Onesiforo—Isa ka Maisugon nga Manuglugpay

“DUMDUMA ninyo ang mga yara sa mga gapos sang bilangguan subong nga daw ginagapos kamo kaupod nila, kag ang mga ginapintasan.” (Hebreo 13:3) Sang ginsulat ni apostol Pablo ining mga pinamulong sang mga 61 C.⁠E., sia mismo nabilanggo na indi lamang sing isa ka bes kag liwat nga mabilanggo antes sia mapatay subong isa ka martir. (Binuhatan 16:​23, 24; 22:​24; 23:​35; 24:​27; 2 Corinto 6:​5; 2 Timoteo 2:​9; Filemon 1) Nagluntad sadto ang pagkahilingagawon, subong man sa karon, nga tatapon sang mga kongregasyon ang mga masigkatumuluo nga ang ila pagtuo ginatilawan.

Ang isa ka disipulo sang unang siglo nga matinatapon labi na sa sinang kinahanglanon amo si Onesiforo. Ginduaw niya si Pablo sa iya ikaduha nga pagkabilanggo sa Roma. Nahanungod sa iya, ang apostol nagsulat: “Kabay nga kaluuyan sang Ginuo ang panimalay ni Onesiforo, bangod sa masunson ginapaumpawan niya ako, kag wala niya ginakahuya ang akon mga talikala. Sa kabaliskaran, sang natabuan nga didto sia sa Roma, makugi niya ako nga ginpangita kag nakita ako.” (2 Timoteo 1:​16, 17) Ginhatagan mo na bala sing tion nga binagbinagon kon ano gid ang kahulugan sinang malip-ot nga pinamulong? Ayhan labi pa gid nga maapresyar mo si Onesiforo kon binagbinagon mo ini. Makita mo nga isa sia ka maisugon nga manuglugpay.

Ang Ikaduhang Pagkabilanggo ni Pablo

Pagkatapos makaguwa gikan sa iya nahaunang pagkabilanggo, si Pablo nabilanggo liwat sa Roma apang sa tuhay nga mga kahimtangan. Sang nagligad mahimo sia makadtuan sang iya mga abyan sa iya ginaarkilahan nga balay, kag masinaligon sia nga malapit na sia makaguwa. Ginsikway karon sang kalabanan, ang kamatayon subong isa ka martir nagahilapit na.​—⁠Binuhatan 28:​30; 2 Timoteo 4:​6-8, 16; Filemon 22.

Si Pablo nabilanggo sa sining okasyon sang mga 65 C.⁠E. Halos isa ka tuig antes​—⁠sang Hulyo 64 C.⁠E.​—⁠ang Roma nasunog, nga naghalit sing daku sa 10 sang 14 ka rehiyon sang siudad. Suno sa Romanong istoryador nga si Tacitus, wala “madula [ni Emperador Nero] ang kunokuno nga sia mismo ang nagsugo sang pagsunog. Gani, agod madula ang balita, gindat-ol ni Nero ang sala kag ginhimo ang labing mabug-at nga mga pagsakit sa isa ka klase nga ginkaugtan bangod sang ila makangilil-ad nga mga buhat, nga gintawag nga mga Cristiano sang pumuluyo. . . . Ginpatay sila sa makatalamay gid nga paagi. Ginapanaptan sing mga panit sang mga sapat, gingus-ab sila sang mga ido kag napatay, ukon ginlansang sa mga krus, ukon gintutdan kag ginsunog, agod mangin suga sa gab-i, kon wala na sing adlaw.”

Amo sini sadto ang kahimtangan kag posible man nga mahanabo sa iya ang mga ini sang nabilanggo liwat si Pablo. Indi katingalahan nga daku gid ang iya pasalamat tungod sa mga pagduaw sang iya abyan nga si Onesiforo! Apang tan-awon naton ini man nga kahimtangan gikan sa punto-de-vista ni Onesiforo.

