Bisan pa Nagakalisod, Indi Kita Wala sing Paglaum

“Indi namon luyag nga mangin ignorante kamo nahanungod sa sadtong nagakatulog sa kamatayon; agod nga indi kamo magkasubo subong sang iban nga wala sing paglaum.”​—⁠1 TESALONICA 4:⁠13.

 1. Ano ang masami nga maeksperiensiahan sang mga tawo?

NAPATAY bala ang isa nga imo hinigugma? Walay sapayan sang pangidaron, kita tanan nagbatyag sing kasubo sa pagkadula sang isa ka himata ukon abyan. Ayhan lolo naton ukon lola, ginikanan, tiayon, ukon anak. Ang pagtigulang, balatian, kag mga aksidente masami nga ginatunaan sang kamatayon. Ginadugangan sang krimen kasingki kag inaway ang pag-antos kag kalisod. Tagsa ka tuig sa bug-os nga kalibutan, kapin sa promedyo nga 50 milyones ka tawo ang nagakapatay. Sang 1993, 140,250 ang promedyo adlaw-adlaw. Ang makasulubo nga epekto sang kamatayon nag-apektar sa mga abyan kag pamilya, kag tuman ka tudok ang balatyagon sang pagkanadulaan.

 2. Ano ang daw indi kinaandan sa pagkapatay sang mga bata?

² Indi bala kita maluoy sa mga ginikanan sa California, E.U.A., nga nadulaan sing isa ka nagabusong nga anak nga babayi sa isa ka gulpi nga aksidente sa salakyan? Sa isa ka wala ginpaabot nga hitabo, nadula nila ang ila bugtong nga anak nga babayi kag ang lapsag nga mangin una nila kuntani nga apo. Ang bana sang biktima nadulaan sing asawa kag sang iya una nga anak nga lalaki ukon anak nga babayi. Para sa mga ginikanan ang pag-antos sa pagkapatay sang isa ka anak, lamharon man ukon may edad na, daw indi kinaandan. Indi normal nga mapatay ang kabataan una sa ila mga ginikanan. Maluyag kita tanan sing kabuhi. Busa, ang kamatayon isa gid ka matuod nga kaaway.​—⁠1 Corinto 15:⁠26.

Ang Kamatayon Nangin Duna sa Tawhanon nga Pamilya

 3. Paano ang kamatayon ni Abel nag-apektar kanday Adan kag Eva?

³ Naghari ang sala kag kamatayon sa anom ka libo ka tuig sa maragtas sang tawo, kutob pa sang pagrebelde sang aton unang tawhanon nga mga ginikanan, sanday Adan kag Eva. (Roma 5:​14; 6:​12, 23) Wala ginasugid sa aton sang Biblia kon ano ang ila reaksion sang ginpatay ang ila anak nga si Abel sang iya utod nga si Cain. Sa madamo nga rason, isa gid yadto ka makahalanusbo nga eksperiensia sa ila. Diri, sa una nga tion, gin-atubang sila sang gilayon nga katunayan sang tawhanon nga kamatayon, nga nakita sa ila kaugalingon nga anak. Nakita nila ang bunga sang ila pagrebelde kag ang ila padayon dinagakaigo nga paggamit sang kahilwayan sa pagbuot. Si Cain, walay sapayan sang mga paandam sang Dios, nagpili sa paghimo sang una nga pagpatay sa iya kaugalingon nga utod. Nahibal-an naton nga naapektuhan gid sing daku si Eva sa kamatayon ni Abel bangod sang ginbun-ag niya si Set, nagsiling sia: “Nagtangdo ang Dios sing isa pa ka binhi nga tal-us kay Abel, bangod ginpatay sia ni Cain.”​—⁠Genesis 4:​3-8, 25.

