Ang Labing Hamili nga Pluido sa Kalibutan
Bisan pa kon ang mga pagtughong sing dugo sikwayon subong makatalagam kag indi kinahanglanon nga mga produkto sang sakon pirme nga industriya, sa gihapon indi ina ang kabangdanan kon ngaa ginapangindian ini sang mga Saksi ni Jehova. Ang ila mga rason tuhay gid kag kapin ka importante. Ano ini sila?
ANG isa ka tulo sang dugo madali nga indi pagsapakon. Nagaguwa ini kon mabagrasan ka ukon matuslok sang yano, isa ka diutay nga bilog nga nagainggat sa kapula, kag ginahugasan naton dayon ini ukon ginapahiran nga wala na ginapamensar.
Apang kon mapadiutay naton ang aton kaugalingon tubtob sa kadiutayon nga ining bilog nga dugo daw isa ka bukid sa ibabaw sang aton ulo, makasapo kita sa mapula nga kadadalman sini sing isa ka kalibutan sang daw indi mapatihan nga pagkasibod kag kahimusan. Sa sulod sinang isa lamang ka tulo, may daku nga armada sang mga selula: 250,000,000 ka pula nga mga selula sang dugo, 400,000 ka puti nga mga selula sang dugo, kag 15,000,000 ka platelet, nga pila lamang sang mga tropa. Ang tagsa ka armada nagaumpisa sa pagpanghikot sang nanuhaytuhay nga hilikuton sa agay sang dugo.
Paagi sa masibod nga sistema sang kaugatan, madasig nga ginadala sang pula nga mga selula ang oksiheno gikan sa baga padulong sa tagsa ka selula sa dugo kag ginakuha ang carbon dioxide. Diutay gid katama ining mga selula sa bagay nga ang 500 sa ila 0.1 sentimetros lamang ang kataason kon tangkason. Apang, kon tangkason ang tanan nga pula nga selula sa imo lawas magalab-ot ini sa 50,000 kilometros! Sa tapos sang mga 120 ka adlaw nga paglakbay sa lawas sing 1,440 ka beses kada adlaw, ang pula nga selula nagaretiro. Ang bugana sa iron nga ubod sini sampaton nga ginasiklo liwat, kag ang nabilin ginahaboy. Kada segundo, tatlo ka milyon ka selula ang ginakuha, samtang amo man kadamo sang bag-o nga mga selula ang ginahimo sa utok sang tul-an. Paano mahibaluan sang lawas nga ang isa ka pula nga selula nakalab-ot na sa edad sang pagretiro? Nagalibog ang ulo sang mga sientipiko. Apang kon wala ining sistema sa pag-ilis sa tigulang na nga pula nga mga selula, suno sa isa ka kimiko, “ang aton dugo magalapuyot subong sang semento sa pila lamang ka semana.”
Samtang, ang puti nga mga selula nagaliyong sa bug-os nga sistema, nga ginapangita kag ginalaglag ang mga kaaway. Ang mga platelets gilayon nga nagatipon sa bahin nga napilasan kag dayon ginaumpisahan ang proseso sang pagpakorta kag pagsirado sa pilas. Ini tanan nga selula ginatago sa isa ka matin-aw, kolor-tiposo nga pluido nga ginatawag plasma, nga ginahuman sang ginatos ka ingrediente, madamo sini nagatungod sing importante nga mga papel sa pagtuman sang malawig nga listahan sang mga katungdanan sang dugo.
Bisan pa tingubon ang kinaalam sang mga sientipiko, indi nila mahangpan ang tanan nga ginahimo sang dugo, labi na ang pag-ilog sini. Wala bala nagapamatuod ining milagruso kag masibod nga pluido nga ini binuhatan sang isa ka Sampaton nga Desinyador? Kag wala bala ini nagapangatarungan nga ining labaw sa tawo nga Manunuga may kinamatarong gid sa pagdesisyon kon paano dapat gamiton ang iya mga tinuga?
Amo gid sini ang ginahunahuna sang mga Saksi ni Jehova. Ginatamod nila ang Biblia subong isa ka sulat gikan sa aton Manunuga nga nagaunod sang iya mga panuytoy kon paano matigayon ang labing maayo nga pagkabuhi; isa ini ka tulun-an nga wala nagahipos tuhoy sa dugo. Ang Levitico 17:14 nagasiling: “Ang kalag sang tanan nga sahi sang unod amo ang iya dugo”—sa pagkamatuod, indi ini literal, kay nagasiling man ang Biblia nga ang buhi nga organismo isa ka kalag. Sa baylo, ang kabuhi sang tanan nga kalag nahigot gid kag ginasakdag sang dugo nga yara sa ila amo kon ngaa ang dugo nagakaigo nga ginatamod subong isa ka balaan nga pluido nga nagarepresentar sang kabuhi.
Para sa iban, mabudlay ini hangpon. Nagakabuhi kita sa isa ka kalibutan nga diutay lamang ang ginapakabalaan. Ang kabuhi mismo talagsa lang ginahatagan sing balor nga nagakabagay sa sini. Indi katingalahan, nian, nga ang dugo ginabakal kag ginabaligya kaangay sang bisan ano nga baligya. Apang indi subong sini ang pagtratar sang mga nagatahod sa luyag sang Manunuga. ‘Indi kamo dapat magkaon sing dugo’ amo ang sugo sang Dios kay Noe kag sa iya mga kaliwat—ang tanan nga katawhan. (Genesis 9:4) Walo ka siglo sang ulihi ginlakip niya ina nga sugo sa iya Kasuguan sa mga Israelinhon. Pagligad sang napulog-lima ka siglo ginsulit niya ini liwat sa Cristianong kongregasyon: ‘Maglihi sa dugo.’—Binuhatan 15:20.
Ginasunod sang mga Saksi ni Jehova ina nga sugo labi na bangod luyag nila tumanon ang ila Manunuga. Paagi sa mahalaron nga kamatayon sang iya hinigugma nga Anak, nakahatag na ang Manunuga sa katawhan sing nagaluwas-kabuhi nga dugo. Makapalawig ini sang kabuhi, indi lamang sa pila ka bulan ukon mga tuig, kundi sing dayon.—Juan 3:16; Efeso 1:7.
Dugang pa, ang paglikaw sa pagpatughong sing dugo nakaamlig sa mga Saksi gikan sa madamo nga katalagman. Dugang kag dugang nga mga tawo luwas sa mga Saksi ni Jehova ang nagapangindi karon sa pagpatughong sing dugo. Sing amat-amat nagaugyon ang medikal nga komunidad kag ginabuhinan nila ang paggamit sing dugo. Suno sa Surgery Annual: “Sing maathag, ang pinakaluwas amo ang indi pagpatughong.” Ang magasin nga Pathologist nagsiling nga ang mga Saksi ni Jehova madugay na nagapamilit nga ang pagpatughong sing dugo indi ang maalamon nga bulong. Nagdugang ini: “Daku ang pamatuod nga nagasakdag sang ila ginatindugan, walay sapayan sang pagpamatok sang mga bangkero sang dugo.”
Sin-o ang imo saligan? Ang maalam nga Persona nga nagdesinyo sang dugo? Ukon ang mga tawo nga naghimo sang pagbaligya sing dugo nga isa ka daku nga negosyo?
[Mga Laragway sa pahina 15]
Ang kaugatan sang tawo, nga may mga capillaries (sal-ot) nga tuman ka pino amo kon ngaa ang mga selula sang dugo napilitan nga mag-agi sa sini sa isa lamang ka linya