“Nakita Namon ang Mesias”!

“Ginpangita anay [ni Andres] ang iya utod, nga si Simon, kag nagsiling sa iya: ‘Nakita namon ang Mesias’ (nga nagakahulugan, kon ibadbad, Cristo).”—JUAN 1:41.

1. Ano ang ginpamatud-an ni Juan Bautista nahanungod kay Jesus sang Nasaret, kag ano ang ginhinakop ni Andres nahanungod sa iya?

GINHIMUTARAN gid sing maayo kag sing madugay ni Andres ang Judiyong lalaki nga si Jesus sang Nasaret. Wala sia sing dagway sang isa ka hari, ukon isa ka maalam nga tawo, ukon isa ka rabbi. Wala sia sing harianon nga panapton, ukon sing ubanon nga mga buhok, ukon sing mahumok nga mga kamot kag matahom nga pamanit. Si Jesus bataon—mga 30 anyos—nga may kibulon nga mga kamot kag maitom nga pamanit sang isa ka trabahador. Gani mahimo nga wala makibot si Andres nga mahibaluan nga isa sia ka panday. Walay sapayan, si Juan Bautista nagsiling tuhoy sini nga tawo: “Yari karon, ang Kordero sang Dios!” Sang nagligad nga adlaw, si Juan nagsiling sang isa ka butang nga mas labi pa ka makatilingala: “Ini amo ang Anak sang Dios.” Matuod bala ini? Si Andres nagpamati sing mga pila ka tion kay Jesus sina nga adlaw. Wala kita makahibalo kon ano ang ginhambal ni Jesus; nakahibalo kita nga ang iya mga pinamulong nagbalhin sang kabuhi ni Andres. Dalidali niya nga ginpangita ang iya utod, nga si Simon, kag nagsiling, “Nakita namon ang Mesias”!—Juan 1:34-41.

2. Ngaa importante nga binagbinagon ang pamatuod kon bala si Jesus amo ang ginsaad nga Mesias?

² Si Andres kag si Simon (nga ginhingadlan ni Jesus nga si Pedro) nangin mga apostoles ni Jesus sang ulihi. Pagligad sang kapin sa duha ka tuig subong iya disipulo, si Pedro nagsiling kay Jesus: “Ikaw ang Cristo [Mesias], ang Anak sang Dios nga buhi.” (Mateo 16:16) Ang matutom nga mga apostoles kag mga disipulo handa gid nga mapatay tungod sina nga pagtuo. Sa karon, minilyon sang sinsero nga mga tawo ang debotado man sing subong sina. Apang sa anong pamatuod? Ti, ang pamatuod nagahatag sing kinatuhayan sa ulot sang pagtuo kag pagkamapinatihon lamang. (Tan-awa ang Hebreo 11:1.) Gani binagbinagon naton ang tatlo ka kabilugan nga linya sang pamatuod nga nagapamatuod nga si Jesus amo gid ang Mesias.

Kaliwat ni Jesus

3. Ano ang ginadetalye sang mga Ebanghelyo ni Mateo kag ni Lucas nahanungod sa kaliwat ni Jesus?

³ Ang kaliwat ni Jesus amo ang nahaunang pamatuod nga ginahatag sang Cristianong Griegong Kasulatan bilang pagsakdag sa iya pagka-Mesias. Ang Biblia nagtagna nga ang Mesias magahalin sa pamilya ni Hari David. (Salmo 132:11, 12; Isaias 11:1, 10) Ang Ebanghelyo ni Mateo nagasugod: “Ang tulun-an sang kaliwatan ni Jesucristo, anak ni David, anak ni Abraham.” Ginasupurtahan ni Mateo ining masidla nga pangangkon paagi sa pag-usoy sa kaliwatan ni Jesus paagi sa kaliwat sang iya amay-amay, nga si Jose. (Mateo 1:​1-16) Ang Ebanghelyo ni Lucas nagausoy sang kaliwat ni Jesus paagi sa iya kinaugali nga iloy, si Maria, pabalik kanday David kag Abraham tubtob kay Adan. (Lucas 3:23-38)a Busa ang mga manunulat sang Ebanghelyo maid-id nga nagdokumento sang ila pangangkon nga si Jesus amo ang manunubli ni David, lunsay sa legal kag sa kinaugali nga kahulugan.

