1, 2. Sọgbe hẹ Ezekiẹli 47: 1-12, etẹwẹ Ezekiẹli mọ bosọ sè? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

EZEKIẸLI sọ mọ nujiawu devo to numimọ tẹmpli lọ tọn mẹ: Osin de to sisà sọn fiwiwe tẹmpli lọ tọn! Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ẹn dile e pànta fihe osin he wé di klistali enẹ to sisà jei. (Hia Ezekiẹli 47:1-12.) E to víví sọn họntonu fiwiwe lọ tọn bo tọ́n sọn tẹmpli lọ mẹ sẹpọ họntonu whèzẹtẹn tọn. Angẹli he to Ezekiẹli plan dánpe lọ deanana ẹn sọn tẹmpli lọ kọ̀n dedo bo nọ jlẹ fihe yé zinzọnlin jẹ, dile yé to yìyì. Angẹli lọ hẹn Ezekiẹli jugbọn osin lọ mẹ whlasusu, podọ yẹwhegán lọ mọdọ osin lọ to sisosiso deji po awuyiya po bosọ wá lẹzun asisa osin tọn daho de he e ma gán zọ̀n afọ dasá adavo e lìnsin gbọn e mẹ!

² Ezekiẹli sè dọ osin lọ sà yì Ohù Kúkú mẹ bo hẹnazọ̀ngbọna ojẹ̀-sin etọn, yèdọ osin he mẹ nutogbẹ̀ ma tin te lẹ bo nọ hẹn yé gọ́ na whèvi to fidepope he osin lọ sà biọ yé mẹ te. Podọ to awà tọ̀sisa lọ tọn lẹ tó, e mọ atin wunmẹ lẹpo to whinwhẹ́n. To sunmẹsunmẹ, yé nọ de sinsẹ́n yọyọ he dojó lẹ tọ́n bo nọ jọ amà he nọ hẹnazọ̀ngbọ lẹ. Onú ehe lẹpo mimọ na ko hẹn ahun Ezekiẹli tọn gọ́ na ayajẹ po todido po. Ṣigba, zẹẹmẹ tẹwẹ adà numimọ tẹmpli lọ tọn ehe tindo na ewọ po kanlinmọ hatọ etọn lẹ po? Podọ etẹwẹ e zẹẹmẹdo na mí to egbehe?

 3. Naegbọn Ju hohowhenu tọn lẹ ma pọ́n tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ lọ hlan taidi onú jọnun de?

³ E họnwun dọ Juvi hohowhenu tọn lẹ ma pọ́n tọ̀sisa lọ hlan taidi onú jọnun de. Kakatimọ, adà Owe-wiwe tọn ehe sọgan ko hẹn yé flin dọdai gbọdo hẹngọwa tọn devo, vlavo dehe yin kinkandai owhe kanweko awe linlán jẹnukọn gbọn yẹwhegán Joẹli dali. (Hia Joẹli 3:18.) To whenue kanlinmọ Ju lọ lẹ hia ohó gbọdo Joẹli tọn lẹ, yé ma donukun dọ “ovẹn he vivi [ni] kùn sọn” osó lẹ mẹ kavi dọ “anọ́sin ni sà sọn” okọ́ta lẹ ji to aliho tlọlọ mẹ; mọjanwẹ yé ma donukun dọ asisa osin tọn de ni sà “sọn ohọ̀ Jehovah tọn mẹ” do niyẹn. Mọdopolọ, Juvi hatọ lọ lẹ na ko mọnukunnujẹemẹ dọ wẹndomẹ he to numimọ yẹwhegán Ezekiẹli tọn mẹ ma to alọdlẹndo tọ̀sisa jọnun de.a Eyin mọ wẹ, owẹ̀n tẹwẹ Jehovah to dido yé? Owe-wiwe lẹ bẹ nudọnamẹ delẹ hẹn he gọalọ taun nado yọ́n zẹẹmẹ adà numimọ lọ tọn delẹ tọn. Amọ́, mí na dọhodo jidevọnamẹ owanyinọ he họnwun atọ̀n delẹ ji, ehe mí sọgan mọyi sọn kandai dọdai tọn ehe mẹ.

 4. (a) Dona tẹlẹ wẹ tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ lọ sọgan ko hẹn Ju lẹ nado donukun sọn Jehovah dè? (b) Nawẹ aliho he mẹ Biblu yí hogbe lọ lẹ “tọ̀sisa” po “osin” po zan te hẹn mí deji dọ Jehovah na dona omẹ etọn lẹ gbọn? (Pọ́n apotin lọ “Tọ̀sisa Dona lẹ Tọn sọn Jehovah Dè.”)

⁴ Tọ̀sisa dona lẹ tọn. To Biblu mẹ, tọ̀sisa po osin po nọ saba yin yiyizan nado do lehe dona ogbẹ̀-namẹ tọn Jehovah tọn lẹ nọ sà do hia. Ezekiẹli mọdọ tọ̀sisa mọnkọ de to sisà sọn tẹmpli lọ mẹ, enẹwutu numimọ lọ na ko na todido omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dọ dona gbigbọmẹ tọn ogbẹ̀-namẹ tọn Jehovah tọn lẹ na sà jẹ yé dè dile e na dẹnsọ bọ yé na tẹdo sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke go. Dona tẹlẹ wẹ? Yé nasọ vọ́ jẹ anademẹ gbigbọmẹ tọn lẹ mọyi ji sọn yẹwhenọ lẹ dè. Podọ dile avọ́sinsan lẹ na to yinyin bibasi to tẹmpli mẹ, yé gán kudeji whladopo dogọ dọ ovẹsè na yin bibasi na ylando yetọn lẹ. (Ezek. 44:15, 23; 45:17) Gbọnmọ dali, yé na yin wiwe whladopo dogọ, taidi dọ yé yin kiklọ́we to osin wiwe he to sisà sọn tẹmpli lọ mẹ wẹ nkọ.

 5. Nawẹ numimọ tọ̀sisa lọ tọn gọalọ nado yọnẹn dọ dona he pemẹnu lẹ na nọ tin na mẹlẹpo to whelẹponu gbọn?

⁵ Be dona he pemẹnu lẹ na nọ tin na mẹlẹpo to whelẹponu ya? Numimọ lọ gọalọ nado didẹ ahunmẹdunamẹnu mọnkọ depope, gbọn lehe osin lọ gblodeji do to azọ́njiawu-liho didohia dali—yèdọ osinwhín de he lẹzun tọ̀sisa to nudi kilomẹtlu awe poun godo! (Ezek. 47:3-5) Sọha Juvi he to aigba he yin hinhẹngọwa lọ ji lẹ tọn gán jideji; etomọṣo, dona Jehovah tọn lẹ na gbloada bo na pé yemẹpo. Tọ̀sisa lọ dohia dọ dona lẹ na sù bo gọfla!

 6. (a) Opagbe jidevọnamẹ tọn tẹwẹ numimọ dọdai tọn lọ bẹhẹn? (b) Avase tẹwẹ numimọ lọ sọ bẹhẹn? (Pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

⁶ Osin ogbẹ̀-namẹ tọn. To numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, tọ̀sisa lọ sà biọ Ohù Kúkú mẹ bo hẹn suhugan osin etọn lẹ tọn gọwá ogbẹ̀. Doayi e go dọ whèvi he wá tin to fihe tọ̀sisa lọ sà jẹ lẹ sù sọmọ bọ wunmẹ voovo yetọn sọgan yin yiyijlẹdo dehe tin to Ohù Daho, kavi Ohù Meditelane tọn mẹ lẹ go. Azọ́nwhé whèhuhu tọn de tlẹ tin to huto Ohù Kúkú tọn to tòpẹvi awe he e họnwun dọ yé dẹn do yede ṣẹnṣẹn. Angẹli lọ dọmọ: “Nulẹpo nasọ nọgbẹ̀ to fidepope he asisa osin tọn lọ sà jẹ.” Ṣigba, be enẹ dohia dọ osin he tọ́n sọn ohọ̀ Jehovah tọn mẹ lọ sà jẹ adà Ohù Kúkú tọn lẹpo mẹ wẹ ya? Lala. Angẹli lọ basi zẹẹmẹ dọ osin ogbẹ̀-namẹ tọn lọ ma na sà jẹ lẹdo ogbọ̀n tọn lẹ mẹ. Lẹdo enẹlẹ yin “jijodo na ojẹ̀.”b (Ezek. 47:8-11) Enẹwutu, dọdai lọ bẹ opagbe jidevọnamẹ tọn de hẹn dọ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na zọ́n bọ mẹlọ lẹ na gọwá ogbẹ̀ bo na de sinsẹ́n tọ́n. Ṣigba, e sọ bẹ avase de hẹn: Mẹlẹpo ma na kẹalọyi dona Jehovah tọn lẹ; mọjanwẹ mẹlẹpo ma na yin azọ̀nhẹngbọna do niyẹn.

