Pagtughong sing Dugo—Ang Sabat sa Kaluwasan?

SANG 1941 si Dr. John S. Lundy nagpahamtang sing talaksan para sa pagtughong sing dugo. Mahimo nga bangod wala sing klinikal nga ebidensia sa pagsakdag sa iya, nagsiling sia nga kon ang hemoglobin sang pasyente, ang nagadala sang oksiheno nga elemento sang dugo, magnubo tubtob sa napulo ka gramo lamang ukon kubos sa sini para sa kada decilitro sang dugo, nian kinahanglan nga tughungan ang pasyente sing dugo. Sugod sadto ina nga numero nangin talaksan para sa mga doktor.

Ining napulo-ka-gramo nga talaksan ginduhaduhaan sa halos 30 ka tuig. Sang 1988 ang The Journal of the American Medical Association maathag nga nagsiling nga ang ebidensia wala nagasakdag sa sina nga panuytoy. Ang anestesiologo nga si Howard L. Zauder nagsiling nga ini “natabunan sang tradisyon, nalipdan sang pagkaburon, kag wala ginapamatud-an sang klinikal ukon eksperimental nga ebidensia.” Ginatawag ini sang iban nga mito.

Walay sapayan sining mabaskog nga pagbuyagyag, ang mito lapnag gihapon nga ginakilala subong isa ka maayo nga panuytoy. Para sa madamo nga anestesiologo kag sa iban pa nga mga doktor, ang nibel sang hemoglobin nga kubos sa napulo kinahanglan na nga tughungan sing dugo agod bulngon ang anemia. Halos awtomatiko ini.

Wala sing duhaduha, amo ina ang kabangdanan sang sobra nga paggamit sing dugo kag mga produkto sang dugo karon. Ginabanabana ni Dr. Theresa L. Crenshaw, nga nag-alagad sa Presidential Commission on the Human Immunodeficiency Virus Epidemic, nga sa Estados Unidos lamang, mga duha ka indi kinahanglanon nga pagtughong sing dugo ang ginahimo kada tuig kag mga katunga sang tanan nga pagtughong sang dugo gikan sa bangko sini ang sarang malikawan kuntani. Ang Health and Welfare Ministry sang Hapon nagpamatok sa “patuyang nga pagtughong sing dugo” sa Hapon, subong man sa “bulag nga pagpati sa pagkaepektibo sini.”

Ang problema sa pagtinguha nga bulngon ang anemia paagi sa pagtughong sing dugo amo nga ang pagtughong kapin nga makamamatay sang sa anemia. Ang mga Saksi ni Jehova, nga nagapangindi sa pagpatughong sing dugo, bangod labi na sa relihioso nga kabangdanan, nakabulig sa pagpamatuod sa sini nga punto.

Ayhan nakabasa ka na sing mga ulong-balita sa pamantalaan nga nagareport nga ang isa sang mga Saksi ni Jehova napatay bangod sa pagpangindi sa pagpatughong sing dugo. Sing makapasubo, ina nga mga report talagsa lang nagasugid sang bug-os nga sugilanon. Sa masami, ang pagpangindi sang doktor sa pag-opera, ukon ang pagpaatrasar sa pag-opera, amo ang ginabangdan sang pagkapatay sang Saksi. Ang iban nga mga manugbusbos nagapangindi sa pag-opera nga wala sing kahilwayan sa pagtughong kon ang nibel sang hemoglobin magnubo sa napulo. Apang, madamo nga manugbusbos ang madinalag-on nga nag-opera sa mga Saksi nga ang ila hemoglobin nagnubo sa lima, duha, kag kubos pa sa sini. Ang manugbusbos nga si Richard K.Spence nagsiling: “Ang akon nasapwan sa mga Saksi amo nga ang manubo nga hemoglobin wala gid sing kaangtanan sa kamatayon.”

Madamo nga mga Tal-us

‘Dugo ukon kamatayon.’ Amo sina ang paglaragway sang pila ka doktor sa mga tal-us nga nagaatubang sa Saksi nga pasyente. Apang, sa kamatuoran, madamo sing tal-us ang pagpatughong sing dugo. Indi interesado ang mga Saksi ni Jehova nga mapatay. Interesado sila sa tal-us nga mga bulong. Bangod ginadumilian sang Biblia ang pagkaon sing dugo, wala nila ginabinagbinag ang pagpatughong sing dugo subong tal-us.

