Ang Pagpakamaayo ni Jehova Nagpamanggad sa Akon

Panugiron ni Elsie Meynberg

“ANG pagpakamaayo ni Jehova​—⁠nagapamanggad, kag wala sia nagadugang sing kasubo sa sini.” (Hulubaton 10:22) Personal ko nga naeksperiensiahan ang kamatuoran sining hulubaton sa Biblia. Pasugira ako kon paano.

Sang seis anyos pa lamang ako, namati ako sa pagpakigsugilanon sang akon iloy sa isa ka manunudlo sang Biblia nga nagduaw sa amon, kag nakita ko nga naganyat gid ang akon iloy sa iya natun-an. Sang isa ka gab-i sang tigtulugnaw, nanaug ako sa pagkuha sing isa ka baso sang tubig kag nakita ko si Nanay nga nagabasa malapit sa bukas nga ganhaan sang pugon. Sa baylo nga akigan ako subong sang ginapaabot ko, ginhakos niya ako kag ginpaathag nga ang ngalan sang Dios amo si Jehova. Ang kapagsik sa iya tingog nagasugid sa akon nga importante gid katama sa iya ang iya natun-an.

Pagligad sang pila pa ka pagpakigsugilanon upod sa manunudlo sang Biblia, si Nanay nagsugod sa pagpaambit sa mga kaingod sang maayong balita nga natun-an niya. Apang, indi pirme maayo ang pagbaton sa iya. Nagaistar kami sa uma malapit sa Beat­ty, Sas­kat­chewan, Can­a­da, kag halos mga paryente namon ang amon mga kaingod, debotado nga mga Luterano ukon mga Evan­gelist. Apang, padayon sila nga ginduaw ni Nanay.

Paagi sa nagahulas nga bintana ginatan-aw ko si Nanay nga nagapanikasog sa pagpaguwa sang mga kabayo gikan sa kamalig, kay nahibaluan ko nga indi sia anad sa pagbutong sa ila. Kon kaisa nagakadto sia sa mga miting ukon nagaguwa sa latagon walay sapayan sang mga reklamo ni Tatay. Indi sia ugyon sa bag-ong pagtuluohan ni Nanay, apang determinado si Nanay. Pirme sia nagapauli nga may nasulod nga kalipay nga makita gid sang tanan. “Ang pagpakamaayo ni Jehova​—⁠nagapamanggad,” siling niya. Natingala ako anay kon ano ang buot niya silingon. Bisan pa seis anyos pa lang ako, luyag ko man mag-alagad kay Jehova.

Isa ka adlaw kaupod ako sang akon amay sa atop, diin ginakay-o niya ang mga tisa. Si Nanay kag si Eileen nga akon utod manuglakat kaupod sang isa ka grupo sakay sa Model T Ford agod makigbahin sa “in­forma­tion ­march.” Maparada sila sa banwa nga may mga placard sa pagpasayod sang isa ka pamulongpulong pub­liko.

“Indi mo luyag nga mangin buangbuang, indi bala?” pamangkot sa akon ni Tatay. Apang bisan pa isa lamang ako ka bata nga nalipay magsakasaka, mas luyag ko nga mag-upod sa sadtong information march sang sa magsaka sa atop. Apang, tuman pa sa akon ka diutay sa pag-uyat sing placard.

Pagsugata sa Hangkat sang Pagdumili

Sang ulihi, nag-abot ang akon nahauna nga kahigayunan sa pagpakigbahin sa pagbantala sang Ginharian sang Nobiembre 1940. Makakulunyag gid! Bangod kay gindumilian anay ang pagbantala nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa Can­a­da, nagguwa kami sa tungang-gab-i kag nagbilin sang polyeto nga End of Nazism sa ganhaan sang tanan nga balay.

Sang nuebe anyos na ako, determinado ako nga idedikar ang akon kabuhi kay Jehova kag magpabawtismo. Bangod sang paghingabot, wala kami ginasugiran sang lugar nga mitingan, apang gintuytuyan kami sa isa ka lugar sa kagulangan diin ang daku nga grupo sang mga Saksi ‘nagapiknik.’ Kami sang akon magulang nga si Eleanor kaupod didto sang madamo nga nagpabawtismo sa mabugnaw nga tubig sang malapit nga linaw.

