Pag-alagad sa “Hingapusan nga mga Adlaw”

1, 2. (a) Ano nga palanan-awon ang nakita ni Jeremias nga amo ang tema sang iya pagpanagna? (b) Ngaa dapat ka mangin interesado sa mensahe ni Jeremias?

“ANO ang nakita mo?” pamangkot sang Dios sa iya bag-o gintangdo nga manalagna. “Nakita ko ang isa ka daku nga kaldero nga nagaindakal,” sabat sang pamatan-on nga si Jeremias, “kag nagahilay nga ang baba sini nagatalikod sa aminhan.” Ini nga palanan-awon amo ang palatandaan kon ano nga sahi sang mensahe ang ipahayag ni Jeremias. (Basaha ang Jeremias 1:13-16.) Gintagna ni Jehova nga ang kalalat-an nga daw nagaindakal nga likido ibubo sa duta sang Juda bangod sang ila pagkadimatutom. Ngaa nagahilay ang kaldero pa bagatnan? Nagakahulugan ini nga sa aminhan mahalin ang kalalat-an—masalakay ang Babilonia halin sa sina nga direksion. Kag amo gid sina ang natabo. Sa tion sang iya pagpanagna, nasaksihan ni Jeremias ang sunodsunod nga pagbubo sining nagaindakal nga likido, nga natapos sang nalaglag ang Jerusalem.

² Wala na ang Babilonia karon, pero dapat ka mangin interesado sa mensahe ni Jeremias. Ngaa? Bangod nagakabuhi ka “sa hingapusan nga mga adlaw” nga madamo ang nagapangangkon nga mga Cristiano, pero sila kag ang ila relihion wala ginakahamut-an sang Dios. (Jer. 23:20) Pareho kay Jeremias, ikaw kag ang imo mga masigka-Saksi nagabantala sing paghukom kag paglaum.

 3. (a) Paano gin-areglar ang tulun-an sang Jeremias sa Biblia? (b) Ano ang katuyuan sang Kapitulo 2 sini nga libro?

³ Mahimo nga gindikta ni Jeremias ang iya mensahe sa isa ka sekretaryo sa ulihi nga bahin sang iya pagpanagna, imbes nga isulat niya ini samtang nagakatabo. (Jer. 25:1-3; 36:1, 4, 32) Indi pasunod ang kasaysayan sang tulun-an bangod gin-areglar ini ni Jeremias suno sa topiko. Gani, dapat mo mahibaluan ang nagakatabo sa panahon nga ginsulat ang tulun-an sang Jeremias kag Panalambiton kag ang paagisod nga mga hitabo. Tan-awa ang tsart sa pahina 19. Mas mahangpan mo ang ginhambal kag ginhimo ni Jeremias kon mahibaluan mo kon sin-o ang hari sang Juda sa sina nga tion, kag sa pila ka kahimtangan, kon ano ang nagakatabo sa palibot sang Juda. Sa amo, mas makabenepisyo ka sa mensahe sang Dios sa Iya katawhan nga ginpahayag ni Jeremias.

4-6. Mga dekada antes magpanagna si Jeremias, ano ang sitwasyon sang katawhan sang Dios?

⁴ Nagpanagna si Jeremias sa tion sang kagamo. Nagailinaway sadto ang Asiria, Babilonia, kag Egipto. Mga 93 ka tuig antes sia magsugod sa pagpanagna, nalutos sang Asiria ang napulo ka tribo sa aminhan nga ginharian sang Israel kag gintapok ang madamo nga pumuluyo sini. Sa sina nga tion, ginpangapinan ni Jehova ang Jerusalem kag ang matutom nga si Hari Ezequias batok sa Asiria. Madumduman mo pa ang milagruso nga pagpatay sang Dios sa 185,000 ka soldado. (2 Hari 19:32-36) Ang isa sa mga anak ni Ezequias amo si Manases. Mahimo nga natawo si Jeremias sa tion sang 55 ka tuig nga paggahom ni Manases, sang panahon nga kontrolado sang Asiria ang Juda.—2 Cron. 33:10, 11.

