Nawẹ Yise Towe Lodo Sọ?
“Gbọn yise dali wẹ mì to ote.”—2 Kọlintinu lẹ 1:24.
1, 2. Naegbọn mí dona tindo yise, podọ nawẹ mí sọgan hẹn ẹn lodo deji gbọn?
DEVIZỌNWATỌ Jehovah tọn lẹ yọnẹn dọ emilẹ dona tindo yise. Na nugbo tọn, ‘matin yise, e glo nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn.’ (Heblu lẹ 11:6) Enẹwutu, mí nọ gbọn nuyọnẹn dali hodẹ̀ na gbigbọ wiwe po yise po, heyin apadewhe sinsẹ́n dagbe etọn tọn. (Luku 11:13; Galatianu lẹ 5:22, 23) Hihodo apajlẹ yise hatọ mítọn lẹ tọn sọgan sọ hẹn jẹhẹnu ehe lodo to mí mẹ.—2 Timoti 1:5; Heblu lẹ 13:7.
2 Yise mítọn na lodo deji eyin mí to afọdona nuyiwa he Ohó Jiwheyẹwhe tọn zedai na Klistiani lẹpo zọnmii. Yise sọgan whẹ́n deji eyin mí nọ hia Biblu egbesọegbesọ bo nọ yí sọwhiwhe do plọn Owe-wiwe po alọgọ owe he “họ̀nkọnsi nugbonọ, nuyọnẹntọ lọ” wleawuna lẹ tọn po. (Luku 12:42-44; Jọṣua 1:7, 8) Yise mẹdevo lẹ tọn nọ na mí tuli eyin mí tin to opli po plidopọ Klistiani tọn lẹ po ji to gbesisọmẹ. (Lomunu lẹ 1:11, 12; Heblu lẹ 10:24, 25) Podọ yise mítọn nọ lodo deji eyin mí dọho na mẹdevo lẹ to lizọnyizọn lọ mẹ.—Psalm 145:10-13; Lomunu lẹ 10:11-15.
3. Gando yise go, alọgọ tẹwẹ mí nọ mọyi sọn mẹho agun tọn owanyinọ lẹ dè?
3 Gbọn ayinamẹ po tulinamẹ Owe-wiwe tọn lẹ po nina gblamẹ, mẹho agun tọn owanyinọ lẹ nọ gọalọna mí nado hẹn yise mítọn whẹ́n. Yé tindo gbigbọ he taidi apọsteli Paulu tọn, mẹhe dọna Kọlintinu lẹ dọmọ: “Alọgọnamẹtọ ayajẹ mìtọn tọn wẹ míwlẹ yin: na gbọn yise dali wẹ mì to ote.” (2 Kọlintinu lẹ 1:23, 24) Lẹdogbedevomẹ devo dọmọ: “Mí to azọ́nwa hẹ mì nado hẹn homẹ mìtọn hùn, na yise mìtọn lodo wutu.” (Contemporary English Version) Dodonọ nọ nọgbẹ̀ gbọn yise dali. Nugbo wẹ dọ mẹdevo ma sọgan tindo yise do ota mítọn mẹ kavi hẹn mí yin tenọgligo-hẹntọ nugbonọ gba. Gando ehe go, ‘mí dona hẹn agbàn míde tọn’—Galatianu lẹ 3:11; 6:5.
4. Nawẹ kandai devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn he tin to Owe-wiwe mẹ sọgan gọalọ nado hẹn yise mítọn lodo gbọn?
4 Biblu gọ́ na susu kandai mẹhe tindo yise lẹ tọn. Mí sọgan yọ́n susu nuwiwa vonọtaun yetọn lẹ tọn, ṣigba etẹwẹ dogbọn yise he yé dohia egbesọegbesọ, vlavo na owhe susu dali? Nulinlẹnpọndo lehe yé do jẹhẹnu ehe hia to ninọmẹ he taidi mítọn lẹ glọ te ji todin sọgan gọalọ nado hẹn yise mítọn lodo.
