Nukunnumimọjẹ Lẹndai Mẹplọnlọ Tọn Mẹ
ETẸWẸ nọ wá ayiha towe mẹ eyin hiẹ sè hogbe lọ ‘mẹplọnlọ’? Wezẹhomẹ de basi zẹẹmẹ etọn taidi “nuyiwa de nado hẹn gbẹtọ lẹ setonuna osẹ́n po nujinọtedo walọyizan tọn lẹ po, podọ nado sayana yé to whenuena yé vẹtoli.” Dile etlẹ yindọ ehe mayin zẹẹmẹ dopo heyin alọkẹyi lọ, mẹsusu to egbehe nọ blá linlẹn agọ̀ mọnkọtọn do mẹplọnlọ lẹpo go.
Ṣigba, Biblu basi zẹẹmẹ mẹplọnlọ tọn to aliho he gbọnvo mẹ. “Ovi ṣie, a vlẹ [mẹplọnlọ] OKLUNỌ tọn blo,” wẹ Ahọlu nuyọnẹntọ Sọlọmọni wlan. (Howhinwhẹn lẹ 3:11) Hogbe ehelẹ ma dlẹnalọdo mẹplọnlọ paa go gba ṣigba do ‘mẹplọnlọ Jehovah tọn’ go, yèdọ, mẹplọnlọ he sinai do nunọwhinnusẹ́n yiaga Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Mẹplọnlọ mọnkọtọn kẹdẹ wẹ sọgan hẹn ale gbigbọmẹ tọn lẹ wá—bo tlẹ yin awuvivinu. To vogbingbọn mẹ, mẹplọnlọ he sinai do nulẹnpọn gbẹtọ tọn he sọta nunọwhinnusẹ́n yiaga Jehovah tọn lẹ ji nọ saba yin kanyinylan tọn bo nọ gbleawunamẹ. Enẹ do nuhewutu mẹsusu tindo pọndohlan agọ̀ gando mẹplọnlọ go hia.
Naegbọn mí do yin tulina nado kẹalọyi mẹplọnlọ Jehovah tọn? To Owe-wiwe mẹ, mẹplọnlọ Jiwheyẹwhe tọn yin zẹẹmẹ basina taidi dohia owanyi Jiwheyẹwhe tọn na nudida gbẹtọvi tọn etọn lẹ. Abajọ Sọlọmọni dọ yinukọn dogọ dọmọ: “Mẹhe OKLUNỌ yiwanna wẹ e nọ kọhona, kẹdẹdile otọ́ nọ kọhona ovi he go homẹ etọn hùn do.”—Howhinwhẹn lẹ 3:12.
Vogbingbọn He Tin to Mẹplọnlọ po Yasanamẹ po Ṣẹnṣẹn
Dile Biblu dohia do, mẹplọnlọ tindo adà susu—e bẹ anademẹ, nuplọnmẹ, azọ́nplọnmẹ, wọhẹ, hokọnamẹ, po yasanamẹ lọsu po hẹn. Ṣigba, to whẹho dopodopo mẹ, mẹplọnlọ Jehovah tọn nọ yin whinwhàn gbọn owanyi dali, podọ yanwle etọn wẹ nado hẹn ale wá na mẹhe mọ ẹn yí. Lẹndai mẹplọnlọ hokọnamẹ Jehovah tọn ma nọ yin yasanamẹ kẹdẹ gbede.
To alọ devo mẹ, lẹndai nuyiwa yasanamẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn ma nọ yin nado kọhona kavi plọn mẹhe mọ ẹn yí to whepoponu gba. Di apajlẹ, sọn gbeegbe Adam po Evi po waylando, yé jẹ oyà kọdetọn tolivivẹ yetọn tọn lẹ dù ji. Jehovah yàn yé sọn jipa whanpẹnọ Edẹni tọn mẹ, bọ yé joawuna nugandomẹgo mape, azọ̀n, po yọnhopipo po tọn lẹ. To gbẹzan awufiẹsa tọn zinzan na owhe kanweko susu godo, yé kú bo dọ̀n. Na nugbo tọn, yasanamẹ Jiwheyẹwhe tọn wẹ ehe lẹpo yin, ṣigba e mayin mẹplọnlọ hokọnamẹ tọn gba. Na yé vẹtoli sọn ojlo mẹ bo masọ lẹnvọjọ wutu, Adam po Evi po ma sọgan yin linlẹn jladona ba.
