Pabakura ang Pagsalig kay Jehova—Paagi sa Makugi nga Pagtuon sang Iya Pulong
“Ituhoy ang inyo tagipusuon sa tanan nga pulong nga ginapamatuod ko sa inyo sining adlaw . . . Kay ini indi butang nga walay pulos sa inyo, bangod nga kabuhi ninyo ini.”—DEUTERONOMIO 32:46, 47.
1, 2. (a) Ano nga palaabuton ang ginahulat sang Israel samtang nagakampo sila sa kapatagan sang Moab? (b) Ano nga laygay ang ginhatag ni Moises sa pungsod?
ANG ila malawig nga paglakbay sa kamingawan manugtapos na. Ang nagalikoliko nga Jordan na lamang ang nagahamulag sa ila gikan sa madugay na ginahulat nga Ginsaad nga Duta. Apang, para sa pangulo sang pungsod, si Moises, ang palaabuton nga pagsulod sang Israel sa sina nga duta nagkinahanglan sing matawhay nga pagpamalandong. Nadumduman niya kon paano ang pungsod nasandad anay bangod sang iya kakulang sing pagsalig kay Jehova kag busa wala makasulod sa Canaan.—Numeros 13:25–14:30.
2 Busa ginpatawag ni Moises ang pungsod sing tingob sa kapatagan sang Moab. Sa tapos marepaso ang ila pungsodnon nga maragtas kag masulit ang Kasuguan sang Dios, ginpresentar ni Moises ang ginatawag nga pinakamatahom nga komposisyon niya. Sa pamulong sang superlatibo nga binalaybay, ginlaygayan niya ang Israel nga magsalig kag magtuman kay Jehova, “ang Dios sang katutom, nga sa iya wala sing inhustisya; matadlong kag matarong sia.” Sa paghinakop, si Moises naglaygay: “Ituhoy ang inyo tagipusuon sa tanan nga pulong nga ginapamatuod ko sa inyo sining adlaw, nga isugo ninyo sa inyo mga anak sa pagbantay sa paghimo sang tanan nga pulong sini nga kasuguan. Kay ini indi butang nga walay pulos sa inyo, bangod nga kabuhi ninyo ini.”—Deuteronomio 32:4, 46, 47.
‘Pagtuhoy sang ila Tagipusuon’ sa Pulong sang Dios
3, 4. (a) Sa ano ‘ipatuhoy [sang mga Israelinhon] ang ila tagipusuon,’ kag ano ang ginalakip sini? (b) Paano gin-aplikar sang ulihi nga kaliwatan ang laygay ni Moises?
3 Ginlaygayan ni Moises ang mga Israelinhon nga ‘ituhoy ang ila tagipusuon’ indi lamang sa iya makapulukaw nga ambahanon kundi sa tanan nga sagradong mga sinulatan. Dapat sila “mamati sing maayo” (Knox), “pat-od nga magtuman” (Today’s English Version), ukon “magpamalandong sa” (The Living Bible) Kasuguan sang Dios. Paagi lamang sa maid-id nga pagpamilyar sa sini nga ila ‘masugo ang ila mga anak sa pagbantay sa paghimo sang tanan nga pulong sini nga kasuguan.’ Sa Deuteronomio 6:6-8, si Moises nagsulat: “Ining mga pulong nga ginasugo ko karon sa imo mangin sa imo tagipusuon; kag itudlo mo sila sing makugihon sa imo mga anak . . . Kag ibugkos mo sila nga tanda sa imo kamot, kag mangin filacteria sila sa ulot sang imo mga mata.”
4 Ang komentarista sa Biblia nga si W. H. Davey nagasugid kon paano sang ulihi nga tion, ining mga pulong “ginpatpat sing literal sang mga Judiyo, kag ang sugo nga yari diri gingamit sing superstisyuso. Ang iban nga mga bersikulo . . . ginsulat sa panit sang sapat, kag ginsuksok sa butkon kag agtang sa tion sang pangamuyo.” Ang mga suludlan nga nagaunod sing mauti nga kasulatan, ukon filacteria, ginsuksok sang panahon ni Jesus kag ginahimo gihapon sang iban nga Judiyong mga sekta karon. (Mateo 23:5) Apang, si Davey nagadugang: “Ang mga tawo sa ila kabuangan kontento na sa pagdala sa ila mga persona sing isa ka kopya sang mga pulong lamang sang kasuguan, sa baylo sang pagpakita sa ila kabuhi sang pagtuman sa kasuguan nga naunod sa sini.”
