Kapitulo Disiotso

Mga Leksion Tuhoy sa Pagkadimatutom

Isaias 22:1-25

1. Ano mahimo ang kahimtangan sa sulod sang isa ka dumaan nga siudad nga ginalikupan?

HANDURAWA kon ano anay ang kahimtangan kon yara ikaw sa sulod sang isa ka dumaan nga siudad nga ginalikupan. Ang kaaway yara sa guwa sang mga pader—mabakod kag mapintas. Nahibaluan mo nga nalutos na niya ang iban nga mga siudad. Determinado sia karon nga agawon kag atihon ang inyo siudad kag luguson kag pamatyon ang mga pumuluyo sini. Tuman ka gamhanan ang mga hangaway sang kaaway kon atubangon mo sila sing direkta; magalaum ka lamang nga kuntani indi sila makasulod sa mga pader sang siudad. Sa imo paglaaw sa mga pader, makita mo ang mga torre nga ginpatindog sang kaaway. May dala man sila nga mga makina para sa inaway nga makapalabyog sing dalagku nga mga bato sa pagdugmok sang imo mga depensa. Makita mo ang ila mga inugbungkal kag mga hagdan, ang ila mga manugpana kag mga kangga, ang ila mga soldado. Makahaladlok gid tan-awon!

2. San-o natabo ang paglikop nga ginalaragway sa Isaias kapitulo 22?

² Sa Isaias kapitulo 22, mabasa naton ang tuhoy sa sini nga paglikop—ang paglikop batok sa Jerusalem. San-o ini natabo? Mabudlay itudlo ang isa ka paglikop diin natuman ang tanan nga butang nga ginlaragway. Gani, mas madali mahangpan ang tagna kon tamdon ini subong isa ka kabilugan nga laragway sang nanuhaytuhay nga mga paglikop nga mahanabo sa Jerusalem, isa ka kabilugan nga paandam sang mahanabo pa.

3. Ano ang reaksion sang mga pumuluyo sang Jerusalem sa paglikop nga ginalaragway ni Isaias?

³ Walay sapayan sang paglikop nga ginlaragway ni Isaias, ano ang ginahimo sang mga pumuluyo sang Jerusalem? Subong nakigkatipan nga katawhan sang Dios, nagatuaw bala sila kay Jehova agod luwason sila? Wala, nagapakita sila sing di-maalamon gid nga panimuot, kaangay sang masapwan karon sa tunga sang madamo nga nagapangangkon nga nagasimba sa Dios.

Isa ka Siudad nga Ginalikupan

4. (a) Ano ang “nalupyakan sang palanan-awon,” kag ngaa amo sini ang ngalan sini? (b) Ano ang espirituwal nga kahimtangan sang mga pumuluyo sang Jerusalem?

⁴ Sa kapitulo 21 sang Isaias, ang tagsa sang tatlo ka mensahe sang paghukom ginpresentar paagi sa ekspresyon nga “Ang pahayag.” (Isaias 21:1, 11, 13) Ang kapitulo 22 nagasugod sing subong man sini: “Ang pahayag tuhoy sa nalupyakan sang palanan-awon: Ano, nian, ang natabo sa imo nga ikaw sa kabug-usan nagsaka sa mga atop?” (Isaias 22:1) Ang “nalupyakan sang palanan-awon” nagapatuhoy sa Jerusalem. Ang siudad ginatawag nga nalupyakan bangod bisan pa mataas ini, napalibutan ini sang mas mataas nga mga bukid. Ginaangot ini sa “palanan-awon” bangod sang madamo nga palanan-awon kag mga kapahayagan gikan sa Dios nga ginhatag didto. Bangod sini, dapat pamatian sang mga pumuluyo sang siudad ang mga pulong ni Jehova. Sa baylo, ginsikway nila sia kag nagtalang sa butig nga pagsimba. Ang kaaway nga nagalikop sa siudad isa ka instrumento sang paghukom sang Dios batok sa iya batinggilan nga katawhan.—Deuteronomio 28:45, 49, 50, 52.

