Pag-isip sang Bili sang Pagsaylo sa Isa ka Manggaranon nga Pungsod
ISA ini ka kinaandan nga danyag sa mga konsulado sa tanan nga nagauswag nga kalibutan: isa ka hulot hululatan nga puno sing mga tawo nga ginanerbios samtang nagahulat sang interbyu. Pasad sa sinang malip-ot apang importante nga paghambalanay, mahibaluan kon bala makatigayon sila sing visa padulong sa isa ka industriyalisado nga duta sa Nakatundan. Madamo ang nagapati nga mangin amo ini ang ila tiket padulong sa pag-uswag. “Apat ka tuig na ako nga nagatrabaho sing tudo, apang wala ako sing ikasarang sa pagbakal bisan sing isa ka radyo,” reklamo sang isa ka pamatan-on nga taga-Nakatundan nga Aprika. “Kon sa Inglaterra ako ukon sa Estados Unidos, mahimo nga sa karon may awto na ako kag puluy-an nga akon.”
Indi mabudlay hangpon kon ngaa madamo sa imol kag nagauswag nga mga pungsod ang may subong sina nga mga sentimiento. Para sa ila, mabudlay mangita sing trabaho, kag ang suweldo manubo. Ang sinuptan nga kuwarta ginakaon sang implasyon. Mabudlay makakita sing ilistaran kag puno na. Ang mga tawo nagasul-ob sing mga panapton nga ginhaboy sang mga tawo sa manggaranon nga mga pungsod. Ginabatyag sang madamo nga nasiod sila sa ekonomiko nga hatayhatay.
Kag daw ano ka makagalanyat ang manggaranon nga Nakatundan! Ang isa ka pamatan-on nga lalaki sa Sierra Leone nagsiling: “Ang iban nga nakakadto sa luwas nagabalik kag nagasugid sa amon sing mga sugilanon nga nagahatag sa amon sing kaisog sa paglakat kag tan-awon para sa amon kaugalingon ang industriyalisado nga mga pungsod. Nagasiling sila nga dapat ka magtrabaho sing lakas, apang daku ang maganar mo gani masakdag mo ang imo kaugalingon kag masarangan mo pa ang iban nga mga luho, subong sang awto. Kag kon magbalik ka diri nga may dala nga mga duha ka libo ka dolyar, makapatindog ka sing negosyo kag magminyo.”
Indi makapakibot, amo man ang ginarason sang iban nga mga alagad sang Dios. Ang isa ka utod nga babayi sa Aprika nagsiling: “Kami nga mga pamatan-on sa organisasyon sang Dios nagapamati sa mga paghambalanay nahanungod sa kon daw ano kaayo ang kahimtangan sang mga nakakadto sa luwas. Gani kon kaisa ginapamangkot ko ang akon kaugalingon, ‘Kamusta ako? Ngaa nagaantos ako diri? Dapat bala maglakat ukon magpabilin?’ ”
Kon nagapuyo ka sa isa ka imol nga pungsod, mahimo magpamensar ka man kon bala ang pagsaylo magapauswag sang kalidad sang imo kabuhi. Apang, ang pagsaylo sa iban nga pungsod isa ka daku nga butang, isa ka magasto kag serioso nga tikang. Mahimo ini magdalahig sing pagtuon sing isa ka bag-o nga hambal, pagtigayon sing bag-o nga mga kalantip sa trabaho, pagpasibu sa isa ka bag-o nga kultura, pagbatas sang pagdampigdampig nga ginapabutyag sang madamo sa mga tagaluwas, kag pagtuon sing bag-o gid nga paagi sang pagkabuhi. Apang, madamo nga Cristiano ang nagmadinalag-on sa sini kag nangin maayo nga bulig sa mga kongregasyon sa ila bag-o nga mga puluy-an, nagaalagad subong huwaran nga mga manugbantala, mga payunir, mga gulang, kag ministeryal nga mga alagad.
