Mateo

13 Sina man nga adlaw, si Jesus naggua sa balay kag nagpungko sa higad sang dagat. 2 Kag nagtipon sa iya ang madamo nga tawo. Gani nagsakay sia kag nagpungko sa sakayan, kag ang tanan nga tawo nagtindog sa higad sang baybay.+ 3 Dayon gintudluan niya sila sing madamo nga butang paagi sa mga ilustrasyon.+ Nagsiling sia: “Isa ka manugsab-ug ang naglakat sa pagsab-ug.+ 4 Samtang nagasab-ug sia, ang iban nga binhi nagtupa sa higad sang dalan, kag nag-abot ang mga pispis kag gintuka ini.+ 5 Ang iban nagtupa sa batuhon nga lugar kag nagtubo ini gilayon bangod indi madalom ang duta.+ 6 Apang sang nagbutlak ang adlaw, nalayong ini kag nalaya bangod wala ini nakapanggamot sing maayo. 7 Ang iban pa nagtupa sa tunga sang tunukon nga mga tanom, kag sang nagdabong ang tunukon nga mga tanom, nalumos ini.+ 8 Ang iban pa gid nagtupa sa maayo nga duta kag nagpamunga, ang isa 100 ka pilo, ang isa pa 60, ang isa pa gid 30.+ 9 Ang makabati magpamati sing maayo.”+

10 Gani nagpalapit ang iya mga disipulo kag nagpamangkot: “Ngaa nagahambal ka sa ila paagi sa mga ilustrasyon?”+ 11 Nagsabat sia: “Ginhatagan kamo sing paghangop sa sagrado nga mga likom+ sang Ginharian sang langit, apang sila wala. 12 Kay ang may paghangop makabaton sing dugang nga paghangop, kag sa ulihi madamo pa ang mabaton niya; apang ang wala sing paghangop, bisan ang iya diutay nga paghangop kuhaon.+ 13 Gani nagahambal ako sa ila paagi sa mga ilustrasyon; kay nagatulok sila apang indi sila makakita, kag nagapamati sila apang indi sila makabati, kag indi sila makahangop.+ 14 Gani natuman sa ila ang tagna ni Isaias. Nagasiling ini: ‘Makabati kamo apang indi gid kamo makahangop, magatulok kamo apang indi gid kamo makakita.+ 15 Kay ang tagipusuon sining katawhan nagtig-a, kag nagapamati sila apang indi sila makabati, kag ginpiyong nila ang ila mga mata agod ang ila mga mata indi makakita, ang ila mga dulunggan indi makabati kag ang ila tagipusuon indi makahangop kag manumbalik sa akon kag ayuhon ko sila.’+

16 “Apang, malipayon kamo bangod makakita ang inyo mga mata kag makabati ang inyo mga dulunggan.+ 17 Kay sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, madamo nga manalagna kag matarong nga mga tawo ang naghandum nga makita ang mga butang nga inyo nakita apang wala nila ini makita,+ kag naghandum nga mabatian ang mga butang nga inyo nabatian apang wala nila ini mabatii.

18 “Gani, pamatii ninyo ang kahulugan sining ilustrasyon tuhoy sa manugsab-ug.+ 19 Kon ang tawo nagapamati sa pulong sang Ginharian apang wala niya ini mahangpi, nagaabot ang malauton+ kag ginakuha ang binhi nga ginsab-ug sa iya tagipusuon; amo ini ang binhi nga nagtupa sa higad sang dalan.+ 20 Tuhoy sa binhi nga nagtupa sa batuhon nga mga lugar, amo ini ang nagapamati sa pulong kag sa gilayon nagabaton sini nga may kalipay.+ 21 Apang, ang pulong wala nagpanggamot sa iya tagipusuon, kag wala ini nagdugay. Sa pag-abot sang kapipit-an ukon paghingabot tungod sa pulong, sa gilayon nadula ang iya pagtuo. 22 Tuhoy sa binhi nga nagtupa sa tunga sang tunukon nga mga tanom, amo ini ang nagapamati sa pulong, apang ang kabalaka sa sini nga sistema sang mga butang*+ kag ang limbong sang manggad nagalumos sa pulong, kag nangin indi mabungahon ini.+ 23 Tuhoy sa binhi nga nagtupa sa maayo nga duta, amo ini ang nagapamati sa pulong kag nakahangop sini kag nagpamunga, ang isa 100 ka pilo, ang isa pa 60, ang isa pa gid 30.”+

24 Nagsugid sia sing isa pa ka ilustrasyon: “Ang Ginharian sang langit kaangay sang isa ka tawo nga nagsab-ug sing maayo nga binhi sa iya uma. 25 Samtang ang tanan nagakatulog, ang iya kaaway nag-abot kag nagsab-ug sing hilamon* sa tunga sang trigo, kag dayon naglakat. 26 Sang nagtubo ang trigo kag nagpamunga, nagtubo man ang hilamon. 27 Gani ang mga ulipon nagpalapit sa agalon sang panimalay kag nagsiling, ‘Agalon, indi bala maayo nga binhi ang ginsab-ug mo sa imo uma? Ti, ngaa may nagtubo nga hilamon?’ 28 Nagsabat sia, ‘Ginhimo ini sang akon kaaway.’+ Nagpamangkot ang mga ulipon, ‘Luyag mo bala nga gabuton namon ini?’ 29 Nagsabat sia, ‘Indi lang, kay basi magabot ninyo pati ang trigo. 30 Pabay-i ninyo nga magtubo ini sing dungan tubtob sa pag-ani. Sa tig-alani, suguon ko ang mga mangangani: Gabuta ninyo anay ang hilamon kag bugkuson agod sunugon. Dayon tipuna ninyo ang trigo sa akon bodega.’”+

31 Nagsugid sia sing isa pa gid ka ilustrasyon: “Ang Ginharian sang langit kaangay sang binhi sang mustasa nga ginkuha kag gintanom sang tawo sa iya uma.+ 32 Amo ini ang pinakagamay sa tanan nga binhi, apang kon magtubo na ini, amo ini ang pinakadaku sa mga ulutanon kag mangin isa ka kahoy, gani bisan ang mga pispis sa langit nagahapon kag nagahulon sa mga sanga sini.”

