Lẹngbọpa Dopo, Lẹngbọhọtọ Dopo
“Mì mẹhe ko hodo mi lẹ lọsu na sinai ga do ofìn wiawe ji, bo na to whẹdana whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ.”—Mat. 19:28.
1. Nawẹ Jehovah yinuwa hẹ kúnkan Ablaham tọn gbọn, podọ naegbọn enẹ ma zẹẹmẹdo dọ e nọ gbẹkọ akọta he pò lẹ go petepete?
JEHOVAH yiwanna Ablaham, enẹwutu E do owanyi nugbo hia kúnkan Ablaham tọn. Na nuhe hugan owhe kanweko 15, e nọ pọ́n akọta Islaeli tọn, he yin kúnkan Ablaham tọn, taidi omẹ dide, “omẹ gbọnvo” kavi nutindo vonọtaun etọn. (Hia Deutelonomi 7:6.) Be enẹ zẹẹmẹdo dọ Jehovah nọ gbẹkọ akọta he pò lẹ go petepete wẹ ya? Lala. To ojlẹ enẹlẹ mẹ, mẹhe ma yin Islaelivi he jlo na sẹ̀n Jehovah lẹ yin dotẹnmẹna nado kọnawudopọ hẹ akọta vonọtaun etọn. Mẹdiọzun Ju ehelẹ nọ yin pinpọnhlan taidi apadewhe akọta lọ tọn. Yé dona nọ yin nuyiwahẹ taidi hagbẹ akọta lọ tọn lẹ. (Lev. 19:33, 34) Podọ e nọ yin nukundo sọn yé si nado yìn osẹ́n Jehovah tọn lẹpo.—Lev. 24:22.
2. Hogbe he paṣamẹ tẹlẹ wẹ Jesu yizan, podọ kanbiọ tẹlẹ wẹ enẹ fọndote?
2 Ṣigba, Jesu yí hogbe he paṣamẹ ehelẹ zan na Juvi azán etọn gbè tọn lẹ dọmọ: “Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na yin yíyí sọn mì si bo yin yíyí na akọta de he na de sinsẹ́n etọn lẹ tọ́n.” (Mat. 21:43) Mẹnu lẹ wẹ na wleawuna akọta yọyọ ehe, podọ nawẹ diọdo ehe gando mí go to egbehe gbọn?
Akọta Yọyọ Lọ
3, 4. (a) Nawẹ apọsteli Pita do akọta yọyọ lọ hia gbọn? (b) Mẹnu lẹ wẹ wleawuna akọta yọyọ ehe?
3 Apọsteli Pita do akọta yọyọ ehe hia hezeheze. E wlanwe hlan Klistiani hatọ etọn lẹ dọmọ: “Mìwlẹ wẹ ‘akọ̀ dide de, yẹwhenọ he to sinsẹ̀n di ahọlu lẹ, akọta wiwe de, mẹhe yin dide nado yin nutindo vonọtaun lẹ, na mì nido lá gigo daho’ omẹ lọ he ylọ mì sọn zinvlu mẹ wá hinhọ́n jiawu etọn mẹ tọn lẹ.” (1 Pita 2:9) Dile e yin didọdai do, Juvi jiji he kẹalọyi Jesu taidi Mẹssia lọ lẹ wẹ yin hagbẹ tintan akọta yọyọ enẹ tọn lẹ. (Dan. 9:27a; Mat. 10:6) To nukọn mẹ, susu mẹhe ma yin Islaelivi lẹ tọn wá yin yiyidogọ akọta ehe, na Pita zindonukọn dọmọ: “Mìwlẹ ma yin akọta de dai, ṣigba mì ko yin akọta Jiwheyẹwhe tọn todin.”—1 Pita 2:10.
4 Mẹnu lẹ hodọ wẹ Pita te tofi? To bẹjẹeji wekanhlanmẹ etọn tọn, e dọmọ: “[Jiwheyẹwhe] vọ́ mí ji yọyọ hlan todido he to ogbẹ̀ gbọn fọnsọnku Jesu Klisti tọn sọn oṣiọ lẹ mẹ dali, hlan ogú he ma sọgan gble bo ma nọ flu bo masọ nọ kupẹ́ de. E yin whiwhla do olọn mẹ na mì.” (1 Pita 1:3, 4) Enẹ dohia dọ akọta yọyọ ehe bẹ Klistiani yiamisisadode he tindo todido olọn mẹ tọn lẹ hẹn. Yewlẹ wẹ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn.” (Gal. 6:16) To numimọ de mẹ, apọsteli Johanu mọdọ sọha Islaelivi gbigbọmẹ tọn ehelẹ tọn yin 144000. Yé yin “hihọ̀ sọn gbẹtọvi lẹ mẹ taidi sinsẹ́n tintan lẹ hlan Jiwheyẹwhe podọ hlan Lẹngbọvu lọ,” nado yinuwa taidi “yẹwhenọ lẹ” podọ nado “duahọlu hẹ [Jesu] na owhe fọtọ́n.”—Osọ. 5:10; 7:4; 14:1, 4; 20:6; Jak. 1:18.