Sadto anay ang pagbutho ginasugdan sang pagsaludo sang klase sa bandera kag pag-amba sang pungsudnon nga ambahanon. Walay sapayan sang nagadulot nga panulok sang amon mga kabutho, matinahuron kami nga wala nagapakigbahin bangod sang panudlo sang Biblia nahanungod sa idolatriya. (Daniel, kapitulo 3) Ang akon pakaisa nga si ­Elaine ­Young, nga isa man ka Saksi, nagalakat sing 6 ka kilometro pakadto sa eskwelahan, apang kada adlaw ginapapauli sia bangod sang indi pagsaludo sa bandera. Pagkatapos sina nagalakat sia liwat pauli. Ginhimo niya ini tubtob sa katunga sang tuig sa pagbutho agod indi sia pagmarkahan nga absent kag indi makapasar.

Pagkagradwar sa eskwelahan, nag-obra ako sa isa ka banko. Apang nag-abot ang pagtilaw sang wala ako pagtuguti sa akon pangabay nga magtambong sa internasyonal nga kombension sang mga Saksi ni Jehova sa Nueva York sang 1950. May diutay ako nga tinago kag namat-od ako sa paghalin kag sa pagsugod sa bug-os tion nga ministeryo. Gani nagsaylo kami ni ­Elaine pakadto sa siudad sang Regina. “Magapauli sia nga nagapakilimos sa tigpamulak,” yaguta sang iban. Apang, nabuhi ko ang akon kaugalingon paagi sa pag-obra subong part-time nga kabulig sa balay. Kutob sadto ang manggad sang mga pagpakamaayo ni Jehova naghupot sa akon sa iya bug-os tion nga ministeryo.

Paglab-ot sang Amon Tulumuron

Sang 1955 nalipay kami ni ­Elaine nga maimbitahan sa ika-26 nga klase sang Gil­ead kag sang ulihi nakabaton sing asaynment sa Bolivia, ­South Amer­i­ca. May yara lamang mga 160 ka Saksi sa bug-os nga pungsod sadto anay. Sang ulihi, nagkadto kami sa Tarija agod buylugan ang duha pa ka misyonero sa amon nahauna nga asaynment.

Ang Tarija isa ka matahom nga banwa. Makawiwili gid nga makita ang mga kababayin-an sa ila tradisyonal nga panapton nga may ginalukdo sa ila mga ulo. Ang mga tawo mainabyanon kag indi gid magsugid sa amon nga indi sila interesado. Mas matinahuron para sa ila nga silingan kami nga magbalik liwat sa tion nga nahibal-an nila nga wala sila. Madugaydugay gid man antes kami maanad sa sini.

Isa ka adlaw nagapakigsugilanon kami sa isa ka lalaki sa iya ganhaan sang isa ka dyip ang nagdulog kag nagguwa ang akig kag nagapalamula ang guya nga pari. “Kon indi ka mag-untat sa pagpakigsugilanon sa sina nga mga babayi, tabugon ka sa simbahan!” singgit niya sa lalaki. Nagbalikid sa amon, namahog sia: “Wala kamo sing kinamatarong nga magbantala diri. Kon indi kamo mag-untat, may dugang ako nga himuon.” Sini nga tion madamong kaingod ang nagguwa sa pagtan-aw. Gani ginpadayon gihapon namon ang amon hilikuton, kag nakapahamtang kami sing madamong libro kag Biblia sa mausisaon nga tumalan-aw.

Nakahinguyang sing duha ka tuig sa sining matahom nga nalupyakan diin nagatubo ang mga peach, mani, kag ubas, wala kami nalipay primero sa pagbaton sing lain nga asaynment pakadto sa Potosí, matugnaw nga minahan nga siudad nga nahamtang sa isa ka mataas nga lugar nga sobra sa 4,000 ka metro. Naanad kami sa sobra nga katugnaw sa Can­a­da, apang ang kinatuhayan amo nga sa Potosí ang mga balay kinaandan na nga wala sing init. Apang sa Potosí yara ang mainit nga asosasyon sang Cristianong kongregasyon, samtang wala pa sing kongregasyon ang nahuman sa Tarija.

Pagbukas sang Bag-o nga Teritoryo

Masunod, gin-asayn kami ni ­Elaine sa Villa­montes sa pagbukas sang pagbantala nga hilikuton didto. Ang trak nga ginkuha namon puno sing kontrabando nga kalamay, gani agod likawan ang problema sa polis sa lugar nga balayaran sing tiket (toll bar), gab-i na naglarga ang tsuper. Kuntani nakadala kami sing flash­light, kay sang hinali may naggiho sa tupad namon sa idalom sang tolda! Kabulig gali sang tsuper sang trak.

