Isa ka Putli nga Hambal Para sa Tanan nga Pungsod

“Nian ihatag ko sa katawhan ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal, agod nga sila tanan magtawag sa ngalan ni Jehova, agod nga alagaron sia sa isa ka paghilisugot.”​—⁠SOFONIAS 3:⁠9.

1, 2. (a) Bilang katumanan sang Sofonias 3:​9, ano ang ginahimo ni Jehova sa aton adlaw? (b) Agod mahangpan kon paano ang tagna ni Sofonias nagaapektar sa aton, anong mga pamangkot ang dapat sabton?

GINAHIMO karon ni Jehova nga Dios sa aton adlaw ang isa ka hilikuton nga makatilingala gid. Ginahiusa niya ang katawhan sang tanan nga pungsod. Subong gintagna niya madugay na sa iya Balaan nga Pulong, ginahimo niya ini paagi sa pagtudlo sa ila sing bag-o nga hambal.​—⁠Sofonias 3:⁠9.

² Ano ina nga hambal? Ngaa kinahanglanon ini? Ano ang ginakinahanglan sa aton mismo sa pagtuon sini?

Ang Dulot nga Hambal

3. (a) Anong makatilingala nga dulot ang ginhatag kay Adan? (b) Ano nga hambal ang ginhambal ni Adan?

³ Ang ikasarang sa pagkomunikar paagi sa paghambal isa ka balaan nga dulot nga nagahimo sa katawhan nga tuhay sa tanan nga sapat nga gintuga. Ang nahauna nga tawo, nga si Adan, gintuga nga may hunahuna nga sarang makapainoino sing intelihente. Ginsangkapan sia sing cuerdas vocales, sing dila, kag sing mga bibig nga magamit sa paghambal, subong man sing bokabularyo kag sing ikasarang sa paghimo sing bag-o nga mga tinaga. Makahangop si Adan sang magpamulong sa iya si Jehova, kag si Adan, man, makapabutyag sang iya mga panghunahuna sa mga pulong. (Genesis 1:​28-30; 2:​16, 17, 19-23) Ang hambal nga ginhatag kay Adan mahimo gid nga amo ang nakilal-an sang ulihi nga Hebreo. Sa dimagkubos sa sulod sang nahauna nga 1,757 ka tuig nga pagluntad sang tawo, ang tanan nga katawhan mahimo nga naghambal sing isa ka hambal.​—⁠Genesis 11:⁠1.

4. Paano ang mga hitabo sang adlaw ni Nimrod nag-apektar sa hambal sang tawo?

⁴ Nian, sang mga adlaw ni Nimrod, agod paslawon ang panikasog sang malauton nga mga tawo, gingumon ni Jehova ang hambal sang tanan nga nagtugot sang ila kaugalingon nga organisahon sa pagpakigbahin sa pagtukod sing torre sang Babel. (Genesis 11:​3-9) Mahimo nga ginpanas anay ni Jehova ang ila bug-os nga memorya tuhoy sa ila nagligad nga isa ka hambal kag dayon ginsulod ang bag-o nga mga hambal sa ila panghunahuna. Nagkinahanglan ini indi lamang sing bag-o nga mga bokabularyo kundi sing bag-o man nga mga gramatika kag bag-o nga mga sulundan sang panghunahuna. Gikan sa mga hambal nga ginhatag ni Jehova sa Babel, ang iban amat-amat nga naghuman tubtob nga sa karon, suno sa mga akademya sang mga hambal, mga tatlo ka libo ka hambal ang ginahambal sa bug-os nga duta.

5. Paano naton mahibaluan kon ano ang nadalahig sang “pagbalhin padulong sa putli nga hambal”?

⁵ Para sa mga tawo nga nagahambal sining tanan nga mga hambal, kinahanglan bala nga biyaan nila ang ila tumandok nga hambal kag tun-an ang orihinal nga hambal nga ginhatag sang Dios kay Adan agod nga ‘magbalhin sila padulong sa putli nga hambal?’ Ang mga kahimtangan nga nagaluntad sang ginhatag yadto nga tagna nagabulig sa pagsabat sina nga pamangkot.