5. Ano mahimo gid ang kabangdanan nga nagsaka ang katawhan sa ila mga atop?

⁵ Talupangda nga ang mga pumuluyo sang Jerusalem ‘sa ila kabug-usan nagsaka sa mga atop’ sang ila mga balay. Sa dumaan nga mga tion, ang mga atop sang mga puluy-an sang mga Israelinhon matapan kag pirme nagatipon didto ang mga pamilya. Wala ginasugid ni Isaias kon ngaa sini nga tion nagsaka sila didto, apang ginapakita sang iya mga pulong nga indi ini nagakadapat. Gani, mahimo gid nga nagsaka sila sa mga atop agod mangamuyo sa ila butig nga mga dios. Amo ini ang ila kinabatasan sa sulod sang mga tuig nga nagdul-ong sa kalaglagan sang Jerusalem sang 607 B.C.E.—Jeremias 19:13; Sofonias 1:5.

6. (a) Ano nga mga kahimtangan ang nagluntad sa sulod sang Jerusalem? (b) Ngaa nagahugyaw ang iban, apang ano ang nagahulat sa ila?

⁶ Si Isaias nagpadayon: “Napuno ka sing kinagula, isa ka magahod nga siudad, isa ka masinadyahon nga banwa. Ang imo mga patay indi ang mga napatay sa espada, ni ang mga napatay sa inaway.” (Isaias 22:2) Madamo ang nagpanong sa siudad, kag magamo ini. Ang mga tawo sa dalan nagaginahod kag ginahadlukan. Apang, ang iban nagahinugyaw, ayhan bangod nagdumdom sila nga indi sila maano ukon nagapati sila nga ang katalagman magaligad.a Apang, binuang ang paghugyaw sa sini nga tion. Madamo sa siudad ang makatilaw sing kamatayon nga mapintas pa sa kamatayon sa sulab sang espada. Wala sing pagkaon nga makasulod sa siudad nga ginalikupan. Nagdiutay ang pundo sa siudad. Nagdagsang ang mga balatian bangod sang nagutman nga katawhan kag gutok nga mga kahimtangan. Sa amo, madamo sa Jerusalem ang mapatay sa gutom kag pesti. Natabo ini sang 607 B.C.E. kag sang 70 C.E.—2 Hari 25:3; Panalabiton 4:9, 10.b

7. Ano ang ginhimo sang mga lider sang Jerusalem sa tion sang paglikop, kag ano ang natabo sa ila?

⁷ Sa sining krisis, paano nanguna ang mga manuggahom sang Jerusalem? Si Isaias nagsabat: “Ang tanan mo nga mga diktador nagpalagyo sa isa ka higayon. Wala ginkinahanglan ang pana sang gindala sila nga mga bilanggo. Tanan kamo nga nasapwan gindala nga bilanggo sing tingob. Nagpalagyo sila sa malayo.” (Isaias 22:3) Ang mga manuggahom kag ang gamhanan nga mga tawo nalagyo kag nadakpan! Bisan gani wala sing pana nga ginbingat batok sa ila, nadakpan sila kag gindala nga mga bilanggo. Natabo ini sang 607 B.C.E. Sang mabulwang ang pader sang Jerusalem, nalagyo si Hari Sedequias sina nga gab-i upod sa iya gamhanan nga mga lalaki. Natukiban ini sang kaaway, ginlagas sila, kag naabtan sila sa kapatagan sang Jerico. Nag-inaplaag ang gamhanan nga mga lalaki. Si Sedequias nadakpan, ginbulag, gingapos sa saway nga mga talikala, kag ginguyod pa Babilonia. (2 Hari 25:2-7) Daw ano ka makapasubo nga resulta sang iya pagkadimatutom!