 7. Jide tẹwẹ atin he to adà tọ̀sisa lọ tọn tó to numimọ lọ mẹ lẹ na kanlinmọ Ju lọ lẹ?

⁷ Atin lẹ na núdùdù po azọ̀nhẹngbọ po. Etẹwẹ dogbọn atin he to adà tọ̀sisa lọ tọn tó lẹ dali? Yé hẹn numimọ lọ yọnwhanpẹ dogọ, kavi na? Yé sọ yidogọna zẹẹmẹ etọn. E họnwun dọ homẹ na ko hùn Ezekiẹli po tòmẹnu etọn lẹ po nado lẹnnupọndo sinsẹ́n dagbedagbe he atin enẹlẹ na detọ́n ji, yèdọ sinsẹ́n yọyọ de to sunmẹsunmẹ! Numimọ ojlofọndotenamẹ tọn enẹ sọ hẹn yé deji dọ Jehovah na na yé núdùdù to gbigbọ-liho. Gbọnvona enẹ lo? Doayi e go dọ amà atin enẹlẹ tọn “tin na azọ̀nhẹngbọ.” (Ezek. 47:12) Jehovah yọnẹn dọ hú popolẹpo, kanlinmọ he lẹkọ lọ lẹ tindo hudo azọ̀nhẹngbọ gbigbọmẹ tọn, podọ nuhe e dopà nado na yé pẹpẹ lọ niyẹn. Aliho he mẹ e wàmọ te yin hodọdeji to dọdai hẹngọwa tọn devo lẹ mẹ, dile mí ko mọ do to Weta 9tọ owe ehe tọn mẹ.

 8. Etẹwẹ dohia dọ numimọ Ezekiẹli tọn na wá mọ hẹndi he gbloada de?

⁸ Ṣigba, dile mí sọ dọhodeji do to Weta 9tọ mẹ, kanlinmọ he lẹkọ lọ lẹ ma duvivi hẹndi dọdai enẹlẹ tọn to gigọ́ mẹ. Mẹlọ lẹ lọsu go wẹ e sọn bọ dọdai lọ lẹ ma do mọ hẹndi mlẹnmlẹn. Nawẹ Jehovah na dona yé gbọn to whenue yé tẹdo walọ ylankan yetọn lẹ go, lẹzun tolivẹtọ bosọ nọ joagọ sọn sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke kọ̀n pludopludo? Nugbonọ he to ṣẹnṣẹn yetọn lẹ nọ mọ awufiẹsa bosọ nọ jẹflumẹ na walọ Juvi hatọ yetọn lẹ tọn wutu. Etomọṣo, sinsẹ̀n-basitọ nugbo Jehovah tọn lẹ yọnẹn dọ opagbe etọn lẹ ma nọ gboawupo gbede; yé nọ mọ hẹndi janwẹ. (Hia Jọṣua 23:14.) Enẹwutu, numimọ Ezekiẹli tọn na wá mọ hẹndi he gbloada de to gbèdopo. Amọ́, to whetẹnu?

 9. Whetẹnu wẹ numimọ tẹmpli tọn Ezekiẹli tọn mọ hẹndi he gbloada de?

⁹ Dile mí donù e go do to Weta 14tọ owe ehe tọn mẹ, numimọ tẹmpli lọ tọn Ezekiẹli tọn na mọ hẹndi he gbloada de “to azán godo tọn lẹ mẹ,” yèdọ ojlẹ he mẹ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na yin zizedaga hugan gbede pọ́n te. (Isa. 2:2) Linlẹn tẹ mẹ wẹ adà numimọ Ezekiẹli tọn ehe to hẹndi mọ te to alọnu din?

10, 11. (a) Dona tẹlẹ wẹ nọ sà jẹ mí dè taidi tọ̀sisa de to egbehe? (b) Nawẹ tọ̀sisa dona lẹ tọn he wá sọn Jehovah dè nọ gblodeji nado sudo nuhudo lẹ tọn to azán godo tọn lẹ mẹ gbọn?

¹⁰ Tọ̀sisa dona lẹ tọn de. Dona tẹlẹ wẹ osin he to sisà sọn ohọ̀ Jehovah tọn mẹ lọ nọ hẹn mí flin to egbehe? Na nugbo tọn, mí nọ flin nuhe nọ yidogọna dagbemẹninọ mítọn to gbigbọ-liho gọna núdùdù dojó gbigbọmẹ tọn lẹpo. Dehe klohugan wẹ huhlọn mẹklọ́we tọn avọ́sinsan ofligọ Klisti tọn he nọ hẹn jona ylando mítọn lẹ tọn yọnbasi. Nugbo wiwe he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ lọsu nọ namẹ ogbẹ̀, yèdọ osin klọ́we tọn lọ. (Efe. 5:25-27) Nawẹ dona mọnkọtọn lẹ to sisà to ojlẹ mítọn mẹ gbọn?

¹¹ To 1919, devizọnwatọ Jehovah tọn fọtọ́n kleun de poun wẹ tin, podọ e nọ vivi na yé nado mọ núdùdù gbigbọmẹ he yé tindo nuhudo etọn yí. To owhe susu he bọdego lẹ gblamẹ, sọha yetọn fọ́n bo to jijideji. To egbehe, sọha omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn ko lán to livi ṣinatọ̀n ji. Be osin wiwe-ṣeke nugbo lọ tọn to sisà jẹ obá lọ mẹ nado pé yé nù ya? Mọwẹ! Nugbo gbigbọmẹ tọn he mí tindo lẹ sù taun bo dibla gọfla. To linlẹn de mẹ, liva susu Biblu, owe lẹ, linlinnamẹwe lẹ, alọnuwe lẹ po alọnuwe apòmẹ tọn lẹ po tọn ko sà jẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dè to owhe kanweko he wayi mẹ. Taidi tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ lọ, asisa nugbo wiwe lẹ tọn ko gblodeji po awuyiya po nado sudo nuhudo mẹsusu he nugbla gbigbọmẹ tọn to hùhù lẹdo aihọn pé lẹ tọn. E ko dẹn din bọ owe sinai do Biblu ji lẹ to yinyin zinzinjẹgbonu. Podọ todin, gbọn nọtẹn Intẹnẹt tọn jw.org gblamẹ, owe mọnkọ lẹ tin-to-aimẹ bo sọgan yin mimọ to nuyizan lẹtliki tọn lẹ ji to ogbè 900 linlán mẹ! Nawẹ osin nugbo tọn enẹlẹ nọ yinuwado ahunjijlọnọ lẹ ji gbọn?

12. (a) Nawẹ mẹsusu ko mọaleyi sọn owẹ̀n nugbo lọ tọn mẹ to nukun mítọn mẹ gbọn? (b) Avase he wá do gànmẹ tẹwẹ numimọ lọ bẹhẹn na mí to egbehe? (Sọ pọ́n nudọnamẹ odò tọn.)

¹² Osin ogbẹ̀-namẹ tọn. Angẹli lọ dọna Ezekiẹli dọmọ: “Nulẹpo nasọ nọgbẹ̀ to fidepope he asisa osin tọn lọ sà jẹ.” Pọ́n lehe owẹ̀n nugbo lọ tọn ko sà jẹ mẹhe wá aigba gbigbọmẹ tọn mítọn he yin hinhẹngọwa lọ ji lẹ dè do. Nugbo Biblu tọn lẹ ko hẹn ahunjijlọnọ livi susu gọwá ogbẹ̀ bosọ hẹn yé lodo to gbigbọ-liho. Ṣigba, numimọ lọ sọ bẹ avase he wá do gànmẹ de hẹn: Mẹlẹpo ma na kẹalọyi nugbo enẹ bo gbọṣi e mẹ. Kẹdẹdi lẹdo Ohù Kúkú tọn he mẹ obọ́ po ogbọ̀n po tin te to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ lẹ, ahun mẹdelẹ tọn wá sinyẹn bọ yé gbẹ́ nado kẹalọyi nugbo lọ bo yí i do yizan mẹ.c Mì gbọ enẹ ni ma jọ do mí go gbede blo!—Hia Deutelonomi 10:16-18.

