Saulu Mọ Họntọn po Kẹntọ Hoho lẹ Po
SAULU he wá yin yinyọnẹn to godo mẹ taidi apọsteli Paulu dona ko whleawu vude whẹpo do lẹkọyi Jelusalẹm whla tintan sọn whenue e kẹalọyi sinsẹ̀n Klistiani tọn.a E ko tọ́nsọn tòdaho lọ mẹ owhe atọ̀n jẹnukọn bo to gbigbọ adi po hùhù po tọn gbọ do devi Jesu tọn lẹ ji. E ko mọ gbedide yí nado wle Klistiani depope he e na mọ to Damasku.—Owalọ lẹ 9:1, 2; Galatianu lẹ 1:18.
To whenuena Saulu lọsu lẹzun Klistiani, e yí adọgbigbo do lá yise etọn to Mẹssia he yin finfọnsọnku lọ mẹ. Taidi kọdetọn de, Ju he tin to Damasku lẹ jlo nado hù i. (Owalọ lẹ 9:19-25) Be e sọgan donukun Ju he yin họntọn etọn hoho lẹ to Jelusalẹm nado yí ì ganji ya? Ṣigba, nuhe to ahunmẹduna Saulu hugan wẹ lehe e na pé hodotọ Klisti tọn he tin to Jelusalẹm lẹ do. Enẹ ma na bọawu gba.
“Whenuena e wá Jelusalẹm, e ze e pọ́n nado kọ̀n ede dopọ hẹ nuplọntọ lẹ: ṣigba yé omẹ pó to budi na ẹn, yé ma yise dọ nuplọntọ de wẹ ewọ gba.” (Owalọ lẹ 9:26) Hiẹ sọgan mọnukunnujẹ enẹ mẹ. Nuhe yé flin gando ewọ go wẹ yindọ homẹkẹndomẹtọ he ma tindo lẹblanu de wẹ e yin. Ede didohia taidi Klistiani sọgan taidi yẹdoklọmẹ nado lìn biọ agun lọ mẹ. Enẹwutu, Klistiani he tin to Jelusalẹm lẹ ma jlo na tindo kanṣiṣa pẹkipẹki hẹ ẹ.
Etomọṣo, dopo to yé mẹ gọalọna Saulu. Biblu dọ dọ Balnaba plan homẹkẹndomẹtọ dai tọn lọ “wá apọsteli lẹ dè,” ehe matin ayihaawe to alọdlẹndo Pita (Kefa) po Jakobu, nọvisunnu Oklunọ tọn po bo dọ lehe Saulu kẹalọyi sinsẹ̀n Klistiani tọn po lehe e dọyẹwheho to Damasku po do na yé. (Owalọ lẹ 9:27; Galatianu lẹ 1:18, 19) Lehe Balnaba wagbọn do dejido Saulu go ma yin didọ gba. Be yé omẹ awe lẹ ko yọ́n yede dai, bọ enẹ whàn Balnaba nado yí sọwhiwhe do doayi Saulu go nado sọgan do ahundoponọ-yinyin etọn hia wẹ ya? Be Balnaba yọ́n Klistiani delẹ to Damasku bo sèhó gando diọdo Saulu tọn go wẹ ya? Depope he whẹho lọ sọgan yin, Balnaba de ayihaawe he yé tindo gando Saulu go pò. Taidi kọdetọn de, Saulu nọ̀ apọsteli Pita dè na azán 15.
E Nọ̀ Pita Dè Na Azán Fọtọ̀n
Saulu ko mọ azọ́ndenamẹ etọn yí tlọlọ sọn Jesu dè, e ma yin sọn gbẹtọ dè gba, dile ewọ lọsu zinnudeji na Galatianu lẹ do. (Galatianu lẹ 1:11, 12) Ṣigba matin ayihaawe, Saulu yọnẹn dọ ewọ tindo nuhudo nado sèhó gando lizọnyizọn Jesu tọn go to gigọ́ mẹ. Ojlẹ he e yizan hẹ Pita na gọalọna ẹn taun to whẹho ehe mẹ. (Luku 24:12; 1 Kọlintinu lẹ 15:3-8) Saulu na tindo nususu nado kanbiọ Pita po Jakobu po, podọ yelọsu na tindo kanbiọ nado kanse Saulu gando numimọ po azọ́ndenamẹ etọn po go.
Yin Whinwhlẹn sọn Họntọn Hoho lẹ si—Gbọnna?
Stefani wẹ yin yinyọnẹn taidi Klistiani tintan he kú do sinsẹ̀n tamẹ. Mẹhe Stefani dọnnu hẹ wayi lẹ wẹ mẹhe “yè nọ ylọ sinagọgu mẹdedote lẹ tọn, po Silenitọ lẹ tọn po, po Alẹkzandlitọ lẹ tọn po, po Silisiatọ lẹ tọn po, po Asiatọ lẹ tọn po.” Todin Saulu to “núdọ̀n hẹ Glẹki lẹ,” yèdọ Ju he nọ dó Glẹkigbe lẹ, bo yí tugbigbo do to kunnudena yé. Nawẹ yé yinuwa gbọn? Yé jlo na hù i.—Owalọ lẹ 6:9; 9:28, 29.
Saulu na ko mọ ẹn taidi nuhe sọgbe nado basi zẹẹmẹ diọdo titengbe he e basi to gbẹzan etọn mẹ tọn podọ nado dovivẹnu bo plọnnu họntọn etọn hoho lẹ gando Mẹssia lọ go. Ṣigba, Ju he nọ dó Glẹkigbe ehelẹ yinuwa hẹ Saulu, he yé pọnhlan taidi pàdutọ de po adi po.