⁵ Ginsulat ni Jeremias ang tulun-an sang 1 kag 2 Hari, kag mabasa naton diri nga ginpatindog liwat ni Manases ang mataas nga mga duog nga ginrumpag sang iya amay. Nagpatindog sia sing mga altar para kay Baal kag sa mga hangaway sang kalangitan, bisan sa templo mismo ni Jehova. Madamo nga inosente ang iya ginpatay. Pati ang iya bata gindulot niya subong halad nga sinunog sa butig nga dios. Sa kabug-usan, “malain gid ang iya ginhimo sa panulok ni Jehova.” Bangod sini nga kalautan, nagpahayag ang Dios nga matabo ang kalalat-an sa Jerusalem kag Juda, subong sang natabo sa Samaria kag Israel. (2 Hari 21:1-6, 12-16) Sang napatay si Manases, ginpadayon sang iya anak nga si Amon ang iya idolatroso nga mga buhat. Pero wala magdugay, nagbag-o ang kahimtangan. Pagligad sang duha ka tuig, ginpatay si Amon, kag ang iya otso anyos nga anak nga si Josias amo ang nagbulos sa trono sang 659 B.C.E.

⁶ Sa 31 ka tuig nga paggahom ni Josias, nangin gamhanan ang Babilonia sangsa Asiria. Bangod sini nakahigayon si Josias sa paghilway sang Juda gikan sa pagdumala sang iban nga pungsod. Indi kaangay sang iya amay kag lolo, matutom sia nga nag-alagad kay Jehova kag nagpatuman sing dalagku nga mga pagbag-o sa pagsimba. (2 Hari 21:19–22:2) Sang iya ika-12 nga tuig sang paghari, ginguba niya ang mataas nga mga duog, sagrado nga mga poste, kag mga imahen sa iya bug-os nga ginharian kag sang ulihi nagsugo nga kay-uhon ang templo ni Jehova. (Basaha ang 2 Cronica 34:1-8.) Sa iya ika-13 nga tuig sang paggahom (647 B.C.E.) ginsugo sang Dios si Jeremias subong manalagna.

7, 8. (a) Ngaa lain ang paggahom ni Josias kanday Manases kag Amon? (b) Ano nga klase sang tawo si Josias? (Tan-awa ang kahon sa pahina 20.)

⁷ Ginkay-o ang templo sang ika-18 nga tuig sang paghari ni Josias. Sa sina nga tion, nasapwan sang mataas nga saserdote “ang libro sang kasuguan.” Ginpabasa ini sang hari sa iya sekretaryo. Narealisar ni Josias ang mga sala sang iya katawhan, gani nangayo sia sing panuytoy ni Jehova paagi kay manalagna Hulda, kag ginsugo ang iya katawhan nga tumanon ang mga sugo sang Dios. Ginpahibalo ni Hulda si Josias nga magapahanabo si Jehova sing “kalaglagan” sa Juda bangod sang ila pagkadimatutom. Pero, bangod sang maayo nga binuhatan ni Josias sa putli nga pagsimba, indi ini matabo sa iya panahon.—2 Hari 22:8, 14-20.

⁸ Ginpabaskog ni Josias ang iya panikasog nga dulaon ang tanan nga may kaangtanan sa idolatriya. Nakalab-ot pa gani sia sa mga lugar nga sakop sang aminhan nga ginharian sang Israel, para rumpagon ang mataas nga duog kag ang altar sa Betel. Naghiwat man sia sing isa ka talalupangdon nga Paskua. (2 Hari 23:4-25) Sigurado nga nalipay gid si Jeremias! Pero mabudlay pahulagon ang katawhan nga magbag-o. Gintudlo nanday Manases kag Amon sa katawhan ang makangilil-ad nga pagsimba sa mga idolo, amo nga maluya sila sa espirituwal. Bisan pa sa mga pagbag-o nga ginpatuman ni Josias, ginsugo sang Dios si Jeremias nga hambalan ang mga Judiyo nga ang ila mga dios pareho kadamo sang ila mga siudad. Ang mga kasimanwa sang manalagna daw isa ka maluib nga asawa—ginbiyaan nila si Jehova kag nakighilawas sa iban nga mga dios. Nagsiling si Jeremias: “Naghimo kamo sing mga halaran pareho kadamo sang mga dalan sa Jerusalem agod magpaaso sing halad sa makangilil-ad nga dios nga si Baal.”—Basaha ang Jeremias 11:1-3, 13.