13. Nuplọnmẹ tẹlẹ wẹ atin he to numimọ lọ mẹ lẹ bẹhẹn na mí?

¹³ Atin lẹ na núdùdù po azọ̀nhẹngbọ po. Be atin he yin mimọ to adà tọ̀sisa lọ tọn tó lẹ bẹ nuplọnmẹ tulinamẹ tọn lẹ hẹn na mí to egbehe ya? Gbau! Flindọ, atin enẹlẹ nọ de sinsẹ́n yọyọ he vivi lẹ tọ́n to sunmẹsunmẹ, podọ amà yetọn lẹ nọ hẹnazọ̀ngbọ. (Ezek. 47:12) Enẹwutu, yé flinnu mí dọ Jiwheyẹwhe he sẹ̀n mí te nọ gbọn alọtútlú dali na mí núdùdù bo nọ hẹnazọ̀ngbọna mí to aliho dagbe hugan lọ mẹ, enẹ wẹ to gbigbọ-liho. Aihọn egbehe tọn to azọ̀njẹ bosọ to huvẹ to gbigbọ-liho. To vogbingbọn mẹ, lẹnnupọndo nuhe Jehovah nọ na mí lẹ ji. Be a ko hia hosọ de to linlinnamẹwe mítọn de mẹ pọ́n, jihàn tadona tọn to plidopọ lẹdo tọn kavi daho de ji, kavi be a ko pọ́n video de vlavo tito-to-whinnu Televiziọn JW tọn de bo mọdọ dona de wẹ e yin nado mọ núdùdù gbigbọmẹ tọn mọnkọ yí ya? Mí to núdù gọ́ho nugbonugbo. (Isa. 65:13, 14) Be núdùdù gbigbọmẹ tọn mítọn nọ yidogọna dagbemẹninọ mítọn to gbigbọ-liho ya? Ayinamẹ dagbe he mí nọ mọyi, he nọ sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji lẹ nọ gọalọna mí nado hoavùn sọta kẹntọ gbigbọmẹ tọn delẹ taidi fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn, nukunkẹn po yise matindo po. Jehovah sọ ze tito de dai nado gọalọna Klistiani lẹ nado duto azọ̀n gbigbọmẹ tọn he ylando sinsinyẹn nọ bẹplamẹ ji. (Hia Jakọbu 5:14.) Na nugbo tọn, mí ko yin didona kẹdẹdile atin he Ezekiẹli mọ lọ lẹ dohia do.

14, 15. (a) Etẹwẹ mí plọn sọn lẹdo ogbọ̀n tọn he ma yin azọ̀nhẹngbọna to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ lẹ mẹ? (b) Nawẹ mí nọ mọaleyi sọn tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ lọ mẹ to egbehe gbọn?

¹⁴ To ojlẹ dopolọ mẹ, mí sọgan plọn nude sọn lẹdo ogbọ̀n tọn he ma yin azọ̀nhẹngbọna lọ lẹ mẹ. Mí ma na jlo gbede nado hẹnalọdotena dona Jehovah tọn lẹ ma nado sà biọ gbẹzan mítọn mẹ. Nuylankan taun wẹ e yin ma nado yin azọ̀nhẹngbọna, taidi mẹsusu to aihọn he to azọ̀njẹ ehe mẹ. (Mat. 13:15) Kakatimọ, homẹ mítọn nọ hùn nado mọaleyi sọn tọ̀sisa he nọ hẹn dona lẹ wá lọ mẹ. Whedepopenu he mí yí jejejininọ do nù sọn osin wiwe nugbo tọn he to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ bo má nugbo lọ lẹ hẹ mẹdevo lẹ gbọn azọ́n yẹwhehodidọ tọn gblamẹ bosọ mọ anadenamẹ owanyinọ, homẹmimiọn po alọgọ po yí sọn mẹho he afanumẹ nugbonọ lọ ko plọnazọ́n lẹ dè, mí sọgan flin tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ lọ. Tọ̀sisa enẹ nọ namẹ ogbẹ̀ bo nọ hẹnazọ̀ngbọ to fidepope he e sà jẹ!

¹⁵ Amọ́, nawẹ numimọ tọ̀sisa lọ tọn na mọ hẹndi to sọgodo gbọn? Dile mí na mọ do, tọ̀sisa lọ na sà to gigọ́ mẹ to linlẹn de mẹ to Paladisi he ja lọ mẹ.

16, 17. (a) Aliho tẹ mẹ wẹ osin ogbẹ̀ tọn lọ na gblodeji dogọ te to Paladisi mẹ? (b) Nawẹ mí na mọaleyi sọn tọ̀sisa dona lẹ tọn enẹ mẹ to Paladisi mẹ gbọn?

¹⁶ Be a nọ mọ dewe hlan Paladisi mẹ bọ họntọn po hagbẹ whẹndo tọn lẹ po topọ hẹ we dile mì to vivi ogbẹ̀ tọn dù to gigọ́ mẹ ya? Nupinplọn gando tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ lọ go sọgan gọalọna we nado mọ dewe hlan Paladisi mẹ to gigọ́ mẹ. Gbọnna? Gbọ mí ni vọ́ dogbapọnna adà numimọ lọ tọn atọ̀n he họnwun bo do owanyi hia lọ lẹ.

¹⁷ Tọ̀sisa dona lẹ tọn de. Tọ̀sisa yẹhiadonu tọn lọ na gblodeji taun to Paladisi mẹ, na dona etọn lẹ ma na yin to gbigbọ-liho kẹdẹ ṣigba to agbasa-liho ga. To Gandudu Owhe Fọtọ́n tọn Jesu tọn whenu, Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn na gọalọna nugbonọ lẹ nado mọaleyi sọn ofligọ lọ mẹ to aliho he gbloada taun mẹ. Vudevude, yé na yin hinhẹn jẹ pipé kọ̀n! Azọ̀n, doto, doto mẹgopọntọ, dotowhé lẹ gọna tito alọgọ mimọyi to azọ̀n whenu tọn depope ma nasọ tin ba! Osin ogbẹ̀ tọn enẹ na sà jẹ gbẹtọ livi susu he na lùn Amagẹdọni tọ́n lẹ dè, yèdọ “gbẹtọ susugege de” he lùn “nukunbibia daho lọ” tọ́n. (Osọ. 7:9, 14) Ṣigba, dile etlẹ yindọ dona he tọ̀sisa lọ na hẹnwa to tintan whenu lẹ na jiawu, e ma tlẹ na sọtẹ́n yijlẹdo dehe na wá to godo mẹ lẹ go. Dile e yin do to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, tọ̀sisa lọ na gblodeji nado sudo nuhudo daho he na fọndote lẹ tọn.

18. Linlẹn tẹ mẹ wẹ “tọ̀sisa osin ogbẹ̀ tọn” lọ na wá lẹzun otọ̀ daho de to Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ te?

¹⁸ Osin ogbẹ̀-namẹ tọn. To Owhe Fọtọ́n lọ whenu, “tọ̀sisa osin ogbẹ̀ tọn” lọ na wá lẹzun otọ̀ daho de. (Osọ. 22:1) Gbẹtọ livi madosọha, yèdọ liva susu, wẹ na yin finfọn sọn oṣiọ lẹ mẹ bo yin dotẹnmẹna nado nọgbẹ̀ kakadoi to Paladisi mẹ! Dona Jehovah tọn he na wá gbọn Ahọluduta lọ gblamẹ lẹ na bẹ fọnsọnku oṣiọ madosọha lẹ tọn hẹn, enẹ wẹ gbẹtọvi he ko yin madogánnọ to kọ́gudu mẹ na owhe susu lẹ. (Isa. 26:19) Ṣigba, be mẹhe yin finfọnsọnku enẹ lẹpo wẹ na nọgbẹ̀ kakadoi ya?

19. (a) Etẹwẹ dohia dọ osin yọyọ nugbo he wá sọn Jiwheyẹwhe dè lẹ tọn na tin-to-aimẹ to Paladisi mẹ? (b) Linlẹn tẹ mẹ wẹ mẹdelẹ na yin “jijodo na ojẹ̀” te to sọgodo?

¹⁹ Dopodopo yetọn wẹ na de. Mì mọ, owe-hihá yọyọ delẹ na yin hùnhùn to ojlẹ enẹ mẹ. Enẹwutu, osin kọfanamẹ tọn he na wá sọn Jehovah dè lẹ na bẹ nugbo he ṣẹṣẹ yin didehia lẹ hẹn, yèdọ anademẹ gbigbọmẹ tọn yọyọ delẹ. Be e ma fọnjlodotenamẹ nado lẹnnupọndo todido enẹ ji ya? Etomọṣo, mẹdelẹ na gbẹ́ dona enẹ dai bo de nado vẹtolina Jehovah. Mẹdelẹ gán ṣiatẹ to Owhe Fọtọ́n lọ whenu, ṣigba dotẹnmẹ ma na yin nina yé nado hẹn Paladisi lọ flu. (Isa. 65:20) Ehe gán hẹn mí flin lẹdo ogbọ̀n tọn he yin “jijodo na ojẹ̀” to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ lẹ. Nulunu nankọ die na mẹhe na gbọn tasinsinyẹn dali gbẹ́ nado nù sọn osin ogbẹ̀ tọn he họakuẹ enẹ mẹ lẹ! To Owhe Fọtọ́n lọ godo, pipli atẹṣitọ lẹ tọn de na nọgodona Satani. Mẹhe jẹagọdo gandudu dodo tọn Jehovah tọn lẹpo wẹ na mọ whẹdida dopolọ yí, yèdọ okú madopodo.—Osọ. 20:7-12.

20. Awuwledainanu he na hẹn ale wá na mí to Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ tẹwẹ atin he Ezekiẹli mọ lọ lẹ hẹn mí flin?

