Tito Anadenanu Yẹwhehọluduta Tọn to Ojlẹ Klistiani Tọn Mẹ
“Kẹdẹdi homẹdagbe etọn . . . nido hò onú lẹpo plidodopo to Klisti mẹ, eyin ehe tin to olọn mẹ, po ehe tin to aihọn mẹ po.” —EFESUNU LẸ 1:9, 10.
1, 2. (a) Nawẹ bẹplidopọ ‘onú he tin to olọn mẹ lẹ tọn’ zindonukọn, bẹsọn owhe 33 W.M. gbọn? (b) Nawẹ Klistiani yiamisisadode lẹ basi dohia gbigbọ Mose po Elija po tọn sọn 1914 gbọn?
BẸPLIDOPỌ ‘onú he tin to olọn mẹ lẹ’ tọn ehe bẹjẹeji to 33 W.M., to whenuena “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” yin jìjì. (Galatianu lẹ 6:16; Isaia 43:10; 1 Pita 2:9, 10) To owhe kanweko tintan W.M. godo, pipli lọ yìdo dile “ogbé” atẹṣitọ he yin dido gbọn Satani dali lẹ whẹ́n bo yíta to Klistiani nujọnu tọn (heyin yiylọdọ “likun” gbọn Jesu dali) lẹ si. Ṣigba dile “ojlẹ opodo tọn lọ” dọnsẹpọ, Islaeli nugbo Jiwheyẹwhe tọn sọawuhia whladopo dogọ podọ to 1919 yé yin dide do nutindo Jesu tọn lẹpo ji.a—Matiu 13:24-30, 36-43; 24:45-47; Daniẹli 12:4.
2 To wẹkẹ-whàn tintan whenu, Klistiani yiamisisadode lẹ wà azọ́n huhlọnnọ lẹ, dile Mose po Elija po ko wà do.b (Osọhia 11:5, 6) Sọn 1919 gbọ́n yé ko dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn to aihọn kanyinylan tọn de mẹ, yé nọ wà mọ po tugbigbo Elija tọn po. (Matiu 24:9-14) Podọ sọn 1922 gbọ́n yé ko lá whẹdida Jehovah tọn lẹ do gbẹtọvi ji, dile Mose hẹn azọ̀nylankan Jiwheyẹwhe tọn lẹ wá Egipti hohowhenu tọn ji do. (Osọhia 15:1; 16:2-17) Pipotọ yiamisisadode Klistiani ehelẹ tọn to egbehe yin ahọnkan ogbẹ́ aihọn yọyọ Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn.
Hagbẹ Anademẹtọ de to Nuyiwa
3. Nujijọ tẹlẹ wẹ dohia dọ agun Klistiani fliflimẹ tọn yin titobasina ganji?
3 Sọn bẹjẹeji, hodotọ yiamisisadode Jesu tọn lẹ yin titobasina. Dile sọha devi lẹ tọn to susudeji, agun lẹdo tọn lẹ yin zizedai podọ mẹho lẹ yin dide. (Titu 1:5) To owhe 33 W.M. godo, apọsteli 12 lẹ yinuwa taidi gbèdetọ titengbe hagbẹ anademẹtọ tọn de. Gbọnmọ dali, yé yin nukọntọ adọgbotọ to azọ́n kunnudide tọn mẹ. (Owalọ lẹ 4:33, 35, 37; 5:18, 29) Yé basi tito mimá núdùdù tọn hlan nuhudonọ lẹ, podọ yé do Pita po Johanu po hlan Samalia nado doafọna linlin ojlo he tin to finẹ lẹ tọn. (Owalọ lẹ 6:1-6; 8:6-8, 14-17) Balnaba hẹn Paulu sọyi yé dè nado hẹn ẹn zùn yinyọnẹn dọ homẹkẹndomẹtọ dai tọn ehe ko yin hodotọ Jesu tọn todin. (Owalọ lẹ 9:27; Galatianu lẹ 1:18, 19) Podọ to whenuena Pita ko dọyẹwheho na Kọneliọsi po whédo etọn po godo, e lẹkọwa Jelusalẹm bo basi zẹẹmẹ na apọsteli lẹ po mẹmẹsunnu Judé tọn devo lẹ po do lehe gbigbọ wiwe ko do ojlo Jiwheyẹwhe tọn hia to whẹho ehe mẹ do dali.—Owalọ lẹ 11:1-18.