Sang alas singko sang aga, nagdulog kami. Gindagat bangod sang aso halin sa tambutso kag puno sang yab-ok, nagkamang kami paguwa. Ginbalabagan sang natiphag nga duta ang amon alagyan. Sang ulihi, pagligad sang apat ka oras nga pagpangabudlay sing lakas, ginpatabok sang tag-iya sa iya kabulig ang salakyan sa makitid nga dalan nga ginhawanan. Wala gani nagtan-aw ang tag-iya samtang nagatabok ang trak nga ang isa sa duha ka ruweda nagatiyog sa hangin sa ibabaw sang madalom katama nga kadadalman sa kilid sang dalan. Kami ni ­Elaine nagtabok nga nagalakat. Sa pagpakadto namon sa Villamontes sakay sang trak, tuman gid kakitid sang dalan paliko sa kilid sang bukid sa bagay nga ang tsuper napilitan sa pag-isol-isol kag sa pagmaniobra palibot sini. Sang ulihi, pagligad sang 35 ka makakalapoy nga oras, nakaabot kami.

Bag-o nga eksperiensia para sa amon ni ­Elaine nga magkinaugalingon sing bug-os. Bag-o man sa amon ang mga insekto sa tropiko. Ang dalagku nga bagangan nagakahulog sa amon kon makabunggo ini sa suga sa ibabaw sang amon mga ulo. Masakit mangutot ang diutay nga mga lamok, kag makatol kag nagatubig ang ila kinagtan. Sa una nga gab-i sa amon bag-o nga balay, nagguwa ako agod magkadto sa kasilyas. Apang sang ginpasiga ko ang akon flash­light, ang bilog nga salog halos puno sang mga tanga. Ang mga tiki madasig nga nagpalagyo, kag ang dalagku nga mga paka nagatan-aw sa akon gikan sa mga hilithilit. Namat-od ako nga maghulat tubtob pagkaaga.

Sang ulihi, yara kami sa tupad sang suba kag namensar nga magpahunayhunay kami sa isa ka kahoy nga nakita namon didto. Apang, namat-od kami anay nga magduaw liwat sa malapit nga lugar. Sang nagbalik kami, wala na ang kahoy. Ginsugiran kami sing hinadlukan nga naglabay nga isa ka daku nga man-ug ang didto anay kaina. Nalipay ako nga wala kami magpungko sa sadto nga “kahoy”!

Ang nanamian gid namon sa Villamontes amo ang pagduaw sa mga tawo kon gab-i. Maabtan namon sila nga nagapungko sa human sa sulihiya nga bangko sa higad dalan, nga nagasuyup sing ilimnon halin sa mga dahondahon nga ginatawag maté. Naghinguyang kami sing makalilipay nga inoras sa pagpaathag sang mga saad sang Ginharian sa sina nga kahimtangan. Apang natabo ang mas mabudlay nga mga tion sang namana si ­Elaine kag gin-asayn ako sa Valle­grande upod ang bag-o nga kaupod.

Kaangay sang Wild West

Agod makalab-ot sa Vallegrande, tatlo pa ka adlaw sang makakalapoy nga paglakbay ang kinahanglan, kag sini nga tion nagaisahanon ako. Ang makitid kag mahigko nga mga dalan daw nagalikoliko sing dayon pakadto sa kamingawan. Nakaabot gid man ako sang ulihi samtang nagahinunod ang adlaw. Gintublag sang bus ang kalinong sang banwa diin mas kinaandan ang mga kabayo sang sa de-motor nga mga behikulo. Ang mga tawo naglili gikan sa ubos sang mga palayas, nga nagauswad sa mga higad dalan kag ginasupurtahan sang mga haligi. Ang iban nga mga lalaki nga nagasandig sa mga poste nagasuksok sing mga paha nga may mga rebolber. Halos tanan nagasuksok sing itom. Pamensar ko: ‘Aba kaangay ini sang wild West!’

Kag amo gid, matuod. Ang mga baisay ginalubad paagi sa pusil. Bisan pa isa ini ka banwa nga may napulo ka libo lamang ka tawo, ang pagpatay kag kasingki kinaandan na sadto pa. Ang populasyon ginagahuman sang isa ka gang nga nag-agaw sang toll bar (balayaran sing tiket) pasulod sa banwa. Ang mga miembro sang gang nagapangabuhi paagi sa pagbangga sang mga bus kag pagpangawat sini. Ang mga mangunguma ginakawatan man samtang ginadala nila ang ila patubas pakadto sa banwa. Ang lamharon nga mga babayi ginalugos nga ginatayaan sang pusil sa atubangan sang ila mga ginikanan. Wala ginasugo sang mga iloy ang ila mga anak nga babayi sa tiangge nga isahanon.

