Paglubad sang Tanhaga sang Labing Daku nga Ngalan

Makawiwili nga ang Koran sang mga Muslim kag ang Biblia sang mga Cristiano nagapatuhoy sa labing daku nga ngalan. Ginapaathag sini nga artikulo ang kahulugan kag pagkaimportante sang labing daku nga ngalan. Ginapakita man sini kon paano ina nga ngalan nagaapektar sa tanan nga katawhan kag sang aton palaabuton diri sa duta.

MINILYON ka lalaki kag babayi ang nabuhi kag napatay na sa sining duta. Sa masami ang ila mga ngalan napatay upod sa ila, kag nalipatan na sila. Apang ang iban sang dalagku nga mga ngalan​—⁠subong nanday Avicenna, Edison, Pasteur, Beethoven, Gandhi, kag Newton​—⁠nagapabilin gihapon. Ining mga ngalan naangot sa mga katigayunan, mga tukib, kag mga imbension sang mga tawo nga nagadala sining mga ngalan.

Apang, may isa ka ngalan nga daku pa sa tanan nga ngalan. May kaangtanan sa sini ang tanan nga kalatingalahan sa bug-os nga uniberso sang una kag sa karon. Ti, ang malawig kag makalilipay nga kabuhi nga ginalauman sang katawhan naangot sa sini nga ngalan!

Madamo ang naghandum nga makilala ini nga ngalan. Ginpangita nila ini kag ginpamangkot ini, apang wala nila ini makit-i. Para sa ila nagpabilin ini nga isa ka tanhaga. Ang matuod, wala sing tawo ang makatukib sini nga ngalan luwas kon ipahayag ini sa iya sang Tag-iya sini. Sing makalilipay, ang tanhaga sining walay tupong nga ngalan nalubad na. Ginhimo ini mismo sang Dios agod nga ang mga nagatuo sa iya makakilala sa iya. Ginpahayag niya ang iya ngalan kay Adan, dayon kay Abraham, kay Moises, kag sa Iya iban pa nga matutom nga mga alagad sang una.

Sa Pagpangita sa Labing Daku nga Ngalan

Ang Koran nagasugid tuhoy sa isa “nga sampaton gid sa Kasulatan.” (27:40) Sa pagpaathag sining bersikulo, ang komentaryo nga ginatawag Tafsīr Jalālayn nagasiling: “Si Asaf nga anak ni Barkhiyā isa ka matarong nga tawo. Kilala niya ang labing daku nga ngalan sang Dios, kag kada tawgon niya ini, ginasabat sia.” Ginapahanumdom sini sa aton ang manunulat sang Biblia nga si Asap, nga nagsiling sa Salmo 83:18: “Agod nga makilala nila nga ikaw lamang, nga ang imo ngalan amo si Jehova, amo ang Labing Mataas sa bug-os nga duta.”

Sa Koran 17:​2, aton mabasa: “Ginhatagan namon si Moises sing Kasulatan kag ginhimo sia nga tuytoy para sa mga Israelinhon.” Sa sina nga mga Kasulatan, si Moises nagahambal sa Dios, nga nagasiling: “Kon ako mag-abot sa katawhan sang Israel kag magsiling sa ila, ‘Ang Dios sang inyo ginikanan nagpadala sa akon sa inyo,’ kag sila magpamangkot sa akon, ‘Sin-o bala ang iya ngalan?’ Ano bala ang isiling ko sa ila?” Ang Dios nagsabat kay Moises nga nagasiling: “Amo ini ang isiling mo sa katawhan sang Israel, ‘Si Jehova nga Dios sang inyo ginikanan, ang Dios ni Abraham, ang Dios ni Isaac kag ang Dios ni Jacob, nagpadala sa akon sa inyo.’ Amo ini ang akon ngalan tubtob sa walay katubtuban.”​—⁠Exodo 3:​13, 15.