4. Vivẹnu tẹwẹ yin dido nado hù Pita, ṣigba nawẹ ogbẹ̀ etọn yin whinwhlẹngan gbọn?
4 Enẹgodo hagbẹ anademẹtọ lọ wá mẹgbeyinyan kanyinylan tọn glọ. Pita yin zizedo ganpamẹ, podọ ogbẹ̀ etọn yin whinwhlẹngan gbọn whẹho lọ mẹ bibiọ angẹli tọn dali kẹdẹ. (Owalọ lẹ 12:3-11) Todin na ojlẹ tintan, mẹde he mayin dopo to apọsteli 12 lẹ mẹ sọawuhia to otẹn nukundeji tọn de mẹ to Jelusalẹm. To whenuena Pita yin didetọn sọn ganpamẹ, e dọna pipli de he pli to owhé onọ̀ Johanu Malku tọn gbè dọmọ: “Mì dọ onú helẹ hlan Jakobu [nọvisunnu daa Jesu tọn], podọ hlan mẹmẹsunnu lẹ.”—Owalọ lẹ 12:17
5. Nawẹ mẹhe hagbẹ anademẹtọ lọ bẹhẹn lẹ diọ to hùhù Jakobu na yise etọn tọn wutu godo gbọn?
5 Jẹnukọn dai, whenuena Juda Iskaliọti, apọsteli mẹdehiatọ lọ, ko huwhẹ mẹdetiti hùhù tọn godo, nuhudo yin ayido e go nado “gbọ mẹdevo ni yí ogán etọn” taidi apọsteli de hlan mẹde he ko tin po Jesu po to lizọnyizọn etọn whenu podọ mẹhe ko dekunnuna okú po fọnsọnku etọn po. Ṣigba, to whenuena Jakobu, nọvisunnu Johanu tọn, yin hùhù, mẹdepope ma diọ ẹ taidi dopo to 12 lẹ mẹ gba. (Owalọ lẹ 1:20-26; 12:1, 2) Etomọṣo, alọdlẹndonu Owe wiwe tọn he bọdego hlan hagbẹ anademẹtọ lọ dohia dọ e ko yin hinhẹngblo. To whenuena nudindọn fọndote vlavo eyin Kosi lẹ he hodo Jesu dona litaina Osẹ́n Mose Tọn, whẹho lọ yin hinhẹnwa na nudide to “apọsteli po mẹho lẹ po dè to Jelusalẹm.” (Owalọ lẹ 15:2, 6, 20, 22, 23; 16:4) Naegbọn bọ “sunnu mẹho lẹ” po kunnudenu po todin tin to hagbẹ anademẹtọ lọ mẹ? Biblu ma dọ gba, ṣigba alemọyi taun de tin. Okú Jakobu tọn po ganpamẹ zizedo Pita tọn po ko dohia dọ apọsteli lọ lẹ to gbedopo sọgan yin zizedo ganpamẹ kavi yin hùhù. To ninọmẹ mọnkọtọn de mẹ, tintin to aimẹ mẹho he pegan devo lẹ tọn, bo tindo numimọ to aliho nuwiwa hagbẹ anademẹtọ tọn mẹ, na na jide nukunpedonugo he to kannukannu bo to nukọnzindo tọn.
6. Nawẹ hagbẹ anademẹtọ lọ zindonukọn nado to nuyiwa to Jelusalẹm mẹ gbọn, yèdọ to whenuena etlẹ yindọ hagbẹ etọn tintan lẹ ma sọ tin to tòdaho enẹ mẹ ba?