Kasubo sa Kalamidad

8. (a) Ano ang reaksion ni Isaias sa tagna tuhoy sa kalamidad sa Jerusalem? (b) Ano ang mangin danyag sa Jerusalem?

⁸ Natandog gid si Isaias sini nga tagna. Sia nagsiling: “Indi ninyo ako pagtuluka. Magahibi ako sing mapait. Indi kamo magpamilit nga lipayon ako bangod sa paglaglag sa anak nga babayi sang akon katawhan.” (Isaias 22:4) Nagkasubo gid si Isaias bangod sang gintagna nga madangatan sang Moab kag Babilonia. (Isaias 16:11; 21:3) Karon ang iya kasubo kag panalabiton nagdugang pa samtang ginabinagbinag niya ang kalamidad nga magaabot sa iya mga kasimanwa. Indi sia mapalipay. Ngaa? “Kay adlaw ini sang kagumon kag sang pagtasak kag sang kalibog sang Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan, sa nalupyakan sang palanan-awon. Yadto didto ang manugrumpag sang pader, kag ang pagsinggit sa bukid.” (Isaias 22:5) Ang Jerusalem mapuno sing daku nga kagumon. Ang katawhan magasalasala, nga wala sing pasingadtuan. Kon mabulwang na sang kaaway ang mga pader sang siudad, mahanabo ang “pagsinggit sa bukid.” Nagakahulugan bala ini nga ang mga pumuluyo sang siudad magatuaw sa Dios sa iya balaan nga templo sa Bukid Moria? Siguro. Apang, bangod sang ila di-katutom, mahimo magakahulugan lamang ini nga ang ila mga pagsinggit magalanog sa palibot nga mga bukid.

9. Ilaragway ang hangaway nga nagapamahog sa Jerusalem.

⁹ Ano nga sahi sang kaaway ang nagapamahog sa Jerusalem? Ginasugiran kita ni Isaias: “Ginkuha sang Elam ang baslayan, sa kangga para sa inaway sang dutan-on nga tawo, nga may mga kabayo para sa inaway; kag ginbuksan sang Kir ang taming.” (Isaias 22:6) Ang mga kaaway lupit sa hinganiban. May mga manugpana sila nga ang ila mga baslayan puno sing mga baslay. Ang mga soldado nagahanda sang ila mga taming para sa inaway. May yara mga kangga kag hanas-sa-inaway nga mga kabayo. Ang hangaway nagalakip sang mga soldado gikan sa Elam, nga nahamtang sa aminhan sang ginatawag karon nga Persian Gulf, kag gikan sa Kir, nga ayhan nahamtang malapit sa Elam. Ang pagsambit sining kadutaan nagapakita nga malayo ang ginhalinan sang mga nagasalakay. Nagapakita man ini nga ang Elamnon nga mga manugpana mahimo nga lakip anay sa hangaway nga nagpahog sa Jerusalem sang panahon ni Ezequias.

Mga Pagtinguha sa Pagpangapin

10. Ano nga hitabo ang nagapatimaan sing malain para sa siudad?

¹⁰ Ginlaragway ni Isaias ang nagalutaw nga kahimtangan: “Mahanabo nga ang pinili gid sa imo manubo nga kapatagan mangin puno sing mga kangga para sa inaway, kag ang mga kabayo mismo para sa inaway pat-od nga magapuwesto sa gawang, kag kuhaon sang isa ang tabon sang Juda.” (Isaias 22:7, 8a) Ang mga kangga kag mga kabayo nagaginutok sa kapatagan sa guwa sang siudad sang Jerusalem kag nagapuwesto sa pagsalakay sa mga gawang sang siudad. Ano “ang tabon sang Juda” nga ginakuha? Mahimo gid nga isa ini ka gawang sang siudad, kag ang pag-agaw sa sini nagapatimaan sing malain para sa mga nagapangapin.c Kon makuha na ining nagapangapin nga tabon, ang siudad masulod na sang mga nagasalakay.