Pagkinahanglan sa Putli nga Hambal

6-8. (a) Anong relihioso nga kahimtangan ang naglutaw sa Juda sa wala pa mahatag ang tagna sang Sofonias 3:​9? (b) Sa mga pungsod sa palibot sang Juda, ano nga panimuot ang nagluntad?

⁶ Ang ginharian sang Juda bag-o lang gin­gamhan una ni Manases kag dayon ni Amon, nga nagpatindog sing mga halaran kay Baal, naggamit sing diwatahan, kag nagsakdag sang espiritistiko nga mga buhat. (2 Hari 21:​1-6; 2 Cronica 33:​21-23) Subong resulta, sang paghari sang anak kag salili ni Amon, nga si Josias, ginsugo ni Jehova ang iya manalagna nga si Sofonias sa pagpaandam nga ang balaan nga paghukom himuon batok sa sadto nga duta.​—⁠Sofonias 1:​1, 2.

⁷ Bisan pa nahibaluan sang mga taga-Judea gikan sa ila kaugalingon nga maragtas kag gikan sa inspirado nga Kasulatan nga si Jehova amo ang matuod nga Dios, nagpatuyang sila sa imoral nga mga rito sang pagsimba kay Baal. Nagyaob sila sa adlaw kag sa bulan kag sa mga konstelasyon sang zodiac, nga supak gid sa kasuguan sang Dios. (Deuteronomio 4:​19; 2 Hari 23:5) Labaw pa sa sini, nagpakigbahin sila sa isa ka porma sang pagsamo sang pagtuluuhan, nga subong bala palareho lang ang tanan nga relihion, paagi sa pagpanumpa kay Jehova kag sa ngalan sang butig nga dios nga si Malcam. Ang ila panimuot amo nga si “Jehova indi maghimo sing maayo, kag indi sia maghimo sing malaut.” (Sofonias 1:​4-6, 12) Tuhoy sa mga pungsod sa palibot sang Juda, sila tanan may rekord sang pagpamatok kay Jehova kag sa iya katawhan, gani sila man nakalinya para sa balaan nga hustisya batok sa ila.​—⁠Sofonias 2:​4-15.

⁸ Amo sini ang kahimtangan sang gintagna ni Jehova nga ‘ihatag niya sa katawhan ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal, agod nga sila tanan magtawag sa ngalan ni Jehova, agod alagaron sia sa isa ka paghilisugot.’ (Sofonias 3:9) Ano, nian, yadtong putli nga hambal?

9. (a) Ngaa indi Hebreo ang putli nga hambal ukon ang nasulat nga Pulong sang Dios lamang? (b) Ano inang putli nga hambal, kag paano sini naapektohan ang kabuhi sang mga nagahambal sini?

⁹ Amo bala ang Hebreo nga hambal? Indi; may yara na sina ang katawhan sang Juda, apang ang mga butang nga ila ginahambal kag ginahimo maathag nga indi putli kag matarong sa mga mata ni Jehova. Kag ang putli nga hambal indi lamang ang nasulat nga Pulong sang Dios. May yara man sila sina. Apang ang kinahanglan nila sadto amo ang nagakaigo nga paghangop sa kamatuoran nahanungod sa Dios kag sa iya mga katuyuan, kag si Jehova lamang ang makahatag sina paagi sa iya espiritu. Kon nakatuon sila sa paghambal sadtong putli nga hambal, ang ila panghunahuna, ang ila panghambal, ang ila paggawi, nasentro tanan sa pagkilala sa kamatuoran nga si Jehova amo lamang ang matuod nga Dios. (Sofonias 2:3) Ginpahamtang nila ang ila pagsalig sa iya kag ginhatag nila ang bug-os nga pagsakdag sa iya pagkasoberano. Interesado gid kita sa sini karon. Ngaa?

Ang mga Ginhatagan sing Putli nga Hambal

10. Sa anong hut-ong sang tion ang tagna sang Sofonias 3:9 natalana nga matuman?

¹⁰ Nagatudlo sa katumanan sang tagna sa isa ka partikular nga hut-ong sang tion, ang Sofonias 3:9 nagasiling: “Nian ihatag ko sa mga katawhan ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal.” San-o ina? Ang bersikulo 8 nagasabat nga ini sa tion nga ‘tipunon [ni Jehova] ang mga pungsod,’ antes niya ‘iula sa ila ang iya kaalipungot,’ nga ihatag niya sa mga mahagop sang duta ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal.

