Hatagi sing Igtalupangod ang Matagnaon nga Pulong sang Dios
“May matagnaon kita nga pulong nga ginhimo nga labi pa ka pat-od; kag maayo ang inyo ginahimo sa paghatag sing igtalupangod sa sini.”—2 PEDRO 1:19.
1, 2. Anong halimbawa sang di-matuod nga mesias ang masugid mo?
SA SULOD sang mga siglo, gintinguhaan sang di-matuod nga mga mesias nga pakton ang palaabuton. Sang ikalima nga siglo C.E., ginkumbinsi sang isa ka tawo nga nagtawag sang iya kaugalingon nga Moises ang mga Judiyo sa isla sang Creta nga sia ang mesias kag magaluwas sa ila gikan sa pagpamigos. Sang mag-abot ang adlaw nga gintalana para sa ila kahilwayan, nagsunod sila sa iya sa isa ka mataas nga duog nga nagatamwa sa Dagat Mediteraneo. Nagsiling sia nga kon maglumpat sila sa dagat, mapihak ini sa atubangan nila. Madamo sang naglumpat sa tubig ang nalumos, kag yadtong di-matuod nga mesias naalimunaw.
2 Sang ika-12 nga siglo, isa naman ka “mesias” ang naglutaw sa Yemen. Namangkot ang caliph, ukon pinuno, kon ano ang tanda sang iya pagkamesias. Nagsiling ining “mesias” nga papugutan-ulo sia sang caliph. Nagtagna sia nga ang mangin tanda amo ang isa ka madasig nga pagkabanhaw. Nagsugot ang caliph sa plano—kag amo yadto ang nangin katapusan sadtong “mesias.”
3. Sin-o ang matuod nga Mesias, kag ano ang ginpamatud-an sang iya ministeryo?
3 Ang di-matuod nga mga mesias kag ang ila mga tagna napaslawan gid, apang ang paghatag sing igtalupangod sa matagnaon nga pulong sang Dios wala gid nagaresulta sa kapaslawan. Ang matuod nga Mesias, si Jesucristo, amo ang nangin buhi nga katumanan sang madamo nga tagna sang Biblia. Nagabalikwat sang tagna ni Isaias, halimbawa, ang manunulat sang Ebanghelyo nga si Mateo nagsulat: “ ‘O duta sang Zebulun kag duta sang Neftali, nayon sa dalan sang dagat, sa pihak sang Jordan, Galilea sang mga pungsod! ang mga tawo nga nagalingkod sa kadudulman nakakita sing daku nga kapawa, kag tuhoy sa mga nagalingkod sa puod sang landong sang kamatayon, ang kapawa nagbutlak sa ila.’ Kutob sadto nga tion ginsugdan ni Jesus ang pagbantala kag pagsiling: ‘Maghinulsol kamo, kay ang ginharian sang mga langit malapit na.’ ” (Mateo 4:15-17; Isaias 9:1, 2) Si Jesus amo yadto ang “daku nga kapawa,” kag ginpamatud-an sang iya ministeryo nga sia ang Manalagna nga gintagna ni Moises. Ang mga wala nagapamati kay Jesus pagalaglagon.—Deuteronomio 18:18, 19; Binuhatan 3:22, 23.
4. Paano gintuman ni Jesus ang Isaias 53:12?
4 Gintuman man ni Jesus ang matagnaon nga mga pulong sang Isaias 53:12: “Gin-ula niya ang iya kalag tubtob sa kamatayon, kag gin-isip sia upod sa mga malinapason; kag gindala niya mismo ang sala sang madamo, kag nagpatunga sia para sa mga malinapason.” Bangod nahibaluan niya nga ihatag niya sa dili madugay ang iya kabuhi subong gawad, ginpabakod ni Jesus ang pagtuo sang iya mga disipulo. (Marcos 10:45) Ginhimo niya ini sing talalupangdon paagi sa pagbaylo-dagway.
