‘Nado Setonu Pọnte Hú Avọ́sinsan’
SAULI wẹ ahọlu tintan Islaeli hohowhenu tọn. Dile etlẹ yindọ Sauli yin dide gbọn Jiwheyẹwhe nugbo lọ dali, e wá vẹtoli to godo mẹ.
Nuhe ma sọgbe tẹlẹ wẹ Sauli wà? Be e sọgan ko dapana yé ya? Nawẹ dogbigbapọnna apajlẹ etọn sọgan hẹn ale wá na mí gbọn?
Jehovah Hẹn Ahọlu Dide Etọn Zun Yinyọnẹn
Whẹpo Sauli do lẹzun ahọlu, yẹwhegán Samuẹli wẹ to devizọnwa taidi afọzedaitọ Jiwheyẹwhe tọn to Islaeli. Todin, Samuẹli ko poyọnho podọ visunnu etọn lẹ ma yin nugbonọ. To ojlẹ dopolọ mẹ, kẹntọ lẹ sọ to budona akọta lọ. To whenue mẹho Islaeli tọn lẹ biọ to Samuẹli si nado de ahọlu de na yé he sọgan nọ dawhẹna yé bo nọ nọ̀ nukọnna yé to awhàn whenu, Jehovah deanana yẹwhegán lọ nado samisisana Sauli taidi nukọntọ bo dọmọ: “Ewọ nasọ whlẹn omẹ ṣie lẹ sọn alọ Filistinu lẹ tọn mẹ.”—1 Sam. 8:4-7, 20; 9:16.
Sauli yin ‘dẹpẹ whanpẹnọ de.’ Ṣigba, e sọ tindo jẹhẹnu dagbe devo lẹ gbọnvona whanpẹ etọn. E yin whiwhẹnọ. Di apajlẹ, Sauli kanse Samuẹli dọmọ: “E ma yin Bẹnjamininu de wẹ yẹn, sọn pẹvi tlala whẹndo Islaeli tọn tọn mẹ? Podọ whédo ṣie pẹvi tlala sọn whédo whẹndo Bẹnjamini tọn tọn mẹ? Whenẹnu etẹwutu wẹ hiẹ dọho le tọn nkọ hlan mi?” Sauli tindo pọndohlan jlẹkaji tọn gando ede po whẹndo etọn po go, dile etlẹ yindọ otọ́ etọn, Kiṣi, yin ‘huhlọnnọ adọkun tọn.’—1 Sam. 9:1, 2, 21.
Sọ lẹnnupọndo nuhe Sauli dọ to whenue Samuẹli hẹn ahọlu he Jehovah dena Islaeli zun yinyọnẹn ji. Tintan whẹ́, Samuẹli samisisana Sauli to nuglọ bo dọna ẹn dọmọ: “Wà dile tẹnmẹ vò na we do, na Jiwheyẹwhe tin to dè we.” Enẹgodo, yẹwhegán lọ ylọ gbẹtọ lẹ pli nado hẹn nudide Jehovah tọn zun yinyọnẹn na yé. Ṣigba, to whenue e họnwun dọ Sauli wẹ yin dide, yé ma yọ́n fihe e te. Sauli ko họnbẹ na winyan to hùhù i wutu. Jehovah do fihe Sauli te hia bọ ewọ yin lilá taidi ahọlu.—1 Sam. 10:7, 20-24.
To Awhàngbenu
E ma dẹn bọ Sauli dohia mẹhe sọgan ko tindo ayihaawe gando nugopipe etọn go lẹ dọ linlẹn yetọn ma sọgbe. To whenue Ammọninu lẹ dobuna tòpẹvi Islaeli tọn de, “gbigbọ OKLUNỌ tọn sọ yí huhlọn do wá Sauli ji.” E sọ ylọ awhànfuntọ akọta lọ tọn lẹ pli, bo basi titona yé bosọ nọ nukọnna yé nado gbawhàn. Ṣigba, Sauli dohia dọ Jiwheyẹwhe wẹ hẹn awhàngbigba ehe yọnbasi, bo dọmọ: “Egbé wẹ OKLUNỌ basi whlẹngán to Islaeli mẹ.”—1 Sam. 11:1-13.
Sauli tindo jẹhẹnu dagbe lẹ po dona Jiwheyẹwhe tọn po. E sọ yọ́n pinpẹn huhlọn Jehovah tọn. Ṣigba, eyin Islaelivi lẹ po ahọlu yetọn po na tindo kọdetọn dagbe zọnmii, e sinai do onú titengbe de ji. Samuẹli dọna Islaelivi lẹ dọmọ: “Eyin mìwlẹ na dibusi OKLUNỌ, bo nọ sẹ̀n ẹn, bo tuntoai hlan ogbè etọn, bo ma ṣiatẹ hẹ gbedide OKLUNỌ tọn, bọ mìwlẹ po ahọlu lọ po ga he dugán to mì ji yin mẹhodotọ OKLUNỌ Jiwheyẹwhe mìtọn tọn, dagbe wẹ.” Jide tẹwẹ Islaelivi lẹ sọgan tindo eyin yé yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe? Samuẹli dọmọ: “OKLUNỌ ma to na gbẹ́ omẹ etọn lẹ dai gba na oyín daho etọn tọn wutu: na e ko hẹn homẹhun OKLUNỌ nado yí mì do basi gbẹtọ de hlan ede.”—1 Sam. 12:14, 22.