11. (a) Ano ang duha ka katumanan sang Sofonias 3:9 antes sang modernong mga tion? (b) Paano tuhay ang katumanan karon?

¹¹ Sang mga adlaw ni Hari Josias, sa wala pa gintugutan ni Jehova ang Babilonianhon nga mga hangaway sa paghukom, madamo ang nagbiya sa butig nga pagsimba kag, sa baylo, nag-alagad kay Jehova. (2 Cronica 34:​3-33) Sa liwat, sang nahaunang siglo C.⁠E., sa wala pa ginlaglag sang mga Romano ang Jerusalem, linibolibo ka tawo ang nakatuon sang kamatuoran nahanungod sa Dios kag sa iya katuyuan kag nangin nahiusa sa pag-alagad sa iya. Sadto nga tion ang hambal sang kamatuoran ginpabugana sing daku sang mga butang nga ginhimo ni Jesus bilang katumanan sang katuyuan ni Jehova. Apang sa aton adlaw karon nga ang tagna ni Sofonias ginatuman sa bug-os globo nga kasangkaron. Ang tanan nga pungsod ginatipon karon padulong sa inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan sa Armagedon. (Bugna 16:​14, 16) Ina nga pagtipon ginahimo na sugod sang mabun-ag ang Ginharian sang 1914. Kag sa sulod man sini nga panahon nga ginahatag ni Jehova sa mga katawhan sa bug-os nga kalibutan ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal bilang katumanan sini nga tagna. Ang pagtuon sina nga hambal importante gid kay ang mga maluwas sa nagapakari nga dakung kapipit-an mga tawo nga naghimo sinang putli nga hambal nga ila hambal.​—⁠Joel 2:⁠32.

12. (a) Ano ang kaangtanan sang palanan-awon nga narekord sa Isaias 6 sa tagna tuhoy sa putli nga hambal? (b) Ngaa nagakinahanglan sing bulig ang hinaplas nga nagkalabilin agod padayon sila nga mangin kalahamut-an para sa pag-alagad kay Jehova?

¹² Nahisuno sa sini, sang maaga nga bahin sang dag-on sa tapos sang Inaway Kalibutanon I, ginbuksan ni Jehova ang mga mata sang paghangop sang iya hinaplas nga mga alagad sa makatilingala nga palanan-awon nga narekord sa Isaias kapitulo 6. (Bersikulo 1-4) Ginapadaku sini nga palanan-awon ang pagkaimportante sang aton paghupot sing matinlo nga mga bibig agod mahamut-an sa pag-alagad kay Jehova. Dapat man ipakita sang iya mga alagad ina nga kinaiya. (1 Pedro 1:​15, 16) Apang kinahanglan sang hinaplas nga nagkalabilin ang bulig sa sini nga bahin. Sa tion sang Inaway Kalibutanon I, sa pila ka kasangkaron gintugutan nila ang ila kaugalingon nga madagtaan paagi sa pagpakigbahin sa mga hilikuton sang kalibutan. “Ang kahadlok kay Jehova putli,” ukon matinlo, apang gintugutan nila ang kahadlok sa tawo kag sa tawhanon nga mga organisasyon nga mag-apektar sa ila mga bibig, paagi sa pagpahipos sang ila pagwali sang Pulong sang Dios sa daku nga kasangkaron. (Salmo 19:9) Paagi sa pagpakig-angot sa Cristiandad, ang nagkalabilin nadagtaan pa gihapon sang pila sang iya mga tradisyon kag mga buhat.

13, 14, (a) Paano nagpakita ang nagkalabilin sing husto nga panimuot, kag ano ang ginhimo ni Jehova para sa ila? (b) Sa anong paagi ginhatagan ni Jehova ang nagkalabilin sing putli nga hambal?