5. Ano ang nagakaigo nga aplikasyon sang pinamulong ni Moises sa Deuteronomio 6:6-8?
5 Indi, indi sa ila literal nga mga kamot ukon mga agtang nga ang Kasuguan sang Dios magapuyo kundi ‘sa ila mga tagipusuon.’ Paagi sa pagtigayon indi lamang sing ihibalo tuhoy sini kundi sing tudok nga apresasyon sa sini, nga ang Kasuguan pirme nga makita, subong nga daw nasulat ini sa tapitapi sa atubangan sang ila mga mata ukon nahigut sa ila mga kamut.
Mga Aman sa Paghibalo sang Kasuguan sang Dios
6, 7. (a) Ano nga mga aman ang ginhimo ni Jehova agod mangin pamilyar sa Mosaikong Kasuguan ang mga Israelinhon? (b) Paano man posible para sa katawhan sang Dios sang dumaan nga tion ang matudluan sang Pulong sang Dios?
6 Apang, paano mahibal-an sang mga Israelinhon ang mga 600 ka sugo sang Kasuguan? Walay duhaduha nga sang primero diutay lamang ang mga kopya sini. Ang palaabuton nga hari sang Israel “magsulat sia nga sa iya sing huwad sining kasuguan . . . , kag magabasa sia sini sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi, agod nga makatuon sia sa pagkahadlok kay Jehova nga iya Dios sa pagbantay sang tanan nga pulong sining kasuguan.” (Deuteronomio 17:18, 19) Ang Dios naghimus nga ang Kasuguan basahon sa kada ikapito ka tuig sang Piesta sang mga Kayangkayang. (Deuteronomio 31:10-13) Bisan pa nga ina nga okasyon walay duhaduha nga makalilipay, indi ini bastante sa pagpaambit sa tudok nga ihibalo.
7 Naghimus man si Jehova nga ang tribo ni Levi ‘magatudlo kay Jacob sang mga pagsulundan sang Dios kag ang Israel sang kasuguan sang Dios.’ (Deuteronomio 33:8, 10; ipaanggid ang Malaquias 2:7.) Sa pila ka okasyon, ang mga Levinhon naghimo sing mga kampanya sa pagtudlo nga nagbulig sa bug-os nga siudad. (2 Cronica 17:7-9; Nehemias 8:7-9) Daw subong bala nga, sang ulihi, sa dili magkubos ang mga bahin sang Pulong sang Dios matigayon man sang katawhan sa kabilugan.* Busa, ang salmista makasulat: “Malipayon ang tawo . . . [nga ang iya] kawilihan yara sa kasuguan ni Jehova, kag sa iya kasuguan nagapamalandong sia sa adlaw kag gab-i.” (Salmo 1:1, 2) Ang laygay ni Moises nga ‘ipatuhoy sa ila tagipusuon ang pulong sang Dios’ katumbas sa sugo nga magtuon sing makugi sa Biblia.
‘Pagpatuhoy sa Aton Tagipusuon’ sang Pulong sang Dios Karon
8. Tubtob diin tumanon sang Israel ang laygay ni Moises, kag upod ang anong resulta?
8 Ang Israel napaslawan sa pagpamati sa laygay ni Moises. Sang ang pungsod nakatukod sang ulihi sang iya monarkiya, maathag nga kalabanan sang iya mga hari ang napaslawan sa ‘pagsulat nga sa iya sing huwad sining kasuguan kag basahon ini sa tanan nga adlaw sang iya kabuhi.’ Sang ikapito ka siglo B.C.E., sang mga adlaw ni Hari Josias, ang “tolon-an sang kasuguan” nadula. (2 Hari 22:8-13) Ang mapigaw nga halimbawa sang mga pangulo sang pungsod walay duhaduha nga nagpadali sa pagkahulog sang pungsod sa apostasya. Suno gid sa paandam ni Moises, ang pungsodnon nga kapahamakan natabo sang 607 B.C.E.—Deuteronomio 28:15-37; 32:23-35.
