Mì Pagigona Jiwheyẹwhe “po Onù Dopo Po”
‘Mì yí onù dopo do pagigona Jiwheyẹwhe, yèdọ Otọ́ Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn.’—LOMUNU LẸ 15:6.
1. Nuplọnmẹ tẹwẹ Paulu na yisenọ hatọ lẹ gando aliho he mẹ pọndohlan voovo lẹ na yin dididẹ te go?
KLISTIANI lẹpo ma nọ basi nudide dopolọ kavi jlo nudopolọ lẹ gba. Ṣogan, Klistiani lẹpo wẹ dona zinzọnlin abọ́ to abọ́ go to aliho ogbẹ̀ tọn ji. Be enẹ yọnbasi ya? Mọwẹ, eyin mí ma nọ dike vogbingbọn kleunkleun lẹ ni lẹzun nuhahun daho lẹ. Nuplọnmẹ enẹ wẹ apọsteli Paulu na yisenọ hatọ lẹ to owhe kanweko tintan mẹ. Nawẹ e basi zẹẹmẹ nuagokun titengbe ehe tọn gbọn? Podọ nawẹ mí sọgan yí ayinamẹ gbọdo etọn do yizan mẹ to egbehe gbọn?
Pọninọ Klistiani Tọn Yin Nujọnu
2. Nawẹ Paulu zinnudeji dọ pọninọ yin dandannu de gbọn?
2 Paulu yọnẹn dọ pọninọ yin nujọnu to Klistiani lẹ ṣẹnṣẹn, podọ e na ayinamẹ dagbe nado gọalọna Klistiani lẹ nado nọ sinyẹnlin hẹ yenọzo to owanyi mẹ. (Efesunu lẹ 4:1-3; Kọlọsinu lẹ 3:12-14) Etomọṣo, to whenuena e ko dó agun susu ai bo dla agun devo lẹ pọ́n to nuhe hugan owhe 20 godo, e họnwun na ẹn dọ pọninọ go hinhẹn ma na bọawu gba. (1 Kọlintinu lẹ 1:11-13; Galatianu lẹ 2:11-14) Enẹwutu, e na tuli yisenọ hatọ he tin to Lomu lẹ dọmọ: “Na Jiwheyẹwhe homẹfa po homẹmiọn po tọn ni na mì nado . . . yí ayiha dopo po onù dopo po do pagigona Jiwheyẹwhe, yèdọ Otọ́ Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn.” (Lomunu lẹ 15:5, 6) Mọdopolọ to egbehe, mílọsu dona pagigona Jehovah Jiwheyẹwhe “po onù dopo po” taidi pipli omẹ etọn lẹ tọn he tin to kọndopọ mẹ de. Obá tẹ mẹ wẹ mí to ehe wà jẹ?
3, 4. (a) Nawẹ ninọmẹ po pọndohlan Klistiani he tin to Lomu lẹ tọn po gbọnvo gbọn? (b) Nawẹ Klistiani he tin to Lomu lẹ sọgan sẹ̀n Jehovah “po onù dopo po” gbọn?
3 Họntọn Paulu tọn wẹ Klistiani susu yin to Lomu. (Lomunu lẹ 16:3-16) Dile etlẹ yindọ ofi voovo lẹ wẹ yé wá sọn, Paulu kẹalọyi mẹmẹsunnu etọn lẹpo taidi “mẹyiwanna Jiwheyẹwhe tọn” lẹ. E wlan dọmọ: “Yẹn dopẹna Jiwheyẹwhe ṣie . . . gbọn Jesu Klisti mẹ na mì omẹ pó, na yè to ohó yise mìtọn tọn dọ pé aihọn lẹpo mẹ.” Matin ayihaawe, Lomunu lẹ yin apajlẹ dagbenọ to aliho susu mẹ. (Lomunu lẹ 1:7, 8; 15:14) To ojlẹ dopolọ mẹ, hagbẹ agun lọ tọn delẹ tindo pọndohlan he gbọnvo gando whẹho delẹ go. To egbehe, lẹdo po ninọmẹ voovo lẹ po mẹ wẹ Klistiani lẹ wá sọn, enẹwutu dogbapọnna ayinamẹ gbọdo Paulu tọn do lehe pọndohlan voovo lẹ sọgan yin nukunpedego do na gọalọna yé nado nọ dọho “po onù dopo po.”
