Hodo Apajlẹ Jesu Tọn bo Do Mẹtọnhopọn Hia Wamọnọ Lẹ
DIBLAYIN dọ ohẹ́n po kọgbidinamẹ po ko tin sọn bẹjẹeji whenuho gbẹtọvi tọn gbọ́n. Dile etlẹ yindọ Osẹ́n he Jiwheyẹwhe na Islaeli tẹnpọn nado basi hihọ́na wamọnọ lẹ bo de yajiji yetọn pò, Osẹ́n enẹ nọ saba yin kọgbẹ́ e go. (Amọsi 2:6) Yẹwhegán Ezekiẹli jẹagọdo aliho he mẹ wamọnọ lẹ to yinyin nuyiwahẹ te to whenẹnu. E dọmọ: “Omẹ aigba lọ tọn lẹ ko zan awusinyẹnnamẹ, bosọ plọn ajojijẹ; mọwẹ, yé ko hẹn homẹgble wamọnọ po agbátọnọ po, bo ko sọ yí agọ̀jijẹ do hẹn awusinyẹnna jonọ.”—Ezekiẹli 22:29.
Ninọmẹ lọ ma gbọnvo to whenuena Jesu tin to aigba ji gba. Sinsẹ̀ngán lẹ ma nọ hò wamọnọ lẹ po agbátọnọ lẹ po tọn pọ́n paali. Nukọntọ sinsẹ̀n tọn enẹlẹ yin alọdlẹndo taidi “owanyinọ akuẹ tọn” he “dù owhé asuṣiọsi lẹ tọn sudo” bosọ nọ na ayidonugo hlan aṣa yetọn lẹ hugan nukunpipedo mẹhomẹ lẹ po agbátọnọ lẹ po go. (Luku 16:14; 20:47; Matiu 15:5, 6) E jẹna ayidego dọ to oló Jesu tọn gando Samalianu dagbe lọ go mẹ, to whenuena yẹwhenọ de po Levinu de po mọ dawe he ko yin awugblena de, yé lẹ́ gbọn awà awetọ ali lọ tọn ji bo jo e do kakati nado lẹhlan e dè bo gọalọna ẹn.—Luku 10:30-37.
Jesu Do Mẹtọnhopọn Hia Wamọnọ Lẹ
Kandai gbẹzan Jesu tọn he to owe Wẹndagbe tọn lẹ mẹ dohia dọ e yọ́n nuhahun wamọnọ lẹ tọn ganji podọ nuhudo yetọn lẹ nọ duahunmẹna ẹn tlala. Dile etlẹ yindọ Jesu ko nọ̀ olọn mẹ dai, e klọ́n gigo etọn dai, bo lẹzun gbẹtọvi de, bosọ ‘lẹzun agbátọnọ na míwlẹ tọn wutu.’ (2 Kọlintinu lẹ 8:9) To whenuena Jesu mọ gbẹtọgun lẹ, e “wà lẹblanu na yé, na yè hẹn agbọ́pé yé, bosọ hẹn apọṣi yé di lẹngbọ he ma tindo lẹngbọhọtọ de.” (Matiu 9:36) Kandai asuṣiọsi agbátọnọ lọ tọn dohia dọ e ma yin nunina dahodaho he adọkunnọ lẹ na “sọn susu gbọ̀pọ̀ yetọn mẹ” lẹ wẹ yinuwado Jesu ji gba, adavo nunina kleun asuṣiọsi wamọnọ lọ tọn. Nuhe asuṣiọsi lọ wà whàn ahun Jesu tọn na ewọ “sọn matindo etọn mẹ dlan do e mẹ dùdù he e tindo lẹpo.”—Luku 21:4.
Jesu ma nọ vẹawu wamọnọ lẹ poun gba, ṣigba e sọ nọ do ojlo mẹdetiti tọn hia to nuhudo yetọn lẹ mẹ ga. Ewọ po apọsteli etọn lẹ po tindo akuẹjọ pọmẹ tọn de he mẹ yé nọ desọn nado nanú Islaelivi agbátọnọ lẹ. (Matiu 26:6-9; Johanu 12:5-8; 13:29) Jesu na tuli mẹhe jlo na lẹzun hodotọ etọn lẹ nado kẹalọyi azọngban yetọn nado gọalọna agbátọnọ lẹ. E dọna ogán jọja adọkunnọ de dọmọ: “Yì sà nuhe hiẹ tindo lẹpo, bo má hlan wamọnọ lẹ, hiẹ nasọ tindo adọkunnu to olọn mẹ: bo wá, hodo mi.” Nugbo lọ dọ dawe lọ ma jlo na jo nutindo etọn lẹ do dohia dọ e yiwanna adọkunnu lẹ hugan lehe e yiwanna Jiwheyẹwhe po kọmẹnu etọn po do. Enẹwutu, e ma tindo jẹhẹnu he yin bibiọ lẹ nado lẹzun devi Jesu tọn.—Luku 18:22, 23.