6 To whenuena Paulu wá Jelusalẹm to nudi owhe 56 W.M., e na linlin Jakobu podọ, Biblu dọ dọ, “mẹho lẹpo sọ tin to finẹ.” (Owalọ lẹ 21:18) Naegbọn apọsteli lẹ ma do yin nùdo e go to opli ehe tẹnmẹ? Mọdopolọ, Biblu ma dọ gba. Ṣigba whenuho-kantọ Eusebius to godo mẹ na linlin dọ ojlẹ de jẹnukọnna owhe 66 W.M., “apọsteli he pò lẹ, to owù pludopludo mẹ sọn nubibla hlọnhuhu tọn lẹ mẹ, yin yinyan sọn Jude. Ṣigba nado plọnmẹ owẹ̀n yetọn yé zingbejizọnlin yì aigba lẹpo ji to huhlọn Klisti tọn mẹ.” (Eusebius, Owe III, V, v. 2) Nugbo wẹ dọ, ohó Eusebius tọn lẹ mayin apadewhe kandai gbọdo tọn gba, ṣigba yé tin to kọndopọmẹ hẹ nuhe kandai enẹ dọ. Di apajlẹ, to owhe 62 W.M., Pita tin to Babilọni—dẹn do Jelusalẹm. (1 Pita 5:13) Ṣogan, to owhe 56 W.M., podọ vlavo po gbesisọ po kakajẹ owhe 66 W.M., e họnwun dọ hagbẹ anademẹtọ de to nuyiwa to Jelusalẹm.
Tito Anadenanu Tọn to Ojlẹ Egbezangbe Tọn lẹ Mẹ
7. To yiyijlẹdo hagbẹ anademẹtọ owhe kanweko tintan tọn lọ go, vogbingbọn titengbe tẹwẹ tin to finẹ to mẹhe Hagbẹ Anademẹtọ lọ bẹhẹn to egbehe lẹ mẹ?
7 Sọn owhe 33 W.M. kakajẹ nukunbibia lọ do Jelusalẹm ji, e sọawuhia dọ hagbẹ anademẹtọ lọ bẹ Klistiani Juvi lẹ hẹn. To dlapọn etọn whenu to owhe 56 W.M., Paulu yọnẹn dọ Klistiani Juvi susu to Jelusalẹm, mahopọnna ‘hinhẹn yise Jesu Klisti Oklunọ mítọn tọn go’ gbẹ́ yin “vivẹnunọ na Osẹ́n [Mose] tọn.”c (Jakobu 2:1; Owalọ lẹ 21:20-25) Ju mọnkọtọn lẹ sọgan ko tindo awusinyẹnnamẹnu to mimọ Kosi de to hagbẹ anademẹtọ lọ mẹ. Nalete, to ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ, diọdo devo ko tin to mẹhe hagbẹ ehe bẹhẹn tọn mẹ. To egbehe, e bẹ Kosi Klistiani yiamisisadode lẹ to blebu mẹ hẹn, podọ Jehovah ko dona nukunpedonugo yetọn to aliho daho tlala mẹ.—Efesunu lẹ 2:11-15.
8, 9. Awuwle tẹlẹ wẹ ko wá aimẹ gando Hagbẹ Anademẹtọ lọ go to ojlẹ egbezangbe tọn lẹ mẹ?
8 Sọn zizedai Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania tọn to 1884 kakajẹ 1972, azinponọ Ogbẹ́ tọn ko yí aṣẹpipa taun zan to titobasinanu Jehovah tọn mẹ, to whenuena Hagbẹ Anademẹtọ lọ yin gbẹdohẹmẹtọ pẹkipẹki hẹ pipli anadenanutọ Ogbẹ́ tọn. Dona heyin vivi etọn dù to owhe enẹlẹ mẹ dekunnu dọ Jehovah kẹalọyi tito enẹ. To 1972 po 1975 po ṣẹnṣẹn, Hagbẹ Anademẹtọ lọ yin hinhẹngblo jẹ hagbẹ 18. Tito nuwiwa tọn lọ tin to kọndopọ pẹkipẹki mẹ hẹ tito owhe kanweko tintan tọn to whenuena aṣẹpipa daho tlala yin yiyizan to hagbẹ heyin hinhẹngblo ehe mẹ, mẹdelẹ heyin anadenanutọ Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania tọn.
