‘Pilia ang Kabuhi Agod Padayon Ka nga Mabuhi’
“Ginbutang ko ang kabuhi kag kamatayon sa atubangan mo, ang pagpakamaayo kag ang pagpakamalaut; kag dapat pilion mo ang kabuhi agod padayon ka nga mabuhi.”—DEUTERONOMIO 30:19.
1, 2. Sa anong mga paagi gintuga ang tawo sa dagway sang Dios?
“HIMUON naton ang tawo sa dagway naton, suno sa kaanggid naton.” Ining pinamulong sang Dios narekord sa una nga kapitulo sang Biblia. Nian, “gintuga sang Dios ang tawo sa iya dagway, sa dagway sang Dios gintuga niya sia,” siling sang Genesis 1:26, 27. Busa ang una nga tawo tuhay sa tanan nga tinuga sa duta. Kaanggid sia sa iya Manunuga kag mapabanaag niya ang kaangay-Dios nga panimuot sa pangatarungan, sa pagpadayag sang gugma, katarungan, kaalam, kag gahom. May yara sia konsiensia agod magbulig sa iya sa pagdesisyon nga makahatag sing benepisyo sa iya kag makapahamuot sa iya langitnon nga Amay. (Roma 2:15) Sa simple nga hambal, si Adan may hilway nga pagbuot. Sang ginpanilagan ni Jehova ang pagkahuman sang iya dutan-on nga anak, amo sini ang nasiling niya tuhoy sa iya binuhatan: “Yari karon! tama gid [ini] kaayo.”—Genesis 1:31; Salmo 95:6.
2 Subong mga kaliwat ni Adan, ginhimo man kita sa dagway kag kaanggid sang Dios. Apang, makapili gid bala kita kon ano ang aton himuon? Bisan pa may ikasarang si Jehova nga hibaluon sing abanse kon ano ang matabo sa palaabuton, wala niya ginatalana nga daan kon ano ang aton pagabuhaton kag madangatan subong indibiduwal. Wala niya ginatugutan nga kontrolon sang predestinasyon ang iya dutan-on nga mga anak. Agod mahangpan naton ang importansia sang paggamit sang aton hilway nga pagbuot sa paghimo sing husto nga mga desisyon, una sa tanan magtuon kita sing leksion sa pungsod sang Israel.—Roma 15:4.
Ang Israel May Kahilwayan sa Pagpili
3. Ano ang una sa Napulo ka Sugo, kag paano namat-od ang matutom nga mga Israelinhon nga tumanon ini?
3 “Ako si Jehova nga imo Dios, nga nagpagua sa imo gikan sa duta sang Egipto, gikan sa duta sang mga ulipon,” siling ni Jehova sa mga Israelinhon. (Deuteronomio 5:6) Sang 1513 B.C.E., naeksperiensiahan sang pungsod sang Israel ang milagruso nga paghilway gikan sa pagkaulipon sa Egipto kag busa wala sila sing rason nga duhaduhaan ining mga pulong. Sa una sa Napulo ka Sugo, si Jehova nagsiling paagi sa iya humalambal nga si Moises: “Dili ka maghupot sing iban nga mga dios sa atubangan ko.” (Exodo 20:1, 3) Sadto nga okasyon, ang pungsod sang Israel namat-od nga magtuman. Handa sila nga ihatag kay Jehova ang ila eksklusibo nga debosyon.—Exodo 20:5; Numeros 25:11.
4. (a) Ano nga pililian ang ginpahibalo ni Moises sa Israel? (b) Ano nga pililian ang yara sa aton karon?
