Azọ́njiawu Azọ̀nhẹngbọ Gbẹtọvi lẹ Tọn Ko Sẹpọ

“MÍWLẸ ma mọ onú he hunkọ gbede.” Mọwẹ mẹhe yí nukun do mọ azọ́njiawu, azọ̀nhẹngbọ afọdopolọji dawe awukuzọ̀njẹtọ lọ tọn gbọn Jesu dali lẹ dọ. (Malku 2:12) Jesu sọ hẹnazọngbọna nukuntọnnọ lẹ, unbọpẹnnọ lẹ, sẹkunọ lẹ, podọ hodotọ etọn lẹ lọsu wàmọ ga. Gbọn huhlọn tẹ dali wẹ Jesu wà ẹ te? Adà tẹwẹ yise yiwà to e mẹ? Hinhọ́n tẹwẹ numimọ owhe kanweko tintan tọn ehelẹ ta do azọ̀nhẹngbọ azọ́njiawu tọn ji to egbehe?—Matiu 15:30, 31.

“Yise Towe Ko Whlẹn We Gán”

Azọ̀nhẹngbọtọ yise tọn lẹ to egbehe nọ yiwanna yizan hogbe Jesu tọn na yọnnu de he ko jiyana owhe 12 sọn zẹntin ohùn tọn si he wá e de na pọngbọ: “Yise towe ko whlẹn we gán.” (Luku 8:43-48) Be hogbe Jesu tọn dohia dọ pọngbọ yọnnu lọ tọn sinai do yise etọn ji wẹ ya? Be enẹ yin apajlẹ “yise azọ̀nhẹngbọ tọn” dile e nọ yin wiwà do to egbehe wẹ?

Whenuena mí hia kandai Biblu tọn po sọwhiwhe po, mí mọdọ to suhugan nujijọ lẹ tọn whenu Jesu po devi etọn lẹ po ma biọ dọ awutunọ lẹ ni do yise yetọn hia whẹpo nado yin azọ̀nhẹngbọna gba. Yọnnu he yin nudego to aga lọ wá podọ, ma tlẹ ko dọ onú depope na Jesu, doalọ awu etọn go sọn godo po abọẹ po podọ “plaun asisahùn etọn sọ gbò.” To nujijọ devo whenu, Jesu hẹnazọngbọna dawe de he tin to mẹhe wá nado wle e lẹ mẹ. E tlẹ sọ hẹnazọngbọna dawe de he ma tlẹ tindo oyọnẹn depope gando mẹhe Jesu yin go.—Luku 22:50, 51; Johanu 5:5-9, 13; 9:24-34.

Whelọnu lo, adà tẹwẹ yise yiwà? Whenuena Jesu po devi etọn lẹ po tin to agbegbe Tile po Sidọni tọn po ji, nawe Kenaani tọn de wá bo dawhá jẹgbonu dọmọ: “Walẹblanuna mi, Oklunọ E, hiẹ ovi Davidi tọn, oviyọnnu ṣie do aovi he yí awufiẹsa susu do to tuklado e.” Lẹnnupọn do todido matindo etọn ji dile e to vẹvẹ dọmọ: “Oklunọ, gọalọna mi!” Yin gigọ́ po lẹblanu po, Jesu gblọn dọmọ: “Hiẹ nawe, daho wẹ yise towe: ni yin wiwà hlan we yèdọ dile a jlo do.” Podọ viyọnnu etọn yin azọ̀nhẹngbọna “sọn ojlẹ doponẹ mẹ.” (Matiu 15:21-28) E họnwun dọ, e bẹ yise hẹn, ṣigba yise mẹnu tọn? Doayi e go dọ yise onọ̀ lọ tọn wẹ Jesu pa, e mayin ovi awutunọ lọ tọn gba. Podọ yise to etẹ mẹ? Gbọn yiylọ Jesu dọ “Oklunọ, Visunnu Davidi Tọn,” nawe lọ to gbeyi to gbangba dọ Jesu wẹ yin Mẹssia dopagbe lọ. E mayin hogbe bọawu yise to Jiwheyẹwhe mẹ kavi yise to huhlọn azọ̀nhẹngbọtọ lọ tọn mẹ gba. Whenuena Jesu dọmọ, “Yise towe ko hẹn we jẹ gángán,” e zẹẹmẹdo dọ matin yise to ewọ mẹ taidi Mẹssia lọ, mẹhe yin tuklado lẹ ma na ko wá e de nado yin azọ̀nhẹngbọna gba.