4, 5. (a) Ginhangkat bala sang mga katubotubo ni Jesus ang iya kaliwat halin kay David, kag ngaa importante ini? (b) Paano ginasakdag sang di-Biblikanhon nga mga reperensya ang kaliwat ni Jesus?

⁴ Bisan ang labing mapangduhaduhaon nga kaaway sang pagka-Mesias ni Jesus indi makapanghiwala sa pangangkon ni Jesus nga anak sia ni David. Ngaa? May duha ka rason. Una, inang pangangkon ginsulit sing lapnag sa Jerusalem sa dekada antes ginlaglag ang siudad sang 70 C.E. (Ipaanggid ang Mateo 21:9; Binuhatan 4:27; 5:27, 28.) Kon ang pangangkon dimatuod, ang bisan sin-o sa mga kaaway ni Jesus—kag madamo sia sing kaaway—nakapamatuod kuntani kay Jesus nga isa ka daya paagi lamang sa pag-usisa sang iya kaliwat sa mga genealohiya sa publiko nga mga archivo.b Apang ang maragtas wala sing rekord sang bisan sin-o nga naghangkat sa kaliwat ni Jesus halin kay Hari David. Sing maathag, ang pangangkon indi mapangduhaduhaan. Walay duhaduha nga ginkopya nanday Mateo kag Lucas ang mga ngalan nga nagapamatuod sang iya kaliwat para sa ila mga kasaysayan direkta gikan sa publiko nga mga rekord.

⁵ Ikaduha, ang mga reperensya sa guwa sang Biblia nagapalig-on sang kabilugan nga pagbaton sa kaliwat ni Jesus. Halimbawa, ang Talmud nagarekord sang isa ka rabbi sadtong ikaapat nga siglo subong naghimo sing binastos nga pag-atake kay Maria, nga iloy ni Jesus, bangod sang ‘pagpakighilawas sa mga panday’; apang ina man nga kasulatan nagabaton nga “kaliwat sia sang mga prinsipe kag mga manuggahom.” Ang mas nauna nga halimbawa amo ang ikaduhang-siglo nga istoryador nga si Hegesippus. Nagsugid sia nga sang luyag patyon sang Romanong Cesar nga si Domitian ang bisan sin-o nga kaliwat ni David, ang iban nga mga kaaway sang unang mga Cristiano nagtagudili sa mga apo ni Judas, ang utod sa iloy ni Jesus, “subong nga sa pamilya ni David.” Kon si Judas isa ka kilala nga kaliwat ni David, indi bala nga si Jesus amo man? Indi gid mapanghiwala!—Galacia 1:19; Judas 1:1.

Mesianikong mga Tagna

6. Daw ano ka bugana ang Mesianikong mga tagna sa Hebreong Kasulatan?

⁶ Ang isa pa ka pamatuod nga si Jesus amo ang Mesias amo ang natuman nga tagna. Ang mga tagna nga naaplikar sa Mesias bugana sa Hebreong Kasulatan. Sa iya sinulatan nga The Life and Times of Jesus the Messiah, si Alfred Edersheim nag-isip sang 456 ka teksto sa Hebreong Kasulatan nga gintamod sang dumaan nga mga rabbi subong mesianiko. Apang, ang mga rabbi may madamong sayop nga mga ideya nahanungod sa Mesias; madamo sa mga teksto nga gintudlo nila indi gid mesianiko. Sa gihapon, sa dimagkubos may madamong mga tagna ang nagapakilala kay Jesus subong ang Mesias.—Ipaanggid ang Bugna 19:10.

7. Ano ang pila ka mga tagna nga gintuman ni Jesus sang nagkadto sia sa duta?

⁷ Lakip sa sini: ang banwa nga natawhan niya (Miquas 5:2; Lucas 2:4-11); ang trahedya sang tingob nga pagpamatay sa mga bata nga natabo pagkatapos sia nabun-ag (Jeremias 31:15; Mateo 2:16-18); tawgon sia gikan sa Egipto (Oseas 11:1; Mateo 2:15); ang mga gumalahom sang mga pungsod magahiusa sa pagpatay sa iya (Salmo 2:1, 2; Binuhatan 4:25-28); ang pagluib sa iya sa 30 ka bilog nga pilak (Zacarias 11:12; Mateo 26:15); bisan ang paagi sang kamatayon niya.—Salmo 22:16, footnote; Juan 19:18, 23; 20:25, 27.c

Ang Pag-abot Niya Gintagna

8. (a) Anong tagna ang nagapakita kon san-o magaabot ang Mesias? (b) Anong duha ka butang ang dapat mahibaluan agod mahangpan ini nga tagna?