4 Mga 40 ka tuig sang ulihi, ginpahanumdom gid ni Moises ang isa pa ka kaliwatan sang mga Israelinhon sang pagpili nga pagahimuon nila. “Ginagamit ko ang langit kag ang duta subong mga saksi batok sa inyo karon,” siling niya, “nga ginbutang ko ang kabuhi kag kamatayon sa atubangan mo, ang pagpakamaayo kag ang pagpakamalaut; kag dapat pilion mo ang kabuhi agod padayon ka nga mabuhi, ikaw kag ang imo kaliwatan.” (Deuteronomio 30:19) Sing kaanggid, sarang man kita makapili karon. Huo, makapili kita nga alagaron si Jehova sing matutom nga nagalaum sing kabuhi nga walay katapusan, ukon makapili kita nga lapason sia kag mag-antos sing masubo nga mga resulta. Binagbinaga ang duha ka halimbawa sang mga tawo nga naghimo sing tuhay nga mga pagpili.
5, 6. Ano nga pagpili ang ginhimo ni Josue, kag ano ang nangin resulta?
5 Sang 1473 B.C.E., gintuytuyan ni Josue ang mga Israelinhon pasulod sa Ginsaad nga Duta. Sa isa ka makapahulag nga pagpalig-on nga ginhatag niya antes sang iya kamatayon, ginpangabay ni Josue ang bug-os nga pungsod: “Kon malaut sa inyo panulok ang mag-alagad kay Jehova, magpili kamo karon para sa inyo kaugalingon kon sin-o ang inyo alagdon, kon ang mga dios nga gin-alagad sang inyo mga katigulangan sa tabok sang Suba ukon ang mga dios sang mga Amornon nga sa ila duta nagapuyo kamo.” Nian, nagapatuhoy sa iya pamilya, nagpadayon sia: “Para sa akon kag sa akon panimalay, magaalagad kami kay Jehova.”—Josue 24:15.
6 Antes sini, ginlaygayan ni Jehova si Josue nga magpakabakod kag magpakaisog, nga ginatudluan sia nga indi maglisa sa pagkamatinumanon sa Kasuguan sang Dios. Sa baylo, paagi sa pagbasa sa tulun-an sang Kasuguan sing mahinay sa adlaw kag gab-i, si Josue mahimo magmadinalag-on sa iya dalanon. (Josue 1:7, 8) Ginsunod ini ni Josue kag nagmadinalag-on sia. Ang ginpili ni Josue nagdul-ong sa mga pagpakamaayo. “Wala sing isa man ka saad ang napaslawan sa tanan nga maayong saad nga ginhimo ni Jehova sa panimalay sang Israel,” siling ni Josue. “Ang tanan nahanabo.”—Josue 21:45.
7. Sang panahon ni Isaias, ano nga pagpili ang ginhimo sang mga Israelinhon, kag ano ang nangin resulta?
7 Sa kabaliskaran, binagbinaga ang kahimtangan sa Israel mga 700 ka tuig sang ulihi. Sadto nga tion, madamo nga Israelinhon ang nagasunod sa pagano nga mga kustombre. Halimbawa, sa ulihi nga adlaw sang tuig, ang mga tawo nagatipon para sa isa ka kapiestahan kag nagahanda sing nanuhaytuhay nga manamit nga mga pagkaon kag matam-is nga alak. Indi lamang ini isa ka pagtipontipon sang pamilya. Isa ini ka relihioso nga seremonya nga nagapadungog sa duha ka pagano nga dios. Ginrekord ni manalagna Isaias ang pagtamod sang Dios sa sining pagkadimatutom: “Mga tawo kamo nga nagabiya kay Jehova, nga nagakalipat sang akon balaan nga bukid, nga nagaaman sing lamesa para sa dios sang Suwerte kag nagabubo sing nasimbugan nga alak para sa dios sang Kapalaran.” Nagpati sila nga ang ila ani sa bilog nga tuig nagadepende, indi sa pagtigayon sang pagpakamaayo ni Jehova kundi sa pagpahamuot sa “dios sang Suwerte” kag sa “dios sang Kapalaran.” Apang, sa pagkamatuod, ang ila rebelyuso nga dalanon kag batinggilan nga pagpili amo ang nagtalana sang ila madangatan. “Itigana ko kamo sa espada,” siling ni Jehova, “kag kamo tanan magaduko agod patyon; bangod nga nagpanawag ako, apang wala kamo magsabat; nagpamulong ako, apang wala kamo mamati; kag padayon nga ginhimo ninyo ang malaut sa akon mga mata, kag ginpili ninyo ang butang nga wala ko mahamut-an.” (Isaias 65:11, 12) Ang ila di-maalamon nga pagpili nagdala sa ila sing malaglagon nga resulta, kag ang Dios sang Kapalaran kag Suwerte wala sing nahimo agod punggan ini.