Apang, indi tanan maayo sing inabtan. Ang mga kahuol sang pagsaylo nagresulta sa espirituwal nga kalaglagan para sa iban. Maathag kon amo nga ina nga pagsaylo indi dapat himuon nga wala sing serioso kag mapangamuyuon nga paghunahuna. Ang Biblia nagalaygay sa Hulubaton 3:5, 6: “Salig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon kag dili magsandig sa imo kaugalingon nga paghangop. Sa tanan mo nga dalanon kilalaha sia, kag tadlungon niya ang imo mga banas.” Huo, luyag mo pat-uron nga nagahikot ka nahisanto sa kabubut-on ni Jehova. (Santiago 4:13-15) Kag naghatag si Jesus sing pila ka praktikal nga laygay agod buligan ka sa paghimo sini sang ginlaygayan niya ang iya mga tagpalamati nga ‘isipon ang kabilihanan.’ (Lucas 14:28) Indi lamang pinansial ang ginabinagbinag sa sini. Nagakahulugan ini nga binagbinagon ang posible nga bili sang pagsaylo sa espirituwalidad.
Ang Matuod nga mga Kahimtangan sang Kabuhi sa Luwas
Antes magsaylo bisan diin, dapat may yara ka sing maayo kag realistiko nga ideya sang kon ano ang paabuton kon didto ka na. Kon mahimo, duawa anay ini kag tan-awa para sa imo kaugalingon kon ano ang mga kahimtangan didto. Kay kon indi, magasalig ka sa segunda-mano nga impormasyon. Ang Biblia nagapaandam: “Ang bisan sin-o nga wala sing eksperiensia nagapati sa tagsa ka pulong, apang ang isa nga maalam nagabinagbinag sang iya mga tikang.”—Hulubaton 14:15.
Ginkuha sang iban ang tanan nila nga impormasyon nahanungod sa kabuhi sa mga kadutaan sa Nakatundan gikan sa mga sine kag mga palaguwaon sa telebisyon. Sa amo nagapati sila nga ang tanan nga nagapuyo didto manggaranon, nagamaneho sing bag-o nga awto, kag nagapuyo sa luhoso nga balay. Apang, lain gid ang kamatuoran. Madamo nga manggaranon nga mga pungsod ang may makapabalaka nga kadamuon sang mga imol, wala sing puluy-an, kag wala sing trabaho. Kag madamo sang pinakaimol nga mga puluy-an ang bag-o nga mga imigrante. Ang isa ka konsul nga opisyal sa embahada sang E.U. sa isa ka imol nga pungsod nagpaathag: “Wala lang marealisar sang mga tawo kon daw ano kabudlay nga mangin establisado sa Amerika. Ang iban nagapadala sing mga sulat sa ila balay nga nagasugid sang ila maayo nga kahimtangan—nga sila nakabakal sing duha ka awto kag isa ka balay—apang sa kamatuoran nabudlayan gid sila.”
Amo man ang kahimtangan bisan diin. Si G. Sahr Sorie isa ka edukador nga taga-Nakatundan nga Aprika nga nakapuyo kag nagtuon sa London. Sia nagkomento: “Indi mahapos magsaylo gikan sa Aprika kag magpuyo sa Inglaterra. Madamo nga imigrante ang imol gid didto. Makita mo sa ila mga guya ang agi sang kabudlayan. Ang iban nabudlayan sa pagpangita sing 20 ka pence agod makatawag sa telepono. Sa masami nagaambit sila sa isa lamang ka kuwarto upod sa madamo pa, nga diutay lamang ang heater sa pagpainit sa ila. Manubo lamang nga sahi sang trabaho ang makuha nila, kag kulang ini nga pangbayad sa ila mga balayran. Masami nasapwan sang mga nagbiya sa Aprika agod likawan ang kaimulon didto, ang ila kaugalingon nga mas malain pa sa mga slum sang Europa.”
Ang pinansial nga pag-ipit nga nagautwas man agod mangin establisado sa isa ka bag-o nga pungsod madali nga makalumos sang espirituwalidad sang isa. (Mateo 13:22) Matuod, ang lakas nga pagpangabudlay ginadayaw sa Biblia. (Hulubaton 10:4; 13:4) Apang madamo sang nagkadto sa luwas ang napilitan sa pagkuha sing duha ukon tatlo ka trabaho agod malab-ot ang ila pinansial nga mga tulumuron—ukon agod lamang makatibawas sa adlaw-adlaw. Diutay lamang ukon wala gid sing tion nga mabilin sa pagpadayon sang pagsimba sa Dios. Ginapatumbayaan ang Cristianong mga miting, pagtuon sa Biblia, kag ang pagpaambit sa iban sang kamatuoran sang Biblia. Ang ginsiling ni Jesucristo makapasubo nga napamatud-an nga matuod: “Indi kamo makapaulipon sa Dios kag sa Kamanggaran.”—Mateo 6:24.
