tọn go taidi Ahọlu to Osó Ziọni olọn mẹ tọn ji. (Hia Psalm 2:5-9; 110:1, 2.) Ṣigba, psalm ehe sọ dohia dọ ojlẹ de na tin, whenue dotẹnmẹ na yin nina gandutọ aigba ji tọn lẹ po mẹjidugando yetọn lẹ po nado litaina gandudu Klisti tọn. Yé yin tudohomẹna nado yí “nuyọnẹn” zan podọ nado kẹalọyi ‘oplọn.’ Mọwẹ, to ojlẹ enẹ mẹ, “donanọ wẹ yé he dín fibẹtado to [Jiwheyẹwhe] mẹ” gbọn devizọnwiwa na Jehovah po Ahọlu dide etọn po dali lẹ. Ehe dohia dọ, dotẹnmẹ de yin hunhundote to tintin tofi Jesu tọn whenu to huhlọn ahọluduta tọn etọn mẹ.—Ps. 2:10-12.
Ohia lọ Yinyọnẹn
8, 9. Mẹnu lẹ wẹ na yọ́n ohia tintin tofi Klisti tọn bo mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ?
8 To whenuena Falesi lẹ kanhose Jesu gando ojlẹ he mẹ Ahọluduta lọ na wá go, e gblọn dọ e ma na wá po ‘ohia ayidego tọn’ po dile yé lẹn do gba. (Luku 17:20, 21) Mayisenọ lẹ ma na mọnukunnujẹemẹ. Nawẹ yé sọgan mọnukunnujẹemẹ do? Yé ma tlẹ kẹalọyi Jesu taidi Ahọlu sọgodo tọn yetọn gba. Eyin mọ wẹ, mẹnu lẹ wẹ na yọ́n ohia tintin tofi Klisti tọn bo mọnukunnujẹ nuhe e zẹẹmẹdo mẹ?
9 Jesu zindonukọn dọ devi etọn lẹ na mọ ohia lọ hezeheze kẹdẹdile yé nọ mọ “abì, whenuena e gbòdlán sọn awà dopo ji to olọn glọ, bo nọ họnwun jẹ awà awetọ ji” do. (Hia Luku 17:24-29.) E jẹna ayidego dọ Matiu 24:23-27 dohia tlọlọ dọ ohia tintin tofi etọn tọn hodọ wẹ Jesu te.
Whẹndo He Mọ Ohia Lọ
10, 11. (a) Zẹẹmẹ tẹwẹ yin bibasi dai gando “whẹndo” he yin nùdego to Matiu 24:34 mẹ lọ go? (b) Mẹnu lẹ wẹ devi Jesu tọn lẹ na ko lẹndọ yé yin apadewhe “whẹndo” enẹ tọn?
10 Linlinnamẹwe ehe ko basi zẹẹmẹ wayi dọ to owhe kanweko tintan whenu, ‘whẹndo ehe’ he yin nùdego to Matiu 24:34 mẹ nọtena “susugege Juvi he ma tindo lẹnvọjọ to ojlẹ enẹ mẹ lẹ tọn.”b Zẹẹmẹ enẹ taidi nuhe sọgbe na to fidevo he Jesu dọho gando “whẹndo” go te lẹpo to Owe-wiwe mẹ, e wàmọ to aliho agọjẹdonu tọn mẹ, podọ to suhugan ninọmẹ lẹ tọn mẹ, e yí hogbe agọjẹdonu tọn lẹ zan taidi hogbe lọ “ylankan,” nado basi zẹẹmẹ whẹndo lọ tọn. (Mat. 12:39; 17:17; Malku 8:38) Enẹwutu, mí wá tadona lọ kọ̀n dai dọ to hẹndi egbezangbe tọn mẹ, Jesu to alọdlẹndo “whẹndo” ylankan mayisenọ lẹ tọn he na mọ nujijọ he na dohiagona “vivọnu titonu lọ tọn” lẹ (syn·teʹlei·a) po opodo (teʹlos) titonu lọ tọn po.
