Ang Kahilwayan sang Relihion Ginaatake sa Gresya

GINAPABILIHAN mo bala ang kahilwayan? Ginapabilihan ini sang kalabanan nga tawo. Luyag nila ang kahilwayan agod makatigayon sing nanuhaytuhay nga opinyon sa mga butang subong sang politika, ekonomiya, kag relihion, nga sa pagkamatuod, ginatugot sang kasugoan kag kahim-ong. Sa pihak nga bahin, ang paghingabot sa isa bangod sang iya opinyon nagapahanumdom sang Inkisisyon sang Edad Media.

Ano ang kaangtanan sini sa Gresya, isa ka matahom nga pungsod nga nahamtang sa sidlangan nga Mediterraneo? Sa sadto nga pungsod, nagaluntad ang isa ka tumalagsahon nga kahimtangan nga indi nahisuno sa demokratiko nga kahilwayan.

Pagpierdi sa Kahilwayan kag Reputasyon

Ang Gresya madugay na gintawag subong “ang nabun-agan sang demokrasya.” Sa pagkamatuod, sang 1975 gin-adoptar sang Gresya ang isa ka demokratiko nga Konstitusyon agod maggarantiya sing kahilwayan nga ginapabilihan sang katawhan. Kag nagapanikasog ang pangulohan sang Gresya sa pagsakdag sina nga mga garantiya.

Apang, may yara mga tawo sa Gresya nga nagapierdi sang kahilwayan kag nagahalit sang reputasyon sang Gresya sa bug-os nga kalibutan. Ining magamo nga mga tawo nagsugyot kag nanguna sa akig nga grupo sa pag-atake sa mahidaiton nga Griegong mga banwahanon, nagpilit sa mga opisyales sa pag-aresto kag sa pagbilanggo sa ila, kag nagtinguha sa pagdingot sing kahilwayan sa sining masinulundon sa kasugoan nga mga Griego. Nagakatabo ini sa sulod sang madamo nga tinuig na karon, walay sapayan sang mga garantiya sang konstitusyon.

Ngaa natabo ini tanan? Sin-o ang mga biktima? Sin-o ang mga nagahimo sini? Tuguti ang pamantalaan sang Gresya nga magsugid sa inyo nahanungod sa kahimtangan.

Mga Pag-atake kag mga Pag-aresto

Ang Konstitusyon sang Gresya nagadeklarar nga ang “mga Griego may kinamatarong sa pagtipon sing mahidaiton kag wala sing hinganiban.” Nagadeklarar man ini nga ang “kahilwayan sa relihion sandig sa konsiensia indi pagtamayon,” kag nagadugang ini: “Ang tanan kilala nga mga relihion dapat mangin hilway kag ang ila mga rito sang pagsimba himuon nga wala sing upang kag proteksionan sang kasugoan.”

Sa amo, sang Domingo, Hunyo 15, sini nga tuig, ginatos ka mga Saksi ni Jehova ang mahidaiton nga nagtipon sa isa ka teatro sa Larisa, Gresya. Ton-an nila didto ang Biblia kag hambalan ang mga paagi sa pagpauswag sang pag-aplikar sang Cristianong mga prinsipio sini sa ila pagkabuhi sa adlaw-adlaw.

Apang, talupangda ang natabo. Ang lokal nga pamantalaan nga I Larisa nagreport: “Ginatos ka mga tawo, labi na mga katapo sang [Griegong Ortodokso nga Iglesia] nga mga organisasyon sang aton banwa, nga ginapangunahan sang pila ka mga pari, ang nagsugod sa pagtipon, kag ginpabutyag nila ang ila kaugot sa mga yara sa sulod sang sinehan—kapin sa 700 ka mga Saksi ni Jehova, ang kadam-an nagtulok sa sini nga daw buot magsulod sa sinehan agod punggan ang asambleya.”

Nagpadayon ini sa sulod sang tatlo ka oras. Sang ulihi napaaplaag sang madamo nga polis ang akig nga grupo. Ang panimuot sang klero nga nagsugyot sa akig nga grupo ginpatalupangod sang pamantalaan sa Larisa nga Eleftheria sang ginbalikwat sini ining mga pulong sang isa ka Griegong Ortodokso nga pari: “Sa masunod nga tion nga ihatag sang meyor ang sinehan sa [mga Saksi], kuhaon namon ang amon pala kag dugmukon ang tanan nga butang!” Kag ang isa ka obispo dayag nga nagpabutyag sang iya pagtugot sa ginhimo sang akig nga grupo.