Paghimo sing Husto nga mga Pagpili
8. Suno sa Deuteronomio 30:20, ano ang nadalahig sa paghimo sing husto nga pagpili?
8 Sang ginlaygayan ni Moises ang Israel nga pilion ang kabuhi, ginpatalupangod niya ang tatlo ka tikang nga dapat nila himuon: “Paagi sa paghigugma kay Jehova nga imo Dios, paagi sa pagpamati sa iya tingog kag paagi sa pag-unong sa iya.” (Deuteronomio 30:20) Binagbinagon naton ang kada isa sini agod nga makahimo kita sing husto nga pagpili.
9. Paano naton mapasundayag ang aton gugma kay Jehova?
9 Paagi sa paghigugma kay Jehova nga aton Dios: Ginapili naton nga alagaron si Jehova bangod ginahigugma naton sia. Bilang pagsunod sa nagapaandam nga mga halimbawa gikan sa panahon sang Israel, likawan naton ang tanan nga pagsulay nga maghimo sing imoralidad kag mga estilo sang pagkabuhi nga mahimo magdul-ong sa aton sa siod sang materyalismo sang kalibutan. (1 Corinto 10:11; 1 Timoteo 6:6-10) Nagapabilin kita nga matutom kay Jehova kag ginasunod ang iya mga pagsulundan. (Josue 23:8; Salmo 119:5, 8) Antes magsulod sa Ginsaad nga Duta, ang mga Israelinhon ginlaygayan ni Moises: “Tan-awa, gintudluan ko kamo sing mga palatukuran kag hudisyal nga mga desisyon, suno sa ginsugo sa akon ni Jehova nga akon Dios, nga himuon ninyo ang subong sa tunga sang duta nga inyo kadtuan kag panag-iyahan. Kag dapat ninyo ini huptan kag himuon, kay ini inyo kaalam kag paghangop sa itululok sang katawhan nga makabati sining tanan nga palatukuran.” (Deuteronomio 4:5, 6) Karon na ang tion nga ipasundayag naton ang aton gugma kay Jehova paagi sa pag-una sang kabubut-on ni Jehova sa aton kabuhi. Pat-od nga pakamaayuhon kita kon himuon naton ini.—Mateo 6:33.
10-12. Ano ang matun-an naton gikan sa pagbinagbinag sa natabo sang panahon ni Noe?
10 Paagi sa pagpamati sa tingog sang Dios: Si Noe “isa ka manugbantala sang pagkamatarong.” (2 Pedro 2:5) Halos ang tanan nga tawo sang antes-Anaw nga kalibutan masako amo nga “wala sila magsapak” sa mga paandam ni Noe. Ano ang nangin resulta? “Nag-abot ang anaw kag nag-anod sa ila tanan.” Nagpaandam si Jesus nga mangin kaanggid man sa sini ang aton panahon, ang tion sang “presensia sang Anak sang tawo.” Ang natabo sang panahon ni Noe isa ka maathag nga paandam sa mga tawo karon nga nagpili nga indi mamati sa mensahe sang Dios.—Mateo 24:39.