9 Sọn 1975 gbọ́n sọha delẹ to omẹ 18 ehelẹ mẹ ko dotana azọ́n aigba ji tọn yetọn. Yé ko gbawhàn aihọn tọn bo ko ‘sinai hẹ Jesu do ofin olọn mẹ tọn etọn ji.’ (Osọhia 3:21) Na whẹwhinwhẹ́n ehe po devo lẹ po, Hagbẹ Anademẹtọ lọ todin tindo hagbẹ ao, ehe mẹ dehe yin yiyidogọ to 1994 tin te. Suhugan ko tindo owhe susu taun. Ṣigba, mẹmẹsunnu yiamisisadode ehelẹ to yinyin godonọna to aliho dagbe mẹ dile yé to azọngban pinpẹn yetọn lẹ hẹndi. Fie wẹ godonọnamẹ enẹ yin mimọ te? Nukunyinpọn diọdo egbezangbe tọn lẹ to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnsẹn na gblọndo kanbiọ enẹ tọn.
Godoninọna Islaeli Jiwheyẹwhe Tọn
10. Mẹnu lẹ wẹ ko gọna mẹyiamisisadode lẹ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ to azán godo tọn ehelẹ mẹ, podọ nawẹ ehe ko yin dọdai etọn dọ gbọn?
10 Yigodo jẹ 1884 diblayin mẹhe yin gbẹdohẹmẹtọ hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ yin Klistiani yiamisisadode lẹ. Ṣigba, vudevude pipli devo bẹjẹeji nado sọawuhia, podọ to 1935 pipli ehe yin yinyọnẹn taidi “gbẹtọ susugege” Osọhia weta 7 mẹ tọn. To todido aigba ji tọn tintindo mẹ, ehelẹ nọtena “onú he tin to aigba ji lẹ” he Jehovah tindo lẹndai etọn nado hopli dopọ to Klisti mẹ. (Efesunu lẹ 1:10, NW ) Yé nọtena “lẹngbọ devo” oló lẹngbọpa tọn Jesu tọn lọ. (Johanu 10:16) Sọn 1935, lẹngbọ devo lẹ ko wọ̀ biọ titobasinanu Jehovah tọn mẹ. Yé ko “to zinzlọn di aslọ . . ., podọ di awhànnẹ do họ̀nu yetọn mẹ.” (Isaia 60:8) Na jideji to gbẹtọ susugege lọ mẹ podọ didepo to hagbẹ yiamisisadode lọ tọn mẹ wutu dile susu to tadona azọ́n aigba ji tọn yetọn to okú mẹ, lẹngbọ devo he pegan lẹ ko wá nado penukundo azọngban he to susudeji to nuwiwa Klistiani tọn lẹ mẹ. To aliho tẹlẹ mẹ?