11, 12. Ano nga mga pangapin ang ginhimo sang mga pumuluyo sang Jerusalem?

¹¹ Gintalupangod karon ni Isaias ang mga pagtinguha sang katawhan nga pangapinan ang ila kaugalingon. Ang ila una nga pangitaon—mga hinganiban! “Sa amo nga adlaw magatulok ka sa talaguan sing mga hinganiban sang balay sa kagulangan, kag pat-od nga makita ninyo ang mga bulho sa Siudad ni David, kay madamo gid ini. Kag tipunon ninyo ang tubig sang punong sa ubos.” (Isaias 22:8b, 9) Ang mga hinganiban ginatago sa talaguan sing mga hinganiban sang balay sa kagulangan. Ini nga talaguan sing mga hinganiban gintukod ni Solomon. Sanglit ang mga sedro nga gingamit sa pagtukod sini naghalin pa sa Lebanon, gintawag ini nga “Balay sa Kagulangan Sang Lebanon.” (1 Hari 7:2-5) Gin-usisa ang mga bulho sa mga pader. Nagtipon sing tubig—isa ka importante nga tikang sa pagpangapin. Ang katawhan nagakinahanglan sing tubig agod mabuhi. Kon wala sini, indi makaagwanta ang siudad. Apang, talupangda nga wala sing ginasiling tuhoy sa ila pagdangop kay Jehova agod luwason sila. Sa baylo, nagsandig sila sa ila kaugalingon nga mga ikasarang. Kabay nga indi gid naton paghimuon ini nga sayop!—Salmo 127:1.

¹² Ano ang mahimo sa mga bulho sa mga pader sang siudad? “Isipon gid ninyo ang mga balay sa Jerusalem. Gub-on man ninyo ang mga balay agod indi malab-ot ang pader.” (Isaias 22:10) Ang mga balay gin-usisa agod tan-awon kon diin ang mahimo gub-on agod gamiton sa pagkay-o sa mga bulho. Isa ini ka panikasog agod punggan ang kaaway nga makontrol sing bug-os ang pader.

Isa ka Walay Pagtuo nga Katawhan

13. Ano ang ginhimo sang katawhan agod mapat-od nga may tubig sila, apang sin-o ang nalipatan nila?

¹³ “May isa ka tangke nga himuon ninyo sa ulot sang duha ka pader para sa tubig sang punong nga daan. Kag pat-od nga indi kamo magtulok sa daku nga magbubuhat sini, kag ang isa nga nagporma sini sang madugay na nga tion pat-od nga indi ninyo makita.” (Isaias 22:11) Ang mga panikasog sa pagtipon sing tubig, nga ginalaragway diri kag sa bersikulo 9, nagapahanumdom sa aton sang aksion nga ginhimo ni Hari Ezequias agod amligan ang siudad batok sa nagasalakay nga mga Asirianhon. (2 Cronica 32:2-5) Apang, ang katawhan sang siudad sa sini nga tagna ni Isaias wala gid sing pagtuo. Samtang ginahimo nila ang pangapin sang siudad, wala gid nila ginhunahuna ang Manunuga, indi kaangay ni Ezequias.

