Nagapatubas Bala ang Matuod nga Cristianismo sing mga Panatiko?

ANG Cristiandad may mga panatiko—mga tawo nga nagasunog sang ila kaugalingon bilang pagprotesta sa politika sa mga indibiduwal nga wala nagasapak sa may tuhay nga relihiosong pagtamod. Halimbawa, ang nahaunang Krusada gin-inspirar sang Iglesia Katolika agod hilwayon ang Jerusalem gikan sa mga kamut sang katawhan nga ginkabig niya nga dimatutom. Nagsugod ini paagi sa tatlo ka magarot nga guban nga ang sobra nga kasingki naglakip sa pagpamatay sa mga Judiyo sa Rhine­land. Sang ang mga puersa militar sining Krusada nagmadinalag-on sa pag-agaw sa Jerusalem, ining ginatawag nga Cristianong mga soldado naghimo sang mga dalan nga nangin mga suba sang dugo.

Sa iya libro The Outline of History, si H. G. Wells nagsiling tuhoy sa nahaunang Krusada: “Ang pagpamatay terible; ang dugo sang mga ginpatay nagailig sa mga dalan, tubtob nga ang mga tawo ginaagsikan sang dugo kon maglabay sila. Kon gab-i, ‘nagahibi bangod sang daku nga kalipay,’ ang mga manugkrusada nagakadto sa Halaran halin sa pagtapak nila sa linasan sang alak, kag sa pagtakop sang ila namantsahan sang dugo nga mga kamut sa pagpangamuyo.”

Sa naulihi nga Krusada nga ginpatawag ni Papa Inocentes III, ang mahidaiton nga mga Albigenses kag mga Waldenses, nga namatok sa mga doktrina sang Roma kag sa pagpasobra sang klero, ginpamatay. Nahanungod sa panatisismo nga ginpabutyag batok sa ila, si Wells nagsulat: “Bastante ini para sa Laterano, kag gani may yara kita talan-awon nahanungod kay Inocentes III nga nagabantala sa krusada batok sa sining makaluluoy nga sekta, kag nagatugot sang pagpaentra sa tagsa ka nagalagaw nga malinapason . . . kag sang tagsa ka maisip nga kaakig sa tunga sang labing mahidaiton nga mga sakop sang Hari sang Pransia. Ang kasaysayan sang kapintas kag kangil-aran sining krusada mas terible pa sang sa bisan ano nga kasaysayan sang pagpamatay sang mga pagano sa mga Cristiano.”

Ang maragtas sang Cristiandad puno sing mga kasaysayan sang pagkapanatiko, kag masami ini nagpatubas sang mga bunga sang kasingki. Gani makahinakop kita nga ang panatisismo wala magpatubas sing maayo nga bunga. Ang New Standard Dictionary of the English Language (1929 edisyon) ni Funk kag ni Wag­nalls nagasaysay sang panatisismo sa masunod nga paagi: “Sobra ukon dikinaandan nga kakugi.” Kag gin-ilustrar sini ini sa sining pinamulong: “Wala sing dag-on sa maragtas ang nagpakita sing daku nga kapintas, kasingki, kag panatisismo sang sa Krusada.”

Makawiwili man talupangdon ang depinasyon nga ginhatag sa tinaga “panatiko” sang Webster’s Third New International Dictionary, 1961 edisyon. Ini nagasiling: ‘Panatiko—Latin, gin-inspirar sang isa ka dios. 1. ginapanag-iyahan ni ukon subong sang isa ka demonyo; sing masangkad: binuang, akig kaayo, alipungot. 2. ginagamhan, ginapatubas, ukon ginatandaan sang daku katama nga kakugi: sobra, dimakatarunganon; sobra ka entusiastiko, labi na sa relihioso nga mga butang.’ Nagadumdom sining panghunahuna, masiling bala nga ang matuod nga mga Cristiano panatiko?

Makilal-an Paagi sa mga Bunga

Subong nga ang bunga sang isa ka kahoy nagapakilala sa sini, ang mga resulta sang tawhanon nga mga buhat nagapakilala man kon ano nga sahi sang mga tawo ang nagapatubas sini. Si Jesucristo, ang Tagpasad sang Cristiandad, nagpakita sini. Nagsiling sia: “Ang maayo nga kahoy indi makapamunga sing malain nga bunga, ukon ang malain nga kahoy sing maayo nga bunga. Sa amo sa ila mga bunga makilala ninyo sila.”—Mateo 7:18, 20.

Ginpasad ni Jesus ang matuod nga Cristianismo subong maayo nga kahoy. Busa, indi ini makapamunga sing malain nga mga bunga sang panatisismo. Si Jesus wala gid maglaygay sa iya mga sumulunod nga sakiton ang ila kaugalingon ukon ang iban. Sa baylo, sang ginakutlo ang isa sang duha ka daku nga sugo, nagsiling sia: “Higugmaa ang imo isigkatawo subong sang imo kaugalingon.” (Mateo 22:39) Ang iya mga sumulunod dapat mangin malulo bisan sa ila mga kaaway. Si Jesus nagsiling: “Higugmaa ang inyo mga kaaway, buhata ang maayo sa mga nagadumut sa inyo, pakamaayuha ang mga nagapakamalaut sa inyo, pangamuyo kamo tungod sa mga nagapasipala sa inyo.”—Lucas 6:27, 28.