Hodotọ Klisti Tọn lẹ Nọ Hò Wamọnọ lẹ Tọn Pọ́n
To okú Jesu tọn godo, apọsteli lẹ po hodotọ Klisti tọn devo lẹ po zindonukọn nado nọ hò wamọnọ he to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ tọn pọ́n. To owhe 49 W.M., apọsteli Paulu mọ Jakobu, Pita, po Johanu po bo dọhodo azọ́ndenamẹ he ewọ ko mọyi sọn Oklunọ Jesu Klisti dè nado dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn ji. Yé kọngbedopọ dọ Paulu po Balnaba po dona yì “Kosi lẹ” dè, bo na ayidonugo lẹpo hlan yé to yẹwhehodidọ yetọn mẹ. Nalete, Jakobu po hagbẹ etọn lẹ po dotuhomẹna Paulu po Balnaba po nado “nọ flin wamọnọ lẹ.” Podọ Paulu ‘ma wọnji nado nọ wà enẹ’ po zohunhun po.—Galatianu lẹ 2:7-10.
To gandudu Ahọluigbagán Klaudiu tọn whenu, huvẹ sinsinyẹn de tọ́n to awà voovo Ahọluigba Lomu tọn ji. Taidi kọdetọn de, Klistiani he to Antioku lẹ, “omẹ dopodopo kẹdẹdile huhlọn etọn sọ, dogbepọ nado do alọgọ dohlan mẹmẹsunnu he nọ nọ̀ Jude lẹ: ehe yé yí basi, bosọ yí dohlan mẹho lẹ gbọn alọ Balnaba po Saulu po tọn mẹ.”—Owalọ lẹ 11:28-30.
Mọdopolọ to egbehe Klistiani nugbo lẹ yọnẹn dọ hodotọ Jesu tọn lẹ dona do mẹtọnhopọn hia wamọnọ lẹ po agbátọnọ lẹ po, titengbe yisenọ hatọ yetọn lẹ. (Galatianu lẹ 6:10) Enẹwutu, yé nọ yin ahunmẹduna taun dogbọn nuhudo agbasa tọn mẹhe jẹhẹ́n lẹ tọn dali. Di apajlẹ, to 1998, akúdido sinsinyẹn de hẹnnugble to suhugan adà agewaji whèzẹtẹn Brésil tọn mẹ. Akúdido lọ hẹn ogle lẹsi, ayìví, po gbado po tọn lẹ gble bo hẹn huvẹ daho wá—yèdọ dehe ylan hugan to owhe 15 he ko wayi lẹ gblamẹ. To fidelẹ, sìnnùnù lọsu ma tlẹ pemẹnu. Kunnudetọ Jehovah tọn he to awà otò lọ tọn devo ji lẹ ze wedegbẹ́ alọgọ kọgbọ tọn lẹ dai to afọdopolọji, podọ to ojlẹ vude godo, yé ko bẹ núdùdù tọnu susu pli bo ko sú húnkuẹ nado bẹ nuhe yé wleawuna lẹ yì.
Kunnudetọ he nọgodona tito alọgọ kọgbọ tọn lọ lẹ wlan dọmọ: “Homẹ mítọn hùn taun dọ mí ko penugo nado gọalọna mẹmẹsunnu mítọn lẹ, titengbe na mí deji dọ mí ko hẹn ahun Jehovah tọn jaya wutu. Mí ma nọ wọ̀n nuhe Jakobu 2:15, 16 dọ lẹ gbede.” Wefọ Biblu tọn enẹlẹ dọmọ: “Eyin mẹmẹsunnu kavi mẹmẹyọnnu de jẹmẹ́, bo ma tindo núdùdù gbèdopo tọn, bọ dopo to mì mẹ dọ hlan yé dọ, Mì yì jijọho, awutu mìtọn ni hùnmiyọ́n, na mì ni gọ́ho; bo ma yí nuhe agbasa yetọn ma tindo lẹ na yé gba; ale tẹwẹ enẹ?”
To agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn de mẹ to tòdaho São Paulo tọn mẹ, Kunnudetọ whiwhẹnọ podọ zohunhunnọ he yin wamọnọ de nọ saba jẹtukla taun nado mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ. E dọmọ: “Dile etlẹ yindọ yẹn tin to ohẹ́n mẹ, owẹ̀n Biblu tọn ko hẹn gbẹzan ṣie tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn. N’ma yọ́n nuhe na ko jọ do go e eyin n’ma ko mọ alọgọ yí sọn Kunnudetọ hatọ ṣie lẹ dè.” To ojlẹ delẹ die, yọnnu Klistiani azọ́n-sinsinyẹn-wàtọ ehe dona yin zizẹ to dotowhé ṣigba e ma tindo akuẹ nado suahọ mẹzizẹ lọ tọn. To ninọmẹ vonọtaun ehe mẹ, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu Klistiani he tin to agun etọn mẹ lẹ po penugo nado suahọ mẹzizẹ lọ tọn. Lẹdo aihọn pé, Klistiani nugbo lẹ nọ gọalọna yisenọ hatọ he tin to nuhudo mẹ lẹ.
Ṣigba, mahopọnna lehe numimọ ehelẹ sọgan miọnhomẹna mí sọ, e họnwun dọ vivẹnu ahundopo tọn mọnkọtọn lẹ ma na de ohẹ́n sẹ̀ gba. Dile etlẹ yindọ gandudu huhlọnnọ lẹ po azọ́nwhé akọjọpli tọn dahodaho he nọ gọalọnamẹ lẹ po ko tindo kọdetọn dagbe jẹ obá de mẹ, yé ma ko penugo nado didẹ nuhahun ohẹ́n tọn he ko tin sọn ojlẹ dindẹn die lọ gba. Enẹwutu, kanbiọ lọ todin wẹ yindọ, Etẹwẹ na hẹn pọngbọ tẹgbẹ tọn wá na ohẹ́n po nuhahun devo he to yasana gbẹtọvi lẹ po?
Nuplọnmẹ Biblu Tọn lẹ Wleawuna Alọgọ Tẹgbẹ Tọn
Owe Wẹndagbe tọn lẹ dohia dọ Jesu Klisti nọ wà dagbe na wamọnọ lẹ kavi mẹhe tindo nuhudo devo lẹ to gbesisọ mẹ. (Matiu 14:14-21) Ṣigba, nuwiwa tẹwẹ e zedo otẹn tintan mẹ? To nujijọ de mẹ, to whenuena Jesu ko yí whenu delẹ zan nado gọalọna mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ godo, e dọna devi etọn lẹ dọmọ: ‘Mì gbọ mí ni yì fidevo biọ otò he sẹpọ mẹ, na yẹn nido dọyẹwheho to finẹ ga.’ Naegbọn Jesu doalọtena azọ́n he wà e te na awutunọ lẹ po agbátọnọ lẹ po nado sọgan vọ́ azọ́n yẹwhehodidọ tọn etọn bẹjẹeji? E basi zẹẹmẹ dọmọ: “Na ehe [yèdọ, nado dọyẹwheho] wutu wẹ yẹn tọ́n wá.” (Malku 1:38, 39; Luku 4:43) Dile etlẹ yindọ dagbewiwà na mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ yin nujọnu to nukun Jesu tọn mẹ, yẹwhehodidọ dogbọn Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali wẹ yin azọ́ndenamẹ etọn tintan.—Malku 1:14.
To whenuena e yindọ Biblu dotuhomẹna Klistiani lẹ nado “nọ gbọ̀n afọ [Jesu tọn] ji,” Klistiani egbezangbe tọn lẹ tindo anademẹ he họnwun gando nuhe yé dona zedo otẹn tintan mẹ to vivẹnudido yetọn nado gọalọna mẹdevo lẹ mẹ go. (1 Pita 2:21) Taidi Jesu, yé nọ gọalọna mẹhe tin to nuhudo mẹ lẹ. Ṣigba, to apajlẹ Jesu tọn dopolọ mẹ, yé nọ ze azọ́n owẹ̀n Biblu tọn pinplọnmẹ dogbọn wẹndagbe Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn dali tọn do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ. (Matiu 5:14-16; 24:14; 28:19, 20) Nalete, naegbọn owẹ̀n he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lilá dona wá jẹnukọnna onú devo lẹ wiwà nado gọalọna mẹdevo lẹ?