 9. Ano ang natabo sa mga pungsod sa katapusan nga tuig sang paggahom ni Josias?

⁹ Ang mensahe ni Jeremias wala nagpabag-o sa mga Judiyo, kag nagaaway gihapon ang mga pungsod sa palibot kon sin-o ang maggahom sa sina nga rehiyon. Sang 632 B.C.E., nalutos sang magkaupod nga puersa sang Babilonia kag Media ang Ninive, ang kapital sang Asiria. Pagligad sang tatlo ka tuig, ginpangunahan ni Paraon Neco sang Egipto ang iya hangaway sa aminhan para buligan ang mga Asirianhon. Wala ginsugid sang Biblia kon ngaa nakig-away si Josias sa mga Egiptohanon sa Megido, pero nasamaran sia sing malubha. (2 Cron. 35:20-24) Ano ang epekto sining makapasubo nga hitabo sa pulitika kag relihion sa Juda? Kag ano pa nga kabudlayan ang atubangon ni Jeremias?

10. (a) Ngaa pareho ang aton tion karon sa tion pagkatapos sang kamatayon ni Josias? (b) Paano makabulig sa imo ang pag-usisa sa panimuot ni Jeremias?

¹⁰ Handurawa kon ano ang ginbatyag ni Jeremias sang nahibaluan niya nga napatay si Josias! Bangod sa iya kasubo, nagpanalambiton sia para sa hari. (2 Cron. 35:25) Makakululba gid ini nga tion, kag nagailinaway gihapon ang Egipto, Asiria, kag Babilonia para gamhan ini nga rehiyon. Nangin mabudlay pa gid sa Juda bangod nagbag-o ang kahimtangan sa pagsimba sang napatay si Josias. Mangin mabudlay na para kay Jeremias ang pagpanagna. Madamo sa aton mga kauturan karon ang nakaeksperiensia sing pareho sini nga pagbag-o, halin sa medyo hilway nga pagsimba pakadto sa mga paghingabot kag pagdumili. Wala kita makahibalo kon pila sa aton ang makaeksperiensia sini. Ano ayhan ang epekto sini sa aton? Paano naton mahuptan ang aton integridad? Makabulig gid kon hunahunaon naton ang mga kabudlayan nga nalandas ni Jeremias.

11. Ano ang natabo sa Juda sang napatay si Josias?

¹¹ Nangin hari sa Jerusalem ang anak ni Josias nga si Jehoahaz. Naggahom sing tatlo lang ka bulan si Jehoahaz, nga ginatawag man Sallum. Sang nagbalik si Paraon Neco sa bagatnan pagkatapos sang pagpakig-away sa mga Babilonianhon, ginpahalin niya ang bag-o nga hari kag gindala sa Egipto, kag ginpahayag ni Jeremias nga si Jehoahaz ‘indi na makabalik.’ (Jer. 22:10-12; 2 Cron. 36:1-4) Ginbulos sa iya ni Neco si Jehoiakim, isa sa mga anak ni Josias. Wala ginsunod ni Jehoiakim ang halimbawa sang iya amay. Nagsimba sia sa mga idolo.—Basaha ang 2 Hari 23:36, 37.

12, 13. (a) Sa panugod sang paggahom ni Jehoiakim, ano ang kahimtangan sa Juda? (b) Paano gintratar sang mga lider sang relihion si Jeremias?

¹² Sa panugod sang paggahom ni Jehoiakim, ginsilingan ni Jehova si Jeremias nga magkadto sa templo kag pakamalauton ang mga Judiyo sa ila kalautan. Ginkabig nila nga anting-anting ang templo ni Jehova. Pero kon indi nila pag-untatan ang ila ‘pagpangawat, pagpamatay, pagpakighilahi, pagpanumpa sing binutig, pagpaaso sing halad kay Baal kag pagsimba sa iban nga mga dios,’ isikway ni Jehova ang templo. Kag amo man sini ang iya himuon sa mga salimpapaw nga nagasimba diri, pareho sa pagsikway niya sang tabernakulo sa Silo sa adlaw sang Mataas nga Saserdote nga si Eli. Ang duta sang Juda “mahapay gid.” (Jer. 7:1-15, 34; 26:1-6)a Hunahunaa ang kaisog nga kinahanglan ni Jeremias sa pagpahayag sina nga mensahe! Mahimo nga ginpahayag niya ini sa publiko sa atubangan sang prominente kag impluwensiado nga mga tawo. Kinahanglan man sang pila ka kauturan karon ang kaisog para makapanaksi sa kalye, sa mga manggaranon ukon sa kilala nga mga tawo. Pero makasiguro gid kita: Buligan kita sang Dios pareho kay Jeremias.—Heb. 10:39; 13:6.