4 Klistiani he tin to Lomu lẹ bẹ Juvi lẹ po Kosi lẹ po hẹn. (Lomunu lẹ 4:1; 11:13) E họnwun dọ Klistiani heyin Ju delẹ ma doalọtena aṣa he yé ko nọ hodo to Osẹ́n Mose tọn glọ dai delẹ, dile etlẹ yindọ yé dona ko yọnẹn dọ walọ mọnkọtọn lẹ ma yin dandannu nado mọ whlẹngán. To alọ devo mẹ, Klistiani heyin Ju susu yigbe dọ avọ́sinsan Klisti tọn ko tún yé dote sọn osẹ́n he yé ko nọ yìn dai whẹpo do lẹzun Klistiani lẹ glọ. Taidi kọdetọn de, yé diọ jijọ po aṣa yetọn delẹ po. (Galatianu lẹ 4:8-11) Ṣogan, dile Paulu hẹn ẹn họnwun do, yemẹpo wẹ yin “mẹyiwanna Jiwheyẹwhe tọn” lẹ. Yemẹpo wẹ sọgan pagigona Jiwheyẹwhe “po onù dopo po” eyin yé tindo linlẹn he sọgbe do ode awetọ yetọn go. To egbehe, pọndohlan mílọsu tọn lẹ sọgan gbọnvo to whẹho delẹ mẹ ga, enẹwutu mí dona yí sọwhiwhe do gbadopọnna lehe Paulu basi zẹẹmẹ nunọwhinnusẹ́n titengbe enẹ tọn do.—Lomunu lẹ 15:4.
‘Mì Kẹalọyi Mìnọzo’
5, 6. Naegbọn pọndohlan voovo lẹ do tin to agun Lomu tọn mẹ?
5 To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Lomunu lẹ mẹ, e dọ ninọmẹ de he bẹ pọndohlan voovo lẹ hẹn. E wlan dọmọ: “Mẹde yise dọ ewọ sọgan dù onú popo; mẹdevo, he yin madogánnọ, to omá dù.” Etẹ dọ wẹ e te? To Osẹ́n Mose tọn glọ, hàn-lan dùdù mayin alọkẹyi. (Lomunu lẹ 14:2; Levitiku 11:7) Ṣigba, Osẹ́n enẹ masọ yọn-na-yizan ba to okú Jesu tọn godo. (Efesunu lẹ 2:15) Podọ, owhe atọ̀n daa to okú Jesu tọn godo, angẹli de dọna apọsteli Pita dọ sọn pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn mẹ, núdùdù de ma dona yin yiylọdọ mawé. (Owalọ lẹ 11:7-12) Po ehelẹ po to ayiha mẹ, Klistiani heyin Ju delẹ sọgan ko wá tadona kọ̀n dọ emilẹ sọgan dù hàn-lan—kavi dù núdùdù devo lẹ he Osẹ́n lọ ko gbẹ́ dai.