Ang Pagbaylo-dagway Nagapabakod Sang Pagtuo
5. Sa imo kaugalingon nga mga tinaga, paano mo ilaragway ang pagbaylo-dagway?
5 Ang pagbaylo-dagway isa ka matagnaon nga hitabo. Si Jesus nagsiling: “Ang Anak sang tawo gintuyo nga mag-abot sa himaya sang iya Amay upod ang iya mga anghel . . . Sa pagkamatuod ginasiling ko sa inyo nga may pila sa mga nagatindog diri nga indi na makatilaw sing kamatayon tubtob nga makita anay nila ang Anak sang tawo nga nagakari sa iya ginharian.” (Mateo 16:27, 28) Nakita gid bala sang pila ka apostoles si Jesus nga nagakari sa iya Ginharian? Ang Mateo 17:1-7 nagasiling: “Pagligad sang anom ka adlaw gin-upod ni Jesus si Pedro kag si Santiago kag si Juan nga iya utod kag gindala sila sa isa ka mataas nga bukid nga sila lamang. Kag nagbalhin ang iya dagway sa atubangan nila.” Daw ano ka makapulunaw nga hitabo! “Ang iya nawong nagsilak subong sang adlaw, kag ang iya mga panapton sa guwa nag-inggat nga subong sang kapawa. Kag, yari karon! nagpakita sa ila sanday Moises kag Elias, nga nagapakighambal sa iya.” Subong man, ang “isa ka panganod nga masanag naglikop sa ila,” kag nabatian nila ang tingog mismo sang Dios nga nagasiling: “ ‘Ini ang akon Anak, ang hinigugma, nga nahamut-an ko; magpamati kamo sa iya.’ Sa pagkabati sini naghapa ang mga disipulo kag hinadlukan sing tama. Nian nagpalapit si Jesus kag, sang gintandog sila, nagsiling: ‘Tindog kamo kag indi magkahadlok.’ ”
6. (a) Ngaa gintawag ni Jesus ang pagbaylo-dagway nga isa ka palanan-awon? (b) Sa ano isa ka pagtan-aw sing una ang pagbaylo-dagway?
6 Mahimo gid nga natabo ining makapulunaw nga hitabo sa isa ka tagaytay sang Bukid Hermon, diin nagpaligad sing gab-i si Jesus kag ang tatlo ka apostoles. Ang pagbaylo-dagway walay duhaduha nga natabo sa kagab-ihon, amo nga kitaon gid yadto. Ang isa ka rason nga gintawag ini ni Jesus nga isa ka palanan-awon amo nga ang madugay-na-nga-patay nga si Moises kag si Elias indi literal nga presente. Si Cristo lamang ang aktuwal nga didto. (Mateo 17:8, 9) Yadtong dalayawon nga pagpasundayag naghatag kanday Pedro, Santiago, kag Juan sing isa ka talalupangdon nga pagtan-aw sing una sa mahimayaon nga presensia ni Jesus sa paggahom sa Ginharian. Si Moises kag si Elias nagakaigo nga naglaragway sa hinaplas nga kaupod nga mga manunubli ni Jesus, kag ginpabakod gid sang palanan-awon ang iya pagpanaksi tuhoy sa Ginharian kag sa iya palaabuton nga paghari.
7. Paano naton nahibaluan nga si Pedro may maathag nga mga pagdumdom sa pagbaylo-dagway?
7 Ang pagbaylo-dagway nagbulig sa pagpabakod sang pagtuo sang tatlo ka apostoles nga amo ang magapanguna sa Cristianong kongregasyon. Ang nagasilak nga nawong ni Cristo, ang iya nagainggat nga mga panapton, kag ang tingog mismo sang Dios nga nagsiling nga si Jesus amo ang Iya hinigugma nga Anak nga dapat nila pamatian—epektibo gid nga nahimo sini tanan ang katuyuan sini. Apang indi dapat pag-isugid sang mga apostoles ang palanan-awon kay bisan sin-o tubtob banhawon si Jesus. Pagligad sang mga 32 ka tuig, maathag pa gihapon ining palanan-awon sa hunahuna ni Pedro. Sa pagpatuhoy sa sini kag sa kahulugan sini, sia nagsulat: “Indi, indi sa pagsunod sa di-matuod nga mga sugilanon nga ginhimo sing malalangon nga ginpahibalo namon sa inyo ang gahom kag presensia sang aton Ginuong Jesucristo, kundi mga saksi kami sang iya pagkaharianon. Kay nakabaton sia sing dungog kag himaya gikan sa Dios nga Amay, sang ang mga pulong subong sini ginhatag sa iya sang harianon nga himaya: ‘Ini ang akon anak, ang akon hinigugma, nga akon gid nahamut-an.’ Huo, nabatian namon ining mga pulong nga ginahatag gikan sa langit samtang kaupod niya kami sa balaan nga bukid.”—2 Pedro 1:16-18.