¹³ Bangod sa kahimtangan sa pagsimba kag pulitika sa Juda, ano ang reaksion sang mga lider sang relihion sa ginsiling ni Jeremias? Suno sa manalagna, “gindakop sia sang mga saserdote kag sang mga manalagna kag sang bug-os nga katawhan. Nagsiling sila: ‘Dapat ka mapatay.’” Akig sila nga nagsiling: “Dapat hukman sing kamatayon ini nga tawo.” (Basaha ang Jeremias 26:8-11.) Pero wala nagmadinalag-on ang mga kaaway ni Jeremias. Ginluwas sia ni Jehova. Wala nahadlok si Jeremias bisan pa madamo ang iya kaaway. Dapat amo man kita.

14, 15. (a) Ano ang ginpahimo kay Jeremias kag sa iya sekretaryo nga si Baruc sa panugod sang ikap-at ka tuig sang paghari ni Jehoiakim? (b) Ano nga klase sang tawo si Jehoiakim? (Tan-awa ang kahon sa pahina 25.)

¹⁴ Sang ikap-at nga tuig sang paghari ni Jehoiakim, ginsilingan ni Jehova si Jeremias nga isulat ang tanan nga ginsiling Niya sa iya sugod sang panahon ni Josias. Gani gindikta ni Jeremias sa iya sekretaryo nga si Baruc ang tanan nga ginsiling sang Dios sang nagligad nga 23 ka tuig. Ang iya mensahe sang paghukom nagdalahig sa mga 20 ka hari kag mga ginharian. Ginsugo ni Jeremias si Baruc nga basahon sing mabaskog ini nga linukot sa balay ni Jehova. Ngaa? “Ayhan kon mabatian sang panimalay ni Juda ang tanan nga kalaglagan nga ginahunahuna ko nga himuon sa ila,” siling ni Jehova, “talikdan nila ang ila malain nga dalanon kag patawaron ko ang ila mga kasaypanan kag mga sala.”—Jer. 25:1-3; 36:1-3.

¹⁵ Sang ginbasa sang isa ka opisyal sang palasyo ang linukot kay Jehoiakim, gingisi ini sang hari kag ginsunog. Nagmando dayon sia nga dal-on sa atubangan niya sanday Jeremias kag Baruc. “Apang gintago sila ni Jehova.” (Basaha ang Jeremias 36:21-26.) Bangod sa kalautan ni Jehoiakim, nagpahayag si Jehova parte sa hari paagi sa iya manalagna: “Ilubong sia pareho sang paglubong sa asno nga lalaki. Guyuron sia kag ihaboy sa gua sang mga gawang sang Jerusalem.” (Jer. 22:13-19) Sa banta mo sobra na gid bala ining gintagna ni Jeremias?

16. Ano ang positibo nga mensahe ni Jeremias?

¹⁶ Bisan pa mensahe sang paghukom ang ginpahayag ni Jeremias, indi puro kalaglagan ang iya gintagna. Nagpahayag man sia sing mensahe sang paglaum. Luwason ni Jehova ang mga nabilin sang Israel gikan sa ila mga kaaway kag papaulion sila sa ila pungsod, para magpuyo nga may kalig-unan. Ang Dios magahimo sing “bag-o” nga ‘katipan tubtob san-o’ sa iya katawhan kag isulat niya ang kasuguan sa ila tagipusuon. Patawaron niya ang ila kalapasan kag kalimtan ang ila kasal-anan. Isa pa, ang kaliwat ni David ‘magapakita sing hustisya kag pagkamatarong sa duta.’ (Jer. 31:7-9; 32:37-41; 33:15) Natuman ini nga mga tagna pagligad sing mga dekada kag mga siglo, kag nagadalahig ini sa aton kabuhi kag paglaum sa palaabuton. Pero sang panahon ni Jeremias, padayon nga nagailinaway ang mga kaaway sang Juda.—Basaha ang Jeremias 31:31, 33, 34; Hebreo 8:7-9; 10:14-18.