Tonusise wẹ họnhungan lọ nado mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn yí, podọ e gbẹ́ pò to mọ kakajẹ egbehe. Eyin devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ setonuna gbedide etọn lẹ, ewọ nọ dona yé. Ṣigba, etẹwẹ lo eyin yé vẹtolina Jehovah?
‘Hiẹ Ko Wà Nulunu’
Nuyiwa Sauli tọn devo sọta Filistinu lẹ fọ́n homẹgble yetọn dote. Awhànfuntọ he sù “di tọkẹ́n he tin to huto to gege mẹ” de fọ́n nado funawhàn hẹ Sauli. “Omẹ Islaeli tọn lẹ mọdọ yé tin to jinján de mẹ (na yè hẹn nukunbia gbẹtọ lẹ,) whenẹnu wẹ gbẹtọ lẹ whlá yede to aigbaslo lẹ mẹ, podọ to zùnkan lẹ mẹ, podọ to osé lẹ mẹ, podọ to gànhọ lẹ mẹ, podọ to odò gbọgbé lẹ mẹ.” (1 Sam. 13:5, 6) Etẹwẹ Sauli na wà?
Samuẹli ko dọna Sauli nado wá pé emi to Gilgali, fie yẹwhegán lọ na basi avọ́sinsan lẹ te. Sauli nọtepọn Samuẹli, ṣigba ewọ ma yawu wá, podọ awhànfuntọ Sauli tọn lẹ jẹ gbigbado ji. Enẹwutu, Sauli basi avọ́sinsan lọ na ede. Tlolo he e wàmọ wẹ Samuẹli wá. To whenue Samuẹli sè nuhe Sauli ko wà, e dọna ẹn dọmọ: “Hiẹ [ko wà nulunu]: hiẹ ma ko yìn gbedide OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe tọn gba, ehe e degbena we: na dinvie wẹ OKLUNỌ do ko hẹn ahọludu towe lodo to Islaeli ji kakadoi. Ṣigba dinvie ahọludu towe ma na yì kaka gba: OKLUNỌ ko dín omẹ de na ẹn di ayiha edetiti tọn, OKLUNỌ ko sọ de e nado yin ahọvi to omẹ etọn lẹ ji, na hiẹ ma ko yìn enẹ he OKLUNỌ degbena we wutu.”—1 Sam. 10:8; 13:8, 12-14.
Sauli do yise matindo hia to whenuena e gbọn sakla dali de nado vẹtolina gbedide Jiwheyẹwhe tọn lọ nado nọtepọn Samuẹli na e nido wá basi avọ́sinsan lọ. Lehe nuyiwa Sauli tọn gbọnvo na Gideoni tọn, yèdọ awhàngán hohowhenu tọn de to Islaeli do sọ! Jehovah deanana Gideoni nado de awhànfuntọ 32000 etọn lẹ pò jẹ 300, podọ Gideoni setonu. Etẹwutu? Na e tindo yise to Jehovah mẹ wutu. Po alọgọ Jiwheyẹwhe tọn po, e gbawhàn gbẹtọ 135000 he tọ́nawhàn yé lẹ tọn. (Whẹ. 7:1-7, 17-22; 8:10) Jehovah na ko gọalọna Sauli lọsu. Ṣigba, na tolivivẹ Sauli tọn wutu, Filistinu lẹ bẹ nutindo Islaelivi lẹ tọn sọyi.—1 Sam. 13:17, 18.
Eyin mí pannukọn nuhahun lẹ, nawẹ mí nọ basi nudide gbọn? Na mẹhe ma tindo yise lẹ, e sọgan taidi nuhe sọgbe nado gbẹkọ nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ go. To whenuena Samuẹli ma tin to finẹ, Sauli sọgan ko lẹndọ nuyọnẹnnu wẹ emi wà. Ṣigba, na mẹhe magbe nado mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn, nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn he gando whẹho he yé pannukọn go lẹ hihodo wẹ sọgbe hugan.
Jehovah Gbẹ́ Sauli Dai
To mẹgbeyinyan de sọta Amalẹkinu lẹ whenu, Sauli sọ wà ylando sinsinyẹn devo. Jiwheyẹwhe ko gblewhẹdo Amalẹkinu lẹ na yé tọ́nawhàn Islaelivi lẹ matin whẹwhinwhẹ́n de to whenue yé tọ́n sọn Egipti. (Eks. 17:8; Deut. 25:17, 18) Humọ, Amalẹkinu lẹ sọ kọnawudopọ hẹ mẹdevo lẹ nado tọ́nawhàn mẹdide Jiwheyẹwhe tọn lẹ to ojlẹ Whẹdatọ lẹ tọn mẹ. (Whẹ. 3:12, 13; 6:1-3, 33) Enẹwutu, Jehovah hẹn Amalẹkinu lẹ nado dogbè podọ e degbena Sauli nado hẹn whẹdida sẹ̀ do yé ji.—1 Sam. 15:1-3.