6 Ṣogan, linlẹn lọ poun dọ núdùdù he ko yin mawé dai lẹ ni yin dùdù sọgan ko hiọawu to nukun Klistiani Juvi devo lẹ tọn mẹ. Numọtolanmẹ sinsinyẹnnọ mọnkọtọn lẹ sọgan yin hinhẹn dahli to jọwamọ-liho eyin yé mọ dọ mẹmẹsunnu yetọn heyin Juvi lẹ to núdùdù mọnkọtọn lẹ dù. Humọ, e sọgan ko paṣa Klistiani Kosi delẹ, he ma yìn osù núdùdù tọn de pọ́n to sinsẹ̀n he mẹ yé tin te dai, dọ mẹde na dọnnu do núdùdù ji. Nugbo wẹ dọ e mayin ylando eyin mẹde gbẹ́ dọ emi ma jlo na dù núdùdù delẹ, ṣigba mẹlọ ma dona tẹkudeji dọ mẹlẹpo dona gbẹ́ núdùdù tangan ehelẹ nado mọ whlẹngán yí gba. Nalete, pọndohlan he gbọnvo lẹ sọgan fọ́n nudindọn dote po awubibọ po to agun mẹ. Klistiani he tin to Lomu lẹ dona tin to aṣeji na vogbingbọn ehelẹ nikaa glọnalina yé nado pagigona Jiwheyẹwhe “po onù dopo po.”
7. Pọndohlan voovo tẹlẹ wẹ tin gando ayipipa azán vonọtaun de go to osẹ dopodopo mẹ?
7 Paulu na apajlẹ awetọ dọmọ: “Mẹde pà azán de hú devo: mẹdevo pà azán lẹpo do zẹnzẹn.” (Lomunu lẹ 14:5a) To Osẹ́n Mose tọn glọ, azọ́n depope ma dona yin wiwà to Gbọjẹzangbe. Gbejizọnlin zinzin lọsu ma tlẹ yin alọkẹyi. (Eksọdusi 20:8-10; Matiu 24:20; Owalọ lẹ 1:12) Ṣigba, to whenuena Osẹ́n lọ yin didesẹ, alọhẹndotenamẹ enẹlẹ lẹzun ovọ́. Ṣogan, e sọgan gbẹ́ sinyẹnawuna Klistiani heyin Ju delẹ nado wà azọ́n sinsinyẹn depope kavi zin gbejizọnlin gaa to azán he yé ko nọ pọ́n dai di azán wiwe de ji. To whenuena yé tlẹ lẹzun Klistiani godo, yé sọgan ko de azán ṣinawetọ lọ dovo na gbigbọnu lẹ kẹdẹ, dile etlẹ yindọ osẹ́n Gbọjẹzan tọn ko yin didesẹ to pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Be yé wanu jẹdò wẹ ya? Lala, dile e na dẹnsọ bọ yé ma tẹkudeji dọ nubiọtomẹsi Jiwheyẹwhe tọn wẹ nado payi Gbọjẹzan go. Enẹwutu, na sisi nina ayihadawhẹnamẹnu mẹmẹsunnu Klistiani etọn lẹ tọn wutu, Paulu wlan dọmọ: “Mì gbọ mẹdopodopo ni yọ́n ede to ayiha etọn titi mẹ.”—Lomunu lẹ 14:5b.
8. Dile etlẹ yindọ Klistiani he tin to Lomu lẹ dona na sisi ayihadawhẹnamẹnu mẹdevo lẹ tọn, etẹwẹ yé dona dapana?
8 Etomọṣo, dile etlẹ yindọ Paulu na tuli mẹmẹsunnu etọn lẹ nado nọ whesọ hẹ mẹhe whẹho ayihadawhẹnamẹnu tọn lẹ to ahunmẹduna lẹ, e jẹagọdo mẹhe to tintẹnpọn nado hẹn yisenọ hatọ yetọn lẹ gánnugánnu nado yìn Osẹ́n Mose tọn taidi nubiọtomẹsi de nado mọ whlẹngán. Di apajlẹ, to nudi owhe 61 W.M., Paulu wlan owe Heblu lẹ tọn, yèdọ wekanhlanmẹ huhlọnnọ de hlan Klistiani heyin Ju lẹ, ehe basi zẹẹmẹ hezeheze dọ Osẹ́n Mose tọn yìnyìn ma yọn-na-yizan ba na Klistiani lẹ tindo todido jiawu de sinai do avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn ji wutu.—Galatianu lẹ 5:1-12; Titu 1:10, 11; Heblu lẹ 10:1-17.