9. Paano ang kahimtangan sang mga Cristiano karon kaanggid sa kahimtangan sang dumaan nga mga Israelinhon?
9 Kaangay sang dumaan nga mga Israelinhon, ang mga Cristiano karon nagatindog sa dulunan sang ginsaad nga duta—ang matarong nga bag-ong kalibutan sang Dios. (2 Pedro 3:13) Ang makakilibot nga mga hitabo nagahugpong sa unahan: ang pagpahayag sang “paghidait kag kalig-onan,” ang pagkapukan sang “Babilonia nga Daku,” ang pagsalakay ni ‘Gog sang Magog.’ Ining mga hitabo magatilaw sang aton pagsalig kay Jehova. Madagmit, nian, nga aton ‘ipatuhoy sa aton tagipusuon ang pulong sang Dios’ karon!—1 Tesalonica 5:3; Bugna, kapitulo 18; Ezequiel, kapitulo 38.
10. Ngaa ang iban naghinay sa personal nga pagtuon?
10 Apang, isa gid ka hangkat ang paghimo sina sa sining “ital-ital nga tion nga mabudlay atubangon.” (2 Timoteo 3:1) Ang sekular nga palamugnan, pagpadaku sa bata, eskwelahan, kag mga katungdanan sa kongregasyon nagakinahanglan sing daku sang aton tion. Subong resulta, mahimo kita mahuyog sa pagbalibad kag sa paghinay sa aton pagtuon sa Biblia, nagapangatarungan nga ‘bastante ang akon ginahimo agod maglig-on.’ Apang, ang Biblia nagalaygay sa mga Cristiano: “Himua ining mga katungdanan; ukuri ini sila.” (1 Timoteo 4:15, 16) Binagbinagon naton karon ang iban nga makusog nga mga rason sa paghimo sina.
Pagpabakud sang Aton Kaangtanan sa Dios
11, 12. (a) Paano naapektuhan si Job sang pagtigayon sing dugang pa nga ihibalo nahanungod sa Dios? (b) Ngaa ang aton pagtan-aw sa Dios mas maathag sang sa adlaw ni Job?
11 Si Job amo ang isa nga “mahadlukon sa Dios kag nagalikaw sa malaut.” Apang sa tapos mapakilala ni Jehova ang iya kaugalingon sa unos, si Job nagsiling: “Nakabati ako nahanungod sa imo paagi sa palamatin-an sang idulungog, apang karon ang akon mata nagatan-aw sa imo.” (Job 1:1; 42:5) Aton bala karon ‘matan-aw’ ang Dios, kon sayuron, nagalampas sa pagkilala lamang, suod nga nakahibalo sang madamo nga kinaiya sang iya personalidad? Aba huo! Paagi sa mga pahina sang Biblia, ginpakilala ni Jehova sing labi ang tuhoy sa iya kaugalingon sang sa nahibaluan sadto anay ni Job.
12 Mas maathag nga makita naton ang kadalom sang gugma sang Dios, nakahibalo nga “ginhigugma gid [niya] ang kalibutan sa bagay nga ginhatag niya ang iya bugtong nga Anak.” (Juan 3:16) Paagi sa mga tagna sang Biblia, natigayon naton ang balayan sang mga hilikuton sang Dios—tubtob sa katapusan sang Milenio! (Bugna, kapitulo 18-22) May rekord kita sang pagpakig-angot sang Dios sa Cristianong kongregasyon: ang pagpasulod niya sa mga Gentil, ang pagtangdo niya sa “matutom kag mainandamon nga ulipon” sa pagpakaon sa iya katawhan, ang pagtawag niya sa “dakung kadam-an” upod ang paglaum nga magkabuhi sing dayon sa Paraiso sa duta. (Mateo 24:45; Bugna 7:9, 14-17; Efeso 3:3-6) Sa tapos makalili sa madalom nga mga butang sang Dios kag makapamalandong sa iya makatilingala nga buhat tungod sa aton, wala kita sing mahimo kundi ang magsiling: “O pagkadalom sang kamanggaran kag kaalam kag ihibalo sang Dios!”—Roma 11:33.