⁸ Magkonsentrar kita sa isa lamang ka tagna. Sa Daniel 9:25, ang mga Judiyo ginsugiran kon san-o magaabot ang Mesias. Mabasa ini: “Kilalaha kag talupangda nga kutob sa pagguwa sang sugo sa pagpahauli kag sa pagpatindog sang Jerusalem tubtob sa pagkari sang Mesias nga Lider, mangin pito ka semana, subong man kan-uman kag duha ka semana.” Sa una nga pagpasiplat ining tagna mahimo nga daw indi maathag. Apang sa kabilugan nga kahulugan, nagapangabay ini sa aton nga pangitaon lamang ang duha ka impormasyon: ang panugod kag ang kalawigon sang tion. Sa pag-ilustrar, kon may isa ikaw ka mapa nga nagatudlo sa isa ka bahandi nga nalubong sing “50 ka layon sa sidlangan sang bubon sa parke sang banwa,” ayhan masapwan mo nga makalilibog ang mga direksion—labi na kon wala ka makahibalo kon diin ang bubon, ukon daw ano kalaba ang isa ka ‘layon.’ Indi bala nga pangitaon mo yadtong duha ka butang agod makita mo ang bahandi? Ti, ang tagna ni Daniel amo gid sina, lamang nga ginapangita naton ang panugod nga tion kag ang pagtakus sa panag-on nga nagasunod.

9, 10. (a) Ano ang panugod nga tion nga gikan sini gintakus ang 69 ka semana? (b) Daw ano kalawig ang 69 ka semana, kag paano naton ini nahibaluan?

⁹ Una, kinahanglan naton ang aton panugod nga tion, ang petsa nga ang ‘sugo sa pagpahauli kag sa pagpatindog sang Jerusalem.’ Masunod, kinahanglan naton hibaluon ang distansia halin sina nga tion, kon daw ano kalawig ining 69 (7 dugangan sing 62) ka semana. Ina nga impormasyon indi mabudlay tigayunon. Si Nehemias maathag nga nagasugid sa aton nga ang pagpatindog sang pader sa palibot sang Jerusalem, nga nagahimo sini sa katapusan nga isa ka napasag-uli nga siudad, ginsugo sang “ikaduha ka pulo nga tuig ni Artajerjes nga hari.” (Nehemias 2:1, 5, 7, 8) Nagabutang ina sang aton panugod nga tion sa 455 B.C.E.d

¹⁰ Karon nahanungod sa sining 69 ka semana, mahimo bala nga literal ini nga mga semana nga may pito ka adlaw? Indi, kay ang Mesias wala magluntad sing kapin lamang sa isa ka tuig pagligad sang 455 B.C.E. Busa ang kalabanan nga mga iskolar sang Biblia kag madamong mga badbad (lakip ang Judiyong Tanakh sa foot­note sining bersikulo) nagaugyon nga mga semana ini “sang mga tuig.” Ining ideya sang ‘semana sang mga tuig,’ ukon pito-ka-tuig nga siklo, pamilyar sa mga Judiyo anay. Bangod nagasaulog sila sang adlaw nga inugpahuway kada ikapito nga adlaw, ginasaulog nila ang tuig nga inugpahuway kada ikapito nga tuig. (Exodo 20:8-11; 23:10, 11) Gani ang 69 ka semana sang mga tuig katumbas sa 69 pamuaron sa 7 ka tuig, ukon 483 ka tuig. Ang pagahimuon na lang naton amo ang mag-isip. Halin sa 455 B.C.E., ang pag-isip sang 483 ka tuig nagadala sa aton sa tuig 29 C.E.—ang tuig mismo nga si Jesus ginbawtismuhan kag nangin ma·shiʹach, ang Mesias!—Tan-awa ang “Seventy Weeks,” Insight on the Scriptures, Tomo 2, pahina 899.

11. Paano naton mahimo sabton yadtong nagasiling nga isa lamang ini ka modernong paagi sa pagpatpat sang tagna ni Daniel?