Sa pamantalaan sang Larisa nga I Alithia, ang manunulat nga si Sarantos Vounatsos nagpa­butyag sing kaakig sa ginhimo sang pari. Sia nag­siling nga ang panghunahuna sang akig nga ­grupo kaangay sadtong kadam-an nga nagpangayo sang kamatayon ni Jesus, nga nagasinggit: “Ilansang sia!” Tuhoy sa akig nga grupo sa Larisa, sia nagsulat: “Ang ila ‘lider’ amo ang nagasinggitan . . . nga pari! Sia namahog, nagpasipala, salimpapaw nga nagwali, kag sa isa ka tion . . . naghatag sa tanan nga yara sa sulod sing lima ka minuto nga notisya sa pagguwa sa sinehan . . . ‘kay kon indi masulod kami kag dugmukon ang ila mga ulo.’”

Ginpatuhoy sang pamantalaan ang artikulo sini sa pari kag nagsiling: “Luyag mo bala nga ipilit ang imo kaugalingon paagi sa mga buhat sang mga fariseo? Bueno, maghalong ka, bangod kon padayunon mo ina indi ikaw makabaton sing kaluoy ukon grasya [sang Dios], ukon sang amon man.”

Ina nga paghingabot indi tumalagsahon. Ginatos sang indi-Ortodokso nga mga tumuluo ang ginpangdakop sang nagligad nga pila ka tuig, “lakip ang 890 ka Saksi ni Jehova sang 1983 lamang,” siling sang The Wall Street Journal. Kag sini nga tuig, suno sa report sang pamantalaan sang Atenas nga Eleftherotipia, gin-atake sang isa ka pari ang 76-anyos nga Saksi nga si Vasili Kapeleri, nga nagresulta sang ulihi sa kamatayon ni Kapeleri.

Panghunahuna sang Madulom nga mga Dag-on

Ang gamut sang problema amo ang mga klero sang Griegong Ortodokso nga Iglesia. Sanglit amo ini ang daku nga relihion sa Gresya, nagabatyag ang mga klero nga ang mga Saksi ni Jehova wala sing kinamatarong sa pagluntad. Gani nagatinguha sila nga idingot sa mga Saksi ang ila mga kahilwayan paagi sa paggamit sing akig nga grupo, pagsalakay, pagbilanggo, kag pag-ipit sa mga korte. Sang maaga nga bahin sini nga tuig, ang pagpamatok sang mga klero nagresulta sa pagdingot sang korte sang Creta sing legal nga pagkilala sa mga Saksi didto.

Sa alegato sang korte, ang Ortodokso nga Iglesia nagsiling nga ang mga Saksi ni Jehova indi “bantog kag ginakilala nga relihion,” kag sila “indi matawag nga mga Cristiano.” Gani nagpamilit ang Iglesia nga ang mga Saksi dapat wala sing kinamatarong sa ila mga tinukod para sa pagsimba ukon sing kinamatarong sa paghambal sa iban nahanungod sa ila relihion. Apang ina nga panghunahuna natabo anay sang Edad Media. Ginapakita sini ang espiritu sang Inkisisyon, indi ang iya sang ‘duyan sang demokrasya.’

Ang mga Saksi ni Jehova wala nagatinguha sa pagdingot sa Ortodokso nga Iglesia sing kinamatarong nga makatigayon sang iya mga simbahan kag magbantala sang luyag niya. Apang sa sining modernong dag-on, dapat bala ipilit sina nga Iglesia ang iya relihioso nga mga pagtamod sa iban? Kag labi na sa isa ka demokratiko nga katilingban nga nanuhaytuhay ang opinyon? Wala ini ginahimo sa bisan anong demokrasya sa Nakatundan.

Sa bug-os nga kalibutan, ang mga Saksi ni Jehova legal nga ginakilala subong isa ka Cristianong relihion. Ang mga pangulohan nga may magkatuhay nga pagtamod sa politika naghatag sa ila sing legal nga kinamatarong sa pagtukod sing mga duog sang pagsimba kag sa pagsunod sang ila mga ginatuohan. Nga sila isa ka kilala internasyonal nga Cristianong relihion makita sa kamatuoran nga sila may kapin sa tatlo ka milyon ka aktibo nga ministro, kag lima ka milyon pa nga nagatambong sa ila mga miting. Kag sila naorganisar sa 50,000 ka kongregasyon sa kapin sa 200 ka kadutaan.