Pagduaw kay Pablo nga Bilanggo

Ayhan ang pamilya ni Onesiforo nagapuyo sa Efeso. (2 Timoteo 1:​18; 4:19) Wala ginasugid kon bala nagkadto si Onesiforo sa kapital sang emperyo tungod sa iya kaugalingon nga negosyo ukon agod lamang duawon si Pablo. Bisan ano man ang rason, ang apostol nagkomento: ‘Kon matabuan nga si Onesiforo didto sa Roma, masunson niya ako nga ginapaumpawan.’ (2 Timoteo 1:​16, 17) Ano nga sahi sang paumpaw? Walay sapayan nga ang pagbulig ni Onesiforo mahimo nga naglakip sa materyal nga bulig, ang iya presensia maathag gid nga nangin subong sang toniko nga nagapabakod kag nagapalig-on kay Pablo. Sa katunayan, ang pila ka badbad mabasa: “Masunson niya nga ginapasadya ang akon panimuot,” ukon “masunson niya ako nga ginalugpayan.”

Makahalangkat sadto nga tion ang pagtuman sa handum nga duawon ang isa ka Cristianong bilanggo sa Roma. Indi kaangay sang panahon sang nahaunang pagkabilanggo ni Pablo, ang mga Cristiano sa Roma mahimo nga wala makahibalo kon diin sia. Sa isa ka daku nga siudad kaangay sang Roma, indi mahapos nga pangitaon ang isa ka ahaw-ahaw nga bilanggo sa tunga sang dakung kadam-an nga mahimo nga nabilanggo tungod sa lainlain nga mga sala. Gani, kinahanglan ang makugi nga pagpangita. Ang iskolar nga si Giovanni Rostagno nagalaragway sang hitabo sa sining paagi: “Mahimo nga nagakalainlain ang mga kabudlayan. Labaw sa tanan, kinahanglan ang tumalagsahon nga paghalong sa pagpangita. Ang pagkuha sing impormasyon sa lainlain nga lugar kag ang kabalaka nga makita ang bilangguan nga gindalhan sa isa ka panatiko nga tigulang nga bilanggo nga naulamid sa madamong krimen mahimo nga makapukaw sa dinagakaigo nga pangduhaduha.”

Ang manunulat nga si P. N. Harrison nagahatag sing isa ka maathag nga laragway sini man nga kahimtangan, nga nagasiling: “Daw aton masiplatan ang isa ka nawong sa tunga sang nagalakat nga kadam-an, kag ginsundan nga may daku nga interes ining estranghero gikan sa malayo nga mga baybayon sang Aegean, samtang nagalibotlibot sia sa wala masunari nga mga dalan, nagapanuktok sa madamong ganhaan, ginakadtuan ang tanan nga ginatudlo, ginapaandaman tuhoy sa mga katalagman sang ginahimo niya apang indi mapauntat gikan sa iya pagpangita; tubtob nga sa isa ka madulom nga balay nga bilangguan isa ka kilala nga tingog ang nagtamyaw sa iya, kag nakita niya si Pablo nga nakadenahan sa isa ka Romanong soldado.” Kon yadto nga duog kaangay sang iban pa nga mga bilangguan sa Roma, ayhan mabugnaw yadto, madulom, kag mahigko nga duog, diin madamo ang nakadenahan kag lainlain ang mga balatian.

Ang makilal-an subong abyan sang bilanggo kaangay ni Pablo makatalagam. Labi pa gid nga makatalagam ang padayon sia nga duawon. Ang makilal-an sing hayag subong isa ka Cristiano mahimo nga magdul-ong sa pagkadakop kag pagkapatay paagi sa pagsakit. Apang indi kontento si Onesiforo nga magduaw sing makaisa ukon makaduha lamang. Wala man sia mahuya ukon mahadlok sa pagduaw sing “masunson.” Si Onesiforo tunay nga nagkabuhi suno sa kahulugan sang iya ngalan, “Manugdala Sing Ganansia,” nagahatag sing maisugon kag mahigugmaon nga bulig walay sapayan sang mga katalagman.