17, 18. Ano ang nagakatabo sa palibot nga mga pungsod sa katapusan nga tuig sang paggahom nanday Jehoiakim kag Sedequias?

¹⁷ Sang 625 B.C.E., nag-away ang mga Babilonianhon kag mga Egiptohanon sa Carquemis, nga malapit sa Suba Eufrates nga mga 600 kilometros sa aminhan sang Jerusalem. Nalutos ni Hari Nabocodonosor ang puersa ni Paraon Neco, amo nga wala na sing gahom ang Egipto sa sini nga rehiyon. (Jer. 46:2) Gingamhan ni Nabocodonosor ang Juda, kag napilitan si Jehoiakim nga mag-alagad sa iya. Pero pagkatapos sang tatlo ka tuig, nagrebelde si Jehoiakim kay Nabocodonosor. (2 Hari 24:1, 2) Bangod sini, ginsalakay ni Nabocodonosor kag sang iya mga hangaway ang Juda sang 618 B.C.E., kag ginlikupan ang Jerusalem. Hunahunaa kon daw ano kabudlay ina nga tion, bisan kay Jeremias. Mahimo nga napatay si Jehoiakim sa sina nga tion.b Ang iya anak nga si Jehoiakin nag-ampo sa Babilonia pagkatapos sang tatlo ka bulan nga paghari sa Juda. Ginkuha ni Nabocodonosor ang manggad sang Jerusalem kag gindala nga bihag si Jehoiakin, ang iya pamilya, ang mga dungganon sang Juda, ang makusog nga mga lalaki sang pungsod, kag ang sampaton nga mga trabahador. Lakip sa ila amo sanday Daniel, Hananias, Misael, kag Azarias.—2 Hari 24:10-16; Dan. 1:1-7.

¹⁸ Ang isa sa mga anak ni Josias nga si Sedequias ginhimo ni Nabocodonosor nga hari sang Juda. Sia amo ang katapusan nga hari sa duta nga kaliwat ni David. Natapos ang iya paggahom sang nalaglag ang Jerusalem kag ang templo sini sang 607 B.C.E. (2 Hari 24:17) Pero grabe ang kinagamo sa katilingban kag pulitika sa Juda sa sulod sang 11 ka tuig nga paggahom ni Sedequias. Maathag nga dapat magsalig gid si Jeremias sa Isa nga nagsugo sa iya subong manalagna.

19. Ano ang reaksion sang mga kasimanwa ni Jeremias sa iya mensahe, kag ngaa dapat mangin interesado ka sa sini?

¹⁹ Ibutang ang imo kaugalingon sa kahimtangan ni Jeremias. Sugod sa panahon ni Josias, nasaksihan ni Jeremias ang kinagamo sa pulitika kag ang pagkalusod sang espirituwalidad sang katawhan sang Dios. Pero, nahibaluan niya nga magalala pa gid ang kahimtangan. Ginsilingan sia sang iya mga kasimanwa: “Indi ka magpanagna sa ngalan ni Jehova agod indi ka namon pagpatyon.” (Jer. 11:21) Bisan pa sang natuman na ang mga tagna ni Jeremias, nagsiling ang mga Judiyo: “Indi kami magpamati sa ginasiling mo sa amon sa ngalan ni Jehova.” (Jer. 44:16) Pero yara sa katalagman ang kabuhi sang mga tawo, pareho sa aton karon. Pareho sa mensahe ni Jeremias, ang mensahe nga imo ginapahayag iya ni Jehova. Bangod sini, mapabakod mo ang imo kakugi sa ministeryo paagi sa pag-usisa kon paano ginproteksionan ni Jehova ang iya manalagna tubtob sa kalaglagan sang Jerusalem.

20. Ngaa nabudlayan gid si Jeremias sa tion sang paggahom ni Sedequias? (Tan-awa ang kahon sa pahina 29.)

²⁰ Mahimo nga ang paggahom ni Sedequias amo ang pinakamabudlay nga tion sa pagpanagna ni Jeremias. Kaangay sang iya mga ginbuslan, ‘ginhimo ni Sedequias ang malain sa panulok ni Jehova.’ (Jer. 52:1, 2) Napaidalom sia sa mga Babilonianhon, kag ginpasumpa sia ni Nabocodonosor sa ngalan ni Jehova nga magpasakop sa hari sang Babilonia. Pero, nagrebelde sia sang ulihi. Sa sini man nga tion, ginpilit si Jeremias sang iya mga kaaway nga suportahan ang rebelyon.—2 Cron. 36:13; Ezeq. 17:12, 13.