Be E Sọ Bẹ Mẹdevo lẹ Hẹn Ya?
5. (a) Mẹnu lẹ wẹ hodidọ lọ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” dlẹnalọdo? (b) Naegbọn zẹẹmẹ hogbe lọ “Islaeli” tọn nọ gbloada to whedelẹnu?
5 To whelọnu lo, e họnwun dọ hodidọ lọ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn” he sọawuhia to Galatianu lẹ 6:16 mẹ dlẹnalọdo Klistiani yiamisisadode lẹ kẹdẹ. Ṣigba, be nujijọ delẹ tin he mẹ Jehovah nọ yí akọta Islaeli tọn zan te taidi apajlẹ, kavi yẹhiadonu de he bẹ Klistiani devo lẹ hẹn gbọnvona mẹyiamisisadode lẹ ya? Gblọndo kanbiọ ehe tọn sọgan yin mimọ to nuhe Jesu dọna apọsteli nugbonọ etọn lẹ mẹ dọmọ: “Yẹn basi alẹnu ahọluduta tọn de hẹ mì, kẹdẹdile Otọ́ ṣie ko basi alẹnu de hẹ mi do, na mì nido dù bo nù to tafo ṣie ji to ahọluduta ṣie mẹ, bosọ sinai to ofìn lẹ ji nado dawhẹna whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ.” (Luku 22:28-30) Ehe na jọ to “ojlẹ onú lẹ hinhẹn jẹ yọyọ tọn” whenu to Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn whenu.—Hia Matiu 19:28.
6, 7. Mẹnu lẹ wẹ hodidọ lọ “whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ” dlẹnalọdo to lẹdo hodidọ Matiu 19:28 po Luku 22:30 po tọn mẹ?
6 Omẹ 144000 lẹ na yinuwa taidi ahọlu, yẹwhenọ podọ whẹdatọ lẹ to olọn mẹ to Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn lọ whenu. (Osọ. 20:4) Mẹnu lẹ wẹ yé na dawhẹna, podọ mẹnu lẹ ji wẹ yé na dugán do? To Matiu 19:28 po Luku 22:30 po mẹ, mí hia dọ yé na dawhẹna “whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ.” Mẹnu lẹ wẹ “whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ” nọtena to lẹdo hodidọ tọn ehe mẹ? Yé nọtena mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹpo—yèdọ mẹhe tindo yise to avọ́sinsan Jesu tọn mẹ ṣigba bo ma yin dopo to hagbẹ yẹwhenọ he na sẹ̀n di ahọlu lọ lẹ tọn mẹ. (Whẹndo Levi tọn ma nọ yin hihia do whẹndo 12 Islaeli jọwamọ tọn lẹ mẹ gba.) Mẹhe whẹndo 12 Islaeli tọn lẹ nọtena to hodidọ ehe mẹ lẹ wẹ mẹhe na mọ ale gbigbọmẹ tọn yí sọn azọ́n yẹwhenọ tọn he gbẹtọ 144000 lẹ na wà lẹ mẹ. Mẹhe ma yin yẹwhenọ bo na mọaleyi ehelẹ lọsu yin omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ, podọ e yiwanna yé bo nọ kẹalọyi yé. E sọgbe dọ yé ni yin yiyijlẹdo omẹ etọn hohowhenu tọn lẹ go.