14. Walay sapayan sang nagapaandam nga mensahe ni Jehova, anong di-maalamon nga panimuot ang ginpakita sang katawhan?

¹⁴ Si Isaias nagpadayon: “Ang Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan, magapanawag sa amo nga adlaw para sa paghibi kag sa paglalaw kag sa pagpabulog kag sa pagwagkus sing sako nga panapton. Apang, yari karon! paghugyaw kag pagkasadya, pagpatay sing mga baka kag pag-ihaw sing mga karnero, pagkaon sing karne kag pag-inom sing alak, ‘Magkalaon kita kag mag-inom, kay buwas mapatay kita.’” (Isaias 22:12, 13) Ang mga pumuluyo sang Jerusalem wala maghinulsol sa ila pagrebelde kay Jehova. Wala sila maghibi, wala nila gin-utdan ang ila buhok, ukon wala sila magsuksok sing sako nga panapton subong tanda sang paghinulsol. Kon ginhimo nila ini, mahimo gid nga luwason sila ni Jehova gikan sa nagapakari nga mga kakugmat. Sa baylo, nagpatuyang sila sa undanon nga pagpangalipay. Amo man karon ang panimuot sang madamo nga wala nagatuo sa Dios. Bangod wala sila sing paglaum—sang pagkabanhaw sang mga patay ukon sang kabuhi man sa palaabuton nga Paraiso nga duta—nagakabuhi sila sing mapatuyangon, nga nagasiling: “Magkaon kita kag mag-inom, kay buwas mapatay kita.” (1 Corinto 15:32) Daw ano kalip-ot sing panulok! Kon magsalig lamang sila kay Jehova, makatigayon sila kuntani sing dayon nga paglaum!—Salmo 4:6-8; Hulubaton 1:33.

15. (a) Ano ang mensahe sang paghukom ni Jehova batok sa Jerusalem, kag sin-o ang naghimo sang iya paghukom? (b) Ngaa maagom man sang Cristiandad ang nadangatan sang Jerusalem?

¹⁵ Ang ginalikupan nga mga pumuluyo sang Jerusalem indi makatigayon sing kalig-unan. Si Isaias nagsiling: “Sa akon mga igdulungog si Jehova sang mga kasuldadusan nagpahayag sang iya kaugalingon: ‘“Ini nga sala indi pagtumbasan para sa inyo tubtob mapatay kamo,” siling sang Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan.’” (Isaias 22:14) Bangod sang katig-a sang tagipusuon sang katawhan, indi sila pagpatawaron. Pat-od nga magaabot ang kamatayon. Sigurado gid ini. Ginsiling ini mismo sang Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan. Bilang katumanan sang matagnaon nga mga pulong ni Isaias, ang kalamidad makaduha nga nag-abot sa di-matutom nga Jerusalem. Ginlaglag ini sang mga hangaway sang Babilonia kag sang ulihi sang mga hangaway sang Roma. Gani man, ang kalamidad magaabot sa di-matutom nga Cristiandad, nga ang mga miembro sini nagapangangkon nga nagasimba sa Dios apang nagapanghiwala gid sa iya paagi sa ila mga buhat. (Tito 1:16) Ang mga sala sang Cristiandad, upod sa mga sala sang iban pa nga mga relihion sang kalibutan nga nagatamay sa matarong nga mga dalanon sang Dios, “nagtangkas na tubtob sa langit.” Kaangay sang sayop sang apostata nga Jerusalem, ang ila sayop tuman kadaku nga tumbasan.—Bugna 18:5, 8, 21.

Isa ka Makagod nga Tulugyanan

16, 17. (a) Sin-o karon ang nakabaton sing nagapaandam nga mensahe gikan kay Jehova, kag ngaa? (b) Bangod sang iya mataas nga mga handum, ano ang mahanabo kay Sebna?

¹⁶ Ginliso karon sang manalagna ang iya igtalupangod gikan sa di-matutom nga katawhan padulong sa di-matutom nga indibiduwal. Si Isaias nagsulat: “Amo ini ang ginsiling sang Soberanong Ginuo, si Jehova sang mga kasuldadusan: ‘Lakat ka, sulod ka sa sining tulugyanan, kay Sebna, nga nagadumala sang balay, “Ano ang ginahingamo mo diri, kag sin-o ang ginahingamo mo diri, nga nagkutkot ka diri sing lulubngan nga sa imo?” Sa mataas nga duog nagakutkot sia sing lulubngan nga sa iya; sa isa ka igang nagasinsil sia sing puluy-an nga sa iya.’”—Isaias 22:15, 16.