Yise Nọ Na Mí Adọgbigbo
5. Kunnudenu Owe-wiwe tọn tẹwẹ tin dọ yise nọ hẹn mí lodo nado yí adọgbigbo do lá ohó Jiwheyẹwhe tọn?
5 Yise nọ hẹn mí lodo nado yí adọgbigbo do lá ohó Jiwheyẹwhe tọn. Enọku yí adọgbigbo do dọ dọdai hinhẹnṣẹ whẹdida Jiwheyẹwhe tọn tọn. E dọmọ: “Doayi e go, Oklunọ ja po sọha daho gedegede mẹwiwe etọn lẹ tọn po, nado hẹn whẹdida ṣẹ to omẹ popo ji, podọ nado gblewhẹdo yé he yin mẹylankan lẹpo to yé ṣẹnṣẹn, na walọ ylankan yetọn he yé ko yí kanyinylan do wà po ohó logbologbo yetọn po, he mẹylankan ylandonọ lẹ ko dọ do e go.” (Juda 14, 15) To hodidọ enẹ sise godo, kẹntọ Enọku tọn he ma yọ́n Jiwheyẹwhe lẹ jlo nado hù i. Etomọṣo, e yí adọgbigbo do dọho to yise mẹ, bọ Jiwheyẹwhe “yí i” gbọn hinhẹn ẹn nado damlọn to okú mẹ dali, bo ma dike e ni jiya awufiẹsa okú tọn. (Gẹnẹsisi 5:24; Heblu lẹ 11:5) Mí ma nọ tindo numimọ azọ́njiawu enẹlẹ tọn gba, ṣigba Jehovah nọ na gblọndo odẹ̀ mítọn na mí nido sọgan yí yise po adọgbigbo po do lá ohó etọn.—Owalọ lẹ 4:24-31.
6. Nawẹ yise po adọgbigbo he Jiwheyẹwhe nọ namẹ po gọalọna Noa gbọn?
6 Gbọn yise dali Noa “wleawu ohún (aki) tọn dai na whlẹngán owhé etọn tọn.” (Heblu lẹ 11:7; Gẹnẹsisi 6:13-22) Noa sọ yin “yẹwhehodọtọ dodo tọn” he yí adọgbigbo do lá avase Jiwheyẹwhe tọn na hatọ etọn lẹ. (2 Pita 2:5) Yé na ko deafu do wẹndomẹ etọn gando Osingigọ go, dile mẹdelẹ nọ deafu do to whenuena mí do kunnudenu Owe-wiwe tọn lẹ hia dọ aihọn ehe na yin vivasudo to madẹnmẹ. (2 Pita 3:3-12) Ṣigba, taidi Enọku po Noa po, mí sọgan lá owẹ̀n enẹ na yise po adọgbigbo he Jiwheyẹwhe nọ na mí po wutu.
Yise Nọ Hẹn Mí Fahomẹ
7. Nawẹ Ablaham po mẹdevo lẹ po do yise po homẹfa po hia gbọn?
7 Mí tindo nuhudo yise po homẹfa po tọn, titengbe dile mí to tenọpọn vivọnu titonu ylankan ehe tọn. Tọgbo Ablaham he dibusi Jiwheyẹwhe tin to mẹhe ‘na dugu opagbe lẹ tọn gbọn yise po homẹfa po gblamẹ’ lẹ mẹ. (Heblu lẹ 6:11, 12) Gbọn yise dali, e tọ́nsọn tòdaho adọkunnọ Uli tọn mẹ, bo lẹzun waṣinu to aigba jonọ tọn he Jiwheyẹwhe dopagbe na ẹn ji. Isaki po Jakobu po yin whédutọ opagbe dopolọ tọn lẹ. Ṣigba, “yé omẹ helẹ pó kú to yise mẹ, bo ma mọ opagbe lọ yí.” Gbọn yise dali yé ‘dín fihe yọnhugan de, enẹwẹ olọn tọn de.’ Po gbesisọ po, Jiwheyẹwhe “jla otò de do dai na yé.” (Heblu lẹ 11:8-16) Mọwẹ, Ablaham, Isaki, po Jakobu po, gọna asi budisi-Jiwheyẹwhe tọ́ yetọn lẹ, yí homẹfa do nọtepọn Ahọluduta olọn mẹ tọn Jiwheyẹwhe tọn, he mẹ yé na yin finfọnsọnku nado nọ̀ to aigba ji.