11 Dapat marealisar sang mga nagayubit sa mga paandam sang Dios nga ginapahibalo sang iya mga alagad karon kon ano ang mangin resulta kon indi sila mamati. Sa sining mga mayubiton, si apostol Pedro nagsiling: “Suno sa ila luyag, wala nila matalupangdan ining katunayan, nga may mga langit halin pa sang una kag isa ka duta nga nagatindog sing malig-on halin sa tubig kag sa tunga sang tubig paagi sa pulong sang Dios; kag paagi sini ang kalibutan sadto nga tion nalaglag sang ginlapawan ini sang tubig. Apang paagi sa amo man nga pulong ang mga langit kag ang duta nga amo karon ginatigana sa kalayo kag ginatipigan nga sa adlaw sang paghukom kag sang kalaglagan sang mga tawo nga di-diosnon.”—2 Pedro 3:3-7.
12 Tuhay naman ang ginpili ni Noe kag sang iya panimalay. “Bangod sa pagtuo si Noe, pagkatapos ginhatagan sing paandam sang Dios nahanungod sa mga butang nga wala pa makita, nagpakita sing diosnon nga kahadlok kag nagtukod sing arka.” Ang iya pagpamati sa paandam nagdala sing kaluwasan sa iya panimalay. (Hebreo 11:7) Kabay nga mangin madagmit kita sa pagpamati sa mensahe sang Dios kag nian sundon ini sing matinumanon.—Santiago 1:19, 22-25.
13, 14. (a) Ngaa importante ang ‘pag-unong kay Jehova’? (b) Paano naton matugutan si Jehova, ‘ang aton Maninihon,’ sa pagdihon sa aton?
13 Paagi sa pag-unong kay Jehova: Agod ‘mapili ang kabuhi kag padayon nga mabuhi,’ indi lamang naton dapat higugmaon kag pamatian si Jehova kundi dapat man naton ‘unungan si Jehova,’ buot silingon, padayon nga himuon ang iya kabubut-on. “Paagi sa inyo pagbatas matigayon ninyo ang inyo kabuhi,” siling ni Jesus. (Lucas 21:19) Sa pagkamatuod, ginapakita sang aton mga pagpili kon ano ang yara sa aton tagipusuon. “Malipayon ang tawo nga pirme nagabatyag sing kahadlok, apang sia nga nagapatig-a sang iya tagipusuon mahulog sa kalaglagan,” siling sang Hulubaton 28:14. Ang isa ka halimbawa sini amo si Paraon sang dumaan nga Egipto. Samtang isa-isa nga nag-abot ang Napulo ka Kalalat-an sa Egipto, ginpatig-a ni Paraon ang iya tagipusuon sa baylo nga magpakita sing diosnon nga kahadlok. Wala ginpilit ni Jehova si Paraon nga mangin malalison kundi gintugutan niya yadtong bugalon nga manuggahom nga maghimo sing pagpili. Ano man ang pilion ni Paraon, natuman ang kabubut-on ni Jehova, subong sang ginpaathag ni Pablo tuhoy sa pagtamod ni Jehova kay Paraon: “Bangod gid sini nga katuyuan nga gintugutan ko ikaw nga magpabilin nga buhi, agod paagi sa imo mapakita ko ang akon gahom, kag agod mapahayag ang akon ngalan sa bug-os nga duta.”—Roma 9:17.
14 Siniglo ang nagligad pagkatapos mahilway ang Israel sa kontrol ni Paraon, si manalagna Isaias nagsiling: “O Jehova, ikaw amon Amay. Kami ang daga, kag ikaw ang amon Maninihon; kag kami tanan binuhatan sang imo kamot.” (Isaias 64:8) Samtang ginatugutan naton si Jehova sa pagdihon sa aton paagi sa aton personal nga pagtuon kag pag-aplikar sang iya Pulong, amat-amat kita nga nagasul-ob sing bag-o nga personalidad. Labi kita nga nangin mahagop kag mapasibusibuon, sa amo mahapos para sa aton nga mag-unong kay Jehova bangod hanuot gid naton nga handum nga pahamut-an sia.—Efeso 4:23, 24; Colosas 3:8-10.