Kandai nuyiwa yasanamẹ Jehovah tọn devo lẹ bẹ Osingigọ azán Noa gbè tọn, vasudo Sọdọmi po Gọmọla po tọn, gọna vasudo awhànpa Egipti tọn lẹ to Ohù Vẹẹ mẹ hẹn. Lẹndai nuyiwa Jehovah tọn ehelẹ mayin nado wleawu anademẹ, nuplọnmẹ, kavi azọ́nplọnmẹ tọn na mẹhe mọ ẹn yí lẹ gba. Gando nuyiwa yasanamẹ Jiwheyẹwhe tọn mọnkọtọn lẹ go, apọsteli Pita wlan dọmọ: “[E] masọ gbọ sọn aihọn whenẹnu tọn go, ṣigba bo whlẹn Noa po omẹ ṣinawe po, yẹwhehodọtọ dodo tọn, whenuena e túntún osin kọ̀n do aihọn mẹylankan lẹ tọn ji; bosọ diọ tòdaho Sọdọmi po Gọmọla po tọn lẹ zun afín, whenuena e yí gbakija do gblewhẹdo yé, bosọ yí yé do basi hiadonu hlan yé he na waylan to godo mẹ lẹ.”—2 Pita 2:5, 6.
Linlẹn tẹmẹ wẹ nuyiwa yasanamẹ tọn ehelẹ yin “hiadonu hlan yé he na waylan to godo mẹ lẹ” te? To wekanhlanmẹ Paulu tọn hlan Tẹsalonikanu lẹ mẹ, e dlẹnalọdo azán mítọn gbè taidi ojlẹ lọ whenuena Jiwheyẹwhe, gbọn Ovi etọn, Jesu Klisti gblamẹ, na ‘yiahọsu to yé he ma yọ́n Jiwheyẹwhe lẹ go, podọ yé he ma setonuna wẹndagbe lọ.’ Paulu yidogọ dọmọ: ‘Omẹ helẹ na jiya yasanamẹ vasudo madopodo tọn.’ (2 Tẹsalonikanu lẹ 1:8, 9) E họnwun dọ lẹndai yasanamẹ mọnkọtọn tọn mayin nado plọn kavi hẹn mẹhe to mimọ ẹn yí lẹ pọnte gba. Enẹwutu, to whenuena Jehovah biọ to sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ si nado kẹalọyi mẹplọnlọ etọn, e ma to alọdlẹndo yasanamẹ ylanwatọ he ma lẹnvọjọ lẹ tọn gba.
E jẹna ayidego dọ Biblu ma basi zẹẹmẹ Jehovah tọn taidi yasanamẹtọ kẹdẹ gba. Kakatimọ, e nọ saba yin alọdlẹndo taidi mẹplọntọ owanyinọ po azọ́nplọnmẹtọ he nọ whèsọ de po. (Job 36:22; Psalm 71:17; Isaia 54:13) Mọwẹ, mẹplọnlọ hokọnamẹ tọn he sinai do nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji nọ bẹ owanyi po sọwhiwhe po hẹn to whepoponu. Eyin Klistiani lẹ mọnukunnujẹ lẹndai mẹplọnlọ tọn mẹ, yé na penugo ganji nado kẹalọyi i bosọ domẹplọnlọ mẹdevo lẹ go to aliho he sọgbe mẹ.
Mẹplọnlọ Mẹjitọ Owanyinọ lẹ Tọn
To whẹndo mẹ podọ to agun Klistiani tọn mẹ, mẹlẹpo dona mọnukunnujẹ lẹndai mẹplọnlọ tọn mẹ. Na taun tọn, ehe gando mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ lẹ go, taidi mẹjitọ lẹ. Howhinwhẹn lẹ 13:24 dọmọ: “Ewọ he dọ̀n alọ obá tọn do godo, gbẹwanna ovi etọn: ṣigba ewọ he yiwanna ẹn na nọ yawu hò e.”
Nawẹ mẹjitọ lẹ dona nọ domẹplọnlọ ovi yetọn lẹ go gbọn? Biblu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Mì otọ́ emi, mì hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, ṣigba mì nọ plọn yé to hihò po hokọnamẹ Oklunọ tọn po mẹ.” (Efesunu lẹ 6:4) Tudohomẹnamẹ ehe yin vivọdọ to hogbe ehelẹ mẹ dọmọ: “Mì otọ́ lẹ, mì hẹn homẹgblena ovi mìtọn lẹ blo, na yé nikaa gblehomẹ.”—Kọlọsinu lẹ 3:21.