¹³ Narealisar ang ila kahimtangan, ang nagkalabilin nagsiling, kaangay ni manalagna Isaias: “Kailo ako! Kay naghipos ako, bangod nga tawo ako nga dimatinlo sing mga bibig, kag nagapuyo ako sa tunga sang katawhan nga dimatinlo sing mga bibig; kay ang akon mga mata nakakita sang Hari, si Jehova sang kasuldadusan!” (Isaias 6:5) Ginkilala nila nga ang ila kahimtangan indi nahamut-an. Wala nila ginpadayon ang ila sayop nga dalanon ukon batinggilan nga nagdumili sa pagbaton sang pagsabdong ni Jehova. Wala sila magbuylog sa mga klero sang ini sila nag-alagad sa Ginharian sang Dios sa bibig lamang kag dayon nagsakdag sa Liga de Nasyones nga subong bala amo ini sadto ang Ginharian.

¹⁴ Bangod sang mahinulsulon nga panimuot sang mapainubuson nga nagkalabilin, si Jehova sa iya dibagay nga kaluoy nagtinlo sang ila mga bibig. Ang Isaias 6:​6, 7 nagasugid sa aton: “Nian ang isa sang mga serafin naglupad sa akon, nga sa iya kamot may baga nga ginkuha niya sang kimpit sa halaran. Kag gintandog niya sini ang akon baba kag nagsiling: ‘Yari karon! Ini nakatandog sang imo mga bibig, kag nakuha ang imo kalautan kag napatawad ang imo sala.’ ” Ang nagatinlo nga mensahe gikan sa Pulong sang Dios amo ang naglaglag nga subong bala paagi sa kalayo sang mga tradisyon kag mga panudlo sang mga tawo. Ginkuha sini gikan sa ila tagipusuon ang kahadlok sa tawo kag ginbuslan ini sing nagadabdab nga kakugi sa paggamit sang ila mga bibig sa pagpadungog kay Jehova. Sa amo gintuman ni Jehova ang iya saad nga “ihatag sa mga katawhan ang pagbalhin padulong sa putli nga hambal [sa literal, matinlo nga bibig], agod nga sila tanan magtawag sa ngalan ni Jehova.”​—⁠Sofonias 3:⁠9.

15. Paano ang sabat sang nagkalabilin nagahisanto sa rason kon ngaa ginhatagan sila ni Jehova sing putli nga hambal?

¹⁵ Gani sang mabatian sang Isaias nga klase sa modernong mga tion ang tingog ni Jehova nga nagapamangkot, subong narekord sa Isaias 6:​8: “Sin-o bala ang akon ipadala, kag sin-o ang magakadto tungod sa amon?” malipayon sila nga nagsabat: “Yari ako! Ipadala ako.” Indi mahapos para sa ila tanan nga magsugod sa pagministeryo sa publiko, apang luyag nila nga gamiton sila sang Dios subong isa ka katawhan para sa iya ngalan. Ginpalig-on sila sang iya espiritu. Nagdamo sila.

16. (a) Anong wala ginapaabot nga mga resulta ang ginbunga sang pagbantala sang nagkalabilin? (b) Paano ang dakung kadam-an nagahatag sing ebidensia nga sila man karon nagahambal sing putli nga hambal?

¹⁶ Sang ulihi nangin maathag nga ang ila pagbantala nagbunga sing wala ginapaabot nga mga resulta. Paagi sa ila, ginabuligan ni Jehova ang isa pa ka grupo sa pagtuon sang putli nga hambal. (Isaias 55:5) Indi ini sila magaambit sa paglaum nga langitnon nga kabuhi, apang ginabilang nila nga isa ka pribilehiyo nga mangin mga kaupod sang nagkalabilin sang mga manunubli sang Ginharian kag mag-alagad sa isa ka paghilisugot upod sa ila subong mga manugwali sang Ginharian sang Dios. Sing dalayon, ini sila nagguwa gikan sa “tanan nga mga pungsod kag mga tribo kag mga katawhan kag mga hambal” tubtob nga sa karon nagahuman sila sing “isa ka dakung kadam-an” nga minilyon sa kadamuon. Ang hambal nga nagaguwa sa ila mga baba indi ang sahi nga nagapakilala sa ila upod sa bisan anong nabahinbahin nga mga elemento sang kalibutan. Wala nila ginapahamtang ang ila paglaum sa bisan sin-o nga tawo ukon sa bisan anong tawhanon nga organisasyon. Sa baylo, “sila padayon nga nagasinggit sa mabaskog nga tingog, nga nagasiling: ‘Ang kaluwasan utang namon sa amon Dios, nga nagalingkod sa trono, kag sa Kordero.’”​—⁠Bugna 7:9, 10.