11. Lẹblanulọkẹyi tẹlẹ, he tin dai na Klistiani yiamisisadode lẹ kẹdẹ wẹ ko yin zize na lẹngbọ devo lẹ?
11 Lilá dagbewanyi Jehovah tọn lẹdope ko saba yin azọngban vonọtaun “akọta wiwe” Jiwheyẹwhe tọn tọn. Paulu dọho dogbọn dali etọn taidi avọ́sinsan tẹmpli mẹ tọn, podọ hlan mẹhe na yin “tado yẹwhenọduta tọn” lẹ, Jesu na azọ́ndenamẹ lọ nado dọyẹwheho bo plọnmẹ. (Eksọdusi 19:5, 6; 1 Pita 2:4, 9; Matiu 24:14; 28:19, 20; Heblu lẹ 13:15, 16) Etomọṣo, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er août 1932, (Glẹnsigbe) na tuli mẹhe nọtena Jehonadabi lẹ tlọlọ nado tindo mahẹ to nuwiwa ehe mẹ. Na nugbo tọn, susu lẹngbọ devo mọnkọtọn lẹ ko to mọ wà. To egbehe, diblayin azọ́n yẹwhehodidọ tọn lẹpo wẹ to yinyin wiwà gbọn lẹngbọ devo lẹ dali taidi adà titengbe yetọn “to sinsẹ̀n [Jiwheyẹwhe] to okle po ozán po to tẹmpli etọn mẹ.” (Osọhia 7:15) Mọdopolọ, to adà fliflimẹ whenuho omẹ Jehovah tọn egbezangbe tọn lẹ mẹ, mẹho agun tọn lẹ yin Klistiani yiamisisadode lẹ, “sunwhlẹvu lẹ” to adusilọ Jesu Klisti tọn mẹ. (Osọhia 1:16, 20) Ṣigba zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er mai 1937, (Glẹnsigbe) lá dọ lẹngbọ devo he pegan lẹ sọgan yin devi hatọ lẹ (nugopọntọ azinponọ lẹ). Yèdọ eyin sunnu yiamisisadode lẹ tlẹ tin to aimẹ, lẹngbọ devo lẹ sọgan yin yiyizan eyin sunnu yiamisisadode lẹ ma penugo nado didá azọngban ehe. To egbehe, diblayin mẹho agun tọn lẹpo wẹ yin lẹngbọ devo lẹ.
12. Gbedide Owe wiwe tọn tẹlẹ wẹ tin to finẹ na lẹngbọ devo he pegan lẹ na mimọ azọngban titobasinanu tọn he pẹn lẹ yí?
12 Be e ylan nado yí azọngban pinpẹn mọnkọtọn lẹ na lẹngbọ devo lẹ wẹ ya? Lala, e hodo tito whenuho tọn. Jonọ mẹdiọzun Juvi delẹ (waṣinu lẹ) tindo otẹn yiaga lẹ to Islaeli hohowhenu tọn mẹ. (2 Samuẹli 23:37, 39; Jẹlemia 38:7-9) To kanlinmọgbenuninọ Babilọni tọn godo, Nẹtinimi he pegan (devizọnwatọ tẹmpli tọn he mayin Islaelivi lẹ) yin nina lẹblanulọkẹyi sinsẹ̀nzọn tẹmpli mẹ tọn he to dai yin Levinu lẹ kẹdẹ tọn. (Ẹzla 8:15-20; Nẹhemia 7:60) To yidogọmẹ, Mose, he yin mimọ to numimọ wunmẹdidiọ tọn lọ mẹ po Jesu po, kẹalọyi ayinamẹ dagbe heyin nina gbọn Jẹtlo Midianinu lọ dali. To godo mẹ, e biọ to visunnu Jẹtlo tọn Hobabi si nado deanana yé gbọn zungbo mẹ.—Eksọdusi 18:5, 17-24; Osọha lẹ 10:29.
13. To yíyí whiwhẹ do na azọngban lẹngbọ devo he pegan lẹ, apajlẹ dagbe mẹnu tọn wẹ mẹyiamisisadode lọ lẹ to hihodo?
13 Sẹpọ vivọnu owhe 40 tọn to zungbo mẹ, Mose, to yinyọnẹn mẹ dọ emi ma na yì Aigba Pagbe Tọn lọ ji, hodẹ̀ dọ Jehovah na wleawuna mẹjẹmẹtẹnmẹ de. (Osọha lẹ 27:15-17) Jehovah dọ na ẹn nado deazọnna Jọṣua to gbẹtọ lẹpo nukọn, podọ Mose wà mọ, dile etlẹ yindọ e gbẹ́ tindo huhlọn to agbasa liho bo ma doalọte tlolo to sinsẹ̀nzọnwiwa na Islaeli mẹ. (Deutelonomi 3:28; 34:5-7, 9) Po gbigbọ whiwhẹ tọn dopolọ po, mẹyiamisisadode lọ ko to dindlẹn lẹblanulọkẹyi he sudeji lẹ hlan sunnu he pegan lẹ sọn lẹngbọ devo lẹ ṣẹnṣẹn.