8. (a) Ang ginpahayag sang Dios tuhoy sa iya Anak nagahatag sing igtalupangod sa ano? (b) Ano ang ginpakita sang panganod nga nakita sa pagbaylo-dagway?
8 Ang labing importante nga bahin amo ang pagpahayag sang Dios: “Ini ang akon Anak, ang hinigugma, nga nahamut-an ko; magpamati kamo sa iya.” Ini nga pagpahayag nagapatuhoy sing bug-os nga igtalupangod kay Jesus subong amo ang ginpalingkod sang Dios nga Hari sa trono, nga dapat tumanon sang tanan nga tinuga. Ang naglikop nga panganod nagpakita nga ang katumanan sining matagnaon nga palanan-awon indi makita. Mahantop lamang ini sang mga mata sang paghangop sa bahin sang mga nakahangop sa “tanda” sang di-kitaon nga presensia ni Jesus nga may gahom sa Ginharian. (Mateo 24:3) Sa katunayan, ang pagpaandam ni Jesus nga indi pag-isugid ang palanan-awon kay bisan sin-o nga tawo tubtob banhawon sia gikan sa minatay nagapakita nga ang pagbayaw kag paghimaya sa iya mahanabo sa tapos sang iya pagkabanhaw.
9. Ngaa ang pagbaylo-dagway dapat magpabakod sa aton pagtuo?
9 Sa tapos masambit ang pagbaylo-dagway, si Pedro nagsiling: “Tungod sini may matagnaon kita nga pulong nga ginhimo nga labi pa ka pat-od; kag maayo ang inyo ginahimo sa paghatag sing igtalupangod sa sini subong sa suga nga nagasiga sa madulom nga duog, tubtob sa ang adlaw magapamanagbanag kag ang bituon sa adlaw magasubang, sa inyo mga tagipusuon. Bangod nahibaluan na ninyo ini nga wala sing tagna sang Kasulatan ang naggikan sa kaugalingon nga pagpatpat. Kay ang tagna wala mag-abot paagi sa kabubut-on sang tawo, kundi ang mga tawo nagpamulong samtang ginatuytuyan sila sang balaan nga espiritu.” (2 Pedro 1:19-21) Ang pagbaylo-dagway nagapadaku sang pagkamasaligan sang matagnaon nga pulong sang Dios. Dapat naton hatagan sing igtalupangod ina nga pulong kag indi ang “di-matuod nga mga sugilanon nga ginhimo sing malalangon” nga wala ginasakdag ukon ginakahamut-an sang Dios. Ang aton pagtuo sa matagnaon nga pulong dapat pabakuron sang pagbaylo-dagway bangod yadtong una nga pagtan-aw sa himaya kag paggahom sa Ginharian ni Jesus sa palanan-awon mangin isa ka katunayan. Huo, may yara kita di-mapanghiwala nga pamatuod nga si Cristo yari karon subong isa ka gamhanan nga Hari sa langit.
Kon Paano Nagasubang ang Bituon sa Adlaw
10. Sin-o ukon ano ang “bituon sa adlaw” nga ginsambit ni Pedro, kag ngaa amo sina ang imo sabat?
10 Si Pedro nagsulat: “Maayo ang inyo ginahimo sa paghatag sing igtalupangod sa [matagnaon nga pulong] subong sa suga nga nagasiga sa madulom nga duog, tubtob sa ang adlaw magapamanagbanag kag ang bituon sa adlaw magasubang.” Sin-o ukon ano ang “bituon sa adlaw”? Ang tinaga nga “bituon sa adlaw” mabasa sing makaisa lamang sa Biblia, kag may pareho ini nga kahulugan sa “kabugwason.” Sa Bugna 22:16 si Jesus ginatawag nga “masanag nga kabugwason.” Sa pila ka tion sa sulod sang tuig, ini nga mga bituon amo ang katapusan nga nagasubang sa nasidlangan nga gintaipan. Nagasubang sila antes magguwa ang adlaw, kag sa amo ginapahibalo nila ang pagpamanagbanag sang isa ka bag-o nga adlaw. Gingamit ni Pedro ang tinaga nga “bituon sa adlaw” agod magpatuhoy kay Jesus sa tapos Sia makabaton sing gahom sa Ginharian. Sadto, nagsubang si Jesus sa bug-os nga uniberso, lakip ang aton duta! Subong ang Mesianiko nga Bituon sa Adlaw, ginapahibalo niya ang isa ka bag-ong adlaw, ukon dag-on, nga nagapamanagbanag para sa matinumanon nga katawhan.