Ang matuod nga mga sumulunod ni Jesus nagkadto sa mga tawo sa lainlain nga pungsod, indi dala ang kalayo kag espada, kundi ang nasulat nga Pulong sang Dios kag mahidaiton nga paghaylo. Wala sila gin-updan sang mga hangaway militar sa iban nga mga lugar agod magpamatay, magpanakit, kag manglugos sa magasikway sa Cristianong bawtismo. Sa baylo, ginsunod sang mga disipulo ni Jesus ang iya mahidaiton nga halimbawa sang pagbantala sang maayong balita sang Ginharian sang Dios sa tanan, nagapalig-on sa ila nga mangatarungan sa impormasyon nga ginpresentar gikan sa Kasulatan. Ang mga bunga sang ila binuhatan naglakip sang bunga sang espiritu sang Dios—“gugma, kalipay, paghidait, pagbatas, pagkalulo, pagkaayo, pagtuo, pagkamapainubuson, pagpugong sang kaugalingon.”—Galacia 5:22, 23.

Indi ini tuhay karon. Ang matuod nga Cristianismo nagapatubas gihapon sang maayo nga bunga. Ang kahoy, ang Cristianong kongregasyon, nga gintanum ni Jesus sang kapin na sa 1,900 ka tuig ang nagligad maayo, kag maayo ini gihapon. Gani indi ini makapamunga sang malain, intolerante, masingki nga mga bunga sang panatisismo. Ti, ngaa ang panatisismo kinaandan gid katama sa Cristiandad?

Ginpakita ni apostol Pablo nga magaabot ang tion nga ang ilugan nga mga Cristiano magaluntad. Magadala sila sang ngalan nga Cristiano apang wala nagapahisuno sa sini ukon nagapatubas sang iya maayong mga bunga. Ginsilingan niya ang mga gulang gikan sa Efeso: “Nahibaluan ko nga sa makataliwan na ako sudlon kamo sang mga lobo nga mapintas nga indi magpaligad sang panong, kag gikan sa inyo gid magalutaw ang mga tawo nga nagapamulong sing mga butang nga balingag, sa pagpasunod sa ila sang mga gintoton-an.” (Binuhatan 20:29, 30) Gikan sa sining mga apostata naglutaw ang Cristiandad kag ang iya ginatos ka nagasinumpakilay nga relihiosong mga organisasyon nga nagapanudlo sang mga butang nga ginapakilala lamang subong Cristiano. Sa pagkamatuod, ini “mga butang nga balingag,” mga ideya sang tawo kag indi ang kamatuoran sang Pulong sang Dios. Sa tunga sining dimatuod nga mga Cristiano nga ang malain nga bunga sang panatisismo nagpadayag sang iya kaugalingon.

Ang Cristianong Kakugi Panatisismo Bala?

Matuod nga ang panatisismo isa ka dagway sang kakugi. Apang ang panatisismo isa ka “sobra ukon dikinaandan nga kakugi,” isa ka “dimakatarunganon” nga kakugi. Indi amo sini sa matuod nga Cristianismo.

Sa liwat kag liwat, ang Biblia nagalaygay sa mga Cristiano nga magmangin makatarunganon. Halimbawa, ang Filipos 4:5 nagasiling: “Ang inyo pagkamakatarunganon ipakilala sa tanan nga tawo.” Kag ang mga Cristiano ginlaygayan nga “dili maghambal sing malaut nahanungod kay bisan sin-o, nga maglikaw sa pagkamapinuyason, nga magmakatarunganon, kag magpakita sang himpit nga pagkalulo ayon sa tanan nga tawo.”—Tito 3:2.

Bangod ang mga Saksi ni Jehova nagaduaw sa mga tawo sa ila puluy-an agod hambalan ang nahanungod sa maayong balita sang Ginharian sang Dios, tuhay sila gikan sa kalabanan nga nagaangkon nga mga Cristiano. Ining kakugi sa Cristianong ministeryo indi ang sadsaran para tamdon sila subong mga panatiko. Isa ini ka makatarunganon nga kakugi para sa hilikuton nga ginhimo kag ginsugo ni Jesus sa iya mga sumulunod nga himuon. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ang isa nga nagapahigad sang madamong nagakonsumo sing tion nga personal nga mga aktibidad agod maghinguyang sing pinakamadamo nga tion kon posible sa hilikuton nga pagbantala sang Ginharian indi panatiko. Sa baylo, ginapakita niya ang iya apresasyon sa pagkahilingagawon nga buligan ang iban nga makahibalo nahanungod sa nagahatag-kabuhi nga mga kamatuoran sang Pulong sang Dios sa malip-ot nga tion nga nabilin para himuon ini nga hilikuton. Makatarunganon kag mapuslanon ini.