Sang dumaan nga panahon, kilala sang mga Israelinhon ining daku nga ngalan sang Dios. Ginlakip pa gani ini sa ila kaugalingon nga mga ngalan. Subong nga sa karon makasumalang ang isa sing ngalan nga Abdullah, nga nagakahulugan sing “Alagad sang Dios,” ang katawhan sang dumaan nga Israel may ngalan nga Obadias, nga nagakahulugan sing “Alagad ni Jehova.” Ang iloy ni manalagna Moises ginhingalanan nga Jocebed, nga mahimo nagakahulugan sing “Si Jehova Himaya.” Ang ngalan nga Juan nagakahulugan sing “Si Jehova Nangin Mainayuhon.” Kag ang ngalan ni manalagna Elias nagakahulugan sing “Si Jehova ang Akon Dios.”

Kilala sang mga manalagna ining daku nga ngalan kag gingamit nila ini nga may daku nga pagtahod. Makita ini sing kapin sa 7,000 ka beses sa Balaan nga Kasulatan. Ginpadaku ini ni Jesucristo, nga anak ni Maria, sang magsiling sia sa iya pangamuyo sa Dios: “Ginpahayag ko ang imo ngalan sa mga tawo nga ginhatag mo sa akon . . . Ginpakilala ko sa ila ang imo ngalan kag ipakilala ko ini, agod nga ang gugma nga imo ginhigugma sa akon mangin yara sa ila.” (Juan 17:​6, 26) Sa iya bantog nga komentaryo sa Koran, si Bayḍāwī nagkomento sa Koran 2:​87, nga nagasiling nga si Jesus “nagabanhaw anay sing patay nga mga tawo paagi sa labing daku nga ngalan sang Dios.”

Ano, nian, ang natabo nga nangin isa ka tanhaga ina nga ngalan? Ano ang kaangtanan sina nga ngalan sa palaabuton sang tagsatagsa sa aton?

Paano Nangin Isa ka Tanhaga ang Ngalan?

Ang iban nagahunahuna nga ang “Jehova” sa Hebreo nagakahulugan sing “Allah” (Dios). Apang ang “Allah” katumbas sa Hebreo nga ʼElo·himʹ, ang plural sang mahimayaon nga tinaga nga ʼelohʹah (dios). Nag-utwas ang disparatis sa tunga sang mga Judiyo nga nagpugong sa ila sa pagsambit sang balaan nga ngalan, nga Jehova. Busa, sang ginabasa nila ang Balaan nga Kasulatan kag makita nila ang ngalan nga Jehova, nangin kinabatasan nila nga magsiling ʼAdho·naiʹ, nga nagakahulugan sing “Ginuo.” Sa iban nga mga duog, gin-islan pa gani nila sing ʼAdho·naiʹ ang “Jehova” sa orihinal nga Hebreong teksto.

Amo man ang ginhimo sang relihioso nga mga lider sang Cristiandad. Gin-islan nila ang ngalan nga Jehova sing “Dios” (“Allah” sa Arabe) kag sing “Ginuo.” Ginbangdan ini sang paglutaw sang butig nga doktrina sang Trinidad, nga wala sing sadsaran sa Balaan nga Kasulatan. Bangod sini, minilyon ang sayop nga nagasimba kay Jesus kag sa balaan nga espiritu kag ginakabig sila nga tupong sa Dios.a

Busa, ang mga lider sang Judaismo kag sang Cristiandad lunsay balasulon sa lapnag nga pagkawalay hinalung-ong tuhoy sa labing daku nga ngalan. Apang ang Dios nagtagna: “Pakabalaanon ko gid ang akon daku nga ngalan, . . . kag dapat makilala sang mga pungsod nga ako si Jehova.” Huo, ipakilala ni Jehova ang iya ngalan sa tunga sang mga pungsod. Ngaa? Bangod indi lamang sia Dios sang mga Judiyo ukon sang bisan sin-o nga indibiduwal nga pungsod ukon katawhan. Si Jehova amo ang Dios sang tanan nga katawhan.​—⁠Ezequiel 36:23; Genesis 22:18; Salmo 145:21; Malaquias 1:⁠11.