“Dapat Mo Ini Ipahibalo”
15. Anong duha ka salabton nga narekord sa Deuteronomio 4:9 ang ginpahanumdom ni Moises sa Israel?
15 Si Moises nagsiling sa nagtipon nga pungsod nga manugsulod na sa Ginsaad nga Duta: “Bantayan mo lang sing maayo ang imo kalag, agod indi mo malipatan ang mga butang nga nakita sang imo mga mata kag agod indi ini magpalayo sa imo tagipusuon sa tanan nga adlaw sang imo kabuhi; kag dapat mo ini ipahibalo sa imo mga anak kag sa imo mga apo.” (Deuteronomio 4:9) Agod matigayon nila ang pagpakamaayo ni Jehova kag mangin mahamungaya sa duta nga ila panublion, dapat tumanon sang katawhan ang ila duha ka salabton kay Jehova nga ila Dios. Indi nila dapat kalipatan ang makatilingala nga mga butang nga ginhimo ni Jehova sa atubangan sang ila mga mata, kag dapat nila ini itudlo sa ila palaabuton nga mga kaliwatan. Subong katawhan sang Dios karon, amo man sini ang dapat naton himuon karon kon luyag naton ‘pilion ang kabuhi kag padayon nga mabuhi.’ Ano bala ang nakita sang aton mga mata nga ginhimo ni Jehova para sa aton?
16, 17. (a) Ano ang nahimo sang ginhanas sa Gilead nga mga misyonero sa pagbantala-sing-Ginharian nga hilikuton? (b) Sin-o nga mga halimbawa sang di-mationg nga kakugi ang nakilala mo?
16 Nalipay gid kita nga makita kon paano ginapakamaayo ni Jehova ang aton pagbantala kag paghimo-disipulo nga hilikuton. Sugod sang nag-umpisa ang Watchtower Bible School of Gilead sang 1943, ginpangunahan sang mga misyonero ang paghimo-disipulo nga hilikuton sa madamo nga kadutaan. Tubtob sa sini nga panahon, ginahuptan gihapon sang una nga mga naggradwar sa sining eskwelahan ang ila kakugi sa pagbantala sang Ginharian, bisan pa tigulang na sila, kag ang pila ginaupangan na sing pisikal nga mga limitasyon. Ang isa ka maayo nga halimbawa amo si Mary Olson, nga naggradwar sa Gilead sang 1944. Nag-alagad sia subong misyonera una sa Uruguay, dason sa Colombia, kag karon sa Puerto Rico. Bisan pa may kasablagan sia sa pisikal bangod sang katigulangon, mapagsik gihapon si Utod Olson sa pagbantala. Bangod nakatuon sia sing Espanyol nga lenguahe, nagaiskedyul sia sing tion kada semana sa pag-upod sa lokal nga mga manugbantala sa ministeryo sa latagon.
17 Karon nga nabalo na, si Nancy Porter, nga naggradwar sa Eskwelahan nga Gilead sang 1947, nagaalagad gihapon sa Bahamas. Isa man sia ka misyonera nga nagapabilin nga masako sa pagbantala nga hilikuton. “Ang pagtudlo sa iban tuhoy sa kamatuoran sang Biblia isa ka pinasahi nga tuburan sang kalipay,” siling ni Utod Porter sa sugilanon sang iya kabuhi.a “Nag-aman ini sing maayong espirituwal nga rutina nga naghatag sing kahim-ong kag kalig-unan sa akon kabuhi.” Kon dumdumon ni Utod Porter kag sang iban pa nga matutom nga alagad ang ila nagligad, indi nila malipatan ang ginhimo ni Jehova. Kamusta naman kita? Ginatamod bala naton sing mainapresyahon kon paano ginapakamaayo ni Jehova ang hilikuton sang Ginharian sa aton lugar?—Salmo 68:11.