9, 10. Etẹwẹ Klistiani lẹ ma dona wà? Basi zẹẹmẹ.
9 Dile mí ko mọ do, Paulu zinnudeji dọ nudide voovo lẹ bibasi ma dona bẹpla jijọho to aliho depope mẹ dile e na dẹnsọ bọ nudide lọ lẹ ma tùnafọ nunọwhinnusẹ́n Klistiani tọn lẹ ji tlọlọ. Enẹwutu, Paulu kanse Klistiani he ayihadawhẹnamẹnu yetọn ma dogán lẹ dọ: “Etẹwutu wẹ hiẹ to owhẹ̀ mẹmẹsunnu towe tọn dá?” Podọ e kanse huhlọnnọ lẹ (vlavo mẹhe ayihadawhẹnamẹnu yetọn na dotẹnmẹ yé nado dù núdùdù delẹ he ma nọ yin dùdù to Osẹ́n glọ dai kavi nado wà agbasazọ́n to Gbọjẹzangbe) dọ: “Etẹwutu wẹ hiẹ to mẹmẹsunnu towe vlẹ?” (Lomunu lẹ 14:10) Sọgbe hẹ nuhe Paulu dọ, Klistiani he ayihadawhẹnamẹnu yetọn ma dogán lẹ ma dona gblewhẹdo mẹmẹsunnu yetọn he tindo pọndohlan he gbloada taun lẹ. To ojlẹ dopolọ mẹ, Klistiani heyin huhlọnnọ lẹ ma dona vlẹ mẹhe ayihadawhẹnamẹnu yetọn gbẹ́ yin madogánnọ to onú delẹ mẹ gba. Mẹlẹpo dona nọ na sisi mẹwhinwhàn dagbe mẹdevo lẹ tọn bo ma “lẹn [yede] tọn glanglan hú ehe jẹ [yé] ni lẹn.”—Lomunu lẹ 12:3, 18.
10 Paulu basi zẹẹmẹ pọndohlan jlẹkaji tintindo tọn dọmọ: “Mì dike mẹhe to dùdù vlẹ ewọ he ma to dùdù blo; podọ mì sọ dike ewọ he ma to dùdù dawhẹna ewọ he to dùdù blo: na Jiwheyẹwhe ko yí ì.” Enẹgodo, e dọmọ: “Klisti ga yí mí hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn.” To whenuena e yindọ Jiwheyẹwhe po Klisti po nọ kẹalọyi huhlọnnọ po madogánnọ po, mílọsu dona tindo pọndohlan mọnkọtọn bo ‘kẹalọyi mínọzo.’ (Lomunu lẹ 14:3; 15:7) Whẹwhinwhẹ́n tẹwẹ mẹde tindo nado jẹagọdo ehe?
Owanyi Mẹmẹsunnu Tọn Nọ Hẹn Pọninọ Wá to Egbehe
11. Ninọmẹ tangan tẹwẹ tin to azán Paulu tọn gbè?
11 To owe he Paulu kàn hlan Lomunu lẹ mẹ, ninọmẹ tangan de ji wẹ e to hodọdo. Jehovah ṣẹṣẹ zẹhudo alẹnu de ji bo ze yọyọ de dai. Podọ e to awusinyẹn na mẹdelẹ nado diọ pọndohlan yetọn. Ninọmẹ enẹ pẹpẹ ma tin to egbehe, ṣigba whẹho mọnkọtọn lẹ sọgan fọ́n to whedelẹnu.
12, 13. Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ Klistiani lẹ sọgan na sisi ayihadawhẹnamẹnu mẹmẹsunnu yetọn lẹ tọn te to egbehe?