²⁰ Atin lẹ na núdùdù po azọ̀nhẹngbọ po. Jehovah ma jlo dọ ogbẹ̀ madopodo ni gbọ depope to mí mẹ go. Whladopo dogọ, e na hẹn ẹn diun dọ awuwledainanu he taidi atin he Ezekiẹli mọ nkọ lẹ na tin nado gọalọna mí, na mí nido tẹdo dotẹnmẹ hundote jiawu he ewọ na zedonukọnna mí go. Ṣigba to Paladisi mẹ, dona Jehovah tọn lẹ na hẹn ale wá na mí to agbasa-liho podọ to gbigbọ-liho. To olọn mẹ, Jesu Klisti to pọmẹ hẹ gandutọgbẹ́ 144 000 etọn lẹ na dugán taidi ahọlu lẹ na Owhe Fọtọ́n. Taidi pipli yẹwhenọ lẹ tọn de, omẹ 144 000 lọ lẹ na yí ale he avọ́sinsan ofligọ Klisti tọn hẹnwa lẹ zan nado hẹn gbẹtọvi nugbonọ lẹ jẹ pipé kọ̀n. (Osọ. 20:6) Awuwledainanu azọ̀nhẹngbọ to gbigbọ-liho podọ to agbasa-liho tọn ehe hẹn mí flin atin he Ezekiẹli mọ to tọ̀sisa lọ tó lẹ, yèdọ atin he sinsẹ́n yetọn dojó bọ amà yetọn nọ hẹnazọ̀ngbọ lẹ. Numimọ Ezekiẹli tọn dibla yin nudopolọ hẹ dọdai dagbedagbe devo he yin kinkandai gbọn apọsteli Johanu dali. (Hia Osọhia 22:1, 2.) Amà atin he Johanu mọ lọ lẹ tọn “tin na azọ̀nhẹngbọ akọta lẹ tọn.” Gbẹtọvi nugbonọ madosọha lẹ na mọaleyi sọn sinsẹ̀nzọn yẹwhenọ tọn omẹ 144 000 lẹ tọn mẹ.

21. Nawẹ numimọ tọ̀sisa tọn Ezekiẹli tọn yinuwado ji we gbọn, podọ etẹwẹ mí na gbadopọnna bọdego? (Pọ́n apotin lọ “Osin He to Víví de Wá Lẹzun Tọ̀sisa!”)

²¹ Dile a to nulẹnpọn do tọ̀sisa he Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ lọ ji, be ahun towe ma gọ́ na ayajẹ po todido po ya? Ojlẹ jiawu nankọ die mí to tepọn! Sọ lẹnnupọn do ehe ji—Jehovah ko yí dọdai lẹ zan sọn owhe fọtọ́n susu die nado fọnjlodotena mí gando Paladisi lọ go, bo yí homẹfa do to oylọ-basina mí nado tin to finẹ bosọ yinukundomọ hẹndi he gbloada dọdai enẹlẹ tọn. Be a na to finẹ ya? A gán nọ kanse dewe eyin a na tindo otẹn de nugbonugbo to Paladisi mẹ. Gbọ mí ni pọ́n lehe kandai he gbọngodo to dọdai Ezekiẹli tọn mẹ lẹ vọ́ jide na mí do.

1, 2. (a) Anademẹ tẹlẹ wẹ Jehovah na Ezekiẹli? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

EZEKIẸLI ṣẹṣẹ mọ numimọ de he na ko hẹn ẹn flin nuhe jọ to nudi owhe 900 die wayi to azán Mose po Jọṣua po tọn lẹ gbè. To ojlẹ enẹ mẹ, Jehovah de dogbó Aigba Pagbe tọn lọ tọn lẹ hia Mose bo wá dọna Jọṣua to nukọn mẹ lehe aigba lọ dona yin mimá na hẹnnu Islaeli tọn lẹ do. (Sọh. 34:1-15; Jọṣ. 13:7; 22:4, 9) Amọ́ todin, to owhe 593 J.W.M., Jehovah na anademẹ Ezekiẹli po kanlinmọ hatọ etọn lẹ po nado má Aigba Pagbe tọn lọ na hẹnnu Islaeli tọn lẹ whladopo dogọ!—Ezek. 45:1; 47:14; 48:29.

² Wẹndomẹ tẹwẹ numimọ ehe bẹhẹn na Ezekiẹli po kanlinmọ hatọ etọn lẹ po? Naegbọn numimọ ehe do yin asisa tulinamẹ tọn de na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to egbehe? Be e na wá mọ hẹndi he gbloada de to sọgodo ya?

3, 4. (a) Jidenamẹ ẹnẹ tẹlẹ wẹ numimọ godo tọn Ezekiẹli tọn bẹhẹn na kanlinmọ lọ lẹ? (b) To weta ehe mẹ, jidenamẹ tẹwẹ mí na gbadopọnna?

³ Numimọ godo tọn he Ezekiẹli mọ yin kinkando weta debọdo-dego ṣinẹnẹ mẹ to owe etọn mẹ. (Ezek. 40:1–48:35) E bẹ jidenamẹ tulinamẹ tọn ẹnẹ hẹn na kanlinmọ lọ lẹ gando akọta Islaeli tọn he yin hinhẹngọwa lọ go. Jidenamẹ tẹlẹ wẹ? Tintan, sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na yin hinhẹngọwa tẹmpli Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Awetọ, yẹwhenọ po lẹngbọhọtọ dodonọ lẹ po wẹ na penukundo akọta he yin hinhẹngọwa lọ go. Atọ̀ntọ, mẹhe na lẹkọwa Islaeli lẹpo wẹ na mọ ogú-yigba de yí. Podọ ẹnẹtọ, Jehovah na tin hẹ yé bo na nọ nọ̀ ṣẹnṣẹn yetọn whladopo dogọ.

⁴ Weta 13 po 14tọ owe ehe tọn po ko dọhodo lehe jidenamẹ awe tintan lẹ na mọ hẹndi do ji—enẹ wẹ hẹngọwa sinsẹ̀n-bibasi nugbo tọn po dehe gando nukọntọ po lẹngbọhọtọ dodonọ lẹ po go. To weta ehe mẹ, mí na dọhodo jidenamẹ atọ̀ntọ ji, yèdọ opagbe he gando ogú-yigba lọ mimọyi go. To weta he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna opagbe ẹnẹtọ he dohia dọ Jehovah na tin hẹ yé.—Ezek. 47:13-21; 48:1-7, 23-29.

5, 6. (a) To numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, aigba tẹwẹ dona yin mimá? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Etẹwẹ yin lẹndai numimọ aigba mimá tọn lọ tọn?

⁵ Hia Ezekiẹli 47:14. To numimọ mẹ, Jehovah dọ̀n ayidonugo Ezekiẹli tọn wá adà aigba tọn de ji he na wá taidi “jipa Edẹni tọn” to madẹnmẹ. (Ezek. 36:35) Enẹgodo, Jehovah dọmọ: “Lẹdo ehe wẹ mìwlẹ na má taidi ogú-yigba de na hẹnnu 12 Islaeli tọn lẹ.” (Ezek. 47:13) “Lẹdo” he na yin mimá lọ wẹ aigba Islaeli tọn he yin hinhẹngọwa lọ, ehe ji kanlinmọ lọ lẹ na lẹkọwa. Bọdego, dile e yin kinkandai to Ezekiẹli 47:15-21 mẹ do, Jehovah basi zẹẹmẹ yinukọn dogọ gando dogbó gbonu tọn aigba lọ blebu tọn go to gigọ́ mẹ.

⁶ Etẹwẹ yin lẹndai numimọ aigba mimá tọn ehe tọn? Zẹẹmẹ gigọ́ he yin bibasi gando dogbó lọ lẹ go vọ́ jide na Ezekiẹli po kanlinmọ hatọ etọn lẹ po dọ aigba yiwanna yetọn na yin hinhẹngọwa dandan. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n lehe jidevọnamẹ he wá sọn Jehovah dè enẹ, po zẹẹmẹ he họnwun bosọ yin bibasi to gigọ́ mẹ enẹlẹ po na ko hẹn ahun kanlinmọ lọ lẹ tọn gọ́ na ayajẹ do sọ! Be omẹ Jiwheyẹwhe tọn hohowhenu tọn lọ lẹ mọ aigba he yin mimá na yé taidi ogú de yí nugbo ya? Gbau.

 7. (a) Nujijọ tẹlẹ wẹ bẹjẹeji to owhe 537 J.W.M., podọ etẹwẹ ehe flin mí? (b) Kanbiọ tẹwẹ mí na gbadopọnna jẹnukọn?