21-23. (a) Ano nga mga grupo ang nagkontrahanay sa Juda sang panahon ni Sedequias? (b) Ano ang ginhimo kay Jeremias bangod sang iya mensahe, kag ngaa dapat ka mangin interesado sa sini?

²¹ Sa panugod sang paggahom ni Sedequias, may mga mensahero nga nag-abot sa Jerusalem halin sa mga hari sang Edom, Moab, Ammon, Tiro, kag Sidon. Mahimo nga gusto nila kumbinsihon si Sedequias nga magbuylog sa ila batok kay Nabocodonosor. Pero ginpalig-on sia ni Jeremias nga magpasakop sa Babilonia. Bangod sini, ginpadal-an ni Jeremias ang mga mensahero sing mga gota para ilaragway nga ang ila mga pungsod magaalagad man sa Babilonia. (Jer. 27:1-3, 14)c Wala nanamian ang mga tawo sa mensahe ni Jeremias kag ginpabudlayan pa gid sia ni Hananias. Si Hananias isa ka butig nga manalagna nga nagapahayag sa ngalan sang Dios nga mabali kuno ang gota sang Babilonia. Pero nagsiling si Jehova kay Jeremias nga sa sulod sang isa ka tuig, mapatay ining butig nga manalagna. Kag natabo gid ini.—Jer. 28:1-3, 16, 17.

²² Nabahinbahin karon ang Juda—may nagapasakop kag may nagarebelde sa Babilonia. Sang 609 B.C.E., nagrebelde si Sedequias paagi sa pagpangayo sing bulig sa Egipto. Dapat atubangon ni Jeremias ang kaakig sang mga tawo nga nagasuporta sa rebelyon. (Jer. 52:3; Ezeq. 17:15) Nagbalik si Nabocodonosor kag ang iya mga hangaway sa Juda para tapnaon ang rebelyon, sakupon ang tanan nga siudad sang Juda, kag salakayon ang Jerusalem. Sa sining mabudlay nga tion, ginpahayag ni Jeremias kay Sedequias kag sa iya mga sakop nga ang Jerusalem mapukan sa mga Babilonianhon. Mapatay ang tanan nga magpabilin sa siudad. Mabuhi ang maupod sa mga Caldeanhon.—Basaha ang Jeremias 21:8-10; 52:4.

²³ Ginasumbong sang mga pangulo sang Juda nga nagadampig si Jeremias sa mga Babilonianhon. Sang nagsabat sia nga indi ini matuod, ginhanot sia sang mga pangulo sang Juda kag ginbilanggo. (Jer. 37:13-15) Pero wala ginpamag-an ni Jeremias ang mensahe ni Jehova. Gani ginkumbinsi sang mga pangulo si Sedequias nga patyon si Jeremias. Ginhulog nila ang manalagna sa wala sing tubig nga bubon para mapatay sa madalom nga lunang. Pero ginluwas sia ni Ebed-melec, isa ka Etiopianhon nga nagapangalagad sa balay sang hari. (Jer. 38:4-13) Masami nga makaatubang karon sing kabudlayan ang katawhan ni Jehova bangod nagapabilin sila nga neutral sa pulitika. Kon amo, ang mga inagihan ni Jeremias makapabakod sa imo nga atubangon kag landason ang mga pagtilaw.

24. Ilaragway ang mga hitabo sang 607 B.C.E.

²⁴ Sang 607 B.C.E., nasulod gid man sang mga Babilonianhon ang pader sang Jerusalem, kag nalaglag ang siudad. Ginsunog sang puersa ni Nabocodonosor ang templo ni Jehova, ginrumpag ang mga pader sang siudad, kag ginpatay ang mga dungganon sang Juda. Nagpalagyo si Sedequias, pero nadakpan sia kag gindala sa atubangan ni Nabocodonosor. Ginpatay ang mga anak ni Sedequias sa iya atubangan, ginpabulag kag ginpagapos sia ni Nabocodonosor, kag gindala sa Babilonia. (Jer. 39:1-7) Natuman ang tagna ni Jeremias parte sa Juda kag Jerusalem. Imbes nga malipay, nangasubo ang manalagna sang Dios sa natabo sa iya katawhan. Mabasa naton ang iya balatyagon sa tulun-an sang Panalambiton. Matandog gid kita kon basahon naton ina nga tulun-an.