12 Di apajlẹ, yọnnu Klistiani de sọgan ko nọ̀ sinsẹ̀n de mẹ dai he jẹagọdo avọ̀ sinmẹnọ lẹ didó kavi aṣọ́donu lẹ yiyizan. To alọkikẹyi nugbo godo, e sọgan vẹawuna ẹn nado kẹalọyi linlẹn lọ dọ nuhe sọgbe wẹ e yin nado dó avọ̀ sinmẹnọ he to jlẹkaji to ninọmẹ he sọgbe lẹ mẹ kavi nado yí aṣọ́donu lẹ zan do jlẹkaji. To whenuena e yindọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn de ma gando ehe go, e ma na sọgbe dọ mẹde ni tẹnpọn nado diọlinlẹn na yọnnu Klistiani enẹ nado gbẹkọ ayihadawhẹnamẹnu etọn go gba. To ojlẹ dopolọ mẹ, yọnnu lọ yọnẹn dọ emi ma dona mọhodọdo yọnnu Klistiani he ayihadawhẹnamẹnu yetọn na yé dotẹnmẹ nado yí onú mọnkọtọn lẹ zan go gba.
13 Apajlẹ devo die. Sunnu Klistiani de sọgan ko whẹ́n to lẹdo de mẹ fie ahàn sinsinyẹn nùnù ma yin alọkẹyi te. To oyọnẹn nugbo tọn tintindo godo, e mọnukunnujẹ pọndohlan Biblu tọn mẹ dọ ovẹn yin nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè bo sọgan yin nùnù do jlẹkaji. (Psalm 104:15) E kẹalọyi pọndohlan enẹ. Ṣogan, na oplọn he e mọyi sọn ovu-whenu wutu, e magbe ma nado dọ́ ahàn sinsinyẹn depope pọ́n, ṣigba e ma nọ mọhodọdo mẹhe nọ nù ahàn sinsinyẹn do jlẹkaji lẹ go. Gbọnmọ dali e yí nuhe Paulu dọ do yizan mẹ dọmọ: “Mì gbọ mí ni nọ hodo nuhe nọ wazọ́n na jijọho lẹ, podọ nuhe dali mẹde sọgan gbọn hẹn mẹdevo dote.”—Lomunu lẹ 14:19.
14. Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ Klistiani lẹ sọgan yí lẹndai ayinamẹ he Paulu na Lomunu lẹ tọn zan te?
14 Ninọmẹ devo lẹ nọ biọ dọ lẹndai ayinamẹ he Paulu na Lomunu lẹ tọn ni yin yiyizan. Agun Klistiani tọn bẹ gbẹtọ voovo, he yiwanna onú voovo lẹ hẹn. Enẹwutu, nudide yetọn lẹ sọgan gbọnvo—di apajlẹ, to whẹho aṣọ́dido po nusisọ́ po tọn mẹ. Na nugbo tọn, nunọwhinnusẹ́n họnwun he Klistiani ahundoponọ lẹpo dona hodo tin to Biblu mẹ. Depope to mí mẹ ma dona dó avọ̀ kavi basi oda he nọ hẹnmẹ jọsi kavi dehe ma tin to jlẹkaji kavi dehe sọgan dohia dọ mí yiwanna onú aihọn tọn he ma sọgbe lẹ. (1 Johanu 2:15-17) Klistiani lẹ dona nọ flin dọ to ojlẹ lẹpo mẹ, etlẹ yin to whenue yé to ayidedai, yé yin lizọnyizọnwatọ he to afọ Nupojipetọ Wẹkẹ lọ tọn zedai lẹ. (Isaia 43:10; Johanu 17:16; 1 Timoti 2:9, 10) Mọwẹ, to whẹho susu mẹ, nudide heyin alọkẹyi voovo lẹ wẹ tin na Klistiani lẹ.a