11 Nugbo wẹ dọ to whenuena Jesu yí hogbe lọ “whẹndo” zan to aliho agọjẹdonu tọn mẹ, mẹylankan azán etọn gbè tọn lẹ wẹ e nọ to hodọna kavi nọ to alọdlẹndo. Ṣigba be aliho dopolọ mẹ janwẹ e to hogbe lọ yizan te to Matiu 24:34 mẹ ya? Flindọ ẹnẹ to devi Jesu tọn lẹ mẹ wẹ dọnsẹpọ ẹ “to nuglọ.” (Mat. 24:3) Matin ayihaawe, na Jesu ma yí hogbe agọjẹdonu tọn de zan to whenuena e to hodọna yé gando ‘whẹndo ehe’ go wutu, apọsteli lọ lẹ na ko mọnukunnujẹemẹ dọ yewlẹ po devi hatọ yetọn lẹ po dona yin apadewhe “whẹndo” lọ tọn he ma na juwayi “kaka yè nado hẹn onú ehe lẹpo ṣẹ.”
12. Nawẹ lẹdo hodidọ lọ tọn do mẹhe Jesu to alọdlẹndo whenuena e yí hogbe lọ “whẹndo” zan lẹ hia gbọn?
12 Etẹwẹ sọgan gọalọna mí nado wá tadona enẹ kọ̀n? Sọwhiwhe yíyí do lẹnnupọndo lẹdo hodidọ lọ tọn ji wẹ na gọalọna mí. Dile e yin kinkàndai to Matiu 24:32, 33 mẹ do, Jesu dọmọ: ‘Dinvie mì plọn oló ovòtin tọn; Whenuena alà etọn ṣẹṣẹ tọ́n, bosọ kọamà, mìwlẹ yọnẹn dọ ojlẹ alúnlùn tọn sẹpọ: Yèdọ mọkẹdẹ wẹ mìwlẹ ga, whenuena mìwlẹ mọ onú ehe lẹpo, mì ni yọnẹn dọ e sẹpọ, yèdọ to ohọ̀n ji.’ (Yijlẹdo Malku 13:28-30; Luku 21:30-32 go.) Enẹgodo, mí hia to Matiu 24:34 mẹ dọmọ: ‘Nugbo wẹ yẹn dọ hlan mì, Whẹndo ehe ma to na juwayi, kaka yè nado hẹn onú ehe lẹpo ṣẹ.’
13, 14. Naegbọn mí sọgan dọ dọ devi Jesu tọn lẹ wẹ dona ko yin “whẹndo” he e dlẹnalọdo lọ?
13 Dile mí mọ do to Matiu 24:33 mẹ, Jesu dọ dọ devi etọn, he na yin dide gbọn gbigbọ wiwe dali to madẹnmẹ lẹ wẹ na penugo nado wá tadona delẹ kọ̀n to whenuena yé mọ bọ “onú ehe lẹpo” to jijọ. Enẹwutu, Jesu dona ko to alọdlẹndo devi etọn lẹ to whenuena e dọmọ: “Whẹndo [ehe] ma to na juwayi, kaka yè nado hẹn onú ehe lẹpo ṣẹ.”
14 To vogbingbọn mẹ na mayisenọ lẹ, devi Jesu tọn lẹ ma na mọ ohia lọ poun gba, ṣigba yé nasọ mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ. Yé na ‘plọnnu’ sọn adà ohia lọ tọn lẹ mẹ bo ‘yọ́n’ nuhe yé zẹẹmẹdo nugbonugbo. Yé na mọnukunnujẹemẹ hezeheze dọ “e sẹpọ, yèdọ to ohọ̀n ji.” Dile etlẹ yindọ, Ju mayisenọ lẹ po Klistiani yiamisisadode nugbonọ lẹ po mọ hẹndi ohó Jesu tọn lẹ tọn jẹ obá de mẹ to owhe kanweko tintan whenu, hodotọ yiamisisadode etọn lẹ kẹdẹ wẹ penugo nado plọnnu sọn nujijọ ehelẹ mẹ to whenẹnu—yèdọ yewlẹ kẹdẹ wẹ penugo nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ nuhe yé mọ lẹ tọn mẹ nugbonugbo.