¹¹ Ang iban mahimo magapamatok nga isa lamang ini ka moderno nga paagi sa pagpatpat sang tagna sa pagpaigo sa maragtas. Kon amo, ngaa ang mga tawo sang panahon ni Jesus nagpaabot nga magaluntad ang Mesias sadto nga tion? Ang Cristianong istoryador nga si Lucas, ang Romanong mga istoryador nga sanday Tacitus kag Sue­tonius, ang Judiyong istoryador nga si Josephus, kag ang Judiyong pilosopo nga si Philo tanan nagkabuhi malapit sini nga tion kag nagpamatuod sa sining pagpaabot. (Lucas 3:15) Ang iban nga mga iskolar sa karon nagainsister nga ang Romanong pagpigos amo ang naghimo sa mga Judiyo nga kahidlawan kag paabuton ang Mesias sadto anay nga mga adlaw. Apang, ngaa ang mga Judiyo nagpaabot sa Mesias sadto sa baylo nga sa mapintas nga Griegong paghingabot mga siglo ang nagligad? Ngaa si Tacitus nagsiling nga ang “makatalanhaga nga mga tagna” amo ang nagdul-ong sa mga Judiyo nga magpaabot nga magakari ang gamhanan nga mga gumalahom halin sa Judea kag “magatigayon sing bug-os uniberso nga emperyo”? Si Abba Hillel Silver, sa iya libro nga A History of Messianic Speculation in Israel, nagabaton nga “ang Mesias ginpaabot sang mga segunda-cuarto sang nahaunang siglo C.E.,” indi bangod sang Romanong paghingabot, kundi bangod sang “popular nga kronolohiya sadto nga adlaw,” nga ginkuha sing bahin gikan sa tulun-an ni Daniel.

Ginpakilala Gikan sa Hitaas

12. Paano ginpakilala ni Jehova si Jesus subong ang Mesias?

¹² Ang ikatlo nga pamatuod tuhoy sa pagka-Mesias ni Jesus amo ang testimoniya sang Dios mismo. Suno sa Lucas 3:21, 22, pagkatapos ginbawtismuhan si Jesus, ginhaplasan sia sang labing sagrado kag gamhanan nga puwersa sa uniberso, ang balaan nga espiritu mismo ni Jehova nga Dios. Kag paagi sa iya mismo tingog, ginbaton ni Jehova nga nahamuot sia sa iya Anak, si Jesus. Sa duha pa ka okasyon, si Jehova nagpamulong sing direkta kay Jesus gikan sa langit, busa nagapakita sang Iya kahamuot: makaisa, sa atubangan sang tatlo sang mga apostoles ni Jesus, kag sang isa pa ka tion, sa atubangan sang kadam-an sang mga tumalan-aw. (Mateo 17:1-5; Juan 12:28, 29) Dugang pa, ang mga anghel ginpadala halin sa hitaas sa pagkompirmar sang tindog ni Jesus subong ang Cristo, ukon Mesias.—Lucas 2:10, 11.

13, 14. Paano ginpakita ni Jehova ang iya kahamuot kay Jesus subong Mesias?

¹³ Ginpakita ni Jehova ang iya kahamuot sa iya hinaplas paagi sa paghatag sa iya sing gahom sa paghimo sing dalagkung mga buhat. Halimbawa, si Jesus nagpamulong sing mga tagna nga nagdetalye sang maragtas sing abanse—ang iban nagalab-ot tubtob sa aton kaugalingon nga adlaw.e Naghimo man sia sing mga milagro, subong sang pagpakaon sa gutom nga kadam-an kag sa pag-ayo sa masakiton. Nagbanhaw pa gani sia sang patay. Ang iya bala mga sumulunod nag-imbento lamang sang mga sugilanon nahanungod sining gamhanan nga mga buhat sunod sa katunayan? Ti, si Jesus naghimo sang madamo sang iya mga milagro sa atubangan sang mga saksi, kon kaisa sa linibo ka tawo sa isa ka tion. Bisan ang mga kaaway ni Jesus indi makapanghiwala nga ginhimo gid niya ining mga butang. (Marcos 6:2; Juan 11:47) Luwas pa, kon ang mga sumulunod ni Jesus nahuyog sa pag-uluimbento sinang mga sugilanon, nian ngaa mangin tuman sa ila ka prangka kon tuhoy sa ila kaugalingon nga mga kakulangan? Sa pagkamatuod, mangin handa bala sila mapatay tungod sa pagtuo pasad sa mga patupato lamang nga gin-imbento nila sing personal? Indi. Ang mga milagro ni Jesus mga katunayan sang maragtas.