 4. Ngaa wala makalipay ang mito tuhoy sa dimamalatyon nga kalag pagkatapos sang kamatayon ni Abel?

⁴ Nakita man sang aton unang tawhanon nga ginikanan ang kamatuoran sang pamatbat sang Dios sa ila​—⁠nga kon magrebelde sila kag dimatinumanon, “mapatay [sila] nga totoo.” Walay sapayan sing kabutigan ni Satanas, ang mito sang pagkadimamalatyon sang kalag wala pa mahuman sadto, gani indi sila makakuha sing bisan anong sayop nga paglipay gikan sa sina. Nagsiling ang Dios kay Adan: “Magabalik ka sa duta, kay sa sini ginkuha ka. Kay yab-ok ka kag sa yab-ok magabalik ka.” Wala sia naghinambit sing isa ka palaabuton nga pagluntad subong isa ka dimamalatyon nga kalag sa langit, sa impierno, Limbo, purgaturyo, ukon bisan diin man. (Genesis 2:​17; 3:​4, 5, 19) Subong buhi nga mga kalag nga nagpakasala, sanday Adan kag Eva mapatay sa ulihi kag indi na magluntad. Gin-inspirar si Hari Solomon sa pagsulat: “Ang mga buhi nakahibalo nga mapatay sila; apang ang mga patay, wala sila makahibalo sing bisan ano, wala na sila sing balos, kay ang ila handumanan nalimtan. Subong man, ang ila gugma, ang ila dumot kag ang ila kahisa nawala na, kag wala na sila sing bahin tubtob sa tion nga dinapat-od sa bisan anong butang nga himuon sa idalom sang adlaw.”​—⁠Manugwali 9:​5, 6.

 5. Ano ang matuod nga paglaum sang mga patay?

⁵ Daw ano ka matuod ining mga pulong! Sa pagkamatuod, sin-o bala ang makadumdom sa mga katigulangan sang nagligad nga duha ukon tatlo ka gatos ka tuig? Sa masami ang ila mga lulubngan indi na mahibal-an ukon madugay na nga ginpabay-an. Nagakahulugan bala ina nga wala na sing paglaum ang aton napatay nga mga hinigugma? Indi, indi gid. Nagsiling si Marta kay Jesus tuhoy sa iya patay nga utod nga si Lazaro: “Nakahibalo ako nga mabanhaw sia sa pagkabanhaw sa katapusan nga adlaw.” (Juan 11:24) Ang mga Hebreohanon nagpati nga banhawon sang Dios ang mga patay sa palaabuton nga tion. Sa gihapon, wala ina magpugong sa ila sa pagkalisod sa pagkadula sang isa nga hinigugma.​—⁠Job 14:⁠13.

Matutom nga mga Tawo nga Nagkalisod

 6, 7. Ano ang reaksion ni Abraham kag ni Jacob sa kamatayon?

⁶ Sang nagligad nga halos apat ka libo ka tuig, sang napatay ang asawa ni Abraham nga si Sara, “nag-abot si Abraham sa paglalaw kay Sara kag sa paghibi sa iya.” Yadtong matutom nga alagad sang Dios nagpakita sang iya tudok nga balatyagon sa pagkadula sang iya pinalangga kag matutom nga asawa. Bisan isa sia ka maisog kag mapagros nga lalaki, wala sia mahuya nga ipautwas ang iya kalisod paagi sa paghibi.​—⁠Genesi 14:​11-16; 23:​1, 2.

⁷ Pareho man sini ang natabo kay Jacob. Sang ginpapati sia nga ang iya anak nga si Jose ginpatay sang talunon nga sapat, ano ang iya reaksion? Mabasa naton sa Genesis 37:​34, 35: “Sa sina ginkusnit ni Jacob ang iya mga panapton kag nagtampion sing panapton sa lalaw kag naglalaw tungod sa iya anak nga lalaki sa madamong adlaw. Kag ang tanan niya nga anak nga lalaki kag ang tanan niya nga anak nga babayi nagtindog sa paglipay sa iya, apang ginbalibaran niya ang paglipay kag nagsiling: ‘Kay magapanaug ako nga nagalalaw sa akon anak sa Sheol!’ Kag nagpadayon sa paghibi ang iya amay tungod sa iya.” Huo, tawhanon kag kinaugali lamang nga magpabutyag sing kalisod kon ang isa ka hinigugma mapatay.

 8. Paano masami ginapabutyag sang mga Hebreohanon ang ila kalisod?

⁸ Mahimo nga maghunahuna ang iban nga sa moderno ukon lokal nga mga kinabatasan, nasobrahan kag inartista lamang ang reaksion ni Jacob. Apang nagdaku sia sa tuhay nga panahon kag kultura. Ang pagpabutyag niya sing kalisod​—⁠pagsuksok sing panapton sa lalaw​—⁠amo ang una nga ginsambit tuhoy sa sining kinabatasan sa Biblia. Apang, subong ginlaragway sa Heb­reong Kasulatan, ang paglalaw ginapabutyag man paagi sa paghaya, sa pagkomposo sing panalabiton, kag paglingkod sa mga abo. Sing maathag wala ginpunggan sang mga Hebreo ang ila pagpabutyag sing kalisod.⁠a​—⁠Ezequiel 27:​30-32; Amos 8:⁠10.