15. (a) Mẹnu lẹ wẹ nọtena “whẹndo” he Jesu dlẹnalọdo lọ to egbehe? (b) Naegbọn mí ma sọgan yọ́n ojlẹ he ‘whẹndo ehe’ na nọgbẹ̀ dẹnsọ taun? (Pọ́n apotin he tin to weda 25.)
15 Mẹhe ma tindo nukunnumọjẹnumẹ gbigbọmẹ tọn to egbehe lẹ ko lẹndọ ‘ohia ayidego tọn’ depope ma tin gando tintin tofi Jesu tọn go. Yé nọ dọ dọ nulẹpo to yìyì kẹdẹdile e te do to hohowhenu. (2 Pita 3:4) To alọ devo mẹ, mẹmẹsunnu yiamisisadode nugbonọ Klisti tọn lẹ, yèdọ hagbẹ Johanu tọn egbezangbe tọn lọ ko doayi ohia ehe go dile abì nọ gbòdlán do bo ko mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ nugbonugbo. Taidi pipli de, mẹyiamisisadode ehelẹ nọtena “whẹndo” egbezangbe mẹhe to gbẹnọ to ojlẹ dopolọ mẹ lẹ tọn he ma na juwayi “kaka onú ehe lẹpo nado ṣẹ.”c Ehe dohia dọ, delẹ to mẹmẹsunnu yiamisisadode Klisti tọn lẹ mẹ na gbẹ́ pò to ogbẹ̀ to aigba ji to whenuena nukunbibia daho he yin didọdai lọ na bẹjẹeji.
“Mì to Alihọ́”
16. Etẹwẹ devi Klisti tọn lẹpo dona wà?
16 Etomọṣo, e biọ nususu to mí si hugan nado doayi ohia lọ go poun. Jesu zindonukọn dọmọ: ‘Nuhe yẹn dọhlan mì, yẹn dọhlan omẹ popo, Mì to alihọ́.’ (Malku 13:37) Onú titengbe wẹ ehe yin na mímẹpo to egbehe vlavo mí yin dopo to mẹyiamisisadode lẹ kavi gbẹtọ susugege lẹ mẹ. E ko hugan owhe 90 todin he Jesu ko yin zizedo ofìn ji taidi Ahọlu to olọn mẹ to 1914. Mahopọnna lehe e sọgan vẹawu sọ, mí dona wleawudai bo to alihọ́. Nukunnumọjẹnumẹ lọ tintindo dọ Klisti tin tofi to aliho mayinukundomọ de mẹ bo to gandu taidi Ahọlu nọ gọalọna mí nado wàmọ. E sọ nọ gọalọna mí nado hẹn do ayiha mẹ dọ e na wá to madẹnmẹ nado và kẹntọ etọn lẹ sudo “to ojlẹ he mẹ whenuena [mí] ma donukun in.”—Luku 12:40.
17. Nawẹ nukunnumọjẹnumẹ ehe dona yinuwado mí ji gbọn, podọ etẹwẹ mí dona magbe nado wà?
17 Nukunnumimọjẹ zẹẹmẹ tintin tofi Klisti tọn mẹ nọ gọalọna mí nado mọ niyaniya-yinyin ojlẹ mítọn tọn dogọ. Mí yọnẹn dọ Jesu ko tin tofi bo ko to gandu to aliho mayinukundomọ de mẹ taidi Ahọlu to olọn mẹ sọn 1914. To madẹnmẹ, e na wá nado và mẹylankan lẹ sudo bo hẹn diọdo titengbe lẹ wá aigba lọ blebu ji. Enẹwutu, mí dona magbe nado tindo mahẹ zohunhun tọn dogọ to azọ́n he Jesu dọ dọdai etọn lọ mẹ dọmọ: ‘Yè nasọ dọ yẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn he lẹ to aigba fininọ lẹpo mẹ na okunnu de hlan akọta lẹpo; whenẹnu wẹ opodo [teʹlos] na wá.’—Mat. 24:14.
