Magbawtismo! Magbawtismo! Magbawtismo! Apang Ngaa?

“SA SULOD sang pila ka bulan nakabawtismo ako sing kapin sa napulo ka libo nga mga lalaki, mga babayi, kag mga kabataan.” Amo ang ginsulat sang Jesuita nga misyonero nga si Francis Xavier tuhoy sa iya hilikuton sa ginharian sang Trav­an­core, India. “Nagkadto ako sa minuro kag minuro kag ginhimo sila nga mga Cristiano. Kag sa bisan diin nga ginkadtuan ko nagbilin ako sing isa ka kopya sang aton mga pangamuyo kag mga sugo sa tumandok nga hambal.”

Sa daku nga kahamuot sa mga sulat ni Francis Xavier, ginmando ni Hari Juan sang Portugal nga basahon ini sing mabaskog gikan sa tagsa ka pulpito sa bug-os niya nga ginharian. Ang sulat sang Enero 1545 nga bag-o lang mabalikwat gin-aprobahan pa gani nga ibalhag. Ang resulta? “Wala madugay madamo nga estudyante sa Europa, ‘nga nagaluhod kag nagapatulo sing mainit nga mga luha,’ ang nangabay sa pagkadto sa India kag kombertihon ang mga pagano,” sulat ni Manfred Barthel sa iya libro nga The Jesuits​—⁠History & Legend of the Society of Jesus. Sia nagdugang: “Wala marealisar sang madamo sadtong tion ang ideya nga kapin pa sa pila lamang ka manugwisik sing balaan nga tubig kag isa ka bag sang mga ­tract ang kinahanglanon agod makombertir ang isa ka bug-os nga ginharian.”

Ano ang matuod nga nahimuan sadtong pagkombertir sa madamo? Ang Jesuita nga si Nicolas Lancilloto realistiko nga nagreport sa Roma: “Ang kalabanan sang mga ginbawtismuhan may natago nga katuyuan. Ang mga ulipon sang mga Arabo kag sang mga Hindu nagalaum nga makatigayon sing kahilwayan paagi sa bawtismo ukon makatigayon sing proteksion gikan sa isa ka mapiguson nga agalon ukon agod lamang makakuha sing isa ka bag-o nga kunop ukon turbante. Madamo ang nagpabawtismo agod makalikaw sa silot. . . . Ang bisan sin-o nga gintiklod sang iya kaugalingon nga pagtuo nga mangita sing kaluwasan sa amon mga panudlo ginkabig nga mga buang. Madamo ang nag-apostata kag nagbalik sa ila daan nga paganong mga buhat wala madugay sa tapos sila mabawtismuhan.”

Ang Europeo nga mga manuglagulad sadtong dag-on naghandum man sa pagkombertir kag sa pagbawtismo sa mga pagano. Ginasiling nga ginbawtismuhan ni Chris­to­pher Co­lum­bus ang nahauna nga “mga Indian” nga iya nasumalang sa Car­ibbe­an. “Ginhimo sang opisyal nga pagsulundan sang imperyal nga gobierno sang Espanya ang pagkombertir sa tumandok nga mga pumuluyo subong nahauna nga prioridad,” siling sang The Oxford Illustrated History of Christianity. “Sang katapusan sang ikanapulog-anom nga siglo, ang 7,000,000 ka Indian sang Espanyol nga emperyo nangin mga Cristiano, sa dimagkubos sa ngalan lamang. Sa mga duog diin may mga estadistika kita sang mga nakombertir, (si Pedro de Gante, isa ka paryente ni Emperador ­Charles V, nga nagbuylog sa mga misyonero, nagsugid nga nakabawtismo sia sing 14,000 sa bulig sang isa ka tawo lamang sa sulod sang isa ka adlaw), maathag nga wala sing pagtudlo nga ginhimo antes sang bawtismo.” Inang salimpapaw nga pagpangombertir masami nga gin-updan sang walay kaluoy, mapintas, kag mapiguson nga pagtratar sa mga tumandok.

Ang pagkaimportante nga ginpatuhoy sa bawtismo nagpalig-on sa sining mga manuglagulad kag mga misyonero. Sang 1439, si Papa Eugenio IV nagpaguwa sing isa ka dekrito sa Konsilyo sang Florence nga nagsiling: “Ang Balaan nga Bawtismo amo ang may una nga lugar sa tunga sang mga sakramento, bangod amo ini ang ganhaan sang espirituwal nga kabuhi; kay paagi sa sini ginahimo kita nga mga katapo ni Cristo kag ginalakip sa Simbahan. Kag sanglit paagi sa nahauna nga tawo ang kamatayon nagsulod sa aton tanan, luwas kon ipanganak kita liwat sa tubig kag sa Espiritu Santo, indi kita makasulod sa ginharian sang Langit.”

Apang, nag-utwas ang binaisay sa kon kay sin-o gid bawtismo ang matarong. “Bangod amo man ini ang sadsaran nga rito sa pagsulod sa komunidad sang simbahan, ang bawtismo madali gin-angkon nga isa ka kinamatarong sang pila ka nagaribalay nga mga simbahan, ang tagsatagsa sini nagtawag sang iya kaugalingon nga ortodokso kag nagsumbong nga ang iban erehes kag nagsipak nga mga grupo. Wala malikawi nga ginbag-o sang nanuhaytuhay nga mga sekta ang mga rito sang bawtismo,” siling sang The Encyclopedia of Religion.

Apang, ang buhat sa pagbawtismo, nauna pa sa Cristianong pagtuluuhan. Gingamit ini anay sa Babilonia kag sa dumaan nga Egipto, diin ang mabugnaw nga tubig sang Nilo ginhunahuna nga nagapakusog kag nagahatag sing pagkadimamalatyon. Ang mga Griego nagpati man nga ang bawtismo makapahoben ukon makahatag sing pagkadimamalatyon para sa ginabawtismuhan. Ang Judiyo nga sekta sa Qumran nagapatuman sing bawtismo agod ang isa mangin bahin sang ila komunidad. Ginpatuman anay nga ang Gentil nga mga kombertido sa Judaismo dapat magpasirkunsidar kag pito ka adlaw sa ulihi dapat bawtismuhan paagi sa pagtum-oy sa ila sa atubangan sang mga saksi.

Sing maathag, daku nga importansia ang ginpatuhoy sa bawtismo sa sulod sang mga katuigan. Apang kamusta sa karon? Kinahanglanon bala ini sa sining modernong mga tion? Kon huo, ngaa? Sa pagkamatuod, dapat bala ikaw magpabawtismo?