Kalisod sa Panahon ni Jesus

 9, 10. (a) Ano ang reaksion ni Jesus sa kamatayon ni Lazaro? (b) Ano ang ginasugid sa aton sang reaksion ni Jesus tuhoy sa iya?

⁹ Ano ang aton masiling tuhoy sa una nga mga disipulo ni Jesus? Halimbawa, sang napatay si Lazaro, ang iya utod nga babayi nga sanday Marta kag Maria naglalaw sa iya kamatayon upod ang mga luha kag paghibi. Ano ang reaksion sang himpit nga tawo nga si Jesus sang pag-abot niya sa ila puluy-an? Ang rekord ni Juan nagasiling: “Si Maria, sang pag-abot niya diin si Jesus kag nakita niya sia, nagyaub sa iya tiilan, nga nagasiling sa iya: ‘Ginuo, kon yari ka diri, wala kuntani mapatay ang akon utod.’ Nian, sang nakita sia ni Jesus nga nagahibi kag ang mga Judiyo nga nag-upod sa iya nga nagahibi man, natandog sa espiritu kag nalisang; kag nagsiling sia: ‘Diin ninyo sia ginpahamtang?’ Nagsabat sila sa iya: ‘Ginuo, kari kag tan-awa.’ Si Jesus naghibi.”​—⁠Juan 11:​32-35.

¹⁰ “Naghibi si Jesus.” Yadtong pila ka pulong nagasugid tuhoy sa pagkatawhanon ni Jesus, sa iya pagkamaluluy-on, sa iya pagkamabinatyagon. Bisan pa nakahibalo sing lubos tuhoy sa paglaum sang pagkabanhaw, “naghibi si Jesus.” (Juan 11:​35, King James Version) Ang rekord padayon nga nagasiling nga ang nakakita nagkomento: “Tan-awa, daw ano ang paghigugma niya kay [Lazaro]!” Sing pat-od, kon ang himpit nga tawo nga si Jesus naghibi sa pagkadula sang isa ka abyan, indi makahuluya kon ang isa ka tawo ukon isa ka ka babayi maglalaw kag maghibi sa karon.​—⁠Juan 11:⁠36.

Ano ang Paglaum sang mga Patay?

 11. (a) Ano ang matun-an naton gikan sa mga halimbawa sa Biblia nahanungod sa kalisod? (b) Ngaa wala kita nagakalisod subong sadtong wala sing paglaum?

¹¹ Ano ang matun-an naton gikan sining mga halimbawa sa Biblia? Nga tawhanon kag kinaandan lamang nga magkalisod kag indi kita dapat mahuya nga ipabutyag ang aton kasubo. Bisan pa mapahaganhagan sang paglaum sang pagkabanhaw, ang kamatayon sang isa ka hinigugma isa gihapon ka masakit nga kadulaan, nga batyagon sing lubos. Mga tinuig, ayhan mga dekada, sang suod nga pag-updanay kag pagpaambitay ang hinali kag makasulubo nga natapos. Matuod, wala kita nagakalisod subong sadtong wala sing paglaum ukon subong sadtong may sayop nga paglaum. (1 Tesalonica 4:13) Subong man, wala kita ginapatalang sang bisan anong mga mito nga ang tawo may dimamalatyon nga kalag ukon padayon nga nagaluntad paagi sa reinkarnasyon. Nahibaluan naton nga si Jehova nagsaad sing ‘bag-ong mga langit kag bag-ong duta diin magapuyo ang pagkamatarong.’ (2 Pedro 3:13) “Pahiran [sang Dios] ang tagsa ka luha sa [aton] mga mata, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisod ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.”​—⁠Bugna 21:⁠4.

 12. Paano ginpabutyag ni Pablo ang iya pagtuo sa pagkabanhaw?

¹² Ano ang paglaum sang mga napatay?⁠b Gin-inspirar ang Cristianong manunulat nga si Pablo sa paghatag sa aton sing paglipay kag paglaum sang sia nagsulat: “Subong ang katapusan nga kaaway, ang kamatayon pagadulaon.” (1 Corinto 15:26) Ang The New English Bible nagasiling: “Ang katapusan nga kaaway nga pagadulaon amo ang kamatayon.” Ngaa nakapat-od gid si Pablo sa sini? Sanglit ginkombertir kag gintudluan sia sang isa nga ginbanhaw gikan sa minatay, si Jesucristo. (Binuhatan 9:​3-19) Amo man sina kon ngaa nakasiling si Pablo: “Sanglit ang kamatayon paagi sa isa ka tawo [si Adan], ang pagkabanhaw sang mga patay paagi man sa isa ka tawo [si Jesus]. Kay subong nga kay Adan ang tanan nagakapatay, amo man kay Cristo ang tanan pagabuhion.”​—⁠1 Corinto 15:​21, 22.