Sang Hunyo 1988, ang Report of the Presidential Commission on the Human Immunodeficiency Virus Epidemic nagpanugda nga ihatag sa tanan nga pasyente ang tinuig na nga ginapangabay sang mga Saksi, nga amo: “Ang pagsugot sa pagpatughong sing dugo ukon sang mga elemento sini dapat maglakip sang paathag tuhoy sa mga katalagman nga nadalahig . . . kag sing impormasyon nahanungod sa nagakaigo nga tal-us sa pagpatughong sing dugo nga terapiya.”

Kon sa aton pa, dapat papilion ang mga pasyente. Ang isa nga pililian amo ang autologous nga pagtughong. Ang kaugalingon nga dugo sang pasyente ginasalod sa tion sang operasyon kag ginabalik sa mga ugat sang pasyente. Kon ina nga proseso isa ka kasugpon sang sistema sang sirkulatoryo sang pasyente, sugot ang kalabanan nga mga Saksi sa sini. Ginapadaku man sang mga manugbusbos ang kapuslanan sang pagpadamo sa dugo paagi sa nonblood expander kag tugutan ang dugo sa pag-ilis sang iya kaugalingon nga pula nga mga selula. Ina nga mga teknik gingamit sa baylo sang pagtughong nga wala nagaresulta sa pagdugang sang kamatay. Sa kamatuoran, ginapauswag sini ang pagkaluwas.

Ang isa ka masaaron nga droga nga gintawag recombinant erythropoietin gin-aprobahan kasan-o lang agod gamiton sing limitado. Ginapadasig sini ang pagpatubas sang lawas sing pula nga mga selula sang dugo, sa amo nagabulig sa isa ka tawo sa pagpadamo sang iya dugo.

Nagapangita gihapon ang mga sientipiko sing epektibo nga tal-us sa dugo nga makailog sang dalayawon nga ikasarang sini sa pagdala sing oksiheno. Sa Estados Unidos, ang mga manughimo sina nga mga tal-us nabudlayan sa pagkuha sing pahanugot para sa ila produkto. Apang, ang isa ka manughimo sini nagpamatok: “Kon nagahunahuna ka nga dalhon ang dugo sa FDA [Food and Drug Administration] agod aprobahan, indi mo gid sila makombinse nga testingan ini bangod tuman ka makahililo sini.” Sa gihapon, malaumon gid sila nga matukiban ang isa ka epektibo nga kemikal nga maaprobahan subong isa ka nagadala sing oksiheno nga tal-us sa dugo.

Gani may yara mga pililian. Ang mga ginsambit diri pila lamang sang mga pililian nga matigayon. Subong sang ginsulat ni Dr. Horace Herbsman, propesor sang klinikal nga pagbusbos, sa magasin nga Emergency Medicine: “Maathag nga may yara kita mga tal-us sa pagtughong sing dugo. Sa pagkamatuod, mahimo nga ang aton eksperiensia sa mga Saksi ni Jehova hangpon nga nagakahulugan nga indi kita dapat magsandig sa pagtughong sing dugo, bangod sang posible nga mga komplikasyon sini, subong sang ginahunahuna naton anay.” Sa pagkamatuod, wala sing bag-o gid sa sini. Subong ginpatalupangod sang The American Surgeon: “Ang kamatuoran nga ang daku nga mga operasyon sarang mahimo nga wala sing dugo nga ginatughong bugana nga gindokumentohan sang nagligad nga 25 ka tuig.”

Apang kon ang dugo makatalagam, kag may yara gali luwas nga mga tal-us sa sini, ngaa minilyon ka tawo ang ginatughungan sing dikinahanglanon—madamo sa ila wala sing hinalung-ong sa sini, ang iban batok sa ila kabubut-on? Sa bahin, ginsambit sang report sa presidensial nga komisyon tuhoy sa AIDS ang kapaslawan sa pag-edukar sa mga doktor kag sa mga ospital nahanungod sa mga tal-us. Ginabasol sini ang isa pa ka kabangdanan: “Ang mga sentro sang dugo sang iban nga mga rehiyon nagpang-alag-ag sa pagsakdag sang mga estratehiya nga nagabuhin sang pagtughong sing dugo, kay ang kuwarta nga ginasuweldo sa ila nagagikan sa dugo kag mga produkto sang dugo nga ginabaligya nila.”

Kon sa aton pa: Ang pagbaligya sing dugo isa ka daku nga negosyo.