Be Saulu doayi owù sinsinyẹn he mẹ e tin te go ya? Mí hia dọ dile e to dẹ̀ho to tẹmpli mẹ, e biọ numimọ de mẹ bo mọ Jesu he dọna ẹn dọmọ: “Yawu, bo tọ́nsọn Jelusalẹm, na yè ma na yí kunnude towe gbọn dali ṣie gba.” Saulu yigbe dọmọ: ‘Oklunọ, yé yọnẹn dọ yẹn nọ bẹ do ogànhọ mẹ bosọ nọ linú mẹhe yí we sè lẹ to sinagọgu dopodopo mẹ: podọ whenuena yè kọ̀n ohùn Stefani kunnudetọ towe tọn dai, yẹn tin to ote to finẹ ga, yẹn tindo ogbè to okú etọn mẹ.’—Owalọ lẹ 22:17-20.
Mẹdelẹ mọnukunnujẹ gblọndo Saulu tọn mẹ dọ ewọ yọ́n owù lọ. Mẹdevo lẹ lẹndọ nuhe dọ e te wẹ yindọ: ‘Homẹkẹndomẹtọ de wẹ n’yin dai taidi yewlẹ, podọ yé yọ́n enẹ. Matin ayihaawe, yé dona yí nukun nujọnu tọn do pọ́n diọdo he n’basi. Vlavo n’sọgan gọalọna yé.’ Ṣogan, Jesu yọnẹn dọ Ju enẹlẹ ma na kẹalọyi kunnudide “atẹṣitọ” de tọn gba. E dọna Saulu dọmọ: “Yì; na yẹn na do we hlan aganu boboe jẹ Kosi lẹ dè.”—Owalọ lẹ 22:21, 22.
To whenuena Klistiani hatọ etọn lẹ doayi owù lọ go, yé yawu plan Saulu yì huto Sesalea tọn bo do e hlan Talsu he dẹn na kilomẹtlu 500, yèdọ otò etọn. (Owalọ lẹ 9:30) Owhe susu juwayi whẹpo Saulu do lẹkọwa Jelusalẹm.
Aliho he mẹ e tọ́nsọn finẹ po awuyiya po te sọgan ko yin hihọ́ de na agun Klistiani tọn. E yọnbasi dọ nuhahun sinsinyẹn lẹ ni fọ́n na homẹkẹndomẹtọ dai tọn lọ tin to finẹ wutu. To yìyì Saulu tọn godo, “agun lẹ tindo jijọho lẹdo Jude, to Galili podọ to Samalia, bo yin lili: yé sọ to zọnlinzin to osi [Jehovah] tọn mẹ, podọ to homẹmimiọn [gbigbọ wiwe] tọn mẹ, bosọ to susudeji.”—Owalọ lẹ 9:31.
Nupinplọn sọn Zinzin Yiyizan Mẹ
To egbehe, e sọgan biọ dọ mí ni yí zinzin zan to ninọmẹ delẹ mẹ dile e yin do to owhe kanweko tintan whenu. Whẹwhinwhẹ́n de ma tin nado nọ dibuna jonọ lẹ glanglan. Ṣigba to whedelẹnu, mẹhe ma nọ hodo nujinọtedo walọ dagbe tọn lẹ ko tẹnpọn nado tafu omẹ Jehovah tọn lẹ, vlavo na ale yedetiti tọn kavi po linlẹn lọ po nado hẹn yinkọ agun lọ tọn gble. Enẹwutu, mí nọ yí wuntuntun zan ma nado jai jẹ omọ̀ mẹklọtọ lẹ tọn mẹ.—Howhinwhẹn lẹ 3:27; 2 Timoti 3:13.
Nuyiwa Saulu tọn gando yẹwhehodidọ etọn go to Jelusalẹm do aliho devo he mẹ Klistiani lẹ sọgan yí zinzin zan te hia. Kunnudide to lẹdo tangan delẹ mẹ kavi na omẹ delẹ, gọna họntọn hoho lẹ, sọgan yin owùnu—to agbasa-liho, gbigbọ-liho, kavi to walọyizan-liho. Onú titengbe wẹ e yin nado nọ họ́ míde, yèdọ nado nọ de whenu po nọtẹn he sọgbe lẹ po.—Howhinwhẹn lẹ 22:3; Matiu 10:16.
Mí sọgan deji dọ wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na yin lilá whẹpo opodo aihọn ylankan ehe tọn nado wá. Apajlẹ dagbe nankọtọn die Saulu zedai to enẹ mẹ, gbọn ‘tugbigbo yiyido dọho to oyín Jesu Oklunọ tọn mẹ’ dali, etlẹ yin na họntọn po kẹntọ hoho lẹ po!—Owalọ lẹ 9:29.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Saulu yin yinyọnẹn ganji to egbehe taidi apọsteli Paulu. Ṣigba, to suhugan wefọ Biblu tọn he yin dide to hosọ ehe mẹ lẹ mẹ, e yin yiylọ po yinkọ Ju tọn etọn, Saulu po.—Owalọ lẹ 13:9.
[Yẹdide to weda 16]
To whenuena Saulu wá Jelusalẹm, e yí tugbigbo do dekunnuna Ju he nọ dó Glẹkigbe lẹ