7 Po gbesisọ po, to whenue apọsteli Johanu ko mọ hiadogonamẹ godo tọn Islaelivi gbigbọmẹ tọn 144000 lọ lẹ tọn jẹnukọnna nukunbibia daho lọ godo, e sọ mọ “gbẹtọ susugege” he ma sọgan yin sọha-yína de he wá “sọn akọta lẹpo mẹ.” (Osọ. 7:9) Omẹ ehelẹ na lùn nukunbibia daho lọ tọ́n biọ Gandudu Owhe Fọtọ́n Klisti tọn mẹ. Gbẹtọ livi susu he na yin finfọnsọnku lẹ na kọnawudopọ hẹ yé to finẹ. (Joh. 5:28, 29; Osọ. 20:13) Omẹ ehe lẹpo wẹ na wleawuna “whẹndo wiawe Islaeli tọn” yẹhiadonu tọn lẹ, he na yin whẹdana gbọn Jesu po gandutọgbẹ́ etọn 144000 lẹ po dali.—Owalọ 17:31; 24:15; Osọ. 20:12.
8. Nawẹ nujijọ he nọ wá aimẹ to Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn gbè lẹ basi dohia jẹnukọn haṣinṣan he tin to omẹ 144 000 lẹ po gbẹtọvi he pò lẹ po ṣẹnṣẹn tọn gbọn?
8 Haṣinṣan he tin to omẹ 144000 lẹ po gbẹtọvi he pò lẹ po ṣẹnṣẹn ehe yin didohia jẹnukọn to nujijọ he nọ wá aimẹ to Azán Ovẹsè whemẹwhemẹ tọn gbè lẹ mẹ. (Lev. 16:6-10) Onú tintan he yin bibiọ to yẹwhenọ daho si to gbènẹgbè wẹ nado yí oyìnsú de do sanvọ́ taidi avọ́nunina ylando tọn “na ede, podọ na owhé etọn.” Enẹwutu, whédo Jesu tọn he bẹ yẹwhenọ pẹvi he na wadevizọn hẹ ẹ to olọn mẹ lẹ hẹn wẹ mọaleyi sọn avọ́sinsan etọn mẹ jẹnukọn. Podọ to Azán Ovẹsè hohowhenu tọn gbè, gbọgbọẹ awe nọ yin nina do ylando Islaelivi he pò lẹ tọn tamẹ. To ninọmẹ ehe mẹ, he whẹndo yẹwhenọduta tọn lọ nọtena omẹ 144000 lẹ, Islaelivi he pò lẹ nọtena mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹpo. Ehe dohia dọ to Matiu 19:28 mẹ, hogbe lọ “whẹndo wiawe Islaeli tọn lẹ” dlẹnalọdo mẹhe yise to avọ́sinsan Jesu tọn mẹ lẹpo, e ma yin yẹwhenọ pẹvi Jesu tọn he yin jiji gbọn gbigbọ dali lẹ gba.a
9. Mẹnu lẹ wẹ yẹwhenọ he Ezekiẹli mọ to numimọ tẹmpli tọn etọn mẹ lẹ nọtena, podọ mẹnu lẹ wẹ Islaelivi he ma yin yẹwhenọ lẹ nọtena?
9 Lẹnnupọndo apajlẹ devo ji. Yẹwhegán Ezekiẹli mọ numimọ he gbloada de gando tẹmpli Jehovah tọn go. (Ezek., weta 40-48) To numimọ enẹ mẹ, yẹwhenọ lẹ nọ wazọ́n to tẹmpli mẹ bo nọ na anademẹ bosọ nọ mọ ayinamẹ po vọjlado lẹ po yí sọn Jehovah dè. (Ezek. 44:23-31) To numimọ enẹ dopolọ mẹ, hagbẹ whẹndo voovo lẹ tọn nọ wá nado basi sinsẹ̀n bo na avọ́nunina lẹ. (Ezek. 45:16, 17) Enẹwutu, to lẹdo hodidọ tọn ehe mẹ, yẹwhenọ lẹ nọtena mẹyiamisisadode lẹ, to whenuena Islaelivi he ma wá sọn whẹndo yẹwhenọduta tọn mẹ lẹ nọtena mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ. Numimọ lọ zinnudeji dọ pipli awe lẹ nọ wazọ́n to kọndopọ mẹ, bọ hagbẹ yẹwhenọduta tọn lẹ nọ yin nukọntọ to sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke lọ mẹ.
10, 11. (a) Hẹndi hogbe Jesu tọn lẹ tọn he hẹn yise lodo tẹwẹ mí ko mọ? (b) Kanbiọ tẹwẹ fọndote gando lẹngbọ devo lẹ go?