Mì Hẹn Mẹdevo lẹ Dahli Blo
15. Ninọmẹ tẹlẹ wẹ na hẹn Klistiani de nado gbẹkọ jlọjẹ etọn lẹ go ma nado hẹn mẹmẹsunnu etọn lẹ dahli?
15 Mí mọ nunọwhinnusẹ́n titengbe devo to ayinamẹ Paulu tọn hlan Klistiani he tin to Lomu lẹ mẹ. To whedelẹnu, Klistiani he tindo ayihadawhẹnamẹnu dagbe de sọgan de ma nado wà nude dile etlẹ yindọ onú lọ wiwà ma ylan. Etẹwutu? Na e yọnẹn dọ onú lọ wiwà sọgan gbleawuna mẹdevo lẹ. To whẹho enẹ mẹ, etẹwẹ mí dona wà? Paulu dọmọ: “E yọ́n ma nado dù olàn, kavi ma nado nù ovẹn, kavi onú depope gbọn ehe dali mẹmẹsunnu towe dahli, kavi he hẹn ẹn klẹnafọ, kavi he hẹn ẹn zun madogánnọ.” (Lomunu lẹ 14:14, 20, 21) Enẹwutu, “e jẹ na mí he yin huhlọnnọ lẹ nado nọ hẹn agbàn madogán madogánnọ lẹ tọn, e ma yin nado hẹn homẹ míde tọn hùn gba. Mì gbọ dopodopo mítọn ni nọ hẹn homẹ kọmẹnu etọn tọn hùn na dagbe etọn hlan hẹndote.” (Lomunu lẹ 15:1, 2) To whenuena e yindọ nuyiwa mítọn sọgan hẹn ayihadawhẹnamẹnu Klistiani hatọ de tọn hoapa, owanyi mẹmẹsunnu tọn na whàn mí nado nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n bo dapana nuhe sọgan hẹn yé dahli lẹ wiwà. Yí ahàn sinsinyẹn nùnù taidi apajlẹ de. Klistiani de sọgan nù ovẹn do jlẹkaji. Ṣigba eyin mọwiwà na hẹn hatọ etọn dahli, e ma na tẹkudo jlọjẹ etọn nado wàmọ ji gba.
16. Nawẹ mí sọgan hò mẹhe tin to aigba-denamẹ mítọn ji lẹ tọn pọ́n gbọn?
16 Nunọwhinnusẹ́n ehe sọgan sọ yin yiyizan na nuyiwa mítọn lẹ to gbonu agun Klistiani tọn. Di apajlẹ, Klistiani adọkunnọ de sọgan sẹtẹn yì wamọnọ lẹ ṣẹnṣẹn nado sẹ̀n to fie nuhudo sù te. E sọgan de nado hò kọmẹnu yọyọ etọn lẹ tọn pọ́n gbọn aṣọ́dido to aliho he bọawu taun mẹ kavi gbọn gbẹzan he bọawu taun zinzan dali mahopọnna dọ e yin adọkunnọ.
17. Naegbọn e do sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado nọ hò mẹdevo lẹ tọn pọ́n to nuyiwa mítọn lẹ mẹ?
17 Be e sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado donukun dọ mẹhe yin “huhlọnnọ lẹ” ni basi diọdo mọnkọtọn lẹ ya? Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji: Mí ni dọ dọ mí to mọto kùn to alihogbó ji bo mọ yọpọvu delẹ to nukọn he to zọnlinzin sẹpọ alihogbó lọ bo ma kiya. Be mí na gbẹ́ to wezun dopolọ ji na mí tindo jlọjẹ lẹpo nado wàmọ wutu wẹ ya? Lala, mí na de wezun pò nado dapana owù he tin to nukọn na ovi lọ lẹ. To whedelẹnu, ojlo dopolọ nado de wezun pò, kavi diọada, yin dandannu to haṣinṣan mítọn hẹ yisenọ hatọ mítọn lẹ kavi mẹdevo lẹ mẹ. Mí sọgan to nude he mẹ mí tindo jlọjẹ lẹpo te wà. Mí ma tùnafọ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn depope ji. Etomọṣo, eyin onú lọ wiwà na hẹn mẹdevo lẹ dahli kavi hẹn ayihadawhẹnamẹnu he ma dogán lẹ hoapa, owanyi Klistiani tọn na whàn mí nado yí wuntuntun zan. (Lomunu lẹ 14:13, 15) Hinhẹn pọninọ go podọ godoninọna nuhe gando Ahọluduta lọ go lẹ yin nujọnu taun hugan jlọjẹ mítọn lẹ yiyizan.