13. Paano naton ‘mapangita ang Dios,’ kag ano ang mga kaayuhan sang paghimo sini?
13 Ang salmista nagsiling: “Sa bug-os ko nga tagipusuon ginapangita ko ikaw.” Mahimo man naton ina paagi sa pagbinagbinag sa adlaw-adlaw sing Makasulatanhon nga materyal; daku ang mahimo sini sa pagpabakud sang aton kaangtanan kay Jehova. Ang hanuot nga pagtuon nagabulig man sa paghimo sang aton dalanon nga mangin ‘malig-on sa pagtuman sa mga palatukuran sang Dios.’—Salmo 119:5, 10.
Ang Pagtuon Nagabulig sa Aton sa Pagpangapin sang Aton Pagtuo
14. Iilustrar ang balor sang pagkamangin ‘handa sa pag-apin’ sa aton Cristianong paglaum.
14 “Indi ko luyag kamo nga mga Saksi sa akon balay!” siling sang isa ka taga-Ghana nga tawo sa duha nga nagduaw sa iya balay. Gin-akigan pa niya ang mga Saksi bangod sang “indi pagpatughong sing dugo kag indi pagsaludo sa pungsodnon nga bandera.” Ina nga mga pamatok pirme masugata sa pag-alagad sa latagon. Daw ano nga pasipala—kag kahuya—kon indi naton ‘maapinan ang paglaum nga yara sa inyo sa kay bisan sin-o nga magpamangkot sa inyo’! (1 Pedro 3:15) Apang, gingamit sing epektibo sining mga Saksi ang Biblia sa pagpaathag sang nagakaigo nga pagtamod sa dugo kag kon paano ginatimbang sang isa ka Cristiano ang pagtahod sa pungsodnon nga mga simbulo sa paglikaw sa idolatriya. Ang resulta? Nahamuot ang tawo sa ila prangka nga mga sabat. Karon, sia kag ang iya asawa bawtismado na nga mga Saksi.
15. Paano kita ginasangkapan sang personal nga pagtuon sa aton ministeryo?
15 Si Pablo nagalaygay: “Magtinguha sing maayo gid sa pagpakita sang imo kaugalingon sa Dios subong nga pinakamaayo, manugpangabudlay nga indi kinahanglan magkahuya, nga nagagamit sing matadlong sang pulong sang kamatuoran.” Ang personal nga pagtuon magabulig sa aton indi lamang sa pagpabilin sa banas sang kabuhi kundi subong man “mahimpit, masangkapan” sa pagbulig sa iban nga mahimo ina.—2 Timoteo 2:15; 3:17.
Pagbatu sa mga Siod ni Satanas
16. Ano ang iban sa mga siod nga ginahimo ni Satanas sa katawhan ni Jehova?
16 Karon, ang pasayod nagasalakay sa aton sing mga ganyat sa “kailigbon sang unod kag kailigbon sang mga mata kag bugal sang kabuhi.” (1 Juan 2:16) Ang seksuwal nga imoralidad ginapadaku sang media kag masunson nga aktibo nga ginasakdag sang mga kaupod sa trabaho kag mga kabutho. Ang nagapukaw nga apostatang literatura mahimo nga ipadala nga wala sing bayad sa aton mga puluy-an. Bangod napukaw ang ila pagkamausisaon, ginbasa sang iban nga kauturan inang makadagta nga materyal—nga naghalit sa ila pagtuo. Yara man ang makagud, undanon nga “espiritu nga karon nagapanghikot sa tunga sang katawhan nga dimasinulundon.” Daw ano kahapos ang malatnan sini kag mapalambo ang negatibo kag mamulayon nga espiritu!—Efeso 2:2.
17, 18. Paano ang personal nga pagtuon nagapugong sa aton gikan sa ‘pagkanadaldal palayo’?