Kakati nado setonuna gbedide Jehovah tọn nado sukúndona Amalẹkinu kanylantọ lọ lẹ bo và nutindo yetọn lẹ sudo, Sauli wle ahọlu yetọn bosọ pò kanlin dagbe hugan yetọn lẹ dai. Etẹwẹ jọ to whenue Samuẹli kanhose Sauli gando nuhe e wà go? Sauli tẹnpọn nado suwhẹna ede bo dọmọ: “Gbẹtọ lẹ hlá dagbe tlala lẹ dai sọn lẹngbọ lẹ mẹ podọ sọn oyìn lẹ mẹ, nado sanvọ́ hlan OKLUNỌ.” Vlavo linlẹn Sauli tọn wẹ nado yí kanlin lọ lẹ do sanvọ́ nugbonugbo kavi lala, e ko vẹtoli. Sauli masọ yin ‘pẹvi to nukun edetiti tọn mẹ’ ba. Enẹwutu, yẹwhegán Jiwheyẹwhe dohia dọ Sauli ko vẹtolina Jiwheyẹwhe. Enẹgodo, Samuẹli dọmọ: “Be OKLUNỌ tindo homẹhun he klo to avọ́nunina mimẹ̀ lẹ mẹ po avọ́ lẹ po di to tonusisena ogbè OKLUNỌ tọn mẹ? Doayi e go, nado setonu yin pọnte hú avọ́ . . . Na hiẹ ko gbẹ́ ohó OKLUNỌ tọn dai wutu, ewọ ga ko sọ gbẹ́ we dai sọn yinyin ahọlu mẹ.”—1 Sam. 15:15, 17, 22, 23.
To whenue Jehovah de gbigbọ wiwe po dona etọn po sọn Sauli ji, “gbigbọ ylankan de” jẹ nuyiwa ji do ahọlu tintan Islaeli tọn ji. Sauli jẹ nuvẹdo Davidi ji—yèdọ mẹhe Jehovah na yí do doahọlu to godo mẹ—bosọ nọ whànwu i. Whlasusu wẹ Sauli tẹnpọn nado hù Davidi. Biblu dọ dọ to whenuena Sauli mọdọ “OKLUNỌ tin to Davidi dè . . . Sauli sọ yin kẹntọ Davidi tọn jeijei.” Sauli tẹnpọn nado yangbé etọn bo tlẹ sọ degbe dọ yẹwhenọ 85 po mẹdevo lẹ po ni yin hùhù. Abajọ Jehovah do jo Sauli do!—1 Sam. 16:14; 18:11, 25, 28, 29; 19:10, 11; 20:32, 33; 22:16-19.
To whenue Filistinu lẹ sọ tọ́nawhàn Islaeli to whedevonu, Sauli lẹhlan afinyọnnuwiwa nado dín alọgọ, yèdọ afọdide ovọ́ de. To wunkẹngbe, yé gbleawuna ẹn sinsinyẹn to awhàngbenu bọ e sọ hù ede. (1 Sam. 28:4-8; 31:3, 4) Owe-wiwe lẹ dọ gando ahọlu tintan Islaeli tọn tolivẹtọ lọ go dọmọ: “Sauli kú na sẹ́ngbigba etọn he e wà do OKLUNỌ go, na ohó OKLUNỌ tọn he e ma yìn wutu; podọ ga na ehe e kàn hónamẹ sè sọn mẹde dè he tindo gbigbọ aovinọ de, nado kanbiọ gbọn finẹ dali, bo ma kanbiọ sọn OKLUNỌ dè gba.”—1 Otan. 10:13, 14.
Apajlẹ ylankan Sauli tọn dohia hezeheze dọ tonusisena Jehovah pọnte hugan avọ́sinsan depope bibasi hlan ẹn. Apọsteli Johanu wlan dọmọ: “Ehe wẹ nuhe owanyi Jiwheyẹwhe tọn zẹẹmẹdo, dọ, mí ni yìn gbedide etọn lẹ; ṣogan gbedide etọn lẹ ma pẹnagbànmẹ.” (1 Joh. 5:3) Mì dike mí wọnji nugbo titengbe ehe go gbede blo: Nado jihọntọn dẹn-to-aimẹ hẹ Jiwheyẹwhe sinai do tonusise mítọn na ẹn ji.
[Yẹdide to weda 21]
Sauli yin nukọntọ whiwhẹnọ de to bẹjẹeji
[Yẹdide to weda 23]
Naegbọn Samuẹli do dọna Sauli dọ ‘nado setonu pọnte hú avọ́sinsan’?