14. Dọdai tẹlẹ wẹ dlẹnalọ do azọngban titobasinanu tọn he to susudeji lẹngbọ devo lẹ tọn?
14 Yíyí azọngban dogọ lẹ na lẹngbọ devo lẹ to titobasinanu lọ mẹ sọ yin whẹho dọdai tọn ga. Zekalia dọ dọdai dọ Filistini he mayin Islaelivi lẹ na yín “gbèdetọ de to Juda.” (Zekalia 9:6, 7) Gbèdetọ lẹ wẹ ogán akọ̀ tọn lẹ, enẹwutu Zekalia to didọ dọ kẹntọ dai Islaeli tọn de na kẹalọyi sinsẹ̀n-bibasi nugbo bo wá tin taidi ogán akọ̀ tọn to Aigba Pagbe Tọn ji. Humọ, to whenuena e to hodọ hlan Islaeli Jiwheyẹwhe Tọn lọ, Jehovah dọmọ: “Jonọ lẹ na nọte, bo yìn lẹngbọpa mìtọn lẹ, ovi jonọ lẹ tọn na yín aigbajlotọ mìtọn podọ vẹnla sántọ mìtọn lẹ. Ṣigba yè na nọ ylọ mì dọ yẹwhenọ Oklunọ tọn lẹ: gbẹtọ lẹ nasọ ylọ mì dọ wẹndagun Jiwheyẹwhe mítọn tọn.” (Isaia 61:5, 6) “Jonọ lẹ” po “ovi jonọ lẹ” po wẹ lẹngbọ devo lẹ. Ehelẹ ko yin nina azọngban lẹ nado sọgan penukundo azọ́n susu lẹ go dile pipotọ yiamisisadode he whẹ́n lẹ dotana azọ́n aigba ji tọn yetọn lẹ bo yì nado wà sinsẹ̀nzọn to aliho gigọ́ mẹ taidi ‘yẹwhenọ Jehovah tọn’ olọn mẹ tọn lẹ, to lẹdo ofìn gigo daho Jehovah tọn mẹ taidi ‘lizọnyizọnwatọ Jiwheyẹwhe mítọn tọn.’—1 Kọlintinu lẹ 15:50-57; Osọhia 4:4, 9-11; 5:9, 10.
“Whẹndo he Ja”
15. To ojlẹ opodo tọn ehe mẹ, pipli Klistiani tọn tẹwẹ ko jẹ “yọnhowhe” mẹ, podọ pipli tẹwẹ nọtena “whẹndo he ja lọ”?
15 Pipotọ yiamisisadode lọ ko tin to jejeji nado plọn lẹngbọ devo lẹ na azọngban susu lẹ. Psalm 71:18 dọmọ: “Dinvie ga whenuena yẹn zùn yọnhonọ bosọ wúwhà, Jiwheyẹwhe E, a gbẹ́ mi blo; kaka yẹn na do yí huhlọn towe hia whẹndo he ja, hlọnhlọn towe hlan yé he ja to godo lẹpo.” To zẹẹmẹ bibasi do wefọ ehe ji, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn (Glẹnsigbe) 15 décembre 1948, na taun tọn zinnudeji dọ agun Klistiani yiamisisadode lẹ tọn ko biọ mẹhowhe mẹ. E zindonukọn nado dọ dọ mẹyiamisisadode lọ po ayajẹ po ‘pọnhlan nukọn to hinhọ́n dọdai Biblu tọn mẹ bo mọ whẹndo yọyọ de.” Na titengbe tọn mẹnu wẹ ehe to alọdlẹndo? Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn dọmọ: “Jesu dọho dogbọn dali yetọn taidi ‘lẹngbọ devo’ etọn lẹ.” “Whẹndo he ja” dlẹnalọdo gbẹtọvi lẹ he na nọgbẹ̀ to anademẹ tito anadenanu aigba yọyọ tọn glọ he na yin gandu deji gbọn Ahọluduta olọn mẹ tọn dali.