⁷ To 537 J.W.M., yèdọ nudi owhe 56 to whenue Ezekiẹli mọ numimọ etọn godo, kanlinmọ fọtọ́n susu jẹ kọlẹyi aigba Islaeli tọn ji bo yí i taidi nutindo. Nujijọ ayidego tọn hohowhenu tọn enẹlẹ hẹn mí flin onú mọnkọ de he ko to jijọ to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣẹnṣẹn to egbezangbe. To aliho de mẹ, yelọsu ko mọ ogú-yigba de yí. Gbọnna? Jehovah na dotẹnmẹ devizọnwatọ etọn lẹ nado biọ aigba gbigbọmẹ tọn de ji bo yí i taidi nutindo. Eyin mọ wẹ whẹho lọ yin, hẹngọwa Aigba Pagbe tọn hohowhenu tọn lọ tọn gán plọn nususu mí gando hẹngọwa aigba gbigbọmẹ tọn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn go to egbehe. Ṣigba whẹpo mí nado gbadopọnna nuplọnmẹ enẹlẹ, mì gbọ mí ni na gblọndo kanbiọ ehe tọn jẹnukọn, “Naegbọn mí sọgan kudeji dọ aigba gbigbọmẹ tọn de tin to egbehe nugbonugbo?”

 8. (a) Akọta tẹwẹ Jehovah yí do diọ Islaeli jọwamọ tọn? (b) Etẹwẹ yin aigba kavi paladisi gbigbọmẹ tọn lọ? (c) Whetẹnu wẹ e wá aimẹ, podọ mẹnu lẹ wẹ ko wá e ji?

⁸ To numimọ he Ezekiẹli mọ jẹnukọn de mẹ, Jehovah dohia dọ dọdai he gando hẹngọwa Islaeli tọn go lẹ na wá mọ hẹndi to aliho he gbloada de mẹ to whenue “devizọnwatọ [etọn] Davidi,” yèdọ Jesu Klisti na jẹ gandu ji taidi Ahọlu. (Ezek. 37:24) Nujijọ enẹ wá aimẹ to 1914 W.M. To ojlẹ enẹ mẹ, akọta Islaeli jọwamọ tọn masọ yin omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ba, na yé ko yin tẹndiọna hoho gbọn akọta Islaeli gbigbọmẹ tọn de he bẹ Klistiani yiamisisadode lẹ hẹn dali. (Hia Matiu 21:43; 1 Pita 2:9.) Amọ́, e ma yindọ Jehovah yí akọta gbigbọmẹ tọn de do diọ akọta Islaeli jọwamọ tọn lọ kẹdẹ wẹ gba, ṣigba e sọ yí aigba kavi paladisi gbigbọmẹ tọn de do diọ aigba yinukundomọ Islaeli tọn. (Isa. 66:8) Dile mí ko mọ do to Weta 17tọ owe ehe tọn mẹ, aigba gbigbọmẹ tọn lọ yin lẹdo gbigbọmẹ tọn de he mẹ hihọ́ tin te, kavi agblò nuwiwa tọn de he mẹ pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn to Jehovah sẹ̀n te sọn 1919 gbọ́n. (Pọ́n apotin 9B, “Naegbọn E Do Yin 1919?”) Dile ojlẹ to yìyì, mẹhe tindo todido aigba ji tọn lẹ, yèdọ “lẹngbọ devo lẹ,” lọsu jẹ aigba gbigbọmẹ tọn ehe ji wá ji. (Johanu 10:16) Dile etlẹ yindọ paladisi gbigbọmẹ tọn lọ fọ́n bo to gbigblo deji to egbehe, Amagẹdọni godo janwẹ dona etọn lẹ na hẹn ale wá te to gigọ́ mẹ.

 9. Nudọnamẹ gigọ́ tẹlẹ wẹ Jehovah na gando aigba lọ mimá go?

⁹ Hia Ezekiẹli 48:1, 28. To whenue Jehovah ko dọ dogbó gbonu tọn aigba lọ tọn lẹ godo, e basi zẹẹmẹ gigọ́ do lehe aigba lọ na yin mimá do ji. E na anademẹ dọ ogú hẹnnu 12 lọ lẹ tọn dona yin mimá do zẹnzẹn podọ do ohá dopolọ ji sọn agewaji yì hùwaji, bẹsọn hẹnnu Dani tọn ji to agewaji pete aigba lọ tọn bo wá vivọnu po hẹnnu Gad tọn po to dogbó aigba lọ tọn ji to hùwaji pete. Aigba he hẹnnu 12 lọ lẹ dopodopo mọyi to flala bo bẹsọn dogbó gbonu tọn ogú-yigba lọ tọn sọn whèzẹtẹn-waji yì Ohù Daho lọ kavi Ohù Meditelane tọn tó to whèyihọ-waji.—Ezek. 47:20.

10. Jide tẹwẹ adà numimọ lọ tọn ehe sọgan ko na kanlinmọ lọ lẹ?

¹⁰ Jide tẹwẹ adà numimọ lọ tọn ehe sọgan ko na kanlinmọ lọ lẹ? Nudọnamẹ gigọ́ he Ezekiẹli na gando aigba lọ mimá go sọgan ko hẹn ẹn họnwun na kanlinmọ lọ lẹ dọ aigba lọ na yin mimá to aliho he to kannukannu de mẹ. Humọ, aigba lọ he na yin mimá do zẹnzẹn to hẹnnu 12 lọ lẹpo ṣẹnṣẹn dohia dọ kanlinmọ he na lẹkọ lọ lẹpo wẹ na mọ ogú-yigba de yí dandan to aigba he yin hinhẹngọwa lọ ji. Mẹdepope ma na lẹkọwa bo na ba aigba kavi fihe e na nọ pò.

11. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn numimọ dọdai tọn he gando aigba lọ mimá go mẹ? (Pọ́n apotin lọ “Aigba lọ Mimá.”)

¹¹ Nuplọnmẹ he na tulimẹ tẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn numimọ lọ mẹ to egbehe? E ma yin yẹwhenọ lẹ, Levinu lẹ po ahọvi lẹ po kẹdẹ wẹ na mọtẹn to Aigba Pagbe tọn he yin hinhẹngọwa lọ ji, ṣigba mẹhe wá sọn hẹnnu 12 lọ lẹ mẹ lẹpo. (Ezek. 45:4, 5, 7, 8) Mọdopolọ to egbehe, e ma yin pipotọ mẹyiamisisadode lẹ tọn po mẹhe to anadenanu to “gbẹtọ susugege” lọ ṣẹnṣẹn lẹ po kẹdẹ wẹ na mọtẹn to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ, ṣigba mẹhe gbẹtọ susugege lọ bẹhẹn lẹpo.a (Osọ. 7:9) Eyin azọngban mítọn to titobasinanu lọ mẹ tlẹ taidi nuhe ma yin nujọnu sọmọ, mí tindo otẹn nujọnu tọn de po azọ́ndenamẹ he họakuẹ de po to aigba gbigbọmẹ tọn lọ ji. Lehe enẹ namẹ jide bosọ miọnhomẹnamẹ do sọ!

12, 13. Anademẹ tangan tẹlẹ wẹ Jehovah na gando lehe aigba lọ na yin mimá na hẹnnu lọ lẹ do go?

¹² Delẹ to anademẹ he Jehovah na gando aigba lọ mimá go lẹ mẹ sọgan ko paṣa Ezekiẹli, na yé gbọnvona dehe Jiwheyẹwhe ko na Mose wayi lẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna vogbingbọn awe to yé mẹ. Dopo gando aigba lọ go bọ awetọ gando mẹhe na nọ e ji lẹ go.

¹³ Tintan, aigba lọ. Mose mọ anademẹ yí nado na aigba susu hẹnnu daho lẹ bo na aigba vude hẹnnu pẹvi lẹ. (Sọh. 26:52-54) Ṣigba to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, Jehovah na anademẹ tangan delẹ dọ hẹnnu dopodopo dona mọ “mimá he sọzẹn” aigba lọ tọn yí [yèdọ “mẹdopodopo taidi nọvisunnu etọn tọn,” Odò.]. (Ezek. 47:14) Gbọnmọ dali, tedidi ogú-yigba 12 he yin mimá na hẹnnu lọ lẹ dopodopo sọn dogbó agewaji tọn kọ̀n yì dogbó hùwaji tọn kọ̀n dona yin nudopolọ. Islaelivi lẹpo—mahopọnna hẹnnu he mẹ yé wá sọn—wẹ na mọaleyi sọn sinsẹ́n dojó he Aigba Pagbe tọn he mẹ osin pé ganji lọ na hẹnwa lẹ tọn mẹ do zẹnzẹn.