¹⁷ Si Sebna isa ka ‘tulugyanan sa balay,’ ayhan sa balay ni Hari Ezequias. Subong tulugyanan, ang iya posisyon may impluwensia, ikaduha sa hari. Daku ang ginapaabot sa iya. (1 Corinto 4:2) Apang, samtang dapat niya unahon ang mga hilikuton sang pungsod, ginhingamo ni Sebna ang himaya para sa iya kaugalingon. Nagpahimo sia sing isa ka luhuso nga lulubngan—kaanggid sa iya sang hari—nga natigib sa isa ka mataas nga igang. Sang makita ini ni Jehova, gin-inspirar niya si Isaias agod paandaman ang di-matutom nga tulugyanan: “Yari karon! Ihaboy ka ni Jehova sing mabaskog gid, O mabukod nga lalaki, kag uyatan ka sing bug-os kusog. Walay kapaslawan nga putson ka niya sing hugot, kaangay sang isa ka bola para sa malapad nga duta. Didto mapatay ka, kag didto ang mga kangga sang imo himaya mangin kahuy-anan sang balay sang imo agalon. Kag tabugon ko ikaw gikan sa imo palangakuan; kag may isa nga magapaubos sa imo gikan sa imo nahamtangan.” (Isaias 22:17-19) Bangod sang iya pagkamaiyaiyahon, si Sebna indi makatigayon bisan gani sing ordinaryo nga lulubngan sa Jerusalem. Sa baylo, ihaboy sia kaangay sang isa ka bola, agod mapatay sa isa ka malayo nga duta. Isa ini ka paandam sa tanan nga gintugyanan sing awtoridad sa tunga sang katawhan sang Dios. Ang pag-abuso sa gahom magadul-ong sa pagkadula sina nga awtoridad kag mahimo sa pagkatapok.

18. Sin-o ang magabulos kay Sebna, kag ano ang buot silingon nga ining isa magabaton sang opisyal nga mga panapton ni Sebna kag sang yabi sa balay ni David?

¹⁸ Apang, paano kuhaon si Sebna gikan sa iya posisyon? Paagi kay Isaias, si Jehova nagpaathag: “Mahanabo sa amo nga adlaw nga tawgon ko ang akon alagad, nga si Eliakim nga anak ni Hilkias. Kag panaptan ko sia sang imo malaba nga bayo, kag ang imo paha iwagkus ko sa iya sing hugot, kag itugyan ko ang imo panguluhan sa iya kamot; kag mangin amay sia sa pumuluyo sang Jerusalem kag sa balay ni Juda. Kag ibutang ko ang yabi sang balay ni David sa iya abaga, kag sia magabukas nga wala sing bisan sin-o nga magasira, kag sia magasira nga wala sing bisan sin-o nga magabukas.” (Isaias 22:20-22) Subong tal-us kay Sebna, si Eliakim hatagan sing opisyal nga mga panapton sang pagkatulugyanan upod ang yabi sa balay ni David. Ginagamit sang Biblia ang termino nga “yabi” sa pagsimbulo sa awtoridad, panguluhan, ukon gahom. (Ipaanggid ang Mateo 16:19.) Sa dumaan nga mga tion, ang manuglaygay sang hari, nga gintugyanan sing mga yabi, mahimo nga amo sa kabilugan ang nagadumala sa mga kamara sang hari, kag nagapamat-od pa gani kon sin-o sa mga kandidato ang magaalagad sa hari. (Ipaanggid ang Bugna 3:7, 8.) Sa amo, importante ang palangakuan sang tulugyanan, kag daku ang ginapaabot gikan sa kon sin-o man ang nagaalagad sa sini. (Lucas 12:48) Mahimo nga sangkol si Sebna, apang bangod di-matutom sia, islan sia ni Jehova.

Duha ka Simbuliko nga Palpal

19, 20. (a) Paano si Eliakim mangin isa ka pagpakamaayo sa iya katawhan? (b) Ano ang mahanabo sa ila nga nagapadayon sa pagsalig kay Sebna?