11. (a) Ngaa ang 2 Pedro 1:19 wala nagakahulugan nga ang “bituon sa adlaw” nagasubang sa aktuwal nga mga tagipusuon sang tawo? (b) Paano mo ipaathag ang 2 Pedro 1:19?
11 Madamo nga manugbadbad sang Biblia ang nagasakdag sa ideya nga ang mga pulong ni apostol Pedro nga narekord sa 2 Pedro 1:19 nagapatuhoy sa literal nga tagipusuon sang isa ka tawo. Ang tagipusuon sang isa ka hamtong nga tawo nagabug-at lamang sing 250 tubtob 300 gramos. Paano si Jesucristo—nga isa na karon ka mahimayaon di-mamalatyon nga espiritu nga tinuga sa langit—magsubang sa sining gamay nga mga organo sang tawo? (1 Timoteo 6:16) Sa pagkamatuod, ang aton malaragwayon nga tagipusuon nadalahig sa sini nga butang, kay paagi sa sini ginahatagan naton sing igtalupangod ang matagnaon nga pulong sang Dios. Apang usisaa sing maayo ang 2 Pedro 1:19, kag makita mo nga ang New World Translation nagbutang sing mga kudlit antes kag pagkatapos sang mga pulong nga “tubtob sa ang adlaw magapamanagbanag kag ang bituon sa adlaw magasubang,” sa amo ginapain ini gikan sa mas nauna nga mga pulong sa bersikulo kag gikan sa ekspresyon nga “sa inyo mga tagipusuon.” Ini nga bersikulo mahimo mapabutyag sa sining paagi: ‘May matagnaon kita nga pulong nga ginhimo nga labi pa ka pat-od; kag maayo ang inyo ginahimo sa paghatag sing igtalupangod sa sini subong sa suga nga nagasiga sa madulom nga duog, kon sayuron, sa inyo mga tagipusuon, tubtob sa ang adlaw magapamanagbanag kag ang bituon sa adlaw magasubang.’
12. Ano ang kahimtangan sang mga tagipusuon sang tawo sa kabilugan, apang kamusta naman ang matuod nga mga Cristiano?
12 Ano ang kahimtangan sang malaragwayon nga mga tagipusuon sang makasasala nga katawhan sa kabilugan? Aba, ang ila mga tagipusuon yara sa espirituwal nga kadulom! Apang, kon kita matuod nga mga Cristiano, daw subong bala nga kita may suga nga nagasiga sa aton mga tagipusuon, nga kuntani madulom. Subong sang ginpakita sang mga pulong ni Pedro, paagi sa paghatag sing igtalupangod sa nagaiwag nga matagnaon nga pulong sang Dios nga ang matuod nga mga Cristiano magapabilin nga nagabantay kag nasanagan sa pagpamanagbanag sang isa ka bag-o nga adlaw. Mangin alisto sila sa katunayan nga ang Bituon sa Adlaw nagasubang, indi sa undanon nga mga tagipusuon sang tawo, kundi sa tanan nga tinuga.
13. (a) Ngaa makapat-od kita nga ang Bituon sa Adlaw nagsubang na? (b) Ngaa mabatas sang mga Cristiano ang mabudlay nga mga kahimtangan nga gintagna ni Jesus para sa aton adlaw?