Gani binuang para sa mga klero nga mangangkon nga ang mga Saksi ni Jehova indi ‘kilala nga Cristianong relihion.’ Ang panimuot sang mga klero isa ka kahuy-anan sa reputasyon sang demoraktiko nga pangulohan sang Gresya. Isa man ini ka insulto sa minilyon ka Saksi sa bug-os nga kalibutan nga debotado nga mga Cristiano kag nakahibalo nga madamo sang ila mga masigkatumuluo ang ginmartir bangod sang ila pagtuo.

“Sekreto”?

Binuang man ang pangangkon sang Iglesia sa korte sang Creta nga ang mga Saksi ni Jehova “sekreto” nga organisasyon. Ang Iglesia nagsiling: “Ang mga pagtuluohan sang mga Saksi ni Jehova wala nahibal-an sing bug-os ukon wala nila ginapahayag sing dayag . . . Wala sila sing ‘mga balay nga palangamuyoan’ ukon iban pa publiko nga mga duog para sa pagsimba nga sa diin ang bisan sin-o hilway nga makasulod. Wala man ginapahayag sing bug-os ang ila mga rito sa pagsimba.”

Bisan ang indi tanto nakakilala sa mga Saksi ni Jehova nakahibalo nga inang mga panumbungon binutig gid. Ang ila mga panudlo ginaimprinta gani agod mabasa sang bisan sin-o, kag ang ila mga miting bukas sa tanan mahim-ong nga mga tawo, sa wala sing bayad. Sa kamatuoran, ginatudlo sang mga Saksi ang Biblia sa minilyon ka tawo sa ila puluy-an sa bug-os nga kalibutan agod nga mahibaloan nila ina nga mga pagtuluohan! Kag ang mga sanga talatapan sang Watch Tow­er sa bug-os nga kalibutan nagaabiabi sa linibolibo ka bisita sa kada semana.

Apang yari ang kahalam-otan. Ngaa ang mga Saksi sa Gresya indi makatipon sa “mga balay nga palangamuyoan”? Bangod gindingot sa ila ang kinamatarong nga magtukod sini! Sanglit gindingot sa ila ining mga tiliponan, napilitan sila sa pagtipon sa pribado nga mga puluy-an. Kag dayon ang Iglesia nagasiling nga sila may sekreto nga mga miting! Apang, sa bug-os nga kalibutan ang mga Saksi ni Jehova nagpatindog sing linibolibo ka dalagku nga mga tinukod para sa pagsimba. Apang indi nila ina mahimo sa Gresya.

Sa amo, mahimo mahangpan mo kon ngaa ang mga pangangkon sang Iglesia, suno kay John Manoledakis, Propesor sang Penal Law sa University of Thes­sa­lon­i­ca sa Gresya, “wala gid nagahatag sing dungog sa [Griegong Ortodokso] nga Iglesia ukon sa intelihensya sang panong sini.”

Sin-o ang mga Cristiano?

Sang nahaunang siglo, si Jesus kag ang iya mga sumulunod amo ang mga biktima sang paghingabot, akig nga grupo, pagkabilanggo, kag sing kamatayon. Sin-o ang puno nga mga manughingabot sa ila? Amo ang mga klero sadto.

Halimbawa, talupangda ang natabo sang ginbanhaw ni Jesus si Lazaro gikan sa kamatayon: “Ang puno nga mga saserdote kag ang mga Fariseo . . . naghambalanay sa pagpatay [kay Jesus].” Wala pa maayawi sa sina, “ang puno nga mga saserdote nagsinapol agod nga mapatay si Lazaro man, kay bangod sa iya madamo sang mga Judiyo ang nagabiya kag nagatuo kay Jesus.” Sang ulihi, “ang puno nga mga saserdote kag ang gulang [relihioso] nga mga tawo nagbuyok sa kadam-an agod nga pangayuon nila si Barabas, kag laglagon si Jesus.”—Juan 11:47, 53; 12:10, 11; Mateo 27:20.

Indi katingalahan nga si Jesus nagsiling sa ila: “Kailo kamo, mga escriba kag mga Fariseo, mga salimpapaw! kay kaangay kamo sang mga lulubngan nga ginpaputi, nga sa guwa nagapakita nga matahom, apang sa sulod puno sing mga tul-an sang mga minatay kag sang tanan nga kahigkoan. Subong man kamo sa guwa ninyo, nagapakita nga matarong sa atubangan sang mga tawo, apang sa sulod puno kamo sing pagkasalimpapaw kag kalautan.” (Mateo 23:27, 28) Subong man, masami nga ginsugyot sang mga klero ang iban pa batok sa mga disipulo ni Jesus.