18. Ano ang matun-an naton gikan sa pagbasa sa mga sugilanon sang kabuhi sang mga misyonero?
18 Nagadayaw gid kita sa nahimo sining mga naghinguyang sing madamo nga tinuig sa pag-alagad kay Jehova. Ang pagbasa sa ila mga sugilanon sang kabuhi makapalig-on gid sa aton bangod kon makita naton ang ginhimo ni Jehova sa sining mga matutom, labi nga nagabakod ang aton determinasyon nga alagaron si Jehova. Regular ka bala nga nagabasa sinang makakulunyag nga mga sugilanon nga ginabalhag sa Ang Lalantawan kag ginapamalandungan ini?
19. Paano magamit sing maayo sang Cristianong mga ginikanan ang mga sugilanon sang kabuhi nga narekord sa Ang Lalantawan?
19 Ginpahanumdom ni Moises ang mga Israelinhon nga indi nila dapat kalimtan ang tanan nga butang nga ginhimo ni Jehova para sa ila kag nga ining mga butang indi dapat magpalayo sa ila tagipusuon sa tanan nga adlaw sang ila kabuhi. Nian nagdugang sia sing isa pa ka tikang: “Dapat mo ini ipahibalo sa imo mga anak kag sa imo mga apo.” (Deuteronomio 4:9) Ang mga sugilanon sang kabuhi makawiwili gid. Ang mga bata nagakinahanglan sing maayo nga mga halimbawa samtang nagadaku sila. Ang di-minyo nga mga kauturan nga babayi makatuon sing leksion gikan sa matutom nga mga halimbawa sang tigulang nga mga utod nga babayi nga ang sugilanon sang kabuhi ginsaysay sa Ang Lalantawan. Ang pag-alagad sa dumuluong-sing-lenguahe nga teritoryo sa ila pungsod makahatag sa mga kauturan sing mas masangkad nga mga kahigayunan nga mangin masako sa pagbantala sing maayong balita. Cristianong mga ginikanan, ngaa indi ninyo gamiton ang mga eksperiensia sang matutom nga mga misyonero sang Gilead kag sang iban pa sa pagpahulag sa inyo kabataan nga pilion ang kabuhi sang bug-os tion nga pag-alagad?
20. Ano ang dapat naton himuon agod ‘mapili ang kabuhi’?
20 Paano, nian, ang kada isa sa aton ‘makapili sing kabuhi’? Paagi sa paggamit sa dalayawon nga dulot sang hilway nga pagbuot sa pagpakita kay Jehova nga ginahigugma naton sia kag paagi sa padayon nga paghimo sang aton pinakamaayo sa pag-alagad sa iya samtang ginatugot niya ining pinasahi nga pribilehiyo. “Kay,” subong sang ginsiling ni Moises, si Jehova amo “ang imo kabuhi kag ang kalawigon sang imo mga adlaw.”—Deuteronomio 30:19, 20.
[Nota]
a Tan-awa ang “Malipayon kag Mapinasalamaton Walay Sapayan Sang Makahalanusbo nga Kadulaan,” nga ginbalhag sa Ang Lalantawan sang Hunyo 1, 2001, pahina 23-27.
Madumduman Mo Bala?
• Ano ang natun-an mo gikan sa mga halimbawa sang magkatuhay nga mga pagpili nga ginbinagbinag naton?
• Ano nga mga tikang ang dapat naton himuon agod ‘mapili ang kabuhi’?
• Anong duha ka salabton ang ginlaygay sa aton nga dapat naton tumanon?
[Retrato sa pahina 26]
“Ginbutang ko ang kabuhi kag kamatayon sa atubangan mo”
[Retrato sa pahina 29]
Ang pagpamati sa tingog sang Dios nagdala sing kaluwasan kay Noe kag sa iya pamilya
[Retrato sa pahina 30]
Si Mary Olson
[Retrato sa pahina 30]
Si Nancy Porter