13 Ang Bituon sa Adlaw nagsubang na! Mapat-od naton ina paagi sa paghatag sing igtalupangod sa daku nga tagna ni Jesus may kaangtanan sa iya presensia. Sa karon, makita naton ang katumanan sini sa mga hitabo subong sang di-matupungan nga mga inaway, mga gutom, mga linog, kag bug-os kalibutan nga pagbantala sing maayong balita. (Mateo 24:3-14) Bisan pa nga naapektuhan man kita subong mga Cristiano sang mabudlay nga mga kahimtangan nga gintagna ni Jesus, nabatas naton ini sing mahidaiton kag may kalipay sa tagipusuon. Ngaa? Bangod ginahatagan naton sing igtalupangod ang matagnaon nga pulong sang Dios kag nagatuo kita sa kon ano ang ginasaad niya para sa palaabuton. Nahibaluan naton nga yara kita sa ganhaan sang labing maayo nga mga tion bangod yara na kita sa punta sang “tion sang katapusan”! (Daniel 12:4) Ang kalibutan yara sa wala sing pasingadtuan nga kahimtangan nga gintagna sa Isaias 60:2: “Yari karon! ang kadudulman magatabon sang duta, kag ang pitipit nga kadudulman sang pungsudnon nga mga grupo.” Paano makita sang isa ang iya dalanon sa sining kadudulman? Ang isa ka tawo dapat mapainubuson nga maghatag sing igtalupangod sa matagnaon nga pulong sang Dios karon, antes mangin ulihi na ang tanan. Ang katawhan nga may bunayag nga tagipusuon dapat magdangop kay Jehova nga Dios, ang Tuburan sang kabuhi kag kapawa. (Salmo 36:9; Binuhatan 17:28) Paagi lamang sa paghimo sini nga ang isa makatigayon sing matuod nga kasanagan kag sing paglaum nga maagom ang matahom nga palaabuton nga gintuyo sang Dios para sa matinumanon nga katawhan.—Bugna 21:1-5.
“Ang Kapawa Nagkari sa Kalibutan”
14. Ano ang dapat naton himuon agod makita ang katumanan sang matahom nga mga tagna sang Biblia?
14 Maathag nga ginapakita sang Kasulatan nga si Jesucristo nagagahom karon subong Hari. Bangod sang iya paggahom sang 1914, ang matahom nga mga tagna matuman. Agod makita naton ang katumanan sini, dapat naton pamatud-an nga mga mahagop kita nga nagapakita sing pagtuo kay Jesucristo, naghinulsol sa sala nga mga buhat kag mga sayop nga ginhimo sang wala pa kita sing ihibalo. Siempre pa, indi matigayon sang mga nagahigugma sa kadudulman ang kabuhi nga walay katapusan. Si Jesus nagsiling: “Amo ini karon ang basihan sang paghukom, nga ang kapawa nagkari sa kalibutan apang ginhigugma sang mga tawo ang kadudulman sa baylo sang kapawa, kay ang ila mga buhat malaut. Kay sia nga nagabuhat sing malaut nga mga butang nagadumot sa kapawa kag wala nagapalapit sa kapawa, agod nga ang iya mga buhat indi masabdong. Apang sia nga nagabuhat sing kamatuoran nagapalapit sa kapawa, agod nga ang iya mga buhat mapahayag nga ginhimo nahisanto sa Dios.”—Juan 3:19-21.
15. Ano ang mahanabo kon patumbayaan naton ang kaluwasan nga ginhatag sang Dios paagi sa iya Anak?
15 Ang espirituwal nga kapawa nakadangat sa kalibutan paagi kay Jesus, kag ang pagpamati sa iya kinahanglanon gid. Si Pablo nagsulat: “Ang Dios, nga sang dumaan nga tion naghambal sa madamo nga kahigayunan kag sa madamo nga paagi sa aton mga katigulangan paagi sa mga manalagna, naghambal sa aton sa katapusan sini nga mga adlaw paagi sa isa ka Anak, nga gintangdo niya nga manunubli sang tanan nga butang.” (Hebreo 1:1, 2) Ano ang mahanabo kon patumbayaan naton ang kaluwasan nga gin-aman sang Dios paagi sa iya Anak? Si Pablo nagdugang pa: “Kon ang pulong nga ginhambal paagi sa mga anghel nagmalig-on, kag ang tagsa ka paglapas kag di-masinulundon nga buhat nakabaton sing balos nahisanto sa katarungan; paano kita makalikaw kon ginpatumbayaan naton ang isa ka kaluwasan nga subong sina kadaku amo nga ginsugdan ini nga ihambal paagi sa aton Ginuo kag ginpamatud-an sa aton sang mga nakabati sa iya, samtang ang Dios nagbuylog sa pagpanaksi paagi sa mga tanda kag subong man sa mga palatandaan kag sa sarisari nga gamhanan nga mga buhat kag paagi sa pagpanagtag sing balaan nga espiritu suno sa iya kabubut-on?” (Hebreo 2:2-4) Huo, importante gid si Jesus sa pagpahayag sing matagnaon nga pulong.—Bugna 19:10.