Mẹjitọ Klistiani he mọnukunnujẹ lẹndai mẹplọnlọ tọn mẹ lẹ ma na yinuwa po fifiẹ po gba. Nunọwhinnusẹ́n he tin to 2 Timoti 2:24 mẹ sọgan yin yiyizan na aliho he mẹ mẹjitọ lẹ dona nọ domẹplọnlọ ovi yetọn lẹ go te. Paulu wlan dọmọ: “Afanumẹ Oklunọ tọn ma ha na hoavùn; adavo dọ ni nọ wà dẹẹdẹ hẹ gbẹtọ lẹpo, ni wleawu nado plọnmẹ.” Na nugbo tọn, adi dùdù zẹjlẹgo, adánwiwà, mẹzunzun kavi gbè-yinylan namẹ mayin mẹplọnlọdomẹgo owanyinọ gba podọ ehelẹ ma sọgbe to gbẹzan Klistiani tọn mẹ.—Efesunu lẹ 4:31; Kọlọsinu lẹ 3:8.
Hokọnamẹ mẹjitọ tọn bẹ nususu hẹn hugan mẹplọnlọ heyin didomẹgo to afọdopolọji po nujikudo po. Ovi susu tindo nuhudo tudohomẹnamẹ gbọzangbọzan tọn nado sọgan jla nulẹnpọn yetọn do. Enẹwutu, mẹjitọ lẹ dona yí whenu zan, bo whesọ, bosọ lẹnnupọn ganji do aliho he mẹ yé na domẹplọnlọmẹgo te. Yé dona flin dọ ovi lẹ dona yin pinpọ́n whẹ́n to “hihò po hokọnamẹ Oklunọ tọn po mẹ.” Ehe zẹẹmẹdo azọ́nplọnmẹ he nọ dẹn-to-aimẹ na owhe susu.
Lẹngbọhọtọ Klistiani lẹ Nọ Domẹplọnlọmẹgo po Walọmimiọn Po
Nunọwhinnusẹ́n dopolọ gando mẹho agun tọn lẹ go. Taidi lẹngbọhọtọ owanyinọ lẹ, yé nọ dovivẹnu nado hẹn apó lọ lodo gbọn awuwiwlena nuplọnmẹ, anademẹ, po wọhẹ he jẹ po dali. To mọwiwa mẹ, yé nọ hẹn nujọnu-yinyin lẹndai mẹplọnlọ tọn do ayiha mẹ. (Efesunu lẹ 4:11, 12) Eyin yé ze ayidonugo do yasanamẹ kẹdẹ ji, yé na hẹn mẹhe ṣinuwa lọ jiya poun wẹ bo jo whẹho lọ domọ. Mẹplọnlọ he sinai do nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji bẹ nususu hẹn humọ. Na e nọ yin whinwhàn gbọn owanyi dali wutu, mẹho lẹ nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado gọalọna mẹhe ṣinuwa lọ. Mẹtọnhopọn nujọnu tọn nọ saba whàn yé nado basi tito voovo lẹ nado namẹ tuli po azọ́nplọnmẹ po.
Sọgbe hẹ tudohomẹnamẹ heyin mimọ to 2 Timoti 2:25, 26, eyin mẹho lẹ tlẹ to nuyiwa hẹ mẹhe ma nọ yawu kẹalọyi mẹplọnlọ lẹ, yé dona plọnmẹ “to walọmimiọn mẹ.” Wefọ lọ dọ lẹndai mẹplọnlọ tọn bọdego dọmọ: ‘Vlavo Jiwheyẹwhe sọgan na lẹnvọjọ yé hlan oyọnẹn he pegan nugbo tọn, podọ yé nido de yede sọn omọ̀ Lẹgba tọn mẹ.’
To whedelẹnu, e nọ lẹzun dandan nado de ylanwatọ he ma lẹnvọjọ lẹ sẹ sọn agun mẹ. (1 Timoti 1:18-20) Afọdide sinsinyẹn mọnkọtọn tlẹ dona yin pinpọnhlan taidi mẹplọnlọ, e mayin yasanamẹ gba. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, mẹho lẹ nọ dovivẹnu nado dla mẹdesẹ sọn agun mẹ he ko dealọ sọn ylanwiwa mẹ lẹ pọ́n. To dlapọn mọnkọtọn lẹ whenu, mẹho lẹ nọ yinuwa to kọndopọmẹ hẹ nujọnu-yinyin lẹndai mẹplọnlọ tọn gbọn afọdide he mẹlọ dona ze nado lẹkọwa agun Klistiani tọn mẹ lẹ didohia dali.