14. Nawẹ anademẹ he Jehovah na gando mẹhe to jonọ-gbéji lẹ go yì zẹ̀ nuhe e dọ to Osẹ́n Mose tọn mẹ go gbọn?

¹⁴ Awetọ, mẹhe na nọ e ji lẹ. Osẹ́n Mose tọn basi hihọ́na jonọ lẹ bo na yé dotẹnmẹ nado tindo mahẹ to sinsẹ̀n-bibasi hlan Jehovah mẹ, amọ́ yé ma nọ mọ ogú-yigba de yí. (Lev. 19:33, 34) Ṣigba todin, nuhe Jehovah dọna Ezekiẹli yì zẹ̀ nuhe Ewọ dọ to Osẹ́n lọ mẹ go. Jehovah na ẹn anademẹ dọmọ: “Mì . . . na ogú de mẹhe to jonọ-gbéji lọ sọn aigba hẹnnu he mẹ e wá sawhé do lọ tọn mẹ.” Po gbedide enẹ po, Jehovah de vogbingbọn daho he tin to “Islaelivi jọnun lẹ” po jonọ he wá sawhé do aigba lọ ji lẹ po ṣẹnṣẹn sẹ̀. (Ezek. 47:22, 23) To aigba he yin hinhẹngọwa bọ Ezekiẹli mọ to numimọ mẹ lọ ji, e doayi e go dọ mẹhe nọ nọ̀ aigba lọ ji lẹ nọ yin pinpọnhlan di nudopolọ bo to sinsẹ̀n to pọmẹ.—Lev. 25:23.

15. Nugbo he họnwun gando Jehovah go tẹwẹ anademẹ he e na gando aigba lọ po mẹhe na nọ e ji lẹ po go dehia?

¹⁵ Anademẹ ayidego tọn awe he Ezekiẹli mọyi gando aigba lọ po mẹhe na nọ e ji lẹ po go dona ko vọ́ jide na kanlinmọ lọ lẹ. Yé yọnẹn dọ Jehovah na má aigba lọ do zẹnzẹn na yé, vlavo yé yin Islaelivi jọnun wẹo kavi yin jonọ he to Jehovah sẹ̀n. (Ẹzla 8:20; Nẹh. 3:26; 7:6, 25; Isa. 56:3, 8) Anademẹ enẹlẹ sọ de nugbo he họnwun bo na tulimẹ de hia, enẹ wẹ yindọ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹpo wẹ họakuẹ na ẹn do zẹnzẹn. (Hia Hagai 2:7.) To egbehe, vlavo mí tindo todido olọn mẹ tọn kavi aigba ji tọn, mí nọ yọ́n pinpẹn nugbo enẹ tọn.

16, 17. (a) Ale tẹlẹ wẹ mí mọyi sọn dogbapọnna nudọnamẹ gigọ́ he yin nina gando aigba lọ po mẹhe na nọ e ji lẹ po go mẹ? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ he bọdego mẹ?

¹⁶ Ale tẹlẹ wẹ mí mọyi sọn dogbapọnna nudọnamẹ gigọ́ ehelẹ gando aigba lọ po mẹhe na nọ e ji lẹ po go mẹ? Mí mọ nuflinmẹ yí dọ zẹ́nsisọ po pọninọ po dona yin ohia ayidego tọn pipli mẹmẹsunnu tọn mítọn lẹdo aihọn pé tọn. Jehovah ma nọ homẹnukuntapọn. Mí dona nọ kanse míde dọ: ‘Be n’nọ dapana mẹnukuntahihopọn dile Jehovah nọ wà do ya? Be n’nọ do sisi ahundopo tọn hia sinsẹ̀n-basitọ hatọ dopodopo, mahopọnna akọ̀ kavi ninọmẹ gbẹ̀mẹ tọn etọn ya?’ (Lom. 12:10) Homẹ mítọn hùn dọ Jehovah ko na mímẹpo tẹnmẹ to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ do zẹnzẹn, yèdọ fihe mí nọ yí alindọn lẹpo do sẹ̀n Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn bo nọ duvivi dona etọn lẹ tọn te.—Gal. 3:26-29; Osọ. 7:9.

¹⁷ Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna jidenamẹ ẹnẹtọ he tin to adà godo tọn numimọ godo tọn Ezekiẹli tọn mẹ—enẹ wẹ, opà he Jehovah do dọ emi na tin hẹ kanlinmọ lọ lẹ. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn opagbe enẹ mẹ? Mí na mọ gblọndo lọ to hosọ he bọdego mẹ.

1, 2. (a) Adà vonọtaun aigba lọ tọn tẹwẹ dona yin didedovo? (Pọ́n yẹdide he to wepa lọ ji.) (b) Jide tẹwẹ numimọ lọ na kanlinmọ lọ lẹ?

TO NUMIMỌ godo tọn Ezekiẹli tọn mẹ, e mọdọ adà aigba lọ tọn de dona yin didedovo na lẹndai vonọtaun de. Adà he yin didedovo lọ ma yin ogú-yigba de na hẹnnu Islaelivi lẹ tọn depope, kakatimọ nunina de wẹ hlan Jehovah. Ezekiẹli sọ sè dogbọn tòdaho ayidego tọn de dali he tindo yinkọ he jiawu de. Adà numimọ lọ tọn ehe vọ́ jide na kanlinmọ lọ lẹ to aliho titengbe hugan de mẹ dọ: Jehovah na tin hẹ yé to whenue yé lẹkọwa aigba yiwanna yetọn ji.

² Ezekiẹli basi zẹẹmẹ nunina enẹ tọn na mí to gigọ́ mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai enẹ he bẹ zẹẹmẹ gigọ́ lẹ hẹn na mí taidi sinsẹ̀n-basitọ nugbo Jehovah tọn lẹ.

 3. Adà atọ́n tẹlẹ wẹ aigba he yin didedovo na Jehovah lọ bẹhẹn, podọ lẹndai tẹwẹ lẹdo enẹlẹ tin na? (Pọ́n apotin lọ “Nunina He Mì Na Dedovo.”)

³ Aigba vonọtaun lọ dite na kilomẹtlu 13 sọn agewaji yì hùwaji podọ kilomẹtlu 13 sọn whèzẹtẹn yì whèyihọ. Aigba enẹ he tindo adà ẹnẹ he sọzẹn hẹ yede yin yiylọdọ “nunina lọ blebu.” E yin mimá do adà atọ̀n ji bọ yé to ohá dopolọ ji. Adà he to aga lọ yin didedovo na Levinu lẹ bọ adà he to ṣẹnṣẹn yin didedovo na tẹmpli lọ po yẹwhenọ lẹ po. Adà awe enẹlẹ wẹ nọpọ́ do yin “nunina wiwe” lọ. Adà pẹvi pete he to odò, kavi “lẹdo he pò” lọ tin na “mẹhe nọ nọ̀” tòdaho lọ mẹ lẹ. Yewlẹ wẹ na nọ yí i zan.—Ezek. 48:15, 20.

 4. Etẹwẹ kandai he gando nunina bibasi hlan Jehovah go ehe plọn mí?

⁴ Etẹwẹ kandai he gando nunina bibasi hlan Jehovah go ehe plọn mí? To whenue Jehovah de aigba de dovo jẹnukọn taidi nunina vonọtaun whẹpo do de hẹnnu lẹ tọn bọdego, ewọ dohia dọ fihe gbigbọnu lẹ nọ wá sọn to aigba lọ ji wẹ ayidonugo dona yin nina jẹnukọn. (Ezek. 45:1) Matin ayihaawe, kanlinmọ lọ lẹ plọn nususu gando enẹ go to aigba lọ mimá whenu. Yé dona nọ ze sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ. Mọdopolọ to egbehe, mílọsu nọ pọ́n nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ, enẹ wẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn pinplọn, opli Klistiani tọn lẹ yìyì po mahẹ tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ po hlan taidi nuhe dona tin to otẹn tintan mẹ. Eyin mí hodo apajlẹ Jehovah tọn gbọn nujọnu lẹ zizedo otẹn tintan mẹ dali, gbẹzan egbesọ tọn mítọn nọ sinai do sinsẹ̀n-bibasi hlan ewọ ji.

5, 6. (a) Mẹnu lẹ tọn wẹ tòdaho lọ yin? (b) Etẹlẹ wẹ tòdaho lọ ma to alọdlẹndo, podọ etẹwutu?

⁵ Hia Ezekiẹli 48:15. Etẹwẹ “tòdaho lọ” po aigba he lẹdo e lẹ po zẹẹmẹdo? (Ezek. 48:16-18) To numimọ lọ mẹ, Jehovah ko dọna Ezekiẹli dọmọ: ‘Lẹdo he yin nina tòdaho lọ na yin owhé Islaeli lẹpo pete tọn.’ (Ezek. 45:6, 7) Gbọnmọ dali, tòdaho lọ po aigba he lẹdo e lẹ po ma yin apadewhe “nunina wiwe” he dona yin “[didedovo] na Jehovah” lọ tọn. (Ezek. 48:9) Po zẹẹmẹ enẹ po to ayiha mẹ, mì gbọ mí ni gbadopọnna nuhe tito tòdaho lọ tọn sọgan plọn mí to egbehe.