Mga Pag-ipit sa Moralidad
Dapat mo man binagbinagon ang klima sang moralidad sa imo salayluhan nga bag-o nga pungsod. Ginasugiran kita sang Biblia nga ginpili ni Lot nga magpuyo sa Distrito sang Jordan. Gikan sa materyal nga pagtamod, ang iya desisyon daw maalamon, kay “ini bugana sa tubig nga rehiyon . . . , kaanggid sa katamnan ni Jehova.” (Genesis 13:10) Apang, ang bag-o nga mga kaingod ni Lot “mga makasasala batok kay Jehova”—mga tawo nga may dikinaugali nga kailigbon sa sekso! (Genesis 13:13) Subong resulta, “yadtong tawo nga matarong nga nagapuyo sa tunga nila, sa pagtan-aw kag sa pagpamati, ginsakit ang iya matarong nga kalag adlaw-adlaw sang ila mga binuhatan nga malinapason.”—2 Pedro 2:8.
Sing kaanggid, ang imo pagsaylo sa Nakatundan mahimo nga magpadayag sa imo kag sa imo pamilya sa mga pag-ipit kag mga pagsulay sa moralidad nga mas mabaskog sang sa inyo ginapuy-an anay. Dugang pa, ang mga tigulang mahimo nga wala ginapadunggan subong sang sa inyo ginapuy-an anay. Ang pagtahod sa mga ginikanan mahimo nga wala ginapalig-on. Mahimo nga ang mga magkaingod wala sing interes sa isa kag isa. Paano ini nga pag-ipit magaapektar sa imo kag sa imo pamilya? Butang ini nga binagbinagon sing mapangamuyuon.
Naglakat nga mga Ginikanan
Ang iban nga mga ginikanan nagdesisyon nga biyaan ang ila pamilya kag naglakbay sa luwas nga isahanon. Ang ila plano amo nga kuhaon ang ila pamilya sa tion nga establisado na sila ukon ayhan magpauli nga may dala nga madamo nga kuwarta. Maalamon bala ini nga kahimusan?
Ginaobligar sang Kasulatan ang mga ginikanan nga iaman ang materyal nga mga kinahanglanon sang ila pamilya, kag sa pila ka sobra nga mga kaso, mahimo nga wala sing mahimo ang isa ka ginikanan kundi magtrabaho sa luwas agod mahatag ini. (1 Timoteo 5:8) Sa gihapon, obligado man ang mga ginikanan nga atipanon ang espirituwal nga mga kinahanglanon sang ila pamilya. Ang Pulong sang Dios nagasiling: “Mga amay, dili ninyo pagpaakiga ang inyo mga anak, kundi sagura sila sa disiplina kag sa pagtudlo ni Jehova.”—Efeso 6:4.
Epektibo bala nga mahimo ini sang amay kon malayo sia sa iya pamilya sing binulan ukon tinuig? Mahimo nga indi. Gani dapat mo binagbinagon kon bala ang bisan anong materyal nga mga bentaha nga matigayon takus sa mangin epekto sang imo pagkawala sa imo mga anak. Luwas pa, masami natukiban sang mga imigrante nga indi gid mahapos ang “pagpamanggad” subong sang pagdumdom nila. Kon indi masarangan sang imigrante ang plete sang iya pamilya, mahimo nga magdugay sing tinuig ang ila paglayuay. Mahimo nga ini magtuga sing daku nga katalagman sa moralidad. (Ipaanggid ang 1 Corinto 7:1-5.) Masubo hambalon, ang iban sa sining mabudlay nga mga kahimtangan nagpadaug sa seksuwal nga imoralidad.
Masinaligon sa mga Aman sang Dios
Samtang nagalain ang ekonomiko nga mga kahimtangan sang kalibutan, maayo dumdumon nga indi dapat magkahadlok ang mga alagad sang Dios nga biyaan sila. Si Jesus nagsiling: “Dili kamo magkabalaka kag magsiling, ‘Ano bala ang aton kaunon?’ ukon, ‘Ano ang aton imnon?’ ukon, ‘Ano ang aton ipanapot?’ Kay amo ini tanan ang mga butang nga ginapangita sang mga pungsod. Kay nahibaluan sang inyo langitnon nga Amay nga kinahanglanon ninyo ining tanan nga butang. Padayon, nian, nga pangitaa anay ang ginharian kag ang iya pagkamatarong, kag ini tanan nga iban pa nga mga butang idugang sa inyo.”—Mateo 6:31-33.