 13. Ano ang reaksion sang mga nakasaksi sang pagkabanhaw ni Lazaro?

¹³ Ang panudlo ni Jesus nagahatag sa aton sing daku nga paglipay kag paglaum sa palaabuton. Halimbawa, ano ang iya ginhimo sa bahin ni Lazaro? Nagkadto sia sa lulubngan diin ang lawas ni Lazaro nahamyang sa sulod sang apat ka adlaw. Nagpangamuyo sia, “kag sang nakapamulong sia sining mga butang, nagsinggit sia sa mabaskog nga tingog: ‘Lazaro, guwa ka!’ Ang tawo nga napatay nagguwa nga nasamburan ang iya mga tiil kag mga kamot sang mga isalambod sa lubong, kag ang iya nawong naputos sing tela. Nagsiling si Jesus sa ila: ‘Hubari sia kag palakta sia.’ ” Mahanduraw mo bala ang kakibot kag kalipay sa mga nawong nanday Marta kag Maria? Daw ano ayhan nga katingala sang mga kaingod sang nakita nila ining milagro! Indi katingalahan nga madamo sa mga nakakita ang nagtuo kay Jesus. Apang, ang iya relihioso nga mga kaaway, “nagsinapol sa pagpatay sa iya.”​—⁠Juan 11:​41-53.

 14. Anong halimbawa ang ginpakita sang pagkabanhaw ni Lazaro?

¹⁴ Ginhimo ni Jesus yadtong dimalipatan nga pagkabanhaw sa atubangan sang madamong saksi. Isa yadto ka halimbawa sang palaabuton nga pagkabanhaw nga iya gintagna sa nauna nga okasyon, sang sia nagsiling: “Dili kamo matingala sini, kay ang takna magaabot nga ang tanan nga yara sa handumanan nga lulubngan magapamati sa tingog [sang anak sang Dios] kag magaguwa, yadtong nakahimo sing maayong mga butang sa pagkabanhaw sa kabuhi, yadtong nakahimo sing malaut nga mga butang sa pagkabanhaw sa paghukom.”​—⁠Juan 5:​28, 29.

 15. Anong pamatuod nanday Pablo kag Ananias tuhoy sa pagkabanhaw ni Jesus?

¹⁵ Subong ginhinambitan na, si apostol Pablo nagtuo sa pagkabanhaw. Sa anong sadsaran? Sia anay ang ginakahadlukan nga si Saulo, manughingabot sa mga Cristiano. Ang iya ngalan kag reputasyon nagtuga sing kahadlok sa mga tumuluo. Ti, indi bala nga sia ang nagpahanugot sa pagbato tubtob mapatay sa Cristianong martir nga si Esteban? (Binuhatan 8:​1; 9:​1, 2, 26) Apang sa dalanon padulong sa Damasco, ang ginbanhaw nga si Cristo nagpamarasmas kay Saulo, ginbulag sia sing temporaryo. Nakabati si Saulo sing tingog nga nagasiling sa iya: “ ‘Saulo, Saulo, ngaa bala nga ginahingabot mo ako?’ Nagsiling sia: ‘Sin-o ka bala, Ginuo?’ Sia nagsiling: ‘Ako si Jesus, nga ginahingabot mo.’ ” Ang ginbanhaw man nga Cristo ang nagtudlo kay Ananias, nga nagapuyo sa Damasco, nga magkadto sa balay diin nagapangamuyo si Saulo kag agod ipanumbalik ang iya panulok. Busa, gikan sa personal nga eksperiensia, sanday Pablo kag Ananias may madamong rason sa pagpati sa pagkabanhaw.​—⁠Binuhatan 9:​4, 5, 10-12.