10 Jesu dọho gando “lẹngbọ devo lẹ” go, he ma na yin “apó” dopolọ tọn hẹ “lẹngbọpa pẹvi” hodotọ yiamisisadode etọn lẹ tọn. (Joh. 10:16; Luku 12:32) E dọmọ: “Yewlẹ ga wẹ yẹn dona hẹnwa, yé nasọ dotoaina ogbè ṣie, podọ yé na lẹzun lẹngbọpa dopo, lẹngbọhọtọ dopo.” Lehe yise mítọn ko yin hinhẹn lodo nado mọ hẹndi hogbe ehelẹ tọn do sọ! Pipli awe ko yin kinkọndopọ—yèdọ pipli pẹvi mẹyiamisisadode lẹ tọn po gbẹtọ susugege he yin lẹngbọ devo lẹ po. (Hia Zekalia 8:23.) Dile etlẹ yindọ lẹngbọ devo lẹ ma nọ wadevizọn to awánu họmẹ tọn tẹmpli gbigbọmẹ tọn lọ tọn mẹ to yẹhiadonu-liho, yé nọ wadevizọn to awánu gbonu tọn tẹmpli enẹ tọn mẹ.
11 Ṣigba, eyin Jehovah nọ yí hagbẹ Islaeli hohowhenu tọn he ma yin yẹwhenọ lẹ zan nado nọtena lẹngbọ devo lẹ to whedelẹnu, be enẹ dohia dọ mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ lọsu dona nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu Oflin tọn lẹ mẹ wẹ ya? Gblọndo kanbiọ enẹ tọn wẹ mí na gbadopọnna todin.
Alẹnu Yọyọ Lọ
12. Dọdai tito yọyọ tẹ tọn wẹ Jehovah dọ?
12 Jehovah dọ dọdai tito yọyọ de tọn na omẹ etọn lẹ to whenuena e dọmọ: “Ehe wẹ alẹnu he yẹn na basi hẹ owhé Islaeli tọn to azán nẹlẹ godo, . . . yẹn na yí osẹ́n ṣie do ohò yetọn mẹ dọ́n, podọ ayiha yetọn mẹ wẹ yẹn na wlan ẹn do; yẹn nasọ yin Jiwheyẹwhe yetọn, yewlẹ nasọ yin omẹ ṣie.” (Jel. 31:31-33) Gbọn alẹnu yọyọ ehe gblamẹ, opagbe he Jehovah dó na Ablaham na mọ hẹndi gigonọ he na dẹn-to-aimẹ de yí.—Hia Gẹnẹsisi 22:18.
13, 14. (a) Mẹnu lẹ wẹ yin mahẹtọ to alẹnu yọyọ lọ mẹ? (b) Mẹnu lẹ wẹ nọ mọaleyi sọn e mẹ, podọ nawẹ yé nọ “hẹn” alẹnu yọyọ ehe go gbọn?
13 Jesu dlẹnalọdo alẹnu yọyọ ehe to ozán he jẹnukọnna okú etọn mẹ to whenuena e dọmọ: “Kọfo ehe nọtena alẹnu yọyọ lọ to dodonu ohùn ṣie tọn ji, he na yin kinkọndai do ota mìtọn mẹ.” (Luku 22:20; 1 Kọl. 11:25) Be Klistiani lẹpo wẹ tin to alẹnu yọyọ ehe mẹ ya? Lala. Mẹdelẹ, taidi apọsteli he nù sọn kọfo lọ mẹ to whèjai enẹ lẹ, yin mahẹtọ to alẹnu yọyọ lọ mẹ.b Jesu basi alẹnu devo hẹ yé nado dugán hẹ ẹ to Ahọluduta etọn mẹ. (Luku 22:28-30) Yé na tindo mahẹ to Ahọluduta Jesu tọn mẹ hẹ ẹ.—Luku 22:15, 16.
14 Etẹwẹ dogbọn mẹhe na nọgbẹ̀ to aigba ji to Ahọluduta etọn glọ lẹ dali? Yé nọ mọaleyi sọn alẹnu yọyọ lọ mẹ. (Gal. 3:8, 9) Dile etlẹ yindọ yé ma yin mahẹtọ lẹ, yé nọ “hẹn” alẹnu ehe go gbọn nubiọtomẹsi etọn lẹ kọ̀n jijẹ dali, kẹdẹdile yẹwhegán Isaia dọ dọdai etọn do dọmọ: ‘Ovi jonọ tọn lẹ, he kọ̀n yede dopọ hẹ OKLUNỌ nado sẹ̀n ẹn, podọ nado yiwanna oyín OKLUNỌ tọn, nado yin devi etọn, mẹdepope he yìn gbọjẹzan bo ma hẹn ẹn gble, bosọ hẹn alẹnu ṣie go, yé wẹ yẹn na hẹn wá osó wiwe ṣie ji, bosọ hẹn yé jaya to ohọ̀ odẹ̀ tọn ṣie mẹ.’ Enẹgodo Jehovah dọmọ: “Na ohọ̀ odẹ̀ tọn wẹ yè na nọ ylọ ohọ̀ ṣie dọ na gbẹtọ lẹpo.”—Isa. 56:6, 7.