8. Ablaham, Isaki, po Jakobu po do homẹfa po yise po hia mahopọnna etẹ?
8 Ablaham, Isaki, po Jakobu po ma hẹn yise bu gba. Yé ma mọ Aigba Opagbe tọn lọ yí, mọ yé masọ mọ bọ akọta lẹpo dona yede gbọn okún Ablaham tọn gblamẹ gba. (Gẹnẹsisi 15:5-7; 22:15-18) Dile etlẹ yindọ ‘otò he Jiwheyẹwhe doai’ lọ ma na wá kakajẹ owhe kanweko susu lẹ godo, sunnu ehelẹ do yise po homẹfa po hia to gbẹzan yetọn lẹpo mẹ. Na jide tọn, mílọsu dona wà nudopolọ todin he Ahọluduta Mẹssia tọn ko to gandu to olọn mẹ.—Psalm 42:5, 11; 43:5.
Yise Nọ Na Mí Yanwle Dagbe Hugan Lẹ
9. Nawẹ yise nọ yinuwado yanwle lẹ ji do?
9 Tọgbo nugbonọ lẹ ma kẹalọyi gbẹzan gblezọn Kananinu lẹ tọn pọ́n gbede, na yé tindo yanwle dagbe hugan lẹ wutu. Mọdopolọ, yise nọ na mí yanwle gbigbọmẹ tọn he nọ hẹn mí penugo ma nado tlọ́ biọ aihọn he mlọnai to huhlọn mẹylankan lọ, yèdọ Satani Lẹgba tọn mẹ.—1 Johanu 2:15-17; 5:19.
10. Nawẹ mí yọnẹn gbọn dọ Josẹfu doafọna yanwle he yọnhugan yindidi aihọn tọn lẹ?
10 Gbọn anademẹ Jiwheyẹwhe tọn dali, Josẹfu visunnu Jakobu tọn wadevizọn taidi anademẹtọ tito núdùdù tọn to Egipti, ṣigba yanwle etọn mayin nado lẹzun omẹ diyin aihọn ehe tọn de gba. Na e tindo yise to hẹndi opagbe Jehovah tọn lẹ mẹ wutu, Josẹfu owhe 110 mẹvi dọna nọvisunnu etọn lẹ dọmọ: “Yẹn [to na] kú: ṣigba Jiwheyẹwhe na dla mì pọ́n dandan, bo na hẹn mi hẹji sọn aigba he ji hlan aigba he e whlé hlan Ablaham, hlan Isaki, podọ hlan Jakobu.” Josẹfu biọ dọ emi ni yin didi do aigba pagbe tọn ji. To okú etọn godo, yé jla oṣiọ etọn dó bo tẹ́ ẹ do ṣiọpotin de mẹ to Egipti. Ṣigba to whenuena Islaelivi lẹ yin tuntundote sọn kanlinmọgbenu Egiptinu lẹ tọn, yẹwhegán Mose bẹ ohú Josẹfu tọn lẹ hẹn nado yin didi do Aigba Pagbe tọn ji. (Gẹnẹsisi 50:22-26; Eksọdusi 13:19) Yise he taidi Josẹfu tọn dona whàn mí nado doafọna yanwle he yọnhugan yindidi aihọn tọn lẹ.—1 Kọlintinu lẹ 7:29-31.
11. Aliho tẹlẹ mẹ wẹ Mose dohia dọ emi tindo yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ te?
11 Mose ‘de nado jiya hẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ kakati nado dugbẹ na ojlẹ gli de to ylando mẹ’ taidi hagbẹ weyọnẹntọ taun whẹndo gandudu Egipti tọn de. (Heblu lẹ 11:23-26; Owalọ lẹ 7:20-22) Ehe yí yindidi aihọn tọn etọn podọ vlavo ṣiọdidi dagbe de to ṣiọpotin whanpẹnọ de mẹ do ṣiọditẹn he diyin Egipti tọn de mẹ sọn e si. Ṣigba ale tẹwẹ enẹ na ko tindo eyin mí yí i jlẹdo lẹblanulọkẹyi lọ nado yin “omẹ Jiwheyẹwhe tọn,” whẹgbọtọ alẹnu Osẹ́n tọn, yẹwhegán Jehovah tọn, po Biblu kantọ de po go? (Ẹzla 3:2) Be yindidi to aihọn mẹ nọ jlo we wẹ, kavi be yise ko na we yanwle dagbe gbigbọmẹ tọn lẹ?