Ngaa ginhimo ini ni Onesiforo? Si Brian Rapske nagsiling: “Ang bilangguan indi lamang isa ka duog sang pisikal nga pag-antos, kundi isa ka duog sang daku nga kabalaka tungod sa mga kahul-anan nga dulot sini sa bilanggo. Sa sina nga konteksto, ang pisikal nga presensia kag mga pagpalig-on sa hambal sang mga mananabang mangin isa ka daku nga pangpapagsik sa balatyagon sa bilanggo.” Maathag nga nahangpan ina ni Onesiforo kag maisugon niya nga ginsakdag ang iya abyan. Mahimo nga daku gid ang pasalamat ni Pablo sa subong sadto nga bulig!

Ano ang Natabo kay Onesiforo?

Sa iya ikaduhang sulat kay Timoteo, si Pablo nagpadala sing mga panamyaw sa panimalay ni Onesiforo kag nagsiling tuhoy sa iya: “Kabay nga tugutan sia sang Ginuo nga masalapuan ang kaluoy gikan kay Jehova sa sadto nga adlaw.” (2 Timoteo 1:​18; 4:19) Madamo ang naghunahuna nga ang mga tinaga nga “sa sadto nga adlaw” nagapatuhoy sa adlaw sang paghukom sang Dios kag busa nagahinakop nga si Onesiforo napatay. Kon amo sina ang natabo, ayhan “si Onesiforo nagpasimpalad sa sining makatalagam nga buhat sing panalagsa, kag nagbayad . . . sang silot paagi sa iya kabuhi,” panugda ni P. N. Harrison. Sa pagkamatuod, si Onesiforo mahimo nga wala lamang sa balay, ukon mahimo nga ginlakip sia ni Pablo sa mga panamyaw nga ginpadala sa iya bug-os nga panimalay.

Nagapati ang iban nga may pinasahi nga kahulugan sa pinamulong: “Kabay nga tugutan sia sang Ginuo nga masalapuan ang kaluoy gikan kay Jehova sa sadto nga adlaw.” Nagapati sila nga ining mga pinamulong nagapamatuod nga ang mga pagpangamuyo tungod sa nagtaliwan nga mga kalag nga nagakabuhi kag ayhan nagaantos sa espirituhanon nga duog husto. Apang, ini nga ideya nagasumpakil sa Makasulatanhon nga panudlo nga ang mga patay wala sing hinalung-ong sa bisan ano nga butang. (Manugwali 9:​5, 10) Bisan pa nga si Onesiforo napatay, ginpabutyag lamang ni Pablo ang pagbuot nga kuntani ang iya abyan kaluuyan sang Dios. “Nagakaigo naton nga ipabutyag ina nga pagbuot para sa tanan,” siling ni R. F. Horton. “Apang ang mangamuyo tungod sa mga patay, kag magdulot sing mga Misa para sa ila, indi gid mahunahuna sang [apostol].”

Mangin Mainunungon Kita nga mga Manuglugpay

Napatay man si Onesiforo samtang nagabulig kay Pablo ukon wala, pat-od gid nga ginbutang niya sa katalagman ang iya kabuhi sang ginpangita niya ang apostol kag ginduaw sia sa bilangguan. Kag pat-od gid nga ginpasalamatan ni Pablo ang kinahanglanon gid nga suporta kag pagpalig-on nga nakuha niya gikan kay Onesiforo.

Kon ang mga masigka-Cristiano ginatilawan, ginahingabot, ukon nabilanggo, ayhan mahimo naton sila malugpayan kag mapalig-on. Busa kabay nga ipangamuyo naton sila kag mahigugmaon nga himuon ang tanan nga masarangan naton nga buligan sila. (Juan 13:​35; 1 Tesalonica 5:25) Kaangay ni Onesiforo, mangin maisugon kita nga mga manuglugpay.

[Kapsion sa pahina 31]

Maisugon nga ginlugpayan ni Onesiforo ang nabilanggo nga si apostol Pablo