Handurawa ang amon mga panghunahuna sang nagsulod ang lider sang gang sa Kingdom Hall sang isa ka adlaw. Hubog sia. Ang manugtatap sang sirkito, nga nagapamulongpulong, nagpalanglapsi. “Nagapati ako!” singgit sang lider sang gang nga nagahampas sang likod sang bangko sing tuman kabaskog sa bagay nga naguba ini. Nian gindab-ot niya ang manugtatap sa sirkito. Apang sing hinali nagkalma sia, kag gindala sia palayo sang iya anay abyan sa eskwelahan nga yara sa tumalambong.

Sang ulihi, ginhangkat sang isa ka heneral sang hangaway ang lider sang gang sa isa ka duwelo. Ginpakabit sang heneral ang isa ka patay nga ido sa plasa nga may karatula nga nagasiling: “Guwa ka sa banwa, ukon pareho man ang matabo sa imo.” Naglakat ang buyong, kag nag-ayoayo ang kahimtangan sa Valle­grande.

Kon kaisa nagalakbay kami sing 12 ka oras sakay sang kabayo sa pagbantala sa malayo nga mga baryo. Ginbaton kami sing maabiabihon sang isa ka manunudlo sa isa ka baryo kag sang ulihi nangin Saksi ni Jehova sia. Kis-a naghulam ako sing mula agod magkadto didto, apang kada labay namon sa balay sang kada isa sang mga tag-iya sini anay, nagakadto ini didto, gani ginabalik nila kami liwat sa alagyan.

Mga Hangkat​—⁠Apang Manggaranon Gihapon

Subong sang madamo iban pa nga mga misyonero, natukiban ko nga ang pinakadaku nga hangkat indi ang init ukon ang mga insekto, ang tugnaw ukon ang kataason, ukon bisan ang balatian kag kapigaduhon. Sa baylo, ini amo ang personal nga paglainay sing opinyon. ‘Ngaa nagautwas ina nga mga problema sa organisasyon ni Jehova?’ pamangkot ko, kag nagsugod ako sa pagpangduhaduha nga ginapamanggad ako ni Jehova paagi sa mga pagpakamaayo. Nian nadumduman ko ang teksto nahanungod sa pagpakamaayo ni Jehova sa Hulubaton 10:⁠22. Ang ikaduha nga bahin sang bersikulo nagsiling, “Kag wala sia nagadugang sing kasubo sa sini.” Gani indi naton dapat basulon si Jehova tungod sining mga problema. Narealisar ko nga bahin ini sang ginliton ni Adan sa aton kag nalakip sa ginalaragway ni Pablo sa Roma 8:​22: “Ang bug-os nga tinuga nagaugayong sa kasakit sing tingob tubtob karon.”

Nagasulatay kami ni Walter Meyn­berg sang Bethel sa Can­a­da, kag sang nagbakasyon ako sa Can­a­da sang 1966, nagpakasal kami kag ginpadala sa La Paz, ang pangunang siudad sang Bolivia. Daw ano nga pagpakamaayo nga makita ang mga kongregasyon diri nga nagabuad halin sa isa lamang sang nag-abot ako sa Bolivia tubtob sa 24, sa tanan nga bahin sang siudad. Kaanggid ini sa iban pa nga mga siudad sang pungsod. Sa pagkamatuod, ang grupo sang mga 160 ka manugbantala nga nagabantala sang maayong balita sa Bolivia sang nag-abot ako primero sang 1955 nagtubo tubtob sa mga 7,000!

Ang determinado nga huwaran sang akon iloy nga ginpahamtang niya sang nagligad nagresulta sa pagsulod sang kapin sa napulo sang akon pamilya sa bug-os tion nga pag-alagad. Nalipay ako sa pagsiling nga ang akon amay dedikado nga Saksi, kag kapin sa 30 ka tawo nga pribilehiyo ko nga ton-an sang Biblia ang nabawtismuhan. Indi bala ini mga manggad? Huo, nagapati ako nga ini mga manggad. Sa pagkamatuod, ‘ang pagpakamaayo ni Jehova​—⁠nagapamanggad.’

[Piktyur ni Walter kag Elsie Meynberg sa pahina 10]