Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa
◼ Sang magpakasala sanday David kag Bat-seba, ngaa dapat nga mapatay ang ila anak, sanglit ang Deuteronomio 24:16 kag Ezequiel 18:20 nagasiling nga ang bata indi mapatay tungod sa sala sang iya amay?
Sanday David kag Bat-seba lunsay mga minyo sang nanglahi sila kag nagbusong si Bat-seba. Ang ila panghilahi grabe nga sala nga kamatayon ang silot sa idalom sang kasugoan sang Dios. (2 Samuel 11:1-5; Deuteronomio 5:18; 22:22) Gani kon ipatuman sang Dios sa ila ang Kasugoan, ang lapsag nga yara sa iya taguangkan mahimo nga napatay upod sang iya iloy. Apang ginpakamaayo ni Jehova nga atubangon sing tuhay ang ila kaso, diin ang “Hukom sang bug-os nga duta” may kinamatarong sa paghimo.—Genesis 18:25.
Sang ginpakilala ang iya sala, si David nagsiling: “Nakasala ako batok kay Jehova.” Nian ginsilingan sang humalambal sang Dios si David: “Si Jehova man nagsikway sang imo sala. Dili ka mapatay.” (2 Samuel 12:13) Ginpakitaan sing kaluoy si David bangod sang katipan sang Ginharian. Dugang pa, sanglit mabasa sang Dios ang mga tagipusuon, nakita niya ang pagkamaminatud-on sang paghinulsul ni David kag naghinakop nga may rason nga kaluoyan sanday David kag Bat-seba apang indi nila malikawan ang tanan nga kasubo sang ila sala. Ginsilingan sila: “Apang bangod nga paagi sini nga buhat naghatag ka sing daku nga kahigayunan sa mga kaaway ni Jehova sa pagpasipala, ang bata man nga natawo sa imo mapatay sing totoo.”—2 Samuel 12:14.
Ginhatag sang Dios ang silot may kaangtanan sa bata nga wala natungod sa ila; ang bata nagmasakit kag napatay. Mahimo nga hatagan sing igtalupangod sang isa ka tawo karon ang kamatayon sang bata kag magasiling nga isa ka mapintas nga paghukom ang ginpatuman. Apang dumdumon sing maayo nga ang panglahi gin-uyatan kag ginpamatod-an sa atubangan sang tawhanon nga mga hukom sa idalom sang Kasugoan, kag sila nga tatlo (si David, si Bat-seba, kag ang bata sa iya taguangkan) mapatay kuntani. Ginatamod sa sina nga kapawa, ang pagluwas sang Dios sa ila nga duha maluluy-on. Dugang pa, karon nga tion wala kita sang tanan nga mga katunayan, subong sang kapagros sang bata sang matawo sia. Gani, batunon naton ang pag-uyat sang Dios sa bagay; nagasalig nga ang iya ginhimo wala sing ginadampigan, maalam, kag matarong. Bisan si David nagsiling sang ulihi: “Tuhoy sa matuod nga Dios, himpit ang iya dalanon.”—2 Samuel 22:31; ipaanggid ang Job 34:12; Isaias 55:11.
Nahisuno man ina sa reaksion ni David sa tapos niya mabatian ang paghukom sang Dios. Samtang nagamasakit ang bata, si David nagkasubo kag nagpuasa. Apang sang mapatay na sia, gin-apresyar ni David nga natapos na ini. (2 Samuel 12:22, 23) Gani, nagasalig sa paghukom sang Dios, ginpaumpawan ni David si Bat-seba (nga karon legal na niya nga asawa), kag ginpasalig sia nga ang ila pag-asawahay magapadayon. Sang ulihi natawo sa ila si Solomon kag nangin tal-us ni David.
Ang pag-uyat sang Dios sa sina nga kaso indi dapat tamdon subong nagasumpakil sa Deuteronomio 24:16 ukon sa Ezequiel 18:20.
Subong bahin sang Kasugoan, ang Dios nagmando: “Ang mga ginikanan dili pagpatyon tungod sang mga anak, kay ang mga anak dili pagpatyon tungod sa ila mga ginikanan. Ang tagsa ka tawo patyon tungod sa iya kaugalingon nga sala.” (Deuteronomio 24:16) Ina nga mga giya para sa mga Israelinhon nga mga hukom sa pag-uyat sang legal mga kaso. Indi mabasa sang mga hukom ang tagipusuon. Dapat nila pakig-angotan ang tagsa ka tawo pasad sa iya kaugalingon nga pagginawi subong ginapatok sang kamatuoran.
Sing kaanggid, ang Ezequiel 18:20 nagasiling: “Ang anak dili mag-antus sang kalautan sang amay, kag ang amay dili mag-antus sang kalautan sang anak. Ang pagkamatarong sang matarong mangin sa iya kag ang pagkamalaut sang malauton mangin sa iya.” Nagapatuhoy ini sa mga hamtong. Ang konteksto nagahambal tuhoy sa isa ka anak nga nakasaksi sang kalautan sang iya amay apang wala makigbahin sa sini, sa baylo, gintuman sang anak ang hudisyal nga desisyon ni Jehova kag naglakat sa Iya kasugoan. Ina nga anak pagaamligan nga buhi kon mapatay ang iya amay.—Ezequiel 18:14-17.
Apang, indi mapanghiwala nga ang kabataan magaantus sang mga resulta bangod sang buhat sang ila mga ginikanan. Ang mga ginikanan nga palagasto ukon buangbuang magadul-ong sing kaimulon sa bilog nga pamilya. Ukon hunahunaa ang epekto sa kabataan kon ang ginikanan ginpamatbatan nga mabilanggo bangod sang krimen nga ginhimo niya. Bisan ang mga kalamidad nga ginhatag sing makatarunganon sang Dios sa Israel bangod sang ila kalautan nag-apektar sa kabataan sadto. (Deuteronomio 28:15, 20-32; Ezequiel 8:6-18; 9:5-10) Gani, ginpalig-on sang Dios ang iya katawhan: “Busa pilia ang kabuhi agod nga magkabuhi ka, ikaw kag ang imo kaliwatan, sa paghigugma kay Jehova nga imo Dios, sa pagtuman sang imo tingog, kag sa pagtapik sa iya; kay sia imo kabuhi kag kalawigon sang imo mga adlaw.”—Deuteronomio 30:19, 20.
Gani ginapadaku sang eksperiensia nanday David kag Bat-seba sa mga ginikanan nga ang ila pagginawi makaapektar sing daku sa ila kabataan. Kon ang mga ginikanan ‘nahadlok sa ngalan sang Dios, ang adlaw sang pagkamatarong magasilak’ sa pagpakamaayo sa bug-os nga pamilya.—Malaquias 4:2.