Mẹnu lẹ Wẹ Dona Tindo Mahẹ to Yẹhiadonu lọ lẹ Mẹ?
15, 16. (a) Lẹblanulọkẹyi tẹwẹ apọsteli Paulu dohia dọ mẹhe yin mahẹtọ to alẹnu yọyọ lọ mẹ lẹ tindo? (b) Naegbọn mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ ma dona nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu Oflin tọn lẹ mẹ?
15 Mẹhe tin to alẹnu yọyọ lọ mẹ lẹ “tindo adọgbigbo dọ aliho lọ na planmẹ yì ofi wiwe lọ mẹ.” (Hia Heblu lẹ 10:15-20.) Omẹ ehelẹ wẹ na “mọ ahọluduta he ma sọgan yin whinwhàn de yí.” (Heb. 12:28) Enẹwutu, mẹhe na yin ahọlu po yẹwhenọ po to olọn mẹ hẹ Jesu Klisti lẹ kẹdẹ wẹ dona nọ nù sọn “kọfo” he nọtena alẹnu yọyọ lọ mẹ. Mahẹtọ alẹnu yọyọ lọ tọn ehelẹ wẹ opagbe ko yin didó dọ yé na yin nina Lẹngbọvu lọ to alọwle mẹ. (2 Kọl. 11:2; Osọ. 21:2, 9) Mẹhe pò bo nọ wá Oflin whemẹwhemẹ tọn lẹpo yin nupọntọ he nọ do sisi hia lẹ bo ma nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu lọ lẹ mẹ.
16 Paulu sọ gọalọna mí nado mọnukunnujẹemẹ dọ mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ ma nọ tindo mahẹ to yẹhiadonu Oflin tọn lẹ mẹ. E dọna Klistiani yiamisisadode lẹ dọmọ: “Na whedepopenu he mì to akla ehe dù bo to kọfo ehe nù, mì to okú Oklunọ tọn lá kaka e nado wá.” (1 Kọl. 11:26) Whetẹnu wẹ Oklunọ lọ na “wá”? To whenue e na wá nado plan godotọ hagbẹ yiamisisadode asiyọyọ lọ tọn lẹ yì owhé olọn mẹ tọn yetọn gbè wẹ. (Joh. 14:2, 3) E họnwun dọ, hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn he nọ yin bibasi to whemẹwhemẹ lọ ma na zindonukọn kakadoi gba. Okún yọnnu lọ tọn “he pò” to aigba ji lẹ na zindonukọn nado to mahẹ tindo to núdùdù ehe mẹ kakajẹ whenue yemẹpo na mọ ahọsumẹ olọn mẹ tọn yetọn yí. (Osọ. 12:17) Ṣigba, eyin mẹhe na nọgbẹ̀ kakadoi to aigba ji lẹ tindo jlọjẹ nado tindo mahẹ to yẹhiadonu lọ lẹ mẹ wẹ, be e na biọ dọ núdùdù Oflin tọn ehe ni zindonukọn kakadoi.
Yé “Nasọ Yin Omẹ Ṣie Lẹ”
17, 18. Nawẹ dọdai he yin kinkàndai to Ezekiẹli 37:26, 27 mẹ ko mọ hẹndi yí gbọn?
17 Jehovah dọ dọdai gando kọndopọ omẹ etọn lẹ tọn go dọmọ: “Yẹn na basi alẹnu jijọho tọn de po yé po: e na yin alẹnu madopodo de to yé dè: yẹn bo nasọ na ẹn yé, bo hẹn yé jideji, bo nasọ ze fiwiwe ṣie do gblagbla yetọn mẹ kakadoidoi. Gòhọtúntún ṣie ga na tin to yé ta; yẹn bo nasọ yin Jiwheyẹwhe yetọn, yewlẹ bo nasọ nọ yin omẹ ṣie lẹ.”—Ezek. 37:26, 27.