18, 19. (a) Nawẹ mí nọ hodo apajlẹ Jesu tọn to mẹdevo lẹ tọn hihopọn mẹ gbọn? (b) Whẹho tẹlẹ mẹ wẹ mí nọ kọngbedopọ mlẹnmlẹn te, podọ etẹ ji wẹ mí na dọhodo to hosọ he bọdego mẹ?
18 Nuyiwa to aliho ehe mẹ na dohia dọ mí to apajlẹ dagbe hugan lọ hodo. Paulu dọmọ: “Yèdọ Klisti ma hẹn homẹ ede tọn hùn gba; ṣigba dile yè wlan ẹn dọ, Ovlẹ yé he to vivlẹ we lẹ tọn flẹ́ jẹ oji e.” Jesu tindo ojlo nado yí ogbẹ̀ etọn do sanvọ́ na mí. Na jide tọn, mílọsu lẹ tindo ojlo nado yí jlọjẹ mítọn delẹ do sanvọ́ eyin mọwiwà na gọalọna “madogánnọ lẹ” nado pagigona Jiwheyẹwhe hẹ mí to pọninọ mẹ. Na nugbo tọn, gbigbọ awujonanu po dehe mayin hẹngogo tọn po didohia Klistiani he ayihadawhẹnamẹnu yetọn ma dogán lẹ—yèdọ didesọn ojlo mẹ ma nado wà nuhe mí jlo delẹ podọ ma nado tẹdo jlọjẹ mítọn lẹ go—nọ do ‘gbigbọ he Klisti Jesu tindo’ hia.—Lomunu lẹ 15:1-5.
19 Dile etlẹ yindọ pọndohlan mítọn lẹ sọgan gbọnvo vude to whẹho he ma bẹ nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn hẹn lẹ mẹ, mí nọ kọngbedopọ mlẹnmlẹn to whẹho he gando sinsẹ̀n-bibasi mítọn go lẹ mẹ. (1 Kọlintinu lẹ 1:10) Di dohia, pọninọ mọnkọtọn nọ sọawuhia to aliho he mẹ mí nọ yinuwa hẹ mẹhe jẹagọdo sinsẹ̀n-bibasi nugbo lẹ te. Ohó Jiwheyẹwhe tọn ylọ agọjẹdomẹtọ mọnkọtọn lẹ dọ jonọ bosọ na mí avase nado họ́ míde sọta “ogbè jonọ lẹ tọn.” (Johanu 10:5) Nawẹ mí sọgan yọ́n jonọ enẹlẹ gbọn? Nawẹ mí dona yinuwa hlan yé gbọn? Kanbiọ ehelẹ na yin dogbapọnna to hosọ he bọdego mẹ.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Ovi flinflin lẹ nọ hodo anademẹ mẹjitọ yetọn lẹ tọn to whẹho avọ̀dido tọn mẹ.
Etẹwẹ Na Yin Gblọndo Towe?
• Naegbọn pọndohlan voovo lẹ tintindo do whẹho mẹdetiti tọn lẹ ji ma dona bẹpla pọninọ mítọn?
• Taidi Klistiani lẹ, naegbọn mí dona nọ hò ode awetọ tọn pọ́n to owanyi mẹ?
• Aliho tẹlẹ mẹ wẹ mí sọgan yí ayinamẹ Paulu tọn do pọninọ ji zan te to egbehe, podọ etẹwẹ na whàn mí nado wàmọ?
[Yẹdide to weda 9]
Ayinamẹ Paulu tọn do pọninọ ji gọalọna agun lọ taun
[Yẹdide to weda 10]
Klistiani lẹ tin to kọndopọmẹ mahopọnna dọ yé wá sọn ofi voovo lẹ
[Yẹdide to weda 12]
Etẹwẹ mọto-kùntọ ehe dona wà todin?