Wala gid pagtudloi ni Jesus ang mga Cristiano nga hingabuton, bilangguon, atakehon, ukon gubaton ang mga wala nag-ugyon sa ila. Sa amo, sang nahaunang siglo ang matuod nga mga Cristiano amo ang ginhingabot, indi ang mga manughingabot. Ang mga manughingabot sadto amo ang mga klero kag ang mga ginbuyok nila. Amo man sa Gresya karon.

Mga “Anticristo” Bala Sila?

Ang Griegong Ortodokso nga Iglesia nagapangangkon man: “Ang mga Saksi ni Jehova indi lamang nga wala sing kinamatarong nga tawgon nga mga Cristiano, kon sayoron, mga disipulo ni Cristo, kundi sa kabaliskaran, sila . . . mga anticristo.”

Ano ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa “anticristo”? Sa 1 Juan 2:22 ini nagasiling: “Sin-o bala ang butigon kundi ang nagapanghiwala nga si Jesus amo ang Cristo? Ini amo ang anticristo, sia nga nagapanghiwala sa Amay kag Anak.”

Sa amo, ang maathag nga kamatuoran sang inspirado nga Pulong sang Dios amo nga ang anticristo wala nagabaton kay Jesus. Apang ang mga Saksi ni Jehova nagabaton kay Jesus! Nagatuo gid sila kay Jesus kag nagasunod sa iya mga panudlo! Sa kamatuoran, ang isa indi mahimo nga mangin Saksi ni Jehova kon indi niya pagbatunon si Jesus subong balaan nga Anak sang Dios, nga nagkari gikan sa langit, ginlansang kag ginbanhaw, kag nagbalik sa langit.

Gani ang bisan sin-o nga nagasiling nga ang mga Saksi ni Jehova “anticristo” nahatagan sing sayop nga impormasyon, nabulagan sang dimakatarunganon nga kaugot, ukon may malaut nga mga motibo.

‘Nagasakdag sang Dutan-on nga Judiyong Paggahom’?

Ang isa pa nga ginapilit sang Ortodokso nga Iglesia amo nga ang mga Saksi ni Jehova nagasakdag sang Judiyong paggahom sa duta. Ang Iglesia nagasiling: “Ang ila pakunokuno nga katuyoan nga ginasekreto gid sa kalabanan sang iya mga sumalakdag, amo ang pagtukod sing ‘Bug-os Kalibutan nga Teokratikong Judiyong Ginharian’ nga ang sentro sang pagpalakat sini yara sa Jerusalem.”

Pamangkota ang minilyon ka Saksi kon nagapati sila sa sina! Wala sing isa sa ila nga nagapati sa sina. Bisan pa sang isa ka tion ang iban naghunahuna nga ang pila ka tagna naaplikar sa literal sa Palestina sini nga siglo, ina nga pagtamod gintalikdan na sang nagligad nga kapin sa 50 ka tuig!

Ang Hulubaton 4:18 nagasiling nga ‘ang banas sang matarong subong sang nagapamanagbanag nga kapawa nga nagasilak sing labi kag labi.’ Ining nagadugang nga kasanagan nga ginapalig-on sang katumanan sang tagna sa Biblia, maathag nga nagapakita nga ang modernong Republika sang Israel indi gid magabaton kay Jesucristo subong ang Mesias. Sa amo, isa pa ka kabuangan ang pagsiling nga ang Cristianong mga Saksi nagasakdag sang isa ka dutan-on nga Judiyong ginharian nga ang sentro yara sa Jerusalem. Sa baylo, ginasakdag nila ang langitnon nga paggahom sang Ginharian sang Dios, subong gintudlo ni Jesus.—Mateo 4:17; 6:10.

Indi Biblikanhon nga mga Panudlo

Lakip sa mga butang nga ginagamit sang mga klero sa pagsugyot sa iban batok sa mga Saksi ni Jehova amo ang kamatuoran nga ang mga Saksi wala nagabaton sang pila ka doktrina sang Iglesia. Ang nagapanguna sa sini amo ang Trinidad. Apang ano ang kaangtanan sina sa demokrasya sa Gresya? Ngaa dapat magpati ang tanan sa Trinidad agod lamang makatigayon sing sibil nga mga kahilwayan didto?

Wala ginapanghiwala sang mga Saksi ni Jehova ang pagkadios, ukon pagkabalaan ni Jesus. Ginabaton nila ang ginasiling sang Juan 1:1 tuhoy sa iya, nga sia “isa ka dios.” Apang, ang Iglesia nagasiling nga si Jesus indi lamang “isa ka dios” kundi nga sia ang labing gamhanan nga Dios, bahin sang tatlo ka dayon nga persona, tupong sa gahom.