Ang Labing Daku nga Ngalan kag ang Aton Palaabuton

Ang Balaan nga Kasulatan nagasiling: “Ang bisan sin-o nga magtawag sa ngalan ni Jehova maluwas.” (Roma 10:13) Ang aton kaluwasan sa adlaw sang paghukom maangot sa aton pagkilala sa ngalan sang Dios. Ang pagkilala sa iya ngalan nagalakip sang paghibalo sa iya mga kinaiya, mga binuhatan, kag mga katuyuan kag pagkabuhi nahisanto sa iya mataas nga mga prinsipio. Halimbawa, kilala ni Abraham ang ngalan sang Dios kag nagpanawag sia sa sadto nga ngalan. Subong resulta, nakatigayon sia sing maayong kaangtanan sa Dios, nagpakita sing pagtuo sa iya, nagsandig sa iya, kag nagtuman sa iya. Sa amo si Abraham nangin abyan sang Dios. Sing kaanggid, ang pagkilala sa ngalan sang Dios nagapasuod sa aton sa iya kag nagabulig sa aton sa pagpalambo sing isa ka personal nga kaangtanan sa iya, nga nagaunong sa iya gugma.​—⁠Genesis 12:8; Salmo 9:10; Hulubaton 18:10; Santiago 2:⁠23.

Sa Biblia aton mabasa: “Si Jehova nagdungog kag nagpamati. Kag ang tulun-an sang handumanan ginsulat sa atubangan niya para sa mga nagakahadlok kay Jehova kag nagpainuino sa iya ngalan.” (Malaquias 3:16) Ngaa dapat naton ‘painuinuhon’ ang labing daku nga ngalan? Ang ngalan nga Jehova literal nga nagakahulugan sing “Ginapahanabo Niya.” Ginapahayag sini nga si Jehova amo ang Isa nga nagahimo sang iya kaugalingon nga mangin Manugtuman sang mga saad. Ginatuman niya pirme ang iya mga katuyuan. Sia ang Labing Gamhanan nga Dios, ang lamang nga Manunuga, nga may yara sang tanan nga maayong kinaiya. Wala sing isa ka tinaga lamang nga makalaragway sing bug-os sang balaan nga kinaugali sang Dios. Apang ginpili sang Dios para sa iya kaugalingon ang labing daku nga ngalan​—⁠Jehova⁠—​kag ginapahanumdom sini ang tanan sang iya mga kinaiya kag mga katuyuan.

Sa Balaan nga Kasulatan, ginasugid sang Dios ang iya mga katuyuan sa katawhan. Gintuga ni Jehova nga Dios ang tawo agod mag-agom sing walay katapusan, malipayon nga kabuhi sa Paraiso. Ang iya kabubut-on para sa katawhan amo nga ang tanan nga katawhan mangin isa ka pamilya, nga nahiusa sa gugma kag paghidait. Tumanon sang Dios sang gugma ining katuyuan sa malapit nga palaabuton.​—⁠Mateo 24:​3-14, 32-42; 1 Juan 4:​14-21.

Ginapaathag sang Dios ang mga rason kon ngaa nagaantos ang katawhan kag ginapakita niya nga posible ang kaluwasan. (Bugna 21:⁠4) Sa Salmo 37:​10, 11, aton mabasa: “Kay sa diutay pa nga tion, kag ang malauton wala na; kag talupangdon mo sing makugihon ang iya duog, kag wala na sia didto. Apang ang mga mahagop magapanag-iya sang duta, kag makasapo sila sing bug-os nga kalipay sa kabuganaan sang paghidait.”​—⁠Tan-awa man ang Koran 21:105.

Huo, makilala ang Dios sa iya daku nga ngalan. Dapat makilala sang mga pungsod nga sia si Jehova. Daw ano katahom nga pribilehiyo nga makilala ang labing daku nga ngalan, ang magtestigo sa sini, kag mag-unong sa sini! Sa sinang paagi, ang makalilipay nga katuyuan sang Dios matuman sa tagsatagsa sa aton: “Bangod nga ginhigugma niya ako, luwason ko sia. Pagaamligan ko sia bangod ginkilala niya ang akon ngalan. Magatawag sia sa akon, kag ako magasabat sa iya. . . . Busgon ko sia sa malawig nga mga adlaw, kag pakitaan ko sang akon pagluwas.”​—⁠Salmo 91:​14-16.

[Footnote]

[Piktyur sa pahina 5]

Sa nagadabdab nga sapinit, ginpakilala sang Dios ang iya kaugalingon kay Moises subong ‘Jehova, ang Dios ni Abraham’

[Credit Line]

Si Moises kag ang Nagadabdab nga Sapinit, ni W. Thomas, Sr.