¹⁴ Ang testimoniya sang Dios nahanungod kay Jesus subong Mesias nagpadayon pa. Paagi sa balaan nga espiritu ginpat-od niya nga ang pamatuod tuhoy sa pagka-Mesias ni Jesus ginsulat kag nangin bahin sang ginbadbad kag ginpanagtag sing pinakalapnag nga tulun-an sa bug-os nga maragtas.

Ngaa Wala Pagbatuna sang mga Judiyo si Jesus?

15. (a) Daw ano kadamo ang mga pamatuod ni Jesus nga nagapakilala sa iya subong Mesias? (b) Anong mga pagpaabot sang mga Judiyo ang nagdul-ong sa madamo sa ila nga sikwayon si Jesus subong ang Mesias?

¹⁵ Sa kabilugan, nian, ining tatlo ka kategoriya sang pamatuod nagalakip sing literal sa ginatos ka katunayan nga nagapakilala kay Jesus subong ang Mesias. Indi bala ina bastante? Handurawa lamang ang pag-aplay para sa lisensia sa pagmaneho ukon credit card kag ginsingganan ka nga ang tatlo ka bilog nga identipikasyon indi bastante—dapat ka magdala sing ginatos. Daw ano ka dimakatarunganon! Sing pat-od, nian, si Jesus ginpakilala sing bastante sa Biblia. Apang, ngaa madamo sa kasimanwa mismo ni Jesus ang nagpanghiwala sa sining tanan nga pamatuod nga sia amo ang Mesias? Bangod ang pamatuod, bisan importante sa matuod nga pagtuo, wala nagagarantiya sing pagtuo. Sing masubo, madamong mga tawo ang nagatuo kon ano ang luyag nila tuuhan, bisan sa atubangan sang madamo nga mga pamatuod. Nahanungod sa Mesias, ang kalabanan nga mga Judiyo may pat-od nga mga ideya sa kon ano ang luyag nila. Luyag nila ang isa ka politiko nga mesias, isa nga magatapos sang Romanong pagpigos kag magapasag-uli sang Israel sa himaya nga kaangay sa materyalistiko nga paagi sang mga kaadlawan ni Solomon. Paano, nian, nila mabaton ining kubos nga anak sang isa ka panday, ining Nasareno nga wala magpakita sing interes sa politika ukon sa manggad? Paano, labi na, sia mangin ang Mesias pagkatapos nga nag-antos sia kag napatay sing makahuluya sa usok sang pag-antos?

16. Ngaa ang mga sumulunod ni Jesus dapat magbag-o sang ila kaugalingon nga mga pagpaabot tuhoy sa Mesias?

¹⁶ Ang disipulo mismo ni Jesus nabalaka sa iya kamatayon. Pagkatapos sang iya mahimayaon nga pagkabanhaw, maathag nga naglaum sila nga ‘ipasag-uli niya ang ginharian sang Israel’ sa gilayon. (Binuhatan 1:6) Apang wala nila pagsikwaya si Jesus subong ang Mesias bangod lamang kay ining personal nga paglaum wala matuman. Nagtuo sila sa iya pasad sa bastante nga pamatuod nga natigayon, kag ang ila paghangop amat-amat nga nagdugang; ang mga tanhaga nag-athag. Nakita nila nga ang Mesias indi mahimo makatuman sang tanan nga mga tagna nahanungod sa iya sa tion sang iya malip-ot nga panahon subong isa ka tawo sa sining duta. Ti, ang isa ka tagna nagpamulong tuhoy sa iya mapainubuson nga pag-abot, nga nagasakay sa asno, samtang ang isa pa nagpamulong nahanungod sa iya pagkari sa himaya sa mga panganod! Paano magmatuod ang duha? Sing maathag kinahanglan nga magakari sia sa ikaduha nga tion.—Daniel 7:13; Zacarias 9:9.