Ang mga Saksi ni Jehova karon nagaalagad para sa mga interes sang Ginharian sang Dios paagi sa makugi nga pagwali sing maayong balita. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Sa madamo nga imol nga mga pungsod, kinahanglan sing daku ang mga manugbantala sang Ginharian. Labi na nga kinahanglan ang hamtong nga mga gulang kag ministeryal nga mga alagad. Sa baylo nga magkadto sa bugana sa ekonomiya nga pungsod nga sa diin indi daku gid ang pagkinahanglan, madamo ang nagdesisyon nga magpabilin sa ila tumandok nga mga pungsod. Ano ang natabo sa pila sini?
Si Alethia, isa ka taga-Nakatundan nga Aprika nga nag-alagad sing bug-os tion sa 30 ka tuig sa iya tumandok nga pungsod, nagsiling sini: “May kahigayunan ako nga magpuyo sa luwas. Ang rason kon ngaa nangindi ako amo nga luyag ko makaupod ang akon kaugalingon nga katawhan kag mga paryente. Nagakalipay ako sa pagbulig sa ila nga makatuon sang kamatuoran agod nga makaalagad kami kay Jehova sing tingob. Wala gid ako sing nawasi sa pagpabilin diri, kag wala gid ako sing ginhinulsulan.”
Si Winifred nagapuyo man sa isa ka pungsod sang Aprika. Ang pisikal nga kalidad sang kabuhi didto ginatamod subong isa sang pinakamanubo sa kalibutan. Apang pagligad sang 42 ka tuig sa bug-os tion nga pagpayunir, sia nagsiling: “Indi pirme mahapos magpasigosigo sang pangabuhi. Ginatinguhaan ni Satanas nga pabudlayon ang mga kahimtangan, apang si Jehova pirme nga nag-aman para sa akon kag gin-atipan niya ang akon mga kinahanglanon.”
Sang dumaan nga mga tion si Abraham “nakombinsi sing bug-os nga ang Dios nga nagsaad makasarang man sia sa paghimo.” (Roma 4:21) Kombinsido man bala ikaw nga si Jehova may ikasarang sa pagtuman sang iya saad kag magaatipan sa imo kon unahon mo sa imo kabuhi ang mga interes sang Ginharian? Nagaugyon ka bala sa salmista nga nagsulat: “Ang kasuguan sang baba [sang Dios] maayo para sa akon, sing labi pa sa linibo nga bulawan kag pilak”? (Salmo 119:72) Ukon mahimo ayhan nga dapat mo iaplikar sing dugang pa ang laygay ni apostol Pablo? Sa 1 Timoteo 6:8 sia nagsulat: “May kalan-on kag panapton, mangin kontento kita sa sining mga butang.” Indi ayhan nga ang maalamon nga butang nga himuon, indi ang pagpangita sing bag-o nga mga palibot, kundi ang paghimo sang labi gikan sa imo karon nga kahimtangan?
Ang ekonomiko nga mga kahimtangan sa madamo nga kadutaan mahimo magtuga sing daku gid nga mga kabudlayan para sa mga Cristiano. Sa amo, kon sa tapos mabinagbinag ang tanan nga butang nga nadalahig, magdesisyon ang isa ka pamilya nga mag-emigrar, wala sing rason nga mulayon ini sang iban. (Galacia 6:5) Ang mga nagapabilin sarang makapangayo sang bulig ni Jehova sa pagbatas sang mga kabudlayan nga ginadala sining sistema, samtang nagakalipay sila sa espirituwal nga mga pagpakamaayo nga ginahatag sa ila sang Dios. Dumduma, sa indi madugay ang mga inhustisya kag pagkawalay katarungan sining kalibutan pagatadlungon sa idalom sang Ginharian. Nian mangin subong ini sang ginsulat sang salmista: “Ginahumlad mo [Jehova] ang imo kamot kag ginabusog ang handum sang tagsa ka butang nga buhi.”—Salmo 145:16.