 16, 17. (a) Paano naton mahibaluan nga wala magpati si Pablo sa Griegong ideya tuhoy sa duna nga pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag? (b) Anong malig-on nga paglaum ang ginahatag sang Biblia? (Hebreo 6:​17-20)

¹⁶ Talupangda kon paano si Saulo, nga si apostol Pablo, nagsabat sang, subong isa ka ginhingabot nga Cristiano, gindala sia sa atubangan ni Gobernador Felix. Mabasa naton sa Binuhatan 24:​15: “May paglaum ako sa Dios . . . nga may pagkabanhaw sang mga matarong kag mga dimatarong.” Sing maathag, wala magpati si Pablo sa paganong Griego nga ideya sang duna nga pagkadimamalatyon sang tawhanon nga kalag, nga kuno nagapadulong sa mitolohiko nga kabuhi pagkatapos sang kamatayon ukon sa pihak nga kalibutan. Nagpati sia kag nagtudlo sing pagtuo sa pagkabanhaw. Nagakahulugan ina para sa pila sing dulot nga dimamalatyon nga kabuhi subong espiritu nga mga tinuga sa langit kaupod ni Cristo kag para sa kalabanan sing pagkabuhi liwat sa isa ka himpit nga duta.​—⁠Lucas 23:43; 1 Corinto 15:​20-22, 53, 54; Bugna 7:​4, 9, 17; 14:​1, 3.

¹⁷ Nian ang Biblia nagahatag sa aton sing isa ka maathag nga saad kag malig-on nga paglaum nga paagi sa pagkabanhaw, madamo ang makakita liwat sang ila mga hinigugma diri sa duta apang sa tuhay gid nga mga kahimtangan.​—⁠2 Pedro 3:13; Bugna 21:​1-4.

Praktikal nga Bulig sa mga Nagakalisod

 18. (a) Anong mapuslanon nga instrumento ang ginpagguwa sa “Diosnon nga Kahadlok” nga Kombension? (Tan-awa ang kahon.) (b) Anong mga pamangkot karon ang kinahanglan nga sabton?

¹⁸ Sa karon may mga handumanan kita kag kalisod. Ano ang aton sarang mahimo agod makalampuwas sa sining masakit nga tion sang pagpangalisod? Ano ang sarang mahimo sang iban agod buligan yadtong nagakalisod? Dugang pa, ano ang aton sarang mahimo agod buligan yadtong mga sinsero nga aton masugata sa aton pagministeryo sa latagon nga wala sing matuod nga paglaum kag nagakalisod man? Kag anong dugang nga paglipay ang matigayon naton gikan sa Biblia tuhoy sa aton mga hinigugma nga nagakatulog sa kamatayon? Ang masunod nga artikulo magatanyag sing pila ka panugda.

[Mga footnote]

Masabat Mo Bala?

◻ Ngaa masiling nga ang kamatayon isa ka kaaway?

◻ Paano ginpabutyag sang mga alagad sang Dios sa panahon sang Biblia ang ila kalisod?

◻ Ano ang paglaum sang napatay nga mga hinigugma?

◻ Ano ang sadsaran ni Pablo sa pagtuo sa pagkabanhaw?

[Kahon sa pahina 8, 9]

Praktikal nga Bulig sa mga Nagakalisod

Sa “Diosnon nga Kahadlok” nga Kombension sang 1994-95, ginpahibalo sang Watch Tower Society ang pagguwa sing bag-o nga brosyur nga natig-uluhan Kon ang Isa nga Ginahigugma Mo Mapatay. Ining makapalig-on nga publikasyon gindesinyo agod maglipay sa mga tawo sang tanan nga pungsod kag hambal. Subong ayhan nakita mo na, ginapresentar sini ang simple nga paathag sang Biblia tuhoy sa kamatayon kag kahimtangan sang mga patay. Sing labi pa ka importante, ginapadaku sini ang saad sang Dios, paagi kay Cristo Jesus, tuhoy sa pagkabanhaw sa kabuhi sa natinluan, paraiso nga duta. Nagadala gid ini sing paglipay sa mga nagakalisod. Busa, mangin mapuslanon gid ini nga instrumento sa Cristianong ministeryo kag makapukaw sing interes, nga magaresulta sa dugang nga mga pagtuon sa Biblia sa puluy-an. Ang mga pamangkot para sa pagtuon ginpahamtang sing maayo sa mga kahon sa katapusan sang tagsa ka bahin agod mangin mahapos ang pagrepaso sang mga punto nga gintuptupan upod sa sinsero, nagakalisod nga tawo.

[Retrato sa pahina 8]

Sang napatay si Lazaro, naghibi si Jesus

[Retrato sa pahina 9]

Ginbanhaw ni Jesus si Lazaro gikan sa minatay

[Credit Line sang retrato sa pahina 7]

First Mourning, ni W. Bouguereau, sa orihinal nga kristal nga plato sa Photo-Drama of Creation, 1914