Ang Biblia, nga inspiradong Pulong sang Dios, wala nagatudlo sina. Sa baylo, ini maathag nga nagasiling: “Kay ginhigugma gid sang Dios ang kalibutan sa bagay nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak.” (Juan 3:16) Wala gid si Jesus mangangkon nga amo ang labing gamhanan nga Dios. Nagsiling sia nga sia “ang bugtong nga Anak sang Dios.” Ang bisan anong makatarunganon nga pagbasa sa Kasulatan magapamatuod sina.—Juan 3:18; 10:34-36.

Sa liwat kag liwat si Jesus nagsiling: “Ang Anak indi makahimo sing bisan ano sa iya kaugalingon, kundi lamang ang nakita niya nga ginahimo sang Amay.” “Nagkari ako gikan sa langit, indi sa paghimo sang akon kabubut-on, kundi sang kabubut-on sang nagpadala sa akon.” “Ang akon ginatudlo indi akon, kundi iya sang nagpadala sa akon.” “Ang Amay daku pa sa akon.” Kag ang Pulong sang Dios nagadugang: “Ang Anak man magapasakop sa [Dios].”—Juan 5:19; 6:38; 7:16; 14:28; 1 Corinto 15:28.

Sa amo ang Trinidad indi makasulatanhon. Sa diin, kon amo, naghalin ini? Gin-adoptar ini sa Konsilyo sang Nicea sang 325 C.E. sang ginbaton sang mga apostata ang isa ka paganong ideya nga naghalin sa dumaan nga Egipto kag Babilonia. Suno sa ginsiling sang istoryador nga si Will Durant sa The Story of Civilization: Part III: “Wala paglaglaga sang Cristianismo ang paganismo; gin-adoptar sini ini. . . . Ang mga ideya sang balaan nga trinidad naghalin sa Egipto.” Kag ang The New Encyclopædia Britannica nagasiling: “Ang tinaga nga Trinidad ukon ang doktrina wala sa Bag-ong Testamento . . . Ang doktrina amat-amat nga nagtuhaw sa sulod sang pila ka siglo kag nag-agi sa madamo nga sinuay.”

Apang, kon luyag sang Ortodokso nga Iglesia nga magtuo sa Trinidad, kinamatarong nila ina. Apang wala ini sing kinamatarong sa isa ka pungsod nga demokratiko nga maghingabot, magsugyot sa akig nga grupo kag mang-aresto, kag idingot sa mga Saksi ni Jehova ang ila kahilwayan bangod wala sila nagatuo sa Trinidad.

Sakdaga ang Demokrasya sa Gresya

Ang Konstitusyon sang Gresya maathag: “Ang kahilwayan sa relihion sandig sa konsiensia indi pagtamayon. . . . Ang tanan kilala nga mga relihion dapat mangin hilway kag ang ila mga rito sang pagsimba himuon nga wala sing upang kag proteksionan sang kasugoan.”

Ang mga Saksi ni Jehova, nga kilala kag legal nga ginakilala sa kalibutan, nagasakdag sinang demokratiko nga mga prinsipio. Handum nila nga sakdagon man ina sang Gresya, kag indi pagtugutan ang bisan anong iglesia sa pagpilit sa iban sang iya panghunahuna sang Inkisisyon paagi sa paghingabot sa mga wala nagaugyon sa iya mga pagtamod.

Maayo nga pamatian sang mga klero sang Griegong Ortodokso nga Iglesia ang laygay sang isa ka manunudlo anay sang kasugoan sang nahaunang siglo, nga si Gamaliel. Sa mga klero nga naghingabot sa mga sumulunod ni Cristo, sia nagsiling: “Nagasiling ako sa inyo, Palayo kamo sa sining mga tawo, kag pabayai lang sila; (kay, kon ining katuyoan ukon ining buhat iya sang mga tawo, mabungkag ini; apang kon iya sang Dios, indi kamo makasarang sa pagbungkag sa ila;) basi masapwan pa kamo nga nagapakig-away sa Dios.”—Binuhatan 5:34-39.

Sa amo man sadto nga okasyon, ang Cristianong mga sumulunod ni Jesucristo nagsiling: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.” Amo man sina ang pagtamod sang Cristianong mga Saksi ni Jehova sa mga butang karon. Amo ini ang ila padayon nga himuon sa Gresya walay sapayan kon ano man ang ginapangayo sang mga klero.—Binuhatan 5:29.

[Laragway sa pahina 7]

Si Pedro kag ang mga apostoles nagsiling sa mga klero: “Tumanon namon ang Dios subong manuggahom sang sa mga tawo”