[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]
a Zẹẹmẹ hogbe lọ pa·rou·siʹa tọn sọawuhia to vogbingbọn he yin didohia to ‘tintin to finẹ’ apọsteli Paulu tọn po ‘whenue e ma tin to finẹ’ po ṣẹnṣẹn to 2 Kọlintinu lẹ 10:10, 11 po Filippinu lẹ 2:12 po mẹ. Na nudọnamẹ dogọ lẹ, pọ́n Étude perspicace des Écritures, Bladopọ 2, weda 648-51.
c E taidi dọ ojlẹ he mẹ ‘whẹndo ehe’ nọgbẹ̀ te sọgbe hẹ ojlẹ he mẹ numimọ tintan owe Osọhia tọn mọ hẹndi te. (Osọhia 1:10–3:22) Adà azán Oklunọ tọn ehe dlẹnkan sọn 1914 kakajẹ whenue mẹyiamisisadode nugbonọ godo tọn na kú bo yin finfọnsọnku.—Pọ́n Osọhia—Hẹndi Pete Etọn Sẹpọ! weda 24, hukan 4.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ mí yọnẹn gbọn dọ tintin tofi Jesu tọn yin ojlẹ dindẹn de?
• Mẹnu lẹ wẹ yọ́n ohia tintin tofi Jesu tọn bo mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ?
• To egbehe, mẹnu lẹ wẹ nọtena whẹndo he yin nùdego to Matiu 24:34 mẹ lọ?
• Naegbọn mí ma sọgan yọ́n ojlẹ he ‘whẹndo ehe’ na nọgbẹ̀ dẹnsọ taun?
[Apotin to weda 25]
Be Mí Sọgan Yọ́n Ojlẹ He ‘Whẹndo Ehe’ Na Nọgbẹ̀ Dẹnsọ Ya?
Hogbe lọ “whẹndo” nọ saba dlẹnalọdo mẹhe tindo owhe voovo bo nọgbẹ̀ to ojlẹ tangan de mẹ kavi to nujijọ tangan de whenu lẹ. Di apajlẹ, Eksọdusi 1:6 dọna mí dọmọ: ‘Josẹfu kú, po mẹmẹsunnu etọn lẹpo po, po whẹndo enẹ lẹpo po.’ Owhe voovo wẹ Josẹfu po nọvisunnu etọn lẹ po tindo, ṣigba yé tindo numimọ dopolọ lẹ to ojlẹ dopolọ mẹ. Nọvisunnu Josẹfu tọn he yin jiji jẹnukọnna ẹn delẹ tin to ‘whẹndo enẹ’ mẹ. Delẹ to yé mẹ dọ́jì hú Josẹfu. (Gẹn. 50:24) Mẹdevo lẹ to ‘whẹndo enẹ’ mẹ, taidi Bẹnjamini, yin jiji to Josẹfu godo bo sọgan ko nọgbẹ̀ yinukọn dogọ to okú etọn godo.
Enẹwutu, to whenuena hogbe lọ “whẹndo” yin yiyizan nado dlẹnalọdo mẹhe nọgbẹ̀ to ojlẹ tangan de mẹ lẹ, mí ma sọgan dọ ojlẹ he whẹndo enẹ nọgbẹ̀ dẹnsọ taun. Nuhe mí sọgan dọ poun wẹ yindọ ojlẹ enẹ na tindo opodo bo ma nasọ dẹn zẹjlẹgo. Enẹwutu, to whenuena Jesu yí hogbe lọ ‘whẹndo ehe’ zan dile e yin kinkàndai to Matiu 24:34 mẹ do, e ma to ayiha de na devi etọn lẹ nado lẹn azán lẹ bo yọ́n whenue ‘azán godo tọn lẹ’ na wá opodo gba. Kakatimọ, Jesu zinnudeji dọ yé ma na yọ́n “azán nẹ po ojlẹ [lọ] po” gba.—2 Tim. 3:1; Mat. 24:36.
[Yẹdide to weda 22, 23]
To whenuena Jesu ko mọ jẹgbakun yí taidi Ahọlu to 1914 godo, e yin zẹẹmẹ basina taidi mẹhe ‘to awhàngba’
[Yẹdide to weda 24]
‘Whẹndo ehe ma to na juwayi, kaka yè nado hẹn onú ehe lẹpo ṣẹ’