Yise Nọ Dekọtọn do Gbẹzan Alenọ de Mẹ
12. Nawẹ yise yinuwado gbẹzan Lahabi tọn ji do?
12 E mayin yanwle he yọnhugan kẹdẹ wẹ yise nọ na gbẹtọ gba ṣigba gbẹzan alenọ de ga. Lahabi Jẹliko tọn sọgan ko mọdọ gbẹzan emitọn taidi galọtọ ma tindo zẹẹmẹ depope. Ṣigba, e yin didona taun to whenuena e do yise hia! E yin ‘whẹsuna gbọn azọ́n yise tọn lẹ dali to whenuena e yí mẹdagun Islaelivi lẹ, bo do yé gbọn ali devo ji jẹgbonu yì,’ bọ yé glo kẹntọ Kananinu yetọn lẹ. (Jakobu 2:24-26) To yinyọ́n Jehovah taidi Jiwheyẹwhe nugbo lọ mẹ, Lahabi do yise hia gbọn gbẹzan galilọ tọn etọn jijodo dali. (Jọṣua 2:9-11; Heblu lẹ 11:30, 31) E wlealọ hẹ devizọnwatọ Jehovah tọn de, e mayin Kananinu mayisenọ de gba. (Deutelonomi 7:3, 4; 1 Kọlintinu lẹ 7:39) Lahabi tindo lẹblanulọkẹyi daho lilẹzun onọ̀ daho Mẹssia tọn. (1 Otannugbo lẹ 2:3-15; Luti 4:20-22; Matiu 1:5, 6) Taidi mẹhe ko gbẹ́ gbẹzan mawé tọn dai devo lẹ, ewọ na mọ ahọsumẹ devo yí—yèdọ fọnsọnku do paladisi aigba ji tọn mẹ.
13. Ylando tẹwẹ Davidi wà na nuhe du Bati-ṣeba, ṣigba walọ nankọ wẹ e dohia?
13 E họnwun dọ Lahabi jo gbẹzan ylando tọn etọn do bo zan gbẹzan jijlọ de. Ṣigba, mẹhe ko klan yede do wiwe hlan Jiwheyẹwhe sọn ojlẹ dindẹn die delẹ ko waylando sinsinyẹn lẹ. Ahọlu Davidi deayọ hẹ Bati-ṣeba, bosọ dike asu etọn ni yin hùhù to awhàngbenu, bọ e sọ yí yọnnu lọ taidi asi. (2 Samuẹli 11:1-27) To lẹnvọjọ awubla sisosiso tọn mẹ, Davidi vẹ̀ Jehovah dọmọ: “A . . . yí gbigbọ wiwe towe sọn dè e blo.” Davidi ma hẹn gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn bu gba. E tindo yise dọ to lẹblanu Jehovah tọn mẹ, e ma na gbẹ́ ‘ayiha he gbà bo finyọ́n’ na ylando wutu de dai. (Psalm 51:11, 17; 103:10-14) Na yise yetọn wutu, Davidi po Bati-ṣeba po duale tintin to mẹjitọ daho Mẹssia tọn lẹ mẹ tọn.—1 Otannugbo lẹ 3:5; Matiu 1:6, 16; Luku 3:23, 31.