25, 26. (a) Ano ang natabo pagkatapos nga nalaglag ang Jerusalem? (b) Ano ang reaksion sang mga kasimanwa ni Jeremias sa iya mensahe pagkatapos sang kalaglagan sang Jerusalem?

²⁵ Ano ang natabo kay Jeremias samtang nagakatuman ini nga mga hitabo? Ginpriso sia sang mga pangulo sang Jerusalem, pero mainayuhon sa iya ang mga Babilonianhon kag ginbuy-an sia. Sang ulihi, nalakip si Jeremias sa pila ka nabihag nga Judiyo, pero ginbuy-an sia liwat. May ginsugo pa ang Dios sa iya; may buluhaton pa sia para sa mga naluwas. Gintangdo ni Nabocodonosor si Gedalias subong gobernador sa Juda, nga nagsaad sa nabilin nga mga Judiyo nga mangin malinong sila kon alagdon nila ang hari sang Babilonia. Pero ginpatay si Gedalias sang pila ka Judiyo nga wala nakontento. (Jer. 39:13, 14; 40:1-7; 41:2) Ginpalig-on ni Jeremias ang nabilin nga mga Judiyo nga magpabilin sa pungsod kag indi mahadlok sa hari sang Babilonia. Pero suno sa ila mga lider, butigon si Jeremias gani nalagyo sila sa Egipto, kag pilit nga ginpaupod sanday Jeremias kag Baruc. Apang gintagna ni Jeremias nga salakayon ni Nabocodonosor ina nga pungsod kag laglagon ang nagdangop nga mga Judiyo.—Jer. 42:9-11; 43:1-11; 44:11-13.

²⁶ Wala na naman ginpamatian sang iya mga kasimanwa si Jeremias. Ngaa? “Sang nag-untat kami sa pagpaaso sing mga halad sa ‘reyna sang langit’ kag sa pagbubo sing mga dulot nga ilimnon para sa iya, ginkulang na kami sing tanan nga butang, kag nalaglag kami paagi sa espada kag sa gutom.” (Jer. 44:16, 18) Nagapakita ini nga malain gid ang mga kasimanwa ni Jeremias! Sa pihak nga bahin, mapalig-on gid kita kay nahibaluan naton nga makapabilin nga matutom kay Jehova ang di-himpit nga tawo bisan pa napalibutan sang mga di-matinuuhon!

27. Ano ang ginasugid sa aton parte sa katapusan nga tuig sang pagpanagna ni Jeremias?

²⁷ Ang katapusan nga hitabo nga ginrekord ni Jeremias napetsahan sang 580 B.C.E., nga amo ang paghilway kay Jehoiakin sa prisuhan sang nagbulos kay Nabocodonosor nga si Evil-merodac. (Jer. 52:31-34) Sa sini nga tion, mga 90 anyos na si Jeremias. Wala kita sing masaligan nga impormasyon parte sa iya kamatayon. Mahimo nga didto sia sa Egipto napatay nga matutom pagkatapos sang mga 67 ka tuig sa pinasahi nga pag-alagad kay Jehova. Nag-alagad sia sa tion nga ginsakdag ang matuod nga pagsimba kag sa tion nga lapnag ang apostasya. Namati sa iya ang mga mahinadlukon sa Dios. Pero ginsikway sang kalabanan ang iya mensahe kag dayag pa gani nga nagsupak sa iya. Napaslawan bala si Jeremias bangod sini? Wala gid! Sa umpisa pa lang ginsilingan na sia ni Jehova: “Magapakig-away sila sa imo, apang indi sila magadaug sa imo, kay ‘kaupod mo ako.’” (Jer. 1:19) Ang sugo sa aton subong mga Saksi ni Jehova pareho kay Jeremias. Gani mapaabot naton nga pareho man sina ang reaksion sang mga tawo sa aton. (Basaha ang Mateo 10:16-22.) Kon amo, ano ang aton matun-an kay Jeremias, kag paano naton tamdon ang aton ministeryo? Binagbinagon naton ina nga mga pamangkot.