Kon Ano ang Ginakinahanglan sa Aton sang Pagtuon sang Hambal

17. Ngaa importante nga tun-an naton sing maayo ang putli nga hambal kag mag-uswag sa aton ikasarang sa paggamit sini?

¹⁷ Walay sapayan kon daw ano ka dugay na kita nagapakig-angot sa organisasyon ni Jehova, daku ang mahimo naton sa pagpauswag sang aton ihibalo tuhoy sa putli nga hambal kag sang aton ikasarang sa paggamit sini sing maayo. Importante nga panikasugan ini. Ngaa? Bangod magapakita ini sang aton gugma sa kamatuoran.

18, 19. (a) Sugod sa umpisa, ngaa importante nga magpalambo sing mabaskog nga gugma para sa kamatuoran? (b) Ngaa importante nga padayunon ang pagpabaskog sa sina nga gugma?

¹⁸ Sa umpisa, ina nga gugma magabulig sa pagbukas sang hunahuna kag tagipusuon sang isa ka tawo agod nga mahangpan niya ang mga kasulatan nga ginapakita sa iya; magapahulag ini sa iya sa pagpalapit kay Jehova kag sa pag-apresyar sang Iya organisasyon. Sa amo, ang gugma sa kamatuoran amo ang yabi sa pagpanginpalos gikan sa mga kadena sang butig nga relihion. Ang iban nga mga tawo nagasiling nga interesado sila sa mensahe sang Biblia apang wala gid nila ginasikway ang tanan nga butang sang butig nga relihion kag ang matinuguton nga pagkabuhi sini. Ngaa wala? Subong ginpaathag sa 2 Tesalonica 2:​10, wala nila “ginabaton ang gugma sa kamatuoran agod nga maluwas sila.” Daw ano ka importante nga huptan naton ina nga gugma!

¹⁹ Sa tion nga batunon naton ang kamatuoran, ang aton pagpabaskog sa sina nga gugma isa ka daku nga butang sa aton espirituwal nga pagtubo. Dumduma nga ginpatuhuyan ni Jehova ang kamatuoran subong isa ka “hambal.” Kon ang isa ka tawo nagatuon sing isa ka bag-o nga hambal, dapat sia manikasog sing maukod sa pagpauswag sang iya bokabularyo, mitlangon sing husto ang mga tinaga, tun-an ang mga detalye sang gramatika, kag ang iban pa. Ang gugma sa bag-o nga hambal kag sa katawhan nga nagahambal sini magabulig sa iya sa pag-uswag sing padayon. Mahimo nga mahambal na niya ang bag-o nga hambal sa pila ka kasangkaron pagligad sang pila ka bulan, apang kinahanglan ang mga tinuig sang maukod nga pagpanikasog sa paghambal sini kaangay sang isa nga tumandok. Amo man sina nga sahi sang pagpanikasog ang kinahanglan agod mangin sampaton sa putli nga hambal.

20. (a) Ano ang nagahimo sa putli nga hambal nga putli gid? (b) Ngaa dapat gid maghalong ang tagsatagsa sa aton?

²⁰ Pinasahi nga talalupangdon nga ang hambal nga ginahatag sang Dios sa iya mga alagad ginasiling nga putli. Matuod ini, indi bangod sang husto nga gramatika, kundi bangod nagahatag ini sing ebidensia sang moral kag espirituwal nga katinlo. Ini nga hambal wala nagatugot sang pagbutig, pagdaya, ukon malimbungon nga dila. Ang mga nagahambal sining hambal dapat pirme maghambal sing kamatuoran. (Sofonias 3:​13; Efeso 4:25) Dapat man ipabanaag sang ila panghambal ang mataas nga mga talaksan ni Jehova tuhoy sa seksuwal nga moralidad. (Efeso 5:​3, 4) Ginapahibalo man sang Kasulatan nga ang tanan nga butang nga may kaangtanan sa Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang butig nga relihion, dimatinlo. (Bugna 18:​2-4) Ang paglaragway sa mga dios sini ginatawag nga “mahigko nga mga diosdios.” (Jeremias 50:2) Busa, sing nagakaigo, dapat ihaboy sang mga nagatuon sang putli nga hambal ang mga butang nga may kaangtanan sa butig nga pagsimba, sikwayon ang mga panudlo sini, manginpalos sa mga selebrasyon sini, kag dulaon man sa ila panghambal ang mga ekspresyon nga nagapabanaag sang sayop nga panghunahuna sini. Luwas sa sini, sa Bugna 16:​13-16, ginapahibalo kita nga ang propaganda nga nagatipon sang mga pungsod batok sa Ginharian sang Dios dimatinlo man, kay ginainspirar sang mga demonyo. Gani dapat kita mangin alisto nga indi pagtugutan ang bisan diin sining dimatinlo nga mga butang nga maglaton sa aton panghambal.