16. Dona tẹlẹ wẹ mẹhe yin “whẹndo he ja” lọ to nukọnpọnhlan po jeje po na?
16 Biblu ma dọ hezeheze whenuena Klistiani yiamisisadode lẹpo na jó mẹmẹsunnu yetọn “whẹndo he ja” ehe do bo na yì nado yin gigopana dopọ hẹ Jesu Klisti gba. Ṣigba mẹyiamisisadode ehelẹ deji dọ ojlẹ lọ na ehe to dindọnsẹpọ. Nujijọ lọ lẹ heyin didọdai to dọdai daho Jesu tọn mẹ dogbọn “ojlẹ opodo tọn lọ” dali ko to yinyin hinhẹndi sọn 1914 gbọ́n, to didohia dọ vasudo aihọn ehe tọn sẹpọ. (Daniẹli 12:4; Matiu 24:3-14; Malku 13:4-20; Luku 21:7-24) To madẹnmẹ, Jehovah na ze aihọn yọyọ de dai to ehe mẹ ‘whẹndo he ja lọ’ na ‘dugu ahọludu [agblò aigba tọn] he yè wleawu etọn dai na yé sọn dòdó aihọn tọn wá.’ (Matiu 25:34) Yé yin awuvivinọ nado to nukọnpọnhlan na hẹngọwa Paladisi tọn po finfọ́n livi oṣiọ lẹ tọn sọn Hadẹs mẹ po. (Osọhia 20:13) Be mẹyiamisisadode lẹ na tin to finẹ nado dokuavọ na mẹhe yin finfọnsọnku ehelẹ ya? Yigodo jẹ 1925, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er mai [Glẹnsigbe] dọmọ: “Mí ma dona gbọn ojlo mẹdetiti tọn dali do dọ nuhe Jiwheyẹwhe na wà kavi ma na wà gba. . . . [Ṣigba] mí yin hinhẹnwa tadona lọ kọ̀n dọ hagbẹ Ṣọṣi lọ tọn lẹ [Klistiani yiamisisadode lẹ] na yin gigopana jẹnukọnna fọnsọnku mẹhe jẹ to hohowhenu lẹ tọn [kunnudetọ nugbonọ he jẹnukọnna Klistiani lẹ].” Mọdopolọ to hodidọ do vlavo mẹyiamisisadode delẹ na pò nado dokuavọ na mẹhe fọnsọnku lẹ, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn 1er septembre (Flansegbe) 1989, dọmọ: “Ehe ma na yin dandan gba.”d
17. Lẹblanulọkẹyi jiawu tẹlẹ mẹ wẹ mẹyiamisisadode lẹ, taidi pipli de, tindo mahẹ te po Ahọlu he to ofìn ji lọ po, Jesu Klisti?
17 Na nugbo tọn, mí ma yọ́n nuhe na jọ to whẹho Klistiani yiamisisadode dopodopo tọn mẹ gba. Ṣigba tintin Mose po Elija po tọn hẹ Jesu to numimọ wunmẹdidiọ tọn lọ mẹ dohia dọ Klistiani yiamisisadode heyin finfọnsọnku lẹ yin nukundo nado tin po Jesu po to whenuena e na wá to gigo mẹ nado “suahọ omẹ dopodopo dile azọ́n etọn te” dile whẹdida etọn yin bibasi bo yin hinhẹnṣẹ do. Humọ, mí flin opagbe Jesu tọn dọ Klistiani yiamisisadode he ‘gbawhàn’ na tindo mahẹ po e po to ‘akọta lẹ yìnyìn po opò ogàn tọn po’ mẹ to Amagẹdọni. To whenuena Jesu na wá to gigo mẹ, yé na sinai po e po “nado dawhẹ whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ.” Po Jesu po, yé na ‘zin Satani dai to afọ̀ yetọn glọ.’—Matiu 16:27–17:9; 19:28; Osọhia 2:26, 27; 16:14, 16; Lomunu lẹ 16:20; Gẹnẹsisi 3:15; Psalm 2:9; 2 Tẹsalonikanu lẹ 1:9, 10.
18. (a) Etẹwẹ yin ninọmẹ lọ na nuhe dù ‘hihò onú he to olọn mẹ lẹ pli to Klisti mẹ’? (b) Etẹwẹ mí sọgan dọ dogbọn ‘hihò onú he to aigba ji lẹ pli to Klisti mẹ’ dali?