Sọn apajlẹ Owe wiwe tọn ehelẹ mẹ, mí sọgan mọ dọ azọ̀nhẹngbọ he yin bibasi dogbọn Jesu dali yin nuhe gbọnvo susu na nuhe nọ yawu yin mimọ kavi nọ yin didọ to egbehe lẹ. Numọtolanmẹ sinsinyẹn de ma yin didohia gba—awhá dido, ohanjiji, avigbè, ajògidi, po mọmọ po—sọn gbẹtọgun lẹ de podọ wadohia nuyiwa zẹjlẹgo tọn de ma tin sọn adà Jesu tọn mẹ gba. To yidogọmẹ, Jesu ma gboawupo gbede nado hẹnazọngbọna madogánnọ lẹ do whẹwhinwhẹ́n lọ ji dọ yé ma tindo yise kavi dọ nunina yetọn ma ko sù ganji wutu gba.

Azọ̀nhẹngbọ lẹ Gbọn Huhlọn Jiwheyẹwhe Tọn Dali

Nawẹ azọ̀nhẹngbọ Jesu tọn lẹ po devi etọn lẹ tọn po jọ gbọn? Biblu na gblọndo dọmọ, “Huhlọn Oklunọ tọn sọ tin to finẹ bọ e na do hẹnazọ̀ngbọnamẹ.” (Luku 5:17) To azọ̀nhẹngbọ dopo godo, Luku 9:43 dọmọ, “Awu sọ ji yé omẹ pó do gigodaho Jiwheyẹwhe tọn go.” Po gbesisọ po, Jesu ma dọn ayidonugo do ede titi ji taidi azọ̀nhẹngbọtọ lọ gba. To nujijọ dopo whenu e dọna dawe de he e ko hẹn jẹ mẹdekannu sọn nuyiwadomẹji aovi tọn si dọmọ: “Yì owhé, jẹ họntọn towe lẹ de, bo dọ na yé le Oklunọ wà onú daho lẹ na we do, podọ le e yí lẹblanu hia we do.”—Malku 5:19.

To whenuena e yindọ Jesu po apọsteli lẹ po hẹnazọngbọ gbọn huhlọn Jiwheyẹwhe tọn dali, e bọawu nado mọ nuhewutu yise gbọn mẹhe to yinyin azọ̀nhẹngbọna lọ dali ma nọ yin nuhudona to whepoponu na azọ̀nhẹngbọ. Nalete, yise sinsinyẹn to adà azọ̀nhẹngbọtọ lọ tọn mẹ yin dandannu. Gbọnmọ dali, to whenuena hodotọ Jesu tọn lẹ ma penugo nado yan aovi huhlọnnọ de jẹgbonu, Jesu dọ whẹwhinwhẹ́n lọ na yé dọmọ: “Yise whiwhè mìtọn tọn wutu wẹ.”—Matiu 17:20.

Lẹndai Azọ́njiawu Azọ̀nhẹngbọ Tọn

Dile etlẹ yindọ Jesu basi azọ̀nhẹngbọ susu lẹ to lizọnyizọn aigba ji tọn etọn whenu, e ma ze afọdidona ‘lizọnyizọn azọ̀nhẹngbọ tọn’ do otẹn tintan mẹ gba. Azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ tọn etọn—to ehe mẹ e ma nọ doahina gbẹtọ lẹ kavi vẹvẹna nunina depope te—tin to otẹn awetọ mẹ na ahunmẹdunamẹnu tangan etọn, enẹ he yin “didọ yẹwheho wẹndagbe Ahọluduta lọ tọn.” (Matiu 9:35) Kandai lọ dọ to nujijọ dopo whenu “e sọ yí yé, bosọ dọho ahọludu Jiwheyẹwhe tọn hlan yé, bosọ hẹnazọngbọna yé he jlo azọ̀nhẹngbọna lẹ.” (Luku 9:11) To kandai Wẹndagbe lẹ tọn mẹ, Jesu gbọzangbọzan nọ yin yiylọdọ “Mẹplọntọ” ṣigba mayin “Azọ̀nhẹngbọtọ” pọ́n gbede gba.

To whelọnu lo, naegbọn Jesu do basi azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ tọn lẹ? Na titengbe tọn eyin nado hẹn mẹyinyọnẹn etọn taidi Mẹssia dopagbe lọ hẹnai. Whenuena Johanu Baptizitọ lọ yin zizedo ganpamẹ to aliho agọ̀ mẹ, e jlo mẹhẹndeji dọ emi ko dotana nuhe Jiwheyẹwhe zọ́n emi nado wà lọ. E do devi etọn titi lẹ hlan Jesu bo kanse dọmọ: “Be hiẹ wẹ ewọ he ja, kavi mí jẹ na nọtepọn mẹdevo?” Doayi nuhe Jesu dọna devi Johanu tọn lẹ go dọmọ: “Mì gọyì, bo dọ onú he mì se, po ehe mì mọ po hlan Johanu: Nukuntọnnọ lẹ to numọ, podọ opòtẹn lẹ to zọnlinzin, yè to pòtọnọ lẹ lẹ̀wé, podọ tókunọ lẹ to núsè, podọ yé to oṣiọ lẹ fọ́n do ogbẹ̀, podọ hlan wamọnọ lẹ yè to yẹwheho wẹndagbe tọn dọ.”—Matiu 11:2-5.