⁶ Nado yọ́n nuhe mí sọgan plọn sọn tito tòdaho lọ tọn mẹ, mí dona yọ́n nuhe tòdaho ehe ma nọtena whẹ́. E ma to alọdlẹndo tòdaho Jelusalẹm tọn po tẹmpli etọn he yin vivọgbá lọ po. Etẹwutu? Na tẹmpli de ma tin to tòdaho he Ezekiẹli mọ lọ mẹ. Podọ tòdaho lọ ma to alọdlẹndo tòdaho devo depope to aigba Islaeli tọn he yin hinhẹngọwa lọ ji. Etẹwutu? Na tòdaho he tindo adà voovo he yin nùdego to numimọ ehe mẹ nkọ de ma yin gbigbá pọ́n gbede gbọn kanlinmọ he lẹkọwa lọ lẹ kavi ovivi yetọn lẹ dali. Humọ, tòdaho lọ ma sọgan nọtena tòdaho olọn mẹ tọn de. Etẹwutu? Na e yin gbigbá do aigba he tin na “onú paa lẹ [kavi, nuhe ma yin wiwe]” lẹ ji, yèdọ aigba de he gbọnvona dehe yin kinklandovo na sinsẹ̀n-bibasi wiwe.—Ezek. 42:20.

 7. Etẹwẹ tòdaho he Ezekiẹli mọ lọ to alọdlẹndo, podọ etẹwẹ e sọgan ko nọtena? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁷ To whelọnu lo, etẹwẹ tòdaho he Ezekiẹli mọ lọ to alọdlẹndo? Flindọ, numimọ dopolọ he mẹ e mọ aigba lọ te mẹ wẹ e mọ tòdaho lọ te. (Ezek. 40:2; 45:1, 6) Ohó Jiwheyẹwhe tọn dohia dọ aigba lọ yin aigba gbigbọmẹ tọn de, enẹwutu tòdaho lọ lọsu dona yin tòdaho gbigbọmẹ tọn de. To paa mẹ, linlẹn tẹwẹ hogbe lọ “tòdaho” nọ bẹhẹn? Hogbe lọ nọ bẹ linlẹn gbẹtọ he to gbẹnọ to pọmẹ bo tin to pipli he yin tito-basina ganji de mẹ lẹ tọn hẹn. Enẹwutu, tòdaho he yin tito-basina ganji he Ezekiẹli mọ—ehe tin to aigba he tindo adà ẹnẹ he sọzẹn hẹ yede ji lọ—sọgan ko nọtena tito anadenanu tọn he to yìyì ganji de.

 8. Agblò nuwiwa tọn tẹ ji wẹ tito anadenanu tọn enẹ to nuyiwa do, podọ etẹwutu?

⁸ Agblò nuwiwa tọn tẹ ji wẹ tito anadenanu tọn enẹ to nuyiwa do? Numimọ Ezekiẹli tọn dohia dọ tòdaho ehe nọ deanana nuhe to yìyì to aigba gbigbọmẹ tọn lọ ji lẹpo. Enẹwutu to egbehe, tito anadenanu tọn ehe to anadena agblò nuwiwa tọn omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn lẹpo. Podọ etẹwẹ nugbo lọ dọ tòdaho lọ tin to aigba paa, kavi aigba he ma yin wiwe de ji plọn mí? E flin mí dọ e ma yin tito anadenanu tọn olọn mẹ tọn de wẹ tòdaho lọ nọtena, ṣigba aigba ji tọn de wẹ, ehe to azọ́nwa nado hẹn ale wá na mẹhe to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹpo.

 9. (a) Mẹnu lẹ wẹ tito anadenanu tọn aigba ji tọn ehe bẹhẹn to egbehe? (b) Etẹwẹ Jesu na wà to Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ?

⁹ Mẹnu lẹ wẹ tito anadenanu tọn aigba ji tọn ehe bẹhẹn? To numimọ Ezekiẹli tọn mẹ, mẹhe to anadenanu to gandudu tòdaho lọ tọn mẹ nọ yin yiylọdọ “ahọvi lọ.” (Ezek. 45:7) Ewọ yin nugopọntọ to gbẹtọ lọ lẹ ṣẹnṣẹn, amọ́ e ma yin yẹwhenọ de, mọ e masọ yin Levinu de. Na taun tọn, nuyiwa ahọvi ehe tọn hẹn mí flin nugopọntọ agun tọn he ma yin mẹyiamisisadode to egbehe lẹ. Lẹngbọhọtọ gbigbọmẹ tọn mẹtọnhopọntọ ehelẹ he wá sọn “lẹngbọ devo lẹ” mẹ yin devizọnwatọ aigba ji tọn whiwhẹnọ lẹ to gandudu olọn mẹ tọn Klisti tọn glọ. (Joh. 10:16) To Owhe Fọtọ́n he ja lọ gblamẹ, Jesu na ṣinyan mẹho he pegan kavi “ahọvi lẹ to aigba lẹpo ji” bo deazọ́nna yé. (Salm. 45:16) To anademẹ Ahọluduta olọn mẹ tọn lọ tọn glọ, yé na penukundo dagbemẹninọ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn go to Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ.

10. Nawẹ yinkọ tòdaho lọ tọn nọ yin, podọ jide tẹwẹ ehe namẹ?

¹⁰ Hia Ezekiẹli 48:35. Yinkọ tòdaho lọ tọn wẹ “Jehovah Tin to Finẹ.” Yinkọ enẹ hẹnmẹ kudeji dọ mẹhe to tòdaho ehe mẹ lẹ na nọ tindo numọtolanmẹ lọ dọ Jehovah tin to ṣẹnṣẹn yetọn. Gbọn tòdaho he to ṣẹnṣẹn aigba he yin hinhẹngọwa lọ tọn didohia Ezekiẹli dali, Jehovah to didọna kanlinmọ lọ lẹ to aliho de mẹ dọmọ: ‘Yẹn na tin hẹ mì whladopo dogọ!’ Jidenamẹ nankọ die!

11. Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn numimọ Ezekiẹli tọn he gando tòdaho lọ po yinkọ etọn he tindo zẹẹmẹ po go mẹ?

¹¹ Etẹlẹ wẹ mí sọgan plọn sọn adà dọdai Ezekiẹli tọn ehe mẹ? Yinkọ tòdaho ehe tọn hẹn mí mẹhe yin devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn to egbehe lẹ kudeji dọ Jehovah tin hẹ devizọnwatọ nugbonọ aigba ji tọn etọn lẹ todin podọ e nasọ wàmọ to whepoponu. Yinkọ he tindo zẹẹmẹ ehe sọ zinnudo nugbo titengbe de ji: Tòdaho lọ ma tin-to-aimẹ nado ze mẹde do otẹn aṣẹpipa tọn mẹ, kakatimọ nado ze aliho owanyinọ po lẹnpọn dagbe tọn Jehovah tọn lẹ po daga. Di apajlẹ, Jehovah ma ze tito aigba lọ mimá tọn do alọmẹ na mẹhe to anadenanu to finẹ lẹ, to linlẹn de mẹ, dile gbẹtọvi paa lẹ sọgan mọdọ e jẹ do. Kakatimọ, Jehovah nọ donukun dọ mẹhe to anadenanu lẹ ni yọ́n pinpẹn mimá aigba lọ tọn kavi lẹblanulọkẹyi he ewọ lọsu ko na devizọnwatọ etọn lẹ tọn, ehe bẹ “agbátọnọ” lẹ lọsu hẹn.—Howh. 19:17; Ezek. 46:18; 48:29.

12. (a) Adà tòdaho lọ tọn tẹwẹ jẹna ayidego, podọ etẹwẹ ehe dohia? (b) Nuflinmẹ titengbe tẹwẹ adà numimọ lọ tọn ehe bẹhẹn na Klistiani nugopọntọ lẹ?

¹² Adà tòdaho lọ “Jehovah Tin to Finẹ” tọn devo tẹwẹ sọ jẹna ayidego? To whenue tòdaho hohowhenu tọn lẹ nọ tindo adó po họngbo vude po dile e sọgan yọnbasi do na hihọ́ yetọn, tòdaho ehe uwọ tindo họngbo 12! (Ezek. 48:30-34) Sọha họngbo lọ lẹ tọn he sù enẹ (atọ̀n to adà ẹnẹ tòdaho lọ tọn dopodopo ji) dohia dọ mẹhe to anadenanu to tòdaho ehe mẹ lẹ yọ́n dọnsẹpọ bo nọ hẹn yede tin-to-aimẹ na devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹpo to whepoponu. Humọ, họngbo 12 he tòdaho lọ tindo to didehia dọ e tin to nùvo na mẹlẹpo, yèdọ “owhé Islaeli [tọn] lẹpo pete.” (Ezek. 45:6) Nugbo lọ dọ tòdaho lọ tindo họngbo susu yin nuflinmẹ titengbe de na Klistiani nugopọntọ lẹ. Jehovah jlo dọ yé ni yọ́n dọnsẹpọ bo nọ wleawufo nado hẹn yede tin-to-aimẹ na mẹhe tin to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹpo.