¹⁹ Sang ulihi, naggamit si Jehova sing simbuliko nga mga pulong agod ilaragway ang pagsaylo sing gahom gikan kay Sebna padulong kay Eliakim. Sia nagsiling: “‘Ilansang ko sia [Eliakim] subong sang palpal sa duog nga malig-on, kag sia mangin subong sang trono sang himaya sa balay sang iya amay. Kag ipakabit nila sa iya ang bug-os nga himaya sang balay sang iya amay, ang mga kaliwat kag ang mga kaanakan, ang tanan nga sahi sang magamay nga suludlan, ang mga suludlan nga daw yahong kag subong man ang tanan nga sahi sang suludlan nga dalagku nga mga tibod. Sa amo nga adlaw,’ siling ni Jehova sang mga kasuldadusan, ‘ang palpal [Sebna] nga ginlansang sa duog nga malig-on kuhaon, kag gabuton ini kag mahulog, kag ang lulan nga nagakabit sa sini mautod, kay si Jehova mismo ang nagpamulong sini.’”—Isaias 22:23-25.

²⁰ Sa sining mga bersikulo ang una nga palpal amo si Eliakim. Sia mangin “trono sang himaya” sa balay sang iya amay, si Hilkias. Indi kaangay ni Sebna, indi niya pagpakahuy-an ang balay ukon dungog sang iya amay. Si Eliakim mangin isa ka dayon nga suporta sa mga suludlan sang panimalay, buot silingon, sa iban pa nga nagaalagad sa hari. (2 Timoteo 2:20, 21) Sa kabaliskaran, ang ikaduha nga palpal nagapatuhoy kay Sebna. Bisan pa daw may kalig-unan sia, kuhaon sia. Ang bisan sin-o nga magpadayon sa pagsalig sa iya mapukan.

21. Sa modernong mga tion, sin-o, kaangay ni Sebna, ang ginbuslan, ngaa, kag ni sin-o?

²¹ Ang eksperiensia ni Sebna nagapahanumdom sa aton nga ang mga nagabaton sing mga pribilehiyo sa pag-alagad sa tunga sang mga nagapangangkon nga nagasimba sa Dios dapat maggamit sini sa pag-alagad sa iban kag sa pagdala sing kadayawan kay Jehova. Indi nila dapat pag-abusuhan ang ila posisyon agod pamanggaron ang ila kaugalingon ukon mangin prominente. Halimbawa, madugay na ginabayaw sang Cristiandad ang iya kaugalingon subong isa ka gintangdo nga tulugyanan, ang tiglawas sa duta ni Jesucristo. Apang, subong nga si Sebna nagdala sing kahuy-anan sa iya amay paagi sa paghingamo sang iya kaugalingon nga himaya, ang mga lider sang Cristiandad nagdala sing kahuy-anan sa Manunuga paagi sa pagtipon sing kamanggaran kag gahom para sa ila kaugalingon. Gani, sang ang tion sa paghukom nga “magasugod sa balay sang Dios” nag-abot sang 1918, ginkuha ni Jehova ang Cristiandad. Isa pa ka tulugyanan ang ginpakilala—“ang matutom nga tulugyanan, ang isa nga mainandamon”—kag gintangdo sa panimalay ni Jesus sa duta. (1 Pedro 4:17; Lucas 12:42-44) Ining kabilugan nga klase nagpakita sang iya kaugalingon nga takus mag-abaga sang harianon nga “yabi” sa balay ni David. Kaangay sang masaligan nga “palpal,” napamatud-an sini nga isa ini ka masaligan nga suporta para sa tanan nanuhaytuhay nga “mga suludlan,” ang hinaplas nga mga Cristiano nga may nanuhaytuhay nga mga salabton nga nagasandig sa sini para sa espirituwal nga pagkaon. Ang “iban nga mga karnero” man, kaangay sang ‘dumuluong nga pumuluyo sa sulod sang mga gawang’ sang dumaan nga Jerusalem, nagasandig sa sining “palpal,” ang modernong-adlaw nga Eliakim.—Juan 10:16; Deuteronomio 5:14.