18 To hinhẹn tin to pọmẹ hẹ tito anadena onú lẹ tọn etọn, po mizọnmizọn po Jehovah to nukọnzindo nado “hò onú lẹpo pli do dopo to Klisti mẹ.” Na nuhe du ‘onú he tin to olọn mẹ lẹ,’ lẹndai etọn lẹ dọnsẹpọ tadona kọ̀n. Kọndopọ Jesu po 144 000 lẹpo tọn po to olọn mẹ na “alọwle Lẹngbọvu lọ tọn” ko sẹpọ. Gbọnmọ dali, susu mẹmẹsunnu he whèwhín bo tindo owhe susu to ota, he nọtena ‘onú he tin to aigba ji lẹ,’ wẹ ko yin nina azọngban he pẹnzin tlala lọ lẹ nado nọgodona mẹmẹsunnu yiamisisadode yetọn lẹ. Lehe ojlẹ he mẹ mí to gbẹ̀nọ te yin awuvivi tọn do sọ! Lehe e yin ojlofọndotenamẹnu nado mọ lẹndai Jehovah tọn to nukọnzindo hlan hẹndi etọn kọ̀n do sọ! (Efesunu lẹ 1:9, 10; 3:10-12; Osọhia 14:1; 19:7, 9) Podọ lehe lẹngbọ devo lẹ jaya nado nọgodona mẹmẹsunnu yiamisisadode yetọn lẹ dile pipli lẹpo to sinsẹ̀nzọnwà to pọmẹ taidi “apó dopo” to “lẹngbọhọtọ dopo” glọ to mẹglọnọ-yinyin hlan Ahọlu lọ, Jesu Klisti, podọ hlan gigo Nupojipetọ daho Wẹkẹ tọn lọ, Jehovah Jiwheyẹwhe do sọ!—Johanu 10:16; Filippinu lẹ 2:9-11.
[Nudọnamẹ Odò Tọn]
a Pọ́n zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn (Flansegbe) 1er novembre 1981 weda 16-26.
b Di apajlẹ, bẹjẹeji to 1914, “Photo-Drame de la création”—adà-ẹnẹnọ yinukundomọ po nuzedonukọnnamẹ yidokanji de po—yin didohia mẹplidopọ lẹ to wadohia basitẹn he gọ́ na gbẹtọgun lẹ lẹdo Whèzẹtẹn aihọn lọ tọn lẹpo pé mẹ.
c Na whẹwhinwhẹ́n he yọnbasi lẹ na nuhewutu Klistiani Juvi lẹ do yin vivẹnunọ na Osẹ́n lọ, pọ́n Insight on the Scriptures, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. dali, Bladopọ 2, weda 1163-4.
d Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn (Flansegbe) 15 août 1990 weda 30-1; 15 décembre 1990 weda 30.
Be Hiẹ Sọgan Na Gblọndo Ya?
◻ Nawẹ titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn zindonukọn to owhe kanweko tintan mẹ gbọn?
◻ Nawẹ Hagbẹ Anademẹtọ lọ wleawu to whenuho Kunnudetọ Jehovah Tọn egbezangbe tọn lẹ mẹ gbọn?
◻ Owe wiwe tẹlẹ wẹ degbe na yíyí aṣẹpipa na lẹngbọ devo lẹ to titobasinanu Jehovah tọn mẹ?
◻ Nawẹ ‘onú he to olọn mẹ lẹ’ po ‘onú he to aigba ji lẹ’ po ko yin hihò dopọ to Klisti mẹ gbọn?
[Yẹdide to weda 14]
Yèdọ to whenuena hagbẹ jọn-un etọn lẹ ma tlẹ sọ to Jelusalẹm bà, hagbẹ anademẹtọ de zindonukọn nado to nuyiwà to finẹ
[Yẹdide to weda 16]
Klistiani yiamisisadode he whèwhín lẹ ko yin dona de hlan omẹ Jehovah tọn lẹ
C. T. Russell 1884-1916
J. F. Rutherford 1916-42
N. H. Knorr 1942-77
F. W. Franz 1977-92
M. G. Henschel 1992-