16. Ngaa makasalig kita sing bug-os sa tanan nga tagna ni Jehova nga Dios?
16 Subong sang nakita na, si Pedro nagsiling: “Wala sing tagna sang Kasulatan ang naggikan sa kaugalingon nga pagpatpat.” Wala sing tawo, sa iya kaugalingon lamang, ang makahatag sing matuod nga tagna, apang masaligan naton sing bug-os ang tanan nga tagna sang Dios. Naghalin ini kay Jehova nga Dios mismo. Paagi sa balaan nga espiritu ginpahangop niya sa iya mga alagad kon paano nagakatuman ang mga tagna sang Biblia. Sa pagkamatuod, nagapasalamat kita kay Jehova nga nakita naton ang katumanan sang madamo sining mga tagna sugod sang tuig 1914. Kag napat-od gid naton nga ang nabilin pa nga mga tagna tuhoy sa katapusan sining malaut nga sistema sang mga butang matuman tanan. Importante gid nga padayon naton nga hatagan sing igtalupangod ang mga tagna sang Dios samtang ginapasiga naton ang aton kapawa. (Mateo 5:16) Nagapasalamat gid kita nga ginapahanabo ni Jehova ‘ang kapawa nga magsilak sa aton sa kadudulman’ nga nagatabon sang duta karon!—Isaias 58:10.
17. Ngaa kinahanglan naton ang espirituwal nga kapawa gikan sa Dios?
17 Ang pisikal nga kapawa nagabulig sa aton nga makakita. Ginapatubo man sini ang mga tanom nga nagahatag sa aton sing nanuhaytuhay gid nga mga pagkaon. Indi kita mabuhi kon wala ang pisikal nga kapawa. Kamusta naman ang espirituwal nga kapawa? Nagahatag ini sa aton sing panuytoy kag ginapakita sa aton ang palaabuton subong sang gintagna sa Pulong sang Dios, ang Biblia. (Salmo 119:105) Si Jehova nga Dios mahigugmaon nga ‘nagapadala sang iya kapawa kag sang iya kamatuoran.’ (Salmo 43:3) Dapat gid kita magpakita sing tudok nga pagpasalamat tungod sini nga mga aman. Busa himuon naton ang aton bug-os nga masarangan agod matigayon ang kapawa sang “mahimayaon nga ihibalo sa Dios” agod magaiwag ini sa aton malaragwayon nga tagipusuon.—2 Corinto 4:6; Efeso 1:18.
18. Ano ang handa karon nga himuon sang Bituon sa Adlaw ni Jehova?
18 Bulahan gid kita nga mahibaluan nga sang 1914, si Jesucristo, ang Bituon sa Adlaw, nagsubang sa bug-os nga uniberso kag nagtuman sang palanan-awon tuhoy sa pagbaylo-dagway! Ang Bituon sa Adlaw ni Jehova yari na karon, nga handa sa pagtuman sang katuyuan sang Dios subong dugang pa nga katumanan sang pagbaylo-dagway—ang “inaway sang dakung adlaw sang Dios nga Labing Gamhanan.” (Bugna 16:14, 16) Kon malaglag na ining daan nga sistema, tumanon ni Jehova ang iya ginsaad nga “bag-ong mga langit kag bag-ong duta” diin madayaw naton sia sing dayon subong ang Soberanong Ginuo sang uniberso kag ang Dios sang matuod nga tagna. (2 Pedro 3:13) Sa wala pa mag-abot inang daku nga adlaw, padayon kita nga maglakat sa kapawa sang Dios paagi sa paghatag sing igtalupangod sa matagnaon nga pulong sang Dios.
Paano Mo Sabton?
• Paano mo ilaragway ang pagbaylo-dagway ni Jesus?
• Paano ang pagbaylo-dagway nagapabakod sang pagtuo?
• Sin-o ukon ano ang Bituon sa Adlaw ni Jehova, kag san-o ini nagsubang?
• Ngaa dapat naton hatagan sing igtalupangod ang matagnaon nga pulong sang Dios?
[Retrato sa pahina 13]
Mapaathag mo bala ang kahulugan sang pagbaylo-dagway?
[Retrato sa pahina 15]
Ang Bituon sa Adlaw nagsubang na. Nahibaluan mo bala kon paano kag kon san-o?