Mẹhẹndeji Nọ Na Huhlọn Yise
14. Mẹhẹndeji tẹwẹ Gideoni mọyi, podọ nawẹ nujijọ ehe sọgan yinuwado yise mítọn ji gbọn?
14 Dile etlẹ yindọ gbọn yise dali wẹ mí to zọnlinzin, mí nọ tindo nuhudo mẹhẹndeji alọgọ Jiwheyẹwhe tọn tọn to whedelẹnu. Enẹ yin nugbo gando Whẹdatọ Gideoni go, heyin dopo to “yé he gbawhàn ahọluigba tọn gbọn yise dali” lẹ mẹ. (Heblu lẹ 11:32, 33) Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn wá Gideoni ji to whenuena Midianinu lẹ po awhànpa yetọn lẹ po yangbé Islaeli tọn. To jijlo dọ Jehovah ni na ẹn mẹhẹndeji dọ emi tin hẹ ẹ mẹ, e biọ nutẹnpọn de he bẹ kanlinfún de titẹdo ovẹndatẹn to zánmẹ hẹn. To nutẹnpọn tintan mẹ, ahún ja do kanlinfún lọ kẹdẹ ji, bọ aigba he lẹdo e lọ hú. Ninọmẹ lọ diọ to nutẹnpọn awetọ whenu. Na mẹhẹndeji ehelẹ na ẹn huhlọn wutu, Gideoni he tin to aṣeji yinuwa po yise po bosọ hò kẹntọ Islaeli tọn lẹ. (Whẹdatọ 6:33-40; 7:19-25) Eyin mí dín mẹhẹndeji to whenuena mí jlo na basi nudide de, e ma dohia dọ mí ma tindo yise gba. Mí nọ do yise hia gbọn dogbigbapọnna Biblu po owe Klistiani tọn lẹ po dali podọ gbọn dẹ̀hiho na anademẹ gbigbọ wiwe tọn to nudide lẹ bibasi whenu dali.—Lomunu lẹ 8:26, 27.
15. Nawẹ nulinlẹnpọndo yise Balaki tọn ji sọgan gọalọna mí gbọn?
15 Yise Whẹdatọ Balaki tọn yin hinhẹn sinyẹn deji gbọn mẹhẹndeji tulinamẹ tọn de dali. Yẹwhegán yọnnu Debola na ẹn tuli nado ze afọdide tintan to Islaelivi lẹ whinwhlẹngán sọn kọgbidinamẹ Ahọlu Jabini Kananinu lẹ tọn glọ mẹ. To yise po mẹhẹndeji alọgọ Jiwheyẹwhe tọn tọn po mẹ, Balaki deanana sunnu he ma tindo awhànfunnu lẹ biọ awhànfunfun mẹ bosọ gbawhàn awhànpa susugege Jabini tọn he Sisela deanana. Debola po Balaki po ji ohàn awuvivi tọn de nado basi hùnwhẹ awhàngbigba enẹ tọn. (Whẹdatọ 4:1–5:31) Debola na tuli Balaki nado yinuwa taidi nukọntọ Islaeli tọn he Jiwheyẹwhe de, podọ e yin dopo to devizọnwatọ Jehovah tọn he gbọn yise dali “yàn awhàn jonọ lẹ tọn yì” mẹ. (Heblu lẹ 11:34) Nulinlẹnpọndo lehe Jiwheyẹwhe suahọ Balaki do na e yinuwa po yise po ji sọgan whàn mí nado yinuwa eyin mí nọ whleawu nado hẹn azọndenamẹ sinsinyẹn de di to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ.
Yise Nọ Ze Jijọho Daga
16. Apajlẹ dagbe tẹwẹ Ablaham zedai nado nọ jijọho mẹ hẹ Lọti?
16 Dile yise nọ gọalọna mí nado hẹn azọndenamẹ sinsinyẹn lẹ di to sinsẹ̀nzọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ do, mọwẹ e sọ nọ ze jijọho po haṣinṣan dagbe po daga do. Ablaham dike Lọti tavẹ-ylọvi etọn he e yin mẹho na ni de kanlindugbo he yọnhugan lọ to whenuena wiwọ́ tin to kanlin-yìntọ yetọn lẹ ṣẹnṣẹn bọ e lẹzun dandan dọ yé ni klan. (Gẹnẹsisi 13:7-12) Ablaham dona ko hodẹ̀ to yise mẹ na alọgọ Jiwheyẹwhe tọn nado didẹ nuhahun ehe. Kakati nado ze ojlo ede tọn do otẹn tintan mẹ, e didẹ whẹho lọ to jijọho mẹ. Eyin mí mọdọ mí tindo wiwọ́ hẹ mẹmẹsunnu Klistiani mítọn de, mì gbọ mí hodẹ̀ to yise mẹ bo “dín jijọho,” bo flin apajlẹ mẹtọnhopọn owanyinọ Ablaham tọn.—1 Pita 3:10-12.