21. Ano pa ang nalakip sa putli nga hambal wala labot sa mga pulong nga ginahambal?

²¹ Ang aton ginatun-an ginatawag nga isa ka hambal, kag nagakaigo ina, apang wala ina nagakahulugan nga ang mga nagahambal sini nagatuon lamang kon paano gamiton ang mga ekspresyon nga kinaandan sa katawhan ni Jehova. Importante man ang tono sang tingog, ang mga ekspresyon sang guya, kag ang mga kumpas. Mahimo nga magapaalinton ini sing mga mensahe nga indi sarang mapaalinton sang mga pulong lamang. Masami nga ginapakita sini kon ano gid kita sa sulod. Mapakita sini kon bala ginsikway na naton ang kahisa, ang pinuyas, kag ang nagasilabo nga kaakig, nga tanan sini mga buhat sang makasasala nga unod. Kon ang espiritu sang Dios hilway nga nagapanghikot sa aton kabuhi, ang mga bunga sini makita sa aton paagi sang pagkomunikar sa iban.​—⁠Galacia 5:​19-23; Efeso 4:​31, 32.

22. Kon matun-an naton sing maayo ang putli nga hambal, paano ini nagaapektar sa aton paghimo sing mga desisyon?

²² Nahibaluan sang bisan sin-o nga nakatuon sing bag-o nga hambal nga nalab-ot niya ang isa ka matuod gid nga pag-uswag kon masapwan niya ang iya kaugalingon nga aktuwal nga nagapanghunahuna sa bag-o nga hambal, sa baylo nga magbadbad gikan sa iya tumandok nga hambal. Gani man, kon tun-an naton ang kamatuoran, manikasog sing maukod nga iaplikar ini sa aton kabuhi, kag regular nga ipaambit ini sa iban, amat-amat nga masapwan naton ang aton kaugalingon nga nagapanghunahuna suno sa mga termino sang kamatuoran. Wala naton sing dayon ginapaanggid ang daan sa bag-o kag ginabudlayan sa pagpili. Bisan sa diutay nga mga butang, madumduman naton ang mga prinsipio sang Biblia nga magahatag sing ginakinahanglan nga pagtuytoy.​—⁠Hulubaton 4:​1-12.

23. Walay sapayan kon ano man ang ila tumandok nga hambal, ano ang nagapakita nga ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga duta nagahambal tanan sing putli nga hambal?

²³ Matuod linibolibo ang mga hambal nga ginagamit sang katawhan, apang ang putli nga hambal sarang mapabutyag sa sini tanan. Sing nahiusa, sa bug-os nga duta, ginagamit sang mga Saksi ni Jehova ang putli nga hambal samtang nagaalagad sila nga may paghilisugot sa paghatag sing dayag nga panaksi nga nagapadungog kay Jehova, ang aton mahigugmaon nga Dios.

Mga Pamangkot Para sa Repaso

◻ Ano ang nalakip sa dulot nga hambal?

◻ Ano ang putli nga hambal?

◻ Sa kay sin-o natuman ang Sofonias 3:​9?

◻ Paano kita makahatag sing ebidensia nga ginahigugma gid naton ang putli nga hambal?

[Laragway sa pahina 23]

Ang mga nakahibalo sang putli nga hambal nagapaambit sini sa iban

[Laragway sa pahina 25]

Bisan ano man ang ila tumandok nga hambal, ang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan nagahambal sing putli nga hambal