Numimọ jọnun gbẹzan tọn lẹ sọn awà voovo aihọn tọn ji dohia dọ eyin gbẹtọ lẹ mọnukunnujẹ ayinamẹ yọn-na-yizan Biblu tọn lẹ mẹ bo hodo yé, yé nọ pegan dogọ nado pehẹ nuhahun egbesọegbesọ tọn lẹ, gọna ohẹ́n. Humọ, owẹ̀n Biblu tọn gando Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go he Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ to yẹwheho etọn dọ to egbehe nọ ze todido de donukọnna gbẹtọ lẹ na sọgodo—yèdọ todido de he nọ hẹn gbẹninọ tindo ale, etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn hugan lẹ mẹ. (1 Timoti 4:8) Todido nankọtọn wẹ?
Ohó Jiwheyẹwhe tọn na mí jide gando sọgodo mítọn go dọmọ: “Di opagbe [Jiwheyẹwhe tọn], míwlẹ to nukundo olọn yọyọ lẹ, po aigba yọyọ de po, fihe dodo nọ nọ̀.” (2 Pita 3:13) Eyin Biblu yí hogbe lọ “aihọn” kavi aigba zan, to whedelẹnu e nọ dlẹnalọdo gbẹtọ he tin to aigba ji lẹ. (Gẹnẹsisi 11:1) Enẹwutu “aigba yọyọ” dodowiwa tọn he mí to nukundo lọ nọtena ogbẹ́ gbẹtọvi tọn de he tindo alọkẹyi Jiwheyẹwhe tọn. Ohó Jiwheyẹwhe tọn dopagbe yinukọn dogọ dọ to gandudu Klisti tọn glọ, mẹhe Jiwheyẹwhe kẹalọyi lẹ na mọ nunina ogbẹ̀ madopodo tọn yí bo na zan gbẹzan pekọ tọn to paladisi aigba ji tọn de mẹ. (Malku 10:30) Sọgodo jiawu enẹ hùndonuvo na mẹlẹpo, kakajẹ wamọnọ lẹ ji. To “aigba yọyọ” enẹ ji, nuhahun ohẹ́n tọn na yin dididẹ kakadoi.
[Apotin/Yẹdide to weda 7]
NAWẸ JESU NA “WHLẸN AGBÁTỌNỌ LỌ” GBỌN?
WHẸDIDA DODO: ‘Ewọ na dawhẹ oyanọ lẹ tọn to gbẹtọ lẹ mẹ, e na whlẹn ovi agbátọnọ lẹ tọn, bosọ finyọ́n awusinyẹnnamẹtọ lẹ.’ (Psalm 72:4) To whenuena Klisti na dugán do aigba ji, whẹdida dodo na tin na mẹlẹpo. Mẹhodu, yèdọ walọ ylankan he zọ́n bọ otò susu he sọgan ko lẹzun adọkunnọ gbọṣi ohẹ́n mẹ ma nasọ tin ba.
JIJỌHO: ‘To azán etọn gbè wẹ dodonọ na tọ́nkun; podọ jijọho susu kaka osun ma nado tin ba.’ (Psalm 72:7) Susu mẹhe yin hẹntọnọ to aihọn lọ mẹ lẹ tọn tin to ninọmẹ enẹ mẹ na nudindọn po awhàn gbẹtọvi tọn lẹ po wutu. Klisti na hẹn jijọho pipé wá aigba ji, bo na gbọnmọ dali de dopo to asisa tangan ohẹ́n tọn lẹ mẹ sẹ̀.
AWUVẸMẸ: ‘Ewọ na tindo lẹblanu to oyanọ po agbátọnọ po ji; e nasọ whlẹn alindọn agbátọnọ tọn gán. Ewọ na fli alindọn yetọn sọn awusinyẹn po danuwiwa po mẹ: nuhọakuẹ wẹ ohùn yetọn na yin to nukun etọn mẹ.’ (Psalm 72:12-14) Oyanọ, agbátọnọ, po mẹhe yin kọgbidina lẹ po na lẹzun apadewhe whẹndo gbẹtọvi ayajẹnọ de tọn, bo na tin to kọndopọ mẹ to nukọntọ-yinyin Ahọlu Jesu Klisti tọn glọ.
KỌDETỌN DAGBE: ‘Gbado susugege na tin finẹ.’ (Psalm 72:16) To gandudu Klisti tọn glọ, kọdetọn dagbe na tin to agbasa-liho. Gbẹtọ lẹ ma na jiya whèdomẹ núdùdù tọn gọna huvẹ he nọ saba hẹn ohẹ́n wá to egbehe lẹ tọn ba.
[Yẹdide to weda 5]
Jesu do ojlo mẹdetiti tọn hia to nuhudo wamọnọ lẹ tọn mẹ
[Yẹdide to weda 6]
Owẹ̀n Biblu tọn nọ hẹn todido nujọnu tọn wá