17 Sa pagkamatuod, ang iban nagsugod nga masiod ni Satanas. Sa baylo, paagi sa pagpatumbaya sa personal nga pagtuon, kaangay sang sakayan nga nakapalos sa ginahigtan sini, amat-amat sila nga “nadaldal palayo” kag nangin panguna nga puntariya sang mga pagsalakay ni Satanas. (Hebreo 2:1) Ang isa ka lamharon nga utod nga lalaki, halimbawa, nakahimo sing imoralidad upod sa lamharon nga babayi sa eskwelahan. “Natukiban ko,” sugid niya, “nga ang pangunang kabangdanan sini amo ang katunayan nga ginagutom ako sa espirituwal. Wala ako sing personal nga pagtuon. Amo sina kon ngaa indi ko mabatuan ang pagsulay.” Apang, ang isa ka programa sang personal nga pagtuon nagbulig sa utod nga lalaki nga mangin mabaskog sa espirituwal.
18 Si Satanas determinado sa paglaglag sa mas madamo nga katawhan sang Dios tubtob sa masarangan niya. Paagi sa pagpakaon pirme sang aton hunahuna sing maayong mga butang nga naghalin sa Pulong sang Dios kag sa iya matutom nga tilugyanan, malikawan naton ang masiod. (Filipos 4:8) Ang mga pahanumdom sa paglikaw sa materyalismo, seksuwal nga imoralidad, apostata nga panghunahuna, kag negatibo nga espiritu bugana sa Biblia kag sa mga publikasyon sang Watch Tower Society. Kon hatagan naton sing labi pa sa kinaandan nga igtalupangod, indi gid kita madaldal palayo.
Mga Aman Gikan sa Organisasyon ni Jehova sa Pagbulig sa Aton
19. Ano ang ginailustrar sang Etiopiahanon nga eunuco nahanungod sa pagkinahanglan naton sing espirituwal nga panuytoy?
19 Ang pagtuon isa ka lakas nga pagpangabudlay. Busa nagapasalamat kita nga ang organisasyon ni Jehova nagahatag sa aton sing daku nga bulig. Sining ulihi nga tinuig ang iban nagasiling nga ang mga indibiduwal dapat pahanugutan sa pagpatpat sa Biblia. Apang, ang Etiopiahanon nga eunuco bukas nga nagkilala sang pagkinahanglan niya sing espirituwal nga panuytoy. Subong isa ka sirkunsidado nga proselita, walay duhaduha nga may yara na sia diutay nga ihibalo tuhoy sa Biblia. Ang kamatuoran nga gintilawan niya nga ton-an ang butang nga subong kadalom sa tagna sang Isaias 53 nagapakita sini. Apang, sang ginpamangkot kon bala nahangpan niya ang ginabasa niya, ginbaton niya: “Paano bala ang pagkahangop ko, kon walay isa nga magtuytoy sa akon?”—Binuhatan 8:26-33.
20. (a) Ano ang iban sa mga aman nga ginhimo sang organisasyon ni Jehova agod pahapuson ang aton personal nga pagtuon sa Biblia? (b) Kamusta ang imo balatyagon sa sinang mga aman?
20 Ang katawhan ni Jehova nagakinahanglan man karon sing espirituwal nga panuytoy. Nagahandum nga “maghilisugot” kon tuhoy sa espirituwal nga mga butang, ginaabiabi nila ang bulig nga ginahatag sang organisasyon ni Jehova—kag daku gid ina nga bulig! (1 Corinto 1:10) Nagailig sing dalayon ang impormasyon paagi sa Lalantawan kag Magmata! nga mga magasin. Madamo ang aton mga libro kag mga brosyur nga nagatuptop sang madamo nga topiko sa Biblia. Ang nagahambal sing Ingles nga bumalasa labi na nga ginpakamaayo sa pagtigayon sing Watch Tower Publications Index 1930-1985, isa ka kasangkapan nga makabulig sa isa sa ‘padayon nga pagpangita sing kaalam subong sang pilak kag subong sang bahandi nga natago.’—Hulubaton 2:2-4.
21. (a) Paano ginkita ni apostol Pablo ang interes sa personal nga pagtuon? (b) Ano ang iban nga mga panugda sa paghimo sing personal nga pagtuon?