22. (a) Ngaa sibu sa tion ang pag-ilis kay Sebna subong tulugyanan? (b) Sa modernong mga tion, ngaa sibu sa tion ang pagtangdo sa “matutom nga tulugyanan, ang isa nga mainandamon”?

²² Ginbuslan ni Eliakim si Sebna sang ginapahog ni Senaquerib kag sang iya mga hangaway ang Jerusalem. Sing kaanggid, “ang matutom nga tulugyanan, ang isa nga mainandamon,” gintangdo nga mag-alagad sa tion sang katapusan, nga matapos kon si Satanas kag ang iya mga hangaway magahulag sa paghimo sing katapusan nga pagsalakay sa “Israel sang Dios” kag sa ila iban pa nga mga karnero nga mga kaupod. (Galacia 6:16) Subong sang panahon ni Ezequias, ina nga pagsalakay magadangat sa kalaglagan sang mga kaaway sang pagkamatarong. Ang mga nagasakdag sang ila kaugalingon sa “palpal sa duog nga malig-on,” ang matutom nga tulugyanan, maluwas, subong nga ang matutom nga mga pumuluyo sang Jerusalem naluwas sang magsalakay ang mga Asirianhon sa Juda. Gani, daw ano ka maalamon nga indi magpanguyapot sa wala ginakilala nga “palpal” sang Cristiandad!

23. Ano sang ulihi ang natabo kay Sebna, kag ano ang matun-an naton gikan sa sini?

²³ Ano ang natabo kay Sebna? Wala kita sing rekord kon paano ang tagna tuhoy sa iya, nga narekord sa Isaias 22:18, natuman. Sang ginbayaw niya ang iya kaugalingon kag nian nahuy-an, kaangay sia sang Cristiandad, apang mahimo nga nanuto sia gikan sa disiplina. Sa sini, tuhay gid sia sa Cristiandad. Sang mamilit ang Asirianhon nga si Rabsaces nga mag-ampo ang Jerusalem, ginpangunahan sang bag-o nga tulugyanan ni Ezequias, si Eliakim, ang isa ka delegasyon nga nagguwa agod sugataon sia. Apang, si Sebna yara sa iya kiliran subong sekretaryo sang hari. Maathag nga si Sebna nagaalagad gihapon sa hari. (Isaias 36:2, 22) Daw ano kaayo nga leksion para sa ila nga nadulaan sing katungdanan sa organisasyon sang Dios! Sa baylo nga magbatyag sing kapait kag maghinakit, maalamon sila kon padayon nga magaalagad sila kay Jehova sa bisan anong kapasidad nga ginatugot niya. (Hebreo 12:6) Sa paghimo sini, malikawan nila ang kalamidad nga matabo sa Cristiandad. Matigayon nila ang kahamuot kag pagpakamaayo sang Dios sing dayon.

[Mga nota]

[Retrato sa pahina 231]

Sang malagyo si Sedequias, nadakpan sia kag ginbulag

[Retrato sa pahina 232, 233]

Indi maayo ang nagahulat sa mga Judiyo nga napikuta sa Jerusalem

[Retrato sa pahina 239]

Si Eliakim ginhimo nga “palpal sa duog nga malig-on” ni Ezequias

[Retrato sa pahina 241]

Kaangay ni Sebna, madamo nga lider sang Cristiandad ang nagapakahuya sa Manunuga paagi sa pagtipon sing kamanggaran

[Retrato sa pahina 242]

Sa modernong mga tion ang isa ka matutom nga tulugyanan nga klase gintangdo sa panimalay ni Jesus