13. Etẹwẹ Jehovah dọ gando sinsẹ̀nzọn wunmẹ voovo he mẹlẹ na wà go?

¹³ Mì gbọ mí ni lẹkọyi ojlẹ Ezekiẹli tọn mẹ bo gbadopọnna nudọnamẹ devo lẹ he e kàn to numimọ ayidego tọn he gando aigba lọ mimá go mẹ. Jehovah dọho gando mẹhe to sinsẹ̀nzọn wunmẹ voovo wà lẹ go. Yẹwhenọ lẹ—“yèdọ lizọnyitọ fiwiwe lọ tọn lẹ”—dona nọ basi avọ́sinsan lẹ bo dọnsẹpọ Jehovah nado yilizọn na ẹn. Podọ Levinu lẹ—enẹ wẹ mẹhe “nọ yilizọn to tẹmpli mẹ lẹ”—dona “nọ penukundo sinsẹ̀nzọn etọn po nuhe dona yin wiwà to e mẹ lẹpo po go.” (Ezek. 44:14-16; 45:4, 5) Humọ, azọ́nwatọ lẹ dona to azọ́nwa to fihe sẹpọ tòdaho lọ. Mẹnu lẹ wẹ azọ́nwatọ enẹlẹ?

14. Etẹwẹ azọ́nwatọ he nọ nọgodona tòdaho lọ lẹ hẹn mí flin?

¹⁴ Azọ́nwatọ enẹlẹ nọ nọgodona tòdaho lọ bo wá sọn “hẹnnu Islaeli tọn lẹpo mẹ.” Azọ́n yetọn wẹ nado do jinukun he na “yin núdùdù na mẹhe nọ wazọ́n to tòdaho lọ mẹ lẹ.” (Ezek. 48:18, 19) Be tito ehe ma hẹn mí flin dotẹnmẹ hundote de he mí tindo to egbehe ya? Mọwẹ. To egbehe, mẹhe tin to paladisi gbigbọmẹ tọn lọ mẹ lẹpo wẹ tindo dotẹnmẹ hundote lọ nado nọgodona sinsẹ̀nzọn nọvisunnu yiamisisadode Klisti tọn lẹ po sinsẹ̀nzọn mẹhe yin apadewhe “gbẹtọ susugege” lọ tọn lẹ po tọn, yèdọ mẹhe ko yin dide gbọn Jehovah dali nado yin nukọntọ lẹ. (Osọ. 7:9, 10) Dopo to aliho tangan he mẹ mí nọ nọgodona yé te wẹ yindọ mí nọ desọn ojlo mẹ bo nọ kọngbedopọ hẹ anademẹ afanumẹ nugbonọ lọ tọn.

15, 16. (a) Nudọnamẹ devo tẹwẹ mí sọgan mọyi sọn numimọ Ezekiẹli tọn mẹ? (b) Nuwiwa mọnkọtọn tẹlẹ mẹ wẹ dotẹnmẹ hundote na mí nado tindo mahẹ te?

¹⁵ Numimọ Ezekiẹli tọn sọ bẹ nudọnamẹ devo hẹn, ehe mẹ mí sọgan plọnnu sọn gando lizọnyizọn mítọn go. Nudọnamẹ tẹwẹ? Jehovah dọ dọ mẹhe wá sọn hẹnnu 12 he ma yin Levi tọn mẹ lẹ na nọ wazọ́n to ofi voovo awe: enẹ wẹ to awánu tẹmpli lọ tọn mẹ podọ to kanlindugbo tòdaho lọ tọn ji. Azọ́n tẹwẹ yé nọ wà to ofi awe lọ lẹ? To awánu tẹmpli lọ tọn mẹ, hẹnnu lẹpo nọ “wá . . . nado basi sinsẹ̀n” gbọn avọ́sinsan lẹ bibasi hlan Jehovah dali. (Ezek. 46:9, 24) To kanlindugbo tòdaho lọ tọn ji, hagbẹ hẹnnu lọ lẹpo tọn nọ wá nado pọ̀ aigba he to finẹ nado nọgodona tòdaho lọ. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ azọ́nwatọ ehelẹ tọn mẹ?

¹⁶ To egbehe, dotẹnmẹ lọ hundote na hagbẹ gbẹtọ susugege lọ tọn lẹ nado tindo mahẹ to nuwiwa delẹ mẹ taidi dehe yin wiwà to numimọ Ezekiẹli tọn mẹ lẹ nkọ. Yé nọ sẹ̀n Jehovah “to tẹmpli etọn mẹ” gbọn avọ́sinsan pipà tọn lẹ bibasi dali. (Osọ. 7:9-15) Yé nọ wàmọ gbọn mahẹ tintindo to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ podọ gbọn yise yetọn didohia po gbèzeyiaga po to opli Klistiani tọn lẹ ji dali. Yé nọ mọdọ sinsẹ̀n-bibasi hlan Jehovah tlọlọ wẹ yin azọngban titengbe hugan yetọn. (1 Otàn. 16:29) Gbọnvona enẹ, mẹsusu to omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ nọ penugo nado nọgodona titobasinanu Jiwheyẹwhe tọn to aliho dagbe susu mẹ. Di apajlẹ, yé nọ gọalọ nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn lẹ po alahọ lẹ po bo nọ penukundo yé go bosọ nọ gọalọ to azọ́n devo he titobasinanu Jehovah tọn zedai lẹ mẹ. Mẹdevo lẹ nọ nọgodona azọ́n ehelẹ gbọn nunina akuẹ tọn lẹ bibasi dali. To linlẹn de mẹ, yé to aigba enẹ pọ̀ “na gigo Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Kọl. 10:31) Yé nọ yí zohunhun po ayajẹ po do hẹn azọ́ndenamẹ yetọn di, na yé yọnẹn dọ “avọ́sinsan mọnkọtọn lẹ go wẹ homẹ [Jehovah] tọn nọ hùn do taun.” (Heb. 13:16) Be a to dotẹnmẹ hundote ehelẹ yizan to gigọ́ mẹ ya?

17. (a) Hẹndi he gbloada numimọ Ezekiẹli tọn tẹwẹ mí na mọ to sọgodo? (b) To Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ, mẹnu lẹ wẹ na mọaleyi sọn tòdaho anadenanu tọn lọ mẹ?

¹⁷ To sọgodo, be numimọ Ezekiẹli tọn he gando nunina lọ go na mọ hẹndi he gbloada de ya? Gbau! Lẹnnupọndo ehe ji: Ezekiẹli mọdọ adà aigba lọ tọn he yin yiylọdọ “nunina wiwe” lọ tin to ṣẹnṣẹn aigba lọ tọn. (Ezek. 48:10) Mọdopolọ to Amagẹdọni godo, mahopọnna fidepope he mí na nọ to aigba ji, Jehovah na tin po mí po. (Osọ. 21:3) To Owhe Fọtọ́n lọ gblamẹ, tòdaho anadenanu tọn lọ—enẹ wẹ, mẹhe na yin dide to aigba ji nado penukundo nuhudo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn go lẹ—na dlẹnkanna nuyiwadomẹji etọn lẹdo aihọn pé gbọn anademẹ po tudohomẹnamẹ owanyinọ lẹ po nina hagbẹ “aigba yọyọ” lọ tọn lẹpo dali, yèdọ pipli gbẹtọvi tọn yọyọ de.—2 Pita 3:13.

18. (a) Naegbọn mí sọgan kudeji dọ tòdaho anadenanu tọn lọ na wanu to kọndopọ mẹ hẹ gandudu Jiwheyẹwhe tọn? (b) Jidide mlẹnmlẹn tẹwẹ yinkọ tòdaho lọ tọn hẹn mí tindo?

¹⁸ Naegbọn mí sọgan kudeji dọ tòdaho anadenanu tọn lọ na nọ wanu to kọndopọ mẹ mlẹnmlẹn hẹ gandudu Jiwheyẹwhe tọn? Na Ohó Jiwheyẹwhe tọn dohia hezeheze dọ tòdaho aigba ji tọn he tindo họngbo 12 lọ taidi tòdaho olọn mẹ tọn he tindo họngbo 12, yèdọ Jelusalẹm Yọyọ lọ, he bẹ gandutọgbẹ́ Klisti tọn 144 000 lẹ hẹn. (Osọ. 21:2, 12, 21-27) Ehe dohia dọ tito anadenanu tọn aigba ji tọn lọ na nọ kẹalọyi nudide he Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn basi to olọn mẹ lẹ bo hẹn ẹn diun dọ yé yin hihodo po sọwhiwhe po. Mọwẹ, yinkọ tòdaho lọ tọn “Jehovah Tin to Finẹ” hẹn dopodopo mítọn deji dọ sinsẹ̀n-bibasi wiwe-ṣeke na gbọṣi aimẹ bo nasọ zindonukọn kakadoi to Paladisi mẹ. Sọgodo dagbe nankọ die to tepọn mí!