Mọwẹ, nugbo lọ dọ Jesu basi e mayin azọ̀nhẹngbọ lẹ kẹdẹ ṣigba azọ́njiawu devo lẹ he yin kinkandai to Wẹndagbe lẹ mẹ lọsu ga hẹn yinyọnẹn etọn lodo gligli taidi “Mẹhe ja lọ,” Mẹssia dopagbe lọ. Nuhudo de ma tin na mẹdepope nado “donukun mẹdevo de gba.”

Azọ́njiawu Azọ̀nhẹngbọ Tọn lẹ to Egbehe?

To whenẹnu, be míwlẹ, dona donukun Jiwheyẹwhe nado do huhlọn etọn hia to egbehe gbọn azọ̀nhẹngbọ lẹ dali wẹ? Lala. Po azọ́njiawu lẹ po he e basi gbọn huhlọn Jiwheyẹwhe tọn dali, Jesu ko dohia zẹ̀ ayihaawe tintindo go dọ ewọ wẹ yin Mẹssia lọ he Jiwheyẹwhe ko dopagbe etọn nado wá lọ. Nuyiwa huhlọnnọ Jesu tọn lẹ yin kinkandai to Biblu mẹ na mẹlẹpo nado hia. Nuhudo de matin na Jiwheyẹwhe nado do huhlọn etọn hia gbọn nuyiwa mọnkọtọn lẹ vivọbasi na whẹndo gbẹtọvi tọn lẹpo dali gba.

Po homẹhunhun po, azọ̀nhẹngbọ lẹ po azọ́njiawu devo lẹ po yin mẹhẹndejinu jẹ obá de mẹ kẹdẹ. Yèdọ mẹdelẹ he tlẹ yí nukun do mọ azọ́njiawu Jesu tọn lẹ ma tlẹ yise dọ e tindo godonọnamẹ Otọ́ olọn mẹ tọn etọn tọn gba. “Ṣigba le e basi ohia susu mọ to yé nukọn, yé ma yi i se gba.” (Johanu 12:37) Enẹwutu wẹ, to whenuena e ko dọhodo nunina azọ́njiawu tọn voovo lẹ ji godo—yèdọ dọdai didọ, ogbè hunkọhunkọ lẹ dido, azọ̀nhẹngbọ, po mọmọ po—he Jiwheyẹwhe ko na hagbẹ agun Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ, apọsteli Paulu yin gbigbọdo nado dọmọ: “Ṣigba yin dọdai lẹ wẹ, yé na gbọvọ; kavi ogbè hunkọhunkọ lẹ wẹ, yé na doalọte; kavi oyọnẹn wẹ, yé na zun ovọ́. Na mí yọnẹn apadopo, mí sọ to didọdai apadopo. Ṣigba whenuena yè hẹn enẹ he pé wá whenẹnu wẹ yè na gbẹkọ ehe tin to apadopo go.”—1 Kọlintinu lẹ 12:28-31; 13:8-10.

Na nugbo tọn, yise tintindo to Jiwheyẹwhe mẹ yin nujọnu na dagbemẹninọ mítọn. Ṣigba, zize yise mẹtọn sinai do opagbe azọ̀nhẹngbọ oklọ tọn lẹ ji na dekọtọn do flumẹjijẹ mẹ poun wẹ. Humọ, gando ojlẹ opodo tọn lọ go, Jesu na avase ehe dọmọ: “Klisti lalonọ lẹ po yẹwhegan lalonọ lẹ po na fọ́n, bo na yí ohia daho po azọ́n dabla lẹ po hia; sọmọ nado hẹnmẹbu, eyin e sọgan yin wiwà, yèdọ mẹṣinyanṣinyan lẹ.” (Matiu 24:24) Gbọnvona awhá mẹkiklọ tọn po oklọ tọn po, dohia huhlọn aovi tọn lẹ lọsu na sọawuhia janwẹ. Taidi kọdetọn de, nudindọn nujijọ he ma sọgan yin zẹẹmẹ etọn basi lẹ ma dona paṣa mí gba, podọ ehelẹ na nugbo tọn mayin dodonu na yise nujọnu tọn to Jiwheyẹwhe mẹ gba.