21 Ginahimuslan mo bala sing bug-os ang mga publikasyon sang Sosiedad paagi sa paggamit sa sini sa pagtuon kag pagpanalawsaw? Ukon mga puni lamang bala sa talaguan ina nga mga publikasyon? Sing makawiwili, ginsugo anay ni apostol Pablo si Timoteo nga ‘dalhon . . . ang mga tolon-an, labi na gid ang mga pergamino’ sa iya sa Roma; sing maathag, ginapatuhuyan ni Pablo ang mga bahin sang Hebreong Kasulatan. (2 Timoteo 4:13) Walay duhaduha nga luyag niya nga matigayon ini agod mapahapos ang pagtuon kag pagpanalawsaw. Kon wala mo pa ina mahimo, ngaa indi magsugod sa paghimo sang imo kaugalingon nga librarya sang teokratikong mga publikasyon agod ikaw man makapanalawsaw? Hupti inang mga publikasyon nga madali matigayon, pasunod, mahipid, kag matinlo. Magpain sing lugar sa pagtuon nga malinong kag maayo ang suga. Mag-iskedyul sing regular nga tion para sa personal nga pagtuon.
22. Ngaa ang ‘pagpatuhoy sang aton tagipusuon sa pulong sang Dios’ labi gid nga importante sa karon sang sa nagligad?
22 Kaangay sang mga Israelinhon nga nagakampo sa mga kapatagan sang Moab, yara na kita sa bibi sang bag-ong kalibutan. Labi pa sang sa nagligad, kinahanglan naton ton-an sing makugi ang Pulong sang Dios kag ‘himuslan ang kahigayunan’ sa pagtuon, ayhan nagasakripisyo sang iban nga mga interes, subong sang pagtan-aw sing telebisyon. (Efeso 5:16) “Handuma ang gatas nga walay simbog nga natungod sa pulong,” laygay ni Pedro, “agod nga bangod sini magtubo kamo” indi lamang sa pagkahamtong kundi “sa kaluwasan.” (1 Pedro 2:2; ipaanggid ang Hebreo 5:12-14.) Nadalahig mismo ang aton kabuhi. Gani batui ang bisan ano nga huyog sa paghinay sa personal nga pagtuon. Gamita ini subong paagi sa pagpatudok sang imo gugma sa Dios kag sang imo pagsalig sa iya; isa man ini ka paagi sa pagpadaku sang imo apresasyon sa organisasyon nga ginagamit niya sa pagbulig sa aton. Huo, ‘ipatuhoy ang imo tagipusuon’ sa Pulong sang Dios, sing makugi, sing tayuyon. “Indi ini butang nga walay pulos sa inyo, bangod nga kabuhi ninyo ini.”
[Footnote]
Ang nabuong nga pidaso sang maninihon, ukon ostraca, kinaandan nga gingamit sang panahon sang Biblia subong barato nga sululatan. Ang Ang International Standard Bible Encyclopedia (1986) nagasiling: “Ang ostraca sarang magamit bisan sang pinakaimol nga mga klase, nga indi makasarang sang bisan ano pa nga masulatan.” Kon tubtob diin gingamit sang dumaan nga mga Israelinhon ang ostraca nga sululatan sang mga teksto sa Biblia wala mahibalui. Apang, sing makawiwili, ang ikapito ka siglo C.E. nga ostraca nga may mga teksto sang Biblia natukiban sa Egipto, nagapakita sang isa ka paagi diin ang kinaandan nga tawo makabasa sang mga bahin sang Biblia.
Mga Punto sa Repaso
◻ Ngaa ginlaygayan ni Moises ang mga Israelinhon nga ‘ipatuhoy ang ila mga tagipusuon sa Pulong sang Dios,’ kag paano nila ini himuon?
◻ Paano ginapabakud sang personal nga pagtuon ang aton kaangtanan sa Dios kag ginabuligan kita sa pag-apin sa aton pagtuo?
◻ Ano ang papel sang personal nga pagtuon sa pagbatu naton sa mga siod ni Satanas?
◻ Ano nga mga aman ang ginhimo ni Jehova nga Dios agod pahapuson ang aton pagtuon sa Pulong sang Dios?
[Laragway sa pahina 11]
Sa baylo nga isulat ang Kasuguan sang Dios sa ila mga tagipusuon, ginhigut sang mga Judiyo ang mga suludlan nga nagaunod sang mga kasulatan