Kon Ngaa ang Mesias Kinahanglan Mapatay

17. Paano ginaathag sang tagna ni Daniel nga ang Mesias kinahanglan mapatay, kag tungod sa anong rason nga mapatay sia?

¹⁷ Dugang pa, ang Mesianikong mga tagna nag-athag nga ang Mesias kinahanglan mapatay. Halimbawa, ang tagna mismo nga nagtagna kon san-o magaabot ang Mesias nagtagna sa masunod nga bersikulo: “Sa tapos sang kan-uman kag duha ka semana [nga nagsunod sa pito ka semana] utdon ang Mesias.” (Daniel 9:26) Ang Hebreong tinaga nga ka·rathʹ nga gingamit diri para sa “utdon” amo man ang tinaga nga gingamit para sa pamatbat nga kamatayon sa idalom sang Mosaikong Kasuguan. Sa walay duhaduha ang Mesias kinahanglan mapatay. Ngaa? Ang bersikulo 24 nagahatag sa aton sang sabat: “Sa pagtapos sang paglalis, kag sa pagtumbas sang mga sala, kag sa pagpasag-uli tungod sang kalautan, kag sa pagpasulod sang pagkamatarong nga dayon.” Nakahibalo gid ang mga Judiyo nga ang halad lamang, ang kamatayon, ang makatumbas sang mga sala.—Levitico 17:11; ipaanggid ang Hebreo 9:22.

18. (a) Paano ginapakita sang Isaias 53 nga ang Mesias dapat mag-antos kag mapatay? (b) Anong daw pagsumpakilay ang ginapautwas sining tagna?

¹⁸ Ang Isaias kapitulo 53 nagapamulong tuhoy sa Mesias subong pinasahi nga Alagad ni Jehova nga magaantos kag mapatay sa pagtabon sang mga kasal-anan sang iban. Ang bersikulo 5 nagasiling: “Sia ginpilas tungod sang aton mga paglalis; ginhanog sia tungod sa aton mga kalautan.” Ini man nga tagna, sa tapos isugid sa aton nga ining Mesias dapat mapatay subong “halad tungod sa sala,” nagapakita nga “palawigon [man Niya] ang iya mga adlaw, kag ang kabubut-on ni Jehova magauswag sa iya kamot.” (Bersikulo 10) Wala bala ina nagasumpakilay? Paano mapatay ang Mesias, kag nian ‘magapalawig sang iya mga adlaw’? Paano sia mahalad subong halad kag pagkatapos ‘magapauswag sang kabubut-on ni Jehova’? Sa pagkamatuod, paano sia mapatay kag magapabilin nga patay nga wala makatuman sang labing importante nga mga tagna nahanungod sa iya, nga sia magagahom sing dayon subong Hari kag magadala sang paghidait kag kalipay sa bug-os nga kalibutan?—Isaias 9:6, 7.

19. Paano ang pagbanhaw kay Jesus nagalubad sa daw nagasumpakilay nga mga tagna nahanungod sa Mesias?

¹⁹ Ining daw pagsumpakilay nalubad paagi sa isa ka makatilingala nga milagro. Si Jesus ginbanhaw. Ang ginatos ka bunayag sing tagipusuon nga mga Judiyo nangin mga saksi sa sining mahimayaon nga katunayan. (1 Corinto 15:6) Si apostol Pablo nagsulat sang ulihi: “Nakahalad [si Jesucristo] sing isa ka halad nga sa gihapon kag tungod sa mga sala kag naglingkod sia sa tuo sang Dios, nian sa paghulat tubtob nga ang iya mga kaaway mahimo nga palatungan sang iya mga tiil.” (Hebreo 10:10, 12, 13) Huo, pagkatapos si Jesus ginbanhaw pakadto sa langitnon nga kabuhi, kag pagkatapos sang isa ka panag-on sang “paghulat,” nga sang ulihi ginpalingkod sia sa trono subong Hari kag nagpanghikot batok sa mga kaaway sang iya Amay, si Jehova. Sa iya katungdanan subong langitnon nga Hari, si Jesus nga Mesias nagatandog sang kabuhi sang tagsa ka tawo nga nagakabuhi sa karon. Sa anong paagi? Ang amon masunod nga artikulo magabinagbinag sini.

[Mga footnote]

Paano Mo Sabton?

◻ Ngaa dapat usisaon ang pamatuod kon bala si Jesus amo ang ginsaad nga Mesias?

◻ Paano ang kaliwat ni Jesus nagasakdag sang iya pagka-Mesias?

◻ Paano ang mga tagna sa Biblia nagabulig sa pagpamatuod nga si Jesus amo ang Mesias?

◻ Sa anong mga paagi personal nga ginkompirmar ni Jehova ang pagpakilala kay Jesus subong ang Mesias?

◻ Ngaa tuman kadamo nga mga Judiyo ang nagsikway kay Jesus subong ang Mesias, kag ngaa ining mga rason dimakatarunganon?

[Laragway sa pahina 12]

Ang tagsa sa madamong mga milagro ni Jesus naghatag sing dugang nga pamatuod tuhoy sa iya pagka-Mesias