33 Nagsugid sia sa ila sing isa pa ka ilustrasyon: “Ang Ginharian sang langit kaangay sang lebadura nga ginkuha kag ginsamo sang isa ka babayi sa tatlo ka dalagku nga sukob sang harina, tubtob nga nagkumbo ang bug-os nga linamas.”+

34 Ini tanan gintudlo ni Jesus sa mga tawo paagi sa mga ilustrasyon. Sa pagkamatuod, kon wala sing ilustrasyon indi sia magtudlo sa ila,+ 35 agod matuman ang ginsiling paagi sa manalagna: “Tudluan ko kamo paagi sa mga ilustrasyon; ipahayag ko ang mga butang nga natago halin pa sang una.”*+

36 Sang napalakat na niya ang mga tawo, nagsulod sia sa balay. Dayon ang iya mga disipulo nagpalapit sa iya kag nagsiling: “Ipaathag sa amon ang ilustrasyon tuhoy sa hilamon sa uma.” 37 Nagsabat sia: “Ang manugsab-ug sang maayo nga binhi amo ang Anak sang tawo; 38 ang uma amo ang kalibutan.+ Ang maayo nga binhi amo ang mga anak sang Ginharian; apang ang hilamon amo ang mga anak sang isa nga malauton,+ 39 kag ang kaaway nga nagsab-ug sini amo ang Yawa. Ang pag-ani amo ang hingapusan sang sistema sang mga butang,* kag ang mga mangangani amo ang mga anghel. 40 Gani, subong nga ang hilamon gingabot kag ginsunog sa kalayo, amo man ang matabo sa hingapusan sang sistema sang mga butang.*+ 41 Ipadala sang Anak sang tawo ang iya mga anghel, kag kuhaon nila sa iya Ginharian ang tanan nga nagapasandad kag nagahimo sing malain, 42 kag idap-ong sila sa hurno nga may kalayo.+ Didto magahibi sila kag magapabagrot sang ila mga ngipon. 43 Sa sina nga tion, ang mga matarong magasilak sing masanag kaangay sang adlaw+ sa Ginharian sang ila Amay. Ang makabati magpamati sing maayo.

44 “Ang Ginharian sang langit kaangay sang bahandi nga natago sa latagon, nga nakita sang isa ka tawo kag gintago; kag bangod sa kalipay, naglakat sia kag ginbaligya ang tanan niya nga pagkabutang kag ginbakal ang latagon.+

45 “Subong man, ang Ginharian sang langit kaangay sang isa ka nagalakbay nga negosyante nga nagapangita sang maayo nga mga perlas. 46 Sang makita niya ang isa ka malahalon nga perlas, naglakat sia kag ginbaligya gilayon ang tanan niya nga pagkabutang kag ginbakal ini.+

47 “Subong man, ang Ginharian sang langit kaangay sang pukot nga ginladlad sa dagat kag nagakuha sang tanan nga sahi sang isda. 48 Sang napuno ini, ginpahigad nila ini sa baybay kag nagpungko sila kag gintipon ang maayo nga mga isda+ sa mga suludlan, apang ginpilak nila ang indi maayo.+ 49 Amo man sini ang matabo sa hingapusan sang sistema sang mga butang.* Magagua ang mga anghel kag magapain sang mga malauton gikan sa mga matarong 50 kag idap-ong sila sa hurno nga may kalayo. Didto magahibi sila kag magapabagrot sang ila mga ngipon.

51 “Nahangpan bala ninyo ini tanan?” Nagsabat sila: “Huo.” 52 Dayon nagsiling sia: “Kon amo, ang tagsa ka manunudlo sang mga tawo, nga natudluan tuhoy sa Ginharian sang langit kaangay sang isa ka agalon sang panimalay, nga nagapagua sang bag-o kag daan nga mga butang sa iya talaguan sing bahandi.”

53 Sang nasugid ni Jesus ini nga mga ilustrasyon, naglakat sia. 54 Sang makaabot sia sa iya kaugalingon nga lugar+ gintudluan niya sila sa ila sinagoga, amo nga natingala sila kag nagsiling: “Diin ginkuha sini nga tawo ining kaalam kag gahom sa paghimo sing mga milagro?+ 55 Indi bala sia ang anak sang panday?+ Indi bala si Maria ang iya iloy, kag ang iya mga utod nga lalaki amo sanday Santiago, Jose, Simon, kag Judas?+ 56 Kag indi bala kaupod naton ang iya mga utod nga babayi? Kon amo, diin ginkuha sini nga tawo ang kaalam kag gahom sa paghimo sing mga milagro?”+ 57 Gani nasandad sila sa iya.+ Apang si Jesus nagsiling sa ila: “Ginapadunggan ang manalagna luwas lamang sa iya kaugalingon nga lugar kag sa iya kaugalingon nga panimalay.”+ 58 Kag wala sia maghimo sing madamo nga milagro didto bangod wala sila sing pagtuo.