17. Naegbọn mí sọgan dọ dọ wiwọ́ he tin to Paulu, Balnaba, po Malku po ṣẹnṣẹn yin dididẹ to jijọho mẹ?
17 Lẹnnupọndo lehe nunọwhinnusẹ́n Klistiani tọn lẹ yiyizan to yise mẹ sọgan gọalọna mí nado ze jijọho daga do ji. To whenuena Paulu jlo na jẹ gbejizọnlin mẹdehlan tọn awetọ etọn ji, Balnaba yigbe dọ yé ni vọ́ agun he to Kiplu po Asia Pẹvi po lẹ dla pọ́n. Ṣigba, Balnaba jlo nado plan Malku hẹn. Paulu gbẹ́ na Malku ko jo yé do to Pamfilia wutu. ‘Wiwọ́ sinsinyẹn de’ wá aimẹ, bo dekọtọn do kinklan mẹ. Balnaba plan Malku bo yì Kiplu, bọ Paulu de Sila taidi gbẹdohẹmẹtọ etọn bo “dán gbọn Silia po Silisia po, bo sọ to tudohomẹna agun lẹ.” (Owalọ lẹ 15:36-41) Yé didẹ wiwọ́ lọ to niyaniya mẹ, na Malku tin hẹ Paulu to Lomu, bọ apọsteli lọ sọ dọ dagbe etọn. (Kọlọsinu lẹ 4:10; Filemọni 23, 24) To whenuena Paulu tin to ganpamẹ to Lomu to nudi owhe 65 W.M., e dọna Timoti dọmọ: “Yí Malku bo hẹn ẹn wá po hiẹ po, na ewọ doale hlan mi na devizọn lọ.” (2 Timoti 4:11) E họnwun dọ Paulu yí haṣinṣan etọn hẹ Balnaba po Malku po do basi whẹho dẹ̀hiho yise tọn, bọ ehe sọ dekọtọn do haṣinṣan dagbe he tindo kọndopọ hẹ “jijọho Jiwheyẹwhe tọn” mẹ.—Filippinu lẹ 4:6, 7.
18. Etẹwẹ jọ to whẹho Euodia po Sintiki tọn po mẹ?
18 Na mí yin mapenọ wutu, “onú susu mẹ wẹ mí omẹ popo to ylanwa te.” (Jakobu 3:2) Wiwọ́ fọ́n to yọnnu Klistiani awe ṣẹnṣẹn, bọ Paulu wlan gando yé go dọmọ: “Yẹn to vẹvẹ na Euodia, yẹn sọ to vẹvẹ na Sintiki, na yé ni tin to homẹ dopolọ mẹ to Oklunọ mẹ. . . . Gọalọna yọnnu he to azọ́nwa hẹ mi dopọ to wẹndagbe mẹ [ehelẹ].” (Filippinu lẹ 4:1-3) E yọnbasi taun dọ yọnnu jijọ-di-Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ didẹ nuhahun yetọn to jijọho mẹ gbọn ayinamẹ he taidi dehe tin to Matiu 5:23, 24 mẹ yiyizan dali. Nunọwhinnusẹ́n Owe-wiwe tọn lẹ yíyí-do-yizan mẹ to yise mẹ na yí nususu wà nado ze jijọho daga to egbehe.