Whenuena mẹdepope to egbehe ma nọ basi azọ̀nhẹngbọ dile Jesu wà do, be mí yin madoalenọ wẹ? Paali. Na nugbo tọn, mẹhe yin azọ̀nhẹngbọna dogbọn Jesu dali lẹ lẹzun awutunọ lẹ to godo mẹ whladopo dogọ. Yemẹpo poyọnho bosọ kú. Alè azọ̀nhẹngbọ tọn he yé du yin na ojlẹ he whègli taun de. Ṣogan, azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ Jesu tọn lẹ tindo zẹẹmẹ dẹn-to-aimẹ dọ yé do oyẹ̀ dona sọgodo tọn lẹ hia.

Gbọnmọ dali, to dogbapọnna Ohó Jiwheyẹwhe Tọn, Biblu lọ godo, Alexandre po Benedita po, heyin nudego jẹnukọn lẹ, ma sọ ze yise yetọn do yise azọ̀nhẹngbọ egbezangbe tọn po azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn lẹ po mẹ ba. To ojlẹ dopolọ mẹ, yé yin dududeji dọ azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ tọn lẹ mayin onú he ko juwayi lẹ gba. Naegbọn e do yinmọ? Taidi livi lẹ lẹdo aihọn pe, yé to nukọn pọndohlan na dona azọ̀nhẹngbọ tọn lẹ to Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn glọ.—Matiu 6:10.

Awutu po Okú po Matin Ba

Dile mí ko mọ do jẹnukọn, lẹndai tangan lizọnyizọn Jesu tọn mayin nado hẹnazọngbọna awutunọ lẹ bo wà azọ́njiawu lẹ gba. Kakatimọ, e yí yẹwhehodidọ wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn tọn lọ do basi azọ́n tangan etọn. (Matiu 9:35; Luku 4:43; 8:1) Ahọluduta enẹ wẹ yin nuyizan lọ gbọn ehe dali Jiwheyẹwhe na basi azọnjiawu azọnhẹngbọ gbẹtọvi lẹ tọn podọ doalọtena hẹngble lẹpo he ylando po mape po ko hẹn wá whẹndo gbẹtọ tọn ji. Gbọnna podọ whetẹnu wẹ e na wà ehe?

To pinpọn owhe kanweko lẹ hlan nukọn, Klisti Jesu na apọsteli etọn Johanu numimọ dọdai tọn de dọmọ: “Dinvie wẹ whlẹngán, huhlọn, ahọludu Jiwheyẹwhe mítọn tọn, po huhlọn Klisti etọn tọn po wá!” (Osọhia 12:10) Kunnudenu lẹpo dohia dọ sọn 1914 gbọ́n agọjẹdomẹtọ daho Jiwheyẹwhe tọn Satani, ko yin yinyan dlan do lẹdo aigba tọn mẹ, bọ Ahọluduta lọ ko to nuyiwa todin taidi nujọnu de! Jesu ko yin zizedo ofin ji taidi Ahọlu Ahọluduta Mẹssia Tọn lọ tọn podọ e ko wleawu fó todin nado basi diọdo daho lẹ to aigba ji.

To sọgodo sẹpọ hugan lọ mẹ, gandudu olọn mẹ tọn Jesu tọn na dugán do ogbẹ́ gbẹtọvi tọn dodonọ yọyọ de ji, yèdọ “aigba yọyọ de.” (2 Pita 3:13) Etẹwẹ ninọmẹ lẹ na taidi to whenẹnu? Pọndohlan gigonọ daho de die: “Yẹn sọ mọ olọn yọyọ de, po aigba yọyọ de po: na olọn tintan po aigba tintan po ko juwayi . . . [Jiwheyẹwhe] nasọ súnsún dasin lẹpo sẹ̀ sọn nukun yetọn mẹ; okú ma nasọ tin ba, kavi awubla, kavi avi, mọ awufiẹsa ma na tin ba: na onú tintan lẹ ko juwayi.” (Osọhia 21:1, 4)

Be hiẹ sọgan lẹnnupọn do nuhe ogbẹ̀ na taidi ji to whenuena azọ́njiawu azọ̀nhẹngbọ tọn gbẹtọvi lẹ tọn na wá jọ ya? “Finẹnu lẹ ma to na dọmọ, yẹn to azọ̀njẹ: yè na jo ylankan mẹhe nọnọ̀ finẹ lẹ tọn na yé.” Mọwẹ, Jiwheyẹwhe na dotana nuhe azọ̀nhẹngbọtọ yise tọn lẹ ma sọgan wà pọ́n gbede. “Ewọ na ze okú mi to awhàngbigba mẹ.” Na nugbo tọn, “Oklunọ Jiwheyẹwhe nasọ súnsún dasin sọn nukun lẹpo mẹ.”—Isaia 25:8; 33:24.

[Yẹdide to weda 7]

To Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn glọ gbẹtọvi lẹ na yin azọ̀nhẹngbọna to azọ́njiawu liho