Jehovah Wẹ Whẹdatọ Pipé Lọ
Mẹjitọ lẹ, lẹngbọhọtọ Klistiani lẹ, po mẹhe tindo aṣẹpipa Owe-wiwe tọn nado domẹplọnlọmẹgo devo lẹ po dona ylọ azọngban mọnkọtọn dọ nujọnu. Yé ma dona pọ́n mẹdevo lẹ hlan taidi mẹhe ma sọgan basi vọjlado gbede ba. Enẹwutu, mẹplọnlọ yetọn ma dona yin yasanamẹ hlọnvivi kavi kanyinylan tọn gbede.
Na nugbo tọn, Biblu dlẹnalọdo Jehovah taidi omẹ lọ he na gblewhẹ yasanamẹ sinsinyẹn godo tọn do gbẹtọ lẹ. Na nugbo tọn, Owe-wiwe dọ dọ “onú dobu wẹ nado jai jẹ alọ Jiwheyẹwhe ogbẹ̀nọ tọn mẹ.” (Heblu lẹ 10:31) Ṣigba gbẹtọvi depope ma dona tẹnpọn nado yí ede jlẹdo Jehovah go to adà ehe kavi devo depope mẹ gbede. Podọ mẹde ni ma lẹndọ onú dobu wẹ e yin nado jai jẹ alọ mẹjitọ de kavi mẹho agun tọn de tọn mẹ blo.
Jehovah tindo nugopipe lọ nado nọ jlẹkaji jẹ obá pipé mẹ to mẹplọnlọ didomẹgo whenu. Gbẹtọvi lẹ ma tindo nugopipe enẹ gba. Jiwheyẹwhe yọ́n nuhe tin to ahun mẹ bo yọ́n whenue mẹde ma sọgan yin linlẹn jladona ba bo na gbọnmọ dali tin to hukan ji na yasanamẹ whẹgbledomẹ godo tọn. To alọ devo mẹ, gbẹtọvi lẹ ma sọgan dawhẹ mọnkọtọn gba. Enẹwutu, eyin nuhudo mẹplọnlọ tọn tin, mẹhe tin to otẹn aṣẹpipa tọn mẹ lẹ dona nọ wà ẹ to whepoponu po lẹndai lọ po nado kọhonamẹ.
Kẹalọyi Mẹplọnlọ Jehovah Tọn
Mímẹpo wẹ tindo nuhudo mẹplọnlọ Jehovah tọn. (Howhinwhẹn lẹ 8:33) Na nugbo tọn, mí dona tindo ojlo na mẹplọnlọ he yin zize sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji. Dile mí to Ohó Jiwheyẹwhe tọn plọn, mí sọgan kẹalọyi mẹplọnlọ he nọ wá sọn Jehovah dè tlọlọ gbọn Owe-wiwe lẹ gblamẹ. (2 Timoti 3:16, 17) Ṣigba, to whedelẹnu, mí na mọ mẹplọnlọ yí sọn Klistiani hatọ lẹ dè. Nujọnu-yinyin lẹndai mẹplọnlọ mọnkọtọn tọn yinyọnẹn na gọalọna mí nado kẹalọyi i sọn ojlo mẹ.
Apọsteli Paulu yigbe dọ: “Mẹplọnlọ depope, whenuena e tin to ote, ma sọawuhia nado yin ayajẹnu gba, adavo homẹgblenu.” Enẹgodo e yidogọ dọmọ: “Ṣigba to godo mẹ, e jo sinsẹ́n jijọho gigọ́ dodo tọn hlan yé he yè zan gbọn e dali lẹ.” (Heblu lẹ 12:11) Mẹplọnlọ Jehovah tọn yin dohia owanyi sisosiso etọn tọn na mí. Vlavo mí mọ mẹplọnlọ yí kavi domẹplọnlọmẹgo, mì gbọ mí ni hẹn lẹndai mẹplọnlọ he sinai do nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji do ayiha mẹ bo setonuna ayinamẹ Biblu tọn he gọ́ na nuyọnẹn lọ dọmọ: ‘Hẹn mẹplọnlọ go gligli; a jo e do blo: yí i whlá; na ewọ wẹ ogbẹ̀ towe.’—Howhinwhẹn lẹ 4:13.
[Yẹdide to weda 21]
Ylandonọ he ma lẹnvọjọ lẹ nọ mọ yasanamẹ whẹgbledomẹ Jiwheyẹwhe tọn yí, e mayin mẹplọnlọ hokọnamẹ tọn etọn gba
[Yẹdide to weda 22]
Owanyi nọ whàn mẹho lẹ nado yí whenu susu do basi dodinnanu bosọ gọalọna mẹhe ṣinuwa lẹ
[Yẹdide to weda 23]
Mẹjitọ lẹ nọ yí whiwhẹ po owanyi po do domẹplọnlọmẹgo “to hihò po hokọnamẹ Oklunọ tọn po mẹ”