Yise Nọ Gọalọna Mí Nado Doakọnnanu
19. Ninọmẹ sinsinyẹn tẹwẹ ma hù yise Isaki po Lebeka po tọn sudo?
19 Gbọn yise dali, mí sọgan sọ doakọnna yajiji. Vlavo mí to awubla na hagbẹ he ko yí baptẹm whẹndo mítọn tọn de ko vẹtoli na Jiwheyẹwhe bo wlealọ hẹ mayisenọ de. (1 Kọlintinu lẹ 7:39) Isaki po Lebeka po blawu na visunnu yetọn Esau wlealọ hẹ yọnnu jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn lẹ wutu. Asi Hitinu etọn lẹ “yin adinọ ayiha tọn” hlan yé sọmọ bọ Lebeka dọmọ: “Onú ogbẹ̀ ṣie tọn dikọna mi, na viyọnnu Heti tọn lẹ wutu: eyin Jakobu yí asi to viyọnnu Heti tọn lẹ mẹ, di ehelẹ nkọ sọn viyọnnu aigba lọ tọn lẹ mẹ, dagbe tẹwẹ ogbẹ̀ ṣie na wà na mi?” (Gẹnẹsisi 26:34, 35; 27:46) Etomọṣo, ninọmẹ sinsinyẹn ehe ma hù yise Isaki po Lebeka po tọn sudo gba. Mì gbọ mí ni hẹn yise he lodo go eyin ninọmẹ lẹ sinyẹn na mí nado doakọnna.
20. Apajlẹ yise tọn tẹwẹ mí mọ sọn Naomi po Luti po dè?
20 Juvi de wẹ asuṣiọsi yọnhonọ Naomi yin bosọ yọnẹn dọ yọnnu Juvi delẹ sọgan ji visunnu he na yin tọgbo Mẹssia tọn lẹ. Na visunnu etọn lẹ ko kú matin ovi bọ ewọ lọsu ko zẹ̀ owhe vijiji tọn go wutu, yọnbasi depope matin dọ whẹndo etọn sọgan yin apadewhe kúnkan Mẹssia tọn gba. Etomọṣo, Luti asuṣiọsi etọn lẹzun asi Boazi yọnhonọ tọn, bo ji visunnu de, bosọ lẹzun onọ̀ daho Jesu, Mẹssia lọ tọn! (Gẹnẹsisi 49:10, 33; Luti 1:3-5; 4:13-22; Matiu 1:1, 5) Yise Naomi po Luti po tọn doakọnna yajiji bosọ hẹn ayajẹ wá na yé. Mílọsu na tindo ayajẹ daho eyin mí hẹn yise go to yajiji nukọn.
21. Etẹwẹ yise nọ wà na mí, podọ etẹwẹ dona yin gbemima mítọn?
21 Dile etlẹ yindọ mí ma yọ́n nuhe azán dopodopo na hẹnwa na mí, mí sọgan doakọnna ninọmẹ sinsinyẹn depope po yise po. Yise nọ na mí adọgbigbo po homẹfa po. E nọ hẹn mí tindo yanwle dagbe hugan lẹ po gbẹzan he tindo ale de po. Yise nọ yinuwado haṣinṣan mítọn hẹ mẹdevo lẹ ji bo nọ doakọnna yajiji. Enẹwutu mì gbọ mí ni yin ‘mẹhe tindo yise hlan whlẹngán alindọn tọn.’ (Heblu lẹ 10:39) To huhlọn Jehovah, Jiwheyẹwhe owanyinọ mítọn tọn mẹ, podọ hlan gigo etọn, mì gbọ mí ni to yise he lodo dohia zọnmii.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Kunnudenu Owe-wiwe tọn tẹwẹ tin dọ yise sọgan hẹn mí gboadọ?
• Naegbọn mí sọgan dọ dọ yise nọ namẹ gbẹzan alemọyi tọn de?
• Nawẹ yise nọ ze jijọho daga gbọn?
• Kunnudenu tẹwẹ tin dọ yise nọ hẹn mí penugo nado doakọnna yajiji?
[Yẹdide lẹ to weda 16]
Yise hẹn Noa po Enọku po gboadọ nado lá owẹ̀n Jehovah tọn
[Yẹdide lẹ to weda 17]
Yise he taidi Mose tọn nọ whàn mí nado doafọna yanwle gbigbọmẹ tọn lẹ
[Yẹdide lẹ to weda 18]
Mẹhẹndeji lọ dọ Jiwheyẹwhe na gọalọna Balaki, Debola, po Gideoni po hẹn yise yetọn lodo