Sa baylo nga isa ka panatiko nga hilikuton nga nagahalit sa iban, ini nga buluhaton nagapalig-on sang pagtuo sa Dios kag sa iya Pulong. Nagahatag ini sing paglaum sa mga wala sing paglaum, nagadala sing kahilwayan gikan sa relihiosong mga disparatis kag pagkawala sing hinalung-ong, kag nagabalhin sa dimaisip nga imoral kag masingki nga mga tawo nga mangin matinlo sa moral kag mahidaiton nga mga Cristiano. Ining maayong mga bunga nagapakita sang isa ka maayo nga organisasyon.

Sa kapin sa 200 ka kadutaan, ang mga Saksi ni Jehova nagahupot sang ila katutom sa Ginharian sang Dios, bisan pa nga napaidalom sila sa opisyal nga pagdumili sa madamong lugar. Ang ila katutom sa Dios, ang Supremo nga Soberano, indi gid maklase subong panatisismo. Sia amo ang labing mataas nga Awtoridad, kag kon ang iya kasuguan nagasumpakil sa pangulohan sang tawo, ang matuod nga Cristiano obligado sa pagtuman sa iya. Sa idalom sang tawhanon nga mga pangulohan, ang lokal nga mga kasuguan wala sing pulos kon kaisa bangod nagasumpakil ini sa pederal nga mga kasuguan. Sing kaanggid, para sa matuod nga mga Cristiano ang tawhanon nga mga kasuguan wala sing pulos kon nagasumpakil ini sa iya sang Unibersal nga Soberano, si Jehova nga Dios. Bangod ang matuod nga Cristiano indi makatuman sa duha ka nagasumpakilay nga kasuguan, ginahimo niya ang ginhimo sang mga apostoles. Nagsiling sila: “Kami kinahanglan magtuman sa Dios sang sa mga tawo.” (Binuhatan 5:29) Makatarunganon ini.

Ini man nga pagkamakatarunganon ginapakita sang mga Saksi ni Jehova may kahilabtanan sa pungsodnon kag relihioso nga mga selebrasyon nga supak sa Pulong sang Dios. Indi panatisismo ang magdumili sa pagpakigbahin sa ginasaulog sang kalabanan sa isa ka pungsod. Ang pagkamangin tuhay bangod sang ila relihioso nga konsiensia nagabutang sa mga Saksi sa pareho nga kategoriya sang dumaan nga mga Cristiano, nga wala makigbahin sa popular nga mga selebrasyon sang kaadlawan nila. Kag ang mga Saksi ni Jehova nalipay sa paghatag sing Makasulatanhon nga rason bangod sang ila indi pagpakigbahin.—1 Pedro 3:15.

Ang iban nga mga tawo mahimo magaklase sa mga Saksi subong mga panatiko bangod sang pagdumili nila nga batunon ang mga pagtughong sang dugo, isa ka paagi nga kilala sa kalabanan nga mga doktor. Isa ini liwat ka butang sang pagkamatinumanon sa kasuguan sang Dios. Ang matuod nga mga sumulunod ni Jesucristo ginsugo nga ‘maglihi . . . sa dugo.’—Binuhatan 15:28, 29.

Ang isa ka tawo panatiko bala bangod, tungod sa konsiensia, ginapangindian niya ang mediko nga paagi nga bantog sa karon? Ang iban nga mga tawo nga indi mga Saksi ni Jehova nagadumili sa pagpatughong sang dugo bangod sang kahadlok nga malatnan sang AIDS ukon sang iban pa nga balatian. Gani dimakatarunganon bala para sa mga Saksi ang magpangabay sing mediko nga pagbulong nga wala nagasupak sa ila konsiensia?

Ano, nian, ang mahinakop gikan sa sini? Nga ang mga Saksi ni Jehova indi mga panatiko bangod tuhay sila gikan sa kalabanan kag nagapabilin nga matinumanon sa Dios. Bisan pa may kakugi sila sa Dios, wala sila sing “sobra ukon dikinaandan nga kakugi” subong nga daw ginapanag-iyahan sang isa ka demonyo; indi sila “buang, akig kaayo,” ukon “alipungot” tan-awon. Wala gid nila pagsakita ang iban ukon ang ila kaugalingon bangod sang relihioso nga kakugi. Sa baylo, nahisuno sa ginasiling sang Biblia nahanungod sa matuod nga Cristiano, sila “mahidaiton sa tanan.”—Roma 12:18.

Gani ang Cristianong organisasyon nga ginsugdan ni Jesucristo sang nahaunang siglo subong maayo nga kahoy padayon karon nga nagapatubas sing maayo lamang nga bunga. Busa, imposible para sa matuod nga Cristianismo ang magpatubas sing mga panatiko.

[Kapsion sa pahina 30]

Wala sing rason nga tamdon ang mga Saksi ni Jehova subong mga panatiko bangod sang ila kakugi sa Cristianong ministeryo