18 Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo wẹ tindo lẹblanulọkẹyi lọ nado mọaleyi sọn hẹndi opagbe jiawu ehe tọn mẹ, yèdọ alẹnu jijọho tọn ehe. Mọwẹ, Jehovah ko na jide devizọnwatọ tonusetọ etọn lẹpo dọ yé na tindo jijọho. Kunnudenu dohia dọ sinsẹ́n gbigbọ etọn tọn to awusọhia to ṣẹnṣẹn yetọn. Fiwiwe etọn, he nọtena sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke Klistiani tọn tofi, tin to ṣẹnṣẹn yetọn. Yé ko lẹzun omẹ etọn lẹ nugbonugbo, na yé ko gbẹ́ boṣiọ-sinsẹ̀n wunmẹ lẹpo dai bo ko yí Jehovah do basi Jiwheyẹwhe dopo akàn he yé nọ sẹ̀n.
19, 20. Mẹnu lẹ wẹ tin to mẹhe Jehovah nọ ylọdọ “omẹ ṣie lẹ” mẹ, podọ etẹwẹ alẹnu yọyọ lọ hẹn ẹn yọnbasi?
19 Ojlofọndotenamẹnu nankọ die nado mọ kọndopọ pipli awe ehelẹ tọn to azán mítọn gbè! Dile etlẹ yindọ gbẹtọ susugege he fọ́n bo to jijideji lọ ma tindo todido olọn mẹ tọn, homẹ yetọn nọ hùn nado dogbẹ́ hẹ mẹhe tindo todido enẹ lẹ. Yé ko kọ̀n yede dopọ hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn. Gbọn mọwiwà dali, yé tin to mẹhe Jehovah nọ ylọdọ “omẹ ṣie lẹ” mẹ. Dọdai ehe mọ hẹndi do yé go dọmọ: “Akọta susu wẹ nasọ kọ̀n yede dopọ hlan OKLUNỌ to azán nẹ gbè, bo nasọ yin omẹ ṣie lẹ: yẹn bo nasọ nọ nọ̀ gblagbla hiẹ tọn mẹ.”—Zek. 2:11; 8:21; hia Isaia 65:22; Osọhia 21:3, 4.
20 Gbọn alẹnu yọyọ lọ gblamẹ, Jehovah ko hẹn ehe lẹpo yọnbasi. Livi susu jonọ gbigbọmẹ tọn lẹ tọn ko lẹzun apadewhe akọta yiwanna Jehovah tọn. (Mika 4:1-5) Yé magbe nado nọ hẹn alẹnu enẹ go zọnmii gbọn alọkikẹyi awuwledainanu etọn lẹ po tonusisena nubiọtomẹsi etọn lẹ po dali. (Isa. 56:6, 7) Gbọn mọwiwà dali, yé nọ duvivi dona susugege jijọho he zindonukọn de tọn to pọmẹ hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn. Na hiẹ ni duvivi dona ehe tọn—todin podọ kakadoi!
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Mọdopolọ, mẹyiamisisadode lẹ na taun tọn wẹ yin alọdlẹndo taidi “agun” lọ. (Heb. 12:23) Ṣigba, hogbe lọ “agun” sọ sọgan tindo zẹẹmẹ devo bo dlẹnalọdo Klistiani lẹpo, mahopọnna todido he yé tindo.—Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 avril 2007, weda 21-23.
b Jesu wẹ Whẹgbọtọ alẹnu enẹ tọn, e ma yin mahẹtọ gba. Taidi Whẹgbọtọ, e họnwun dọ e ma tindo mahẹ to yẹhiadonu lọ lẹ mẹ.
Be Hiẹ Flin Ya?
• Mẹnu lẹ wẹ “whẹndo wiawe Islaeli tọn” he omẹ 144000 lẹ na dawhẹna?
• Etẹwẹ mẹyiamisisadode lẹ yin to alẹnu yọyọ lọ mẹ? Lẹngbọ devo lẹ lo?
• Be Klistiani lẹpo wẹ dona tindo mahẹ to yẹhiadonu Oflin tọn lẹ mẹ ya?
• Kọndopọ tẹwẹ ko yin didọdai na ojlẹ mítọn?
[Yẹdide to weda 25]
(Na nudọnamẹ gigọ́, pọ́n linlinnamẹwe)
Mẹsusu wẹ to sinsẹ̀nzọnwa to pọmẹ hẹ Islaeli Jiwheyẹwhe tọn todin
7 313 173
4 017 213
1 483 430
373 430
1950 1970 1990 2009